Giải pháp nâng cao chất lượng dạy học phân môn tập đọc nhạc cho học sinh lớp 6 trường THCS ngô thì nhậm thành phố đà nẵng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ
------------------

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
PHÂN MÔN TẬP ĐỌC NHẠC CHO HỌC SINH LỚP 6
TRƯỜNG THCS NGƠ THÌ NHẬM - THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Sinh viên thực hiện
: Trần Ngọc Diễm Châu
Lớp
: 16 SAN
Giảng viên hướng dẫn : Th S Trư ng Qu ng Minh Đức

Đà Nẵng, tháng 01 năm 2020


ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ
------------------

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
PHÂN MÔN TẬP ĐỌC NHẠC CHO HỌC SINH LỚP 6
TRƯỜNG THCS NGƠ THÌ NHẬM - THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Sinh viên thực hiện
: Trần Ngọc Diễm Châu
Lớp
: 16 SAN
Giảng viên hướng dẫn : Th S Trư ng Qu ng Minh Đức

Đà Nẵng, tháng 01 năm 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan: Khóa luận tốt nghiệp với đề tài “Giải pháp nâng cao chất
lượng dạy học phân môn Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 6 trường THCS Ngơ Thì
Nhậm - thành phố Đà Nẵng” là cơng trình nghiên cứu của cá nhân tơi dưới sự hướng
dẫn của Th.S Trương Quang Minh Đức, không sao chép của bất cứ ai.
Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về cơng trình nghiên cứu của riêng mình!
Đà Nẵng, tháng 12 năm 2019
Người c m đo n

Trần Ngọc Diễm Châu


LỜI CẢM ƠN
Có được kết quả này, trước hết em xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo trong
khoa Giáo dục Chính trị trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng đã tạo điều kiện
giúp đỡ cho em nghiên cứu và hồn thành khóa luận. Đặc biệt, em xin chân thành bày
tỏ tấm lòng cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo - Th.S Trương Quang Minh Đức, người đã

dày công dạy dỗ em suốt thời gian qua, đã động viên, khuyến khích, giúp đỡ và hướng
dẫn em hồn thành khóa luận tốt nghiệp này.
Tuy nhiên, với lượng thời gian có hạn, khóa luận khơng tránh khỏi những sai sót và
hạn chế. Vì vậy, em mong nhận được sự góp ý chân thành của thầy cơ và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Đà Nẵng, tháng 12 năm 2019
Sinh viên

Trần Ngọc Diễm Châu


MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................... 2
2. Mục tiêu nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 2
2.1.Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................... 2
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 2
3.1. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................................ 2
3.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................. 2
5. Bố cục đề tài ................................................................................................................ 2
6. Tổng quan tình hình nghiên cứu .................................................................................. 3
B. NỘI DUNG ................................................................................................................ 3
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VIỆC DẠY HỌC PHÂN
MÔN TẬP ĐỌC NHẠC CHO HỌC SINH THCS ..................................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận ............................................................................................................. 4
1.1.1. Một số khái niệm, thuật ngữ liên quan đến đề tài........................................... 4
1.1.2. Đặc điểm tâm sinh lý của học sinh THCS……………………......................6
1.1.3. Vai trò giáo dục âm nhạc trong trường THCS................................................ 6

1.1.4. Nội dung chương trình âm nhạc ..................................................................... 8
1.1.5. Nội dung phân mơn Tập đọc nhạc: ............................................................... 16
1.1.6. Tầm quan trọng của phân môn Tập đọc nhạc đối với học sinh: ................... 17
1.2. Thực trạng dạy học phân môn tập đọc nhạc tại trường THCS Ngơ Thì Nhậm
thành phố Đà Nẵng ................................................................................................. 18
1.2.1. Giới thiệu về trường...................................................................................... 18
1.2.1.1. Lịch sử trường......................................................................................... 18
1.2.1.2. Cơ cấu tổ chức và đội ngũ giáo viên ...................................................... 19
1.2.1.3. Cơ sở vật chất ......................................................................................... 19
1.2.2. Phương pháp giảng dạy phân môn Tập đọc nhạc của giáo viên .................. 20
1.2.3. Khả năng tiếp thu của học sinh trong việc học tập phân môn Tập đọc nhạc 21
Tiểu kết chương 1 .......................................................................................................... 22
CHƯƠNG 2: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VÀ
HIỆU QUẢ DẠY HỌC PHÂN MÔN TẬP ĐỌC NHẠC ........................................ 23


2.1. Tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng dạy học phân môn Tập đọc nhạc
cho học sinh…………………………………………………………………………...23
2.2. Các phương pháp thường dùng khi dạy phân môn Tập đọc nhạc: ........................ 23
2.3. Giải pháp nâng cao chất lượng dạy học phân môn Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 6
trường THCS Ngơ Thì Nhậm thành phố Đà Nẵng ........................................................ 27
2.3.1.Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của môn Âm nhạc trong
nhà trường ............................................................................................................... 27
2.3.1.1. Đối với cán bộ quản lý ............................................................................ 28
2.3.1.2. Đội ngũ giáo viên âm nhạc ..................................................................... 28
2.3.1.3. Đối với phụ huynh và học sinh ............................................................... 29
2.3.2. Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyện môn cho đội ngũ GV môn Âm nhạc . 29
2.3.3. Phát huy tính tích cực học tập của HS trong quá trình dạy học .................. .30
2.3.4. Đổi mới phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của HS trong dạy học
môn âm nhạc tại trường .......................................................................................... 30

2.3.5. Phát huy tính tích cực của hoạt động câu lạc bộ âm nhạc trong nhà trường 30
2.3.6. Hướng dẫn các kĩ năng đọc nhạc cơ bản trong tập đọc nhạc cho học sinh .. 31
2.3.6.1. Giúp học sinh cách ghi nhớ nốt nhạc...................................................... 31
2.3.6.2. Hướng dẫn kỹ năng đọc đúng cao độ, trường độ và tiết tấu................... 33
2.3.6.3. Hướng dẫn học sinh đọc nhạc kết hợp vỗ đệm: .................................... 37
2.4. Nâng cao một số kỹ năng của các phương pháp dạy Tập đọc nhạc ....................... 39
2.4.1. Phương pháp thuyết trình ............................................................................. 39
2.4.2. Phương pháp thực hành – luyện tập ............................................................. 40
2.4.3. Phương pháp kiểm tra – đánh giá ................................................................. 41
2.4.4. Phương pháp hướng dẫn học sinh ghi chép nhạc ......................................... 42
2.4.5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học tập đọc nhạc ......................... 43
2.4.6.

Giáo án tiết dạy TĐN theo đúng quy trình: .............................................. 50

C. KẾT LUẬN.............................................................................................................. 55
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................... 56


CHỮ VIẾT TẮT TRONG KHÓA LUẬN
GV
HS
TĐN
THCS
SGK
NXB
PPDH

Giáo viên
Học sinh

Tập đọc nhạc
Trung học cơ sở
Sách giáo khoa
Nhà xuất bản
Phương pháp dạy học


A. MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết củ đề tài
Giáo dục thẩm mỹ cho con người là một phần không thể thiếu trong mục tiêu giáo
dục của chúng ta ở giai đoạn hiện nay, nhằm đào tạo những con người phát triển một
cách tồn diện về Đức – Trí – Thể - Mỹ. Việc giáo dục một con người toàn diện khơng
chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu biết, nắm vững các kiến thức khoa
học và xã hội mà còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, tinh lọc, biết
thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống. Một trong những con đường giáo
dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật.
Trong đó có mơn Âm nhạc.
Ngày nay, Âm nhạc là bộ môn nghệ thuật đã trở thành một trong những mơn học
chính thức của chương trình đào tạo phổ thơng. Âm nhạc phản ánh hiện thực khách
quan bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh, nhịp điệu. Nó chính là
phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ. Với học sinh THCS môn Âm nhạc
là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo
đức, thẩm mĩ cho học sinh nhằm góp phần giáo dục tồn diện cho học sinh theo mục
tiêu đào tạo, tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới.
Môn âm nhạc ở trường THCS được Bộ giáo dục và đào tạo ban hành thông qua ba
phân môn: Học hát, Tập đọc nhạc và Âm nhạc thường thức. Trong đó, lấy học hát làm
trung tâm, tập đọc nhạc làm cơ sở, âm nhạc thường thức nâng cao hiểu biết về âm nhạc
cho học sinh.
Phân môn Tập đọc nhạc có vị trí vơ cùng quan trọng trong việc học bộ mơn âm
nhạc. Tất cả tâm tư, tình cảm, những âm thanh cao thấp đều được biểu hiện qua các

hình nốt nhạc, các ký hiệu âm nhạc. Vì vậy muốn hiểu được cái hay, cái đẹp của âm
nhạc, muốn hát một bài hoặc đọc một bản nhạc đều nhờ vào sự hỗ trợ của tập đọc nhạc
đối với học sinh phổ thông. Tập đọc nhạc giúp các em nhanh chóng làm quen với nốt
nhạc, các ký hiệu âm nhạc, giúp các em hát đúng cao độ, không bị chênh phơ. Ngồi
ra, tập đọc nhạc luyện cho các em có được một đơi tai chuẩn xác, nhạy bén trong việc
phân biệt được độ cao, thấp của âm thanh một cách nhuần nhuyễn, giúp các em cảm
thụ được các điều tinh tế trong âm nhạc cũng như trong thực tiễn của cuộc sống.
Ở trường THCS, tập đọc nhạc không thể đạt được mục tiêu như ở trường âm nhạc
chuyên nghiệp là đọc thành thạo bản nhạc vì thời lượng học quá ít và đối tượng học
sinh là đại trà. Vậy thì, là những giáo viên trực tiếp đứng lớp, để thực hiện được mục
tiêu là “Giáo dục văn hóa âm nhạc” ở trường THCS, chúng ta phải tổ chức như thế nào
để cho các em tiếp thu nhanh bài tập đọc nhạc, nắm được kỹ năng đọc nhạc kết hợp
với gõ phách, đánh nhịp để từ đó tạo nên sự hứng thú, sự u thích đối với mơn học.
Trên cơ sở đó, em đã lựa chọn “ Giải pháp nâng cao chất lượng dạy học phân môn tập
1


đọc nhạc cho học sinh lớp 6 trường THCS Ngô Thì Nhậm - thành phố Đà Nẵng” làm
đề tài cho bài khóa luận tốt nghiệp của mình.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu
- Làm rõ vai trị, tác dụng của phân mơn Tập đọc nhạc đối với học sinh THCS.
- Nắm bắt được khả năng tiếp thu của học sinh khi học phân môn TĐN.
- Tìm tịi, nghiên cứu ra nhiều các phương pháp, nhiều cách giảng dạy nhằm lôi cuốn
học sinh, giúp học sinh trở nên hứng thú với việc học phân môn tập đọc nhạc, biết
trình bày một cách chủ động, sáng tạo trong bất kì bài tập đọc nhạc nào.
- Phân tích các ưu - nhược điểm trong các tiết dạy.
- Đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học phân môn tập đọc nhạc cho
học sinh.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Tìm hiểu thực trạng về việc học phân môn tập đọc nhạc ở khối lớp 6 tại trường
THCS Ngơ Thì Nhậm thành phố Đà Nẵng. Từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng
cao chất lượng và hiệu quả dạy học bộ mơn âm nhạc nói chung và phân mơn tập đọc
nhạc nói riêng.
3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Học sinh khối lớp 6 tại trường THCS Ngơ Thì Nhậm, thành phố Đà Nẵng.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Trường THCS Ngô Thì Nhậm, thành phố Đà Nẵng.
4 Phư ng pháp nghiên cứu
- Thứ nhất, phương pháp thu thập tư liệu, văn bản.
- Thứ hai, phương pháp khảo sát, điều tra, quan sát.
- Thứ ba, phương pháp thực nghiệm.
5. Bố cục đề tài
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, đề tài có kết cấu gồm 2
chương và 6 tiết:
2


Chư ng 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn việc dạy học phân môn tập đọc nhạc cho học
sinh lớp 6 trường THCS Ngơ Thì Nhậm
Chư ng 2: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học phân môn
tập đọc nhạc cho học sinh lớp 6 trường THCS Ngơ Thì Nhậm
6. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Trước đây có một số tác giả đã nghiên cứu đề tài gần giống như đề tài mà tơi đang
nghiên cứu đó là đề tài:
- Sáng kiến kinh nghiệm “Một số giải pháp giúp học sinh học tốt phân môn tập đọc
nhạc” của giáo viên Nguyễn Thị Anh Đào (Trường THCS Lộc Ninh, Quảng Bình 2018)
- Sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 học tốt môn Âm nhạc
ở trường THCS” của giáo viên Phạm Mạnh Hùng (Trường THCS Nhân Thắng – 2016)

3


B. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VIỆC DẠY HỌC PHÂN MÔN
TẬP ĐỌC NHẠC CHO HỌC SINH THCS
1 1 C sở lý luận
1.1.1. Một số khái niệm, thuật ngữ liên qu n đến đề tài
Trước khi đi vào tìm hiểu vai trị và thực trạng của việc dạy học phân môn TĐN cho
học sinh lớp 6 trường THCS Ngơ Thì Nhậm, tơi xin đề cập đến một số khái niệm,
thuật ngữ liên quan nhằm sáng tỏ các vấn đề được nghiên cứu:
Dạy và học:
Các nhà giáo dục học trên thế giới và Việt Nam luôn xác định dạy học là quá trình
phát triển nhận thức con người, trong đó dạy là hoạt động tổ chức, hướng dẫn, xây
dựng kế hoạch giúp người học đạt mục đích tiếp thu hệ thống kiến thức, đạt tới hiểu
biết toàn diện một mơn học, chương trình (hoặc khóa) học có định lượng, hàm lượng
cụ thể, chi tiết. Để tiến hành dạy và học trong khoảng thời gian nhất định (kỳ học), các
phương tiện cùng phương pháp (tiếng Anh: method) dạy học đóng vai trị quan trọng
trong mối quan hệ chặt chẽ với học phần (cịn gọi là mơn học). Dạy và học luôn hướng
đến kết quả (mục tiêu) đạt được qua kiểm tra, đánh giá, cụ thể hóa khối lượng tri thức
giữa 2 chủ thể: người dạy và người học. Trong cuốn sách Giáo dục học, Phạm Viết
Vượng đưa ra khái niệm: “dạy học là quá trình hoạt động của hai chủ thể, trong đó
dưới sự tổ chức, hướng dẫn và điều khiển của giáo viên, học sinh nhận thức lại nền
văn minh nhân loại và rèn luyện hình thành kỹ năng hoạt động” [47, tr.58].
Để hiểu rõ hơn khái niệm dạy học được Phạm Viết Vượng nêu trên cần xác định 2
chủ thể: người dạy, người học cùng phương pháp tổ chức hoạt động.
Với người dạy: với nghĩa dạy học là q trình hoạt động gắn bó giữa kinh nghiệm cá
nhân (người dạy), yếu tố xã hội, khả năng chuyên môn, đảm bảo đưa ra nguyên tắc,
phương pháp phù hợp quy luật vận động biện chứng. Nguyễn Ngọc Quang nêu bản

chất dạy với nghĩa: “là việc giáo viên điều khiển quá trình học sinh chiếm lĩnh khái
niệm khoa học, phát triển và hình thành nhân cách học sinh” [38, tr.60]. Trong đó xác
định vai trị người dạy phải đạt trình độ chun mơn cao (từ đại học đến cao học, tiến
sĩ), hiểu, nắm vững đặc điểm tâm lý, khả năng biến đổi nhanh trạng thái từ tiếp thu thụ
động sang chủ động của người học.
Chức năng điều khiển (người dạy) truyền đạt đầy đủ kiến thức giúp người học hịa
nhập nhanh mơi trường học tập, do đó hoạt động dạy liên quan mật thiết đến sư phạm
tâm lý, đảm bảo các nội dung:
Định hướng người học hiểu rõ toàn bộ tri thức, tích cực trải nghiệm thực tiễn qua
phương pháp rèn luyện kỹ năng như: tự học, luyện tập, tự nghiên cứu. Trong đó, quy
4


chuẩn yêu cầu nhân cách, lối sống nhằm xây dựng, hồn thiện con người lao động có
ích phục vụ xã hội, cộng đồng.
Người dạy sử dụng hệ thống kiến thức tác động chủ thể người học qua biện pháp
sư phạm, hình thành thói quen học tập chủ động, tự giác, đạt hiệu quả. Để giải quyết
tính tích cực, người dạy nêu tấm gương, thành tích tiêu biểu từ con người cụ thể trong
từng lĩnh vực chun mơn. Ví dụ dạy học âm nhạc có thể đưa ra hồn cảnh lịch sử
hình thành tác phẩm, động cơ, niềm đam mê từ nhiều nhạc sĩ thiên tài thế giới. Qua đó,
xây dựng tinh thần quyết tâm, ý chí vươn lên, khổ luyện, hoàn thành khối lượng học
tập.
Đưa ra phương pháp dạy giúp người học lĩnh hội nhanh kiến thức từ đơn giản
đến phức tạp, từ dễ đến khó. Đặc biệt chú trọng yếu tố thực hành, trải nghiệm thực tế
chuyên môn, giúp người học tâm lý tiếp thu kiến thức thoải mái, phẩn khởi, tự tin bản
thân.
Với người học: Phạm Viết Vượng nêu khái niệm: “người học là chủ thể của hoạt
động học tập, có ý thức, chủ động tích cực, sáng tạo trong nhận thức, rèn luyện nhân
cách” [47, tr.55]. Nguyễn Ngọc Quang bổ sung tính thống nhất hữu cơ giữa người học
và hoạt động học: “là quá trình tự giác, tích cực, tự chiếm lĩnh khái niệm khoa học,

dưới sự điều khiển sư phạm của giáo viên” [38, tr.57]. Hai khái niệm trên tập trung vai
trò người học cùng hoạt động học, nhấn mạnh yếu tố học tập có ý thức, chủ động, đề
cao tính tự giác, tự chiếm lĩnh kiến thức với ý nghĩa người học là chủ thể, trung tâm
tiếp nhận, chuyển đổi tri thức từ dạy sang học. Vai trị người học xác định đúng mục
đích, trả lời câu hỏi: học để làm gì? Từ đó chủ động xây dựng thái độ rèn luyện, tăng
cường khả năng sáng tạo, phương pháp, động cơ học tập. Là một trong hai chủ thể
(dạy và học), hoạt động học luôn tiếp cận hệ thống tri thức, do đó, học có phương
pháp, phù hợp điều kiện, hoàn cảnh sống, năng lực cá nhân là yếu tố quan trọng giúp
người học lĩnh hội kiến thức đầy đủ, tích cực. Câu hỏi: học để làm gì cịn nêu mục
đích học tập. Khi xác định mục tiêu rõ ràng, động cơ tiếp thu kiến thức củng cố niềm
tin, sức mạnh tinh thần, gia tăng khả năng chịu đựng cường độ lao động, nghiên cứu,
thực hành trong hồn cảnh, thời gian khác nhau. Ví dụ, học chuyên ngành biểu diễn
nhạc đàn, thanh nhạc, hoặc lý luận âm nhạc, sáng tác đòi hỏi người học cố gắng, phát
huy hết phẩm chất, năng lực sáng tạo cá nhân. Trong đó, tự luyện tập, hồn thành khối
lượng kiến thức từ người dạy đóng vai trị quan trọng. Từ quá trình học tập, người học
rèn luyện những kỹ năng như: đảm bảo tính vừa sức, phân bổ hợp lý thể lực, trạng thái
tâm lý (hưng phấn, uể oải, buồn, vui), ứng dụng, triển khai kiến thức đạt hiệu quả cao
nhất. Ở góc độ giáo dục, người học tiếp cận phương pháp học tập là một trong điều
kiện để tiết kiệm công sức, thời gian, đồng thời tiếp thu nhiều kiến thức đạt chất lượng
chuyên môn.
Qua khái niệm về dạy và học trên cho thấy dạy học là quá trình hoạt động giữa
người dạy và người học nhằm trao truyền, lĩnh hội tri thức nhân loại, q trình đó ln
tương tác, phối hợp chặt chẽ, không tách rời. Chủ thể dạy đảm bảo nguyên tắc điều
khiển, tổ chức, xây dựng kế hoạch, truyền đạt khối lượng kiến thức theo trình tự thời
5


gian qua phương pháp dạy phong phú. Còn chủ thể học chủ động, tích cực lĩnh hội, tự
rèn luyện, thực hành sáng tạo, phù hợp điều kiện, hồn cảnh, thói quen bản thân.
Phương pháp dạy học:

Theo cuốn Phương pháp dạy học truyền thống và đổi mới của Thái Duy Tuyên:
“Phương pháp dạy học là một hệ thống những hành động có mục đích của giáo viên
nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và thực hành của học sinh, đảm bảo học sinh lĩnh
hội nội dung học vấn”... “là cách thức hoạt động tương hỗ giữa thầy và trò nhằm đạt
được mục đích dạy học.”
Tuy nhiên cũng có những ý kiến cho rằng phương pháp dạy học là những hình thức
và cách thức, thơng qua đó và bằng cách đó, giáo viên và học sinh lĩnh hội những hiện
thực tự nhiên và xã hội xung quanh trong những điều kiện học tập cụ thể.
Từ những nhận định trên có thể tổng kết khái niệm phương pháp dạy học là cách
thức, là con đường giải quyết vấn đề dạy học nhằm đạt đến mục tiêu dạy học, cụ thể là
một hệ thống những hành động có mục đích của giáo viên nhằm tổ chức hoạt động
nhận thức và thực hành của học sinh, là tổ hợp cách thức hoạt động của thầy và trị
trong q trình dạy học được tiến hành dưới vai trò chủ đạo của người thầy, nhằm thực
hiện tốt các nhiệm vụ dạy học.
Phương pháp dạy học Âm nhạc:
Phương pháp dạy học âm nhạc là cách thức, con đường chuyển tải những kiến thức
về khoa học âm nhạc, hình thành, phát triển các kỹ năng nhận thức và hoạt động âm
nhạc cho người học; là một hệ thống những hành động có mục đích của giáo viên
nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và thực hành âm nhạc của học sinh nhằm đạt được
mục tiêu dạy học âm nhạc.
1.1.2. Đặc điểm tâm sinh lý của học sinh THCS
Lứa tuổi học sinh THCS bao gồm những em có độ tuổi từ 11 - 15 tuổi, đang theo học
từ lớp 6 đến lớp 9 ở trường THCS. Lứa tuổi này còn gọi là lứa tuổi thiếu niên và nó có
một vị trí hết sức quan trọng trong q trình phát triển của trẻ em, vì là thời kì chuyển
từ cuối nhi đồng sang lứa tuổi thiếu niên. Sự chuyển tiếp này tạo nên nội dung cơ bản
và sự khác biệt đặc thù về mọi mặt ở thời kỳ này, được biểu hiện như sau: Sự biến đổi
về mặt giải phẫu sinh lí ở lứa tuổi học sinh THCS; sự biến đổi trong hoạt động và giao
tiếp; sự biến đổi trong hoạt động học tập; hoạt động văn nghệ - thể thao; hoạt động
giao tiếp; sự phát triển nhận thức; sự phát triển nhân cách; đời sống tình cảm; sự phát
triển của tự ý thức; sự phát triển hứng thú; sự phát triển đạo đức.

1.1.3. Vai trò giáo dục âm nhạc trong trường THCS
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật của thời gian và có ngơn ngữ biểu cảm đặc biệt.
Sức biểu cảm của ngôn ngữ âm nhạc được thể hiện thông qua các phương tiện diễn tả
6


như giai điệu, nhịp độ cường độ, hình thức, hịa âm ... Với các phương tiện diễn tả đó,
âm nhạc có sức mạnh vơ cùng to lớn trong việc thể hiện một cách tinh tế thế giới nội
tâm của con người. Âm nhạc đã trực tiếp tác động vào lĩnh vực tình cảm của con
người ở những tâm trạng vui, buồn, phấn khởi...khác nhau.
Về tác dụng của âm nhạc đối với học sinh trong nhà trường có lẽ ai cũng biết. Mỗi
bài hát, bản nhạc gợi mở bao điều mới lạ, dẫn dắt các em tới sự tưởng tượng phong
phú, làm giàu tâm hồn, trí tuệ của các em. Qua âm nhạc để “giáo dục tình cảm, đạo
đức và góp phần hình thành nhân cách trẻ em” như các nhà giáo dục thường nói. Bởi
lẽ, những tác phẩm âm nhạc bao giờ cũng chứa đựng tư tưởng, giá trị chân thực và
chiều sâu của nội dung và hình thức, khơng chỉ trong âm nhạc có lời mà cả loại âm
nhạc thuần túy do các loại nhạc cụ diễn tấu. Lịch sử chứng minh, trong các cuộc chiến
tranh cách mạng, âm nhạc là vũ khí để thúc giục, động viên, cổ vũ con người đầy tính
hiệu lực.
Âm nhạc trong xã hội chúng ta được ni dưỡng bằng cội nguồn văn hóa âm nhạc
dân gian các dân tộc Việt Nam. Môn học âm nhạc trong nhà trường là phương tiện tích
cực để hình thành ở học sinh một tâm hồn trong sáng, một thị hiếu âm nhạc lành
mạnh, tư duy sáng tạo, làm cho các em hoạt bát, nhanh nhẹn, ý thức tổ chức kỉ luật,
tinh thần tập thể, sống lạc quan yêu đời và đặc biệt thông qua các yếu tố cơ bản của
ngôn ngữ âm nhạc (giai điệu, tiết tấu, điệu thức, hòa âm, cường độ, âm sắc, nhịp độ...),
học sinh được bồi dưỡng về trí tuệ, tính nhạy cảm, trí thơng minh, sáng tạo, khả năng
tư duy trừu tượng, trí nhớ, sự tưởng tượng, tính chính xác khoa học...
Đối với học sinh Trung học cơ sở, môn Âm nhạc là một trong những phương tiện
hiệu quả để thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức, thẩm mĩ nhằm góp phần giáo dục
toàn diện cho học sinh, tạo cơ sở hình thành nhân cách con người. Âm nhạc trong

trường THCS với tư cách là một mơn học có mục đích giáo dục văn hóa âm nhạc cho
học sinh nhằm trang bị cho các em những kiến thức cơ bản, bước đầu hình thành khả
năng cảm thụ, hiểu và thể hiện nghệ thuật âm nhạc, khơi dậy ở các em những khả năng
sáng tạo trong hoạt động âm nhạc, củng cố thêm về tình cảm đạo đức, về niềm tin thị
hiếu nghệ thuật và nhu cầu âm nhạc.
Ngoài ra Âm nhạc còn hỗ trợ cho việc học tập tốt hơn các mơn học khác ( Ngữ văn,
Lịch sử, Địa lí, Ngoại ngữ, Thể dục) và khả năng thưởng thức các môn nghệ thuật
khác. Đơi khi, trong một chừng mực nào đó, ngay cả với các mơn khoa học như Tốn,
Vật lí, Sinh học...âm nhạc cũng có tác động nhất định. Các hoạt động âm nhạc diễn ra
trong trường phổ thông tạo điều kiện cho các học sinh có năng khiếu nổi trội được phát
hiện và bồi dưỡng phát triển bước đầu.

7


1.1.4. Nội dung chư ng trình âm nhạc:
Cấu trúc:
Căn cứ vào đặc trưng của nghệ thuật âm nhạc, căn cứ vào mục tiêu, thời lượng của
môn học và đặc điểm tiếp thu âm nhạc của học sinh đại trà, chương trình mơn âm nhạc
trường THCS được cấu trúc dựa trên những nguyên tắc sau đây: lấy học hát làm trọng
tâm, học Nhạc lí – Tập đọc nhạc để nâng cao, coi trọng nghe nhạc và dạy những kiến
thức âm nhạc sơ giản, tất cả nhằm xây dựng và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc để
hình thành một trình độ học vấn âm nhạc phổ thông.
Môn Âm nhạc dạy 1 tiết / tuần. Mỗi năm học có 35 tiết / 35 tuần.
Cấu trúc chương trình âm nhạc bao gồm ba phân mơn: Học hát, Nhạc lí - Tập đọc
nhạc và Âm nhạc thường thức. Mỗi phân mơn có một vai trị nhất định:
Học hát: Hoạt động ca hát có vị trí quan trọng trong đời sống con người; bài hát
phản ánh một cách hình tượng những khái niệm sâu sắc về cuộc sống, thiên nhiên, con
người và tất cả các mối quan hệ, tư tưởng, tình cảm. Hoạt động ca hát ảnh hưởng trực
tiếp đến con người bằng tác động của âm nhạc và lời ca. Giọng hát không chỉ là

phương tiện thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của người hát mà còn khơi dậy ở người nghe
những cảm xúc tương ứng, những hiểu biết nhất định; sức diễn cảm của giọng hát
cùng những cử chỉ, thái độ, nét mặt phù hợp rất thu hút học sinh. Nó khơi dậy ở học
sinh những cảm xúc hướng tới Chân – Thiện – Mỹ. Trong chương trình giáo dục âm
nhạc phổ thông, phân môn học hát mang đến cho các em một số kĩ năng ca hát đơn
giản, học các bài hát quy định và nghe các bài hát có tính lịch sử, có tính nghệ thuật và
thẩm mĩ.
Nhạc lí - Tập đọc nhạc: Trong chương trình giáo dục âm nhạc phổ thông, phân môn
tập đọc nhạc bao gồm những kiến thức về nhạc lí sơ giản, những kí hiệu ghi chép nhạc
thông dụng và luyện cách đọc các bài nhạc ngắn gọn, dễ thể hiện trong phạm vi chủ
yếu là giọng Đô trưởng và giọng La thứ.
Âm nhạc thường thức: Bao gồm các nội dụng giới thiệu tác giả, tác phẩm, các loại
nhạc cụ, các hình thức biểu diễn âm nhạc và một số sinh hoạt âm nhạc truyền thống
phổ biến trong dân gian, một số vấn đề về đời sống âm nhạc.
Nội dung chương trình âm nhạc:

8


MÔN: ÂM NHẠC LỚP 6
Cả năm: 35 tuần
Học kỳ I: 19 tuần - 18 tiết
Học kỳ II: 18 tuần - 17 tiết
HỌC KỲ I
Tiết
Tiết 1
Tiết 2
Tiết 3

Tiết 4

Tiết 5
Tiết 6
Tiết 7

Tiết 8 - 9
Tiết 10
Tiết 11
Tiết 12

Tiết 13
Tiết 14
Tiết 15
Tiết 16 - 17
Tiết 18

Tên bài
- Giới thiệu môn học Âm nhạc ở trường Trung học cơ sở
- Tập hát Quốc ca
- Học hát: Bài Tiếng chuông và ngọn cờ
- Bài đọc thêm: Âm nhạc ở quanh ta
- Ôn tập bài hát: Tiếng chng và ngọn cờ
- Nhạc lí: + Những thuộc tính của âm thanh
+ Các kí hiệu âm nhạc
- Nhạc lí: Các kí hiệu ghi trường độ của âm thanh
- Tập đọc nhạc: TĐN số 1
- Học hát: Bài Vui bước trên đường xa
- Nhạc lí: Nhịp và phách - Nhịp 2/4
- Tập đọc nhạc: TĐN số 2
- Tập đọc nhạc: TĐN số 3
- Cách đánh nhịp 2/4

- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Văn Cao và bài hát Làng tơi
- Ơn tập
- Kiểm tr 1 tiết
- Học hát: Bài Hành khúc tới trường
- Tập đọc nhạc: TĐN số 4
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước và bài hát Lên đàng
- Ôn tập bài hát: Hành khúc tới trường
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 4
- Âm nhạc thường thức: Sơ lược về dân ca Việt Nam
- Học hát: Bài Đi cấy
- Ôn tập bài hát: Đi cấy
- Tập đọc nhạc: TĐN số 5
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 5
- Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến
- Ơn tập học kì I
- Kiểm tr học kì I

9


HỌC KÌ II
Tiết
Tiết 19
Tiết 20
Tiết 21

Tiết 22
Tiết 23
Tiết 24
Tiết 25 - 26

Tiết 27
Tiết 28

Tiết 29

Tiết 30
Tiết 31
Tiết 32
Tiết 33 - 34
Tiết 35

Tên bài
- Học hát: Bài Niềm vui của em
- Ôn tập bài hát: Niềm vui của em
- Tập đọc nhạc: TĐN số 6
- Nhạc lí: Nhịp 3/4 - Cách đánh nhịp ¾
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Phong Nhã và bài hát Ai yêu Bác Hồ Chí
Minh hơn thiếu niên nhi đồng
- Học hát: Bài Ngày đầu tiên đi học
- Ôn tập bài hát: Ngày đầu tiên đi học
- Tập đọc nhạc: TĐN số 7
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 7
- Âm nhạc thường thức: Giới thiệu nhạc sĩ Mơ-da
- Ơn tập
- Kiểm tr 1 tiết
- Học hát: Bài Tia nắng, hạt mưa
- Âm nhạc thường thức: Sơ lược về nhạc hát và nhạc đàn
- Ôn tập bài hát: Tia nắng, hạt mưa
- Tập đọc nhạc: TĐN số 8
- Nhạc lí: Những kí hiệu thường gặp trong bản nhạc

- Tập đọc nhạc: TĐN số 9
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Văn Chung và bài hát Lượn trịn, lượn
khéo
- Học hát: Bài Hơ-la-hê, Hơ-la-hơ
- Bài đọc thêm: Trống đồng thời đại Hùng Vương
- Ôn tập bài hát: Hơ-la-hê, Hơ-la-hơ
- Tập đọc nhạc: TĐN số 10
- Ơn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 10
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát và bài hát Lúa thu
- Ơn tập học kì II
- Kiểm tr học kì II

10


MÔN: ÂM NHẠC LỚP 7
Cả năm: 35 tuần
HK1: 18 tuần x 1 tiết/tuần - 18 tiết
HK2: 17 tuần x 1 tiết/tuần - 17 tiết
HỌC KỲ I
Tiết
Tiết 1
Tiết 2

Tiết 3
Tiết 4
Tiết 5

Tiết 6

Tiết 7
Tiết 8
Tiết 9
Tiết 10

Tiết 11
Tiết 12
Tiết 13
Tiết 14
Tiết 15 - 16
Tiết 17 - 18

Tên bài
- Học hát: Bài Mái trường mến yêu
- Bài đọc thêm: Nhạc sĩ Bùi Đình Thảo và bài hát Đi học
- Ơn tập bài hát: Mái trường mến yêu
- Tập đọc nhạc: TĐN số 1
- Bài đọc thêm: Cây đàn bầu
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 1
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Hoàng Việt và bài hát Nhạc rừng
- Học hát: Bài Lí cây đa
- Bài đọc thêm: Hội Lim
- Ơn tập bài hát: Lí cây đa
- Nhạc lí: Nhịp 4/4
- Tập đọc nhạc: TĐN số 2
- Nhạc lí: Nhịp lấy đà
- Tập đọc nhạc: TĐN số 3
- Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một vài nhạc cụ phương Tây
- Ôn tập
- Kiểm tr 1 tiết

- Học hát: Bài Chúng em cần hịa bình
- Ơn tập bài hát: Chúng em cần hịa bình
- Tập đọc nhạc: TĐN số 4
- Bài đọc thêm: Hội xuân “Sắc bùa”
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 4
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Đỗ Nhuận và bài hát Hành quân xa
- Học hát: Bài Khúc hát chim sơn ca
- Ôn tập bài hát: Khúc hát chim sơn ca
- Nhạc lí: Cung và nửa cung - Dấu hóa
- Tập đọc nhạc: TĐN số 5
- Âm nhạc thường thức: Giới thiệu nhạc sĩ Bét-tơ-ven
- Ơn tập học kì I
- Kiểm tr học kì I

11


HỌC KÌ II
Tiết
Tiết 19
Tiết 20
Tiết 21
Tiết 22
Tiết 23
Tiết 24
Tiết 25
Tiết 26
Tiết 27
Tiết 28
Tiết 29

Tiết 30
Tiết 31
Tiết 32
Tiết 33 – 34
Tiết 35

Tên bài
- Học hát: Bài Đi cắt lúa
- Nhạc lí: Sơ lược về quãng
- Ôn tập bài hát: Đi cắt lúa
- Tập đọc nhạc: TĐN số 6
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 6
- Âm nhạc thường thức: Một số thể loại bài hát
- Học hát: Bài Khúc ca bốn mùa
- Bài đọc thêm: Tiếng sáo Việt Nam
- Ôn tập bài hát: Khúc ca bốn mùa
- Tập đọc nhạc: TĐN số 7
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 7
- Âm nhạc thường thức: Vài nét về âm nhạc thiếu nhi Việt Nam
- Ôn tập
- Kiểm tr 1 tiết
- Học hát: Bài Ca-chiu-sa
- Bài đọc thêm: Bản hành khúc cách mạng
- Ôn tập bài hát: Ca-chiu-sa
- Tập đọc nhạc: TĐN số 8
- Nhạc lí: Gam trưởng - Giọng trưởng
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Huy Du và bài hát Đường chúng ta đi
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 8
- Học hát: Bài Tiếng ve gọi hè
- Ôn tập bài hát: Tiếng ve gọi hè

- Tập đọc nhạc: TĐN số 9
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 9
- Âm nhạc thường thức: Vài nét về dân ca một số dân tộc ít người
- Ơn tập
- Kiểm tr học kì II

12


MÔN ÂM NHẠC LỚP 8
Cả năm: 35 tuần
HK1: 18 tuần x 1 tiết/tuần - 18 tiết
HK2: 17 tuần x 1 tiết/tuần - 17 tiết
HỌC KÌ I
Tiết
Tiết 1
Tiết 2
Tiết 3

Tiết 4
Tiết 5

Tiết 6
Tiết 7 - 8
Tiết 9
Tiết 10

Tiết 11

Tiết 12

Tiết 13

Tiết 14
Tiết 15 – 16
Tiết 17 - 18

Tên bài dạy
- Học hát: Bài Mùa thu ngày khai trường
- Ôn tập bài hát: Mùa thu ngày khai trường
- Tập đọc nhạc: TĐN số 1
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 1
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Trần Hoàn và bài hát Một mùa xuân
nho nhỏ
- Học hát: Bài Lí dĩa bánh bị
- Ơn tập bài hát: Lí dĩa bánh bị
- Nhạc lí: Gam thứ, giọng thứ
- Tập đọc nhạc: TĐN số 2
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 2
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Hoàng Vân và bài hát Hị kéo pháo
- Ơn tập
- Kiểm tr 1 tiết
- Học hát: Bài Tuổi hồng
- Ôn tập bài hát: Tuổi hồng
- Tập đọc nhạc: TĐN số 3
- Nhạc lí: Giọng song song, giọng La thứ hịa thanh
- Ơn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 3
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu và bài hát Bóng cây
kơ -nia
- Học hát: Bài Hị ba lí
- Ơn tập bài hát: Hị ba lí

- Tập đọc nhạc: TĐN số 4
- Nhạc lí: Thứ tự các dấu thăng, giáng ở hóa biểu- Giọng cùng tên
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 4
- Âm nhạc thường thức: Một số nhạc cụ dân tộc
- Ơn tập
- Kiểm tr học kì I

13


HỌC KÌ II
Tiết
Tiết 19
Tiết 20

Tiết 21

Tiết 22
Tiết 23
Tiết 24
Tiết 25 - 26
Tiết 27
Tiết 28
Tiết 29
Tiết 30
Tiết 31
Tiết 32
Tiết 33 – 34
Tiết 35

Tên bài dạy
- Học hát: Bài Khát vọng mùa xuân
- Ôn tập bài hát: Khát vọng mùa xuân
- Nhạc lí: Nhịp 6/8
- Tập đọc nhạc: TĐN số 5
- Ơn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 5
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn và bài hát Biết
ơn Võ Thị Sáu
- Học hát: Bài Nổi trống lên các bạn ơi!
- Ôn tập bài hát: Nổi trống lên các bạn ơi!
- Tập đọc nhạc: TĐN số 6
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 6
- Âm nhạc thường thức: Hát bè
- Ôn tập
- Kiểm tr 1 tiết
- Học hát: Bài Ngơi nhà của chúng ta
- Ơn tập bài hát: Ngôi nhà của chúng ta
- Tập đọc nhạc: TĐN số 7
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 7
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Sô-panh và bản Nhạc buồn
- Học hát: Bài Tuổi đời mênh mơng
- Ơn tập bài hát: Tuổi đời mênh mông
- Tập đọc nhạc: TĐN số 8
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 8
- Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một vài thể loại nhạc đàn
- Ơn tập
- Kiểm tr học kì II

14

MƠN ÂM NHẠC LỚP 9
(Dạy học trong 01 học kì)
19 tuần – 18 tiết
HỌC KÌ I
Tiết
Tiết 1

Tiết 2
Tiết 3

Tiết 4
Tiết 5
Tiết 6
Tiết 7 - 8
Tiết 9
Tiết 10
Tiết 11

Tiết 12
Tiết 13
Tiết 14
Tiết 15
Tiết 16
Tiết 17 - 18

Tên bài dạy
- Học hát: Bài Bóng dáng một ngơi trường
- Bài đọc thêm: Nhạc sĩ Hồng Hiệp và bài hát “Câu hị bên bến
Hiền Lương”

- Nhạc lí: Giới thiệu về quãng
- Tập đọc nhạc: Giọng Son trưởng -TĐN số 1
- Ôn tập bài hát: Bóng dáng một ngơi trường
- Ơn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 1
- Âm nhạc thường thức: Ca khúc thiếu nhi phổ thơ
- Học hát: Bài Nụ cười
- Ôn tập bài hát: Nụ cười
- Tập đọc nhạc: Giọng Mi thứ -TĐN số 2
- Nhạc lí: Sơ lược về hợp âm
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Trai-cốp-xki
- Ôn tập
- Kiểm tr 1 tiết
- Học hát: Bài Nối vòng tay lớn
- Nhạc lí: Giới thiệu về dịch giọng
- Tập đọc nhạc: Giọng Pha trưởng -TĐN số 3
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 3
- Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý và bài hát Mẹ
yêu con
- Ôn tập bài hát: Nối vịng tay lớn
- Học hát: Bài Lí kéo chài
- Ơn tập bài hát: Lí kéo chài
- Tập đọc nhạc: Giọng Rê thứ - TĐN số 4
- Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 4
- Âm nhạc thường thức: Một số ca khúc mang âm hưởng dân ca
- Dạy bài hát do địa phương chọn (chọn 01 trong 03 bài do Sơ qui
định)
- Ôn tập
- Kiểm tr cuối học kì

15

1.1.5. Nội dung phân môn Tập đọc nhạc:
Ở trường THCS, phân môn Tập đọc nhạc gồm những kiến thức âm nhạc được giới
thiệu như sau:
 Lớp 6:
Học những bài TĐN viết ở giọng Đô trưởng
Về trường độ: sử dụng các hình nốt trắng, nốt đen, nốt móc đơn, nốt trắng chấm dôi,
nốt đen chấm dôi
Dùng các loại nhịp: 2/4, 3/4
Âm vực các bài TĐN thường trong một quãng 8, đôi chỗ đến quãng 9.
 Lớp 7:
Học những bài TĐN viết ở giọng Đô trưởng, La thứ
Về trường độ sử dụng các hình nốt trịn, nốt trắng, nốt đen, nốt móc đơn, nốt móc
kép, nốt trắng chấm dơi, nốt đen chấm dơi, nốt móc đơn chấm dơi.
Dùng các loại nhịp: 2/4, 3/4, 4/4
Âm vực các bài TĐN thường trong một quãng 8, đôi chỗ đến quãng 9, 10.
 Lớp 8:
Học những bài TĐN viết ở giọng Đô trưởng, La thứ, La thứ hịa thanh.
Về trường độ sử dụng các hình nốt trịn, nốt trắng, nốt đen, nốt móc đơn, nốt trắng
chấm dơi, nốt đen chấm dơi, nốt móc đơn chấm dơi và có dùng đảo phách.
Dùng các loại nhịp: 2/4, 3/4, 4/4, 6/8
Âm vực các bài TĐN thường trong một quãng 8, đôi chỗ đến quãng 9, 10.
 Lớp 9:
Học những bài TĐN viết ở giọng Son trưởng, Mi thứ hòa thanh, Pha trưởng, Rê thứ
hòa thanh.
Về trường độ sử dụng các hình nốt trắng, nốt đen, nốt móc đơn, nốt móc kép, nốt
trắng chấm dơi, nốt đen chấm dơi, nốt móc đơn chấm dơi và có dùng đảo phách
Dùng các loại nhịp: 2/4, 3/4
Âm vực các bài TĐN thường trong một quãng 8, đôi chỗ đến quãng 9, 10 và có sử

dụng chùm 3 và đảo phách.
16


1.1.6. Tầm quan trọng của phân môn Tập đọc nhạc đối với học sinh:
Các bộ mơn nghệ thuật đều có những đặc thù riêng của nó. Với hội họa là màu sắc,
múa là hình thể... cịn đặc thù của âm nhạc là âm thanh. Trong âm nhạc, mỗi bộ môn
chuyên ngành cũng mang một nét riêng biệt về cách học, cách trình bày, do đó mà vai
trị của từng phân môn cũng rất khác nhau. Phân môn Tập đọc nhạc (Đọc - ghi nhạc,
xướng âm) giữ vai trị vơ cùng quan trọng và có ý nghĩa quyết định đối với quá trình
học tập, kết quả học tập, thưởng thức và biểu diễn âm nhạc. Tập đọc nhạc rèn luyện
các kỹ năng nghe, đọc, ghi cao độ, trường độ, tiết tấu, luyện tập sắc thái: nhanh, chậm,
to, nhỏ, vui buồn...Tập đọc nhạc giúp học sinh khám phá ra giai điệu bản nhạc, nắm
vững tên nốt nhạc, có kĩ năng giải mã về cao độ và trường độ của nốt nhạc để đọc
đúng giai điệu, biết đọc nhạc kết hợp gõ phách hoặc đánh nhịp, giúp học sinh phát
triển tai nghe, cảm thụ về âm thanh, tư duy sáng tạo, hỗ trợ việc học hát và phát triển
năng khiếu âm nhạc của các em. Phân mơn này giữ vai trị vơ cùng quan trọng và có ý
nghĩa quyết định đối với quá trình học tập, kết quả học tập, thưởng thức và biểu diễn
âm nhạc. Đây là phân mơn mang tính thực hành, rèn luyện thẩm định sự đúng sai khi
nghe các yếu tố diễn tả của âm nhạc là nhịp, phách, quãng.
Dạy tập đọc nhạc cho học sinh THCS có những yêu cầu như sau:
Thứ nhất, giúp cho học sinh nhận biết và ghi nhớ các kí hiệu ghi chép âm nhạc thơng
thường như: các kí hiệu ghi cao độ, trường độ. Có hiểu biết về nhịp, phách, các loại
nhịp, dấu hóa, gam, giọng trưởng, giọng thứ...
Thứ hai, giúp học sinh tập đọc đúng cao độ, trường độ và biết đánh nhịp trên những
bài tập đọc nhạc đơn giản, dễ đọc, chủ yếu ở giọng Đô trưởng và La thứ, viết ở các
nhịp 2/4, 3/4, 4/4 thông qua những bài tập trong sách giáo khoa.
Thứ ba, từ các bài tập đọc nhạc, các em có thể ghép lời ca, hát đúng giai điệu.
Thứ tư, qua các bài Tập đọc nhạc, giúp cho các em tích lũy thêm những giai điệu
giàu tính thẩm mĩ, làm phong phú vốn liếng âm nhạc và bồi dưỡng năng lực cảm thụ

âm nhạc thêm nhạy bén, tinh tế.
Thứ năm, từ những bài tập đọc nhạc được học và được dạy phương pháp đọc nhạc,
trong một chừng mực nhất định, học sinh có thể vận dụng để tìm hiểu sử dụng những
bài hát ngắn gọn, đơn giản bằng nhạc cụ hoặc tự tập đọc.

17


1.2. Thực trạng dạy học phân môn tập đọc nhạc tại trường THCS Ngơ Thì Nhậm
thành phố Đà Nẵng
1.2.1. Giới thiệu về trường
1.2.1.1. Lịch sử trường
Trường THCS Ngơ Thì Nhậm nằm trên địa bàn phường Hòa Khánh Nam, quận
Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng, được thành lập năm 2007 tại Quyết định số 67/QĐUB ngày 16/07/2007 của UBND quận Liên Chiểu. Cơ sở vật chất của nhà trường được
đầu tư xây dựng tương đối đầy đủ, đáp ứng tối thiểu yêu cầu cơ bản của đổi mới giáo
dục.
Từ khi thành lập cho đến nay, tuy nằm địa bàn vừa thành phố, vừa nơng thơn,
điều kiện kinh tế khó khăn nhất ở khối phố Đà Sơn và Khánh Sơn, một số học sinh ở
phường Hòa Minh và số nơi khác chuyển đến tạm trú trên địa bàn phường rất khó khăn
trong việc kết hợp giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội nên khơng ít khó khăn
trong việc giáo dục của nhà trường, nhưng Trường THCS Ngơ Thì Nhậm đã từng bước
khẳng định được uy tín, chất lượng so với các trường trong toàn quận Liên Chiểu. Nhà
trường đã xây dựng được đội ngũ giáo viên tương đối đồng đều về chuyên môn,
nghiệp vụ. Hằng năm, đội ngũ giáo viên tham gia Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp quận
đạt nhiều thành tích đáng ghi nhận. Trong các phong trào thi đua yêu nước, nhà trường
đã có cán bộ giáo viên được công nhận danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở các cấp. Đặc
biệt nhiều năm qua, nhà trường đã bồi dưỡng được nhiều học sinh đạt giải học sinh
giỏi cấp quận, cấp thành phố ở các môn văn hóa, giải tốn bằng máy tính, cầm tay, học
sinh năng khiếu TDTT; tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THCS luôn đạt từ 96,1-100%; tỷ lệ đỗ vào
các trường THPT đạt từ 78,6-85,7%; có em thi đỗ vào các trường THPT chuyên Lê

Quý Đôn, Phan Châu Trinh... riêng chất lượng giáo dục đại trà luôn ổn định và giữ
vững từ 96,5% từ trung bình trở lên.
Trường có tổ chức Chi bộ Đảng gồm 25 đảng viên, nhiều năm liền đạt danh
hiệu tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh, giữ vai trị hạt nhân lãnh đạo trong
tồn bộ hoạt động của nhà trường. Các tổ chức khác như Cơng đồn, Đội thiếu niên,
Đoang thanh niên, Ban Đại diện cha mẹ học sinh đều hoạt động tích cực, góp phần
cùng nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục.
Với sự cố gắng của tập thể Hội đồng Sư phạm, nhà trường đã vinh dự được
UBND thành phố tặng danh hiệu tập thể lao động xuất sắc cho trường THCS Ngơ Thì
Nhậm đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học 2013-2014 tại quyết định số 5160/QĐUBND ngày 01/8/2014 của UBND thành phố Đà Nẵng về việc tặng Cờ thi đua và công
nhận danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc của Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵngvà
nhiều bằng khen, giấy khen của UBND thành phố, quận Liên Chiểu.

18