Xây dựng một số bài giảng dạy học chủ đề phương trình lượng giác nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (296.87 KB, 10 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ CHÍ CHIÊN

XÂY DỰNG MỘT SỐ BÀI GIẢNG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ

PHƢƠNG TRÌNH LƢỢNG GIÁC NHẰM PHÁT HUY

TÍNH TÍCH CỰC NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM TOÁN

CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC 
(BỘ MƠN TỐN)

MÃ SỐ: 60 14 01 11

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

MỤC LỤC

Trang

Lời cảm ơn ... i

Mục lục... ii

Danh mục các bảng ... v

MỞ ĐẦU ... 1

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ... 5

1.1. Một số khái niệm tính tích cực ... 5

1.1.1. Một số quan niệm về tính tích cực ... 5

1.1.2. Khái niệm tính tích cực nhận thức ... 5

1.2. Những biểu hiện của tính tích cực nhận thức ... 6

1.3. Mức độ tính tích cực nhận thức của học sinh ... 9

1.4. Một vài đặc điểm tính tích cực nhận thức của học sinh ... 9

1.5. Về nguyên nhân của tính tích cực nhận thức của học sinh ... 10

1.6 . Hứng thú và vấn đề tích cực hoạt động nhận thức của học sinh ... 11

1.7. Một số quan điểm nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của
học sinh ... 12

1.8. Những nguyên tắc sư phạm cần đảm bảo để nâng cao tính
tích cực nhận thức cho học sinh ... 15

1.9. Phương pháp dạy học và vấn đề phát huy tính tích cực nhận thức
của học sinh trong dạy học mơn tốn ... 16

1.9.1. Phương pháp dạy học ... 16

1.9.2. Tổng thể các phương pháp dạy học ... 16

1.9.3. Phương pháp dạy học và vấn đề phát huy tính tích cực nhận
thức của học sinh trong dạy học môn toán ... 17
1.10. Thực trạng của vấn đề dạy học Tốn theo hướng phát huy tính

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Phong số 1 ... 19

Kết luận Chương 1 ... 21

Chƣơng 2: XÂY DỰNG MỘT SỐ BÀI GIẢNG CHỦ ĐỀ 
PHƢƠNG TRÌNH LƢỢNG GIÁC NHẰM PHÁT HUY TÍNH 
TÍCH CỰC NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH ... 22

2.1. Một số vấn đề về nội ... 22

2.1.1. Mục tiêu chương ... 22

2.1.2. Nội dung và phân phối chương trình trong phần phương trình
lượng giác ... 23

2.2. Định hướng thiết kế bài giảng nhằm phát huy tính tích cực nhận
thức của học sinh thơng qua dạy học chủ đề phương trình lượng giác ... 23

2.2.1. Đối với giáo viên ... 23

2.2.2. Đối với học sinh ... 24

2.2.3. Giải pháp cụ thể đối với từng loại bài dạy ... 35

2.3. Một số giáo án về chủ đề phương trình lượng giác trên tinh thần
phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh ... 38

2.3.1. Giáo án 1 ... 38

2.3.2.. Giáo án 2 ... 43

2.3.3. Giáo án 3 ... 49

2.3.4. Giáo án 4 ... 54

2.3.5. Giáo án 5 ... 61

Kết luận Chương 2 ... 75

Chƣơng 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ... 76

3.1. Mục đích thực nghiệm ... 76

3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm ... 76

3.3. Phương pháp thực nghiệm ... 76

3.4. Tổ chức thực nghiệm ... 77

3.4.1. Đối tượng thực nghiệm ... 77

3.4.2. Kế hoạch thực hiện ... 77

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

3.4.3. Tiến hành thực nghiệm ... 77

3.5. Nội dung thực nghiệm... 78

3.5.1. Giáo án cũ ... 78

3.5.2. Phân tích nội dung thực nghiệm ... 81

Kết luận Chương 3 ... 90

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ... 92

1. Kết luận ... 92

2. Khuyến nghị ... 92

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Việc phát huy tính tích cực của người học trong quá trình dạy học từ lâu
đã được những nhà giáo dục coi là một trong những điều kiện cơ bản nhất để
đạt kết quả cao trong q trình dạy học. Muốn phát huy tính tích cực chủ động
sáng tạo của người học thì cần rèn luyện phương pháp học tập cho học sinh,
coi đây không chỉ là phương tiện nâng cao hiệu quả dạy học mà là mục tiêu
quan trọng của dạy học. Trong thời đại “bùng nổ thông tin” hiện nay, do sự
phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, sự gia tăng
nhanh chóng và thường xun của khối lượng thơng tin, tri thức thì việc dạy
khơng thể hạn chế ở chức năng dạy kiến thức mà phải tăng cường rèn luyện
cho học sinh phương pháp học, thời gian học ở nhà trường lại có hạn nên địi
hỏi con người phải có thái độ và năng lực cần thiết để tự định hướng, tự cập
nhật và làm giàu tri thức của mình nhằm đáp ứng được những yêu cầu của một
thế giới thay đổi nhanh chóng. Muốn vậy cần phải có thói quen học tập suốt

đời và phải phát huy được tính tích cực nhận thức trong quá trình học tập
không thụ động vào kiến thức mà thầy cô nhà trường giảng dạy.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

do vậy trong q trình học học sinh cần phát huy tính tích cực nhận thức nhằm
hiểu bài một cách sâu hơn và tránh thụ động.

Với những lí do trên, tơi quyết định chọn đề tài: “Xây dựng một số bài

giảng dạy học chủ đề phƣơng trình lƣợng giác nhằm phát huy tính tích 
cực nhận thức của học sinh”.

2. Mục đích nghiên cứu

Mục đích nghiên của luận văn là nghiên cứu những cơ sở lý luận của
tính tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh, những biểu hiện của tính
tích cực. Từ đó đề xuất giải pháp nhằm phát huy tính tích cực của học sinh
thông qua dạy học phần phương trình lương giác, ban nâng cao lớp 11 trung
học phổ thông.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

Luận văn tập trung vào bốn nhiệm vụ cơ bản sau:

- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn liên quan đến tính tích cực hóa
hoạt động nhận thức của học sinh và việc dạy học phần phương trình lương
giác, đại số 11.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của
học sinh trong quả trình học tập.

- Đề xuất một số bài giảng dạy học nội dung phương trình lượng giác
nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh.

- Thực nghiệm sư phạm nhằm đánh giá hiệu quả của việc nghiên cứu và
các giải pháp đã đề xuất, từ đó rút ra kết luận về khả năng áp dụng đối với
phương án đã đề ra.

4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

4.1. Khách thể nghiên cứu: quá trình dạy học phần phương trình lượng giác ở

trường trung học phổ thông.

4.2. Đối tượng nghiên cứu: xây dựng một số bài giảng dạy học nội dung

phương trình lượng giác nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Dạy học nội dung phần phương trình lượng giác đại số 11 ban nâng cao
như thế nào để nhằm phát huy được tính tích cực nhận thức của học sinh?

6. Giả thuyết khoa học

Dạy học nội dung phương trình lượng giác trong phần đại số 11 theo
hướng phát huy được tính tích cực nhận thức của học sinh sẽ góp phần nâng
cao chất lượng dạy học bộ mơn tốn trong trường trung học phổ thơng.

7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu

Nghiên cứu nội dung phương trình lượng giác trong sách giáo khoa,
sách bài tập đại số 11 ban nâng cao và các sách tham khảo.

8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

- Ý nghĩa lý luận của đề tài:

+ Bước đầu xác định được cơ sở lí luận cơ bản về tính tích cực hóa hoạt
động nhận thức của học sinh và quá trình dạy học theo hướng dạy cách phát
huy tính tích cực nhận thức của học sinh.

+ Đề ra phương án dạy học nội dung phương trình lượng giác theo
hướng phát huy tính tích cực nhận thức cho học sinh Trung học phổ thơng
trong q trình dạy học Tốn.

-Ý nghĩa thực tiễn của đề tài:

+ Nội dung luận văn có thể giúp giáo viên có thêm tư liệu phục vụ việc
giảng dạy phần phương trình lượng giác lớp 11 ban nâng cao.

+ Giúp học sinh rèn luyện kỹ năng giải bài tốn phương trình lượng
giác góp phần nâng cao chất lượng dạy học Tốn trong trường phổ thơng.

9. Phƣơng pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

- Điều tra và quan sát: điều tra việc dạy của giáo viên, học của học sinh,
thực trạng học của học sinh qua các hình thức: dự giờ, quan sát, phỏng vấn
trực tiếp.

- Thực nghiệm sư phạm: thực nghiệm sư phạm được tiến hành để kiểm

nghiệm tính khả thi và hiệu quả của các giải pháp đã được đề xuất trong luận văn.

10. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ
lục, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn

Chương 2. Xây dựng một số bài giảng chủ đề phương trình lượng giác
nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.Nguyễn Hải Châu, Nguyễn Thế Thạch, Phạm Đức Quang (2007), Giới

thiệu giáo án toán 11. Nhà xuất bản Hà Nội.

2. Nguyễn Hữu Châu (2012), Tập bài giảng lớp Thạc sỹ LL – PPDH mơn Tốn.

3.Lê Hồng Đức (2006), Giải toán lượng giác. Nhà xuất bản Hà Nội

4.Nguyễn Trung Hiếu (2010), Nâng cao năng lực tự học và kỹ năng giải

toán cho học sinh lớp 10 phổ thơng qua dạy học giải phương trình. Luận văn

thạc sĩ.

5.Bùi Thị Thanh Hoa (2012), Rèn luyện năng lực tự học cho học sinh thông

qua dạy học nội dung bất đẳng thức trong chương trình tốn trung học phổ

thông. Luận văn thạc sĩ.

6.Lê Văn Hồng – Lê Ngọc Lan (1998), Tâm lý học lứa tuổi và Tâm lý học

Sư phạm. Nhà xuất bản Giáo Dục.

7.Bùi Thị Hƣờng (2012), Giáo trình phương pháp dạy học mơn tốn ở thpt

theo hướng tích cực. Nhà xuất bản Giáo Dục Việt nam.

8. Nguyễn Bá Kim (1998),Học tập trong hoạt động và bằng hoạt động. Nhà
xuất bản Giáo dục.

9. Nguyễn Bá Kim (2007), Phương pháp dạy học mơn Tốn. Nhà xuất bản
Đại học Sư phạm Hà Nội.

10.Nguyễn Thị Mỹ Lộc – Đinh Thị Kim Thoa – Trần Văn Tính (2009),

Tâm lý học giáo dục. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.

11.Trần Thị Thanh Nga (2008), Dạy học tự học cho học sinh thông qua

chương “Vectơ trong khơng gian. Quan hệ vng góc” hình học lớp 11 nâng

cao trung học phổ thông. Luận văn thạc sĩ.

12.Bùi Văn Nghị (2008), Phương pháp dạy học những nội dung cụ thể mơn

Tốn. Nhà xuất bản Đại học sư phạm.

13.Bùi Văn Nghị, Vƣơng Dƣơng Minh, Nguyễn Anh Tuấn (2005), Tài liệu

bồi dưỡng thường xuyên giáo viên Trung học phổ thông chu kì 2004-2007.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

14.Bùi Văn Nghị (2009), Vận dụng lí luận vào thực tiễn dạy học mơn tốn ở

trường phổ thơng. Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.

15. Lê Hồnh Phị (2011), Bài tập và phương pháp giải Đại số 11. Nhà xuất bản
Đại học Quốc gia Hà Nội.

16.Trần Phƣơng (2010),Tuyển tập các chun đề luyện thi đại học mơn tốn về

phương trình lượng giác. Nhà xuất bản Đại học Quốc Gia Hà Nội.

17. Đoàn Quỳnh, Nguyễn Huy Đoan, Nguyễn Xuân Liêm, Nguyễn Khắc 
Minh, Đặng Hùng Thắng (2010), Đại số và giải tích 11 nâng cao Sách giáo

viên. Nhà xuất bản Giáo dục.

18.Nguyễn Thế Thạch (chủ biên) (2010), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến

thức, kĩ năng mơn Tốn lớp 11. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

19.Dƣơng Thị Thúy (2013), Rèn luyện năng lực tự học thông qua dạy học

nội dung đường thẳng và mặt phẳng song song trong không gian. Luận văn

thạc sĩ.

20.Nguyễn Cảnh Tồn (1997), Q trình dạy – Tự học. NXB Giáo dục.

21.Nguyễn Cảnh Toàn, Nguyễn Kỹ, Lê Khánh Bằng, Vũ Văn Tảo (1998),

Học và dạy cách học. Nhà xuất bản Sư phạm.

22.Nguyễn Cảnh Toàn, Nguyễn Kỳ, Vũ Văn Tảo, Bùi Tƣờng (1998), Quá

trình dạy tự học. Nhà xuất bản Giáo Dục.

23. Nguyễn Cảnh Tồn (2006),Nên học Tốn thế nào cho tốt. NXB Giáo Dục.
24. Thái Duy Tuyên (2008), Những vấn đề cơ bản giáo dục học hiện đại.
Nhà xuất bản Giáo Dục.

25.Đỗ Thanh Sơn (2007), Phương pháp giải tốn hình học 11. Nhà xuất bản

Giáo dục.

26.Trần Vinh (2008), Thiết kế bài giảng Đại Số và Giải Tích 11 nâng cao. 
Nhà xuất bản Hà Nội.

27. Phạm Viết Vƣợng (2007),Giáo dục học. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia

</div>