Nghiên cứu hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa của việt nam hiện nay (tt)

Trong điều kiện nƣớc ta hiện nay, lĩnh vực kinh tế đối ngoại chiếm vai trò ngày
càng quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Hoạt động xuất nhập khẩu là một lĩnh vực
quan trọng, là nội dung cơ bản của hoạt động kinh tế đối ngoại và là nhân tố cơ bản thúc
đẩy quá trình phát triển và tăng trƣởng kinh tế. Vì vậy, đánh giá thực trạng xuất nhập
khẩu là vấn đề rất quan trọng, là một trong những mối quan tâm trọng điểm của Đảng và
Nhà nƣớc ta hiện nay.
Ở Việt Nam hiện nay các cơ quan có thẩm quyền dựa trên hệ thống chỉ tiêu đƣợc
ban hành theo Quyết định số 43/2010/QĐ-TTg ngày 02 tháng 6 năm 2010 của Thủ tƣớng
chính phủ để đánh giá thực trạng hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Tuy nhiên trên
thực tế, rất nhiều ý kiến khác nhau đề cập đến vấn đề chênh lệch số liệu thống kê xuất
nhập khẩu hàng hóa giữa Tổng cục Thống kê và Tổng cục Hải quan dẫn đến các đánh giá
trái chiều về thực trạng xuất, nhập khẩu của Việt Nam hiện nay. Xuất phát từ thực tế trên,
việc nghiên cứu hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam hiện
nay là hết sức cần thiết. Vì vậy, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu hệ thống chỉ
tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam hiện nay” làm luận văn cao học.
Để giải quyết nhiệm vụ nghiên cứu, luận văn đƣợc kết cấu làm 3 chƣơng:
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU ĐÁNH
GIÁ XUẤT NHẬP KHẨU HÀNG HÓA CỦA CÁC QUỐC GIA
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HỆ THỐNG CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ XUẤT NHẬP
KHẨU HÀNG HÓA CỦA VIỆT NAM
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ
TIÊU ĐÁNH GIÁ XUẤT NHẬP KHẨU HÀNG HÓA CỦA VIỆT NAM
Luận văn với đề tài “Nghiên cứu hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng
hóa của Việt Nam hiện nay” là kết quả nghiên cứu độc lập của tác giả. Qua 3 chƣơng
chính, luận văn đã làm rõ đƣợc một số vấn đề nhƣ sau:
Thứ nhất, luận văn đã giới thiệu khái quát cơ sở lý luận về xuất nhập khẩu hàng
hóa, đặc điểm của xuất nhập khẩu hàng hóa và ảnh hƣởng của nó tới việc xây dựng hệ
thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa, điều này thể hiện ở một số khía cạnh
nhƣ sau:
Đầu tiên, tác giả giới thiệu khái quát về những khái niệm cơ bản về xuất nhập khẩu

và hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa, theo đó: Xuất nhập khẩu hàng
hóa là hoạt động kinh doanh bn bán hàng hóa trên phạm vi quốc tế, xuất nhập khẩu
không phải là hành vi buôn bán riêng lẻ mà là cả một hệ thống các quan hệ mua bán phức
tạp có tổ chức nhằm mục tiêu lợi nhuận, thúc đẩy sản xuất hàng hóa phát triển, chuyển
đổi cơ cấu kinh tế, góp phần ổn định và từng bƣớc nâng cao mức sống của nhân dân. Hệ
thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa là tập hợp những chỉ tiêu thống kê phản
ánh tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa của đất nƣớc; trong đó, chỉ tiêu đánh giá xuất
nhập khẩu hàng hóa là tiêu chí mà biểu hiện bằng số của nó phản ánh quy mô, tốc độ phát
triển, cơ cấu và hiệu quả của hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa trong điều kiện không
gian và thời gian cụ thể.
Tiếp theo, tác giả tiến hành nghiên cứu đặc điểm xuất nhập khẩu hàng hóa và ảnh
hƣởng của nó tới việc xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá. Có thể thấy, hoạt động xuất
nhập khẩu hàng hóa là hoạt động diễn ra phức tạp, hàng hóa đƣợc trao đổi trong xuất
nhập khẩu rất đa dạng và phong phú, hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa đƣợc thực hiện
trên phạm vi quốc tế, thủ tục phức tạp, thời gian lƣu chuyển hàng hóa cũng nhƣ thời gian
thực hiện các thủ tục xuất nhập khẩu kéo dài nên cần phải tạo ra khuôn khổ lý thuyết về
phƣơng pháp luận cho việc thu thập và xử lý thơng tin xuất nhập khẩu hàng hóa, cần phải
có quy định cụ thể về những loại hàng hóa nào đƣợc tính trong thống kê xuất nhập khẩu,
loại hàng hóa nào khơng đƣợc tính trong thống kê xuất nhập khẩu, cần phải xác định cụ
thể thời điểm mà hàng hóa đƣợc thống kê là xuất khẩu hoặc nhập khẩu…
Thứ hai, tác giả đã trình bày về hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa
theo chuẩn mực quốc tế và hệ thống chỉ tiêu của một số quốc gia. Hệ thống chỉ tiêu đánh
giá xuất nhập khẩu hàng hóa theo chuẩn mực quốc tế và của một số quốc gia đƣợc nghiên
cứu đều phân theo 3 nhóm: Nhóm chỉ tiêu phản ánh quy mơ xuất nhập khẩu hàng hóa,
nhóm chỉ tiêu phản ánh cơ cấu xuất nhập khẩu hàng hóa và nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu
quả xuất nhập khẩu hàng hóa.
Nhóm chỉ tiêu phản ánh quy mơ xuất nhập khẩu hàng hóa cho biết tổng kim ngạch
xuất, nhập khẩu hàng hóa trong một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm).
Nhóm chỉ tiêu phản ánh cơ cấu xuất nhập khẩu hàng hóa đƣợc phân tổ theo mặt

hàng và theo vùng, lãnh thổ. Trong đó, chỉ tiêu cơ cấu xuất nhập khẩu theo mặt hàng


đƣợc xác định để xem xét cơ cấu theo từng mặt hàng hay nhóm mặt hàng, từ đó tìm ra
mặt hàng xuất nhập khẩu nào đem lại nhiều lợi ích nhất, hay mặt hàng xuất nhập khẩu
nào chiếm tỷ trọng lớn nhất trong các mặt hàng xuất nhập khẩu. Chỉ tiêu cơ cấu xuất
nhập khẩu theo vùng, lãnh thổ đƣợc xác định để xem xét cơ cấu xuất nhập khẩu theo các
vùng, lãnh thổ, từ đó tìm ra nguồn xuất nhập khẩu nào đem lại nhiều lợi ích nhất, thị
trƣờng nào lớn nhất cho các mặt hàng xuất nhập khẩu.
Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả xuất nhập khẩu hàng hóa, thƣờng đƣợc xét dựa
trên 3 khía cạnh: tác động tới nền kinh tế, tác động đến đời sống xã hội và tác động đến
môi trƣờng.
Hiệu quả xuất khẩu đƣợc thể hiện qua việc duy trì tốc độ tăng trƣởng xuất khẩu hợp
lý và liên tục trong một thời gian dài, đảm bảo chất lƣợng tăng trƣởng trên cơ sở tăng giá
trị gia tăng xuất khẩu, chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu theo hƣớng hiện đại, sức cạnh tranh
của hàng hóa xuất khẩu ngày càng đƣợc nâng cao. Bên cạnh đó, hoạt động xuất khẩu phải
phục vụ yêu cầu phát triển bền vững về môi trƣờng, tăng trƣởng xuất khẩu theo chiều
sâu, xuất khẩu các sản phẩm chế biến, chế tạo có hàm lƣợng cơng nghệ và chất xám cao,
sản phẩm xanh, tiết kiệm năng lƣợng, sử dụng hiệu quả tài nguyên và bảo vệ môi trƣờng.
Nhịp độ tăng trƣởng xuất khẩu cao và liên tục nhƣng chủ yếu dựa vào tài nguyên thiên
nhiên, làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, gây ô nhiễm môi trƣờng, tức là đánh đổi mơi
trƣờng để có đƣợc thành tích xuất khẩu cao thì khơng thể coi là xuất khẩu bền vững.
Ngồi ra, xuất khẩu phải phục vụ yêu cầu phát triển bền vững về xã hội, xuất khẩu phải
giải quyết các vấn đề xã hội nhƣ việc làm, thu nhập, bất bình đẳng xã hội.
Hiệu quả nhập khẩu đƣợc thể hiện qua việc thúc đẩy phát triển và chuyển dịch cơ
cấu kinh tế theo hƣớng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, bù đắp sự thiếu hụt của nền kinh tế
và thị trƣờng, cải thiện trình độ cơng nghệ của nền kinh tế. Bên cạnh đó, nhập khẩu phải
hƣớng tới mục đích hạn chế ô nhiễm môi trƣờng, khuyến khích nhập khẩu mặt hàng thân
thiện môi trƣờng nhƣ hạn chế nhập khẩu công nghệ lạc hậu, hàng hóa khơng đảm bảo
tiêu chuẩn mơi trƣờng, nhập khẩu các sinh vật lạ ảnh hƣởng đến tính bền vững của hệ

sinh thái; chính sách khuyến khích nhập khẩu cơng nghệ hiện đại, hàng hóa thân thiện
mơi trƣờng...


Qua việc nghiên cứu hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa theo chuẩn
mực quốc tế và của một số quốc gia, tác giả đã rút ra đƣợc những bài học kinh nghiệm
cho Việt Nam nhƣ sau:
- Phƣơng pháp luận của thống kê xuất nhập khẩu hàng hóa phải tuân theo các chuẩn
mực quốc tế. Phƣơng pháp luận tuân theo các chuẩn mực quốc tế sẽ giúp cho các chỉ tiêu
xuất nhập khẩu đảm bảo đƣợc tính khoa học, tính chuẩn xác, tính đồng bộ giữa các chỉ
tiêu, có khả năng so sánh quốc tế và có độ tin cậy cao.
- Hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu phải quan tâm, chú trọng đến đánh giá
phát triển xuất nhập khẩu bền vững quốc gia.
- Hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa phải phản ánh đƣợc chuyển
dịch cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu.
- Hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa phải phản ánh đƣợc cơ cấu thị
trƣờng xuất khẩu.
- Hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa cần có các chỉ tiêu đánh giá
vai trò và mức độ ảnh hƣởng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong hoạt động xuất nhập
khẩu hàng hóa.
- Chú trọng đến chỉ tiêu phản ánh năng lực cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu và
chỉ tiêu đánh giá hàm lƣợng khoa học kỹ thuật và công nghệ cao trong hàng hóa xuất
khẩu.
Thứ ba, tác giả đã đi sâu nghiên cứu thực trạng hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất
nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam hiện nay. Tác giả đã tiến hành phân loại hệ thống chỉ
tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam hiện nay theo ba nhóm: quy mơ, cơ
cấu và hiệu quả. Trong nhóm hiệu quả, tác giả tiếp tục tiến hành phân theo ba khía cạnh:
tác động tới nền kinh tế, tới xã hội và tới mơi trƣờng. Qua đó, tác giả đã chỉ ra điểm cần
phải hoàn thiện trong quá trình xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhâp khẩu hàng
hóa của Việt Nam hiện nay. Đó là: chỉ tiêu đánh giá theo tiêu chí mơi trƣờng vẫn còn

thiếu cả về số lƣợng lẫn chất lƣợng. Bên cạnh đó, mặc dù xuất nhập khẩu có tác động rất
lớn đến đời sống xã hội nhƣng vẫn chƣa có chỉ tiêu nào đánh giá hiệu quả xuất nhập khẩu
theo tiêu chí này. Ngồi ra, tác giả cũng đã chỉ ra nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt giữa


số liệu thống kê xuất nhập khẩu hàng hóa của Tổng cục Thống kê và Tổng cục Hải quan,
đó là do sự khác biệt về loại số liệu thống kê đƣợc công bố. Vào thời điểm giữa các
tháng, trong khi Tổng cục Hải quan công bố số liệu thực hiện sơ bộ của hoạt động xuất
nhập khẩu cho 15 ngày đầu của tháng thì Tổng cục Thống kê cơng bố số liệu ƣớc tính của
hoạt động xuất nhập khẩu cho cả tháng đó, vì thế đã gây ra nhiều khó khăn, nhầm lẫn cho
những ngƣời dùng tin.
Thứ tư, tác giả đã áp dụng hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa của
Việt Nam vào phân tích thực trạng xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam giai đoạn
2005-2013, từ đó đƣa ra những kết luận đánh giá về tính hệ thống, tính khoa học và tính
hiệu quả của hệ thống chỉ tiêu.
Về tính hệ thống của hệ thống chỉ tiêu: Nhìn chung, các chỉ tiêu đánh giá xuất nhập
khẩu hàng hóa của Việt nam hiện nay có tính hệ thống, có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.
Các chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu có mối liên hệ chặt chẽ, tƣơng quan với nhau thể
hiện qua nội dung của các chỉ tiêu.
Về tính khoa học của hệ thống chỉ tiêu: Hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu
hàng hóa của Việt nam hiện nay về cơ sở lý luận đã tuân theo các chuẩn mực quốc tế, áp
dụng theo Hệ thống thƣơng mại chung về khái niệm, phạm vi, phƣơng pháp tính tốn.
Về tính hiệu quả của hệ thống chỉ tiêu: Hệ thống chỉ tiêu của Việt nam hiện nay mới
chỉ đáp ứng đƣợc công tác đánh giá cơ bản, đánh giá đƣợc hiệu quả xuất nhập khẩu trong
mối liên hệ tác động tới nền kinh tế bằng các tiêu chí:
+ Quy mơ và tốc độ tăng trƣởng xuất nhập khẩu
+ Đóng góp của xuất nhập khẩu đối với tăng trƣởng kinh tế
Đối với tiêu chí “chất lƣợng tăng trƣởng xuất khẩu”, ta mới chỉ đánh giá đƣợc một
phần của chất lƣợng tăng trƣởng, đƣợc thể hiện qua các chỉ tiêu để phân tích chất lƣợng
hoạt động xuất khẩu nhìn từ chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu (theo nhóm hàng, theo khu

vực kinh tế và theo thị trƣờng). Trong khi đó, để đánh giá đƣợc toàn diện chất lƣợng của
hoạt động xuất khẩu, ta cần phải nghiên cứu để đánh giá thêm một số yếu tố sau:
- Giá trị gia tăng của hàng hóa xuất khẩu.
- Khả năng tham gia của hàng hóa xuất khẩu vào chuỗi giá trị toàn cầu.


- Năng lực cạnh tranh hàng hóa xuất khẩu.
Bên cạnh các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả của hoạt động xuất nhập khẩu trong sự tác
động tới nền kinh tế, chƣa có nhiều chỉ tiêu đánh giá tính bền vững của hoạt động xuất
nhập khẩu đối với xã hội và mơi trƣờng. Chƣa có chỉ tiêu nào trong hệ thống chỉ tiêu
quốc gia đánh giá xuất nhập khẩu hiện nay nêu lên đƣợc mối liên hệ giữa xuất nhập khẩu
với các vấn đề xã hội, ảnh hƣởng tới việc làm và thu nhập của ngƣời lao động. Bên cạnh
đó, chỉ tiêu đánh giá tác động của xuất nhập khẩu tới mơi trƣờng cịn nghèo nàn. Nhìn
chung, hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt nam hiện nay về
phƣơng pháp luận đã tuân theo các chuẩn mực quốc tế, các chỉ tiêu đánh giá đã giúp cho
chúng ta có đƣợc cái nhìn tổng quan và đảm bảo đƣợc công tác đánh giá cơ bản về hoạt
động xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, đây vẫn chƣa phải là công cụ thật sự hữu hiệu cho nhà
nƣớc sử dụng khi đề ra các chính sách cụ thể để quản lý hoạt động xuất nhập khẩu. Vì
vậy, để hệ thống chỉ tiêu đánh giá trở thành công cụ tối ƣu nhất phản ánh đƣợc mọi mặt
của hoạt động xuất nhập khẩu, chúng ta cần phải tiếp tục nghiên cứu và đề ra các giải
pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu.
Thứ năm, tác giả đã trình bày về phƣơng hƣớng và giải pháp hoàn thiện hệ thống
chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam. Tác giả đã trình bày hai nhóm
giải pháp: giải pháp để hoàn thiện các chỉ tiêu và giải pháp để áp dụng hệ thống chỉ tiêu
vào thực tế.
Để hoàn thiện các chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa, cần tập trung vào
những vấn đề sau:
- Tăng cƣờng nâng cao chất lƣợng và số lƣợng nguồn thông tin xuất nhập khẩu để phục
vụ cho công tác nghiên cứu hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa:
- Tăng cƣờng nâng cao năng lực về chuyên mơn, nghiệp vụ thống kê xuất nhập

khẩu hàng hóa:
- Tăng cƣờng nghiên cứu, tiếp tục hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá tác động
của xuất nhập khẩu tới môi trƣờng nhằm đảm bảo hài hòa giữa tăng trƣởng xuất nhập
khẩu và bảo vệ môi trƣờng. Nghiên cứu các chỉ tiêu đánh giá tác động của xuất nhập
khẩu tới môi trƣờng của các quốc gia khác, làm cơ sở cho việc xây dựng, hoàn thiện


nhóm chỉ tiêu đánh giá tác động của xuất nhập khẩu tới môi trƣờng tại Việt Nam; tiến
hành các cuộc điều tra thu thập thơng tin cần thiết để có thể áp dụng tính tốn các chỉ
tiêu.
- Tăng cƣờng nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá tác động của xuất
nhập khẩu tới đời sống xã hội nhằm đảm bảo hài hòa giữa tăng trƣởng xuất nhập khẩu và
giải quyết các vấn đề xã hội. Nghiên cứu chỉ tiêu đánh giá tác động của xuất nhập khẩu
tới đời sống xã hội đƣợc các quốc gia khác xây dựng, làm cơ sở cho việc xây dựng, hồn
thiện nhóm chỉ tiêu đánh giá tác động của xuất nhập khẩu tới đời sống xã hội tại Việt
Nam; tiến hành các cuộc điều tra thu thập thơng tin cần thiết để có thể áp dụng tính tốn
các chỉ tiêu trên.
- Hồn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá tác động của xuất nhập khẩu tới nền
kinh tế qua đánh giá chất lƣợng tăng trƣởng xuất khẩu. Xây dựng thêm các chỉ tiêu
phản ánh giá trị giá tăng hàng hóa xuất khẩu, năng lực cạnh tranh hàng hóa xuất
khẩu và khả năng tham gia của hàng hóa xuất khẩu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Để giúp cho việc áp dụng hệ thống chỉ tiêu vào thực tế đảm bảo đƣợc tính khả thi,
cần tập trung vào các giải pháp sau:
- Giải pháp để áp dụng đƣợc các chỉ tiêu phản ánh tác động của xuất nhập khẩu
hàng hóa tới mơi trƣờng:
+ Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trƣờng đối với cơ
quan quản lý các cấp và các doanh nghiệp. Trang bị kiến thức về quản lý môi trƣờng
và đánh giá mức độ tác động các hoạt động của doanh nghiệp đối với môi trƣờng.
+ Tăng cƣờng công tác tuyên truyền đối với doanh nghiệp về tầm quan trọng của
việc thu thập thông tin phục vụ nhu cầu xây dựng các chỉ tiêu về môi trƣờng, làm nguồn

cơ sở dữ liệu giúp đánh giá tác động của xuất nhập khẩu tới môi trƣờng sinh thái.
+ Xây dựng hệ thống tiêu chuẩn môi trƣờng quốc gia phù hợp với tiêu chuẩn quốc
tế để làm căn cứ so sánh quốc tế. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá tác động của xuất nhập khẩu
tới môi trƣờng dựa trên cơ sở khoa học, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế, có tính đến điều
kiện đặc thù của các doanh nghiệp trong nƣớc sẽ là công cụ hữu hiệu để tăng cƣờng chất
lƣợng số liệu cũng nhƣ tính hiệu quả của chỉ tiêu phản ánh tác động của xuất nhập khẩu


tới các vấn đề về môi trƣờng.
- Giải pháp để áp dụng đƣợc các chỉ tiêu phản ánh tác động của xuất nhập khẩu
hàng hóa tới đời sống xã hội:
+ Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của các vấn đề xã hội nhƣ việc làm, cải
thiện thu nhập, gia tăng khoảng cách giàu nghèo,…đối với các cấp quản lý nhà nƣớc và
các doanh nghiệp, nhu cầu cần có chỉ tiêu quốc gia phản ánh tác động của xuất nhập khẩu
tới đời sống xã hội.
+ Áp dụng các tiêu chuẩn về lao động, ví dụ SA 8000, để có cơ sở thu thập thơng
tin từ đó xây dựng các chỉ tiêu đánh giá môi trƣờng lao động để đƣa ra các chính sách cải
thiện mơi trƣờng lao động, giúp ngƣời lao động có điều kiện làm việc trong mơi trƣờng
đƣợc cải thiện hơn, có thu nhập tốt hơn, chất lƣợng cuộc sống của ngƣời lao động đƣợc
nâng cao hơn,…
- Giải pháp để áp dụng hệ thống chỉ tiêu vào thực tế đánh giá, phân tích: Hệ thống
thơng tin đƣợc thu thập đồng bộ với hệ thống chỉ tiêu đánh giá hoạt động xuất nhập khẩu
nhằm đảm bảo tính khả thi của hệ thống chỉ tiêu. Tổng cục Hải Quan hiện nay là đơn vị
duy nhất của nhà nƣớc tiến hành thu thập thông tin xuất nhập khẩu từ các doanh nghiệp,
các tổ chức và các cá nhân, nên bàn bạc, thống nhất với đơn vị cung cấp thông tin và xây
dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu là Tổng cục Thống kê về những tiêu chí
thu thập số liệu, cần thu thập những loại số liệu nào, phối hợp cùng xây dựng, phát triển
và hoàn thiện mẫu biểu thu thập thông tin hải quan điện tử, để tăng cƣờng tính khả thi của
tất cả các chỉ tiêu trong hệ thống chỉ tiêu quốc gia đánh giá xuất nhập khẩu hiện nay. Các
chỉ tiêu đánh giá đƣợc xây dựng phải đƣợc chuẩn hóa về định nghĩa, cơng thức, phƣơng

pháp tính, nguồn số liệu thu thập. Tính chính xác của hệ thống chỉ tiêu đƣợc xây dựng là
điều rất quan trọng, phải đƣợc công nhận rộng rãi bởi Chính phủ, các Bộ, Ban ngành, các
nhà nghiên cứu và những ngƣời dùng tin.
- Giải pháp ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin và truyền thông để giúp cho
quá trình thu thập số liệu đƣợc thuận tiện, dễ dàng, tạo điều kiện để áp dụng hệ thống chỉ
tiêu vào thực tế đánh giá:
+ Đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin và truyền thông, giúp tiết


kiệm thời gian thu thập và tổng hợp dữ liệu sơ cấp, tiếp tục thực hiện và phát triển hệ
thống Hải Quan điện tử trong việc thu thập thông tin về hàng hóa xuất, nhập khẩu.
+ Đẩy mạnh ứng dụng, phát triển cơng nghệ thơng tin và truyền thơng, góp phần
nâng cao hiệu quả phân tích và hình thành hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu
quốc gia theo hƣớng tin học hóa.
+ Đầu tƣ cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, đáp ứng yêu cầu nghiên cứu hệ thống
chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu quốc gia, tiến hành xây dựng và phát triển các phần
mềm ứng dụng dựa trên hệ thống chỉ tiêu nhằm tự động hóa các khâu xử lý, tổng hợp,
phân tích và dự báo thống kê.
+ Xây dựng phần mềm hỗ trợ cho các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp có
khối lƣợng hoạt động xuất nhập khẩu lớn trong việc báo cáo thống kê về tình hình
xuất nhập khẩu hàng hố. Việc làm này giúp các doanh nghiệp giảm áp lực công việc
và cũng trợ giúp cho công tác thống kê xuất nhập khẩu hàng hố ở cấp địa phƣơng .
Cơng việc này đƣợc thực hiện sẽ góp phần làm cho số liệu thống kê xuất nhập khẩu
hàng hoá đƣợc tổng hợp một cách nhanh hơn, hiệu quả và ít sai sót hơn.
- Xây dựng hệ thống chỉ tiêu và quy chế cung cấp thông tin thống kê của nƣớc ta ra
nƣớc ngoài; đồng thời đẩy mạnh thu thập, biên soạn, phổ biến thơng tin thống kê nƣớc
ngồi tới các đối tƣợng dùng tin trong nƣớc và triển khai mạnh mẽ nghiệp vụ thống kê so
sánh quốc tế.
- Phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa Tổng cục Thống kê và Tổng cục Hải quan trong
quá trình thu thập, phân tổ, tổng hợp và công bố thông tin về xuất nhập khẩu hàng hóa,

cần có sự thống nhất trong q trình tính tốn cũng nhƣ cơng bố các chỉ tiêu đánh giá
hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa.
- Xây dựng tài chế xử lý nghiêm minh và răn đe đối với các doanh nghiệp, các cá
nhân vi phạm quy định của nhà nƣớc về ban hành về cung cấp thông tin xuất nhập khẩu.
Xây dựng và áp dụng các quy trình và công cụ quản lý chất lƣợng hoạt động nghiên cứu
hệ thống chỉ tiêu. Xây dựng kế hoạch hƣớng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, theo dõi việc triền
khai nghiên cứu, thực hiện và đánh giá kết quả thực hiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất
nhập khẩu nhằm đảm bảo công tác nghiên cứu hệ thống chỉ tiêu đƣợc thực hiện một


cách nghiêm túc, đạt kết quả cao và có vai trò thiết thực đối với đời sống xã hội và
trong công tác quản lý của nhà nƣớc. Đƣa hoạt động nghiên cứu xây dựng hệ thống chỉ
tiêu vào chƣơng trình công tác và nội dung thi đua, khen thƣởng. Hàng năm tiến hành
kiểm điểm tình hình nghiên cứu và thực hiện.
Cuối cùng, tác giả đã đƣa một số kiến nghị với Chính phủ và Tổng cục hải quan để
hồn thiện hệ thống chỉ tiêu, giúp cho hệ thống chỉ tiêu đánh giá xuất nhập khẩu hàng hóa
của Việt nam trở thành công cụ đắc lực của Nhà nƣớc khi đề ra các chính sách quản lý hoạt
động xuất nhập khẩu.