Bài giảng SKKN Dia

Sử dụng giáo án điện tử để góp phần nâng cao chất lợng dạy học môn Địa lí ở trờng THCS
lời nói đầu
--------o0o--------
Dạy học là một nghề sáng tạo. Ngời giáo viên khi đứng trên bục giảng luôn gặp những vấn đề và
tình huống thật phong phú, đa dạng, đòi hỏi phải có cách sử lý, giải quyết sáng tạo.
Là một giáo viên có thể nói là mới ra trờng tuy nhiên tôi đã có may mắn đợc cử đi tập huấn về sử
dụng giáo án điện tử trong dạy học, tôi thấy đợc việc sử dụng giáo án điện tử để dạy trong các tiết học là
cần thiết đối với sự tiếp thu của học sinh. Nhất là với vấn đề đổi mới phơng pháp dạy học hiện nay, vì
vây tôi nảy sinh ý tởng nâng cao chất lợng dạy và học bằng cách: Sử dụng giáo án điện tử trong dạy
học để nâng hiệu quả cao phục vụ đổi mới phơng pháp dạy học. Đó là một giải pháp bớc đầu, nhằm
tháo gỡ những vớng mắc về việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học ở trờng ta hiện nay
Để đáp ứng đợc yêu cầu giáo dục ngày càng cao đòi hỏi mỗi giáo viên cần phải không ngừng
học hỏi để theo kịp và nắm bắt đợc một cách nhanh nhạy về đổi mới phơng pháp giảng dạy và việc sử
dụng giáo án điện tử trong dạy học ở tất cả các bộ môn. Từ đó nhằm nâng cao chất lợng của nhà trờng
ngày một đi lên.
Do thời gian và năng lực có hạn nên những vấn đề tôI đa ra chắc chắn sẽ có nhiều thiếu sót. Tôi
rất mong nhận đợc những ý kiến đóng góp của các đồng chí và bè bạn đồng nghiệp, giúp cho đề tài của
tôi đợc tốt hơn và có hiệu quả trong dạy học.
Xin chân thành cảm ơn!
1
Sử dụng giáo án điện tử để góp phần nâng cao chất lợng dạy học môn Địa lí ở trờng THCS
phần 1: Những vấn đề chung
I. Lý do chọn đề tài.
Mục tiêu đào tạo trong giáo dục là giúp trẻ phát triển toàn diện, giúp trẻ hình thành những phẩm
chất cơ bản của con ngời, với những vốn kiến thức cơ bản về tự nhiên xã hội làm cho trẻ học lên các cấp
học trên đợc dễ dàng. Một yêu cầu đặt ra: Là một giáo viên cần phải làm gì? Làm thế nào trong các giờ
dạy của mình có chất lợng để Sản phẩm do mình tạo ra có một nền móng thật vững chắc. Chính vì vậy
để nâng cao chất lợng giáo dục trong nhà trờng nói chung và bậc trung học cơ sở nói riêng. Hiện nay
vấn đề đổi mới phơng pháp giảng dạy giáo dục, ứng dụng giáo án điện tử vào dạy học không phải là mối
quan tâm của cá nhân nào. Đó là nhiệm vụ chung của toàn ngành, toàn xã hội. Nghị quyết của Đảng về
cải cách giáo dục năm 1979 đã ghi rõ: ... Sự nghiệp Cách mạng luôn đổi mới vì thế công tác giáo dục

cũng phải đổi mới ...
Xu hớng chung của sự đổi mới phơng pháp giảng dạy ở bậc trung học cơ sở là làm sao để giáo
viên không chỉ là ngời truyền thụ kiến thức mà còn là ngời tổ chức định hớng cho học sinh hoạt động để
học sinh huy động vốn hiểu biết và kinh nghiệm của bản thân vào sự chiếm lĩnnh tri thức mới.
Vì thế việc cải tiến phơng pháp giảng dạy bằng cách tạo ra nhiều hình thức học tập là cần thiết
nhằm cuốn hút học sinh say mê hào hứng, tự giác lĩnh hội tri thức, từ đó phát huy năng lực, trí sáng tạo
của mỗi học sinh.
Xuất phát từ yêu cầu đó mà vấn đề sử dụng giáo án điện tử trong các giờ học phục vụ đổi mới ph-
ơng pháp dạy học đợc các cấp lãnh đạo và nhiều giáo viên quan tâm. Bởi học sinh bậc trung học cơ sở
mới từ trung học cơ sở chuyển lên, nên việc thu nhận kiến thức thông qua việc phát huy tính tự học còn
có nhiều hạn chế. Mặt khác xuất phát từ nhận thức của học sinh bậc trung học cơ sở là : Từ trực quan
sinh động đến t duy trừu tợng từ t duy trừu đến thực tiễn khách quan cho nên việc sử dụng giáo án
điện tử vào dạy học là hết sức cần thiết .
Vậy làm thế nào để việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học có hiệu quả nhất trong các giờ lên
lớp phục vụ đổi mới phơng pháp dạy học ? Đó là câu hỏi mà tôi luôn trăn trở và thực sự lu tâm chú
trọng .
Trong khi các trờng khác đã sử dụng giáo án điện tử vào giảng dạy có hiệu quả thì ở trên địa bàn chúng
ta vẫn cha thực hiện và đồng thời để có thể bỏ đợc tâm lý ngại khó khi soạn giảng bằng giáo án điện tử
trong mỗi giáo viên chúng ta. Chính vì những lí do trên tôi đã mạnh dạn chọn viết đề tài : Sử dụng
giáo án điện tử để góp phần nâng cao chất lợng dạy học môn địa lí ở trờng THCS
Qua đề tài này tôi mong muốn rằng những vấn đề đợc đề cập tới sẽ góp phần nhỏ vào việc nâng
cao chất lợng giảng dạy ở trờng ta hiện nay. Đồng thời sẽ giúp các thầy cô yêu thích và sử dụng giáo án
điện tử trong dạy học nhiều hơn.
2
Sử dụng giáo án điện tử để góp phần nâng cao chất lợng dạy học môn Địa lí ở trờng THCS
II Mục tiêu và nhiêm vụ nghiên cứu.
1 . Mục tiêu:
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học ở trờng ta
và các trờng khác để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm nâng cao chất lợng dạy và học góp phần phát
triển nhân cách, kĩ năng của học sinh THCS.

2 . Nhiệm vụ:
- Nghiên cứu lí luận của việc sử dụng giáo án điện tửtrong dạy học ở trờng trong các giờ học đạt đợc
kết quả nh thế nào ? ( so với những giờ không sử dụng giáo án điện tửtrong dạy học).
- Nghiên cứu sách dạy sử dụng giáo án điện tửtrong dạy học ở trờng phổ thông.
- Nghiên cứu giáo trình dạy thiết kế phần mềm dạy học môn địa lí
- Đề ra những giải pháp để nhằm nâng cao chất lợng hiệu quả và áp dụng việc sử dụng giáo án điện tử
trong dạy học địa lí ở bậc THCS, nhằm phục vụ đổi mới phơng pháp dạy học đạt hiệu quả cao .
- Nghiên cứu và tham khảo sách dạy sử dụng các phần mềm hỗ trỡ dạy học
- Từ đó rút ra kết luận và đa ra những kiến nghị cụ thể nhằm giúp việc chỉ đạo dạy học có kết quả.
III . Khách thể, đối t ợng và phạm vi nghiên cứu.
1. Khách thể:
- Thực trạng và giải pháp cho việc nâng cao chất lợng dạy học Sử dụng giáo án điện tử trong các
giờ học địa lí phục vụ đổi mới phuơng pháp dạy học để có hiệu quả cao nhất.
2. Đối tợng:
Nghiên cứu quá trình sử dụng giáo án điện tử trong các giờ dạy học địa lí ở các khối lớp 6,7,8,9 thông
qua các băng đĩa dạy mẫu.
Nghiên cứu cách viết phần mềm phục vụ việc dạy học địa lí.
Thông qua ý kiến đóng góp của bạn bè đang công tác ở các trờng khác.
3. Phạm vi nghiên cứu:
- Do thời gian nghiên cứu có hạn nên tôi chỉ nghiên cứu việc chỉ đạo sử dụng giáo án điện tửtrong dạy
học trong bộ môn địa lí ở khối lớp 6 7.
4. Giả thuyết khoa học:
- Nếu nghiên cứu cụ thể thực trạng việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học địa lí và đề ra đợc
những giải pháp phù hợp cho việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học địa lí ở các giờ học thì sẽ
góp phần nâng cao chất lợng môn học địa lí ở trờng Trung học cơ sở.
5. Phơng pháp nghiên cứu:
a.Phơng pháp nghiên cứu lý luận :
a * Thu thập những thông tin lí luận của việc sử dụng giáo án điện tửtrong dạy học ở trung học cơ sở
qua tài liệu .
* Tâm lý học ( Bộ giáo dục - Đào tạo ).

* Đổi mới nội dung và phơng pháp giảng dạy ở trung học cơ sở(Bồi dỡng thờng xuyên chu kỳ II) .
3
Sử dụng giáo án điện tử để góp phần nâng cao chất lợng dạy học môn Địa lí ở trờng THCS
*Các tập san giáo dục Trung học cơ sở .
* Tham khảo các diễn đàn trên mạng về ứng dụng công nghệ hiện đại trong dạy học.
* Tham khảo một số trang web hỗ trỡ giáo viên trong dạy học : Bạch kim.vn, giáo viên.net
b.Phơng pháp nghiên cứu thực tiễn :
*Ph ơng pháp quan sát:
- Quan sát kết quả đạt đợc từ hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh thông qua
các băng đĩa dạy mẫu.
*Ph ơng pháp điều tra:
- Trò chuyện , trao đổi với đồng nghiệp , học sinh về hiệu quả của việc ứng dụng giáo án điện tử trong
dạy học địa lí.
*Ph ơng pháp tổng kết kinh nghiệm:
- Tham khảo những bản báo cáo , tổng kết về ứng dụng công nghệ hiện đại, sử dụng giáo án điện tử
vào dạy học.
- Tham khảo kinh nghiệm của các đồng nghiệp trờng bạn.
- Tham khảo những trang web về thiết kế giáo án điện tửtrong học ở các diễn đàn trên mạng.
6. Thời gian thực hiện:
- Bắt đầu : 09 / 09 / 2007
- Kết thúc : 15 / 03 / 2008
4
Sử dụng giáo án điện tử để góp phần nâng cao chất lợng dạy học môn Địa lí ở trờng THCS
Phần II Nội dung
I \ Tầm quan trọng của việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học ĐịA
Lí NHằM PHụC Vụ phục vụ đổi mới phơng pháp dạy - học.
* Tầm quan trọng của việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học trong các giờ học địa lí .
ở lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở, khả năng t duy trừu tợng kém. Phần lớn các em t duy phải
dựa trên mô hình, vật thật, tranh ảnh, các đoạn phim. Do vậy trong giờ học việc sử dụng giáo án điện tử
là không thể thiếu đợc. Giáo án điện tử không chỉ là thể hiện các mô hình, tranh ảnh, vật thật, mà có thể

cung cấp cho học sinh những hiện tợng mà các em không thể quan sát trực tiếp bằng mắt thờng đợc nh :
núi lửa, động đất, sóng thần,..việc sử dụng giáo án điện tử có thể kết hợp với các hình thức dạy học
nh : Trao đổi nhóm , hoặc mỗi học sinh một phiếu trong các giờ học : Kiểm tra , ôn tập ... ở tất cả các
môn học . Là phơng tiện chuyển tải thông tin và nó còn là nội dung của quá trình truyền thu tri thức
giáo dục t cách , rèn luyện kĩ năng thực hành cho học sinh đặc biệt là kĩ năng quan sát phân tích tranh
ảnh, bản đồ.. Nó điều khiển mọi hoạt động nhận thức của học sinh từ trực quan sinh động đến t duy
trừu tợng . Nó tác động to lớn trong việc phát huy trí sáng tạo, kích thích hứng thú trong việc dạy và học
của thầy và trò. Đặc biệt sử dụng giáo án điện tử trong dạy học hợp lý bao giờ cũng cho những kết quả
đúng về tính khoa học s phạm và tính mĩ thuật .
Có nhà giáo dục trẻ cho rằng : Trẻ không sợ học mà chỉ sợ những tiết học đơn điệu nhàm
chán . Học sinh trung học cơ sở cảm thấy mệt mỏi và chán học khi chỉ nhìn thấy mãi một hình ảnh của
giáo viên với những phơng tiện dạy học đơn giản. Lúc đó học sinh mong muốn đợc nhìn thấy một cái gì
khác lạ và mới mẻ để tạo ra một cảm giác thoải mái khi có cái mới để thu nhận kiến thức, thờng cái mới
đó là những cái mà học sinh không thể quan sát trực tiếp đợc, hoặc không bao giờ đợc quan sát. Ví dụ
khi dạy về bài châu nam cực để nói về sự thích nghi của động vật với khí hậu lạnh khắc nghiệt châu nam
cực giáo viên có thể sử dụng các đoạn phim t liệu lấy trên mạng về sự thích nghi của động vật ở đây. Do
đó nếu việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học địa lí một cách phù hợp với nhận thức của học sinh
thì sẽ nâng cao hiệu quả giờ dạy của giáo viên lên rất nhiều.
Sử dụng giáo án điện tử trong dạy học địa lí một cách phù hợp, linh hoạt trong quá trình dạy học
có tác dụng làm giảm sự phụ thuộc của học sinh vào lời giảng của giáo viên do đó góp phần đổi mới ph-
ơng pháp học một cách có hiệu quả . Chính vì thế mà trong các diễn đàn nói về giáo dục đã khuyến
khích giáo viên làm giáo án điện tử, sử dụng giáo án điện tủ trong dạy học ...
Thực tế hiện nay việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học ở các khối lớp đã khá phổ biến ở các
trờng đặc biệt là các trờng THPT và một số trờng THCS có điều kiện thuận lợi. Nhng so với yêu cầu đổi
mới phơng pháp dạy và học hiện nay thì việc sử dụng giáo án điện tử ở địa bàn chúng ta vẫn cha thực sự
đáp ứng đợc nhu cầu cần thiết cho các hình thức học .
Chính vì vậy giáo án điện tử trong dạy học là hết sức cần thiết trong các giờ học căng thẳng nhằm :
- Tạo cho trẻ thay đổi hình thức hoạt động trên lớp (Thông qua hình thức trao đổi phiếu theo nhóm ) .
- Tạo ra sự vui vẻ thoải mái ( Học mà chơi chơi mà học )
5