Bài giảng Đề thi vào THPT môn Văn

Trêng THCS Lª Quý §«n ®Ò thi thö vµo líp 10 THPT
TP H¶i D¬ng M«n: Ng÷ v¨n
----------- Ngµy 10/06/2009 - Thêi gian: 120 phót
Câu 1: ( 2 điểm):
Cho đoạn văn:
" Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng
khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa.
Nhưng nhất định sẽ nố…."
(Lê Minh Khuê)
a- Thế nào là thành phần biệt lập?Xác định và gọi tên các thành phần biệt lập có trong
đoạn văn
b- Đoạn văn trên được trích trong tác phẩm nào? Giải thích ý nghĩa nhan đề của tác
phẩm đó.
Câu 2: ( 2.5 điểm)
"Nhĩ chợt nhớ ngày bố mẹ anh mới cưới Liên từ một làng bên kia sông về làm vợ anh,
Liên vẫn còn đang mặc áo nâu và chít khăn mỏ quạ. So với ngày ấy, bây giờ Liên đã trở
thành một người đàn bà thị thành. Tuy vậy, cũng như cánh bãi bồi đang nằm phơi mình bên
kia, tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên những nét tần tảo, chịu đựng, hi sinh từ bao đời xưa."
( Trích" Bến quê - Nguyễn Minh Châu - Ngữ văn 9, tập 2)
a. Xác định và nêu ngắn gọn ý nghĩa của các biện pháp tu từ được dùng trong đoạn văn
trên.
b. Chỉ rõ tính liên kết của đoạn văn.
Câu 3 : 1 điểm
Một bạn học sinh đã chép khổ cuối bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" của nhà thơ Thanh
Hải như sau:
Mùa xuân ta xin hát
Câu nam ai, nam bình
Nước non ngàn dặm tình
Nước non ngàn dặm mình
Nhịp phách tiền đất huế.
Em hãy chép lại khổ thơ trên vào bài thi sau khi đã sửa hết lỗi sai, thiếu trong đoạn

thơ bạn chép.
Câu 5: (5 điểm )Phân tích đoạn thơ sau:
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời
( Nói với con - Y Phương - Ngữ văn 9, tập 2)
Biu im chm
đề thi thử vào lớp 10 THPT
Môn: Ngữ văn - Ngày 10/06/2009 - Thời gian: 120 phút
Cõu 1: ( 2 im )
a- + Tp bit lp l nhng b phn khụng tham gia vo vic din t ngha s vic ca cõu. - 0.25
+ Trong on vn cú 3 TP bit lp: cú th, cú th, nht nh, chỳng u l TP tỡnh thỏi - 0,75
( Hc sinh tỡm v gi ỳng tờn 1 TP bit lp, c 0,25 im )
a- Nờu c tờn tỏc phm : Nhng ngụi sao xa xụi - 0,25 im
Nờu c ý ngha tờn tỏc phm - 0,75 im
+ õy l mt dng ý ngh thut. Bng cỏch núi n d nh vn ó so sỏnh ngm 3 cụ thanh
niờn xung phong vi nhng ngụi sao xa xụi trờn bu tri.- 0,25 im.
+ t tờn cho tỏc phm nh vy nh vn ó to ra mt hỡnh nh p ng thi biu t c
nột p tõm hn v phm cht ca cỏc cụ gỏi: tr trung, lóng mncú sc mnh to sỏng,
dn ng cho mi th h .- 0,25 im.
-> nhan giu cht th, lóng mn rt c trng ca vn hc thi chng M. - 0,25
( HS cú th din t theo cỏch ca mỡnh nhng m bo cỏc ý nh vy - vn c im ;

GV linh hot trong quỏ trỡnh chm)
Cõu 2: ( 2,0 im )
a- Trong on vn tỏc gi cú s dng bin phỏp so sỏnh cõu vn : nh cỏnh bói bi ang nm
phi mỡnh bờn kia, tõm hn Liờn vn gi nguyờn nhng nột tn to, chu ng, hi sinh t bao i
xa." - 0,25 im.
- í ngha ca bpnt so sỏnh:
+ Tõm hn ca ngi v c so sỏnh vi hỡnh nh bói bi bờn kia sụng l mt s so sỏnh liờn
tng sỏt hp. Nu bói bi bờn sụng mựa li mựa, nm li nm cng mu m phự sa bi p thỡ v
p tõm hn ngi v ngy cng p hn lờn, thu chung, son sc, trn y yờu thng.- 0,25
+ Hỡnh nh so sỏnh cho thy s thu hiu, lũng bit n sõu sc v cm ng ca nhõn vt Nh dnh
cho Liờn - ngi v ca anh.- 0,25 im
b- on vn cú s liờn kt cht ch c v ni dung v hỡnh thc:
- V ni dung:
+ Cỏc cõu trong on vn cựng hng ti ch l nhng suy ngh ni tõm ca Nh v Liờn
- v anh.- 0,25 im
+ Cỏc cõu c sp xp theo trỡnh t hp lý qua suy ngh ca Nh: t quỏ kh n hin ti,
t c th n khỏi quỏt. - 0,25 im
- V hỡnh thc: cỏc cõu c liờn kt vi nhau bng phộp lp, phộp th, phộp ni:
+ Phộp lp: cỏc cõu u cú t " Liờn"- 0.25
+ Phộp th : "ngy y" cõu (2) th cho " b m anh mi ci Liờn t mt lng bờn kia
sụng v lm v anh" cõu (1).0.25
+ Phộp ni : " Tuy vy" ni cõu (3) vi cõu (2) - 0.25
Cõu 3: ( 1,0 im )
HS chộp li on th vo v cho ỳng vi vn bn. C th:
+ B sung du gch ngang vo dũng th u tiờn : Mựa xuõn - ta xin hỏt ( 0,25 im)
+ i v trớ 2 t "mỡnh" v " tỡnh" dũng 3 v dũng 4 ( 0,25 im ).
+ Vit hoa Nam ai, Nam bỡnh ( 0,25 im )
+ Vit hoa Hu ( 0,25 im )
Cõu 4: ( 5 im ).
A-Về hình thức :

Bố cục rõ ràng, văn viết trôi chảy, chữ đẹp, ít sai lỗi chính tả.
B- Về nội dung: Viết đúng thể loại văn phân tích tác phẩm thơ.
a. Phần mở bài :
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Giới thiệu đoạn trích và nội dung khái quát: ngời cha nói với con về cội nguồn hạnh
phúc của mỗi ngời là gia đình và quê hơng.
b- Thân bài :
- 4 câu thơ đầu: Hạnh phúc gia đình, tình cảm đầm ấm yên vui
Chân phải tiếng cời
+ nhịp thơ 2/3 -> ríu rít, ngọt ngào.
+ liệt kê các hình ảnh cụ thể sinh động: chân phải, chân trái, một bớc, hai bớc, tiếng nói,
tiếng cời; nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.-> cách nói mộc mạc, độc đáo trong t
duy diễn đạt của ngời miền núi -> gợi hình ảnh một em bé đang tập đi những bớc đầu tiên
trong cuộc đời
=> Gợi không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt tràn đầy hạnh phúc.ở đó trong từng bớc đi
chập chững của con đều có sự dìu dắt, nâng đỡ của cha mẹ.ẩn chứa trong đó là niềm hạnh
phúc vô biên của cha mẹ..=> tình cảm gia đình là hành trang quý báu đối với cuộc đời, với
tâm hồn mỗi con ngời.
- 5 câu tiếp theo : con lớn lên trong sự bao bọc chở che của quê hơng, xứ sở
+ quê hơng hiện lên với 3 yếu tố : ngời đồng mình, rừng, con đờng
+ " ngời đồng mình' - cách gọi thân thơng, trìu mến những con ngời cùng chung quê hơng,
bản quán + từ " yêu " -> cảm xúc dâng trào ; "con ơi" -> ngời cha muốn truyền cho con
tình yêu ngời đồng mình
+ vất vả, nhọc nhằn nhng ngời đồng mình vẫn sống rất lạc quan, yêu đời và rất tài hoa trong
lao động :
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
sử dụng các động từ : đan, cài, ken gợi sự quấn, quýt, gắn bó.
nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
+ nghệ thuật nhân hoá :rừng cho hoa - con đờng cho những tấm lòng -> quê hơng thơ mộng

nghĩa tình
- kết thúc đoạn thơ là 2 câu tởng lạc mạch cảm xúc nhng thực ra vô cùng ý nhị, vô cùng sâu
sắc: "cha mẹ mãi nhớ .đẹp nhất trên đời"-> đúc kết tình yêu thơng con bằng cách nhắc
con về cội nguồn sinh dỡng, nơi mà mầm sống con đợc bắt đầu, nơi cho con sự sống, cho
con tình yêu.
= >Tác giả đã sáng tạo những hình ảnh cụ thể, vừa mang tính khái quát cao mà vẫn giàu
chất thơ bay bổng về vẻ đẹp văn hoá, về truyền thống nghĩa tình của ngời miền núi. Đó là cội
nguồn của tình yêu thơng.
b- Kết bài.
- Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.
- Cảm xúc của bản thân.
C- Biu im :
* 4.0 5.0: k nng phõn tớch tt. Bi ỳng hng, sõu sc, mch lc, chõn thnh. Vn
cú hỡnh nh, cm xỳc. Cú th cũn mt vi li v din t v chớnh t
* 2,5 3.75 : Bit cỏch t chc mt bi lm vn phõn tớch th. Bi ỳng hng chõn
thnh. Cũn mt s li v din t v chớnh t
* 0 2.25: Bi lm phõn tớch s si, ri rc; Cha hiu , hu nh khụng lm c
gỡ.
Lu ý : Trõn trng nhng bi lm sau :
- Cú ý tng riờng mt cỏch hp lý
- Cú cỏch hnh vn cú nột riờng, giu cm xỳc, giu hỡnh nh