Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống thông tin - Chương 5: Mô hình hóa xử lý

Mơ hình hóa xử lý


Nội dung chi tiết





Giới thiệu
Mơ hình dịng dữ liệu
Các phương pháp phân tích xử lý
Đặc tả xử lý

2


Giới thiệu
Sơ đồ biểu diễn
trao đổi, tương tác

Who?

Sơ đồ biểu diễn
tổ chức

When?
Sơ đồ biểu diễn
sự kiện

Where?

Sơ đồ vị trí
hệ thống

How?
Sơ đồ biểu diễn
dịng cơng việc

What?

Sơ đồ biểu diễn
đối tượng

Sơ đồ xử lý
hệ thống

Why?

Sơ đồ biểu diễn
mục đích

3


Mơ hình tổ chức




Biểu diễn sự phân cấp tổ chức của một

đơn vị
Đối tượng được biểu diễn
Chi nhánh
 Đơn vị trực thuộc
 Bộ phận, phòng ban
 Vai trò, chức danh
 Đối tượng làm việc


4


Ví dụ


Mơ hình tổ chức của cửa hàng NGK
Cửa hàng trưởng

Thủ kho

Nhân viên
giao hàng

Kế tốn viên

Trưởng phịng
bán hàng

Nhân viên
bán hàng

5


Mơ hình tương tác thơng tin


Biểu diễn sự trao đổi thơng tin của hệ
thống




Mơ tả được dịng thơng tin vào/ra của hệ
thống

Đối tượng trao đổi thông tin
Môi trường
 Tổ chức


6


Ví dụ


Sơ đồ trao đổi thơng tin của cửa hàng
NGK
Đơn đặt hàng +

thơng tin mua lẻ
Thanh tốn đơn hàng

Khách hàng

Hóa đơn giao hàng

Thơng tin bán hàng +
thanh tốn hằng ngày
Bộ phận
bán hàng

Đơn đặt hàng
cần giao

Kho

Kế toán

Hoá đơn
giao hàng

Thanh toán
cho nhà
cung cấp

Đơn vị
cung cấp

Đơn đặt mua hàng

Hóa đơn nhập hàng
từ nhà cung cấp

7


Mơ hình dịng dữ liệu


Data Flow Diagram (DFD)



Đặc trưng


Tiếp cận hệ thống theo hướng từ trên xuống
−Xem các xử lý là hộp đen, quan tâm đến việc lưu
trữ và xử lý thông tin giữa các hộp đen



Biểu diễn xử lý và dữ liệu
−Chú ý đến xử lý nhiều hơn

8


Mơ hình dịng dữ liệu


Khái niệm
Khái niệm

Ký hiệu
(DeMarco, Youdon)

Ký hiệu
(Gane, Sarson)

Ý nghĩa

Ơ xử lý

Các hoạt động bện trong
HTTT

Dịng dữ liệu

Sự chuyển đổi thông tin
giữa các thành phần

Kho dữ liệu

Vùng chứa thơng tin bên
trong HTTT

Đầu cuối

Tác nhân bên ngồi HTTT

9


Ô xử lý (process)


Là một hoạt động xử lý bên trong HTTT



Gồm
Tạo mới thông tin
 Sử dụng thông tin
 Cập nhật thông tin
 Hủy bỏ thông tin


Số thứ tự

Tên xử lý

Tên xử lý = động từ + bổ ngữ
(do)
(what)

10


Ví dụ



Quản lý cửa hàng NGK
1

2

Lập
hố đơn

Tính
tồn kho
vật tư

3
Tồn vật tư

Sai cách đặt tên

11


Dòng dữ liệu (data flow)


Là sự di chuyển dữ liệu, thông tin từ
thành phần xử lý này đến thành phần xử
lý khác
Ơ xử lý
 Kho dữ liệu





Tên dịng dữ liệu
Tên dòng dữ liệu = Cụm danh từ

Chú ý


Dòng xử lý khơng bao hàm dịng điều khiển

12


Ví dụ


Quản lý cửa hàng NGK
1
Tính
tồn kho
ngun vật
liệu

Thơng báo ngày giao hàng

Báo cáo tồn kho

2

Lập
phiếu đặt mua
ngun vật
liệu

Hố đơn

Thơng tin thanh toán

13


Kho dữ liệu (data store)




Là vùng chứa thông tin, dữ liệu bên trong
HTTT
Một số hình thức của kho dữ liệu
Sổ sách, hồ sơ
 Bảng tra cứu
 Phiếu
 CSDL
 Tập tin
…


Tên kho dữ liệu

Tên kho dữ liệu = danh từ (cụm danh từ)

14


Kho dữ liệu (data store)


Lợi ích của kho dữ liệu
Cho phép nhiều đối tượng xử lý đồng thời
truy xuất dữ liệu
 Cần thiết lưu lại dữ liệu cho những xử lý tiếp
theo sau đó




Ví dụ
Hố đơn

Sổ nhật ký

Danh sách KH

15


Đầu cuối (terminal)


Là thực thể bên ngoài giao tiếp với hệ
thống




Độc lập với hệ thống

Một số hình thức của đầu cuối
Con người
 Tổ chức khác
 Hệ thông khác


Tên đầu cuối

Tên đầu cuối = danh từ (cụm danh từ)

16


Ví dụ


Quản lý cửa hàng NGK
Khách hàng

Nhà cung cấp

Hệ thống

Phịng kế toán

Ngân hàng

17


Một số tình huống


Dịng dữ liệu & Kho dữ liệu
d1

d2

D



Dịng dữ liệu đi vào kho dữ liệu
−Biểu diễn việc cập nhật dữ liệu (d1)



Dòng dữ liệu ra khỏi kho dữ liệu
−Biểu diễn việc khai thác dữ liệu của kho dữ liệu đó
(d2)
18

Một số tình huống (tt)


Dịng dữ liệu & Đầu cuối
T1

d1

Đầu vào hệ thống

d2

T2

Đầu ra hệ thống

19


Một số tình huống (tt)


Dịng dữ liệu & Xử lý

P2

P1

(b)

(a)

P1

(c)
20


Một số tình huống (tt)


Kho dữ liệu
D1
D1
P

D2

T

T
P

D2

D

D

21


Một số tình huống (tt)


Đầu cuối

T1

T1
T2

P

T2

22


Một số tình huống (tt)


Dịng dữ liệu
A
P1

A

P2

P1

B

A
P3

P3

P1

P2

A

B

P2

P1

A

P3
P2

A

P3

23


Một số tình huống (tt)


Dịng dữ liệu
(1)

(11)
(10)
P2

P1

T1
(2)
(3)

(6)

(7)

(9)

(5)
D1

T2

D2
(8)

(4)

24


Nội dung chi tiết





Giới thiệu
Mơ hình dịng dữ liệu
Các phương pháp phân tích xử lý
Đặc tả xử lý

25