Cach lam bai thi mon van

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Cách làm bài thi vào lớp 10 THPT mơn Ngữ văn</b>

<b>• Cấu tạo đề thi và cách làm bài:</b>

Cấu trúc đề thi thường có 2 phần trắc nghiệm và tự luận

<b>I. Phần trắc nghiệm thường có từ 4 đến 8 câu mối câu có giá trị điểm từ 0,25 đến 0,5</b>
<b>điểm.</b>

Khi làm bài các em đừng vội vàng mà nên tiến hành theo các bước sau:
- Đọc kĩ yêu cầu của từng câu hỏi ( phải dành khoảng 5- 7 phút).

- Đọc xem các câu hỏi có nội dung liên đới bắc cầu giữa câu nọ với câu kia không?
- Xác định ý đúng bước 1 bằng cách dùng bút chì khoang nhẹ vào các ý đó.

- Dùng phương pháp phân tích loại trừ tình huống để loại các ý trả lời gây nhiễu.
- Khi thấy chắc chắn thì quyết định lựa chọn.

- Nếu thấy chưa chắc chắn thì tạm dừng và chuyển xang phần tự luận để làm, làm song
phần tự luận quay lại làm tiếp sẽ có quyết định khách quan hơn.

• Khi đã qua các bước trên, thấy hoàn toàn yên tâm thì mới khoanh hoặc ghi ý lựa chọn
tránh tẩy xoá hoặc đánh dấu gây nhiễu.

<b>II. Phần tự luận thường có từ 3 đến 4 câu liên quan tới các kiến thức về Tiếng Việt, </b>
<b>Tập làm văn và Tác phẩm văn học, chiếm khoảng 5 đến 7 điểm.</b>

<b>Câu 1: Thường là chép thuộc lòng một đoạn thơ, một bài thơ đã học trong chương </b>
<b>trình hoặc u cầu tóm tắt tiểu sử tác giả hoặc tóm tắt nội dung tác phẩm văn xuôi.</b>
Khi làm dạng bài tập này, các em phải cần chú ý những điểm sau:

<b>1,1. Với câu hỏi u cầu chép thuộc lịng: </b>
- Bình tĩnh hình dung nhớ lại tên bài thơ.

- Xác định xem bài thơ đó của tác giả nào; đoạn thơ đó thuộc bài thơ nào? Câu thơ đầu
của đoạn đó là câu gì? Bài thơ hoặc đoạn thơ đó viết theo thể thơ gì? để khi chép lại trình
bày theo đúng cách trình bày của khổ thơ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Đọc lại.

- Kiểm tra chính tả, dấu câu, ở bản nháp.
- Viết vào bài làm.

Ví dụ 1: Hãy chép thuộc lịng 4 câu thơ đầu của bài thơ Đồn thuyền đánh cá của Huy
Cận.

Với câu hỏi này các em phải làm đảm bảo yêu cầu sau:

- Đây là đoạn đầu tiên của bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá” của tác giả Huy Cận vì vậy ta
phải chép như sau mới đảm bảo:

“Mặt trời xuống biển như hịn lửa
<i>Sóng đã cài then đêm sập cửa</i>
<i>Đồn thuyền đánh cá lại ra khơi</i>
<i>Câu hát căng buồm cùng gió khơi”…</i>
<i>( Đồn thuyền đánh cá-Huy Cận)</i>

Ví dụ 2: Hãy chép thuộc lòng 4 câu thơ miêu tả Thuý Vân trong đoạn “ Chị em Thuý
Kiều” của Nguyễn Du

- Ta khẳng định đây là đoạn thơ nằm ở giữa đoạn thơ “Chị em Thuý Kiều” của Nguyễn

Du. Vì vậy ta phải chép lại đoạn thơ đó như sau:

… “ Vân xem trang trọng khác vời
<i>Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang</i>
<i>Hoa cười ngọc thốt đoan trang</i>

<i>Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”…</i>
<i>(Chị em Th Kiều-Truyện Kiều-Nguyễn Du)</i>

Ví dụ 3: Hãy chép thuộc lòng 6 câu thơ cuối trong bài thơ tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân
Quỳnh.

- Ta khẳng định đây là đoạn cuối cùng của bài thơ tiếng gà trưa vì vậy ta phải chép như
sau:

... “Cháu chiến đấu hơm nay
<i>Vì lịng u tổ quốc</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>1,2. Với câu hỏi thuộc dạng tóm tắt tiểu sử tác giả hoặc tóm tắt nội dung tác phẩm </b>
<b>văn xuôi</b>

Khi làm các câu hỏi thuộc dạng này các em cần viết thành một đoạn văn hoàn chỉnh, có
câu chủ đề và các ý triển khai.

Về tiểu sử tác giả nên theo các bước sau:

-Tên thật, tên hiệu, tên chữ, các bút danh khác (nếu có)
-Năm sinh, năm mất (nếu có)

-Khái quát sự nghiệp văn chương theo từng chặng

-Khái quát phong cách nghệ thuật độc đáo hoặc nét riêng đặc sắc
-Các tác phẩm chính (kể tên ít nhất 2 tác phẩm)

<b>Ví dụ: Tóm tắt tiểu sử nhà thơ Chế Lan Viên</b>

Chế Lan Viên (1920-1989) tên thật là Phan Ngọc Hoan, quê ở huyện Cam Lộ, tỉnh
Quảng Trị nhưng lớn lên ở Bình Định.

Trước Cách mạng tháng Tám 1945, Chế Lan Viên đã nổi tiếng trong phong trào Thơ mới
với một hồn thơ “kỳ dị” (Hồi Thanh).

Sau Cách mạng ơng tiếp tục có nhiều tìm tòi sáng tạo, trở thành một trong những tên tuổi
hàng đầu của nền thơ Việt Nam thế kỷ XX.

Thơ Chế Lan Viên mang tính trí tuệ và triết lý sâu sắc.

Năm 1996, ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ
thuật.

Các tập thơ chính: Điêu tàn (1937), Hoa ngày thường – Chim báo bão (1967)…

<i><b>Lưu ý, khi làm bài, nếu không nhớ tác giả quê ở huyện, xã nào thì chỉ viết tên tỉnh cũng </b></i>
được.

Đối với bài tập yêu cầu tóm tắt tác phẩm văn xi, các em nên tóm tắt theo nhân vật
chính với các chi tiết quan trọng (tránh sa vào những chi tiết vụn vặt, tản mạn).

Ví dụ, nhân vật kể chuyện trong Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng là ông
Ba nhưng khi tóm tắt nên theo nhân vật chính là anh Sáu, cha bé Thu.

<b>Câu 2 . Có 2 dạng:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Khi làm những dạng bài tập này các em nên tập trung viết đoạn văn hoàn chỉnh trước rồi
sau đó thêm thành phần biệt lập, khởi ngữ hoặc phép liên kết sau.

Khi đã hoàn thành, một yêu cầu bắt buộc là các em phải chỉ ra cụ thể, đâu là câu chủ đề,
đâu là các thành phần mà đề tài yêu cầu.

Đề bài thường ra những câu tục ngữ hoặc danh ngơn mang tính triết lý như “Tốt gỗ hơn
tốt nước sơn”, “ Không thầy đố mày làm nên”, “Khơng có việc gì khó – Chỉ sợ lịng
khơng bền – Đào núi và lấp biển – Quyết chí ắt làm nên”…

Khi bình luận những câu như vậy, các em nên theo các bước sau:
-Giới thiệu câu tục ngữ, danh ngơn (trích ngun văn)

-Giải thích

-Đánh giá đúng sai

-Bình luận mở rộng: liên hệ thực tế, liên hệ bản thân…
-Rút ra ý nghĩa của câu danh ngôn, tục ngữ

<b>Ví dụ: Viết một đoạn văn ngắn (8-10 câu) nêu suy nghĩ của em về lời dạy của Bác Hồ: </b>
“Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời”. Trong đó có 2 thành phần biệt lập, 1 phép
liên kết đã học.

<i><b>Bài làm: </b></i>

Hồ Chủ Tịch, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, đã để lại nhiều câu nói nổi tiếng có

giá trị như những lời răn dạy. Có lẽ khơng ai là khơng biết câu: “Học hỏi là một việc phải
tiếp tục suốt đời”. Học hỏi có nghĩa là tiếp thu tri thức mà nhân loại từ sách vở, từ cuộc
sống, từ những người xung quanh ta. Học hỏi là một quá trình lâu dài chứ khơng thể
trong một thời gian ngắn bởi vậy Bác Hồ nói đó là việc phải tiếp tục suốt đời, không
ngừng nghỉ, không mệt mỏi. Tri thức nhân loại thì vơ tận và mỗi giây mỗi phút trôi qua là
bao tri thức mới được ra đời. Nếu khơng liên tục học hỏi thì chúng ta sẽ nhanh chóng bị
lạc hậu. Học phải đi đơi với hỏi để hiểu sâu sắc kiến thức, biến tri thức thành của mình
chứ khơng phải là sự tiếp nhận thụ động. Câu nói của Bác ra đời đã lâu nhưng đến nay
vẫn còn nguyên giá trị. Mỗi người Việt Nam phải học theo lời dạy của Người để không
ngừng tiến bộ. Và bản thân Hồ Chủ Tịch cũng là tấm gương sáng ngời của một con người
suốt đời học hỏi.

Sau đó phải ghi rõ:

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

-có lẽ: thành phần biệt lập, thành phần tình thái
-và: phép liên kết, phép nối

<b>2,2. Phân tich giá trị sử dụng của các phép tu từ, từ loại trong đoạn văn hoặc đoạn </b>
thơ.

Khi làm đề này các em cần:

- Đọc kĩ đoạn thơ đó, nhớ, và ghi vào bài làm: Đoạn thơ đó năm ở bài thơ nào? của tác
giả nảo? nội dung của bài thơ đó nói về vấn đề gì? nghệ thuật chủ đạo của bài thơ là gì?
- Ghi ra nháp các tín hiệu nghệ thuật sử dụng trong các câu thơ đó, xác định xem phép tu
từ hoặc từ loại nào là chủ cơng làm tốt lên nội dung của đoạn thơ đó.

- Ghi rõ các từ ngữ biểu hiện các phép tu từ đó

- Tác dụng của các phép tu từ, từ loại, cách hiệp vần trong các câu thơ đó là gì đối với

cảnh, nhân vật trữ tình và với toàn bộ bài thơ và trong việc thể hiện cảm xúc của tác giả
- Đọc lại nháp nếu thấy yên tâm và tin tưởng thì chép vào bài làm. Cịn nếu chưa yên tâm
thì tạm dừng ở mức làm nháp. chuyển sang làm các phần tiếp theo và sẽ làm tiếp sau khi
đã hoàn thành các phần khác của bài làm.

VÍ DỤ: Nêu tác dụng của việc sử dụng từ láy trong những câu thơ sau:
<i>Nao nao dòng nước uốn quanh,</i>

<i>Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.</i>
<i>Sè sè nấm đất bên đường,</i>

<i>Rầu rầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh.</i>
Chúng ta phải làm như sau:

- Ấy là 4 câu thơ trong đoạn “Cảnh ngày xuân” trích truyện Kiều của Nguyễn Du. 4 câu
thơ đã sử dụng các từ láy như: nao nao, nho nhỏ, sè sè, rầu rầu. trong đó các từ láy “nao
nao, rầu rầu” là các từ láy góp phần quan trọng tạo nên sắc thái cảnh vật và tâm trạng con
người.

- Việc sử dụng từ láy đó có tác dụng trong đoạn thơ, cụ thể là:

+ Các từ láy nao nao, rầu rầu là những từ láy vốn thường được dùng để diễn tả tâm trạng
con người.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

trôi xi trong bóng chiều tà; từ rầu rầu: gợi sự ảm đạm, màu sắc úa tàn của cỏ trên nấm
mộ Đạm Tiên) mà còn biểu lộ rõ nét tâm trạng con người (từ nao nao: thể hiện tâm trạng
bâng khuâng, luyến tiếc, xao xuyến về một buổi du xuân, sự linh cảm về những điều sắp
xảy ra - Kiều sẽ gặp nấm mộ Đạm Tiên, gặp Kim Trọng; từ rầu rầu: thể hiện nét buồn, sự
thương cảm của Kiều khi đứng trước nấm mồ vô chủ).

+ Được đảo lên đầu câu thơ, các từ láy trên có tác dụng nhấn mạnh tâm trạng con người -
dụng ý của nhà thơ. Các từ láy nao nao, rầu rầu đã làm bật lên nghệ thuật tả cảnh đặc sắc
trong đoạn thơ: cảnh vật được miêu tả qua tâm trạng con người, nhuốm màu sắc tâm
trạng con người.

<b>Câu 3 (5 điểm): Thường yêu cầu phân tích thơ hoặc phân tích nhân vật trong tác </b>
<b>phẩm văn xuôi.</b>

Yêu cầu bắt buộc là trước khi thi, các em phải đọc kỹ SGK
Đọc Kết quả cần đạt để biết những đơn vị kiến thức cần nắm

Đọc kỹ văn bản tác phẩm: đối với thơ, yêu cầu thuộc lịng, với văn xi thì phải nhớ các
chi tiết và tóm tắt lại được.

Đọc chú thích để hiểu về tác giả và hoàn cảnh sáng tác tác phẩm.

Đọc chú thích để hiểu từ khó (đặc biệt là điển tích, điển cố, từ khó trong văn học cổ,
những từ địa phương…)

Xem lại Đọc – hiểu văn bản và trả lời lại các câu hỏi.
Nhớ kỹ phần ghi nhớ.

Đối với dạng bài phân tích một đoạn thơ hoặc một đoạn trích thì phải nhắc lại vị trí của
đoạn, khi phân tích phải đặt trong chỉnh thể tác phẩm để hiểu hơn đoạn trích.

Khi đề bài yêu cầu phân tích nhân vật hoặc những vấn đề liên quan đến nội dung, các em
cũng phải nhắc đến những yếu tố nghệ thuật mà tác giả sử dụng để chuyển tải nội dung
(nghệ thuật xây dựng tình huống truyện, nghệ thuật miêu tả nhân vật…)

Về thời gian làm bài, các em cần phân bố thời gian hợp lý cho các câu. Không nên mất

quá nhiểu thời gian cho câu ít điểm, đến khi làm câu nhiều điểm hơn lại khơng cịn thời
gian.

Tránh tình trạng làm bài “đầu voi, đuôi chuột” sự phân bố thời gian không hợp lý.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Nên làm dàn ý trước khi viết bài để bài làm không bị lộn xộn, thiếu ý.

</div>

<!--links-->