Bài giảng PHƯƠNG PHÁP GIẢI HÓA HC HAY- BÀI TẬP ÁP DỤNG

Bài tập Hiđrocacbon no
Câu 1 Bổ túc phản ứng :
a) Al
→
Al
4
C
3
→
metan
→
metylclorua
→
metylenclorua
→
clorofom
→
tetraclometan.
b) Axit axetic
→
natraxetat
→
metan
→
metylclorua
→
etan
→
etilen.
c) butan
→

etan
→
etylclorua
→
butan
→
propen
→
propan.
Câu 2 Đọc tên, viết CTCT đồng phân.
a) Viết các công thức các chất sau:
1) 4_ etyl_3,3_ dimetylhexan 2) 1_brom_2_clo_ 3_metylpentan
3) 1,2_ diclo_1_metylxiclohexan 4) 1_brôm_2_metyl xiclopentan
b) Đọc tên quốc tế các chất sau:
1) CH
3
– CH(CH
3
) – CH
2
– CH
3
2) CH
3
– CH
2
– C(CH
3
)
3

3) CH
3
– CHBr – CH
2
– CH(C
2
H
5
) – CH
3
4) CH
3
–CH
2
–CH(C
2
H
5
)–CBr(CH
3
)–CH(CH
3
)
2

Câu 3 Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo có thể có và gọi tên theo danh pháp thay thế các chất
trong mỗi trường hợp sau:
a) Ankan A có tỉ khối hơi so với hiđro bằng 36
b) Ankan A có công thức đơn giản nhất là C
2

H
5

c) Đốt cháy hoàn toàn 1 lit ankan sinh ra 2 lit CO
2

d) Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon (A) thu được 17,6 gam CO
2
và 9 gam H
2
O.
e) Đốt cháy hoàn toàn một ankan (B) với lượng O
2
vừa đủ thì thấy tổng số mol trước và sau phản ứng bằng
nhau. Xác định CTPT của B.
f) Đốt cháy hoàn toàn 0,86 gam ankan E thì cần vừa đủ 3,04 gam oxi
g) Một ankan F có C% = 80%.
h) Đốt cháy hoàn toàn hiđrocacbon G sản phẩm lần lược cho qua bình đựng P
2
O
5
và Ca(OH)
2
làm khối
lượng các bình này lần lược tăng 0,9 gam và 1,76 gam.
i) Có 3 ankan A, B, C liên tiếp nhau. Tổng số phân tử khối của chúng là 132. Xác định CTPT của A, B, C
Câu 4. Một ankan tạo được dẫn xuất monoclo trong đó clo chiếm 33,33% về khối lượng. Xác định CTPT của
ankan. Đáp số: C
5
H

12

Câu 5. Một ankan tạo được dẫn xuất monobrom trong đó brom chiếm 73,39% về khối lượng. Xác định CTPT của
ankan. Đáp số: C
2
H
6

Câu 6. Ankan X có cacbon chiếm 83,33% khối lượng phân tử. X tác dụng với brom đun nóng có chiếu sáng có thể
tạo 4 dẫn xuất đồng phân chứa một nguyên tử brom trong phân tử. Xác định CTCT và tên X. Đáp số: C
5
H
12

Câu 7. Cho ankan A tác dụng brom thu được một dẫn xuất chứa brom có tỉ khối đối với không khí bằng 5,207. Xác
định CTCT và gọi tên của ankan A. Đáp số: C
5
H
12
Câu 8. Một ankan phản ứng với clo theo tỉ lệ mol 1 : 2 thu được sản phẩm chứa 83,53% clo về khối lượng. CTPT
của ankan là gì? Đáp số: CH
4

Câu 9. Cho 5,6 lít ankan khí (27,3
o
C và 2,2 atm) tác dụng với clo ngoài ánh sáng chỉ tạo một dẫn xuất clo duy nhất
có khối lượng là 49,5 gam.
a. Xác định CTCT có thể có của ankan. Đáp số: C
2
H

6

b. Xác định % thể tích của ankan và clo trong hỗn hợp đầu. Biết tỉ khối hơi của hỗn hợp so với H
2
bằng
30,375.
Dạng toán: DỰA VÀO PHẢN ỨNG CHÁY ANKAN
Phương pháp cần nhớ
Phàn ứng đốt cháy có dạng:
C
n
H
2n+2
+
3 1
2
n +
O
2

→
nCO2 + n+1 H
2
O
Suy ra: ankan khi cháy cho
2
2CO H O
n n<

2 2ankan H O CO

n n n= −

O2(pu)= O2 2
1/ 2
C H O
n n n+

Câu 1. Oxi hóa hoàn toàn hydrocacbon X được 11,2 lít CO
2
(đkc) và 10,8 gam H
2
O. Xác định CTCT và tên của X
biết clo hóa X chỉ thu được một dẫn xuất monoclo duy nhất. Đáp số: C
5
H
12

Câu 2. Oxi hóa hoàn toàn hydrocacbon X được 2,24 lít CO
2
(đkc) và 2,16 gam H
2
O. Xác định CTCT và tên của X
biết clo hóa X theo tỉ lệ mol 1:1 tạo 4 sản phẩm thế. Đáp số: C
5
H
12

Câu 3. Đốt cháy hoàn toàn một Hidrocacbon A thu được 2,24 lit CO2 (đktc) và 3,6g H2O. xác định CTPT A Đáp
số: CH
4

Câu 4. Đốt cháy hoàn toàn một Hidrocacbon X phải cần 11,2 lit Oxi (đktc), sau phản ứng dẫn sản phẩm qua bình
nước vôi trong dư thu được 30 gam kết tủa. Công thức phân tử của X là Đáp số C
3
H
8
Câu 5. Đốt cháy hoàn toàn một Hidrocacbon X phải cần 1,456 lit Oxi (đktc), sau phản ứng dẫn sản phẩm qua bình
đựng H2SO4 đặc dư thì khối lượng bình tăng 0,9 gam. Công thức phân tử của X là Đáp số C
4
H
10
Câu 6. Đốt cháy Hidrocacbon A thu được 3 lit CO
2
và 4 lit hơi nước, đo ở cùng điều kiện về nhiệt độ áp suất. Xác
định CTPT A. Đáp số C
3
H
8
1
Bi tp Hirocacbon no
Cõu 7. t chy hon ton 0,05 mol ankan A ri dn sn phm chỏy qua bỡnh cha nc vụi trong d thu c 20
gam kt ta. sau thớ nghim khi lng bỡnh tng l. ỏp s 13,3g
Dng toỏn: DA VO CACBBON TRUNG BèNH
1/ Xột hn hp gm gm hai ankan: C
n
H
2n + 2
: x mol
C
m

H
2m + 2
: y mol
Gi cụng thc trung bỡnh ca hai ankan l:

n 2n 2
C H
+
: a mol (vi
n
l s cacbon trung bỡnh v a = x + y)

n <
n
< m. Tỡm
n


n,m
- Cú th tớnh s mol hn hp (x, y) da vo
n
v phng phỏp ng chộo:
C
n
H
2n + 2
: x mol
C
m
H

2m + 2
: y mol
Nu trong hn hp: n
A
= n
B
thỡ
n
=
n m
2
+
Cõu 1. t chỏy hon ton hn hp A gm hai ankan thu c 3,36 lớt CO2 (ktc) v 3,96 gam H2O. Tớnh th tớch
oxi tham gia phn ng ( ktc) l
Cõu 2. Cho hn hp X gm 2 ankan ng ng liờn tip cú khi lng l 20,6 gam v cú th tớch bng th tớch ca
14 gam khớ nit ( cựng iu kin nhit , ỏp sut). Tỡm CTPT v % th tớch ca mi ankan.
Cõu 3. t chỏy hon ton V lớt (kc) hn hp 2 hydrocacbon l ng ng liờn tip nhau, sn phm chỏy t t cho
qua bỡnh 1 ng CaCl
2
khan v bỡnh 2 ng KOH d thỡ thy khi lng bỡnh 1 tng 14,4 gam, bỡnh 2 tng
22 gam. Tỡm CTPT v % th tớch ca mi hydrocacbon
Cõu 4. Cho hn hp X gm 2 ankan ng ng liờn tip. t chỏy hon ton 4,12 gam hn hp X to ra 12,32 gam
CO
2
. Tỡm CTPT v % th tớch ca mi ankan.
Cõu 5. t chỏy hon ton hn hp 2 hydrocacbon l ng ng liờn tip cn 1,35 mol O
2
to thnh 0,8 mol CO
2
.

CTPT ca 2 hydrocacbon? ỏp s: C
2
H
6
; C
3
H
8

Cõu 6. t chỏy hon ton V lớt (kc) hn hp 2 hydrocacbon l ng ng liờn tip nhau, sn phm chỏy thu c
cú t l th tớch CO
2
v H
2
O l 12 : 23. Tỡm CTPT v % th tớch ca mi hydrocacbon
Cõu 7. Hn hp A gm etan v propan. t chỏy m gam A thu c 8,96 lit CO2 (ktc) v 9,9 gam nc. Thnh
phn % khi lng etan trong hn hp l:
Cõu 8. t chỏy hon ton hn hp 2 hydrocacbon l ng ng nhau to thnh 22 gam CO
2
v 12,6 gam H
2
O .
Xỏc nh CTPT ca 2 hydrocacbon bit s nguyờn t Cacbon trong hai phõn t gp ụi nhau.
Cõu 9. Hn hp B gm hai ankan c trn theo t l mol 1:2. t chỏy ht hn hp B thu c 8,96 lit CO
2
(ktc)
v 9,9 gam H
2
O. Cụng thc phõn t ca hai Hidrocacbon l:
Dng toỏn: PHN NG CRACKINH

1/ Di tỏc dng ca nhit , xỳc tỏc, ankan cú th phn ng theo nhiu hng:
Phn ng crackinh: ANKAN
o
t , xt

ANKAN KHC + ANKEN (lm mt mu dd brom)
Phn ng hydro húa: ANKAN
o
t , xt

ANKEN + H
2

Vớ d: C
3
H
8

o
t , xt

CH
4
+ C
2
H
4
(CH
2
=CH

2
)
C
3
H
8

o
t , xt

C
3
H
6
(CH
2
=CHCH
3
) + H
2

c bit, trong iu kin thớch hp phn ng cũn cú th:
+ To ra ankin: Vớ d: 2CH
4

o
1500 C
laứm laùnh nhanh

CH

CH + 3H
2

+ To ra cabon v hydro: Vớ d: CH
4

o
t , xt

C (rn) + 2H
2

2/ Dự phn ng xy ra theo hng no thỡ: Phn ng khụng lm thay i khi lng hn hp:
m
trc phn ng
= m
sau phn ng
sau
trửụực
trửụực
sau
n
M
=
n
M


3/ Vỡ phn ng khụng lm thay i khi lng hn hp nờn hm lng C v H trc v sau phn ng l nh nhau

t chỏy hn hp sau phn ng c qui v t chỏy hn hp trc phn ng.
4/ Phn ng luụn lm tng s mol khớ: n
sau
> n
trc

P
sau
> P
trc



M
sau
<
M
trc
(vỡ m
trc
= m
sau
)
Vớ d: C
3
H
8

o

t , xt

CH
4
+ C
2
H
4


n
sau
= 2. n
trc
Cõu 1. Crakinh hon ton mt ankan khụng phõn nhỏnh X thu c hn hp khớ Y cú t khi hi i vi H
2
l 18.
Xỏc nh CTCT ca X. ỏp s: C
5
H
12

Cõu 2. (TSDH A 2008) Khi crackinh ton b mt th tớch ankan X thu c ba th tớch hn hp Y (cỏc th tớch khớ
o cựng iu kin nhit v ỏp sut); t khi ca Y so vi H
2
bng 12 . Cụng thc phõn t cu X? ỏp s:
C
5
H
12

2
n m x mol m x
= =
m n y mol n y
Bài tập Hiđrocacbon no
Câu 3. Crackinh 560 lít C
4
H
10
thu được 1010 lít hỗn hợp khí X khác nhau. Biết thể tích các khí đều đo ở (đkc). Tìm
thể tích C
4
H
10
chưa bị cracking và hiệu suất của phản ứng cracking. Đáp số: 110 lít ; 80,36%
Câu 4. Crackinh C
4
H
10
thu được hỗn hợp gồm 5 hydrocacbon có tỉ khối hơi đối với khí hydro là 16,325. Tính hiệu
suất của phản ứng cracking. Đáp số: 77,64%
Câu 5. Crackinh 5,8 gam C
4
H
10
được hỗn hợp khí X. Tìm khối lượng nước thu được khi đốt cháy hoàn toàn hỗn
hợp X. Đáp số: 9 gam
Câu 6. Nhiệt phân metan thu được hỗn hợp X gồm C
2
H

2
; CH
4
; H
2
. Tỉ khối của X so với H
2
bằng 5. Tìm hiệu suất
của qúa trình nhiệt phân. Đáp số: 60%
Bài tập tổng hợp: XICLOANKAN
Câu 1. Viết CTCT và gọi tên các monoxicloankan có CTPT C
4
H
8
; C
5
H
10
; C
6
H
12

Câu 2. Đốt cháy hoàn toàn 1 mol hydrocacbon X cho 4 mol CO
2
và 4 mol H
2
O. X không có khả năng làm mất màu
nước brom. Xác định CTCT của X.
Câu 4. Oxi hóa hoàn toàn 0,224 lít (đkc) xicloankan A, rồi cho sản phẩm cháy vào dd Ca(OH)

2
dư được 4 gam kết
tủa. Xác định CTCT của A và gọi tên biết A không làm mất màu dd brom.
Câu 5. Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít (đkc) xicloankan được 7,2 gam H
2
O. Biết X không làm mất màu dd brom. Xác
định CTCT của X.
Câu 6. Đốt cháy hết 0,2 mol hỗn hợp A gồm một ankan và 1 xicloankan, sau phản ứng thu được 11,2 lit CO2
(đktc) và 9,9 gam H
2
O. Thành phần % thể tích của xicloankan trong A là:
Câu 7. Hỗn hợp B gồm một ankan và 1 xicloankan. Dẫn m g B qua bình chứa nước brom dư thì khối lượng bình
tăng 4,2 gam. Đốt cháy hoàn toàn m gam B thu được 11,2 lit CO2 (đktc) và 10,8 gam H2O. Thành phần %
khối lượng ankan trong B là.
Câu 8. Hỗn hợp A gồm một ankan và 1 xicloankan, Đốt cháy 0,15 mol hỗn hợp X thu được 0,35mol CO2 0,45 mol
H
2
O. Công thức phân tử hai hidrocacbon là:
Bài tập
LUYỆN TẬP VỀ HIĐROCACBON KHÔNG NO
Câu 1: Ứng với công thức phân tử C
5
H
12
có số đồng phân cấu tạo bằng
A. 3. B. 2. C. 4. D. 5.
Câu 2: Anken X có tỉ khối so với hiđro bằng 28, khi tác dụng với nước (xúc tác axit) thu
được ancol có cấu tạo duy nhất. Công thức cấu tạo của X là
A. CH
2

=CH
2
. B. CH
2
=CHCH
2
CH
3
.
C. CH
3
CH=CHCH
3
. D. CH
2
=C(CH
3
)
2
.
Câu 3: Số hiđrocacbon đồng phân cấu tạo có cùng công thức phân tử C
4
H
8
là
A. 3. B. 2. C. 4. D. 5.
Câu 4: Trong phân tử hiđrocacbon thơm X có phần trăm khối lượng cacbon bằng 90,57%.
Số đồng phân cấu tạo thỏa mãn đặc điểm của X là
A. 3. B. 2. C. 4. D. 5.
Câu 5: Ankan X có công thức phân tử C

5
H
12
khi tác dụng với clo tạo được 4 dẫn xuất
monoclo. Tên gäi của X là
A. pentan. B. 2-metylbutan.
C. 2,2-đimetylpropan. D. 2,2-đimetylbutan.
3
Bài tập Hiđrocacbon no
Câu 6: Chất hữu cơ X có công thức phân tử C
6
H
6
mạch cacbon không phân nhánh. Khi cho 1 mol X tác
dụng với dung dịch AgNO
3
/NH
3
thấy tạo ra 292 gam kết tủa. Công thức cấu tạo của X là
A. CH≡C-C≡C-CH
2
-CH
3
B. CH≡C-CH
2
- CH
2
-C≡CH
C. CH≡C-CH(CH
3

)-C≡CH D. CH≡C-C≡C-CH
2
-CH
3
Câu 7: Q là hỗn hợp gồm một ankan và một ankin. Tỉ khối của Q so với hiđro là 17,5. Đốt
cháy hoàn toàn một lượng bất kì hỗn hợp Q đều thu được khí cacbonic và hơi nước với
số mol bằng nhau. Biết hỗn hợp Q không tác dụng với dung dịch AgNO
3
/NH
3
.

Công
thức cấu tạo của ankan và ankin lần lượt là
A. CH
4
, CH≡C-CH
3
B. CH
4
, CH
3
-C≡C-CH
3
C. C
2
H
6
, CH≡C-CH
3

D. C
2
H
6
, CH
3
-C≡C-CH
3
Câu 8: Hỗn hợp X gồm hai hiđrocacbon thuộc loại ankan, anken hoặc ankin có tỉ lệ mol là
1:1. Đốt cháy hoàn toàn 6,72 lít X (đktc) rồi cho tất cả sản phẩm cháy hấp thụ hoàn
toàn vào bình đựng nước vôi trong dư, thấy khối lượng bình tăng thêm 46,5 gam và
có 75 gam kết tủa. Hỗn hợp X gồm:
A. 2 ankan. B. 1 anken và 1 ankin
C. 1 ankan và 1 ankin D. 1 ankan và 1 anken
Câu 9: Cho một hiđrocacbon X tác dụng với Br
2
thu được sản phẩm hữu cơ duy nhất có công thức phân tử
là C
2
H
4
Br
2
; hiđrocacbon Y tác dụng với hơi Br
2
có thể tạo ra hai sản phẩm có công thức phân tử
C
2
H
4

Br
2
. X và Y là
A. C
2
H
4
và C
2
H
6
B. C
2
H
6
và C
2
H
2
C. C
2
H
2
và C
2
H
4
D. C
2
H

4
và C
2
H
2
Câu 10: Hiđrat hoá hoàn toàn 1 mol anken X thu được 74 g hỗn hợp Q gồm hai ancol.
Cho Q tác dụng với CuO (t
0
) th× chỉ có một chất sinh ra anđehit tương ứng. Công
thức cấu tạo của X là
A. CH
2
=CH-CH-CH
3
B. CH
3
-CH=CH-CH
3
C. CH
3
)
2
C=CH-CH
3
D. (CH
3
)
2
C=CH
2

Câu 11: Hợp chất nào dưới đây có đồng phân cis - trans ?
A. but-1-en. B. 2-metylbut-2-en.
C. penta-1,3-đien. D. 2-metylbuta-1,3-đien.
Câu 12: Đốt cháy hết một lượng hỗn hợp gồm C
4
H
10
, C
2
H
4
, C
3
H
6
vµ C
4
H
6
cần V lít oxi (đktc) thu được
8,96 lít CO
2
(đktc) và 7,2 g H
2
O. Giá trị của V là
A. 13,44 lÝt. B. 17,92 lÝt.
4
Bài tập Hiđrocacbon no
C. 8,96 lÝt. D. 15,68 lÝt.
Câu 13: Cho 448 ml hỗn hợp X gồm etan, etilen và hiđro đi qua ống đựng Ni nung nóng,

sau phản ứng hoàn toàn thu được 336 ml hỗn hợp khí Y. Dẫn toàn bộ lượng hỗn hợp
Y trên vào dung dịch brom dư, sau phản ứng thấy khối lượng bình đựng brom tăng
0,14 g. Biết thể tích các khí đều đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Thành phần % về thể tích
của etan, etilen, hiđro trong hỗn hợp X lần lượt là
A. 25%, 50%, 25%. B. 50%, 25%, 25%.
C. 25%, 25%, 50%. D. 50%, 30%, 20%.
Câu 14: Một hỗn hợp gồm C
2
H
2
và ankin X có tỉ lệ mol là 1:1. Lấy một lượng hỗn hợp
trên chia làm 2 phần bằng nhau:
- Phần (1): Tác dụng vừa đủ với 8,96 lít H
2
(đktc) tạo ra ankan.
- Phần (2): Tác dụng đủ với dung dịch AgNO
3
/NH
3
tạo ra 40,1g kết tủa.
Công thức cấu tạo của X là
A. CH≡C-CH
2
-CH
3
. B. CH
3
-C≡C-CH
3
.

C. CH≡C-CH
3
. D. CH≡C-CH
2
-CH
2
-CH
3
.
Câu 15: Số đồng phân mạch nhánh của C
6
H
14
là
A. 4. B. 5. C. 6. D. 3
Câu 16: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hiđrocacbon X thu được 11,2 lít CO
2
(đktc) và 9 gam
H
2
O. Phân tử A
1
chỉ có liên kết đơn. X tác dụng với clo có ánh sáng chiếu vào thu
được duy nhất 1 dẫn xuất có chứa 1 nguyên tử clo trong phân tử. Tên gäi của X là
A. pent-1-en. B. xiclobutan.
C. metylxiclobutan. D. xiclopentan
Câu 17: Có thể phân biệt nhanh stiren và phenylaxetilen bằng
A. dung dịch Br
2
. B. dung dịch KMnO

4
.
C. dung dịch AgNO
3
/NH
3
. D. khí oxi dư.
Câu 18: Cho một hiđrocacbon no tác dụng với dung dịch Br
2
/CCl
4
phản ứng theo tỉ lệ 1:1
về số mol, tạo ra một dẫn xuất brom với hàm lượng brom là 79,2%. Tên của
hiđrocacbon đó là
A. xiclobutan. B. but-1-en.
C. xiclopropan. D. etan.
Câu 19: Công thức tổng quát C
n
H
2n-6
tương ứng với dãy đồng đẳng nào sau đây?
5