Chương 1: Vị trí, đối tượng, phương pháp nghiên cứu của CNXH khoa học

Chương 1

Vị trí, đối tượng, phương pháp
nghiên cứu của CNXH khoa học


Thơng tin về mơn học, giảng viên
 MƠN HỌC:
TÊN MƠN HỌC: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
SỐ TiẾT: 45
HỌC:
KIỂM TRA:
THI HẾT MÔN:
 GiẢNG VIÊN: ThS. LẠI VĂN NAM
ĐiỆN THOẠI: 098.515.63.23
EMAIL:


KẾT CẤU

Vị trí
của CNXH
khoa học

Đối tượng
nghiên cứu
của CNXH
khoa học

Hệ thống
phạm trù,

quy luật và
phương pháp
nghiên cứu
của CNXH
khoa học

Chức năng
- nhiệm vụ
cña CNXH
Khoa häc


CNXH khoa học là một trong ba bộ phận
hợp thành chủ nghĩa Mác – Lênin
Là biểu hiện về mặt lý luận của phong
trào công nhân
Là khoa học đấu tranh giai cấp để giải
phóng giai cấp cơng nhân, giải phóng người
lao động và giải phóng xã hội thốt khỏi tình
trạng áp bức bóc lột


1.2.Vị trí của CNXH khoa học

-

Chủ nghĩa xã hội khoa học cũng nằm trong quá trình
phát triển lịch sử các tư tưởng xã hội chủ nghĩa của
nhân loại.
- Trong hệ tư tưởng Mác-Lênin (hay còn gọi là chủ nghĩa

Mác-Lênin):
 Chủ nghĩa xã hội khoa học là một trong ba bộ phận hợp
thành.
 “Chủ nghĩa xã hội khoa học tức là chủ nghĩa Mác”. Bởi vì,
suy cho cùng cả triết học Mác lẫn kinh tế chính trị Mác đều
dẫn đến cái tất yếu lịch sử là làm cách mạng xã hội chủ
nghĩa và xây dựng hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ
nghĩa.


C.Mác: 1818 –1883

Ph. Ăngghen: 1820 1895

V.I. Lênin: 1870 1924


- Về cách mạng
xã
hội
chủ
nghĩa.

CHỦ
NGHĨA
MÁC LÊNIN

- Về hình thành
và phát triển
hình thái kinh

tế xã hội cộng
sản chủ nghĩa
- Về sứ mệnh
lịch sử giai cấp
công nhân


2. Đối tượng nghiên cứu của CNXH khoa học
2.1. Đối tượng nghiên cứu của triết học và kinh
tế học chính trị Mác-Lênin là cơ sở lý luận của
chủ nghĩa xã hội khoa học
- Triết học Mác-Lênin có đối tượng nghiên cứu là những
quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy.
- Kinh tế học chính trị Mác-Lênin: nghiên cứu là những
quy luật của các quan hệ xã hội hình thành và phát triển
trong quá trình sản xuất và tái sản xuất của cải vật chất,
phân phối, trao đổi, tiêu dùng những của cải đó trong
những trình độ nhất định của sự phát triển xã hội loài
người; đặc biệt là những quy luật trong chế độ tư bản
chủ nghĩa và quá trình chuyển biến tất yếu lên chủ nghĩa
xã hội của cả thời đại ngày nay.


Tính thống nhất hồn chỉnh của chủ nghĩa

Mác - Lênin
TriÕt học
Mác - Lênin

Chủ nghĩa

Mác - lênin

Kinh tế chính trị
Mác - Lênin

CNXH
Khoa học

Thống nhất
- Về mục đích:
+ Lý gii mt cỏch
ton diện, khoa học
về sự diệt vong tất
yếu của CNTB,
sự thắng lợi tất yếu
của CNXH, CNCS.
+ Giáo dục GCCN,
chỉ cho họ con đường,
biện pháp khoa học
đúng đắn để thực hiện.

- Về phương pháp luận:
duy vật biện chứng


Vị trí, vai trị từng bộ phận của chủ nghĩa Mác
– Lênin
Triết học:

Nghiên cứu quy luật chung nhất của tự

nhiên, xã hội và tư duy.
Vai trò cơ bản của triết học là cung cấp
thế giới quan và phương pháp luận.
Kết luận khoa học của triết học là HTKT –
XH TBCN tất yếu bị phủ định và thay thế bởi
HTKT – XH CSCN.
Triết học chưa chỉ ra: giai cấp, con đường,
biện pháp thực hiện q trình đó.


Kinh tế chính trị học:

Nghiên cứu các quy luật kinh tế - quy luật về
mối quan hệ giữa người với người trong quá
trình sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu
dùng (các loại QHSX).
Vai trò của KTCT là cung cấp cơ sở lý luận (cơ
sở kinh tế) cho CNXH khoa học.
Kết luận khoa học của KTCT là về kinh tế CNTB
tất yếu bị phủ định và thay thế bởi CNXH.
KTCT chưa chỉ ra giai cấp, con đường biện
pháp thực hiện


N/C quy luật chung nhất của tự
Nhiên xà hội và t duy.
+ Triết học MLN là thế giới quan,
Triết
nhân sinh quan của GCCN - đại
Học

biểu cho toàn thể nhân dân lao động
Máctrong thời đại ngày nay.
Lênin
+ Là cơ sở lý luận và phơng pháp
luận chung cho CNXH khoa học.

N/C quy luật về mối quan hệ giữa
ngời với ngời trong quá trình sản
Kinh
xuất, phân phối, trao đổi, tiêu dùng
Tế
của cải trong những trình độ nhất
chính
định của sự phát triển xà hội loài
trị
ngời;
Mác-Đặc biệt là những quy luật trong xÃ
Lênin
hội TBCN và quá trình chuyển biến
tất yếu (về kinh tế) từ CNTB lên
CNXH trong thời đại ngày nay.

CNxh
Khoa học
Cơ sở phơng
pháp luận
Cơ së lý luËn


Nhiệm vụ của CNXH khoa học

 Nghiên cứu điều kiện, nội dung và thực chất

việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân
Giáo dục cho giai cấp công nhân để họ ý thức
được điều kiện và bản chất của sự nghiệp của
chính họ. Định hướng hoạt động thực tiễn cho
giai cấp công nhân và nhân dân lao động
trong cuộc đấu tranh cải tạo xã hội cũ, xây
dựng xã hội mới xã hội XHCN, CSCN


“Làm trịn sự nghiệp giải phóng thế giới
ấy, đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản
hiện đại. Nghiên cứu sâu vào những điều kiện
lịch sử ấy, và do đó nghiên cứu sâu vào chính
ngay bản chất của nó, và nhân đấy mà làm
cho giai cấp có sứ mệnh phải hoàn thành sự
nghiệp ấy, tức là giai cấp ngày nay đang bị
áp bức, hiểu rõ được những điều kiện và bản
chất của sự nghiệp của chính họ, đó là nhiệm
vụ của CNXH khoa học, biểu hiện về mặt lý
luận của phong trào vô sản”.
(Ăngghen – Chống Đuy Rinh, Nxb St
Hn,1960 tr480).


2.2. Đối tượng nghiên cứu của CNXH khoa học
Những qui luật và tính qui luật chính trị xã hội của sự phát sinh, hình thành và phát
triển của hình thái kinh tế xã hội CSCN

Những nguyên tắc cơ bản, những điều
kiện, con đường, những hình thức và phương
pháp đấu tranh cách mạng của giai cấp công
nhân để thực hiện sự chuyển biến từ CNTB
(và các chế độ tư hữu) lên CNXH, CNCS.


Cnxh
Khoa
học

1. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch
sử của GCCN gắn với vai trò của ĐCS.
2. Hình thái kinh tế-xà hội CSCN (trong
đó dặc biệt là xà hội XHCN).
3. Cách mạng XHCN.
4. Nhà nớc XHCN và nền
dân chủ XHCN.
Những
5. Liên minh giai cấp công nhân với g/c
Quy
nông dân và tầng lớp trí thức.
Luật
6. Vấn đề dân tộc trong quá trình xây
dựng CNXH.
chính trị7. Vấn đề tôn giáo trong quá trình xây
XÃhội
dựng CNXH.
Nghiên
8. Vấn đề gia đình trong quá trình xây

cứu
dựng CNXH.
Những Có tính QL
9. Vấn đề con ngời và phát huy nguồn
Phạm
lực con ngời trong quá trình xây dựng
Trù, kháI
CNXH.
Niệm,
10. Cách mạng XHCN trên lĩnh vực t
Vấn đề
tởng văn hóa.
11. Thời đại ngày nay.


3. Hệ thống phạm trù qui luật và phương pháp
nghiên cứu của CNXH khoa học
3.1. Hệ thống phạm trù, qui luật
 Là một khoa học, CNXH khoa học có một hệ

thống các phạm trù, qui luật thể hiện toàn
bộ nội dung của đối tượng nghiên cứu, trong
đó sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là
phạm trù xuất phát
 Cùng với thực tiễn đấu tranh cho thắng lợi
của CNXH, phạm vi nghiên cứu và do đó hệ
thống phạm trù, qui luật của CNXH khoa học
ngày càng rộng mở (là hệ thống mở).

3.2. Phương pháp nghiên cứu của CNXH khoa
học
CNXH khoa học dựa trên cơ sở thế giới quan,
phương pháp luận của triết học, kinh tế chính trị
học, cho nên phương pháp nghiên cứu của CNXH
khoa học là phương pháp tổng hợp


3.2.1. Cơ sở lý luận và phương pháp luận của
CNXH khoa học
- Phép biện chứng duy vật và lý luận nhận thức
của chủ nghĩa duy vật biện chứng
- Học thuyết hình thái kinh tế xã hội, quan niệm
giai cấp và đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa duy
vật lịch sử


3.2.2. Phương pháp đặc thù của CNXH khoa học
Phương pháp kết hợp lịch sử lơgíc.
Phương pháp khảo sát và phân tích về mặt chính

trị xã hội dựa trên các điều kiện kinh tế xã hội cụ
thể.

Phương pháp có tính liên ngành: phân tích, tổng

hợp, thống kê, so sánh, điều tra xã hội học, sơ đồ
hóa, mơ hình hóa…

4. Chức năng - nhiệm vụ vµ ý nghĩa của
việc nghiên cứu CNXH khoa học


Chức năng
trang bị
những tri
thức khoa học
(nhËn thøc)

Chức năng
giáo dục

Chức năng
định hướng
chính trị
xã hội
(dù b¸o)


Chức năng trang bị những tri thức khoa

học

Chức năng giáo dục, trang bị lập trường tư

tưởng chính trị của giai cấp công nhân cho
Đảng cộng sản, cho giai cấp công nhân và
nhân dân lao động lập trường XHCN, CSCN

Chức năng định hướng chính trị xã hội cho

mọi hoạt động thực tiễn của giai cấp công
nhân, của Đảng cộng sản, của Nhà nước và
nhân dân lao động trong cách mạng XHCN
và quá trình xây dựng CNXH


4.2. Ý nghĩa của việc nghiên cứu CNXH khoa
học

VÒ
lý luËn

VÒ
Thùc tiÔn


Về lý luận

 Hoàn chỉnh việc nghiên cứu chủ nghĩa Mác

Lênin, hiểu chủ nghĩa Mác Lênin một cách cân
đối và hồn bị, từ đó góp phần hồn chỉnh thế
giới quan, phương pháp luận khoa học cách
mạng đúng đắn của chủ nghĩa Mác Lênin
 Thấy được những điều kiện và khả năng thực
tế để giải phóng lồi người khỏi ách thống trị
của CNTB. Đó là lực lượng sản xuất hùng hậu,
khoa học kỹ thuật tiên tiến, là giai cấp công

nhân hiện đại gắn với lực lượng quần chúng
lao động đông đảo
Chủ nghĩa Mác khơng chỉ để nhận thức và giải
thích thế giới mà cịn góp phần cải tạo thế giới