Bài tập tình huống : Ngân hàng trong nền kinh tế thị trường

Chương trình
1.

Ngân hàng trong nền kinh tế thị trường
Bài tập tình huống: Kinh doanh rủi ro tín dụng (xem xét „Cuộc khủng
hoảng Dưới chuẩn” và các hậu quả của nó đối với các thị trường tài
chính tồn cầu

2. Giám sát ngân hàng trong nền kinh tế thị trường
2.1. Tổ chức giám sát ngân hàng
Bài tập tình huống: Cơ cấu giám sát tại một số quốc gia
2.2. Các công cụ giám sát ngân hàng
2.2.1. Khn khổ pháp lý
2.2.2. Kiểm sốt sự thâm nhập thị trường và loại trừ những thành viên
không được chấp nhận ra khỏi thị trường
2.2.3. Quy chế định tính
2.2.4. Quy chế định lượng đối với hoạt động ngân hàng thường xuyên


Tổ chức của hoạt động giám sát
Những yêu cầu chuẩn mực quốc tế

•

Ủy ban Basel

về giám sát hoạt động Ngân hàng

•

Hội đồng chuẩn mực kế tốn quốc tế

•

Tổ chức quốc tế của các ủy ban chứng khốn

•

Quỹ tiền tệ quốc tế/ngân hàng thế giới

2


Ủy ban Basel về giám sát Ngân hàng
Thụy Điển

Đức

UK

Bỉ
Thụy Sỹ

• CBF
• NBB

•Bundesbank
•BAFin

• FI

Hà Lan

• DNB

• SNB
• EBK

Nhật
• BOJ
• FSA

Ủy ban Basel về
giám sát Ngân hàng

TBN

• BDE

• CSSF

• Bank of England
• FSA

• Banque-France
• Commission
Bancaire

• FDIC
• FRB
• OCC

• FED Board

• OSFI

Canada

• Banca d´Italia

Luxembourg

Pháp

Italy

USA
3


Chuẩn mực quốc tế đối với quy chế định tính
Ủy ban Basel về Giám sát ngân hàng đã ban
hành:


Một bộ các khuyến nghị, hướng dẫn và chuẩn mực
về tổ chức kinh doanh và kiểm soát nội bộ
( ➨ lĩnh vực „quy định“)



Một bộ hoàn chỉnh các nguyên tắc Giám sát ngân

hàng hiệu quả „Các nguyên tắc cơ bản để Giám sát
ngân hàng hiệu quả“
(➨ lĩnh vực „giám sát“)

4


Các nguyên tắc cơ bản để Giám sát ngân hàng hiệu quả

Các cấu phần của nguyên tắc
Điều kiện tiên quyết để Giám sát ngân hàng hiệu quả –
Nguyên tắc 1
 Cấp phép và cơ cấu – Nguyên tắc 2-5
 Các yêu cầu và quy định về an toàn – Nguyên tắc 6-15
 Các phương pháp Giám sát ngân hàng liên tục – Nguyên
tắc 16-20
 Các yêu cầu về thông tin – Nguyên tắc 21
 Thẩm quyền chính thức của cơ quan Giám sát – Nguyên
tắc 22, và
 Giám sát ngân hàng xuyên quốc gia – Nguyên tắc 23-25


5


Các nguyên tắc cơ bản để Giám sát ngân hàng
hiệu quả
Yêu cầu theo Nguyên tắc 1


Mỗi cơ quan nên có sự độc lập về hoạt động



Mỗi cơ quan nên có sự độc lập về ngân sách







Vốn của giám sát tài chính là phí thu được từ các tổ chức
bị giám sát
Vốn cơng quỹ cho giám sát tài chính
Vốn của giám sát tài chính từ lợi nhuận của ngân hàng
trung ương (thuế được miễn từ việc in tiền)
Các hệ thống cấp vốn hỗn hợp

6


Các nguyên tắc cơ bản để Giám sát ngân hàng hiệu quả

Cơ chế chia sẻ thông tin giữa các cơ quan Giám sát
Cần phải có một cơ chế hợp tác giữa các cơ quan Giám
sát và chia sẻ các thông tin cần thiết giữa các cơ quan
chính phủ cả trong và ngồi nước, có trách nhiệm đối với
sự an tồn và vững mạnh của hệ thống tài chính; Sự hợp
tác này cần được hỗ trợ bởi cơ chế bảo mật thông tin

Giám sát và đảm bảo rằng thông tin này chỉ được sử
dụng vì mục đích Giám sát hiệu quả các tổ chức tín dụng
liên quan.

7


Tổ chức của hoạt động giám sát
- Ví dụ của nước Đức • Sự hợp tác giữa BaFin và NHTW Đức
– Thỏa thuận giữa BaFin và Bundesbank
– Hướng dẫn hoạt động giám sát do BTC ban hành
• BaFin
– Cấp phép
– Các hành động hành chính, ví dụ.
♦ Các biện pháp chỉnh sửa
♦ Thơng qua các mơ hình rủi ro nội bộ
♦ Chấp thuận vượt hạn mức đối với các khoản mục có
rủi ro lớn
– Ban hành các quy định
8


Cơ cấu giám sát tại Đức
Cục thanh tra các hệ thống tài chính

Các phịng liên khu vực
 Thị trường tài chính
 Các vấn đề quốc tế

Cục

Giám sát ngân hàng

 Bảo vệ tiền gửi
 Bảo vệ người tiêu
dùng và nhà đầu tư

Cục
Giám sát bảo hiểm

 Chống rửa tiền và
các giao dịch tài chính
bất hợp pháp

Cục
Giám sát chứng khốn
Quản lý tài sản


Tổ chức của hoạt động giám sát
• Bundesbank -NHTW
–

Trụ sở chính

Quy định
♦ Hợp tác quốc tế
♦ Phân tích thận trọng vĩ mô và vi mô
♦ Thực thi Basel II
♦

–

9 văn phòng khu vực
♦

Giám sát liên tục, nghĩa là.
→ Đánh giá các báo cáo
→ Thực hiện và đánh giá kiểm toán các hoạt
động ngân hàng
10


Tổ chức của hoạt động giám sát
trong NHTW Đức
Bộ
Bộphận
phậntrung
trungương
ương-- Cấp
Cấpquốc
quốcgia
gia
BBộộphận
phận khu
khu vực
vực
Hannover
Hannover

Bộ

Bộphận
phận khu
khu vực
vực

Bộ
Bộphận
phận khu
khu vực
vực

Ph
Phịng
ịnggiám
giámsát
sát
từ
từxa
xa11

Phịng
Phịnggiám
giámsát
sát
từ
từ xa
xa22

Phịng
Phịnggiám

giámsát
sát
tại
tạichỗ
chỗ

Munich
Munich

Düsseldorf
Düsseldorf

Các
Cácngân
ngânhàng
hàngthương
thươngmại
mại

Các
Cácngân
ngânhàng
hànghợp
hợptác
tác11

Các
Cácngân
ngânhàng
hàngchun

chundoanh
doanh

Các
Cácngân
ngânhàng
hànghợp
hợptác
tác22

Các
Cácngân
ngânhàng
hàngtiết
tiếtkiệm
kiệm

Các
Cáctổ
tổchức
chứcdịch
dịchvụ
vụtài
tàichính
chính
(Organisation of Banking Supervision within the Bundesbank)

11

Tổ chức của hoạt động giám sát
 Các cơ quan hỗ trợ giám sát
•

Các cơng ty kiểm tốn độc lập
•

Mâu thuẫn lợi ích

•

Kiến thức

•

“Giám sát”

•

Hiệp hội ngân hàng

•

Hệ thống bảo đảm tiền gửi

12


Vai trị của kiểm tốn độc lập
• Kiểm tốn các báo cáo tài chính (cho ý kiến về các báo cáo

thường niên và báo cáo quản lý được cung cấp cho cổ đơng và
cơng chúng)
• Cơ quan giám sát phải có quyền chấp thuận hay bác bỏ quyết
định lựa chọn kiểm tốn độc lập của ngân hàng
• Kiểm tốn độc lập có nhiệm vụ báo cáo cơ quan giám sát
những vấn đề quan trọng
– Thất bại trong việc duy trì tiêu chuẩn cấp phép
– Vi phạm luật ngân hàng hay các luật khác
– Các chứng cứ có thể gây huy hại tới sự tồn tại của ngân
hàng
13


Vai trị của kiểm tốn độc lập
• Các hướng dẫn giám sát bao hàm phạm vi và nguyên tắc thực
hiện các chương trình kiểm tốn
– Độ chính xác của các báo cáo nhận được từ ngân hàng
– Các hoạt động và tình hình chung của ngân hàng
– Sự đầy đủ của hệ thống quản trị rủi ro của ngân hàng và
các quy trình kiểm sốt nội bộ
– Chất lượng của danh mục cho vay và sự đầy đủ của dự
phòng tổn thất khoản vay và dự trữ
– Năng lực của ban lãnh đạo
– Sự đầy đủ của các hệ thống kế tốn và quản lý thơng tin
– Các vấn đề được xác định qua các quá trình giám sát từ xa
hay thanh tra tại chỗ lần trước
– Sự tuân thủ của ngân hàng đối với các luật và quy định và
các điều khoản được quy định trong giấy phép ngân hàng.
14

Bảo hiểm tiền gửi

• Chỉ thị của Ủy ban Châu Âu năm 1997
• Triển khai thực hiện Chỉ thị bằng một văn bản luật cấp
quốc gia năm 1998
• Hệ thống bồi thường cho ba loại tổ chức:
♦
♦
♦

tổ chức nhận tiền gửi tư nhân
tổ chức nhận tiền gửi công
Các tổ chức khác
(ngân hàng kinh doanh chứng khốn, dịch vụ tài chính, công ty

đầu tư)

15


Bảo hiểm tiền gửi
• Phạm vi của quyền được bồi thường
♦

♦

Bảo hiểm cho cả tiền gửi và các khoản phải địi từ hoạt động đầu tư,
giá trị bồi thường khơng quá 90% các khoản phải đòi chưa thực hiện
được (nghĩa là giữ lại 10%), và tương đương Euro 20.000 cho mỗi chủ

nợ.
Vấn đề rủi ro đạo đức trong hành vi của khách hàng

• Quyền “hưởng chênh lệch” theo quy định của pháp luật
♦

hệ thống bảo hiểm tiền gửi tự nguyện bổ sung được hoạt động bởi các
hiệp hội ngân hàng, đảm bảo một mức bồi thường cao hơn, sẽ không bị
Chỉ thị này chi phối, và do vậy, là quyền “hưởng chênh lệch” theo quy
định của pháp luật.

16


Bảo hiểm tiền gửi
• “Hưởng chênh lệch” tại Đức:
♦

♦
♦

♦

Các hiệp hội hợp tác tín dụng và ngân hàng tiết kiệm
Đức đảm bảo khả năng tồn tại của các tổ chức thành
viên bằng cách ngăn chặn việc thiếu tính thanh khoản
trước mắt thông qua việc tái cấu trúc
Hiệp hội các ngân hàng tư nhân Đức bảo hiểm tiền gửi
lên tới 30% vốn pháp định của ngân hàng đó
Bảo hiểm được trao cho tất cả các tài sản nợ của các tổ

chức phi tín dụng (cá nhân, doanh nghiệp, và các cơ
quan công)
Bảo hiểm tiền gửi cũng được mở rộng cho cả các chi
nhánh ở nước ngồi

• Vốn của hệ thống bồi thường theo luật
17


Chương trình
1. Ngân hàng trong nền kinh tế thị trường
Bài tập tình huống: Kinh doanh rủi ro tín dụng (xem xét „Cuộc khủng
hoảng Dưới chuẩn” và các hậu quả của nó đối với các thị trường tài
chính tồn cầu

2. Giám sát ngân hàng trong nền kinh tế thị trường
2.1. Tổ chức giám sát ngân hàng
Bài tập tình huống: Cơ cấu giám sát tại một số quốc gia
2.2. Các công cụ giám sát ngân hàng
2.2.1. Khn khổ pháp lý
2.2.2. Kiểm sốt sự thâm nhập thị trường và loại trừ những thành viên không
được chấp nhận ra khỏi thị trường
2.2.3. Quy chế định tính
2.2.4. Quy chế định lượng đối với hoạt động ngân hàng thường xuyên

18


Cơ cấu giám sát
• Những thay đổi cơ bản trên thị trường tài

chính
♦

♦
♦

Gia tăng hội tụ các sản phẩm tài chính do các ngân

hàng, cơng ty bảo hiểm và các tổ chức chứng khoán
cung cấp
Khác biệt giữa kinh doanh ngân hàng và bảo hiểm bị
dần dần trở nên mờ nhạt
Sự nổi lên của các tập đồn tài chính

• Sự hợp nhất cuả các cơ cấu giám sát
♦
♦

Xu hướng tiến tới một cơ quan thống nhất
Duy trì các cơ cấu giám sát phân tán
19


Các cơ cấu giám sát
( của 102 quốc gia được lựa chọn)

• Cơ quan giám sát thống nhất (24%*)
đóng vai trị như một cơ quan độc quyền của tồn bộ hệ thống tài
chính

• Mơ hình các trục (2%*)
Mục đích là giữ sự ổn định hệ thống trong một trục và tiến hành việc
giám sát tổ chức ở trục khác

• Mơ hình tháp (35%*)
các cơ quan riêng biệt cho giám sát ngân hàng, chứng khốn và bảo
hiểm

• Cơ chế giám sát lai (39%)*
bao gồm vài cơ quan giám sát giám sát một phân khúc của thị trường
* Tỷ lệ % trong số 102 nước được khảo sát
20


Cơ cấu giám sát
• NHTW vẫn tham gia rất sâu vào việc giám sát thận
trọng
–

Lập luận ủng hộ việc kết hợp hoạt động ngân hàng

trung ương và chức năng giám sát

–

♦

Phối hợp các thông tin liên quan

♦

Lập luận rủi ro hệ thống

♦

Lập luận về tính độc lập và chun mơn

Lập luận ủng hộ việc tách bạch hoạt động ngân

hàng trung ương và chức năng giám sát
♦

Xung đột lợi ích

♦

Xu hướng tập đoàn

♦

Tập trung quyền lực
21


Cơ cấu giám sát
• Cuộc khủng hoảng tài chính tồn cầu đã chứng tỏ ngân hàng trung
ương phải đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sự ổn định tài
chính
• Cac xu hướng mới trong tổ chức giám sát ngân hàng
• “Cải tổ” các cơ cấu giám sát tại Anh quốc và các quốc gia khác (VD

Đức)

22


Cơ cấu lại Giám sát Ngân hàng tại Anh quốc

23