Kiểm nghiệm các yếu tố quyết định gần sát mức sinh theo Boongaarts - Nguyễn Lan Phương

90

Trao đ i nghi p v

Xã h i h c s 3 (55), 1996

Ki m nghi m các y u t quy t đ nh
g n sát m c sinh theo Bongaarts

NGUY N LAN PH
1.

NG

TV N

Hi n nay Vi t Nam, m c sinh là m t v n đ đ c quan tâm đ n nhi u h n c vì nó là y u t tr c ti p tác
đ ng t i s thay đ i dân s c a qu c gia. ã có nhi u cơng trình nghiên c u khác nhau tìm hi u v các y u t
nh h ng đ n m c sinh, nh m giúp cho các nhà ho ch đ nh chính sách đ a ra các quy t đ nh phù h p cho s
phát tri n kinh t -xã h i.
Các nghiên c u v m c sinh đã có m t h ng di m i t khi hai tác gi Kingsley Davis và Judith Blake tìm
ra đ c m t t p h p 11 bi n s trung gian tác đ ng đ n m c sinh. Các bi n s đ c đ a ra d a trên quá trình tái
sinh s n g m ba giai đo n: quan h tình d c, th thai và thai nghén1 . T t c các y u t khác đ u là các y u t t c
đ ng gián ti p và nh h ng t i m c sinh thông qua m t hay nhi u bi n s trung gian.
Các bi n s trung gian đã đóng góp m t ph n đáng k trong vi c gi i thích v xu h ng sinh đê các khu
v c khác nhau trên th gi i. Gi a hai xã h i ch m phát tri n và phát tri n c th d dàng nh n th y các bi n s
trung gian có giá tr cao th p khác nhau. Ch ng h n, nh ng xã h i ti n công nghi p, giá tr cao v m c sinh
h ng v các y u t tách ra v i th i đi m th c c a vi c sinh đ và do đó d n đ n m t hoàn c nh chung thu n l i
cho vi c sinh đ nh k t hôn s m và t l k t hơn cao, ít s d ng BPTT và nh v y y u t nuôi con b ng s a m
đóng vai trị quan tr ng nh t đ i v i vi c gi m sinh. Trái l i, trong các xã h i công nghi p, k t hôn t ng đ i
mu n; s d ng và s d ng có hi u qu các BPTT là hai y u t có giá tr quan tr ng nh t trong quá trình gi m

sinh.
T nh ng lu n đi m đã đ c đ a ra c a Kingsley David và Judith Blake, v i đ c tr ng c b n là các y u t
hành vi sinh v t mà thơng qua đó các bi n s kinh t -xã h i, tâm lý, môi tr ng... nh h ng t i m c sinh, John
Bongaarts đã t ng k t thành m t t p h p rút g n h n các nhân t nh h ng t i m c sinh Lý thuy t c a ông đã
đ c đ a ra t nh ng th p k g n đây h n, nh m đánh giá c th v các y u t tác đ ng t i m c sinh t t c
các n c trên toàn th gi i. T th i đi m hôn nhân, th ng đ c coi là đi m đánh d u nh ng n m b t đ u th i
k tái sinh s n, cho t i th i k h t kh n ng sinh đ c a ng i ph n (n u khơng có s phá v hôn nhân) đã xác
l p nên nh ng y u t quy t đ nh g n sát t i m c sinh là: 1. K t hôn; 2. H t kh n ng sinh s n; 3. Vơ sinh sau đ ;
4. Có kh n ng sinh đ ; 5. S d ng và hi u qu s d ng các BPTT; 6. Ch t bào thai t phát và 7. Phá thai.
Trong t t c các thu n t đ c đ a ra, không nh t thi t tồn b có giá tr th p thì m c sinh m i h xu ng
đ c, mà đi u ch y u là có m t hay vài bi n s ch ch t có giá tr th p đ i v i m c sinh. i u này đ c th
hi n rõ các n c cơng nghi p hóa, n i mà vi c s d ng có hi u qu các BPTT đóng vai trị quan tr ng t o ra
giá tr th p v m c sinh và s h tr c a các bi n s khác nh k t hôn mu n và phá thai là không c n thi t.

1. Xem bài C c u xã h i và m c sinh: M t khung phân tích c a Kingsley Davis và Judith Plake trong Tuy n t p các
cơng trình ch n l c trong dân s h c xã h i. Nhà xu t b n Khoa h c Xã h i. Hà N i - 1994.

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org.vn


Nguy n Lan Ph

ng

91

Vi t Nam, m c sinh đã b t đ u gi m trong th i k g n đây. Các cu c t ng đi u tra dân s và đi u tra dân s gi a k
c a T ng c c th ng kê đã cung c p m t b c tranh s ng đ ng v đ ng thái dân s Vi t Nam qua các n m. Nhìn chung, các
s li u đ nh l ng đã cho th y m t khuynh h ng khá tích c c trong vi c gi m m c sinh. Có th d dàng nh n th y r ng,
m c sinh gi m xu ng do t c đ ng c a nhi u nhân t kinh t xã h i khác nhau nh s phát tri n kinh t , y u t đơ th hóa,

s gia t ng đ a v ph n , tác đ ng c a ch ng trình KHHG qu c gia... Tuy nhiên, t t c các y u t đó đ u có tác đ ng t i
m c sinh thông qua b y bi n s quy t đ nh g n sát đã đ c Bongaarts đ a ra.
Trong khi có nhi u cu c kh o sát thu th p s li u đ nh l ng đ c ti n hành thì ch có r t ít s phân tích đ nh tính v
nh ng c m nh n c a dân c xung quanh các y u t quy t đ nh g n sát t i th c sinh. Nh m b sung thêm vào s hi u bi t
v ho t đ ng c a các y u t quy t đ nh gân sát, trong n m 1995, Vi n Xã h i h c đã th c hi n m t cu c nghiên c u b ng
ph ng pháp ph ng v n sâu t i ba khu v c đ i di n cho ba trình đ phát tri n khác nhau mi n b c: nông thôn xa cách
thành ph ch ng 25 Km - xã D ng Quang, huy n Gia Lâm, nông thôn g n cách thành ph 20 km-xã Kim S n, huy n Gia
Lâm và khu v c đô th , th xã S n Tây, t nh Hà Tây (cách đây không lâu thu c Hà N i). Tiêu chu n đ tuy n l a các đ i
t ng ph ng v n là t t c ph n có ch ng trong đ tu i sinh đ , đã có ít nh t là m t con và h s n lòng tham gia ph ng
v n. M c đích chính c a cu c nghiên c u là nh m tìm hi u tác đ ng c a các bi n s quy t đ nh g n sát t i m c sinh t ng
khu v c, n i có các đ c thù khác nhau v kh n ng kinh t , ngh nghi p và l i s ng. Qua cu c kh o sát, có th nh n th y
r ng b n bi n s trung gian: tu i k t hơn, tình tr ng vơ sinh sau đ , s d ng và hi u qu c a BPTT và phá thai là nh ng
bi n s có nh h ng l n t i quá trình gi m sinh các khu v c này. Trong bài vi t này, chúng tơi mu n phân tích nh
h ng thay đ i c a 4 y u t này t ng khu v c đ c nghiên c u đó.
2. CÁC K T QU THU

C

2.1. Hôn nhân và s phá v hơn nhân
Quy mơ gia đình có liên quan m t thi t t i tu i k t hôn l n đ u và s phá v hôn nhân: Trong các xã h i, đ c bi t là
châu Á, hôn nh m d c coi là m t y u t b t đ u th i k tái sinh s n c a ng i ph n . Do v y, v m t lý thuy t, n u k t
hơn s m, khơng có s phá v hơn nhân, thì đ dài th i k tái sinh s n c a ng i ph n s t ng lên và h hồn tồn có kh
n ng sinh nhi u con.
Tu i k t hôn c a ph n Vi t Nam (22.3tu i - TDSGK 1994) là t ng đ i cao so v i chu n c a các n c trong khu
v c. Nhìn chung, trên c n c, tu i k t hôn đô th luôn luôn cao h n so v i các khu v c còn l i. Trong cu c nghiên c u
c a chúng tôi cho th y tu i k t hôn gi m d n t khu v c phát tri n nh t đô th , r i t i khu v c nông thôn g n và nông thôn
xa. Nét n i b t hi n nay c a ng i Vi t Nam là mu n có con ngay sau khi c i và th ng là h s đ con cho t i khi có đ
s con mong mu n nên tu i k t hôn là m t bi n s quan tr ng tác đ ng đ n m c sinh n c ta. Trong khi th o lu n v v n
đ liên quan đ n tu i k t hôn và lý do ti n t i hôn nhân c a các c p v ch ng, chúng tôi nh n th y r ng nh ng ng i đ c
ph ng v n không c m nh n đ c tu i k t hơn cao có nh h ng t i s con sinh ra c a các c p v ch ng.

ng th i, do
đ tu i càng cao ph n càng ít mu n sinh đ thêm con nên khi tu i k t hôn đ c nâng lên thì đây c ng là m t đóng góp
thêm trong vi c gi m s con trong các gia đình.
"C i xong hai v ch ng có con ngay, em đ li n hai đ a vì đ con và ni con m t th cho xong thì thơi, ch b n r n
m t vài n m còn đ r nh r i làm vi c khác" (ng i s 16 - D ng Quang).
“ đây, 30 tu i tr lên mà đ là b d ngh "già r i mà còn đ "' (ng i s 01, xã Kim S n) "Em mu n s m sinh con
ngay, đ mu n khó, tu i già, con bé sau này l n tu i thì s v t v h n" (Case 05, xã Kim S n).
Qua s khác bi t gi a tu i k t hôn gi a các khu v c trên có th nh n th y r ng nó có liên quan m t thi t t i m c sinh.
đô th , v i tu i k t hôn cao h n hai khu v c còn l i, thì m c sinh c ng th p h n so v i khu v c nông thôn g n và nông
thôn xa.

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org.vn


Ki m nghi m các y u t quy t đ nh g n sát m c sinh ...

92

Nh v y, bi n s hôn nhân và s phá v hơn nhân v n có m t giá tr cao trong tác đ ng t i m c sinh c

nông thơn

l n đơ th .
2.2. Tình tr ng vơ sinh sau khi d
Trong mơ hình c a Bongaarts, tình tr ng vô sinh sau đ là m t y u t quan tr ng nh t nh m làm gi m sinh trong các xã
ng cách nào ki m soát m c sinh mà ch đ a vào y u t t nhiên sinh v t. Tình

h i ti n cơng nghi p, do h khơng có ph
tr ng vơ sinh sau đ th

ng b nh h

ng b i nh ng nhân t chính là vi c cho con bú và kiêng c sau khi sinh.

Kiêng c sau khi sinh da ph n ch đ

c th c hi n trung bình trong vịng 3-4 tháng đ u sau khi ng

Trong th i gian đó, kiêng c nh m b o đ m s c kh e cho bà m và tr s sinh. Có r t ít tr
con thơi bú đ

c th c hi n trong nh ng ph n đ

i ph n sinh con.

ng h p kiêng c cho đ n khi

c ph ng v n. Chính vì v y y u t kiêng c không gi giá tr cao làm

t ng thêm tình tr ng vơ sinh sau đ c a ph n .
Cho con bú là y u t có nh h

ng nhi u nh t đ n tình tr ng vơ sinh sau đ .

ã có nhi u cơng trình nghiên c u cho

th y r ng th i gian m t kinh sau sinh b ng 1/2 th i gian cho con bú. Nh v y, nh ng ng
dài thì kéo dài đ

i m cho con là trong th i gian

c th i gian tránh thai mà không ph i dùng m t BPTT nào. Theo truy n th ng dân t c, đa s ph n Vi t

Nam đ u nuôi con b ng s a m , ít nh t là trong nh ng tháng đ u tiên sau khi sinh.
Trong 3 khu v c chúng tôi nghiên c u, th i gian cho con bú sau khi sinh th
bi t đáng k gi a thành th , nông thôn. Ph n
nông thôn.

thành th có th i gian cho con bú ít h n m t vài tháng so v i các khu v c

i u đó xu t phát t s khác bi t trong tính ch t cơng vi c c a hai khu v c đơ th và nơng thơn.

ngồi công vi c đ ng áng b n r n vào lúc c y g t, ng
thêm ngh ph

nhà nên có đi u ki n cho con bú đ

ho c làm các công vi c buôn bán
nh ng ng

ng kéo dài h n 1 n m, nh ng có s khác

iđ

c ngh ng i t nh d

gian, t n su t và ki u cho con bú.

i dân có m t kho ng th i gian nông nhàn khá dài, th
c nhi u h n so v i nh ng ng

i ph n ph i đi làm

nông thôn,
ng là h làm
các công s

thành ph . Và c ng do ph i đi làm s m nên th i gian m t kinh c a h s ng n h n
ng trong th i gian đài. Tuy nhiên, tình tr ng vơ sinh sau đ cịn nh h

ng b i th i

i v i các ph n cho con bú nhi u l n trong ngày và ít n thêm th c n r n, th i gian

m t kinh s kéo dài h n. Bi n s này còn c n ph i đ
đ ng m nh t i m c sinh nh th i k tr

c tìm hi u thêm. Nhìn chung hi n nay, bi n s này khơng có tác

c n a do s con sinh r c a ph n không nhi u ( Vi t Nam trung bình là 3-4

con) nên s cách quãng m t kho ng th i gian trung bình 1-2 n m khơng có nh h

ng l n đ n s con sinh ra c a h .

2.3. S d ng các bi n pháp tránh thai
T t c m i ý ki n thu đ

c t cu c nghiên c u đ u kh ng đ nh r ng s d ng BPTT là cách t t nh t đ h n ch sinh

con. Khi đ c p t i v n đ gi m sinh, vi c đ u tiên mà ng
ph

i dân ngh t i và nh n th c đ

c là s d ng BPn nh m t

ng ti n h u hi u nh t, có tác d ng t t t i m i m t c a cu c s ng gia đình. Có th th y r ng BPTT là m t bi n s trung

gian có t m quan tr ng nh t nh h

ng t i m c sinh

"BPTT có l i cho s c kh e, h n ch đ

Vi t Nam trong giai đo n hi n nay.

c s con" ng

i s 02 - Kim S n.

"Khi áp d ng BPTT tơi th y có nhi u l i ích cho gia đình nh gián cách th i gian đ con đ làm kinh t , b o đ ng s c
kh e cho ph n " - Ng
"Theo tôi, m i ng
h " - Ng

i s 13 - Xã Kim S n.
i đ u mu n áp d ng BPTT. C bi n pháp hi n đ i và truy n th ng đ h n ch sinh đê cho gia đình

i s 19 - Th xã S n Tây.

Trong t t c các ph n có ch ng tham gia ph ng v n, h u h t h đ u đang s d ng ho c đã s d ng m t BPTT nào
đó, cho dù đó là bi n pháp hi n đ i hay truy n th ng. Tuy nhiên, v c c u s d ng BPTT là khác nhau
c u. Th xã S n Tây là n i có c c u s d ng BPTT là đa d ng nh t. Tuy ch a nhi u nh ng s ng

3 khu v c nghiên

i s d ng các ph

ng

pháp hi n đ i nh bao cao su.thu c tránh thai

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org.vn


Nguy n Lan Ph

ng

93

đã b t đ u xu t hi n. Xã Kim S n và D ng Quang thì ph n đơng ng i đ c ph ng v n ch s d ng vòng
tránh thai. Hai bi n pháp hi n đ i m i đ c ph bi n trong chúng n m g n đây qua ch ng trình ti p th xã h i
và các kênh phân ph i KHHG t i c p c s là thu c u ng và bao cao su thì D ng Quang khơng có ng i
nào s d ng.
Tuy s d ng BPTT (nh t là bi n pháp tránh thai hi n đ i) là m t y u t đóng góp tích c c cho gi m m c
sinh, nh ng nhìn chung quan đi m c a ng i dân, đ c bi t là ng i dân khu v c nơng thơn cịn y u l ch l c đ i
v i các BPTT hi n đ i. ã t lâu, ng i dân ch quen s d ng vòng đ tránh thai và có nhi u ng i đã có tâm lý
là tránh thai nên s d ng vịng mà thơi, cho dù có nhi u ng i khơng thích h p v i bi n pháp này. C ng có th

th y r ng vịng có nhi u u đi m cho ng i s d ng, đ c bi t là khu v c nơng thơn, khi h khơng có nhi u ti n
đ chi cho vi c tránh thai và do không nh n đ c thông tin đ y đ v các bi n pháp m i nên ng i dân có nhi u
cách nhìn nh n sai l m v BPTT hi n đ i. Thêm vào đó, s liên k t ch t ch c a c ng đ ng làng xóm khi n cho
h có tâm lý ng i ngùng khi mu n ti p c n v i các ph ng pháp m i cho dù là ph i mua hay đ c c p phát.
" Nam gi i có th dùng bao cao su nh ng tơi th y khơng quen dùng vì quan h v i v ch có cho b i đâu
mà ph i tránh b nh t t". Ng i s 05 - Xã Kim S n.
"Tôi bi t nh th là đ r i, thêm n a làm gì, m i cái c ng đ n th thôi. nhà quên ch c n đ t vòng ho c
tri t s n, còn Hà N i hay các n i khác có dùng gì thì dùng ch tơi khơng bi t" - Ng i s 07 - Xã D ng
Quang.
"Em có nghe nói có nh ng BPTT khác nh ng do đã t ng dùng vịng r i cùng khơng chú ý và đi mua thì ng i
l m, r t x u h ." Ng i s 12 - xã Kim S n.
Sau khi có nhi u bi n pháp m i, hi n đ i và đ an toàn cao nh tri t s n, thu c, bao cao su..., đ c gi i
thi u trên các kênh phân ph i d ch v KHHG , đã b t đ u có nhi u ng i chuy n sang các ph ng pháp m i
đ . S thay đ i này đ c th hi n rõ khu v c đô th . M i ng i dân đơ th , tuy có s d ng hay khơng s
d ng đ u có m t s hi u bi t khá chính xác v các bi n pháp m i. c bi t, trong cu c ph ng v n, ng i ph
n khi trao đ i v các v n đ xung quanh đ i s ng tình d c có thái đ c i m h n so v i các khu v c nông thôn.
Hi u bi t v các BPTT c ng t ng đ i chính xác, cho th y cơng tác truy n thông dân s đã đ c th c hi n và
có tác d ng đ i v i ng i dân. Nh ng lý do đ a ra nh m bi n h cho vi c không d ng BPTT hi n đ i th ng
ph n ánh thói quen và s thích s d ng c a các c p v ch ng. ây là đi m khác bi t khá nhi u gi a hai khu v c
và cho th y s ti n b v đ a v ph n
khu v c đô th .
2.4. N o hút thai
Vi t Nam, n o hút thai có chi u h ng ngày m t gia t ng trong nh ng n m g n đây, kho ng 13,5% t ng
s ph n trong đ tu i sinh đ tính trung bình là 1.25 ca/ng i đã s d ng d ch v này ( TDSGK - 1994).
Cu c nghiên c u c a chúng tôi c ng cho th y rõ xu th chung v n o hút thai là ph n s ng thành th th c
hi n d ch v này nhi u h n, vùng nông thôn xa (xã D ng Quang) là n i ít ng i n o hút thai nh t.
Nguyên nhân d n t i vi c n o hút thai th ng là do không s d ng BPTT ho c dùng các bi n pháp truy n
th ng, khơng có đ tin c y cao. Bên c nh đó, nh ng ph n sau khi sinh th ng khơng áp d ng BPTT ngay do
có m t qng th i gian m t kinh t ng đ i dài th ng có thai ngồi ý mu n và ph i th c hi n dãn cách sinh
b ng n o hút thai.

Cách nhìn nh n v v n đ n o hút thai c a ng

i dân có s khác bi t rõ r t theo khu v c c trú.

đô th n i mà s tr ng h p n o hút thai nhi u nh t, ph n tin r ng đó là m t bi n pháp gi m sinh ti n
l i khi h không mu n sinh thêm con và b l k ho ch. Chính vì v y, h có thai đ khá là thu n l i cho vi c
n o hút thai. Bên c nh đó, do có u đi m là các c s y t th c hi n d ch v này khá là nhi u nên ng i dân r t
d dàng và thu n ti n ti p c n. Trái l i, ng i dân các xã thu c ngo i thành Hà N i tuy

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org.vn


94

Ki m nghi m các y u t quy t đ nh g n sát m c sinh ...

c ng có nh ng tr ng h p n o hút thai nh ng nhìn chung thì nhi u ph n có ch ng v n mang đ m t t ng truy n th ng,
h coi n o hút thai là m t đi u trái v i đ o lý, và gây nh h ng đ n cu c s ng sau này c a gia đình. Các cu c ph ng v n
đã cho th y r ng, có r t nhi u ng i các xã này ph i sinh thêm con ngoài ý mu n do h đã l có thai nh ng khơng mu n
th c hi n n o hút thai các c s y t , nh ng vùng còn t n t i nh ng rào ch n tâm lý n ng n v s d ng BPTT hi n đ i và
n o hút thai, thì s con trung bình sinh ra trong các gia đình th ng cao h n các khu v c khác.
"Ch thì n o hút vơ t , khơng có suy ngh hay x u h gì c vì làm nh th có l i cho c đ t n
s 18 - th xã S n Tây.

c và gia đình" - Ng

i

"Ch ng ch c ng ch thích có hai con thơi nh ng b v k ho ch m i ph i đ thêm đ a n a khơng n o thai vì s th t
đ c". Ng i s 02 - Xã Kim S n.

“Em không đ ngh đ n phá thai, m i nghe đ n đã s r i vì b đau và s b con oán" Ng

i s 03 - D

ng Quang

3. CÁC NH N XÉT VÀ K T LU N
D a trên các cu c ph ng v n sâu và ph ng v n nhóm t p trung đã đ c th c hi n, có th nh n th y vi c quá trình gi m
m c sinh trong giai đo n hi n nay c a Vi t Nam có đ c d i tác đ ng ch y u c a vi c s d ng BPTT. Các bi n s v
n o hút thai và k t hơn có tác d ng h tr nh m t o ra các giá tr th p v sinh đ .
Quan sát th y có ba y u t có tác d ng m nh nh t t i vi c ch p thu n và s d ng BPTT. Th nh t, khi n n kinh t
chuy n sang c ch th tr ng, các c p v ch ng nh n th y c n ph i h n ch s con t i m c t i thi u đ v a th a mãn nhu
c u v con cái, duy trì nịi gi ng, v a có nhi u đi u ki n đ làm kinh t h n. Th hai, khung c nh v n hóa đã thay đ i, vi c
s d ng các BPTT đ c bi t là các bi n pháp hi n đ i đã đ c ch p nh n r ng rãi h n. Nh ng t t ng truy n th ng, khơng
khuy n khích s d ng BPIT tuy v n còn t n t i nh ng đã d n b mai m t đi. Th ba, ch ng trình KHHG qu c gia v i s
tài tr c a nhà n c và m t s t ch c qu c t đã thi t l p nên m t m ng l i d ch v v KHHG t i t n c p c s nh m
ph bi n các ki n th c v tránh thai và cung c p d ch v thu n ti n cho ng i s d ng.
Trong đi u ki n hi n nay, khi mà có t i 35% s ph n có ch ng khơng s d ng BPTT và 21.2% ph n s d ng
BPTT truy n th ng, có đ tin c y th p, thì n o hút thai khơng có l i cho s c kh e ph n nh ng đó là m t ph ng cách
cu i cùng đ c đ a ra nh m c t gi m s con sinh ra trong m t gia đình. N u ch t l ng và d ch v KHHG t t h n, giá tr
c a bi n s này s đi xu ng trong th i gian s p t i.
Bi n s tu i k t hơn c ng có giá tr t ng đ i cao đ i v i gi m m c sinh, sau bi n s v s d ng BPTT và n o phá
thai. Do đ c đi m c a ph n Vi t Nam là th ng b t đ u quá trình tái sinh s n ngay sau khi k t hôn và ch m d t sinh đ
b ng s d ng BPTT. Vào th i đi m đã có đ s con mong mu n. Chính vì l đó, tác đ ng c a bi n s s đ ng BPTT
th ng ch có sau khi h có đ s con mong mu n. Tuy nhiên, trong ti n trình phát tri n kinh t xã h i hi n nay, giá tr c a
các quan h hôn nhân ch a đ c nâng cao t i m c c n thi t đ gi m m c sinh nên s d ng BPTT là bi n s gi v trí ch
đ o trong th i k này.
Qua phân tích s ho t đ ng c a các bi n s trung gian t i Vi t Nam, chúng tôi nh n th y có m t s đi m, n u đ
thi n h n thì s có nh tr ng tích c c t i ti n trình gi m m c sinh Vi t Nam.

cc i

1. Nên có nh ng chính sách kinh t xã h i phù h p h n đ khuy n khích ng i dân th c hi n quy mơ gia đình nh .
M t s chính sách g n đây đã đ c th c hi n nông thôn nh chia ru ng đ t cho ng i dân cho th y có m t vài đi m
khuy n khích sinh con và k t hôn s m.
2. Nâng cao đ a v và h c v n c a ph n . Cu c nghiên c u đã cho th y đ a v c a ph n
nông luôn côn khá th p.
Ph n ít đ c giao l u và ti p xúc v i các ho t đ ng xã h i nên tu i k t hôn th p và có nhi u ng i có ý ki n sai l ch v
các BPTT và đ i t ng c ng nh th i gian c u s d ng.

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org.vn


Nguy n Lan Ph

ng

95

3. C n th c hi n đa d ng hoá các BPTT và m r ng h n n a m ng l i cung c p đ n các khu v c nông
thôn. y m nh công tác thông tin-giáo d c-truy n thông nh m cung c p cho ng i dân các thông tin c p nh t
v các BPTT hi n đ i, nh ng tác d ng và nh h ng c a nó đ tránh nh ng hồi nghi trong tâm lý ng i dân đã
s d ng ho c có ti m n ng s s d ng chúng.
Tài li u tham kh o
1. Vi t Nam - i u tra nhân kh u h c gi a k 1994- K t qu ch y u. Nhà xu t b n Th ng kê, 5-1995
2. Ki n th c và s d ng các bi n pháp tránh thai, các lo i hình và s khác bi t. Nhà xu t b n Th ng kê.
5/1996
3 . Th c ti n nuôi d

ng tr s sinh t i Vi t Nam. Nhà xu t b n Th ng kê , 5- 1996

4. Tuy n t p các cơng trình ch n l c trong dân s h c xã h i. Nhà xu t b n Khoa h c Xã h i. Hà N i- 1994
5. PH M BÍCH SAN: Nhu c u không đ c đáp ng và không s d ng tránh thai Vi t Nam. Báo cáo trình
bày trong h i ngh qu c t Nhu c u không d c đáp ng trong KHHG và các y u t quy t đ nh m c sinh,
Vi n Xã h i h c 3- 1996.
6. Các k t qu ph ng v n sâu và ph ng v n nhóm t p trung v Nhu c u không đ c đáp ng trong KHHG
t i ba khu v c: Th xã S n Tây, Xã Kim S n, Xã D ng Quang. Vi n Xã h i h c-1995.
7. Vi t Nam - Phân tích tình hình ph n và tr em. UNICEF- 1994

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org.vn