Bài giảng Chương 2: Giáo dục và sự phát triển nhân cách

Click to edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level

KÍNH CHÀO THẦY VÀ CÁC BẠN


CHƯƠNG 2:
GIÁO DỤC VÀ SỰ PHÁT TRIỂN NHÂN CÁCH

Nội dung bài học:

1.
2.
3.
4.

Khái niệm về sự phát triển nhân cách
Nhân cách con người Việt Nam truyền thống và hiện đại
Những yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển nhân cách
Vai trò chủ đạo của giáo dục trong sự phát triển nhân cách


I.
1.
•.

Khái niệm về sự phát triển nhân cách
Nhân cách

Là tổ hợp những đặc điểm, những thuộc tính tâm lý của cá nhân,qui định bản sắc và giá trị xã hội
của con người.

2. Sự phát triển nhân cách
.Phát triển:
.Là quá trình biến đổi của sự vật, hiện tượng từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp.
.Là q trình tích lũy dần về lượng, dẫn đến sự thay đổi về chất.
.Là quá trình nảy sinh cái mới trên cơ sở cái cũ, do sự đấu tranh giữa các mặt đối lập nằm ngay trong
bản thân sự vật, hiện tượng.


 Sự phát triển nhân cách:
Là sự phát triển cả về mặt thể chất, tâm lí và xã hội của mỗi cá nhân. Trong
đó:

Phát triển về thể chất: biểu hiện ở sự tăng trưởng và thay đổi về chất của cơ
thể như chiều cao, cân năng, cơ bắp và sự hoàn thiện các giác quan…

Phát triển về mặt tâm lý: q trình nhận thức, tình cảm, ý chí, nhu cầu, nếp
sống, ý chí…ở sự hình thành các thuộc tính mới của nhân cách.

Phát triển về mặt xã hội: biểu hiện ở những biến đổi trong cư xử với những
người xung quanh, trong việc tích cực tham gia vào đời sống xã hội…


II.
1.

Nhân cách con người Việt Nam truyền thống và hiện
đại

Con người Việt Nam truyền thống:

Truyền thống: là cái ổn định, trường tồn, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Biểu hiện qua các
điểm sau:

a. Lòng yêu nước:
.Nguồn gốc:
. Lịng u thương gia đình, q hương, làng bản, rồi dần mợ rộng ra cả nước.
.Những anh hùng tiêu biểu: Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Lê Lợi, Hai Bà Trưng,…
.Thể hiện:
.Thực hiện nhiệm vụ do chính quyền trung ương qui định, hương ước, lệ làng…
.Đấu tranh chống ngoại xâm, chiến thắng nhiều kẻ thù lớn mạnh.


II.

Nhân cách con người Việt Nam truyền thống và hiện
đại

b. Tinh thần đoàn kết:
.Nguồn gốc: dân tộc Việt Nam đều cho mình là con
rồng cháu tiên do một mẹ sinh ra.

.Thể hiện:
.Đồn kết chồng thiên tai
.Việt Nam có nhiều tơn giáo, dân tộc nhưng trong lịch
sử chưa hề có chiến tranh dân tộc, tơn giáo.

c. Lịng nhân ái:

.Nguồn gốc: có quan hệ mật thiết với Phật giáo, Nho
giáo.


II.

Nhân cách con người Việt Nam truyền thống và hiện
đại

d. Hiếu học:
.Nguồn gốc: ảnh hưởng từ Nho giáo
.Thể hiện: gia đình Việt Nam coi trọng sự học
Trong hiện tại, hiếu học là một di sản quý báu của dân tộc
giúp ta hội nhập thành công.
Các truyền thống khác:
Cần cù, chịu khó, giỏi chịu đựng, vượt gian khổ
Tiết kiệm, giản dị
Sáng tạo, linh hoạt
Tự lập, tự cường
Dũng cảm, bất khuất
Mềm dẻo, cởi mở, lạc quan, yêu đời…

e.
.
.
.
.
.
.

II.

Nhân cách con người Việt Nam truyền thống và hiện
đại

2. Con người Việt Nam hiện đại:
a. Về lịng u nước:
•. Trước: thể hiện qua tinh thần anh dũng chống ngoại xâm
•. Nay: được thể hiện trước hết ở việc nổ lực thực hiện lí

tưởng “dân giàu, nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ,
văn minh” được cụ thể hóa trong các mục tiêu, nhiệm vụ.
Ta làm giàu đất nước bằng sự dụng khoa học kĩ thuật,
phát huy tinh thần sáng tạo, tự lực, tự cường.


II.

Nhân cách con người Việt Nam truyền thống và hiện
đại

b. Về tinh thần hiếu học:
.Lớp trẻ vẫn kế thừa truyền thống hiếu học của cha anh, nhạy bén, nhanh chóng

điều chỉnh định hường giá trị của mình cho phù hợp với điều kiện đổi mới: chấp
nhận cạnh tranh, rủi ro, mạo hiểm, chấp nhận những điều kiện hòa nhập, đổi mới.

.Tuy nhiên cần khắc phục những tình trạng sau:
.Tham nhũng đang là quốc nạn, tệ nạn ma túy, mại dâm

.Thiếu ý thức tổ chức kỉ luật
.Tư tưởng sùng ngoại, bắt chước lối sống xa hoa.
c. Về tinh thần đoàn kết: tiếp tục phát huy tinh thần đồn kết trong cơng cuộc
d.

xây dựng và bảo vệ đất nước.

Về lòng nhân ái: trong mơi trường tồn cầu hóa thì lịng nhân ái được mở rộng
ra hơn từ đó tạo ra thế giới hịa bình, hạnh phúc, văn minh.


III. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách
1. Vai trò của di truyền đối với sự phát triển nhân cách
.Khái niệm
.Di truyền là sự tái tạo ở trẻ những thuộc tính sinh học nhất định, giống với cha mẹ; là sự truyền lại từ cha mẹ đến
con những phẩm chất và đặc điểm nhất định đã được ghi lại trong cấu trúc gen.

.Bẩm sinh là những thuộc tính sinh học khi sinh ra đã có.
.Di truyền là tiền đề vật chất của sự phát triển nhân cách con người, những khả năng của trẻ có hiện thực hay
khơng cịn phụ thuộc vào những điều kiện sống và giáo dục của người đó.

.Nhà giáo dục cần phải khai thác những tư chất và những năng lực vốn có của trẻ, phải xác định phương hướng và
tính chất của những khuynh hướng đó, những đặc điểm của những say mê, những khuynh hướng và hứng thú của
trẻ.

•.


III. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách
2. Vai trị của mơi trường đối với sự hình thành nhân cách

.Khái niệm:
.Mơi trường là hệ thống phức tạp những hoàn cảnh bên ngoài, các điều kiện tự
nhiên và xã hội. Bao gồm môi trường tự nhiên và mơi trường xã hội.

.Trong sự hình thành và phát triển nhân cách có sự tác động qua lại giữa hồn
cảnh và tính tích cực của cá nhân.

.Mơi trường là nguồn gốc của sự hình thành và phát triển nhân cách.


IV.
1.

Vai trò chủ đạo của giáo dục trong sự phát triển nhân
cách

Những tác động của giáo duc đối với sự hình thành và phát triển nhân
cách.

.Giáo dục là sự tác động của những nhân cách này đến những nhân cách khác:
tác động của người giáo dục đến người được giáo dục.

.Tác động của giáo dục đến những nhân cách có những đặc trưng:
.Nó mang tính mục đích, tính chủ thể và tính mục đích cao.
.Nó được thực hiện do những người được đào tạo và phân công chuyên trách.
.Nếu mục đích xây dựng xã hội phù hợp với mục đích giáo dục thì sự hình thành
và phát triển nhân cách sẽ toàn diện.


IV.

2.

Vai trò chủ đạo của giáo dục trong sự phát triển nhân
cách

Mối quan hệ giữa giáo dục và tính tích cực cá nhân trong sự phát triển
nhân cách.

.Thông qua các loại hình tích cực tự giác của người học mà nhân cách người học
được hình thành và phát triển, tác động của nhả giáo dục chủ yếu được thực hiện
dưới các dạng: tổ chức, chỉ dẫn, điều khiển,…


3. Vai trò chủ đạo của giáo dục đối với sự hình thành và phát triển nhân cách.
.Giáo dục giữ vai trị chủ đạo đối với sự hình thành và phát triển nhân cách vì:
.Giáo dục khơng chỉ vạch ra chiều hướng của sự hình thành và phát triển nhân cách mà cịn tổ chức dẫn dắt nó.
.Giáo dục có thể mang lại những tiến bộ mà những nhân tố khac khơng thể có được.
.Giáo dục có tầm quan trọng đối với người khuyết tật, nó có thể bù đắp những thiếu hụt do bệnh tật gây ra.
.Giáo dục có ảnh hưởng tích cực và cũng gây ra những tiêu cực trong sự hình thành và phát triển nhân cách.
.Giáo dục có thể đi trước đón đầu và thúc đẩy sự phát triển nhân cách.
.Như vậy, giáo dục định hướng cho sự phát triển nhân cách đồng thời thúc đẩy và phát triển nhân cách theo định
hướng đó tuy nhiên giáo dục không phải là vạn năng.

GV: Lê Thị Xuân Huyền


IV.
3.

Vai trò chủ đạo của giáo dục trong sự phát triển

nhân cách

Điều kiện để giáo dục giữ vai trò chủ đạo đối với sự hình thành và phát triển
nhân cách.

.Phải phát huy triệt để những điều kiện bên trong, những năng khiếu, sức mạnh trí
tuệ và sức mạnh nhận thức.

.Cần làm cho người học ý thức và chấp nhận những yêu cầu của nhà giáo dục như
là nhu cầu, nguyện vọng của chính mình để từ đó có thể tự lập kế hoạch để tự học,
tự rèn luyện, tự đề ra mục tiêu phấn đấu.

.Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục với những tác động của môi trường xã hội và di
truyền để hình thành và phát triển nhân cách.

GV: Lê Thị Xuân Huyền


IV.
4.

Vai trò chủ đạo của giáo dục trong sự phát triển nhân
cách

Mối tương quan giữa di truyền, môi trường và giáo dục trong sự hình
thành và phát triển nhân cách

.Các nhân tố có quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung, hỗ trợ và hoàn thiện nhau
giúp nhân cách phát triển tồn diện.Trong đó:

.Di truyền là tiền đề cho sự phát triển nhân cách.
.Môi trường là nguồn gốc, là điều kiện của sự phát triển nhân cách.
.Giáo dục đóng vai trị chủ đạo đối với sự hình thành và phát triển nhân cách.
.Hoạt động của cá nhân là nhân tố quyết định đối với sự hình thành và phát triển
nhân cách.

•.  


XIN CẢM ƠN THẦY VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE

GV: Lê Thị Xuân Huyền