Nguyên tắc viết bài cho báo điện tử

Nguyên tắc viết bài cho báo điện tử
Chúng ta đã có vài chục tờ báo điện tử nhưng phải thừa nhận rằng đa phần nội
dung là bệ nguyên từ báo in, may ra thì được cắt gọt một chút. Ít ai trong chúng
ta quan tâm đến một thực tế là người đọc báo điện tử khác hoàn toàn so với
người đọc báo in - và báo điện tử cũng có nguyên tắc riêng.
Roy Peter Clark, cây bút chuyên viết cho Viện Poynter, một website nghiên cứu
danh tiếng về báo chí, từng tuyên bố thẳng tuột một câu rằng: "Viết cái gì thì viết
nhưng
phải
dưới
800
chữ."
Bên cạnh những tiện ích hấp dẫn và cách thức sử dụng tiện lợi, một website chỉ
thu hút người đọc khi có nhiều thơng tin. Nhưng điều ối oăm là chúng ta thì
muốn viết dài, kể cho chi tiết, nhưng người đọc lại muốn đọc những bài ngắn.
Có thể có người lập luận rằng bài dài thì cắt trang. Cách làm này không sai, vấn
đề chỉ nằm ở chỗ người đọc có lật trang hay khơng mà thơi. Vậy nên ta chẳng
cần tham chi tiết làm gì, bởi nhiều khi cho vào cũng... công cốc.
Jakob Nielsen, một nhà nghiên cứu về vấn đề sử dụng web, đã tiến hành một
nghiên cứu chi tiết trước khi đi đến kết luận rằng độc giả web không hề đọc mà
chỉ "lướt mắt." Một nguyên nhân thường được dẫn ra là người ta đọc báo khi có
thể gác hẳn việc sang một bên (các ơng thì khối nhất là đọc báo khi nhâm nhi
càphê sáng chẳng hạn), còn đa phần những người đọc tin trên web là khi... đang
làm việc. Nhận được một cái newsletter, thấy tiêu đề hấp dẫn hoặc vấn đề quan
tâm, thế là nhấp chuột vào đường link. Hoặc đang làm thì nghĩ đến chuyện
check thử xem cái tin hoa hậu nhà ta đi thi ra sao, vụ kéo ôtô hỏng trên phố Hà
Nội
thế
nào.
Thực tế này dẫn đến một thực tế khác là ai cũng muốn xem cho nhanh kẻo...
sếp đến sau lưng ngó vào thì phiền. Những người đã xem lướt lại có tinh thần

cảnh giác với một ơng sếp tị mị thì sẽ chỉ dành cho mỗi tin/bài khoảng vài giây.
Chính vì vậy, các tin-bài trên báo điện tử nên lưu ý một số điểm sau:







Chớ có lịng vịng, hãy nói thẳng vào câu chuyện chính (Nàng cắt tóc bán
lấy tiền mua đồng hồ cho chàng, cịn chàng bán đồng hồ để mua lược
cho nàng);
Độc giả không chỉ muốn biết ai, cái gì, ở đâu và khi nào mà cả tại sao.
(Tại sao nhà nước tăng thuế. Điều này có ý nghĩa gì với cuộc sống hàng
ngày?);
Dùng các đoạn ngắn (mỗi đoạn một ý);
Dùng câu chủ động, khơng lạm dụng tính từ và phó từ;










Với những bài dài, nên có những tiểu đề mục chứa đựng thông tin (Cách
này vừa tạo ra những điểm nghỉ cho mắt, vừa lơi kéo độc giả đọc tiếp);
Có thể dùng font đậm (bold) để nhấn mạnh những điểm quan trọng

(nhưng không nên lạm dụng);
Dùng bullet cho các danh mục (Nhìn thống là biết từng điểm, rất rõ
ràng);
Nên có ảnh hoặc hình minh họa, dù nhỏ (Khơng chỉ có ý nghĩa trang trí
đâu, bởi người ta đã có câu "nhìn con bị chứ khơng nói con bị");
Hãy ln đặt câu hỏi: "Thơng tin này có thể làm thành đồ thị, bảng biểu,
hình minh họa khơng?" (nếu thấy nên làm biểu, bảng thì cịn chần chừ gì
nữa.)
Dùng các đường link để bổ sung thêm chi tiết mà không cần phải viết
thêm (nhưng nhớ phải kiểm tra chắc chắn rằng đường link dẫn đến tin-bài
đó)./.