TULIEU

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

LUậT

Tổ CHứC VIệN KIểM SáT NHâN DâN

Căn cứ vào Hiến pháp năm 1992 của nước Cộng hồ x• hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật này quy
định về tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân.

CHươNG I

NHữNG QUY địNH CHUNG
Điều 1

Viện kiểm sát nhân dân thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật, thực hành quyền
công tố theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.

Viện kiểm sát nhân dân tối cao kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các Bộ, các cơ quan ngang
Bộ, các cơ quan khác thuộc Chính phủ, các cơ quan chính quyền địa phương, tổ chức kinh tế, tổ
chức x• hội, đơn vị vũ trang và công dân, thực hành quyền công tố, bảo đảm cho pháp luật được
chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

Các Viện kiểm sát nhân dân địa phương kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các cơ quan
chính quyền địa phương, tổ chức kinh tế, tổ chức x• hội và cơng dân, thực hành quyền cơng tố ở
địa phương mình.

Các Viện kiểm sát quân sự kiểm sát việc tuân theo pháp luật, thực hành quyền công tố theo quy
định của pháp luật.

Điều 2

Trong phạm vi chức năng của mình, Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ góp phần bảo vệ pháp
chế x• hội chủ nghĩa; bảo vệ chế độ x• hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân; bảo vệ tài

sản của Nhà nước, của tập thể; bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, tài sản, tự do, danh dự và nhân
phẩm của công dân; bảo đảm để mọi hành vi xâm phạm lợi ích của Nhà nước, của tập thể,
quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đều phải được xử lý theo pháp luật.

Điều 3

Viện kiểm sát nhân dân thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật, thực hành quyền
công tố bằng những công tác sau đây:

1- Kiểm sát việc tuân theo pháp luật đối với các văn bản pháp quy của các Bộ, các cơ quan
ngang Bộ, các cơ quan khác thuộc Chính phủ và các cơ quan chính quyền địa phương; kiểm sát
việc chấp hành pháp luật của các cơ quan Nhà nước nói trên, tổ chức kinh tế, tổ chức x• hội,
đơn vị vũ trang và công dân;

2- Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc điều tra của các cơ quan điều tra và các cơ quan
khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

3- Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc xét xử của Toà án nhân dân;

4- Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc thi hành bản án, quyết định đ• có hiệu lực pháp
luật của Tồ án nhân dân;

5- Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc giam, giữ và cải tạo;

6- Điều tra tội phạm trong những trường hợp do pháp luật tố tụng hình sự quy định.
Điều 4

Khi thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, Viện kiểm sát nhân dân có quyền ra quyết định,
kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu và chịu trách nhiệm trước pháp luật về các văn bản đó.

Trong trường hợp các văn bản nói trên trái pháp luật, thì tuỳ theo tính chất và mức độ sai phạm
mà người ra văn bản bị xử lý kỷ luật, hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Các quyết định, kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu của Viện kiểm sát nhân dân phải được các cơ
quan, tổ chức, đơn vị và cơng dân có liên quan thực hiện nghiêm chỉnh theo quy định của pháp
luật.

Điều 5

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân, các đơn vị vũ trang trong việc phòng ngừa,
chống tội phạm và vi phạm pháp luật; tuyên truyền, giáo dục pháp luật; xây dựng pháp luật; đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ; thống kê, nghiên cứu tội phạm và vi phạm pháp luật.

Điều 6

Viện kiểm sát nhân dân do Viện trưởng l•nh đạo. Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp dưới
chịu sự l•nh đạo của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp trên; Viện trưởng Viện kiểm sát
các địa phương, Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự các cấp chịu sự l•nh đạo thống nhất của
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Tại Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương, Viện kiểm sát quân sự trung ương, Viện kiểm sát quân sự quân khu và tương đương
thành lập Uỷ ban kiểm sát để thảo luận và quyết định theo đa số những vấn đề quan trọng theo
quy định của Luật này.

Điều 7

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao do Quốc hội bầu, miễn nhiệm, b•i nhiệm theo đề nghị
của Chủ tịch nước; chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội; trong thời gian Quốc
hội khơng họp thì chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Uỷ ban thường vụ Quốc hội và

Chủ tịch nước; trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao và kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao
do Chủ tịch nước bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức theo đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát
nhân dân tối cao.

Viện trưởng, Phó Viện trưởng, kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân địa phương, Phó Viện
trưởng Viện kiểm sát quân sự trung ương, Viện trưởng, Phó Viện trưởng, kiểm sát viên Viện
kiểm sát quân sự quân khu và tương đương, tỉnh và khu vực, điều tra viên của Viện kiểm sát
nhân dân do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân địa phương chịu sự giám sát của Hội đồng nhân dân cùng
cấp; chịu trách nhiệm báo cáo trước Hội đồng nhân dân về tình hình thi hành pháp luật ở địa
phương, về công tác của Viện kiểm sát ở địa phương; trả lời chất vấn của đại biểu Hội đồng
nhân dân.

Phó Viện trưởng giúp Viện trưởng làm nhiệm vụ theo sự phân công của Viện trưởng. Khi Viện
trưởng vắng mặt, một Phó Viện trưởng được Viện trưởng uỷ nhiệm l•nh đạo cơng tác của Viện
kiểm sát.

Kiểm sát viên làm nhiệm vụ do Viện trưởng cấp mình phân cơng theo Quy chế kiểm sát viên.
CHươNG II

CôNG TáC KIểM SáT

VIệC TUâN THEO PHáP LUậT CủA CáC Bộ,

Cơ QUAN NGANG Bộ, CáC Cơ QUAN KHáC THUộC CHíNH PHủ,
Cơ QUAN CHíNH QUYềN địA PHươNG, Tổ CHứC KINH Tế,
Tổ CHứC X• HộI, đơN Vị Vũ TRANG Và CơNG DâN

Điều 8

Trong phạm vi trách nhiệm của mình, Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật
đối với các văn bản pháp quy của các Bộ, các cơ quan ngang Bộ, các cơ quan khác thuộc Chính
phủ, các cơ quan chính quyền địa phương; kiểm sát việc chấp hành pháp luật khi phát hiện có vi
phạm pháp luật, nhằm bảo đảm:

1- Các văn bản pháp quy của các cơ quan nói trên phù hợp với Hiến pháp, luật, nghị quyết của
Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch
nước, nghị quyết, nghị định của Chính phủ, quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ;
2- Việc chấp hành pháp luật của các cơ quan, tổ chức, đơn vị và công dân được nghiêm chỉnh
và thống nhất.

Điều 9

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

quyền hạn sau đây:

1- Yêu cầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị vũ trang cùng cấp và cấp dưới, các đơn vị cơ sở trực
thuộc cấp trên đóng tại địa phương:

a/ Thông báo cho Viện kiểm sát nhân dân về hành vi vi phạm pháp luật trong cơ quan, tổ chức,
đơn vị mình và kết quả xử lý;

b/ Cung cấp các văn bản pháp quy, tài liệu cần thiết cho việc xác định vi phạm pháp luật;

c/ Kiểm tra việc làm vi phạm pháp luật trong cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp dưới và thông báo kết
quả cho Viện kiểm sát nhân dân;

d/ Giải trình các vấn đề có liên quan đến vi phạm pháp luật;

2- Yêu cầu cơ quan thanh tra cùng cấp thanh tra việc làm vi phạm pháp luật và thông báo kết
quả cho Viện kiểm sát nhân dân;

3- Yêu cầu viên chức Nhà nước, nhân viên tổ chức kinh tế, tổ chức x• hội, qn nhân và cơng
dân trả lời và cung cấp tài liệu về việc làm vi phạm pháp luật có liên quan đến họ;

4- Trực tiếp kiểm sát việc tuân theo pháp luật tại cơ quan, tổ chức, đơn vị khi phát hiện có vi
phạm pháp luật hoặc khi các yêu cầu của Viện kiểm sát nhân dân quy định tại các khoản 1 và 2
Điều này khơng được thực hiện hoặc đ• được thực hiện nhưng chưa đáp ứng yêu cầu.

Cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có liên quan có trách nhiệm thực hiện yêu cầu quy định tại
các khoản 1, 2, và 3 Điều này trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu.
Điều 10

1- Khi kết luận có vi phạm pháp luật, Viện kiểm sát nhân dân kháng nghị với cơ quan Nhà nước,
tổ chức kinh tế, tổ chức x• hội, đơn vị vũ trang cùng cấp và cấp dưới, các đơn vị cơ sở trực thuộc
cấp trên đóng tại địa phương yêu cầu đình chỉ việc thi hành, sửa đổi hoặc b•i bỏ các văn bản,
chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật; loại trừ nguyên nhân gây ra vi phạm pháp luật; yêu cầu xử
lý kỷ luật, xử phạt hành chính đối với người vi phạm. Nếu có dấu hiệu tội phạm thì Viện kiểm sát
khởi tố về hình sự. Trong trường hợp do pháp luật quy định thì khởi tố về dân sự và áp dụng các
biện pháp theo quy định của pháp luật để bảo đảm thu hồi tài sản và bồi thường thiệt hại do vi
phạm pháp luật gây ra.

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền ra quyết định đình chỉ và buộc phải sửa
chữa những hành vi vi phạm pháp luật có thể gây hậu quả nghiêm trọng và chịu trách nhiệm
trước pháp luật về quyết định của mình.

2- Cơ quan, tổ chức và đơn vị hữu quan có trách nhiệm trả lời kháng nghị của Viện kiểm sát
nhân dân quy định tại khoản 1 Điều này trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày nhận được
kháng nghị. Trong trường hợp cơ quan, tổ chức, đơn vị hữu quan cấp trên nhận được kháng

nghị của Viện kiểm sát nhân dân đối với cấp dưới của mình thì thời hạn trả lời là ba mươi ngày,
kể từ ngày nhận được kháng nghị. Nếu cơ quan, tổ chức, đơn vị hữu quan không nhất trí với nội
dung kháng nghị thì đề nghị Viện kiểm sát nhân dân cấp trên trực tiếp xem xét lại. Viện Kiểm sát
nhân dân cấp trên trực tiếp phải xem xét và trả lời trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày nhận
được đề nghị.

3- Khi kiểm sát việc tuân theo pháp luật, Viện kiểm sát nhân dân kiến nghị với cơ quan, tổ chức,
đơn vị hữu quan áp dụng các biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật.

Điều 11

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao cùng Tổng thanh tra Nhà nước xác định phạm vi
hoạt động cụ thể của mỗi ngành.

CHươNG III

CôNG TáC KIểM SáT đIềU TRA
Điều 12

Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc điều tra của các cơ quan
điều tra và các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, thực hành
quyền công tố nhằm bảo đảm:

1- Mọi hành vi phạm tội đều phải được điều tra và xử lý kịp thời, không để lọt người phạm tội,
không làm oan người vô tội;

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

phạm tính mạng, sức khoẻ, tài sản, tự do, danh dự và nhân phẩm một cách trái pháp luật;
3- Việc điều tra phải khách quan, toàn diện, đầy đủ, chính xác, đúng pháp luật; những vi phạm
pháp luật trong quá trình điều tra phải được phát hiện, khắc phục kịp thời và xử lý nghiêm minh;
4- Việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bị can phải có căn cứ và đúng pháp luật.

Điều 13

Khi thực hiện công tác kiểm sát điều tra, Viện kiểm sát nhân dân có những nhiệm vụ và quyền
hạn sau đây:

1- Kiểm sát việc khởi tố, kiểm sát các hoạt động điều tra của cơ quan điều tra;
2- Giải quyết các tranh chấp về thẩm quyền điều tra;

3- Phê chuẩn, không phê chuẩn các quyết định của cơ quan điều tra theo quy định của pháp luật;
quyết định áp dụng, thay đổi hoặc huỷ bỏ các biện pháp ngăn chặn; huỷ bỏ các quyết định trái
pháp luật của cơ quan điều tra;

4- Yêu cầu cơ quan điều tra khắc phục các vi phạm pháp luật trong hoạt động điều tra; yêu cầu
thủ trưởng cơ quan điều tra thay đổi, xử lý nghiêm minh điều tra viên đ• vi phạm pháp luật trong
khi tiến hành điều tra; nếu hành vi của điều tra viên có dấu hiệu tội phạm thì khởi tố về hình sự;
5- Quyết định truy tố bị can; quyết định đình chỉ hoặc tạm đình chỉ điều tra;

6- Kiến nghị với cơ quan, tổ chức và đơn vị hữu quan áp dụng các biện pháp phịng ngừa tội
phạm.

Điều 14

Cơ quan điều tra có trách nhiệm thực hiện các yêu cầu và quyết định của Viện kiểm sát nhân
dân theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự

CHươNG IV

CơNG TáC KIểM SáT XéT Xử
Điều 15

Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc xét xử của Toà án, thực
hành quyền công tố nhằm bảo đảm việc xét xử đúng pháp luật, nghiêm minh, kịp thời.
Điều 16

Khi thực hiện công tác kiểm sát xét xử vụ án hình sự, Viện kiểm sát nhân dân có những nhiệm
vụ và quyền hạn sau đây:

1- Thực hành quyền công tố trước Toà án nhân dân cùng cấp;

2- Yêu cầu Toà án nhân dân cùng cấp và cấp dưới chuyển hồ sơ những vụ án hình sự cần thiết
cho công tác kiểm sát xét xử;

3- Kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm các bản án, quyết định của Toà
án nhân dân theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự.

Điều 17

Khi thực hiện công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự và những việc khác do pháp
luật quy định, Viện kiểm sát nhân dân có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:

1- Kiểm sát việc lập hồ sơ vụ án, yêu cầu Toà án nhân dân hoặc tự mình điều tra, xác minh
những vấn đề cần làm sáng tỏ nhằm giải quyết đúng đắn vụ án;

2- Khởi tố những vụ án dân sự theo quy định của pháp luật; tham gia phiên toà xét xử những vụ
án mà Viện kiểm sát nhân dân đ• khởi tố hoặc kháng nghị; đối với những vụ án khác, Viện kiểm
sát nhân dân có thể tham gia tố tụng vào bất cứ giai đoạn nào, nếu thấy cần thiết;

3- Yêu cầu Toà án nhân dân cùng cấp áp dụng những biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy
định của pháp luật;

4- Kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm các bản án, quyết định của Toà
án nhân dân theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.

Điều 18

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

cùng cấp và cấp dưới khắc phục những vi phạm pháp luật trong việc xét xử; kiến nghị với cơ
quan, tổ chức, đơn vị hữu quan áp dụng các biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp
luật.

CHươNG V

CôNG TáC KIểM SáT THI HàNH áN
Điều 19

Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật của Toà án nhân dân, cơ quan thi hành
án, chấp hành viên, cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có liên quan trong việc thi hành bản án,
quyết định đ• có hiệu lực pháp luật của Toà án nhân dân, nhằm bảo đảm bản án, quyết định đó
được thi hành đúng pháp luật, đầy đủ, kịp thời.

Điều 20

Khi thực hiện công tác kiểm sát thi hành án, Viện kiểm sát nhân dân có những nhiệm vụ và
quyền hạn sau đây:

1- Yêu cầu các Toà án nhân dân, cơ quan thi hành án cùng cấp và cấp dưới, chấp hành viên, cơ
quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có liên quan đến việc thi hành án:

a/ Tự kiểm tra việc thi hành bản án, quyết định đ• có hiệu lực pháp luật của Tồ án nhân dân và
thơng báo kết quả kiểm tra cho Viện kiểm sát nhân dân;

b/ Cung cấp tài liệu, vật chứng có liên quan đến việc thi hành án;

c/ Thi hành bản án, quyết định đ• có hiệu lực pháp luật của Toà án nhân dân;

2- Trực tiếp kiểm sát việc tuân theo pháp luật tại cơ quan thi hành án cùng cấp và cấp dưới, của
chấp hành viên trong việc thi hành bản án, quyết định đ• có hiệu lực pháp luật của Tồ án nhân
dân và việc giải quyết kháng cáo, khiếu nại, tố cáo đối với việc thi hành án.

3- Kháng nghị với Toà án nhân dân, cơ quan thi hành án cùng cấp và cấp dưới, chấp hành viên,
cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm trong việc thi hành án, yêu cầu đình chỉ việc thi hành,
sửa đổi hoặc b•i bỏ những văn bản, chấm dứt việc làm vi phạm pháp luật trong việc thi hành án;
yêu cầu xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính người vi phạm pháp luật.

Nếu có dấu hiệu tội phạm, thì khởi tố về hình sự. Trong trường hợp do pháp luật quy định thì
khởi tố về dân sự.

Điều 21

Tồ án nhân dân, cơ quan thi hành án, chấp hành viên, cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có
liên quan đến việc thi hành án có trách nhiệm thực hiện các yêu cầu quy định tại khoản 1 Điều 20
của Luật này trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu.

Đối với kháng nghị quy định tại khoản 3 Điều 20 của Luật này, Toà án nhân dân, cơ quan thi
hành án, chấp hành viên, cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có liên quan có trách nhiệm trả lời
trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày nhận được kháng nghị.

CHươNG VI

CôNG TáC KIểM SáT VIệC GIAM, GIữ Và CảI TạO

Điều 22

Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật của cơ quan, đơn vị và người có trách
nhiệm trong việc giam, giữ và cải tạo, nhằm bảo đảm:

1- Việc giam, giữ và cải tạo theo đúng quy định của pháp luật;
2- Chế độ giam, giữ và cải tạo được chấp hành nghiêm chỉnh;

3- Tính mạng, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người bị giam, giữ và cải tạo và các quyền khác
của họ không bị pháp luật tước bỏ được tôn trọng.

Điều 23

Khi thực hiện công tác kiểm sát việc giam, giữ và cải tạo, Viện kiểm sát nhân dân có những
nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

3- Tiếp nhận và giải quyết khiếu nại, tố cáo về việc giam, giữ và cải tạo;

4- Yêu cầu cơ quan cùng cấp và cấp dưới quản lý nơi giam, giữ và cải tạo kiểm tra những nơi đó
và thông báo kết quả cho Viện kiểm sát nhân dân;

5- Yêu cầu cơ quan cùng cấp, cấp dưới và người có trách nhiệm thơng báo tình hình giam, giữ
và cải tạo; trả lời về văn bản, biện pháp hoặc việc làm vi phạm pháp luật trong việc giam, giữ và
cải tạo;

6- Quyết định trả tự do cho người bị giam, giữ và cải tạo khơng có căn cứ và trái pháp luật;
7- Kháng nghị với cơ quan cùng cấp và cấp dưới yêu cầu đình chỉ việc thi hành, sửa đổi hoặc b•i
bỏ văn bản, chấm dứt việc làm vi phạm pháp luật và yêu cầu xử lý người vi phạm pháp luật.
Điều 24

Cơ quan, đơn vị và người có trách nhiệm trong việc giam, giữ và cải tạo phải chuyển cho Viện
kiểm sát nhân dân khiếu nại, tố cáo của người bị giam, giữ và cải tạo trong thời hạn 24 giờ, kể từ
khi nhận được khiếu nại, tố cáo.

Đối với các yêu cầu quy định tại khoản 4 và 5 Điều 23 của Luật này, cơ quan, đơn vị và người có
trách nhiệm phải trả lời trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu.

Đối với quyết định quy định tại khoản 6 Điều 23 của Luật này, cơ quan, đơn vị hoặc người có
trách nhiệm phải chấp hành ngay. Nếu khơng nhất trí thì vẫn phải chấp hành, nhưng có quyền
khiếu nại lên Viện kiểm sát nhân dân cấp trên trực tiếp. Trong thời hạn mười ngày, kể từ ngày
nhận được khiếu nại, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp trên trực tiếp phải giải quyết.
Đối với kháng nghị quy định tại khoản 7 Điều 23 của Luật này, cơ quan, đơn vị hữu quan có trách
nhiệm trả lời trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày nhận được kháng nghị. Nếu khơng nhất
trí với kháng nghị đó thì cơ quan, đơn vị hữu quan có quyền khiếu nại lên Viện kiểm sát nhân
dân cấp trên trực tiếp; Viện kiểm sát nhân dân cấp trên trực tiếp phải giải quyết trong thời hạn
mười lăm ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại. Quyết định của Viện kiểm sát nhân dân cấp
trên trực tiếp phải được chấp hành.

CHươNG VII

Tổ CHứC CủA VIệN KIểM SáT NHâN DâN
Điều 25

Hệ thống Viện kiểm sát nhân dân gồm có:
- Viện kiểm sát nhân dân tối cao;

- Các Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
- Các Viện kiểm sát nhân dân huyện, quận, thị x•, thành phố thuộc tỉnh;
- Các Viện kiểm sát quân sự.

Điều 26

1- Cơ cấu tổ chức của Viện kiểm sát nhân dân tối cao gồm có:

- Uỷ ban kiểm sát, các Cục, Vụ, Viện, Văn phòng và Trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ kiểm sát;
- Viện kiểm sát quân sự trung ương.

2- Viện kiểm sát nhân dân tối cao gồm có Viện trưởng, các Phó Viện trưởng, các kiểm sát viên
và các điều tra viên.

Điều 27

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:

1- L•nh đạo việc thực hiện nhiệm vụ, kế hoạch công tác kiểm sát và xây dựng Viện kiểm sát nhân
dân về mọi mặt; quyết định những vấn đề về công tác kiểm sát không thuộc thẩm quyền của Uỷ
ban kiểm sát;

2- Ban hành quyết định, chỉ thị, thông tư, điều lệ, quy chế, chế độ công tác áp dụng đối với ngành
kiểm sát;

3- Chỉ đạo, kiểm tra hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân các cấp; công tác đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ của ngành kiểm sát;

4- Quy định bộ máy làm việc của Viện kiểm sát nhân dân tối cao và trình Uỷ ban thường vụ Quốc
hội phê chuẩn; quyết định bộ máy làm việc của Viện kiểm sát nhân dân địa phương;

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

nghị Uỷ ban thường vụ Quốc hội giải thích Hiến pháp, luật, pháp lệnh khi thấy cần thiết cho việc
áp dụng thống nhất pháp luật;

6- Trình Chủ tịch nước ý kiến của mình về những trường hợp người bị kết án xin ân giảm án tử
hình;

7- Tham dự các phiên họp của Chính phủ bàn về các vấn đề có liên quan; các phiên họp của Hội
đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao bàn về việc hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật.
Điều 28

1- Uỷ ban kiểm sát Viện kiểm sát nhân dân tối cao gồm có:
- Viện trưởng;

- Các Phó Viện trưởng;

- Một số kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao do Viện trưởng cử và trình Uỷ ban thường
vụ Quốc hội phê chuẩn.

2- Uỷ ban kiểm sát Viện kiểm sát nhân dân tối cao họp do Viện trưởng chủ trì để thảo luận và
quyết định những vấn đề quan trọng sau đây:

a) Phương hướng, nhiệm vụ, kế hoạch công tác của tồn ngành;

b) Dự án luật, pháp lệnh trình Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội; báo cáo của Viện kiểm sát
nhân dân tối cao trình Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội và Chủ tịch nước;

c) Bộ máy làm việc của Viện kiểm sát nhân dân tối cao;

d) Kháng nghị, kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao gửi Thủ tướng Chính phủ; báo cáo
của Viện kiểm sát nhân dân tối cao trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội về những ý kiến của Viện
trưởng khơng nhất trí với nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao; những vụ
án hình sự, dân sự quan trọng và những vấn đề quan trọng khác do ít nhất một phần ba tổng số
thành viên Uỷ ban kiểm sát yêu cầu.

Nghị quyết của Uỷ ban kiểm sát phải được quá nửa tổng số thành viên biểu quyết tán thành;
trong trường hợp biểu quyết ngang nhau thì thực hiện theo phía có ý kiến của Viện trưởng. Nếu
Viện trưởng khơng nhất trí với ý kiến của đa số thành viên Uỷ ban kiểm sát thì thực hiện theo
quyết định của đa số, nhưng có quyền báo cáo Uỷ ban thường vụ Quốc hội hoặc Chủ tịch nước.
Điều 29

1- Cơ cấu tổ chức của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương gồm có Uỷ
ban kiểm sát, các phòng và Văn phòng.

2- Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương gồm có Viện trưởng, các Phó
Viện trưởng, các kiểm sát viên và các điều tra viên.

Điều 30

1- Uỷ ban kiểm sát Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương gồm có:
- Viện trưởng;

- Các Phó Viện trưởng;

- Một số kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do Viện
trưởng cử và trình Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn.

2- Uỷ ban kiểm sát Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương họp do Viện
trưởng chủ trì để thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng sau đây:

a) Việc thực hiện phương hướng, nhiệm vụ, kế hoạch công tác; chỉ thị, thông tư và quyết định
của Viện kiểm sát nhân dân tối cao;

b) Báo cáo tổng kết công tác với Viện kiểm sát nhân dân tối cao, báo cáo về tình hình thi hành

pháp luật ở địa phương, về công tác kiểm sát ở địa phương trước Hội đồng nhân dân cùng cấp;
c) Những vấn đề quan trọng khác do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao quy định.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết định những vấn
đề không thuộc thẩm quyền của Uỷ ban kiểm sát.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Điều 31

1- Viện kiểm sát nhân dân huyện, quận, thị x•, thành phố thuộc tỉnh gồm có các bộ phận cơng tác
do Viện trưởng, Phó Viện trưởng và một số kiểm sát viên phụ trách, theo sự phân công của Viện
trưởng.

2- Viện kiểm sát nhân dân huyện, quận, thị x•, thành phố thuộc tỉnh gồm có Viện trưởng, Phó
Viện trưởng và các kiểm sát viên.

Điều 32

Cơng dân Việt Nam trung thành với Tổ quốc, có phẩm chất, đạo đức tốt, có kiến thức pháp lý,
nghiệp vụ kiểm sát, điều tra, có tinh thần kiên quyết bảo vệ pháp chế x• hội chủ nghĩa thì có thể
được bổ nhiệm làm kiểm sát viên, điều tra viên.

Tiêu chuẩn cụ thể, quy chế tuyển chọn kiểm sát viên và điều tra viên ở Viện kiểm sát mỗi cấp do
Uỷ ban thường vụ Quốc hội quy định.

Điều 33

Chế độ tiền lương, phụ cấp, giấy chứng minh, trang phục đối với ngành kiểm sát do Uỷ ban
thường vụ Quốc hội quy định.

Điều 34

Tổng biên chế của Viện kiểm sát nhân dân do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao định
và trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội phê chuẩn.

Căn cứ vào tổng biên chế do Uỷ ban thường vụ Quốc hội phê chuẩn, Viện trưởng Viện kiểm sát
nhân dân tối cao quyết định biên chế của Viện kiểm sát nhân dân các địa phương và các đơn vị
trực thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Điều 35

Kinh phí hoạt động của ngành kiểm sát do Chính phủ dự tốn sau khi thống nhất với Viện kiểm
sát nhân dân tối cao, trình Quốc hội quyết định.

CHươNG VIII

VIệN KIểM SáT QUâN Sự
Điều 36

Các Viện kiểm sát quân sự được tổ chức trong quân đội, kiểm sát việc tuân theo pháp luật đối
với các cơ quan, đơn vị, tổ chức của quân đội; qn nhân, cơng nhân, nhân viên quốc phịng; cơ
quan, tổ chức và cá nhân khác có liên quan; thực hành quyền công tố theo quy định của pháp
luật.

Điều 37

Viện kiểm sát quân sự gồm có Viện kiểm sát quân sự trung ương; Viện kiểm sát quân sự quân
khu và tương đương; Viện kiểm sát quân sự tỉnh và khu vực.

Căn cứ vào nhiệm vụ của quân đội trong từng thời kỳ, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối
cao thống nhất với Bộ trưởng Bộ quốc phòng quyết định việc thành lập Viện kiểm sát quân sự
quân khu và tương đương; Viện kiểm sát quân sự tỉnh và khu vực và tổ chức bộ máy, biên chế

của các Viện kiểm sát quân sự.

Điều 38

Viện kiểm sát quân sự trung ương thuộc cơ cấu Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự trung ương là Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối
cao, có nhiệm vụ chỉ đạo hoạt động của Viện kiểm sát quân sự các cấp, chịu trách nhiệm và báo
cáo công tác kiểm sát trong quân đội trước Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Điều 39

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Điều 40

Tổ chức và hoạt động của các Viện kiểm sát quân sự, việc giám sát đối với hoạt động của các
Viện kiểm sát quân sự do Uỷ ban thường vụ Quốc hội quy định.

CHươNG IX

ĐIềU KHOảN CUốI CùNG
Điều 41

Luật này thay thế Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân ngày 4 tháng 7 năm 1981.
Những quy định trước đây trái với Luật này đều b•i bỏ.

---Luật này đ• được Quốc hội nước Cộng hồ x• hội chủ nghĩa Việt Nam khố IX, kỳ họp thứ nhất,
thơng qua ngày 7 tháng 10 năm 1992.

Pháp luật Việt Nam | Luật sư Việt Nam | Luật Gia Phạm - Luật sư Sở hữu trí tuệ và Luật sư kinh
doanh | Quyền tác giả |Links

phần mới

<b>trí, vai trị Viện kiểm sát (Viện công tố) của một số nước trên thế giới trong tố tụng </b>

<b>dân sự</b>

<i>1.1. Vị trí, vai trị Viện công tố Pháp trong tố tụng dân sự</i>

Viện công tố Pháp có thể tham gia vào q trình giải quyết vụ việc với hai tư cách: Thứ

nhất, với vai trị đại diện cho lợi ích chung, bảo vệ trật tự cơng, Viện cơng tố có thể tự

mình khởi kiện (khởi tố) vụ án dân sự, đưa yêu cầu giải quyết việc dân sự ra trước Toà án

(như đưa ra yêu cầu tuyên bố một người mất tích hay là đã chết, đưa ra yêu cầu Toà án

chỉ định người quản lý di sản thừa kế…), hoặc tham gia tố tụng với tư cách bị đơn đại

diện cho Nhà nước khi bị kiện; thứ hai, với vai trò đại diện và bảo vệ luật pháp, Viện

cơng tố có quyền kháng nghị theo thủ tục phá án (giám đốc thẩm) và tham gia tố tụng để

cho ý kiến về việc áp dụng pháp luật tại phiên tồ giải quyết vụ việc dân sự.

<i>1.2. Vị trí, vai trò Viện kiểm sát Liên bang Nga trong tố tụng dân sự</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i>1.3. Vị trí, vai trị Viện kiểm sát Trung Quốc trong tố tụng dân sự</i>

Trong tố tụng dân sự, vị trí, vai trị Viện kiểm sát Trung Quốc được biểu hiện trên hai

phương diện chủ yếu: Thứ nhất, nhân danh lợi ích Nhà nước, lợi ích cơng cộng để khởi

kiện vụ án dân sự, cụ thể là trường hợp tài sản quốc gia, tài sản tập thể bị thiệt hại do

hành vi phạm tội gây nên, mà cơ quan, tổ chức bị thiệt hại không tự đề xuất khởi kiện dân

sự, Viện kiểm sát có thể quyết định việc khởi kiện dân sự kèm theo cùng với việc đưa ra

cáo trạng buộc tội. Việc khởi kiện dân sự sẽ được xét xử đồng thời với vụ án hình sự.

Kiểm sát viên tham gia vào quá trình giải quyết vụ án có quyền, nghĩa vụ tương tự như

nguyên đơn, trừ quyền hồ giải và nghĩa vụ nộp các lệ phí tố tụng; thứ hai, thực hiện

chức năng giám sát pháp luật trong tố tụng dân sự thông qua hoạt động kháng nghị theo

thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm.

<i>1.4. Vị trí, vai trị cơ quan Cơng tố Hoa Kỳ trong tố tụng dân sự</i>

Vị trí, vai trị cơ quan Công tố Hoa Kỳ trong tố tụng dân sự được thể hiện tập trung và rõ

nét thông qua chức năng đại diện cho lợi ích cơng hoặc đại diện cho Hợp Chủng quốc

Hoa Kỳ hay Chính phủ Hoa Kỳ, cũng như cho các cơ quan hành pháp liên bang, các cơ

quan hành pháp tiểu bang trong các khiếu kiện dân sự nếu các đối tượng này là một bên

tham gia tranh chấp (với tư cách là nguyên đơn hoặc với tư cách là bị đơn); và trong

những trường hợp này, các Công tố viên tham gia tố tụng có vị trí như một bên đương sự.

Các loại khiếu kiện dân sự mà cơ quan Cơng tố Hoa Kỳ có thể tham gia tương đối đa

dạng và phong phú, như: Đại diện và trực tiếp bảo vệ lợi ích cho Hợp Chủng quốc Hoa

Kỳ hay Chính phủ Hoa Kỳ, cũng như cho các cơ quan hành pháp khác trong các vụ kiện

dân sự mà các đối tượng này là một bên tham gia tranh chấp (cả trong nước cũng như tại

Toà án nước ngoài); khởi kiện yêu cầu bãi bỏ các văn bản pháp luật, nếu việc áp dụng

chúng làm hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của các cơng dân; khởi kiện nhằm bảo vệ

chính sách “cơ hội ngang bằng”, không phân biệt đối xử đối với những nhóm người chịu

thiệt thịi trong xã hội (như phụ nữ, người bị tàn tật, người dân tộc thiểu số, người da

đen…); khởi kiện nhằm bảo vệ an tồn và sức khoẻ cộng đồng, chống ơ nhiễm mơi

trường…

<i>1.5. Vị trí, vai trị cơ quan Cơng tố Nhật Bản trong tố tụng dân sự</i>

Trong tố tụng dân sự, Cơng tố viên Nhật Bản có vai trị như người đại diện cho lợi ích

cơng, tham gia tố tụng với vị trí là người đại diện cho những đương sự khơng có khả

năng tự thực hiện các quyền dân sự của mình, như: yêu cầu tước bỏ hoặc hạn chế quyền

của cha mẹ trong trường hợp nếu cha mẹ lạm dụng quyền của mình hoặc có lỗi nghiêm

trọng trong việc chăm sóc, ni dưỡng con cái; yêu cầu Toà án tước bỏ quyền quản lý

của cha mẹ đối với tài sản của con cái trong trường hợp nếu việc cha mẹ quản lý tài sản

đó gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản họ đang quản lý; quyền yêu cầu Toà án thải hồi

người giám hộ nếu người giám hộ thực hiện một hành vi không phù hợp cho việc thực

hiện trách nhiệm giám hộ…

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Trong tố tụng dân sự, cơ quan Cơng tố Cộng hồ Indonesia được trao thẩm quyền khá

rộng. Ngoài các nhiệm vụ tham gia vào các hoạt động nhằm tăng cường nhận thức pháp

luật trong xã hội, tiến hành các biện pháp cần thiết nhằm bảo đảm việc thi hành các chính

sách thực thi pháp luật, tư vấn và hỗ trợ thông tin về mặt pháp lý cho các cơ quan Nhà

nước, cơ quan Cơng tố Cộng hồ Indonesia có thẩm quyền:

Tiến hành các hoạt động pháp lý đại diện và phục vụ cho lợi ích của Nhà nước và Chính

phủ trong và ngồi Tồ án. Cơng tố viên có thể đại diện cho Nhà nước và Chính phủ với

tư cách là nguyên đơn hoặc bị đơn trong các án kiện tại Toà án hay là một bên tham gia

đối với các vụ việc pháp lý giải quyết ngoài Toà án; kháng nghị đối với các vụ án dân sự

lên Toà án tối cao. Theo quy định tại điểm d Điều 35 Luật tổ chức cơ quan Công tố nước

Cộng hoà Indonesia, thẩm quyền kháng nghị này thuộc về Tổng Chưởng lý.

<b>2. Vị trí, vai trị Viện kiểm sát Việt Nam trong tố tụng dân sự</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Dân sự năm 2004 bỏ thẩm quyền khởi tố (khởi kiện) của Viện kiểm sát đã thực sự tạo ra

khoảng trống pháp luật vì khơng một cá nhân nào, không một cơ quan, tổ chức Nhà nước

nào được giao nhiệm vụ này có thể thay thế hoặc rất khó có thể thay thế cho hoạt động

này của Viện kiểm sát. Vai trò “yếu ớt” của các cá nhân, cơ quan, tổ chức Nhà nước

trong việc khởi kiện vụ án dân sự nhằm bảo vệ lợi ích chung trong thời gian qua là minh

chứng rõ nét cho nhận định này.

Trước đây, khi chưa có Bộ luật Tố tụng Dân sự, hàng năm, Viện kiểm sát nhân dân các

cấp đã khởi tố hàng trăm vụ án dân sự, bảo vệ có hiệu quả lợi ích của Nhà nước, lợi ích

cơng cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của các cơng dân, của những người có nhược điểm

về thể chất hoặc tâm thần… Từ khi ban hành Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2004 đến nay,

vẫn chưa có một vụ án dân sự nào nhằm bảo vệ lợi ích chung được cơ quan, tổ chức Nhà

nước khởi kiện, mặc dù đã có hàng trăm, hàng ngàn vụ việc dân sự xâm hại lợi ích cơng

đã và đang xảy ra cần phải được xử lý. Đây là một thực tế đáng báo động, nhất là khi

hiện nay, cùng với sự phát triển kinh tế, sự phát triển của khoa học – kỹ thuật, tình trạng

vi phạm pháp luật dân sự xâm hại lợi ích cơng đang ngày càng gia tăng và đụng chạm

đến cả những lĩnh vực quan trọng nhất của an sinh xã hội. Chẳng hạn như trong lĩnh vực

môi trường, các phương tiện thông tin đại chúng đã lên án mạnh mẽ việc chúng ta chưa

thiết lập được cơ chế pháp luật dân sự hiệu quả để bảo vệ môi trường sống đang bị ô

nhiễm một cách nghiêm trọng. Trong khi đó, nguy cơ môi trường tác hại đến sức khoẻ

con người là rất lớn. Khí thải, nước thải, rác thải từ các nhà máy, xí nghiệp, khu cơng

nghiệp, bệnh viện… chưa qua xử lý được đưa vào môi trường sống hàng ngày, hàng giờ,

đáng sợ là có cả một số chất thải có nhiều nguy cơ gây ra các bệnh nguy hiểm đối với sức

khoẻ con người như ung thư, đường ruột, vô sinh, lao phổi, các hội chứng nhiễm độc(1)

… Hoặc ví dụ như trong lĩnh vực tiêu dùng, quyền lợi của hàng triệu người tiêu dùng bị

xâm hại hàng ngày với chiều hướng diễn biến phức tạp. Không kể các vụ ngộ độc thực

phẩm tại đám cưới, trường học, nhà hàng, các khu công nghiệp khiến hàng chục, thậm

chí hàng trăm người phải cấp cứu, năm 2006 và năm 2007 đã xảy ra nhiều vụ xâm phạm

quyền lợi của rất, rất nhiều người tiêu dùng mà vẫn thiếu thủ tục khiếu kiện dân sự có

hiệu quả để bảo vệ người tiêu dùng như: Vụ xăng pha aceton làm hư hỏng động cơ; vụ

sữa bột được ghi thành sữa tươi của một số nhà sản xuất sữa, nguy hại nhất là nước tương

có chứa chất 3-MPCD có khả năng gây ung thư, nước mắm gây ngộ độc do có chứa chất

urê vượt quá nồng độ cho phép(2)…

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

vốn dĩ rất phức tạp, thì khơng phải cá nhân, cơ quan, tổ chức nào cũng có thể làm được.

Thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trong lĩnh vực mình phụ trách một cách chuyên

sâu, các cơ quan, tổ chức Nhà nước khơng có điều kiện về thời gian cũng như nguồn lực

trong việc khởi kiện bảo vệ lợi ích chung như những cơ quan, tổ chức chuyên về tố tụng.

Trong lĩnh vực này, vai trò của cá nhân cũng rất hạn chế và thụ động. Chưa kể đến khó

khăn về phương diện tâm lý(3), những khó khăn về thủ tục tố tụng, về khả năng tài chính

khi khởi kiện… đã là những rào cản khơng dễ vượt qua đối với những cá nhân muốn khởi

kiện để bảo vệ lợi ích chung, trong đó có lợi ích của chính mình. Điều này ta có thể

nghiệm thấy khi nghiên cứu vụ án anh Hà Hữu Tường, cán bộ thi hành án dân sự quận 8

thành phố Hồ Chí Minh khởi kiện doanh nghiệp địi bồi thường cho hàng triệu người tiêu

dùng ở Việt Nam vừa qua. Theo đơn khởi kiện, anh Tường yêu cầu ngành y tế và các nhà

sản xuất phải bồi thường thiệt hại 30 tỷ đồng đối với tính mạng và sức khoẻ hàng triệu

người tiêu dùng đã sử dụng sản phẩm nước tương chứa 3-MCPD vượt tiêu chuẩn trong

nhiều năm qua. Việc anh Tường đứng ra làm đơn khởi kiện cho những người tiêu dùng

khác là đáng ghi nhận. Tuy nhiên, xét về góc độ pháp luật tố tụng, đơn khởi kiện này khó

có thể được Toà án chấp nhận: Thứ nhất, anh Tường chỉ là một cá nhân, theo Bộ luật Tố

tụng Dân sự năm 2004 thì cá nhân có thể khởi kiện để u cầu Tồ án bảo vệ quyền và

lợi ích hợp pháp của chính mình, nếu thay mặt cho những người khác phải được sự uỷ

quyền hợp pháp của những người đó; nếu khơng có uỷ quyền thì việc khởi kiện để bảo vệ

lợi ích của tập hợp người tiêu dùng chỉ do các cơ quan, tổ chức có chức năng trong lĩnh

vực mình phụ trách thực hiện. Thứ hai, đơn khởi kiện phải ghi rõ bị đơn là ai, chứ không

thể ghi chung chung các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất nước tương và ngành y tế

được. Thứ ba, yêu cầu bồi thường 30 tỷ đồng cho “sức khoẻ và tính mạng của hàng triệu

người tiêu dùng”, mà không rõ là bồi thường cho cụ thể những ai. Thứ tư, kèm theo đơn

phải có chứng cứ cụ thể chứng minh cho yêu cầu bồi thường 30 tỷ đồng này. Thứ năm,

tiền tạm ứng án phí sơ thẩm để Tồ án thụ lý là quá lớn, sơ sơ cũng phải trên 150 triệu

đồng. Đây không phải là khoản tiền mà bất cứ cá nhân thiện chí nào cũng sẵn có khi tự

đứng ra khởi kiện bảo vệ lợi ích cơng như anh Tường(4).

Nhưng đối với Viện kiểm sát thì khác. Với việc thực hiện nhiệm vụ của cơ quan Nhà

nước chun trách trong lĩnh vực tố tụng, có tính chuyên nghiệp cao thông qua bộ máy và

cán bộ chuyên môn trong hệ thống cơ quan Viện kiểm sát từ Trung ương đến địa phương,

mơ hình Viện kiểm sát có điều kiện hơn và có ưu thế hơn các mơ hình khác trong việc

khởi kiện để bảo vệ lợi ích Nhà nước, lợi ích công cộng. Không phải ngẫu nhiên mà pháp

luật các nước đều quy định dành cho Viện kiểm sát (Viện công tố) thực hiện thẩm quyền

này. Tất nhiên, trong xã hội dân chủ cần đa dạng hố các kênh, các hình thức bảo vệ lợi

ích Nhà nước, lợi ích cơng cộng bằng con đường Tồ án. Nhưng các kênh, các hình thức

bảo vệ khác bằng con đường Tồ án khơng loại trừ khả năng bảo vệ của Viện kiểm sát

trong lĩnh vực này. Các kênh, các hình thức bảo vệ khác nhau cần phải được phát triển

song song mà không phủ nhận lẫn nhau.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

diện ngày càng thường xuyên và phát triển sâu rộng. Như một hệ quả tất yếu của sự phát

triển, việc phát sinh và gia tăng những tranh chấp có tính chất dân sự trong đó Nhà nước

Việt Nam là chủ thể bị kiện là điều không thể tránh khỏi. Vấn đề là cơ quan, tổ chức Nhà

nước nào có thể thay mặt Nhà nước Việt Nam để tham gia tố tụng với tư cách bị đơn?

Trước yêu cầu mới này, có lẽ chúng ta khơng có nhiều lựa chọn. Suy cho cùng, với

những ưu thế sẵn có của cơ quan Nhà nước chuyên trách trong lĩnh vực tố tụng, Viện

kiểm sát xứng đáng là một mơ hình thích hợp nhất cho việc thực hiện thẩm quyền quan

trọng này.

<b>3. Xác định đúng vị trí, vai trị Viện kiểm sát trong tố tụng dân sự theo yêu cầu cải </b>

<b>cách tư pháp</b>

Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư

pháp đến năm 2020 nêu rõ việc “Nghiên cứu việc chuyển Viện kiểm sát thành Viện công

tố…”. Như vậy, định hướng đổi mới vị trí, vai trị Viện kiểm sát trong tố tụng dân sự theo

yêu cầu cải cách tư pháp đã rõ, theo nghĩa: Việc xác định mơ hình Viện kiểm sát trong tố

tụng dân sự cần phải được đặt trong nội dung và yêu cầu chuyển đổi từ mô hình tổ chức

Viện kiểm sát hiện có sang một mơ hình tổ chức mới là Viện cơng tố với chức năng,

nhiệm vụ thay đổi. Vấn đề đặt ra là mơ hình Viện cơng tố đó có thực hiện chức năng,

nhiệm vụ gì trong tố tụng dân sự hay không?

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

và thực tiễn, nghiên cứu cơ quan Công tố Việt Nam từ năm 1945 đến nay cho thấy, tuy

mức độ có khác nhau trong từng thời kỳ nhưng vai trị của cơ quan Cơng tố (Viện kiểm

sát) trong việc giải quyết các vụ việc dân sự luôn được khẳng định, phát triển và phát huy

hiệu quả trong thực tiễn đời sống xã hội.

Quán triệt quan điểm của Đảng và Nhà nước về cải cách tư pháp; kết hợp lý luận và thực

tiễn hơn 60 năm thực hiện công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự và trên cơ

sở kế thừa truyền thống, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm nước ngoài phù hợp với điều

kiện cụ thể của Việt Nam, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập kinh tế quốc tế,

vị trí, vai trò của Viện kiểm sát trong tố tụng dân sự được đổi mới theo hướng: Viện kiểm

sát vừa là cơ quan đại diện và bảo vệ luật pháp, vừa đại diện cho lợi ích Nhà nước và lợi

ích công cộng. Từ cách đặt vấn đề như vậy, trong tố tụng dân sự, Viện kiểm sát sẽ đảm

nhận vai trò kép và được thực hiện ở chỗ: Thứ nhất, đó là vai trị bảo vệ lợi ích Nhà nước,

lợi ích cơng cộng, lợi ích của những cá nhân khơng có khả năng tự thực hiện quyền dân

sự và/hoặc khơng thể tự bảo vệ mình. Trong trường hợp này, Viện kiểm sát tham gia tố

tụng với tư cách tương tự như một bên đương sự; thứ hai, đó là vai trị đại diện và bảo vệ

luật pháp trong việc giải quyết các vụ việc dân sự. Trong trường hợp này, Viện kiểm sát

tham gia tố tụng với tư cách là cơ quan tiến hành tố tụng (theo cách gọi hiện nay của ta).

Như vậy, trong tố tụng dân sự, Viện kiểm sát có ba vị trí khác nhau: Là người đại diện

cho Nhà nước Việt Nam trong các vụ việc dân sự mà Nhà nước Việt Nam là một bên

đương sự; là người đứng đơn khởi kiện (khởi tố) vụ việc dân sự nhân danh lợi ích Nhà

nước, lợi ích cơng cộng, lợi ích của những cá nhân khơng có khả năng tự thực hiện quyền

dân sự và/hoặc không thể tự bảo vệ mình; là người đại diện và bảo vệ luật pháp./.

____________________

<i>(1) Bên cạnh đó, tác hại của ơ nhiễm mơi trường đến nền kinh tế cũng rất lớn. Theo báo </i>

<i>Dân trí mạng (ra ngày 26/10/2007), thì dù tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam hiện </i>

<i>nay đang ở mức khoảng 8%/1 năm, nhưng nếu tính những tổn thất mơi trường do q </i>

<i>trình tăng trưởng đem lại, tăng trưởng thực tế cịn rất thấp, khơng khả quan đến như vậy.</i>

<i>Thậm chí, GDP thực tế của Việt Nam sẽ chỉ còn ở mức 3 – 4%/1 năm nếu tình trạng ơ </i>

<i>nhiễm mơi trường khơng được cải thiện.</i>

<i>(2) Xem Hải Hà “Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: thiếu cơ chế pháp lý”, Báo Hà Nội </i>

<i>Mới, số ra ngày 10-9-2007, tr. 3.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16></div>

<!--links-->
Tulieu

• 2
• 187
• 0