Tư tưởng pháp quyền, dân chủ Hồ Chí Minh trong Tuyên ngôn độc lập, Hiến pháp 1946 và những giá trị kế thừa

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Tư tưởng pháp quyền, dân chủ Hồ Chí Minh

trong Tun ngơn độc lập, Hiến pháp 1946 và

những giá trị kế thừa

Bùi Thị Thùy Linh

Khoa luật

Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật

Luận văn ThS. Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật; Mã số: 60 38 01

Người hướng dẫn: GS.TS. Đào Trí Úc

Năm bảo vệ: 2014

<b>Abstract. Mục tiêu tổng quát của việc nghiên cứu đề tài: “Tư tưởng pháp quyền, dân chủ </b>
Hồ Chí Minh trong Tun Ngơn độc lập, Hiến pháp 1946 và những giá trị kế thừa” sẽ
làm cở sở lí luận cho các nhà quản lí nhà nước. Từ đó hoạch định đề ra các phương
hướng, biện pháp giải quyết, hoàn thiện hiến pháp ở nước ta trong giai đoạn hiện nay
theo mục tiêu xây dựng nhà nước của dân do dân và vì dân, đảm bảo người dân là chủ
của đất nước.

Trên cơ sở của mục tiêu tổng quát, trong quá trình nghiên cứu đề tài cần đạt được những
mục tiêu cụ thể sau đây:

- Cần làm rõ những nội dung cơ bản nhất trong Tuyên ngôn Độc lập và Hiến pháp năm
1946 thể hiện tư tưởng pháp quyền, dân chủ của Hồ Chí Minh.

- So sánh với lý luận chung về nhà nước pháp quyền, dân chủ ở các nước trên thế giới.

- Trên sở so sánh đó để tìm ra những giá trị đã kết tinh trong Tuyên ngôn Độc lập và Hiến
pháp 1946 thể hiện tư tưởng pháp quyền Hồ Chí Minh. Từ đó rút ra những giá trị kế thừa
mà nhà nước ta cần phải tiếp thu và phát triển trong quá trình xây dựng nhà nước pháp
quyền ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

nghiên cứu đề tài này ở nhiều phương diện, khía cạnh và cấp độ khác nhau. Nhưng cho
đến nay vẫn chưa có một tác giả và một cơng trình khoa học nào nghiên cứu một cách
đầy đủ và tồn diện về đề tài này. Chính vì vậy đề tài "Tư tưởng pháp quyền, dân chủ Hồ
Chí Minh trong Tun Ngơn độc lập, Hiến pháp 1946 và những giá trị kế thừa" vẫn còn
được tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện cả về mặt lí luận và thực tiễn. Đặc biệt hiện nay
cơng cuộc sửa đổi hiến pháp lại càng cần thiết phải có những cơng trình nghiên cứu
những giá trị tư tưởng pháp quyền dân chủ của Hồ Chủ Tịch trong Tuyên ngôn Độc lập
và Hiến pháp 1946 làm cơ sở lý luận để vận dụng, kế thừa những giá trị đó.

<b>Keywords. Pháp luật Việt Nam; Tư tưởng pháp quyền; Tuyên ngôn độc lập; Hiến pháp </b>
1946

<b>Content. </b>

<i>Chương 1: </i> Quá trình hình thành và phát triển tư tưởng về nhà nước pháp quyền.

<i>Chương 2: </i> Tư tưởng pháp quyền, dân chủ Hồ Chí Minh thể hiện trong Tuyên ngôn Độc lập

1945, Hiến pháp 1946.

<i>Chương 3: </i> Giá trị kế thừa tư tưởng pháp quyền, dân chủ trong Tuyên ngôn Độc lập 1945 và

Hiến pháp 1946 trong giai đoạn hiện nay ở nước ta.
<b>References. </b>

1. Phạm Quốc Anh (chủ biên) (2006), Những vấn đề cơ bản của Hiến pháp năm 1992 sửa
<i>đổi, Hội Luật gia Việt Nam, Nxb Công an nhân dân. </i>

2. Nguyễn Đăng Dung (2005), Giáo trình Sự hạn chế quyền lực nhà nước, Khoa Luật, Đại
học Quốc gia Hà Nội.

3. Nguyễn Đăng Dung (2009), Giáo trình lịch sử học thuyết chính trị, Nxb Đại học Quốc gia
Hà Nội.

4. Nguyễn Đăng Dung (chủ biên) (2011), <i>Hiến pháp: Những vấn đề lý luận và thực tiễn - </i>
<i>Sách chuyên khảo, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội. </i>

5. Nguyễn Sĩ Dũng (2008), Hiến pháp 1946 với tư tưởng pháp quyền, Hà Nội.

6. Đảng cộng sản Việt nam (1994), <i>Văn kiện đại hội Đảng giữa nhiệm kỳ khóa VII, </i>Nxb
Chính trị Quốc gia Hà Nội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

8. Đảng cộng sản Việt nam (1995), <i>Văn kiện Hội nghị lần thứ Tám ban chấp hành trung </i>
<i>ương khóa VII Hà Nội năm 1995, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội. </i>

9. Đảng cộng sản Việt nam (2006), <i>Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb </i>
Chính trị Quốc gia Hà Nội.

10. Đảng cộng sản Việt nam (2007), Văn kiện Đảng Tồn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội.
11. Đảng Cộng sản Việt Nam (2010), <i>Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XI, Nxb </i>

Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

12. Trần Duy Khang (2001), “Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đối với việc tổ
chức Cơ quan lập hiến và sự ra đời của Quốc hội đầu tiên ở Việt Nam”, Tạp chí Nghiên cứu lập

<i>pháp, (1), Đặc san, tháng 4 - 2001. </i>

13. Khoa Luật - Đại học quốc gia Hà Nội (2012), Về pháp quyền và chủ nghĩa hợp hiến, Một
<i>số tiểu luận của các học giả nước ngoài - Sách tham khảo, Nxb Lao động xã hội. </i>

14. Hồ Chí Minh (1990), Tồn tập, Nxb Chính trị Quốc Gia, Nxb Sự thật.
15. Hồ Chí Minh (1990), Tuyển tập, Tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia, Nxb Sự thật.

16. Hồ Chí Minh (1996), Tuyên ngôn độc lập năm 1945, những giá trị và ý nghĩa thời đại, Nxb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

17. Hồ Chí Minh (1945), Tun ngơn độc lập 1945.

18. Hồ Chí Minh, Vũ Đình Hịe (2008), Pháp quyền Nhân nghĩa, Nxb Chính trị trẻ, thành phố
Hồ Chí Minh.

19. Montesquieu (2006), <i>Tinh thần pháp luật, Hồng Thanh Đạm (người dịch), Nxb Lý luận </i>
chính trị.

20. Đỗ Mười (1991), <i>Bài phát biểu tại Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành Trung ương đảng </i>
<i>khóa VII ngày 29 tháng 11 năm 1991, Hà Nội. </i>

21. Đỗ Mười (1992), Sửa đổi hiến pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam, đẩy mạnh
<i>sự nghiệp đổi mới, Nxb Sự thật, Hà Nội. </i>

22. Bùi Đình Phong (2007), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về nền lập hiến Việt Nam” tại Hội thảo
<i>“Phát huy những giá trị lịch sử, chính trị, pháp lý của Hiến pháp 1946 trong sự nghiệp đổi </i>
<i>mới hiện nay”, Trung tâm Thông tin, Thư viện và Nghiên cứu khoa học, Văn phòng Quốc </i>
hội tổ chức, tháng 1-2007.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i>thực tiễn nhà nước ta hiện nay”, tại Hội thảo Phát huy những giá trị lịch sử, chính trị, </i>
<i>pháp lý của Hiến pháp 1946 trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, Trung tâm Thông tin, Thư </i>
viện và Nghiên cứu khoa học, Văn phòng Quốc hội tổ chức, tháng 1-2007.

24. Hoàng Thị Kim Quế (2004), “Nhận diện nhà nước pháp quyền”, <i>Tạp chí Nghiên cứu lập </i>
<i>pháp, (5). </i>

25. Quốc hội (2009), <i>Hiến pháp 1946 của Nước Việt Nam dân chủ Cộng Hoà, Nxb Chính trị </i>
Quốc gia Hà Nội.

26. Quốc Hội (2009), <i>Hiến pháp năm 1992; sửa đổi năm 2001, </i>Nxb Chính trị Quốc gia Hà
Nội.

27. Phạm Hồng Thái (2007) “Tổ chức quyền lực nhà nước trong Hiến pháp 1946 - giá trị
<i>mang tính thời đại” tại Hội thảo Phát huy những giá trị lịch sử, chính trị, pháp lý của Hiến </i>
<i>pháp 1946 trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, Trung tâm Thông tin, Thư viện và Nghiên </i>
cứu khoa học, Văn phòng Quốc hội tổ chức, tháng 1-2007.

28. Phan Đăng Thanh (2001), “Tư tưởng lập hiến của Phan Châu Trinh”, Tạp chí Nghiên cứu
<i>lập pháp, (7), tháng 8-2001. </i>

29. Đào Trí Úc (chủ biên) (2005), <i>Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, Nxb </i>
Chính trị Quốc gia Hà Nội.

30. Đào Trí Úc (Chủ biên) (2006), <i>Mơ hình tổ chức và hoạt động của Nhà nước pháp quyền </i>
<i>XHCN Việt Nam, Nxb Tư pháp. </i>

31. Đào Trí Úc (2009), “Hành trình của quyền con người”, Tạp chí khoa học pháp lý, (2),
tr.1-8.

32. Đào Trí Úc (2011), “Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo
của Đảng”, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, (7).

33. Mão Vũ (1998), Đổi mới hoạt động lập pháp - một nội dung quan trọng của đổi mới hoạt
<i>động của quốc hội, trong hiến pháp năm 1946 và sự kế thừa, phát triển trong các hiến </i>
<i>pháp Việt Nam, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội. </i>

<b>Trang Web </b>

34.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

36.

37.
/>hoan-thien-Nha-nuoc-phap-quyen-XHCN-theo-tinh-than-va-noi-dung-cua-Hien-phap-moi/48666.tctc

38.

39.

40.

41.

42. />en-phap-1946-y-nghia-va-nhung-gia-tri-co-ban&catid=44:tin-dia-phuong&Itemid=75
43. />

</div>

<!--links-->
Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề độc lập dân tộc phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội

• 16
• 3
• 27