su 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b>I/ Tên đề tài:: TIẾP TỤC SỬ DỤNG VỞ BÀI TẬP TRONG DẠY - HỌC</b></i>
<b>MÔN LỊCH SỬ LỚP 8 Ở TRƯỜNG THCS.</b>

<i><b>II/ Đăt vấn đề:</b></i>

Do yêu cầu ngày càng cao về học tập bộ môn lịch sử, các em không những sử
dụng sách giáo khoa và vở ghi mà cần phải có thêm những tài liệu khác.Vở bài
tập lớp 8 là một trong những tài liệu mà các em phải có.

Trong thực tế những năm qua phụ huynh và học sinh thường quan niệm chỉ có
các bộ mơn tự nhiên mới có sách vở bài tâp, nên thường coi nhẹ bộ mơn lịch sử
vì đó là mơn “học bài”.

Từ thực trạng trên cần có định hướng để khắc phục những quan niệm lệch lạc
đó. Là người thầy giáo qua thời gian giảng dạy bộ môn, tôi đã từng bước hướng
dẫn cho học sinh thấy rằng bộ môn lịch sử là bộ mơn khoa học, có tính suy
luận, logid, địi hỏi người dạy và người học phải có tính sáng tạo.Vì vậy, trong
dạy và học mơn lịch sử phải có vở bài tập. Đây là cuốn vở bài tập do nhà xuất
bản Giáo dục phát hành của các tác giả: Trịnh Đình Tùng ( chủ biên ) - Nguyễn
Thị Cơi - Nguyễn Thế Bình - Nguyễn Mạnh Hường.

Qua vấn đề đó, bản thân tơi đã mạnh dạn sử dụng vỡ bài tập lớp 8 để giảng
dạy môn lịch sử lớp 8 ở trường THCS nhằm giúp các em học tốt hơn bộ môn
lịch sử.

III/ Cơ sở lý luận:

Bộ môn lịch sử là một bộ môn khoa học, có tính hệ thống đã diễn ra trong quá
khứ của xã hội và nó tồn tại khách quan. Vì vậy, học tập lịch sử là quá trình
nhận thức những điều đã diễn ra trong quá khứ của xã hội, để hiểu về hiện tại
và chuẩn bị cho tương lai. Như Bác Hồ của chúng ta đã dạy:

“ Dân ta phải biết sử ta.

Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”.

( Lịch sử nước ta - Hồ Chí Minh – NXB Trẻ, 1999 ).
IV/ Cơ sở thực tiễn:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

học sinh nghiên cứu, để cùng nhau đưa bộ môn lịch sử của chúng ta, trở thành
bộ môn được toàn xã hội thấy quan trọng và cần thiết phải quan tâm.

Đặc biệt trong chương trình lịch sử lớp 8 có 2 tiết ( 31 và 44 ) “ Làm bài tập
lịch sử ”. Nhưng không có tài liệu để giảng dạy. Đây là vấn đề các thầy cô giáo
dạy bộ môn lịch sử rất quan tâm. Vì vậy bản thân tơi rất trăn trở, tiếp tục mạnh
dạng hơn nữa đưa vấn đề nầy, cùng qúy đồng nghiêp nghiên cứu.

<i><b>V/ Nội dung đề tài:</b></i>

<b> 1) Giới thiệu vài nét về vở bài tập lịch sử 8.</b>

Quyển bài tập lịch sử 8 được nhà xuất bản Giáo dục phát hành. Do nhóm tác
giả: Trịnh Đình Tùng ( chủ biên ) Nguyễn Thị Cơi Nguyễn Thế Bình
-Nguyễn Mạnh Hường.

Sách gồm nhiều dạng bài tập khác nhau, đa số các bài tập các em đều làm
được. Tuy nhiên cũng có những bài tập khó, những em học khá, giỏi mới làm
được. Vì vậy, khi gặp những bài tập khó, các em cần phải thảo luận trong nhóm,
tổ hoặc nhờ sự giúp đỡ cả thầy cơ giáo để thông hiểu.

Cuốn bài tập lịch sử 8 được trình bày rõ ràng, cụ thể các dạng bài tập theo

từng mục của tùng bài học. Từ trắc nghiệm khách quan đến tự luận...

<i>Ví dụ</i><b>: Bài 8 “ Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật của</b>
thế kỉ XVIII-XIX”. ( vở bài tập lớp 8, trang 35 ).

<i>Bài tập 4</i>: Tại sao nói sự ra đời của chủ nghĩa Xã Hội Khoa Học, là một cuộc
cách mạng trong lịch sử tư tưởng của loài người ?

<i>Bài tập 5</i>: Đánh dấu x vào ơ trống theo câu có nội dung đúng về vai trò và ý
nghĩa của những phát minh khoa học trong các thế kỉ XVIII-XIX:

Khẳng định sự thắng thế của chủ nghĩa Tư Bản đối với chế độ Phong Kiến.
Phá vỡ ý thức hệ phong kiến và Giáo hội.

Giải thích qui luật vận động của thế giới.

Làm tăng năng suất lao động trong các ngành kinh tế.
Thúc đẩy kinh tế phát triển.

CNXH Khoa học ra đời.

Khẳng định sự tiến bộ của con người.

Cuốn vở bài tập được trình bày từ bài 1 đến bài 31, tồn bộ chương trình lịch
sử lớp 8, gồm 2 phần lịch sử thế giới và lịch sử Việt Nam.

<b> 2) Các bước tiến hành sử dụng “ Vở bài tập lớp 8”.</b>
<b> a/ Triển khai giới thiệu và chuẩn bị mua vở bài tập.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Hường, của NXB Giáo dục. Đây là cuốn vở bài tập viết rất hay, sát với từng đối

tượng học sinh, qua từng bài học cụ thể, để các em mua để chuẩn bị cho việc học
tập. Điều này nhằm mục đích để mỗi em đều có vở bài tập, để theo dõi và làm
bài tập theo nhóm, tổ. Đây là vấn đề quan trọng việc thực hiện phương pháp thảo
luận nhóm hoặc hoạt động cá nhân. Đồng thời cũng là khâu rất quan trọng về
tính thống nhất về tài liệu để sử dụng trong dạy và học của thầy và trò.

<b> b /Phương pháp sử dụng vở bài tập:</b>

- <i>Sử dụng vở bài tập trên lớp phục vụ cho dạy và học</i>:

<i> </i>Đây là khâu rất quan trọng, thể hiện tính nghệ thuật sư phạm của người thầy
giáo ở trên lớp, cho nên cần có sự chuẩn bị chu đáo, cụ thể, các dạng bài tập cho
từng đối tượng học sinh nhằm kích thích hứng thú cho việc học tập đồng thời
phát huy tính tích cực của học sinh, lấy học sinh làm trung tâm trong giờ học. Vì
vậy, thầy giáo cần chọn các bài tập cho hoạt động cá nhân, hoạt động thảo luận
nhóm, để tạo khơng khí lớp học sơi nổi. Điều này rất phù hợp, cho việc đổi mới
phương pháp dạy học hiện nay.

<i>Ví dụ:</i> Khi dạy bài 2: “ Cách mạng tư sản Pháp (1789-1794 ). (sđd, trang 9 )
Mục I/ Nước Pháp trước cách mạng.

+ Giáo viên cho học sinh đọc sách giáo khoa. Sau đó dùng bài tập 1 của vở bài
tập để thảo luận nhóm:

Hỏi: Em hãy phát hoạ nét nổi bật của tình hình kinh tế nước Pháp trước cách
mạng?

+ Về nông nghiệp: ...
+Về công thương nghiệp: ...
+Như vậy, tình hình kinh tế của nước Pháp vẫn là: ...

Sau khi thảo luận xong, giáo viên cho các nhóm thảo luận đại diện gắn thơng
tin lên bảng đồng thời cho các nhóm nhận xét với nhau. Cuối cùng giáo viên
nhận xét, sơ kết tiểu mục và phản hồi thông tin của giáo viên bằng bản phụ lên
bảng đen để học sinh ghi vào vở học, sau đó chuyển ý sang mục tiếp theo.

Trong quá trình sử dụng các bài tập, tránh ơm đồm sử dụng hết các bài tập ở
trong vở bài tập, vì khơng đủ thời gian ở trên lớp. Vì vậy các bài tập còn lại yêu
cầu học sinh về nhà tự làm.

- <i>Sử dụng vở bài tập để kiểm tra bài cũ:</i>

Sau khi nắm được kiến thức ở trên lớp, thầy giáo cho học sinh về nhà, học bài
kết hợp làm các bài tập còn lại theo yêu cầu của thây giáo. Đến lớp thầy giáo sử
dụng các bài tập ghi vào bản phụ để kiểm tra bài cũ và vở bài tập học sinh đã
làm ở nhà. Qua đó kiểm tra việc học tập ở nhà như thế nào đồng thời phát hiện
cách đối phó mượn vở của bạn chép lại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Hãy sử dụng những từ ( hoặc cụm từ ) dưới đây điền vào chỗ trống cho phù
hợp để hồn thành đoạn tóm tắt về diễn biến của Hội nghị ba đẳng cấp ( một số
từ được sử dụng vài lần ): <i>Kịch liệt phản đối, Quốc hội lập hiến, Tăng lữ, Đẵng</i>
<i>cấp thứ ba, nhà vua, 5/5/1789, uy hiếp, ủng hộ, rất căng thẳng, chống lại,</i>
<i>14/7/1789, bùng nổ.</i>

Hội nghị ba đẳng cấp do... triệu tập, khai mạc ngày ... tại cung điện
Véc-xai. Những người được tham dự hội nghị là các đại biểu Tăng lữ, Quý tộc và đại
biểu của ... Hội nghị diễn ra ... vì đại biểu của Quý tộc và...
ủng hộ nhà vua tăng thuế, còn đại biểu của đẳng cấp thứ ba thì... chủ
trương này.

Bất bình với hai đẳng cấp trên, ngày 17/6 các đại biểu ... tự họp, thành
lập Hội đồng dân tộc, sau đó tuyên bố là ... có quyền soạn thảo
Hiến pháp, thông qua các đạo luật về tài chính. Trước tình hình đó, nhà vua và
Q tộc dùng quân đội để ... Quốc hội. Trong khi ấy, quần chúng lao động và
các nhà tư sản cách mạng cũng tự vũ trang cho mình để ... nhà vua. Nhiều
binh lính cũng ... quần chúng cách mạng. Ngày ... cuộc tấn công vào
ngục Ba-xti bắt đầu. Cách mạng tư sản Pháp ...

- <i>Sử dụng vở bài tập để dạy tiết làm bài tập lịch sử:</i>

Mặc dù, hiện nay chưa có tài liệu để hướng dẫn cho giáo viên thực hiện tiết
dạy làm bài tập lịch sử, nhưng giáo viên có thể sử dụng hệ thống câu hỏi bài tập
này để giảng dạy cho học sinh. Nhưng khi sử dụng cần có chọn lọc theo các hệ
thống từng bài, từng chương và theo các dạng bài tập từ trắc nghiệm, tự luận,
thống kê, vẽ sơ đồ ....

<i>Ví dụ: </i>Thực hiện làm bài tập lịch sử ở tiết 44 theo phân phối chương trình.
Chúng ta có thể sử dụng các dạng bài tập như sau:

<i>Bài tập 1</i>: Đánh dấu vào ô trống trước ý trả lời mà em cho là đúng về nguyên
nhân thực dân Pháp xâm lược Việt Nam:

Nhu cầu tìm kiếm thị trường, nguồn nguyên liệu, hương liệu mới;
Sự suy yếu của chế độ phong kiến nhà Nguyễn;

Bảo vệ đạo Gia tô,
Tất cả những ý trên.

<i>Bài tập2:</i> Trình bày nội dung của Hiệp ước Nhâm tuất 5/6/ 1862 Và em có suy
nghĩ gì về Hiệp ước đó ?

<i>Bài tập 3:</i> Hãy nối cột II những nhân vật lịch sử phù hợp với sự kiện lịch sử ở
cột I và đánh số thứ tự tương ứng:

Sự kiện lịch sử ( Cột I ) Nhân vật lịch sử ( cột II )
1. Người lãnh đạo nghĩa quân đốt cháy tàu Hi vọng.

2. Người được nhân dân phong “ Bình Tây Đại

Trương Định

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

ngun sối ”

3. Người khẳng khái nói: “ Bao giờ người Tây nhổ
hết cỏ nước Nam thì người Nam mới hết đánh Tây”
4. Người thầy giáo “ Đui mắt sáng lịng”, dùng ngịi
bút làm vũ khí đánh giặc.

5. Người bị giặc bắt đi hành hình vẫn ung dung làm
thơ

Phan Liêm.
Trương Quyền.
PhanVăn Trị.

Nguyễn Đình chiễu.
Nguyễn Hữu Huân.
Phan Tôn.

<i>Bài tập 4:</i> a) Hãy điền tiếp các sự kiện bên phải để tương úng với thời gian ở
bên trái:

Thời gian Sự kiện

1/9/1858
1859
1861
1867
1873
1874
1882
1883
1884

Pháp nổ súng xâm lược bán đảo Sơn Trà ( Đà Nẵng ). Nguyễn
Tri phương cùng quân triều đình anh dũng chống trả.

Pháp tấn cơng Gia Định, qn triều đình chống trả yếu ớt, nhanh
chóng tan rã.

...
...
...
...
...
...
...

b) Dựa vào những sự kiện trên , em hãy nhận xét thái độ và hành động của triều
đình Huế trước nạn ngoại xâm ?

<i> - Sử dụng vở bài tập trong tiết học ôn tập chương hoặc tổng kết một giai đoạn</i>
<i>lịch sử</i>.

<i>Ví Dụ:</i> Bài 14- Ôn tập lịch sử thế giới cận đại.

<i>Bài tập 1:</i> Xác định 5 sự kiện tiêu biểu nhất của lịch sử thế giới cận đại và giải
thích vì sao em chọn sự kiện đó ?

Sự kiện Giải thích

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i>Bài tập 2: </i>Hãy liệt kê các sự kiện chủ yếu của lịch sử thế giới cận đại em đã
học theo gợi ý về thời gian ở bảng sau:

Niên đại Quốc gia Sự kiện lịch sử Kết quả

1566 Hà lan

1640-1688 Anh

1776 Mỹ

1789-1794 Pháp

1848 Pháp

1848-1849 Châu Âu

1859-1870 I-ta-li-a.

1868 Nhật

18/1/1871 Đức
18/3/1871 Pháp

1889 Pháp

1885 Ấn Độ

1905-1907 Nga

1911 Trung Quốc

1914-1918 Châu Âu

Qua các câu hỏi trên, giáo viên thiết kế một tiết dạy theo phương pháp phát
huy tính tịch cực của học sinh, như phương pháp thảo luận nhóm chẳng hạn,
nhằm phát huy tất cả, các đối tượng học sinh trong lớp tham gia học tập.

Tóm lại việc sử dụng vở bài tâp vào trong dạy và học là một vấn đề mới trong
nhà trường THCS Trần Q Cáp. Vì vậy cần có sự đầu tư hơn nữa để vận dụng
một cách sáng tạo, cho phù hợp đối với, từng đối tượng học sinh, nhằm đem lại
hiệu quả dạy - học môn lịch sử ngày tốt hơn.

VI/ Kết quả nghiên cứu.

Qua thời gian thử nghiệm và đi đến cơ bản hoàn thiện để vận dụng rộng rải
vấn đề này, tôi đã thu được kết quả như sau:

<i>1/ về phía học sinh: </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

- Qua quá trình học tập, sử dụng vở bài tập, đã tạo cho các em học sinh có thói
quen sử dụng sách giáo khoa và bài dạy của thầy giáo để nắm kiến thức lịch sử
rất tốt, học sinh ngày càng có ý thức và chủ động trong học tập hơn, đặc biệt là
khâu tiếp thu bài mới và chuẩn bị bài cũ. Phương pháp trao đổi thảo luận nhóm
ngày càng hồn thiện và đạt hiêụ quả cao.

- Chất lượng học tập mơn lịch sử có chuyển biến tích cực, qua thống kê 3 lớp
8 ở ba thời điểm trước khi chưa sử dụng vở bài tập, thời kì vận dụng và thời kì
tương đối hồn thiện sử dụng vở bài tập lịch sử lớp 8. Qua năm học 2006-2007,
năm 2008-2009 và năm học 2009-2010 ( học kì I ) như sau:

Năm học Tsố HS Giỏi
SL TL

Khá
SL TL

Tbình
SL TL

Yếu
SL TL

Kém
SL TL
2006-2007 44 10 22,7 7 15,9 20 45,5 4 9,1 3 6,8
2008-2009 43 14 32,6 15 37,2 12 27,2 1 2,3 0 0

2009-2010 44(L8/5 17 38,6 19 43,2 8 18,2 0 0

Qua số liệu nêu trên đã thấy rõ đối tượng học sinh khá, giỏi càng tăng lên, học
sinh yếu kém giảm.

<i>2/ Về phía phụ huynh:</i>

Đã có chuyển biến tích cực, nhìn nhận về bộ mơn lịch sử có vai trị quan
trọng trong đời sống xã hội thiết thực, như các bộ môn khoa học khác, thể hiện
việc đầu tư cho con, em mình qua bộ môn như mua sắm các tài liệu về bộ môn
lịch sử. Bên cạnh, đó dưới tác động của xã hội qua các chương trình truyền hình
giải trí như: cuộc thi theo dòng lịch sử, đấu trường 100, đối măt, ... Đã gịp phần
nâng cao vai trị của bộ mơn.

<i> 3/ Về phía thầy cơ giáo dạy học môn lịch sử:</i>

Đã tạo được niềm tin trong phụ huynh và học sinh, thấy được vai trị và trách
nhiệm của mình trong sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ qua bộ môn lịch sử.

Việc sử dụng vở bài tâp lịch sử, đã tạo thêm một phương tiện dạy học, góp
thêm một ý tưởng, sáng tạo mới trong phương pháp đổi mới trong dạy học hiện
nay.

Đặc biêt, qua vấn đề này đã tháo gỡ một phần quan trọng, trong việc thực
hiện các tiết dạy “ làm bài tập lịch sử ” ở chương trình lịch sử lớp 8 hiện nay,
giúp thầy cô giáo một phần về tài liệu, để giảng dạy những tiết học này.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Vấn đề sử dụng vở bài tập lớp 8, trong dạy và học mơn lịch sử lớp 8, đã trình
bày, đã góp phần giải quyết được phương pháp dạy và học ở trên lớp như:

+ Dạy và học bài mới, kiểm tra bài cũ.
+ Dạy các tiết tổng kết ôn tập.

+ Dạy các tiết làm bài tập lịch sử.

Giúp các em học bài cũ ở nhà có trọng tâm của bài học đồng thời cũng giúp
cho thầy giáo giảng dạy đi đúng trọng tâm của bài học, khắc phục tình trạng “
cháy giáo án ”

Song để thực hiện được vấn đề này, bản thân tôi thấy những thuận lợi và khó
khăn như sau:

1/. Thuận lợi.

- Học sinh ở địa phương xã Bình Quý, có truyền thống hiếu học, đại đa số phụ
huynh quan tâm đến việc học tập con em.

+ Lãnh đạo nhà trường, có sự quan tâm, đầu tư cho dạy và học phù hợp, sát
thực tế của nhà trường.

+ Tổ chun mơn có kế hoạch triển khai, báo cáo chun đề về vấn đề nầy
trong kế hoạch dạy học của năm học, được sự đồng tình của thầy cơ giáo trong tổ
chun mơn.

2/. Khó khăn.

+ Điều kiện học tập, của các em học sinh đa số là ở địa bàn nông thôn, cha mẹ
chủ yếu sinh sống bằng nghề nông nghiệp, thu nhập thấp. Vì vậy, việc chuẩn bị
các điều kiện cho các em học tập gặp nhiều khó khăn.

+ Việc mua tài liệu vở bài tập, chưa có sự chỉ đạo thống nhất của các cấp lãnh
đạo quản lý của ngành, nên cịn mang tính tự phát.

VIII/ Đề nghị.

Để đề tài này thực hiện tốt, đề nghị với lãnh đạo phịng giáo dục, có biện pháp
liên hệ các công ty thiết bị sách trường học, để mua các tài liệu, cụ thể như vở
bài tập môn lịch sử ở các khối lớp. Đây là điều kiện cần thiết để mở rộng sử
dụng cho các khối lớp khác thực hiện cho những năm học đến.

Ban giám hiệu nhà trường, cần quan tâm hơn nữa, trong vấn đề vận động học
sinh, mua các tài liệu, để phục vụ dạy và học của bộ môn lịch sử.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i><b>X/ Tài liệu tham khảo.</b></i>

1. sách giáo khoa lịch sử lớp 8 - NXB Giáo dục - năm 2007.
2. Sách giáo viên - NXB Giáo dục - năm 2006.

3. Lịch sử nước ta - Hồ Chí Minh - NXB Trẻ - năm 1999.

4. Đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS - Trần Kiều - Viện khoa học
Giáo dục - 1997.

5. Vở bài tập lịch sử lớp 8: - Trịnh Đình Tùng - Nguyễn Thị Côi

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

XI/ Mục lục.

I/ Tên đề tài... trang 1.
II/ Đằt vấn đề ...

III/ Cơ sở lý luận ...
IV/ Cơ sở thực tiễn ...

V/ Nội dung đề tài ... trang 2 - 6.
1/ Giới thiệu vài nét về vở bài tập lịch sử lớp 8.

2/ các bước tiến hành sử dụng vở bài tập lớp 8.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM</b>
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc.

<b>PHIẾU ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM</b>
<b>Năm học: 2009 - 2010.</b>

<b>I. Đánh giá xếp loại của HĐKH Trường THCS Trần Quý Cáp.</b>
1. Tên đề tài: Tiếp tục sử dụng vở bài tập trong dạy học môn
<b> Lịch sử lớp 8 trường THCS. </b>

2. Họ và tên tác giả: PHẠM VĂN VIỆN

3. Chức vụ: Tổ trưởng Tổ: Sử - Địa.
4. Nhận xét của Chủ tịch HĐKH về đề tài:

a. Ưu

điểm: ...
...
...
...

b. Hạn

chế: ...
...

...
...
...
5. Đánh giá, xếp loại:

Sau khi thẩm định, đánh giá đề tài trên, HĐKH Trường THCS Trần Quý Cáp
thống nhất xếp loại: ...

Những người thẩm định: Chủ tịch HĐKH
<b> </b><i>(Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)</i>
<i>...</i>

<i>...</i>
<i>...</i>

<b>II.Đánh giá, xếp loại của HĐKH Phòng GD&ĐT Thăng Bình.</b>

Sau khi thẩm định, đánh giá đề tài trên, HĐKH Phòng GD&ĐT Thăng Bình
thống nhât xếp loại: ...

Những người thẩm định. Chủ tịch HĐKH
<i>(Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, đóng dấu ghi rõ họ tên)</i>
<i>...</i>

<i>...</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12></div>

<!--links-->