2014)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.49 MB, 150 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

---***---LÊ THỊ THƠM

VOV1 VỚI CƠNG TÁC TUN TRUYỀN “CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC
GIA XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI”

(Khảo sát một số chương trình trên hệ Thời sự Chính trị - Tổng hợp (VOV1), 
Đài Tiếng nói Việt Nam từ tháng 1 đến tháng 3/2014)

LUẬN VĂN THẠC SĨ

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
 ---

---LÊ THỊ THƠM

VOV1 VỚI CƠNG TÁC TUN TRUYỀN “CHƯƠNG TRÌNH

MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI”

(Khảo sát một số chương trình trên hệ Thời sự Chính trị - Tổng hợp

(VOV1), Đài Tiếng nói Việt Nam từ tháng 1 đến tháng 3/2014)

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Báo chí học

Mã số: 60 32 01 01

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Lời cam đoan

Luận văn “VOV1 với cơng tác tun truyền “Chương trình mục tiêu quốc gia
xây dựng nông thôn mới” là một công trình nghiên cứu khoa học độc lập, có tính kế
thừa những kết quả nghiên cứu của các đề tài nghiên cứu khoa học cũng như sách,
báo có liên quan.

Cơng trình được triển khai nghiên cứu từ tháng 1 đến hết tháng 3/2014, do
tác giả Lê Thị Thơm, học viên lớp Cao học báo chí K16, trường Đại học Khoa học
Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội thực hiện. Đây là sản phẩm nghiên
cứu độc lập của riêng tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực.

Tác giả luận văn

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Lời cảm ơn

Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Đinh Thị Thúy Hằng – người hướng dẫn
đã tận tình giúp đỡ tơi hồn thành luận văn này!

Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của các nhà quản lý, lãnh đạo các
ngành và các đơn vị có liên quan; sự giúp đỡ của các nhà báo, biên tập viên,
phóng viên, bạn bè đồng nghiệp đã dành thời gian tham gia trả lời phỏng vấn;
các thầy cô ở Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn đã giúp đỡ tơi hồn thành
luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn!

Tác giả luận văn

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

MỤC LỤC

MỤC LỤC...1

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT...2

DANH MỤC BIỂU ĐỒ...3

MỞ ĐẦU...4

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CƠNG TÁC TUN TRUYỀN 
“CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NÔNG THÔN 
MỚI”...14

1.1 MỘTSỐKHÁINIỆM...14

1.2 QUANĐIỂMCỦA ĐẢNG, NHÀNƯỚCVỀ CHƯƠNGTRÌNHMỤCTIÊUQUỐCGIA
XÂYDỰNGNƠNGTHƠNMỚI...21

1.3 TIÊUCHÍQUỐCGIAVỀXÂYDỰNGNƠNGTHƠNMỚI...24

1.4 VAITRỊCỦABÁOCHÍĐỐIVỚICƠNGTÁCTUNTRUYỀNXÂYDỰNGNƠNGTHƠN
MỚI...26

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ CƠNG TÁC TUYÊN TRUYỀN “CHƯƠNG 
TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NƠNG THƠN MỚI” TRÊN VOV1 30
2.1 VÀINÉTVỀ VOV1 VÀCÁCCHƯƠNGTRÌNHCĨ NỘIDUNGTUNTRUYỀN

XÂYDỰNGNƠNGTHƠNMỚI...30

2.2 NỘI DUNGTUN TRUYỀNNƠNGTHƠNMỚITRÊN VOV1...37

2.3 HÌNHTHỨCTUNTRUYỀNVỀNƠNGTHƠNMỚITRÊN VOV1...53

CHƯƠNG 3: NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CƠNG TÁC TUN TRUYỀN 
“CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NÔNG THÔN 
MỚI” TRÊN VOV1...77

3.1 ĐÁNHGIÁCHUNGVỀCÔNGTÁCTUYÊN TRUYỀNXÂYDỰNGNÔNGTHÔNMỚI
TRÊN VOV1...77

3.2 PHƯƠNG HƯỚNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHƯƠNG TRÌNH PHÁT 
THANH CỦA HỆ VOV1...88

3.3 CÁCGIẢIPHÁP NÂNGCAOCHẤTLƯỢNGTUN TRUYỀN “CHƯƠNGTRÌNH
MỤCTIÊUQUỐCGIAXÂYDỰNGNƠNGTHƠNMỚI” TRÊN VOV1...91

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6></div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

VOV1: Hệ Thời sự - Chính trị - Tổng hợp, Đài Tiếng nói Việt Nam
VOV2: Hệ Văn hố - Đời sống - Khoa giáo

VOV3: Hệ Âm nhạc - Thông tin - Giải trí
TNVN: Tiếng nói Việt Nam

NXB: Nhà xuất bản

BCĐTW: Ban Chỉ đạo Trung ương

MTQG: Mục tiêu Quốc gia

NTM: Nông thôn mới

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ người nghe chương trình VOV1...31

Biểu đồ 2.2 : Tỷ lệ tin, bài về NTM qua các chương trình trên VOV1...32

Biểu đồ 2.3: Tỷ lệ nghe những thông tin về nơng thơn mới qua các chương 
trình trên VOV1...37

Biểu đồ 2.4: Tỷ lệ các nội dung tuyên truyền NTM trên VOV1...38

Biểu đồ 2.5: Sự quan tâm của thính giả với các nội dung tuyên truyền NTM 
trên VOV1...41

Biểu đồ 2.6: Đồng hồ chương trình thời sự...55

Biểu đồ 2.7: Tỷ lệ phân chia các thể loại báo chí tuyên truyền NTM trên VOV1
... 65

Biểu đồ 3.1: Tính thiết thực của các thông tin tuyên truyền về nông thôn mới 
trên VOV1...80

Biểu đồ 3.2: Hình thức thể hiện các nội dung nông thôn mới trên VOV1...82

Biểu đồ 3.3: Tiếp tục quan tâm tuyên truyền nông thôn mới trên VOV1...92

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài

Nông nghiệp và kinh tế nông thôn là bộ phận quan trọng trong nền kinh tế
quốc dân. Nông thôn là môi trường sống của đa số người dân, là nơi bảo tồn, phát
huy giá trị truyền thống của dân tộc. Phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn
mới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người nông dân là nhiệm vụ chiến
lược để bảo đảm ổn định chính trị, xã hội.

Sau hơn 25 năm thực hiện đường lối đổi mới, nông nghiệp nước ta tiếp tục
phát triển với tốc độ khá cao theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao năng suất,
chất lượng và hiệu quả. Nơng nghiệp có vai trò ngày càng to lớn trong đảm bảo
vững chắc an ninh lương thực quốc gia, một số mặt hàng nông sản xuất khẩu chiếm
vị thế cao trên thị trường thế giới. Kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng tăng
công nghiệp, dịch vụ, ngành nghề; các hình thức tổ chức sản xuất tiếp tục đổi mới;
Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tăng cường; bộ mặt nhiều vùng nông thôn thay
đổi; Đời sống vật chất và tinh thần của dân cư ở hầu hết các vùng nông thơn ngày
càng được cải thiện; Xóa đói, giảm nghèo đạt một số kết quả khả quan; Dân chủ cơ
sở được phát huy, an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội được giữ vững, vị thế
chính trị của giai cấp nông dân ngày càng được nâng cao. Song vẫn còn các số liệu
thống kê cho thấy sự phát triển của nông nghiệp, nông thôn chưa thật sự bền vững.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

giá tổng kết những kết quả và kinh nghiệm trong việc tuyên truyền nông thôn mới là
điều rất cần thiết.

Đài Tiếng nói Việt Nam là Đài phát thanh Quốc gia trực thuộc Chính phủ
Việt Nam, với chức năng thơng tin, tun truyền đường lối, chính sách của Đảng
Cộng sản Việt Nam và pháp luật của Nhà nước Cộng hịa Xã hội chủ nghĩa Việt
Nam; góp phần giáo dục, nâng cao dân trí, phục vụ đời sống tinh thần của nhân dân
bằng các chương trình phát thanh. 69 năm qua, Đài Tiếng nói Việt Nam ln là một

trong những cơ quan báo chí đi đầu trong việc tuyên truyền các chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước.

Hệ Thời sự - Chính trị - Tổng hợp (VOV1) là hệ phát phanh quan trọng nhất
của Đài TNVN, được phát trên tần số AM 675Mhz và FM100Mhz. VOV1 có các
chương trình phát thanh quan trọng như: Chương trình Thời sự, Nơng nghiệp và
nơng thơn, Theo dịng thời sự, Đối thoại cuối tuần, Quốc hội với cử tri, Chính phủ
với người dân; Kinh tế, Alo VOV1… Hệ VOV1 được phát sóng từ 4h45 phút đến
24 giờ hàng ngày. Đối tượng của VOV1 là đông đảo quần chúng nhân dân, những
người ở tuổi trưởng thành, vì thế, mỗi chương trình phát thanh, mỗi sản phẩm phát
thanh trên VOV1 đều thể hiện rõ tính chính trị, thể hiện đường lối, chủ trương chính
sách của Đảng và Nhà nước, nguyện vọng của nhân dân. Tin bài trên VOV1 cũng
có nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật của Nhà nước trong từng
lĩnh vực cụ thể, đồng thời, phổ biến kiến thức, hướng dẫn nhân dân…

Là cơ quan tuyên truyền của Đảng và Nhà nước, Đài TNVN là một trong
những cơ quan báo chí đi đầu về tuyên truyền kịp thời, hấp dẫn các nội dung của
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới và đã có những đóng góp
tích cực cho phong trào này. Các chương trình phát thanh tuyên truyền về đề tài
nông thôn mới đã được phát sóng nhiều trên VOV1. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện
nay, các chuơng trình đó cần được đổi mới và nâng cao chất lượng vì:

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, của các loại hình
báo chí và các phương tiện truyền thơng đại chúng địi hỏi phải có sự đổi mới về
cách thức thông tin tuyên truyên, cũng như phải không ngừng nâng cao chất lượng
nội dung các chương trình phát thanh về nơng thơn mới nhằm thu hút đơng đảo
thính giả hơn. Bên cạnh đó, thực tế sinh động của Chương trình mục tiêu quốc gia
xây dựng nông thôn mới đang diễn ra mạnh mẽ ở các địa phương, đòi hỏi phải cập
nhật thơng tin nhanh chóng, kịp thời, góp phần đẩy nhanh tiến độ hồn thành các
mục tiêu của chương trình nơng thơn mới.

Đó chính là lý do chủ yếu để tác giả đã quyết định chọn đề tài cho luận văn
của mình là “VOV1 với cơng tác tun truyền “Chương trình mục tiêu quốc gia xây
dựng nơng thơn mới” với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng cơng tác tun
truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới nói riêng và các
nội dung tun truyền của Đài Tiếng nói Việt Nam nói chung.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Cho đến thời điểm này, có khá nhiều cuốn sách, cơng trình nghiên cứu khoa
học viết về Hệ VOV1, Đài TNVN; các vấn đề về nông nghiệp, nơng thơn, nơng dân
và Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới. Trong đó, có thể điểm
một số cơng trình tiêu biểu như:

Về các chương trình phát trên Hệ VOV1:

- Luận văn thạc sĩ “Đổi mới, nâng cao chất lượng chương trình Thời sự của
Đài Tiếng nói Việt Nam” của tác giả Đồng Mạnh Hùng, thực hiện năm 2006. Tác
giả đã khảo sát thực trạng và nêu những giải pháp nâng cao hiệu quả các chương
trình Thời sự của Hệ VOV1. Chương trình Thời sự là chương trình có tầm quan
trọng số 1 của Hệ VOV1, vì thế, những nhận định, giải pháp mà tác giả đã nêu ra là
cơ sở để chúng tôi tham khảo trong quá trình thực hiện luận văn của mình. Tuy
nhiên, luận văn mới chỉ đi sâu nghiên cứu chương trình Thời sự mà chưa đề cập đến
các chương trình chuyên đề, chương trình tổng hợp của Hệ VOV1; giải pháp tác giả
đưa ra chưa có tính khái qt.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

luận văn này, tác giả đã nghiên cứu khái quát về quá trình phát triển, đổi mới của
Đài TNVN nói chung và các chương trình phát thanh kinh tế nói riêng; nghiên cứu
về thực trạng sản xuất các chương trình phát thanh kinh tế trong thời gian qua và sự
cần thiết phải đổi mới, nâng cao chất lượng chương trình. Tuy nhiên, luận văn này

mới chỉ khảo sát, đánh giá sự vận hành chung của các chương trình phát thanh kinh tế
về tất cả các mặt, ở tất cả các chương trình kinh tế chứ chưa đi sâu phân tích các giải
pháp nâng cao chất lượng tuyên truyền cho một nội dung cụ thể như Chương trình
mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Nhiều nhận định hoặc giải pháp mà tác
giả đưa ra đến nay đã cũ, bởi hệ VOV1 đã vận hành chuyên nghiệp và hiện đại hơn.

Luận văn thạc sĩ “Nâng cao chất lượng các chương trình phát thanh của Hệ
Thời sự - Chính trị - Tổng hợp (VOV1)” của tác giả Nguyễn Thị Mai Hồng, thực
hiện năm 2009. Luận văn đã khảo sát, nghiên cứu các chương trình phát thanh trên
Hệ VOV1, chỉ ra những thành công và hạn chế, đề ra những giải pháp để nâng cao
chất lượng thông tin trên Hệ VOV1. Tuy nhiên, đề tài nghiên cứu khoa học này mới
nghiên cứu các chương trình phát trên Hệ VOV1 một cách chung nhất, ở tất cả các
nội dung tuyên truyền, nhân sự, nội dung, kỹ thuật chứ chưa phân tích sâu các giải
pháp nâng cao chất lượng chương trình phát thanh ở một nội dung, khía cạnh cụ thể.
Ngồi ra cịn có luận văn thạc sĩ nghiên cứu về việc “Đổi mới trong cách viết
tin thời sự trên Đài Tiếng nói Việt Nam” của tác giả Lê Huy Nam; Cơng trình nghiên
cứu khoa học “Hệ Thời sự - Chính trị - Tổng hợp của Đài Tiếng nói Việt Nam” của
tác giả Tạ Toàn (năm 2004); Luận văn thạc sĩ “Nâng cao chất lượng chương trình
phát thanh Giáo dục và đào tạo trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam” của tác giả Trần
Thị Minh Tâm; Luận văn “Nâng cao chất lượng tuyên truyền chương trình về biển
đảo trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam” của tác giả Nguyễn Thị Hòa; Luận văn thạc
sĩ “Nghiên cứu sự đổi mới và vận hành Hệ Thời sự - Chính trị - Tổng hợp (Đài
Tiếng nói Việt Nam giai đoạn 2003-2009)” của tác giả Nguyễn Thị Bình…

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

đây là những nghiên cứu có tính lý luận chung, mới chỉ là những cái nhìn tổng quát.
Cũng có những đề tài đi sâu nghiên cứu một loại hình, một bộ phận, một chương
trình cụ thể, hoặc nghiên cứu quy trình sản xuất của một loại chương trình… Chưa
có cơng trình nào chun sâu nghiên cứu về cơng tác tun truyền Chương trình
mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới trên Hệ VOV1.

Về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới: Nông
nghiệp, nông thôn là một đề tài rộng rãi, phong phú, đã có khơng ít cá nhân, tập thể
nghiên cứu về vấn đề này. Trong đó tiêu biểu là:

Sách “Xây dựng nông thôn mới những vấn đề lý luận và thực tiễn”, Nhà xuất
bản Chính trị Quốc gia, chủ biên PGS.TS Vũ Văn Phúc. Nội dung của cuốn sách
trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn cũng như quan điểm của Đảng ta về xây dựng
nông thôn mới. Đồng thời, cuốn sách giới thiệu nhiều bài viết trình bày thực tế xây
dựng nông thôn mới ở các địa phương về những khó khăn, vướng mắc cũng như
cách làm hay, sáng tạo mà nhiều địa phương đang triển khai áp dụng.

Ngoài ra cịn có một số cuốn sách khác như: Vũ Oanh, “Nông nghiệp và
nông thôn trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hợp tác hóa, dân chủ
hóa”, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội (1998); TS Nguyễn Văn Phúc, “Nông
nghiệp nông thôn Việt Nam thực trạng và giải pháp phát triển”, NXB Chính trị
Quốc gia, Hà Nội (2004); PGS, TS Nguyễn Thị Thơm & Th.S Phí Thị Hằng (đồng
chủ biên), “Giải quyết việc làm cho lao động nơng nghiệp trong q trình đơ thị
hóa”, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội (2009)… Các cuốn sách này đã nêu một
cách khái quát các vấn đề ở nông thôn hiện nay. Đây là cơ sở cho tác giả luận văn
có cái nhìn chung về nơng nghiệp, nơng thơn, làm cơ sở cho quá trình nghiên cứu.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Bên cạnh đó cịn có một số khóa luận về vấn đề báo chí với sự nghiệp hiện
đại hóa nơng nghiệp nơng thơn; báo chí với cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa nơng thơn (khảo sát báo Nhân dân)… Nhìn chung, các tư liệu này đã đề cập đến
vấn đề nơng nghiệp, nơng thơn, nơng dân ở các khía cạnh khác nhau, cũng như chỉ
ra được cách thức tuyên truyền về vấn đề tam nông trên báo in, đài truyền hình hay
trong một chương trình chuyên đề cụ thể ở một giai đoạn nhất định ở một cơ quan
báo chí cụ thể.

Kết quả nghiên cứu của các cơng trình và tài liệu nghiên cứu, tài liệu tổng

kết... đã công bố có giá trị tham khảo rất tốt cho tác giả trong quá trình thực hiện
luận văn. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có cơng trình nghiên cứu nào đề cập một cách
cụ thể về tính cấp thiết cũng như những giải pháp trong việc tuyên truyền Chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới trên Hệ VOV1. Vì vậy, Luận văn
“VOV1 với cơng tác tun truyền “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông
thôn mới” là một cơng trình khoa học mới, độc lập, có tính kế thừa những kết quả
nghiên cứu của các đề tài và cơng trình khoa học cũng như sách, báo, tạp chí… có
liên quan đã được thực hiện trước đây.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu của Luận văn là tìm hiểu thực trạng, những ưu, khuyết
điểm trong quá trình tuyên truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông
thôn mới trên VOV1 của Đài TNVN. Trên cơ sở đó, luận văn đưa ra những giải
pháp nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền về xây dựng nơng
thơn mới trên VOV1.

Để có thể đạt được mục đích ấy, tác giả xác định cần phải hồn thành những
nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu dưới đây:

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

- Thứ hai, nghiên cứu về thực trạng cơng tác tun truyền “Chương trình
mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới” qua các chương trình phát sóng trên Hệ
VOV1.

- Thứ ba, đề xuất các phương hướng cơ bản, một số giải pháp chủ yếu nhằm
nâng cao chất lượng tuyên truyền “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng
thơn mới” trên Hệ VOV1 nói riêng và các chương trình phát thanh nói chung.

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác tun truyền “Chương trình mục tiêu
quốc gia xây dựng nơng thơn mới” trên VOV1.

Phạm vi nghiên cứu: Các chương trình phát sóng trên Hệ Thời sự - Chính trị
- Tổng hợp (VOV1) có nội dung tun truyền về Chương trình mục tiêu quốc gia
xây dựng nông thôn mới từ tháng 1/2014 đến hết tháng 3/2014.

5. Phương pháp nghiên cứu

Trong q trình thực hiê ên đề tài, chúng tơi sử dụng mô êt số phương pháp
nghiên cứu cơ bản sau:

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu được sử dụng để nghiên cứu các tài liệu lý
luận báo chí nói chung và tài liệu về báo chí phát thanh, hệ phát thanh, chương trình
phát thanh, tác phẩm phát thanh để tìm kiếm những kiến thức lý thuyết phục vụ cho
việc nghiên cứu đề tài. Ngồi ra, chúng tơi cũng tham khảo một số sách báo, tạp chí,
internet, đề tài nghiên cứu khoa học có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Phương
pháp này được sử dụng chủ yếu trong chương 1 là chương xây dựng cơ sở lý luận
làm điểm tựa cho việc khảo sát, phân tích trong các chương 2 và chương 3.

- Phương pháp phân tích nội dung các chương trình được sử dụng để nghiên
cứu các chương trình phát thanh trên VOV1 có tun truyền về nội dung Chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới từ tháng 1/2014 đến hết tháng
3/2014. Chúng tôi sẽ thu thập các chương trình cần nghiên cứu được phát sóng trên
hệ VOV1 để làm tư liệu nghiên cứu và phân tích.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

trình phát trên Hệ VOV1 mà chỉ tập trung khảo sát một số chương trình quan trọng,
tuyên truyền nhiều về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới
như: Chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn, chương trình Thời sự, Theo dịng
thời sự, Chính phủ với người dân, Pháp luật và đời sống.

- Phương pháp điều tra xã hô ôi học: được sử dụng để thấy được tâm lý tiếp
nhận thông tin của công chúng, thái độ và chất lượng của hoạt động tuyên truyền
xây dựng nơng thơn mới. Từ đó tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
tuyên truyền của Đài.

Đối tượng điều tra xã hô êi học: là người dân đang sinh sống tại 3 xã thuộc các
tỉnh đồng bằng sông Hồng, đạt được kết quả cao trong q trình xây dựng nơng
thơn mới là: Xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam; xã Minh Quang,
huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình; xã Đơng Mỹ, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
Tổng số phiếu điều tra phát ra là 150 phiếu (mỗi xã 50 phiếu), số phiếu thu về là
150 phiếu. Trong số 150 người tham gia điều tra, có 98 người là nam giới. Nữ giới
ít hơn với số lượng là 52 người; Những người tham gia điều tra chủ yếu ở đô ê tuổi
trung niên: Số người trong đô ê tuổi từ 40-60 là 90 người (chiếm 70%), số người trên
60 tuổi là 40 người, số người dưới 40 tuổi là 20 người. Số người tham gia điều tra
làm nghề nông nghiê êp là 120 người và không làm nông nghiê êp là 30 người.

- Phương pháp phỏng vấn sâu được thực hiện với một số phóng viên, biên
tập viên đang trực tiếp làm việc tại VOV và các chuyên gia, nhà quản lý trong lĩnh
vực nơng nghiệp và thính giả nghe đài về những ưu, khuyết điểm của các chương
trình tun truyền về nơng thơn mới và kiến nghị, đề xuất để chương trình ngày
càng hay, hấp dẫn, đạt hiệu quả tuyên truyền cao hơn.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

Luận văn là một cơng trình nghiên cứu vận dụng lý luận báo chí học để giải
quyết một vấn đề của thực tiễn. Kết quả của đề tài này sẽ góp phần bổ sung cho lý
luận báo chí học về cơng tác tun truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng
nông thôn mới cho người dân. Đây có thể được coi là tài liệu tham khảo phục vụ
cho công tác giảng dạy cho sinh viên, học viên sau đại học. Thực hiện luận văn, tác

giả cũng mong muốn những cán bộ, phóng viên, biên tập viên và những người làm
cơng tác tun truyền của VOV1 nói riêng và VOV nói chung có thêm góc nhìn về
lý luận và có thể áp dụng vào thực tiễn cho chương trình của mình.

Trên thực tế, đã có một số luận văn nghiên cứu xung quanh vấn đề tuyên
truyền xây dựng nơng thơn mới. Tuy nhiên, chưa có luận văn nào nghiên cứu với
tên cụ thể là: VOV1 với công tác tuyên truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây
dựng nơng thơn mới. Vì thế, luận văn sẽ đóng góp hiệu quả cho vấn đề lý luận và
thực tiễn trong vấn đề này. Qua đó, khơng chỉ cho thấy được thực trạng về công tác
tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trong các chương trình được khảo sát mà cịn
đề ra những biện pháp nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền về nông thôn mới
cho VOV1 và các đài phát thanh nói chung.

Bên cạnh đó, luận văn cũng cung cấp cái nhìn khái qt về cơng tác tun
truyền xây dựng nơng thơn mới trên VOV1, từ đó những người thực hiện các
chương trình trên VOV1 có thể nhìn nhận được những mặt được và những mặt còn
hạn chế trong công tác tuyên truyền nông thôn mới trên VOV1 để có hướng điều
chỉnh cho phù hợp. Và những người làm phát thanh nói chung cũng sẽ có những bài
học cụ thể từ luận văn để thực hiện tốt hơn công tác tuyên truyền về đề tài nông
thôn mới.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Riêng với bản thân tác giả, quá trình nghiên cứu đề tài “VOV1 với cơng tác
tun truyền “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới” là cơ hội
để tích lũy kiến thức, nâng cao hiểu biết cũng như năng lực chuyên môn, thực hiện
một cách tốt nhất nhiệm vụ của mình với tư cách là một phóng viên, biên tập viên.

7. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, Luận văn bao
gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về cơng tác tun truyền “Chương trình mục tiêu
quốc gia xây dựng nông thôn mới”.

Chương 2: Thực trạng về cơng tác tun truyền “Chương trình mục tiêu quốc
gia xây dựng nông thôn mới” trên VOV1.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC TUYÊN TRUYỀN “CHƯƠNG
TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NƠNG THƠN MỚI”

1.1 Một số khái niệm :

1.1.1 Tuyên truyền và công tác tuyên truyền
1.1.1.1 Tuyên truyền

Tuyên truyền là thuật ngữ quen thuộc được sử dụng khá nhiều trong cuộc
sống hàng ngày, đặc biệt là trong quá trình hoạt động nghiệp vụ của nhà báo. Thuật
ngữ tuyên truyền được nhiều nhà khoa học giải thích khác nhau. Theo Đại từ điển
Tiếng Việt, tuyên truyền là giải thích rộng rãi để thuyết phục, vận động mọi người
làm theo. [48, tr 840].

Với cuốn “Đại bách khoa tồn thư Liên Xơ”, thuật ngữ tun truyền được
hiểu theo hai nghĩa: Theo nghĩa rộng, tuyên truyền là sự truyền bá những quan
điểm, tư tưởng về chính trị, triết học, khoa học, nghệ thuật... nhằm biến quan điểm,
tư tưởng ấy thành ý thức xã hội, thành hành động cụ thể của quần chúng. Theo
nghĩa hẹp, tuyên truyền là sự truyền bá những quan điểm lý luận nhằm xây dựng
cho quần chúng thế giới quan nhất định, phù hợp với lợi ích thế giới quan ấy. [23,
tr.95-96]. Với cách hiểu này, tuyên truyền theo nghĩa hẹp là tuyên truyền chính trị,
tuyên truyền tư tưởng mà mục đích của nó là hình thành ở đối tượng được tun
truyền một thế giới quan nhất định, một kiểu ý thức xã hội nhất định và cổ vũ tích

cực xã hội của con người.

Tuyên truyền là một dạng hoạt động đặc biệt, có tính lịch sử cụ thể và mang
bản chất giai cấp. Bởi lẽ, hoạt động tuyên truyền nhằm giải thích, phổ biến, vận
dụng những giá trị mà lý luận đã đúc kết và khái quát từ hoạt động thực tiễn và
thông qua hoạt động thực tiễn.

Theo “Cơ sở lý luận báo chí” thì: “Tun trùn là hoạt động, nhằm truyền
bá trong quần chúng nhân dân những tư tưởng nền tảng, những quan điểm chính
yếu của hệ tư tưởng, của chế độ, nhằm hình thành một bức tranh đặc trưng về thế
giới và lịch sử vận động của xã hội” [47, tr.103].

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

“Tuyên truyền là phổ biến, giải thích một tư tưởng, một học thuyết, một quan điểm
nào đó, nhằm hình thành hoặc củng cố ở đối tượng tuyên truyền một thế giới quan,
nhân sinh quan, một lý tưởng, một lối sống... thơng qua đó mà ảnh hưởng tới thái
độ và tính tích cực của con người trong thực tiễn xã hội”. [5, tr.15]

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Tuyên truyền là đem một việc gì nói cho dân
hiểu, dân nhớ, dân theo, dân làm. Nếu khơng đạt được mục tiêu đó, là tun trùn thất
bại” [27, tr.162]. Người cũng đã nhiều lần nhắc nhở những người làm báo “Nhiệm vụ
của tờ báo là tuyên truyền, cổ động, huấn luyện, giáo dục và tổ chức dân chúng để đưa
dân chúng đến mục đích chung”. [28, tr 99]

Trong Sổ tay báo cáo viên 1999-2000 của Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung
ương có viết: “Tuyên truyền là truyền bá, giáo dục, giải thích nhằm chuyển biến và
nâng cao về nhận thức; bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, xây dựng thành niềm tin;
thúc đẩy mọi người hành động một cách tự giác, nhằm thực hiện thắng lợi những
mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra”. [4, tr.110-111]

Tuyên truyền có nhiều cách hiểu và cách phân chia, tùy theo góc độ nghiên

cứu. Nếu theo tính chất hệ tư tưởng thì có tun truyền tư sản và tun truyền vơ
sản. Nếu phân theo nội dung thì có tun truyền kinh tế, tun truyền chính trị,
tun truyền văn hóa.... Nếu phân theo phạm vi tác động đến đối tượng thì có tuyên
truyền cá biệt (cho một người), tuyên truyền nhóm và tuyên truyền đại chúng (cho
nhiều người). Nếu phân theo phương thức tác động thì có tun truyền miệng, tun
truyền trực quan, tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng hay tuyên
truyền trực tiếp và tuyên truyền gián tiếp. Ngồi ra, chúng ta có thể phân tun
truyền thành tun truyền đối nội và tuyên truyền đối ngoại...

Tuy có những cách giải thích khác nhau về thuật ngữ tuyên truyền, nhưng
các khái niệm của các nhà khoa học, các nhà triết học, các nhà tư tưởng đã nêu lên
những đặc điểm chung, đó là:

Tuyên truyền là hoạt động truyền bá, giáo dục, giải thích nhằm chuyển biến
và nâng cao nhận thức của đối tượng tuyên truyền.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Những kết quả của hai nội dung trên sẽ thúc đẩy mọi người (đối tượng tuyên
truyền) hành động một cách tự giác, nhằm thực hiện thắng lợi mọi mục tiêu, nhiệm
vụ mà hoạt động tuyên truyền đặt ra.

Tóm lại, hoạt động tun truyền là q trình nhóm người này thơng báo cho
nhóm người kia một số thơng tin, một số kiến thức về các luận điểm lý luận, đường
lối, chính sách kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội trong nước và trên thế giới. Đó là
q trình tác động nhằm cho đối tượng hiểu, nắm vững thông tin, trên cơ sở đó có
thái độ rõ ràng, có niềm tin và đi đến hành động phù hợp với mục đích của chủ thể
tuyên truyền.

Trên cơ sở nghiên cứu, kế thừa quan điểm của các nhà khoa học đã trình bày
như trên, tác giả mạnh dạn nêu quan điểm của mình về thuật ngữ tuyên truyền như sau:

“Tuyên truyền là hoạt động truyền bá có hệ thống, có chủ ý tác động đến
cảm xúc, thái độ, ý thức và hành động của đối tượng, làm chuyển biến nâng cao
nhận thức, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, thúc đẩy họ làm theo một cách tự giác
nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu đã đề ra”.

1.1.1.2 Công tác tuyên truyền

Trong cuốn “Về công tác tư tưởng của Đảng cộng sản Việt Nam”, PGS. TS
Đào Duy Quát cho rằng công tác tuyên truyền (trước ta thường gọi là công tác huấn
học) là hoạt động truyền bá hệ tư tưởng, cương lĩnh, đường lối của Đảng trong cán
bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Cụ thể: “Công tác tuyên truyền là hoạt
động truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, cương lĩnh, đường lối, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, làm cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhận
thức có cơ sở khoa học thực tiễn quy luật xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ
nghĩa, xây dựng thế giới quan, nhân sinh quan cộng sản, niềm tin vững chắc vào sự
đổi mới toàn diện của đất nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa, hành động tự
giác, sáng tạo trong sự nghiệp bảo vệ độc lập, chủ quyền lãnh thổ quốc gia, đẩy
mạnh cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa, thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng, văn minh, vững bước lên xã hội chủ nghĩa”. [43, tr 21]

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

trên mặt trận báo chí, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện rõ quan điểm tư tưởng của
mình. Đó là cách viết: Vì ai mà viết? Mục đích viết để làm gì? Viết cho ai? Viết cái
gì? Cách viết như thế nào? [27, tr 1094-1095].

Chủ thể của công tác tuyên truyền là những cá nhân, tổ chức đại diện cho
Đảng phái chính trị, nhà nước, giai cấp, đồn thể, các nhóm xã hội mà lợi ích của họ
gắn liền với mục đích của tuyên truyền. Dưới Chủ nghĩa xã hội, chủ thể tuyên
truyền là toàn Đảng, toàn thể cán bộ, đảng viên, tổ chức nhà nước, các tổ chức
chính trị xã hội khác trong hệ thống chính trị.

Đối tượng của công tác tuyên truyền là những cá nhân, tập thể, tầng lớp, giai
cấp, nhóm xã hội, những cộng đồng người (ở trong và ngồi nước).

Nội dung của cơng tác tuyên truyền là nội dung các loại hoạt động mà chủ
thể tuyên truyền đã xác định để chuyển tải đến đối tượng nhằm thực hiện mục đích
đề ra. Nội dung tuyên truyền được quy định bởi mục đích, đối tượng, điều kiện tiến
hành tuyên truyền cụ thể của mỗi giai đoạn cách mạng. Nội dung tuyên truyền phải
toàn diện, có cơ cấu hợp lý, cân đối, tập trung ở những trọng tâm, trọng điểm nhằm
đạt được mục đích xác định. Nội dung tuyên truyền có mối quan hệ biện chứng với
hình thức và phương pháp tuyên truyền. Nội dung quyết định hình thức; hình thức,
phương pháp bảo đảm chuyển tải nội dung tuyên truyền đã xác định đến đối tượng.

Cơng tác tun truyền có vai trị quan trọng trong sự nghiệp cách mạng cũng
như tiến trình phát triển của xã hội lồi người. Nó truyền bá, phổ biến hệ tư tưởng
cách mạng trong xã hội mà trước hết là trong các lực lượng tiên tiến, khơi dậy tính
sáng tạo của quần chúng, động viên quần chúng tham gia vào sự nghiệp cách mạng,
góp phần tổ chức các phong trào cách mạng, chuẩn bị về mặt tư tưởng và con người
cho các cuộc cách mạng. Công tác tuyên truyền là công tác cách mạng đầu tiên của
bất kỳ giai cấp cách mạng, tổ chức cách mạng nào. Tư tưởng cách mạng chỉ trở
thành sức mạnh cải tạo xã hội khi quần chúng lĩnh hội được nó, chuyển hóa nó
thành những yếu tố của ý thức quần chúng, quyết định lập trường sống và thế giới
quan của họ.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Đảng, Nhà nước, đoàn thể, tổ chức xã hội... nhằm truyền bá chủ nghĩa Mac - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước đến đối tượng tuyên truyền. Từ đó, hình thành cho đối tượng tun truyền
có niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách mạng và tự giác, sáng tạo trong thực tiễn,
nhằm góp phần đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa đất nước
tiến lên Chủ nghĩa xã hội.

1.1.2 Xây dựng nông thôn mới

1.1.2.1 Nông thôn: Theo cách hiểu chung nhất, nông thôn là một hệ thống xã
hội, một cộng đồng xã hội có những đặc trưng riêng biệt như một xã hội thu nhỏ,
trong đó có đủ các yếu tố, các vấn đề xã hội và các thiết chế xã hội. Nông thôn được
xem xét như một cơ cấu xã hội, trong đó có hàng loạt các yếu tố, các lĩnh vực nằm
trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

Thông tư số 54/2009/TT-NNPTNT ngày 21/08/2009 của Bộ Nông nghiệp và
Phát triển nông thơn về hướng dẫn thực thiện Bộ tiêu chí quốc gia về nơng thơn mới
có quy định: Nơng thơn là phần lãnh thổ không thuộc nội thành, nội thị các thành
phố, thị xã, thị trấn được quản lý bởi cấp hành chính cơ sở là Ủy ban nhân dân xã.
Như vậy, có thể khẳng định, nơng thơn là địa bàn sinh sống của người nơng dân, là
nơi có các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội với nhiều nét đặc thù so với thành thị.

1.1.2.2 Nông thôn mới:

Nông thôn mới theo Nghị quyết số 26 của Ban chấp hành Trung ương Đảng
khóa X về nơng nghiệp, nơng dân, nơng thơn là:

- Có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại

- Cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp
với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ theo quy hoạch

- Xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc
- Dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ

- Hệ thống chính trị ở nơng thơn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng
cường.

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

thôn là vùng nông dân quần tụ trong đơn vị làng xã và chủ yếu làm nơng nghiệp,
vừa có những thuộc tính khác với nơng thơn truyền thống. Đó là: làng xã văn minh
sạch đẹp, hạ tầng hiện đại; sản xuất phát triển bền vững theo hướng kinh tế hàng
hóa; đời sống vật chất và tinh thần của người nông dân ngày càng được nâng cao;
giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn, phát triển; xã hội nông thôn an ninh tốt,
quản lý dân chủ.

1.1.2.3 Xây dựng nông thôn mới

Xây dựng nông thôn mới là cuộc cách mạng và cuộc vận động lớn để cộng
đồng dân cư ở nơng thơn đồng lịng xây dựng thơn, xã, gia đình của mình khang
trang, sạch đẹp; phát triển sản xuất tồn diện; có nếp sống văn hóa, môi trường và
an ninh nông thôn được đảm bảo; thu nhập, đời sống vật chất và tinh thần của người
dân được nâng cao.

Có thể nói, xây dựng nơng thơn đã có từ lâu tại Việt Nam. Trước đây, có thời
điểm chúng ta xây dựng mơ hình nơng thơn mới cấp huyện, cấp thơn, nay chúng ta
xây dựng mơ hình nơng thôn mới ở cấp xã. Giữa nông thôn mới và nơng thơn trước
đây có những điểm khác biệt:

- Xây dựng nông thôn mới trên địa bàn cấp xã trên phạm vi tồn quốc
- Xây dựng nơng thơn mới là xây dựng nơng thơn theo bộ 19 tiêu chí chung
- Cộng đồng dân cư chính là chủ thể của q trình xây dựng nông thôn mới.
Theo từ điển Tiếng Việt, xây dựng có nhiều nghĩa như: 1: Làm nên một cơng
trình kiến trúc theo một kế hoạch nhất định; 2: Làm cho hình thành một tổ chức hay
một chỉnh thể về xã hội; 3: Tạo ra cái có giá trị tinh thần; 4: Thái độ, ý kiến có thiện
ý, nhằm mục đích làm cho tốt hơn…

Dưới góc độ nghiên cứu của đề tài, xây dựng được hiểu theo nghĩa là làm

cho hình thành một thể chế kinh tế - chính trị - xã hội theo một phương hướng nhất
định. Xây dựng nông thôn mới được xác định là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị
và tồn xã hội trong giai đoạn hiện nay ở nước ta. Trong xây dựng nông thôn mới
phải đảm bảo các nguyên tắc:

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

đào tạo cán bộ và hướng dẫn thực hiện. Các hoạt động cụ thể do chính cộng đồng
người dân ở xóm, xã bàn bạc dân chủ để quyết định và tổ chức thực hiện.

- Thứ hai, xây dựng nông thôn mới dựa trên cơ sở kế thừa và lồng ghép các
chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình hỗ trợ có mục tiêu, các chương trình,
dự án khác đang triển khai ở địa bàn nông thôn.

Thứ ba, xây dựng nông thôn mới phải gắn với kế hoạch phát triển kinh tế
-xã hội của địa phương, có quy hoạch và cơ chế đảm bảo thực hiện quy hoạch xây
dựng nông thơn mới đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Thứ tư, công khai, minh bạch về quản lý, sử dụng các nguồn lực, tăng
cường phân cấp, trao quyền cho cấp xã quản lý và tổ chức thực hiện các cơng trình,
dự án của chương trình xây dựng nơng thơn mới. Phát huy vai trị làm chủ của
người dân và cộng đồng, thực hiện dân chủ cơ sở trong quá trình lập kế hoạch, tổ
chức thực hiện và giám sát, đánh giá.

- Thứ năm, xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và
tồn xã hội. Cấp ủy đảng, chính quyền đóng vai trị chỉ đạo, điều hành q trình xây
dựng quy hoạch, đề án, kế hoạch và tổ chức thực hiện. Mặt trận Tổ quốc và các tổ
chức chính trị, xã hội vận động mọi tầng lớp nhân dân phát huy vai trị chủ thể của
mình trong xây dựng nơng thơn mới.

1.1.3 Tuyên truyền xây dựng nông thôn mới

Từ các khái niệm “tuyên truyền và công tác tuyên truyền”, “nông thôn mới”
và “xây dựng nơng thơn mới” có thể hiểu “Tun truyền xây dựng nông thôn mới”
là tuyên truyền nhằm giới thiệu nội dung Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng
nơng thôn mới tới người dân, chủ yếu là người dân sống ở vùng nơng thơn; giúp họ
có cái nhìn đúng đắn, tổng thể, sâu sắc về tầm quan trọng, ý nghĩa, nội dung, các
tiêu chí cũng như giải pháp thực hiện phong trào này. Từ đó, người dân có ý thức
chủ động, tự giác làm theo và tiến tới làm chủ công cuộc xây dựng nông thôn mới.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

đầy đủ hơn về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới để tự giác
tham gia, tích cực đóng góp vào chương trình; nhằm thực hiện được các mục tiêu đề
ra cho giai đoạn 2011-2015. Những nội dung cần tuyên truyền được đề cập trong kế
hoạch 30 này, đó là: Yêu cầu cấp thiết của xây dựng nơng thơn mới ở nước ta; tiêu
chí nơng thơn mới thời kỳ cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa giai đoạn 2011-2020;
những nội dung cơ bản của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn
mới; đặc điểm, nguyên tắc xây dựng nông thôn mới; phương pháp, cơ chế chính
sách trong xây dựng nơng thơn mới.

Tun truyền xây dựng nông thôn mới là hoạt động quan trọng trong công
tác tư tưởng của Đảng, nhằm tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng, Nhà nước về xây dựng nơng thơn mới. Từ đó, tạo sự đồng thuận trong xã hội,
cổ vũ quần chúng thực hiện thắng lợi mục tiêu kinh tế - xã hội của từng địa phương
đã đề ra cũng như mục tiêu chung trong cả nước. Vì vậy, để thực hiện tốt việc tuyên
truyền xây dựng nông thôn mới, các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương
phải thống nhất nội dung tuyên truyền, liên tục, bám sát từng mục tiêu, nguyên tắc
của xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, cập nhật những kết quả cũng như nhiệm
vụ, giải pháp trong quá trình thực hiện xây dựng nông thôn mới.

Các nội dung trong tuyên truyền xây dựng nơng thơn mới như: ngun tắc,
tiêu chí, phương pháp thực hiện, các giải pháp của cơ quan, ban, ngành, địa phương,
các cơ chế chính sách, những kết quả đạt được, những bất cập nảy sinh khi xây

dựng nông thôn mới… Việc tuyên truyền sâu rộng những nội dung này sẽ giúp
người dân hiểu và thấy rõ vai trò chủ thể của mình. Từ đó, đồng lịng góp sức chung
tay xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

1.2 Quan điểm của Đảng, Nhà nước về Chương trình mục tiêu quốc gia
xây dựng nông thôn mới

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

công bằng, văn minh, có cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất phù hợp, kết cấu hạ
tầng kinh tế - xã hội phát triển ngày càng hiện đại.

Trên cơ sở đó, hội nghị Trung ương lần thứ 7 (Khóa X) ra Nghị quyết số
26-NQ/TW "Về nông nghiệp, nông dân và nơng thơn" đã nêu một cách tồn diện quan
điểm của Đảng ta về xây dựng nông thôn mới. Nghị quyết khẳng định: Nơng
nghiệp, nơng dân, nơng thơn có vai trị to lớn, có vị trí quan trọng trong sự nghiệp
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chính vì vậy, các vấn đề nông nghiệp, nông
dân, nông thôn phải được giải quyết đồng bộ, gắn với q trình đẩy mạnh cơng
nghiệp hố, hiện đại hố. Nơng nghiệp, nơng thơn nước ta cịn là khu vực giàu tiềm
năng cần khai thác một cách có hiệu quả. Phát triển nơng nghiệp, nơng thơn và nâng
cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân phải dựa trên cơ chế kinh tế thị trường
định hướng Xã hội chủ nghĩa, phù hợp với điều kiện của từng vùng, từng lĩnh vực,
để giải phóng và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực.

Giải quyết vấn đề tam nông không phải chỉ là nhiệm vụ của nông dân, ở khu
vực nông thôn mà là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và tồn xã hội. Ngày
28/10/2008 Chính phủ đã ra Nghị quyết số 24/2008/NQ-CP ban hành chương trình
hành động của Chính phủ về xây dựng nơng nghiệp, nông dân và nông thôn, thống
nhất nhận thức, hành động về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và Chương trình
mục tiêu quốc gia về xây dựng nơng thơn mới.

Ngày 4/6/2010 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số

800/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn
2010-2020, với mục tiêu phấn đấu số xã đạt chuẩn nông thôn mới đến năm 2015 là
20% và đến năm 2020 là 50%.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Như vậy, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới của Việt
Nam là một chương trình phát triển nơng thơn tổng hợp, diễn ra trên phạm vi cả
nước với gần 10 nghìn xã, trong một thời gian dài từ 2010-2020. Chương trình mục
tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới có mục tiêu chung là xây dựng nơng thơn
mới có kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình
thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp,
dịch vụ, gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân
chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; mơi trường sinh thái được bảo vệ; an
ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng
được nâng cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Thực hiện đường lối của Đảng, trong thời gian qua, phong trào xây dựng
nông thôn mới đã diễn ra sôi nổi ở khắp các địa phương trên cả nước, thu hút sự
tham gia của cả cộng đồng, phát huy được sức mạnh của cả xã hội. Q trình xây
dựng nơng thơn mới đã đạt được thành tựu khá toàn diện. Báo cáo kết quả thực hiện
Chương trình giai đoạn 2010-2014 và phương hướng, nhiệm vụ đến năm 2015 do
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát trình bày tại hội
nghị Sơ kết 3 năm “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới” tổ
chức tại Hà Nội (ngày 16/5/2014) cho thấy, trong bối cảnh chịu ảnh hưởng của suy
thoái kinh tế thế giới, kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, cả nước đã triển khai
thực hiện với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự hưởng ứng
và tham gia tích cực của người dân và đã đạt được kết quả bước đầu khả quan. Bộ
mặt nông thôn ở nhiều nơi đổi mới, văn minh hơn, cơ sở hạ tầng thiết yếu được
nâng cấp, hệ thống chính trị cơ sở tiếp tục được củng cố, thu nhập và điều kiện sống
của nhân dân được cải thiện và nâng cao.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Như vậy, Đảng và Nhà nước ta đã có quan điểm, chủ trương cụ thể về
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Sau 3 năm triển khai,
chương trình đã đạt được kết quả đáng khích lệ, đầu tư cho nơng nghiệp nơng thơn
tăng, cải thiện cơ sở hạ tầng, các tiêu chí nơng thơn mới có sự cải tiện rõ rệt. Đóng
góp vào sự thành cơng đó có vai trị khơng nhỏ của các phương tiện truyền thông
đại chúng, các cơ quan thông tấn báo chí thực hiện cơng tác tun truyền về nơng
thơn mới, trong đó có sự góp phần quan trọng của Đài Tiếng nói Việt Nam.

1.3 Tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới

Ngày 16/4/2009, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 491/QĐ/TTg
về việc ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nơng thơn mới. Bộ tiêu chí là căn cứ, là
chuẩn mực để đánh giá kết quả thực hiện xây dựng nông thôn mới ở các xã.

Tiêu chí số 1: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch:

Quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nơng
nghiệp hàng hóa, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ. Quy hoạch phát triển
hạ tầng kinh tế-xã hội-môi trường theo chuẩn mới. Quy hoạch phát triển các khu
dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có theo hướng văn minh, bảo tồn
được bản sắc văn hóa tốt đẹp.

Tiêu chí số 2: Giao thông nông thôn

Tỷ lệ km đường đường trục xã, liên xã được nhựa hóa hoặc bê tơng hóa đạt
chuẩn theo cấp kỹ thuật của Bộ Giao thơng vận tải. Tỷ lệ km đường trục thơn, xóm
được cứng hóa đạt chuẩn theo cấp kỹ thuật của Bộ Giao thơng vận tải. Tỷ lệ đường
ngõ, xóm sạch và khơng lầy lội vào mùa mưa. Tỷ lệ đường trục chính nội đồng
được cứng hóa, xe cơ giới đi lại thuận tiện.

Tiêu chí số 3: Thủy lợi.

Hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất và dân cư. Tỷ lệ km kênh
mương do xã quản lý được kiên cố hóa.

Tiêu chí số 4: Điện

Hệ thống điện đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của ngành điện. Tỷ lệ hộ sử dụng
điện thường xuyên, an toàn từ các nguồn.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Tỷ lệ trường học các cấp: Mầm non, mẫu giáo, tiểu học, THCS có cơ sở vật
chất đạt chuẩn Quốc gia.

Tiêu chí số 6: Cơ sở vật chất văn hóa.

Nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn của Bộ VH-TT-DL. Tỷ lệ thơn có
nhà văn hóa và khu thể thao thôn đạt quy định của Bộ VH-TT-DL

Tiêu chí số 7: Chợ nơng thơn.
Chợ đạt chuẩn của Bộ Xây dựng.
Tiêu chí số 8: Bưu điện.

Có điểm phục vụ bưu chính viễn thơng.
Tiêu chí số 9: Nhà ở dân cư.

Khơng có nhà tạm, dột nát. Tỷ lệ hộ có nhà ở đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng.
Tiêu chí số 10: Thu nhập.

Thu nhập bình quân đầu người/năm của xã gấp 1,2 lần so với mức bình quân
chung khu vực nơng thơn của tỉnh.

Tiêu chí số 11: Hộ nghèo.
Tỷ lệ hộ nghèo dưới 10%.

Tiêu chí số 12: Cơ cấu lao động.

Tỷ lệ lao động trong độ tuổi làm việc trong lĩnh vực nơng, lâm, ngư nghiệp dưới 45%.
Tiêu chí số 13: Hình thức tổ chức sản xuất.

Có tổ hợp tác hoặc hợp tác xã hoạt động có hiệu quả.
Tiêu chí số 14: Giáo dục.

-Phổ cập giáo dục trung học đạt chuẩn; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS được tiếp
tục học trung học (phổ thông, bổ túc, học nghề); Tỷ lệ lao động qua đào tào trên 20%.

Tiêu chí số 15: Y tế.

Tỷ lệ người dân tham gia các hình thức bảo hiểm y tế trên 20% và Y tế xã đạt
chuẩn Quốc gia.

Tiêu chí số 16: Văn hóa.

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Trên 70% số hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo chuẩn Quốc gia.
Các cơ sở sản xuất kinh doanh đạt chuẩn về môi trường. Không có các hoạt động
suy giảm mơi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp.
Nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch. Chất thải, nước thải được thu gom và
xử lý theo quy định.

Tiêu chí số 18: Hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh

Cán bộ xã đạt chuẩn. Có đủ các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở theo
quy định. Đảng bộ, chính quyền xã đạt tiêu chuẩn “Trong sạch vững mạnh”. Các tổ
chức đồn thể chính trị của xã đều đạt danh hiệu tiên tiến trở lên.

Tiêu chí số 19: An ninh, trật tự xã hội.
An ninh, trật tự xã hội được giữ vững.

1.4 Vai trị của báo chí đối với công tác tuyên truyền xây dựng nông thôn
mới

Trước hết, phải khẳng định, hoạt động của báo chí là hoạt động chính trị. Bản
chất này xuất phát từ đặc điểm, tính chất và mục đích chính trị của thơng tin báo
chí. Khơng có một lực lượng cách mạng nào khơng dùng báo chí để làm phương
tiện tun truyền cho mục đích, tơn chỉ và tập hợp lực lượng quần chúng.

Bản chất chính trị của báo chí được thể hiện ở các bình diện khác nhau, như
tuyên truyền lý tưởng chính trị, quan điểm và đường lối chính trị, tập hợp và tranh
thủ lực lượng đồng minh chính trị; cổ vũ hành động và phong trào chính trị; tổ
chức nhân dân thực hiện chủ trương, chính sách; tuyên truyền cổ vũ các chính sách
và nhiệm vụ đối nội, đối ngoại… Nói cách khác, bản chất chính trị của báo chí thể
hiện việc báo chí phục vụ chính sách đối nội và chính sách đối ngoại, đáp ứng yêu
cầu cụ thể của Đảng và Nhà nước. [14, tr 96]

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

theo chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước mà còn là phản ánh hiện thực
đang diễn ra trong đời sống xã hội. Báo chí tuyên truyền về xây dựng NTM ở
những khía cạnh sau:

Báo chí tuyên truyền, định hướng người dân hiểu và làm theo chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng nông thơn mới. Báo chí tun
truyền để người dân nhận thức đầy đủ vai trị, vị trí và trách nhiệm của cộng đồng

để chung sức xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Xây dựng nông thôn mới là
chủ trương mới của Đảng và Nhà nước nhằm tạo sự đột phá trong lĩnh vực nông
nghiệp, nông dân, nông thôn. Mục tiêu của xây dựng nông thôn mới là làm cho đời
sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Báo chí với
chức năng tư tưởng, xung kích đi đầu tuyên truyền đầy đủ các chủ trương, đường lối
của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng nông thôn mới đến với người dân.

Không chỉ làm tốt nhiệm vụ giới thiệu, tuyên truyền các chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước, bên cạnh đó, báo chí cịn ln theo sát q trình triển
khai xây dựng NTM, nhằm góp phần từng bước đưa chính sách đi vào thực tế, phát
huy hiệu quả tích cực, đem lại lợi ích cho người dân. Báo chí phát hiện và biểu
dương những nhân tố mới, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng đất nước là
một trong những nhiệm vụ quan trọng của cơng tác tun truyền. Chỉ có báo chí
mới có thể chuyển tải một cách sinh động tới người dân trên khắp cả nước những
kết quả xây dựng nông thôn mới, những tấm gương sản xuất kinh doanh giỏi, tích
cực tham gia phong trào chung tại địa phương. Đó là sự động viên, khích lệ các địa
phương cùng phấn đấu thực hiện các mục tiêu của xây dựng nông thôn mới.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Trong thời gian tới, báo chí phải đưa ra những điểm mới và khác của chương
trình nơng thơn mới giai đoạn này so với các giai đoạn trước. Để tuyên truyền được
thật tốt những điểm mới đó, báo chí phải phân tích hiệu quả của các chương trình
nơng nghiệp đang được triển khai thực hiện. Từ đó rút ra bài học kinh nghiệm và
cách làm hay cho giai đoạn hiện nay. Ngoài ra, cần có sự liên kết, phối hợp chặt chẽ
giữa các cơ quan báo chí và sự hợp tác trong cách thức tuyên truyền để đạt được
hiệu quả cao nhất. Trong giai đoạn cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc
tế hiện nay, làm sao để nông dân thực sự làm chủ trong sự nghiệp xây dựng và phát
triển nông thơn, đó là một trong những niệm vụ nặng nề của các cơ quan báo chí
trong thời gian tới. Đồng thời, các cơ quan báo chí cũng là kênh thơng tin cầu nối
giữa Đảng và nhân dân, cùng nhau hướng tới thực hiện được các mục tiêu Chương
trình xây dựng nông thôn mới đã đặt ra.

Tiểu kết chương 1

Như vậy có thể thấy, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn
mới là một trong những chương trình quan trọng của Đảng và Nhà nước ta đề ra
nhằm xây dựng nông thôn ngày càng phát triển văn minh, hiện đại, đời sống vật
chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Trong xây dựng nông
thôn mới, cơng tác tun truyền có vai trị vơ cùng quan trọng để mọi người dân
hiểu về mục đích tốt đẹp của chương trình và cùng làm theo, chung tay xây dựng
nơng thơn mới.

Đồng thời, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cũng
được coi là một trong những nội dung quan trọng được tuyên truyền trên các
phương tiện thơng tin đại chúng nói chung và Đài TNVN nói riêng. Nhiều cơ quan
báo chí mở những chuyên mục riêng, tuyên truyền chuyên sâu về những kết quả đạt
được cũng như những khó khăn, vướng mắc, những bất cập nảy sinh trong quá trình
thực hiện chủ trương này. Công tác tuyên truyền trên các phương tiện thơng tin đại
chúng đã góp phần khơng nhỏ vào những thành công của xây dựng nôn thôn mới và
sự phát triển chung của nông thôn Việt Nam.

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

chính sách của Đảng, Nhà nước về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng
thơn mới; vai trị của báo chí trong cơng tác tun truyền xây dựng nơng thơn mới.
Đây là cơ sở để có cái nhìn tồn diện về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng
nơng thôn mới và tuyên truyền xây dựng nông thôn mới trên báo chí hiện nay. Tuy
nhiên, để làm rõ thêm công tác tuyên truyền về xây dựng nông thôn mới trên VOV1
đang diễn ra như thế nào, vấn đề này sẽ được phân tích ở chương 2 của luận văn:
Thực trạng về cơng tác tun truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông
thôn mới trên VOV1.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC TUYÊN TRUYỀN

“CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NƠNG THƠN

MỚI” TRÊN VOV1

2.1 Vài nét về VOV1 và các chương trình có nội dung tuyên truyền xây
dựng nông thôn mới

2.1.1 Vài nét về VOV1

Hệ VOV1 chính thức phát sóng ngày 7/9/2003, trên tần số quen thuộc AM
675Mhz và FM100Mhz. Đây là Hệ kế thừa từ hệ Chương trình phát thanh đối nội,
hình thành từ khi Đài TNVN được thành lập. VOV1 có các chương trình phát thanh
quan trọng như chương trình Thời sự, các chun trình chun đề về kinh tế, chính
sách và cuộc sống, văn học nghệ thuật,... Các chương trình trên VOV1 được phát
sóng trong thời gian từ 4h45 phút đến 24 giờ hàng ngày và là hệ “Mở”.

VOV1 có chức năng thông tin, tuyên truyền cho bạn nghe đài về các sự kiện
chính trị xã hội quan trọng của đất nước, đường lối, chủ trương, chính sách đối nội,
đối ngoại của Đảng và Nhà nước; phản ánh tổng hợp những vấn đề thời sự kinh tế,
xã hội trong nước và quốc tế, góp phần nâng cao kiến thức và định hướng dư luận.
Hầu hết các vấn đề thời sự trong nước và quốc tế nóng bỏng đều được phản ánh trên
Hệ VOV1 đầy đủ, sắc sảo và đa dạng thơng qua hàng loạt tin, bài. Một trong những
tiêu chí của Hệ VOV1 là nhanh và trực tiếp. Hệ VOV1 cấu tạo theo từng cụm
chương trình, theo từng vấn đề và ưu thế hàng đầu là đảm bảo thông tin nhanh nhất,
mới nhất các sự kiện, vấn đề, tình huống trong đời sống, bình luận kịp thời, giải đáp
những bức xúc của cuộc sống, của thính giả. Ưu thế hơn và cũng là nét bản sắc của
hệ là người dẫn chương trình ln có mặt trực tiếp, thơng tin đến thính giả sớm nhất
diễn biến của cuộc sống.

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Kết quả cuộc điều tra thính giả do Ban thư ký biên tập và thính giả thực hiện đầu

tháng 4/2009 (với số phiếu phát ra là 3000 phiếu, thu về 2.931 phiếu) ở 17 tỉnh đại
diện cho 8 khu vực trong cả nước là: Tây Bắc, Đông Bắc, Đồng bằng sông Hồng,
Bắc Trung bộ, Nam trung bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu
Long cho thấy: Số lượng người thường xuyên nghe hệ VOV1 đạt 69,3%. Trong khi
đó, tỷ lệ thường xuyên nghe hệ VOV2 chỉ là 25% và hệ VOV3 là 30,5%. [36, tr 33]

Theo kết quả khảo sát của tác giả, trả lời câu hỏi quý vị có thường xun
nghe các chương trình trên VOV1 khơng? có 70% người được hỏi cho biết thường
xuyên nghe các chương trình trên VOV1, 20% cho biết thi thoảng nghe và 10% cho
biết ít khi nghe.

Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ người nghe chương trình VOV1
(Nguồn: Số liê ơu điều tra – khảo sát của tác giả Luâ ôn văn năm 2014)
Với tỷ lệ này cho thấy, lượng thính giả quan tâm đến các chương trình trên
VOV1 là rất lớn. Đây là lợi thế của VOV1 trong công tác tuyên truyền xây dựng
nông thôn mới và nâng cao chất lượng các chương trình trên VOV1 để đáp ứng nhu
cầu của thính giả là yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn hiện nay.

2.1.2 Các chương trình tun truyền xây dựng nơng thơn mới

Hiện nay, có khoảng 30 chương trình đang được phát sóng trên VOV1, qua
khảo sát cho thấy, có 5 chương trình thường xun phát sóng nội dung tun truyền
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là: Nơng nghiệp và nơng
thơn, Thời sự, Chính phủ với người dân, Pháp luật và đời sống, Theo dòng thời sự.

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

vẫn là chương trình có nhiều tin bài tun truyền về nơng thơn mới nhất với 65%;
Chương trình thời sự 28%; chương trình Pháp luật và đời sống 2%; chương trình
Chính phủ với người dân 3%; chương trình Theo dịng thời sự 2%. Từ số liệu trên,
có được biểu đồ sau:

Biểu đồ 2.2 : Tỷ lệ tin, bài về NTM qua các chương trình trên VOV1
(Nguồn: Số liê ôu điều tra – khảo sát của tác giả Luâ ôn văn năm 2014)

Nông nghiệp và nông thôn là chương trình có nhiều thời lượng cho đề tài xây
dựng nơng thơn mới nhất, bởi đây là chương trình hướng tới đối tượng người nghe
là những người nông dân, sinh sống ở nơng thơn. Và người nơng dân cũng chính là
chủ thể của chương trình xây dựng nơng thơn mới. Vì vậy, tỷ lệ này cũng là hợp lý.

2.1.2.1 Chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn

Chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn phát sóng từ 5h40-5h50 (phát lại:
16h05 đến 16h15; 22h40 đến 22h50). Đây là chương trình chuyên đề, hướng tới đối
tượng người nghe là nơng dân - đối tượng thính giả quan trọng và đông đảo nhất
của Đài TNVN. Chương trình do phịng Nơng nghiệp sản xuất. Từ ngày 1/1/2009,
Chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn khơng có sự cố định các tiết mục trong
chương trình mà làm theo hướng mở, đề cập những vấn đề đang được dư luận và
người dân quan tâm nhất. Chương trình có một số chun mục như: Xây dựng nơng
thơn mới, Nhà nơng tính chuyện làm ăn, Nhà nông cần biết, Từ làng ra thế giới;
Điểm thư trong tuần (Chủ nhật)…

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

tin về khuyến nông, khuyến ngư, khuyến lâm; phổ biến những kinh nghiệm, mơ
hình và gương làm ăn giỏi; những vấn đề nảy sinh trong đời sống kinh tế - xã hội ở
nông thôn; tâm tư nguyện vọng của người nông dân… Chương trình nêu các vấn đề
đáng quan tâm khác như: Hướng xây dựng nông thôn mới ở nước ta; Nêu ưu tiên
triển khai gói kích cầu của Chính phủ cho nông nghiệp, nông thôn các giải pháp
đảm bảo an ninh lương thực quốc gia; Tìm chỗ đứng cho rau sạch trên thị trường
Việt Nam; Hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn…

Vào thứ 3 hàng tuần, trong chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn có
chun mục xây dựng nơng thơn mới được duy trì từ năm 2011 đến nay, đã phản

ánh khá sâu rộng về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Trong chuyên mục này, không chỉ có những bài phản ánh chủ trương, đường hướng
chỉ đạo của Ban chỉ đạo quốc gia xây dựng nông thôn mới, của Bộ Nông nghiệp và
Phát triển nông thôn mà cịn là những phóng sự, câu chuyện sinh động, mang hơi
thở cuộc sống về sự hưởng ứng, đóng góp tích cực của người dân khắp các vùng
miền trong cả nước để xây dựng nơng thơn mới nhanh chóng đạt được thành cơng.
Đây là một trong những chương trình đón nhận được sự quan tâm của đơng đảo
thính giả và được thính giả đánh giá cao.

Với đối tượng cơng chúng hướng tới chủ yếu là người nơng dân, chương
trình nơng nghiệp và nơng thơn có điểm mạnh là được phát sóng vào thời gian
người nơng dân dễ dàng tiếp nhận thơng tin nhất, đó là vào sáng sớm. Đây là
chương trình chun về nơng nghiệp, nơng thơn nên có nhiều thời lượng giành cho
tin, bài về đề tài nông thôn mới.

2.1.2.2 Chương trình Thời sự

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

từ ngày phát sóng đầu tiên đến nay, các chương trình Thời sự có thời lượng 30 và
45 phút. [17, tr 223]

Chương trình Thời sự có các nhóm thơng tin về chủ trương, chính sách của
Đảng, Nhà nước, những thành tựu, bài học rút ra từ cơng cuộc đổi mới; Nhóm
thơng tin kinh tế và nhóm thơng tin xã hội. Kết cấu chương trình Thời sự rất năng
động gồm có: Tin trong nước: Gồm tin mới nhất về các lĩnh vực chính trị, kinh tế,
văn hóa xã hội đến thiên tai, dịch bệnh… của tất cả các ngành, địa phương trên cả
nước; Tin thế giới: Gồm tin mới nhất về tất cả các lĩnh vực chính trị, ngoại giao,
xung đột, kinh tế, văn hóa của các khu vực, các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới;
Phần bài dài: Là phần thông tin sâu về một vấn đề thời sự trong nước và quốc tế
được thể hiện bằng các thể loại như phóng sự, bình luận hoặc phỏng vấn….

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới, bên cạnh
việc thông tin các sự kiện, hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, chương trình
Thời sự cịn đi sâu phản ánh những khía cạnh khác nhau của xây dựng nơng thơn
mới và thơng tin về q trình xây dựng nông thôn mới ở các địa phương. Với ưu thế
thông tin một cách nhanh nhạy tin tức thời sự tới thính giả, chương trình Thời sự
chuyển tải kịp thời tới người nghe những sự kiện diễn ra trong ngày. Đồng thời,
trong chương trình cũng có những phóng sự ngắn, phản ánh những vấn đề được dư
luận quan tâm. Tuy nhiên, với đề tài xây dựng nông thôn mới, chương trình Thời sự
khơng có nhiều thời lượng để phân tích chuyên sâu, đi vào từng ngóc ngách của vấn
đề xây dựng nơng thơn mới như các chương trình chun đề.

2.1.2.3 Chương trình Chính phủ với người dân

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

sóng từ 11h05 đến 11h15, (phát lại vào 14h05 đến 14h15 và 22h00 đến 22h10) từ
thứ 2 đến thứ 6. Chương trình do phịng Nội chính sản xuất.

Qua chương trình Chính phủ với người dân có thể truyền tải được một cách
đầy đủ những chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước nói chung và
những chủ trương về xây dựng nơng thơn mới nói riêng tới người nghe. Thực tế cho
thấy, chương trình đã chuyển tải kịp thời những Thơng tư, Nghị định mới của Chính
phủ về các lĩnh vực trong cuộc sống, trong đó có những chính sách quan trọng liên
quan đến nơng thơn mới. Tuy nhiên, đây khơng phải là chương trình có thể phát
những phóng sự chun đề, chun sâu về đề tài nơng thơn mới. Chương trình này
chủ yếu chỉ thơng tin một chiều tới thính giả, chưa có những ý kiến của người dân
trong việc triển khai các chính sách đó vào cuộc sống.

2.1.2.4 Chương trình Theo dịng thời sự

Đây là một chương trình mới trên Hệ VOV1, bắt đầu phát sóng từ ngày
1/1/2009. Theo dịng thời sự là một chương trình thời sự tổng hợp, hướng tới đối

tượng công chúng rộng rãi. Chương trình do hai phịng là Thời sự trong nước và
thời sự Quốc tế sản xuất, phát từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần, từ 7h15 đến 8h15 (Phát
lại từ 13h đến 14h). Chương trình gồm các bài phân tích, bình luận, trao đổi với các
chun gia, nhà quản lý… về những vấn đề nổi bật trong các lĩnh vực kinh tế, văn
hóa – xã hội và quốc tế, đem đến cho người nghe cái nhìn tồn cảnh về đời sống
chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội ở trong nước và quốc tế.

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

thực hiện, nhưng vẫn có sự phối hợp ăn ý. Điều này cũng mở ra phương thức thực
hiện các chương trình mới, phù hợp với tiêu chí “Mở” của hệ VOV1.

Với thời lượng chương trình dài 60 phút là điều kiện tốt để phân tích, lý giải
về mọi vấn đề trong đời sống và xã hội được dư luận quan tâm. Tuy nhiên, chương
trình được phát vào 7h15 đến 8h15 (Phát lại từ 13h đến 14h). Đây không phải là
thời gian lý tưởng giành cho người nông dân nghe Đài.

2.1.2.5 Chương trình Pháp luật và đời sống

Chương trình được phát sóng vào các ngày thứ 3, 5, 7 từ 9h45 đến 9h55
(phát lại: 19h20 đến 19h30). Đây là kênh thông tin quan trọng góp phần đưa chính
sách pháp luật vào cuộc sống; Các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước được
phổ biến đến cán bộ và các tầng lớp nhân dân. Trong đó, chú trọng các nội dung
pháp luật liên quan tới đời sống lao động và sinh hoạt, giúp nhân dân nâng cao hiểu
biết về pháp luật. Đặc biệt, chương trình cịn tập trung phản ánh cách làm hay trong
việc thực thi pháp luật ở cơ sở, thể hiện sự đồng thuận giữa ý Đảng, lòng dân.

Tuyên truyền nông thôn mới không chỉ là việc đưa thông tin trực tiếp vào các
nội dung của nông thôn mới, mà có thể là việc phản ánh những cách làm hay, sáng
tạo góp phần nâng cao đời sống của người dân; những cách làm hay để thực hiện
các tiêu chí xây dựng nơng thơn mới. Mặc dù có thể trong bài viết của chương trình
Pháp luật và đời sống khơng nhắc đến từ nông thôn mới nào, nhưng nội dung phản

ánh lại đều là những việc làm để xây dựng nơng thơn mới. Chương trình Pháp luật
và đời sống là cách tiếp cận mới để tuyên truyền nông thôn mới tới người dân.

Điểm mạnh của chương trình là có thể đi sâu phân tích các chính sách pháp
luật của Nhà nước. Bên cạnh tính ưu việt của chính sách, chương trình cũng giành
nhiều thời lượng để phản ánh được những vướng mắc, bất cập trong q trình thực
hiện chính sách đó trong cuộc sống. Tuy nhiên phần nhiều nội dung phát trong
chương trình này thường khơ cứng, chưa hấp dẫn đối với người nghe Đài.

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

xuyên nghe các thơng tin nơng thơn mới qua các chương trình trên VOV1; 20% thi
thoảng nghe. Tuy nhiên, vẫn cịn 20% thính giả được hỏi cho biết ít khi nghe các
tin, bài về nơng thơn mới trên VOV1. Qua đó cũng cho thấy, cần tiếp tục tăng
cường tuyên truyền về nông thôn mới trên VOV1.

Biểu đồ 2.3: Tỷ lệ nghe những thông tin về nơng thơn mới qua các
chương trình trên VOV1

(Nguồn: Số liê ôu điều tra – khảo sát của tác giả Luâ ôn văn năm 2014)
2.2 Nội dung tuyên truyền nông thôn mới trên VOV1

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

Biểu đồ 2.4: Tỷ lệ các nội dung tuyên truyền NTM trên VOV1
(Nguồn: Số liê ôu điều tra – khảo sát của tác giả Luâ ôn văn năm 2014)
2.2.1 Tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây
dựng nông thôn mới

Với nhiều địa phương, xây dựng NTM là một chương trình mới và khó. Thời
gian đầu khi mới triển khai chương trình, nhiều địa phương đã khơng hiểu đúng bản
chất của xây dựng NTM là như thế nào. Nhiều cán bộ địa phương cho rằng, đây là
chương trình do nhà nước hỗ trợ hồn tồn về kinh phí nên đã có những xã xây
dựng bản quy hoạch lên đến vài chục tỷ đồng để xin ngân sách của nhà nước. Đây

chính là hệ quả của việc người dân chưa hiểu được chủ trương, chính sách của Đảng
và Nhà nước về xây dựng NTM. Trong quá trình thực hiện, một số địa phương chú
trọng đến việc nhanh chóng đạt được các tiêu chí, nhất là tiêu chí về xây dựng cơ sở
hạ tầng. Nhiều cán bộ xã nóng vội, đứng ra làm thay dân. Người dân chưa thực sự
làm chủ trong quá trình xây dựng này. NTM chưa thực sự được xây dựng vì lợi ích
của người dân. Chính vì thế, trong cơng tác tun truyền NTM, VOV1 đã chú trọng
đến việc chuyển tải các chủ trương, chính sách xây dựng NTM để mọi người dân
hiểu và nắm rõ được sự đúng đắn của chương trình này. Nội dung này chiếm 24%
trong tổng số tin, bài tuyên truyền về NTM trên VOV1.

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

công nghệ phục vụ xây dựng NTM” có hiệu lực thi hành từ ngày 1/2/2014. (Phát
sóng ngày 20/1); Quyết định số 372 về việc xét công nhận và công bố địa phương
đạt chuẩn NTM. Theo đó, việc xét cơng nhận và cơng bố địa phương đạt chuẩn
NTM phải đảm bảo nguyên tắc công khai, dân chủ, minh bạch, đúng trình tự, thủ
tục quy định…. (Chương trình Chính phủ với người dân, phát sóng ngày 20/3).

Ngoài việc giới thiệu các chủ trương, chính sách, VOV1 cịn phát sóng
những tác phẩm báo chí để cụ thể hóa những chủ trương, chính sách của Đảng và
Nhà nước ta về NTM đến người dân. Những chính sách đó triển khai trong thực tế
đạt được hiệu quả thế nào, từ đó để người dân hiểu và làm theo. Chương trình Nơng
nghiệp và nơng thơn, ngày 21/1 phát sóng phóng sự “Hiệu quả từ chính sách thiết
thực với người dân”. Phóng sự nhấn mạnh, trong điều kiện ngân sách nhà nước cịn
khó khăn, song giai đoạn 2006-2012, Chính phủ đã bố trí nguồn cho các chương
trình vùng dân tộc và miền núi với tổng kinh phí trên 50 nghìn tỷ đồng. Hộ dân tộc
thiểu số đặc biệt khó khăn có thể vay vốn đến 8 triệu đồng với lãi suất 0,1%/tháng.
Để các hộ nghèo và cận nghèo tiếp cận vốn vay có hiệu quả và nhanh chóng thốt
nghèo, hệ thống ngân hàng đã phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh
tuyên truyền và hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi cho bà con. Sử dụng
nguồn vốn vay hiệu quả. Hàng ngàn hộ nghèo dân tộc thiểu số có cơ hội thốt
nghèo, vươn lên làm giàu.

Bên cạnh đó, VOV1 cũng giới thiệu cách làm giúp xã Đại Thành, thị xã Ngã
Bảy - địa phương đầu tiên của tỉnh Hậu Giang cán đích 19 tiêu chí xây dựng nơng
thơn mới. Đó là chủ trương chuyển đổi đúng hướng sang trồng cây cam sành. Ngoài
việc dựa vào dân làm nền tảng xây dựng nơng thơn mới thì xã Đại Thành cịn có sự
điều hành, vận dụng sáng tạo linh hoạt các đường lối, chủ trương cũng như trong
huy động các nguồn lực khác. (Nơng nghiệp và nơng thơn, ngày 1/1/2014). Đây là
ví dụ cho việc thực hiện hiệu quả chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng để đạt
hiệu quả cao trong sản xuất nơng nghiệp.

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

học có vai trị quan trọng trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, là một yếu
tố quan trọng góp phần đảm bảo an ninh lương thực. Vì thế, việc đẩy mạnh ứng
dụng và phát triển công nghệ sinh học hết sức cần thiết. Chủ trương này đã được
Trung tâm công nghệ sinh học thành phố Hồ Chí Minh nghiên cứu thành cơng và
ứng dụng hiệu quả trong sản xuất. (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 30/3).

Cùng với việc tuyên truyền những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước mới ban hành, hiệu quả của việc thực hiện chính sách trong cuộc sống, nhiều
chương trình của VOV1 cịn phát sóng những chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước
trong những chuyến thăm và làm việc tại các địa phương về xây dựng nông thôn
mới. Tại chuyến thăm và làm việc với tỉnh Lạng Sơn về xây dựng nông thôn mới,
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh: “Cần khắc phục tâm lý ỷ lại, khơng
muốn thốt nghèo ở một bộ phận người dân. Trong điều kiện kinh phí giành cho kết
cấu hạ tầng còn hạn hẹp, Chủ tịch nước đề nghị cần làm có trọng tâm, trọng điểm,
cả Nhà nước và người dân cùng góp sức. Khi đã xóa đói, xóa nghèo cần tạo phong
trào thi đua, phát huy sáng kiến trong nhân dân, giúp chính qùn, lãnh đạo tìm
cách đẩy mạnh sản xuất, tạo cuộc sống khá giả cho nhân dân”. (Chương trình Thời
sự, ngày 10/1).

Để giữ vững được mục tiêu giảm nghèo và xây dựng NTM, Phó Thủ tướng

Vũ Văn Ninh tại buổi làm việc với tỉnh Lai Châu đã đề nghị: Lai Châu cần xây
dựng mơ hình sản xuất theo hướng liên doanh, liên kết để thực hiện chương trình
giảm nghèo bền vững. Đồng thời thực hiện tốt các mục tiêu xây dựng NTM. (Thời
sự, ngày 10/1). Trong chuyến thăm và làm việc với các tỉnh Đồng bằng Sông cửu
Long, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cũng đề nghị, các địa phương trong q trình
xây dựng nơng thơn mới phải tạo ra khơng khí dân chủ, khơng được làm mất lòng
tin ở bà con. Đồng thời, phải nhân rộng những mơ hình sản xuất, liên doanh liên kết
đạt hiệu quả cao tại địa phương.

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

cần tiếp tục kiên trì thực hiện. Trong thời gian tới, các địa phương, các ngành liên
quan cần tiếp tục rút kinh nghiệm chỉ đạo làm tốt chương trình này, cần chú ý xây
dựng đồng bộ hạ tầng kinh tế và xã hội, xây dựng phát triển kinh tế đi đơi với giữ
gìn bản sắc văn hóa dân tộc và bảo đảm mơi trường nơng thơn.

Ngồi ra cịn có những ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại Hội
nghị tổng kết năm 2013, triển khai nhiệm vụ năm 2014 của Ban chỉ đạo Chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (Thời sự, ngày 12/3); Lễ trao giải
cuộc thi viết về nông thôn mới (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 13/3)… Các ý
kiến chỉ đạo tập trung nhấn mạnh, cần tiếp tục đẩy nhanh thực hiện các mục tiêu
xây dựng nơng thơn mới. Trong đó, cốt lõi của chương trình là nâng cao chất lượng
đời sống cho người dân. Người dân phải làm chủ của quá trình xây dựng NTM.

Trả lời câu hỏi quý vị quan tâm đến nội dung nào trong công tác tuyên truyền
nông thôn mới trên VOV1, có tới 50% thính giả cho biết quan tâm đến nội dung
tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; 20% quan tâm đến
tuyên truyền về việc thực hiện các tiêu chí xây dựng nơng thơn mới; 20% thính giả
quan tâm đến những bất cập trong q trình xây dựng nơng thơn mới tại các địa
phương; 10% quan tâm đến thông tin về kết quả và điểm sáng trong q trình xây
dựng nơng thơn mới.

Biểu đồ 2.5: Sự quan tâm của thính giả với các nội dung tuyên truyền NTM
trên VOV1

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

Qua việc phân tích các chương trình trên VOV1 có thể thấy VOV1 đã tuyên
truyền kịp thời tới người dân những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước
về nơng thơn mới và đây cũng là nội dung được thính giả quan tâm nhiều nhất.
Thính giả Lê Quang Thắng, xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm, Hà Nam cho biết:
“Về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới thì chúng tôi cũng
được nghe cán bộ về phổ biến, nhưng thực ra cũng chưa hiểu hết được vấn đề. Cho
nên qua nghe Đài tôi thấy, VOV1 đã chuyển tới người nghe những chủ trương,
đường lối chính sách, pháp luật của Đảng, của Nhà nước qua các chương trình như
Chính phủ với người dân, Thời sự. Những nội dung đó giúp chúng tôi hiểu hơn xây
dựng nông thôn mới là nhà nước và nhân dân cùng làm, cùng chung tay góp sức”.

Như vậy cho thấy, thính giả rất quan tâm đến nội dung tuyên truyền các chủ
trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về nông thôn mới và đây cũng là nội dung
đã được VOV1 tuyên truyền và làm sáng tỏ nhiều vấn đề. Khơng chỉ là tun truyền
chủ trương, chính sách mới để người dân biết mà còn tuyên truyền việc cụ thể hóa,
thực hiện chính sách đó như thế nào, đạt được kết quả ra sao. Từ đó, góp phần đưa
chính sách vào cuộc sống.

2.2.2 Tuyên truyền về việc thực hiện các tiêu chí xây dựng nơng thơn mới
Theo Quy định của Chính phủ, xã NTM phải hồn thành được 19 tiêu chí.
Giai đoạn đầu, các xã tập trung thực hiện các tiêu chí quy hoạch, giao thơng, thủy
lợi, trường học, cơ sở vật chất, văn hóa… Trong giai đoạn hiện nay, bên cạnh các xã
đã cán đích, đa số các xã tập trung thực hiện các tiêu chí được coi là khó khăn như:
Chợ nơng thơn, thu nhập, hình thức tổ chức sản xuất, hệ thống tổ chức chính trị xã
hội vững mạnh… Thực tế đó được phản ánh khá sinh động trong các chương trình
trên VOV1. Nội dung này chiếm 29% tỷ lệ tin, bài NTM trên VOV1.

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

huấn, phục vụ nông dân phát triển sản xuất nông nghiệp. (Nông nghiệp và nông
thôn, ngày 15/1).

Thính giả cịn ấn tượng với con số “265 nghìn” trong phóng sự về áp dụng
cơ giới hóa đạt hiệu quả cao tại xã Mai Đình, huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Cũng như
phần lớn các xã nông nghiệp khác trên địa bàn thành phố, tập quán canh tác lúa chủ
yếu của người dân vẫn là gieo mạ và cấy lúa truyền thống. Sau khi chủ trương cơ
giới hóa trong sản xuất nơng nghiệp được đưa vào áp dụng thí điểm, bà con đã đồng
lòng tham gia. Áp dụng cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất, người nơng dân chỉ phải
chi khoảng 265 nghìn đồng trên một sào lúa. Từ khâu làm đất, ngâm ủ, gieo xạ,
phun thuốc trừ sâu đến thu hoạch. Như vậy, người dân đã giảm được khá nhiều
cơng sức trong q trình từ gieo cấy đến thu hoạch. Các dịch vụ như cung ứng phân,
thuốc trừ sâu, tưới nước và các dịch vụ khác được đáp ứng tận chân ruộng. Qua đó,
nơng dân tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập. (Nông nghiệp
và nông thôn, ngày 30/1).

Bên cạnh việc tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật, nhiều bài viết chú
trọng nội dung phát triển và bảo tồn các làng nghề truyền thống, tạo việc làm, tăng
thu nhập cho người dân. Nghề truyền thống vốn là đặc trưng riêng có của nơng thơn
Việt Nam. Yếu tố này cần được duy trì và hướng tới phát triển bền vững. Xây dựng
nơng thơn mới cùng với đó là tiếp thêm sức sống cho các nghề truyền thống, ổn
định đời sống cho người dân, giữ chân lao động trẻ ở lại xây dựng quê hương. Bảo
tồn và phát triển các làng nghề khơng chỉ để phát triển kinh tế mà cịn giữ lại nét
đẹp văn hóa của làng quê Việt Nam.

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

nét đẹp bình dị của phụ nữ Việt Nam, góp thêm tự hào của người Việt với bạn bè
quốc tế”. (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 4/2).

Không chỉ duy trì nghề truyền thống mà cao hơn là xây dựng thương hiệu
cho sản phẩm của q hương mình. Đó là hướng đi bền vững với thương hiệu chè

Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên. Thương hiệu chè sạch được sản xuất theo theo tiêu
chuẩn VietGap, quy chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm là mục tiêu mà những
người sản xuất chè Tân Cương hướng tới để giữ vững chỗ đứng trong lịng người
tiêu dùng trong nước và thế giới. (Nơng nghiệp và nơng thơn, ngày 27/2).

“Trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và sự địi hỏi ngày càng
khắt khe của cơ chế thị trường, đặt ra yêu cầu phải đào tạo nghề cho lao động nơng
thơn. Đó cũng là giải pháp để người dân nâng cao thu nhập và sinh sống được lâu
dài trên chính mảnh đất quê hương mình, khơng phải ly hương kiếm sống”. Đây là
cách làm của huyện n Châu, tỉnh Sơn La. Ơng Hồng Văn Lửa, Trưởng phòng
Lao động Thương binh và xã hội huyện Yên Châu cho biết: Trong những năm qua,
nhờ chú trọng công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn nên đã tạo ra được
những kết quả nhất định. Khi chủ hộ được đào tạo nghề đã xác định được nên trồng
cây gì, ni cịn gì trên mảnh đất nhà mình và chủ động trong cơng tác phịng chống
dịch bệnh… Người dân từng bước thay đổi tư duy, tự tạo được việc làm, tăng thu
nhập. (Nông nghiệp và nông thơn, ngày 13/2).

Tại địa phương khác, chương trình nơng thơn mới lại được đẩy nhanh tiến độ
nhờ việc sử dụng nguồn vốn vay hiệu quả, hàng ngàn hộ nghèo dân tộc thiểu số ở
xã Nghị Trường, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh có cơ hội thốt nghèo và vươn
lên làm giàu. Đây cũng chính là nguồn lực quan trọng để địa phương hồn thành
tiêu chí tỷ lệ về hộ nghèo trong xây dựng nông thôn mới. Nếu thực hiện được đồng
bộ các giải pháp từ phía ngân hàng hoạt động khơng vì mục tiêu lợi nhuận và từ
phía chính quyền địa phương, người dân chủ động tích cực thì có thể tin mục tiêu
giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước xuống cịn dưới 5% của Chính phủ vào cuối năm 2015
sẽ thành hiện thực. (Chương trình Nơng nghiệp và nơng thôn, ngày 22/1).

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

phương. Thực hiện xây dựng nông thôn mới, quy hoạch phải đi trước một bước và
là điều kiện tiên quyết để xây dựng nông thôn mới. Trong đó, có việc vận động
nhân dân cùng họp bàn quy hoạch sắp xếp lại đồng ruộng, dồn điền đổi thửa tạo

điều kiện áp dụng khoa học kỹ thuật, tiến tới nền sản xuất nông nghiệp tiên tiến, giá
trị sản xuất cao, góp phần bảo vệ mơi trường và phát triển bền vững.

Cùng với việc phản ánh các xã đã hồn thành cơng tác dồn điền đổi thửa
trong các phóng sự về q trình xây dựng nơng thơn mới nói chung, có nhiều phóng
sự viết về cơng tác dồn điền đổi thửa đã và đang được triển khai hiệu quả tại các địa
phương. Xã Tam Đa, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên, từ khi triển khai xây dựng
nông thơn mới đã có nhiều thay đổi. Hiện nay trên những cánh đồng xã Tam Đa,
những đường giao thông to, rộng rãi, người dân có thể đưa cơ giới hóa vào sản xuất.
Những kết quả bước đầu trong công tác dồn điền đổi thửa đã và đang tạo ra những
hướng phát triển tạo tiền đề xây dựng nông thôn mới tại địa phương. (Nông nghiệp
và nông thôn, ngày 16/2).

“Dồn điền đổi thửa và dự định mới của người nông dân” là nhan đề của
phóng sự trong chương trình Nơng nghiệp và nông thôn, ngày 26/3. Dồn điền đổi
thửa là một trong những mục tiêu quan trọng của xây dựng nông thôn mới nhằm sắp
xếp lại ruộng đồng, giúp người dân thuận lợi hơn trong sản xuất. Trên các cánh
đồng khơng cịn những thửa ruộng manh mún, nhỏ lẻ và đó cũng là điều kiện để
người nơng dân mạnh dạn thực hiện những dự tính làm giàu từ đất quê mình. Tại
huyện Quốc Oai, Hà Nội, mỗi hộ chỉ cịn 2-3 thửa ruộng. Không những vậy, hệ
thống giao thông thủy lợi cũng được quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình
sản xuất. Dồn điền đổi thửa diễn ra thuận lợi tạo được bước đà lớn cho xây dựng
nông thơn mới, hình thành một nền nơng nghiệp ngày càng tiên tiến.

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

Cùng với tiêu chí quy hoạch và thu nhập, tiêu chí xây dựng hệ thống tổ
chức chính trị xã hội vững mạnh cũng được VOV1 quan tâm đề cập. Trong đó,
nhấn mạnh đến vấn đề thực hiện quy chế dân chủ cơ sở.

Thực tế cho thấy, muốn quản lý và thực hiện tốt mục tiêu xây dựng NTM
phải tập trung giải quyết được những mâu thuẫn trong dân, từ vấn đề thu hồi đất,

giải phóng mặt bằng, làm đường giao thông, xây dựng các công trình cơng cộng. Từ
đó, tạo sự đồng lịng, huy động được mọi nguồn lực, tổ chức cùng chung tay tham
gia xây dựng nông thôn mới. Nhiều bài viết đề cập đến vấn đề phát huy tinh thần
dân chủ trong xây dựng NTM. Bà Triệu Thị Toan, trưởng Ban dân vận huyện Na
Hang, tỉnh Tuyên Quang cho biết, việc thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở không
chỉ giảm khiếu nại tố cáo trên địa bàn mà cịn góp phần vào phát triển kinh tế - xã
hội địa phương. Xuất phát từ quan điểm phải dân chủ từ cơ sở theo tinh thần Nghị
quyết Trung ương IV, ngay cả những khoản hỗ trợ từ trên xuống cũng phải lấy ý
kiến của người dân xem khoản hỗ trợ này có mang lại hiệu quả thiết thực cho người
dân hay không. Huyện vùng cao Na Hang dù cịn nhiều khó khăn, nhưng các thơng
tin về chế độ chính sách các quy định của Nhà nước đều được nhanh chóng chuyển
tải tới người dân. Qua đó người dân ý thức được quyền làm chủ của mình để đưa ra
ý kiến đóng góp xây dựng. (Nông nghiệp và nông thôn, 16/1)

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

Một ví dụ khác của việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở là ở xã Xuân Du,
huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa. Chính quyền xã và người dân đã đồn kết đồng
lịng, phát huy tinh thần làm chủ của người dân, mang lại kết quả tích cực trong xây
dựng nơng thơn mới. Trong đó, người dân đóng góp 80% kinh phí xây dựng nơng
thơn mới. (Chương trình Thời sự, ngày 7/2). Với phương châm thực hiện tốt quy
chế dân chủ ở cơ sở, các chương trình, dự án đều được công khai để dân biết, dân
làm, dân giám sát và kiểm tra mà chương trình xây dựng nơng thôn mới ở xã Nghĩa
Thái, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định được nhân dân đồng tình ủng hộ. Sau 3
năm thực hiện, xã đã đạt 15/19 tiêu chí, phấn đấu hết năm 2014 cơ bản hoàn thành
mục tiêu xây dựng nông thôn mới. (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 18/3).

Cùng với việc phát huy tính dân chủ, trong sự nghiệp xây dựng nơng thơn
mới điều quan trọng cịn là việc phát huy được vai của các tổ chức cùng tham gia
xây dựng nông thôn mới. Qua phản ánh của các phóng viên trong chương trình
Nơng nghiệp và nơng thơn (ngày 11/3) cho thấy, Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh là một trong những lực lượng tham gia tích cực vào Chương trình xây dựng

nơng thơn mới. Cùng với thanh niên, Bộ đội biên phịng cũng tích cực phối hợp với
các xã biên giới đẩy mạnh phát triển kinh tế. Chương trình chung tay xây dựng
NTM của Bộ đội biên phịng tỉnh Thái Bình với những cơng trình góp phần làm đẹp
giàu cho nông thôn, đã thể hiện sức trẻ và vẻ đẹp của thanh niên thời đại Hồ Chí
Minh, góp sức xây dựng đất nước và quê hương đất lúa thân yêu. (Nông nghiệp và
nông thôn, 3/3).

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

nữa cần sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và ý thức vươn lên của các gia
đình nghèo. (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 21/1).

2.2.3 Tuyên truyền về kết quả và điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới
Đây là nội dung được truyền tải mạnh mẽ nhất trong các chương trình phát
sóng trên hệ VOV1, chiếm tới 34% tỷ lệ tin bài về nông thôn mới. Nội dung này
được phát sóng với thời lượng nhiều và ở nhiều chương trình khác nhau. Qua đó
cho thấy, trong q trình xây dựng nơng thơn mới đã đạt được những kết quả khả
quan. Đồng thời, xuất hiện nhiều cách làm hay, sáng tạo.

Về kết quả xây dựng nông thôn mới

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới đã và đang diễn ra
sôi nổi ở khắp các địa phương trong cả nước và đã đạt được những kết quả nhất
định. Thực tế này đã được phản ánh phong phú, nhiều chiều trong các chương trình
của Hệ VOV1. Các tin, bài về kết quả xây dựng nông thôn mới trong cả nước và ở
từng địa phương được phản ánh đậm nhất trong chương trình Nơng nghiệp và nơng
thơn, tiếp đó là chương trình Thời sự. Qua đó cho thấy bức tranh với nhiều gam
màu sáng về kết quả xây dựng NTM trong cả nước và từng địa phương. Trong đó,
có nhiều xã đã cán đích và sắp cán đích xây dựng nơng thơn mới.

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

Cùng với việc thơng tin về kết quả chương trình xây dựng nơng thơn mới của
cả nước, các chương trình trên VOV1 cũng thông tin về kết quả xây dựng NTM ở

các tỉnh thành. Trong chương trình Nơng nghiệp và Nơng thơn, ngày 15/1 có bài
“Quảng Bình nỗ lực xây dựng nông thôn mới”: Sau gần 3 năm triển khai, hầu hết
các xã điểm ở Quảng Bình đều đạt 9-12 tiêu chí. Hiện nay, tỉnh Quảng Bình đã triển
khai nhiều mơ hình thâm canh, sản xuất thử nghiệm một số giống lúa mới, phát
triển chăn nuôi, thực hiện thử nghiệm cánh đồng mẫu lớn, đầu tư máy móc vào các
lớp tập huấn, phục vụ nông dân phát triển sản xuất nông nghiệp. Xây dựng nơng
thơn mới ở Quảng Bình đã tạo sự đồng thuận cao của người dân.

Cùng với các tỉnh thành, kết quả xây dựng nông thôn mới tại nhiều xã cũng
được phản ánh sinh động trên VOV1. Những nỗ lực trong xây dựng NTM ở các xã
với cách làm của riêng mình được phản ánh đa chiều qua các bài viết của phóng
viên. Trong đó, có nhiều xã cán đích và chuẩn bị cán đích hồn thành 19 tiêu chí
NTM. Chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn ngày 14/1, phát sóng phóng sự về
xã Thanh Văn, huyện Thanh Oai, Hà Nội: Một nơng thơn mới được thiết kế bởi
chính người dân, theo nguyện vọng của dân hướng tới sự hài lịng, hạnh phúc của
chính họ. Với cách làm riêng của mình, xã Thanh Văn đang từng bước xây dựng
thành cơng mơ hình NTM theo đúng nguyện vọng của người dân địa phương và
đang dần về đích. Đây là cách làm hay cần nhân rộng để công cuộc xây dựng NTM
sớm hoàn thành mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho bà con nông dân.

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

Giới thiệu điểm sáng, mơ hình hay trong xây dựng nơng thơn mới

Những tấm gương nông dân làm kinh tế giỏi và các mơ hình sản xuất đem lại
hiệu quả cao liên tục được phản ánh trên VOV1, tạo sự lan tỏa rộng rãi trong xã hội.
Từ mơ hình trồng nấm của chị Lê Minh Phượng, xã Hiền Ninh, huyện Sóc Sơn, Hà
Nội mang lại lợi nhuận mỗi tháng hàng trăm triệu đồng. Khơng chỉ chú trọng sản
xuất nấm, chị Phượng cịn tìm ra hướng đi mới cho cây nấm đó là liên doanh, liên
kết với các doanh nghiệp, tìm đầu ra bền vững cho sản phẩm (Nông nghiệp và nông
thôn, ngày 10/1). Bên cạnh đó là mơ hình VAC của anh Nguyễn Tiến Quyết, xã Đại
Áng, huyện Thanh Trì, Hà Nội (Nơng nghiệp và nơng thơn, ngày 11/1); Mơ hình

ni lợn bằng đệm lót sinh học ở Hà Nam, hàng trăm hộ dân đã nâng cao được thu
nhập từ chăn nuôi, môi trường đảm bảo vệ sinh… [Thời sự, ngày 6/2].

Nhiều bài viết giới thiệu tấm gương thanh niên nông thôn tạo dấu ấn trẻ
trong sản xuất nông nghiệp như: Trần Quang Phước, huyện Kiến Xương, Thái Bình
là kỹ sư nơng nghiệp đang làm việc ở thành phố với mức thu nhập trên 1 nghìn đơ
la/tháng nhưng anh đã bỏ phố về quê gắn bó với ruộng đồng và trở thành kỹ sư
nông dân, nghiên cứu thành công giống lúa hoa khơi 4, làm giàu trên q hương,
tìm ra hướng đi mới cho nông dân. (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 22/3)…

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

Thính giả cịn ấn tượng với kết quả vượt bậc của Tùng ảnh, huyện Đức Thọ –
địa phương đầu tiên cán đích xây dựng nơng thơn mới của tỉnh Hà Tĩnh. Yếu tố làm
nên thành công của xã Tùng ảnh là biết huy động sức mạnh tổng lực, trong đó vai
trị của người dân được đề cao. (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 2/3).

Thực tế sau 3 năm triển khai xây dựng nông thôn mới, nhiều địa phương đã
có cách làm hay, sáng tạo để sớm tiến tới đích. Những điểm sáng đó đã được phản
ánh sinh động trong các phóng sự trên VOV1. Các địa phương khác cũng có thể coi
đây là bài học kinh nghiệm, cách làm hay để triển khai tại địa phương mình.

2.2.4 Tun truyền về những khó khăn, bất cập trong q trình xây dựng
nơng thơn mới

Bên cạnh việc phản ánh những kết quả đạt được, những điểm sáng trong xây
dựng nơng thơn mới, VOV1 cũng đã chỉ ra những khó khăn, bất cập trong q trình
xây dựng nơng thơn mới. Những vấn đề đó được phản ánh đa chiều trong các
chương trình. Qua khảo sát cho thấy, số lượng tin bài nội dung này chiếm khoảng
13% số tin bài về nông thôn mới.

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

ngành nông nghiệp để nông nghiệp phát triển bền vững. Nông dân thực sự là chủ

thể của quá trình này. Tuy nhiên những gì đang diễn ra tại xã Canh Nậu, huyện
Thạch Thất Hà Nội lại không phải như vậy. Người dân không được tham gia ý kiến
vào q trình này và cơng tác dồn điền đổi thửa khơng đạt hiệu quả.

Đặc biệt, chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn ngày 16/3 đã nói thẳng nói
thật những bất cập trong việc thực hiện sơ kết sau 3 năm triển khai xây dựng nông
thôn mới: Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới ở một số vùng như Bắc Bộ, Đồng
bằng sông Cửu Long đã tổ chức hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Chương trình xây
dựng nơng thơn mới và sắp đây là các khu vực còn lại. Tuy nhiên, cách tổ chức sơ
kết như thế nào cho hiệu quả thì cần được xem lại, bởi qua việc tổ chức hội nghị sơ
kết 3 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ở
đồng bằng Sông Cửu Long tại Hậu Giang vừa qua, hầu như khơng có mặt của người
dân và thiếu tính phản biện, rút kinh nghiệm sau khi thực hiện chương trình. Phóng
sự nhấn mạnh, sắp tới một số hội nghị sơ kết 3 năm Chương trình mục tiêu quốc gia
xây dựng nông thôn mới ở các vùng sẽ được tổ chức, hy vọng những cách làm hay,
những mơ hình điểm của các xã đạt chuẩn sẽ được phổ biến một cách cụ thể để
nhân rộng. Đồng thời, cần nhiều hơn những ý kiến phản biện, rút kinh nghiệm được
đề xuất trong hội nghị. Có như vậy, chương trình mới có thể tiến xa hơn, đạt thành
tích cao hơn, tránh bệnh quan liêu trong xây dựng nông thôn mới.

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

Các vấn đề bất cập khác cũng được đề cập trong các chương trình phát sóng
trên VOV1 như: Đầu tư cho nông nghiệp phân bố chưa hợp lý. Sau khi triển khai
xây dựng nông thôn mới, những dự án xây dựng rầm rộ được triển khai, những
cơng trình mọc lên như nấm. Tuy nhiên, xây dựng nông thôn mới cũng bộc lộ rõ
những bất cập: Các xã mới tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng trong khi các dự án
phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân lại chưa được
quan tâm đúng mức. (Chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn, ngày 30/3).

Bên cạnh đó, bất cập trong cơng tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn;
vấn đề áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; canh tác ở một số tỉnh miền

núi phía Bắc kém hiệu quả hay vấn đề tái cơ cấu nông nghiệp chưa đặt người dân ở
vị trí trọng tâm… Đó là những vấn đề VOV1 phản ánh và cần được khắc phục trong
thời gian tới để chương trình nơng thơn mới ngày càng đạt được kết quả cao hơn.

2.3 Hình thức tuyên truyền về nông thôn mới trên VOV1

Cùng với nội dung, hình thức là yếu tố quyết định chất lượng tuyên truyền.
Hình thức thể hiện ở kết cấu, phương thức thể hiện, thời lượng các chương trình, thể
loại báo chí sử dụng cũng như cách sử dụng âm thanh (lời nói, tiếng động, âm nhạc)
trong tác phẩm.

2.3.1 Kết cấu chương trình

Chương trình phát thanh là sự liên kết, sắp xếp hợp lý tin, bài, băng tư liệu,
âm nhạc trong một thời lượng nhất định được mở đầu bằng nhạc hiệu, kết thúc với
lời chào tạm biệt nhằm đáp ứng yêu cầu tuyên truyền của cơ quan báo phát thanh,
đồng thời mang lại hiệu quả cao nhất đối với người nghe. [18, tr 216]

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

Thông thường mở đầu các chương trình trình đều là phần tin (với các chương
trình Thời sự) hoặc được mở đầu bằng các vấn đề, sự kiện quan trọng (với các
chương trình chun đề). Đây có thể là những bài phân tích, phóng sự, phản ánh…
(dễ nhận thấy nhất là trong chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn) về những vấn
đề, sự kiện được dư luận quan tâm, liên quan đến những chủ trương, chính sách của
Đảng, Nhà nước mới ban hành hoặc những vấn đề nổi cộm về nơng nghiệp. Ví dụ
một số “bài đinh” trong chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn đã được phát sóng:
Ngày 26/3: “Dồn điền đổi thửa và dự định mới của người nông dân”; “Hiệu quả
của cơ giới hóa đồng bộ” (ngày 1/1); “Để người nông dân ly nông bất ly hương”…

Một nội dung quan trọng trong tun truyền nơng thơn mới được thính giả
u thích đó là chun mục, tiết mục trong các chương trình: Ví dụ chun mục

Xây dựng nơng thơn mới của chương trình Thời sự, Dấu ấn nơng thơn mới, Nhà
nơng tính chuyện làm ăn của chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn; Chun mục
góc nhìn thính giả của chương trình Theo dòng thời sự…

VOV1 là hệ phát thanh tổng hợp, có thời lượng lớn, do vậy, việc sắp xếp
chương trình thế nào để hấp dẫn người nghe là vấn đề ln được các biên tập viên
quan tâm. Ví như chương trình Thời sự: Đây là chương trình có kết cấu ổn định
nhất của Đài. Trong đó, chương trình Thời sự có các phần chính là: Phần tin trong
nước; phần tin thế giới và phần bài dài. Kết cấu này tạo được nét riêng, giữ được kết
cấu truyền thống của chương trình. Thính giả đã quen nghe chương trình thời sự của
Đài TNVN theo kết cấu này từ nhiều năm nay. Việc để phần tin trong nước lên đầu
chương trình thể hiện rõ tầm quan trọng của tin tức trong nước và đó cũng là phù
hợp với “luật gần gũi” trong tâm lý tiếp nhận thông tin. Kết cấu của chương trình
thời sự 30 phút được thể hiện như sau:

Chương trình phát thanh

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

Biểu đồ 2.6: Đồng hồ chương trình thời sự

Cịn đối với chương trình phát thanh chun đề như: Nơng nghiệp và nơng
thơn, Pháp luật và đời sống, Chính phủ với người dân… thì kết cấu lại được sử
dụng như sau: Nhạc hiệu của chương trình Giới thiệu nội dung Tin chuyên đề
-Bài chuyên đề - Diễn đàn hoặc phỏng vấn - Câu chuyện hoặc tiểu phẩm - Tóm tắt
nội dung. Thời lượng phát sóng chương trình phát thanh chun đề thường là 10
đến 15 phút. Tuy nhiên, không phải tất cả các chương trình chuyên đề đều đầy đủ
các phần nội dung trên. Ví dụ chương trình Nơng nghiệp và nông thôn ngày 6/1:

STT Nội dung Thời lượng

1 Nhạc hiệu chương trình 5 giây

2 Giới thiệu chương trình 20 giây

3 Tích cực phịng chống đói rét cho gia súc 4 phút

4 Nhạc cắt 3 giây

5 Tiết mục nhà nông tính chuyện làm ăn: Mơ hình
VAC hiệu quả tại huyện Thanh Trì, Hà Nội

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

Kết cấu chương trình Chính phủ với người dân ngày 20/1 có những nội dung sau:

STT Nội dung Thời lượng

1 Nhạc hiệu chương trình 5 giây

2 Giới thiệu chương trình 30 giây

3 Tết đến sớm với người nghèo và đối tượng chính sách 3 phút
4 Quảng Bình chăm lo Tết cho người nghèo vùng rốn lũ 4 phút

5 Nhạc cắt 3 giây

6 Thông tư liên tịch hỗ trợ Dự án xây dựng nông thôn mới 1 phút giây
7 Tóm tắt nội dung kết thúc chương trình 30 giây

Như vậy, chương trình thời sự có kết cấu riêng, năng động cịn các chương
trình chun đề thường có 2-3 phóng sự, bài phản ánh hoặc tin... Tuy nhiên có nhiều
chương trình, kết cấu đó có thể thay đổi để phù hợp với nội dung chủ đề.

2.3.2 Sử dụng âm thanh

Đặc trưng cơ bản và cũng là phương thức tác động duy nhất của báo phát
thanh là sử dụng âm thanh tổng hợp (bao gồm lời nói, tiếng động và âm nhạc), tác
động vào thính giác của đối tượng tiếp nhận. Qua khảo sát cho thấy, để tuyên truyền
các nội dung của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, VOV1 đã sử
dụng lời nói, âm nhạc, tiếng động chọn lọc để dựng lên bức tranh chân thực, sinh
động về xây dựng nông thôn mới tại các địa phương. Qua đó, vừa đáp ứng nhu cầu
được thông tin kịp thời về cái mới, vừa làm phong phú thêm đời sống tinh thần của
hàng triệu thính giả.

2.3.2.1 Lời nói:

Trong 3 yếu tố: Lời nói, tiếng động và âm nhạc, lời nói là phương tiện
chuyển tải thơng tin quan trọng nhất. Lời nói tự nhiên là một phương tiện hoàn hảo
nhất, tin cậy nhất và cũng đặc biệt người, đặc biệt xã hội trong giao tiếp thông
tin…. Tiếng động là ký hiệu âm thanh thứ ba trong phát thanh. [39, tr 41].

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

khác nhau như: Lời hói của phát thanh viên: Đây là những giọng đọc chuẩn, chất
giọng tốt; Lời nói của phóng viên: là người kiến tạo lựa chọn và thẩm định sự kiện,
đồng thời là người tái hiện lại sự kiện ấy; Lời nói của các nhân chứng (Ý kiến phát
biểu của người có liên quan trực tiếp và gián tiếp tới những vấn đề, sự kiện mà tác
phẩm đề cập).

Hầu hết các bài viết trong chương trình phát thanh trên VOV1 đều sử dụng
lời nói của nhân chứng dưới dạng phát biểu, trong các bài phóng sự, phản ánh... Lời
nhân chứng ở đây chứa đựng thơng tin quan trọng. Ví dụ, trong chuyên mục xây
dựng nông thôn mới (Nông nghiệp và nông thơn, ngày 14/1), phát sóng phóng sự xã
Thanh Văn (Thanh Oai, Hà Nội) xây dựng nông thôn mới được thiết kể bởi chính
người dân, theo nguyện vọng của người dân, hướng tới sự hài lịng, hạnh phúc của

chính họ. Để minh chứng cho sự thay đổi cuộc sống người dân khi xây dựng nơng
thơn mới ở xã Thanh Văn, phóng viên đã sử dụng lời nói của chính người dân tại
địa phương là bà Nguyễn Thị Phan: “Cứ hơn 60 tuổi trở lên là chúng tôi mỗi tháng
được lĩnh 400 nghìn đồng. Cả nước chưa ở đâu có mà ở đây chúng tơi có là sướng
q rồi. Như nhà tơi hai ơng bà là được 800 nghìn này để ăn quà rồi, không phải
tiêu pha cái già cả”. Hay ý kiến của bà Lương Thị Ngoan phó chủ tịch UBND
huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa cho biết về cách thức thực hiện Dự án “Ngân
hàng bò” đang được triển khai tại địa phương: “Ban đầu huyện được hỗ trợ 100 con
bây giờ phát triển thành 180 con rồi. Cũng đến lứa thứ 3 rồi đấy, thì mỗi hộ là 1
con, tức là ban giao tay 3. Lứa thứ 2 là con đực họ sẽ báo cho ban quản lý bản đến
lập biên bản chọn để chuyển cho hộ nghèo khác.” (Nông nghiệp và nông thôn, ngày
21/1)… Những cách làm, hiệu quả thực tế do chính người dân nói lên, tạo cho
người nghe sự tin cậy và trung thực.

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

Định, phát thanh viên bình luận và dẫn dắt sang phóng sự tiếp theo rất linh hoạt:
“Phóng sự vừa rồi cho thấy cơ giới hóa khơng chỉ giải phóng sức lao động của
người dân, tiết kiệm chi phí hiệu quả sản xuất cũng như chất lượng nông sản và
điều này đồng nghĩa với thu nhập của người nông dân tăng lên. Cùng với cơ giới
hóa thì thời gian qua vấn đề xây dựng chuỗi giá trị trong sản xuất nông sản cũng
như xây dựng mối liên kết giữa doanh nghiệp với nhà nơng hay nhà nơng với nhà
nơng dưới hình thức hợp tác xã để có nguồn hàng chất lượng hướng tới đầu ra ổn
định cũng là mục tiêu ngành nơng nghiệp hướng tới. Mơ hình tại tỉnh Hịa Bình
được giới thiệu bởi phóng viên Hương Lan”… Có thể thấy, đoạn lời bình của phóng
sự trước và dẫn sang phóng sự sau rất linh hoạt của phát thanh viên, không chỉ tạo
sự logic cho các phần của chương trình mà còn tạo sự hấp dẫn và giúp người nghe
dễ tiếp nhận được thông tin một cách đầy đủ nhất.

Về lời nói của phóng viên, biên tập viên, trong các chương trình tun truyền
về nơng thơn mới trên VOV1, phóng viên không chỉ là người chứng kiến và phản
ánh lại sự việc mà còn đưa ý kiến chủ quan, cái “tơi” vào trong tác phẩm của mình.

Trong bài viết về xây dựng nông thôn mới ở huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu,
phóng viên kết luận: Có thể khẳng định: Xây dựng nông thôn mới là cuộc cách
mạng ở nông thơn. Việc đạt các tiêu chí là u cầu bắt buộc để được công nhận
theo chuẩn Quốc gia. Tuy nhiên phải nhìn nhận, trên hết vẫn là đời sống của người
dân, môi trường nông thôn văn minh và phát triển bền vững. Đó mới tiêu chí sống
của nơng thơn mới. Yêu cầu này phụ thuộc vào kết quả sáng tạo của quá trình lãnh
đạo cuộc cách mạng, vận động quần chúng, phát huy vai trò làm chủ của người
dân. Từ những kết quả đạt được trong xây dựng nông thôn mới ở Phước Long hơn
3 năm qua, cho thấy, bên cạnh những cách làm năng động, sáng tạo, nói đi đôi với
làm, lãnh đạo nơi đây đã luôn thực hiện tốt lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh
trong Di chúc, đó là :Lấy dân làm gốc. (Nơng nghiệp và nơng thơn, ngày 27/1). Với
phần kết này, phóng viên đã đưa ra lời bình sắc bén, thể hiện quan điểm của mình,
về cốt lõi của xây dựng nơng thơn mới chính là nâng cao đời sống cho người dân.

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

còn được mời đến phòng thu, tham gia trực tiếp vào chương trình. Từ đó nói lên
quan điểm, suy nghĩ của chính mình về chương trình xây dựng nơng thơn mới.

Ví dụ, chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn ngày 1/1 có phần trao đổi của
phát thanh viên Minh Khánh và phóng viên Phương Hà. Khi được hỏi về hiệu quả
phong trào nông thôn mới thời gian qua, phóng viên Phương Hà khẳng định: Phong
trào nơng thơn mới được xem là luồng gió mới thổi vào nông nghiệp, nông thôn và
nông dân. Không chỉ hạ tầng nơng thơn có sự thay đổi mà bản thân người dân cũng
đã có nhiều chuyển biến. Từ sự chủ động đến nhận thức và đặc biệt là tinh thần hợp
tác cộng đồng cũng được nâng cao một cách rõ rệt. Trước ý kiến của phát thanh
viên Minh Khánh cho rằng: Nếu như xây dựng nông thôn mới là công việc tương
đối dễ về chiều rộng thì khi đi vào chiều sâu vẫn còn nhiều vấn đề bỏ ngỏ xin hỏi
quan điểm của chị về vấn đề này? Phóng viên Phương Hà cho biết: Bên cạnh những
kết quả đạt được thì cũng thẳng thắn nhìn nhận về những bất cập cịn tồn tại. Ví dụ
căn cứ vào đặc điểm, lợi thế và nhu cầu thiết thực của người dân để lựa chọn nội
dung nào làm trước, nội dung nào làm sau và mức độ đến đâu để cho phù hợp mức

độ từng địa phương. Những thay đổi thực tế này đã tỏ rõ sự tiếp thu từ phía các
ban, ngành chức năng, tránh được tình trạng chạy theo thành tích, dàn trải, không
mang lại hiệu quả thiết thực và quan trọng hơn nữa là không đáp ứng được đúng
nhu cầu nguyện vọng của người dân, chủ thể của phong trào nông thôn mới. Mặc
dù chỉ là cuộc trao đổi ngắn nhưng cũng giúp thính giả có cái nhìn tồn diện về
nơng thơn mới, nhất là những ý kiến đó được nói ra từ phóng viên chun theo dõi
mảng nơng thơn mới này, giúp người nghe tin cậy hơn vào nội dung thơng tin được
truyền tải và chương trình cũng trở lên hấp dẫn, sinh động.

2.3.2.2 Tiếng động

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

cần tạo hình ảnh và nâng cao tác động của chương trình. Trong đó, chủ yếu sử dụng
tiếng động nền, tiếng động hiện trường để minh họa.

Tiếng động nền là những âm thanh phát ra tại nơi phóng viên đang đứng và
được thu lại. Tiếng động thường được sử dụng ở mở đầu bài viết cho sinh động, gây
ấn tượng, kích thích trí tưởng tượng của người nghe. Mở đầu phóng sự nói về cơ
giới hóa, hiện đại hóa trong nơng nghiệp, phóng viên Phương Chi viết: “Trên cánh
đồng mẫu lớn rộng 50ha của xã Phước Sơn rộn ràng tiếng máy làm đất, máy xạ
hàng. Trên mỗi khoảnh ruộng, từng nông dân thảnh thơi đẩy máy gieo xạ. Đằng
sau họ là hàng lúa giống thẳng tắp. Mùa vụ này, toàn xã Phước Sơn, người nông
dân làm chủ 70 máy gặt đập liên hợp, 20 máy cắt dải hàng, 20 máy tuốt lúa đa
năng, 60 máy cầy và hàng chục công cụ xạ hàng đảm bảo cơ giới hóa trong khâu
làm đất, thu hoạch đạt 100% diện tích…” . (Nơng nghiệp và nơng thơn, ngày 1/1).
Điều đáng nói là đoạn mở đầu này khơng phải được đọc trong phịng thu im ắng mà
được đọc trên tiếng động nền tiếng máy cày, tiếng máy gieo xạ ngoài đồng ruộng.
Cùng với lời văn miêu tả, những tiếng động chân thực đó giúp người nghe hình
dung ra khơng khí lao động sơi nổi, làm cho người nghe có cảm giác phóng viên
đang ở cùng những người lao động, ngồi cánh đồng. Đây có thể được xem là sự
thành công bước đầu, mở đầu cho những nội dung tiếp theo của phóng sự.

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

Như vậy có thể thấy, nếu dùng âm thanh phù hợp với bối cảnh, có thể đưa
thính giả đến bất cứ không gian nào. Tất cả những tiếng động trên đều tạo nên hơi
thở và nhịp điệu của cuộc sống trong các chương trình phát thanh. Bên cạnh đó,
tiếng động cịn có giá trị trực tiếp, làm tăng tính chân thực, thơng qua đó, người
nghe có thể xác định được khơng gian, thời gian và hình dung ra bối cảnh của vấn
đề, sự kiện… Trong một số trường hợp, tiếng động tự nó đã có thể thơng tin một
cách chính xác về khơng khí diễn ra của sự kiện.

2.3.2.3 Âm nhạc:

Âm nhạc là ký hiệu được các biên tập chương trình phát thanh khai thác
mang lại hiệu quả rõ rệt. Trong chương trình phát thanh, âm nhạc khơng chỉ có
chức năng giải trí đơn thuần mà cịn có thể tạo ra khơng khí thơng tin. Khơng phải
ngẫu nhiên mà người ta coi âm nhạc là thế mạnh thứ 2 trong phát thanh sau tin tức
(Phát thanh = tin tức + âm nhạc). [18, tr 87]. Những thể loại nhạc phụ trợ cho các
chương trình phát thanh bao gồm:

Nhạc hiệu: Nhạc hiệu có hai loại, đó là nhạc hiệu riêng của từng đài phát
thanh và nhạc hiệu riêng của từng chương trình phát thanh. Ngồi ra, trong một số
chương trình phát thanh cịn có nhạc hiệu riêng cho từng chun mục. Nhạc hiệu
thường ít thay đổi, nếu có thì cũng chỉ là thay đổi phối âm, phối khí. Đài TNVN từ
khi ra đời đến nay vẫn giữ nguyên giai điệu bài “Diệt phát xít”.

Nhạc hiệu từng chương trình phát thanh xuất hiện ở đầu chương trình như
một tín hiệu để đánh thức, thơng báo cho thính giả biết sự xuất hiện của chương
trình, tạo ấn tượng quen thuộc với cơng chúng. Mỗi chương trình đều có nhạc hiệu
riêng, phù hợp với mục đích, nhiệm vụ của chương trình đó. Ví dụ chương trình
Thời sự, Chính phủ với người dân, Pháp luật và đời sống, Nơng nghiệp và nơng
thơn hay Theo dịng thời sự… đều có nhạc hiệu riêng của mỗi chương trình. Nhạc

hiệu giúp báo hiệu cho người nghe đã chuyển sang chương trình mới và tạo sự quen
thuộc. Nếu nghe nhiều lần, chỉ cần nghe nhạc hiệu là người nghe có thể biết được
đây là chương trình gì.

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

năng giống như những đường kẻ trên mặt báo in. Mặt khác, nhạc xen, nhạc cắt cịn
có ý nghĩa tạo ra sự ngưng nghỉ, giảm bớt căng thẳng cho người nghe. Ví dụ trong
chương trình Thời sự, trước khi chuyển sang chun mục nơng thơn mới cũng có
đoạn nhạc cắt khoảng 5 giây. Rõ nhất là trong chương trình Nơng nghiệp và nơng
thơn, sau mỗi phóng sự hay chun mục đều có nhạc cắt. Thường thì trong 10 phút
chương trình có từ 2-3 đoạn nhạc cắt, mỗi đoạn 3-5 giây. Nhạc xen, nhạc cắt cịn có
tác dụng cho người nghe cảm nhận được sự chuyển đổi chuyên mục một cách nhẹ
nhàng, thư giãn hơn.

Nhạc nền, nhạc minh họa. Đặc trưng của báo phát thanh là công chúng tiếp
nhận thông tin qua thính giác, chính vì vậy những thơng tin được bố trí dày đặc, liên
tiếp với nhau sẽ tạo ra ức chế. Trong q trình tiếp nhận thơng tin, thính giả cần
được giải trí một cách hợp lý để tạo cảm giác thoải mái. Vì thế, trong các chương
trình phát thanh, âm nhạc có vai trị đặc biệt quan trọng, làm dịu bớt căng thẳng, tạo
sự hưng phấn và thư giãn để tiếp nhận thông tin hiệu quả hơn. Âm nhạc ở đây giữ
vai trị điều chỉnh, lúc thì tách rời, lúc liên kết, khi thì dẫn dắt làm cho chương trình
phát thanh trở nên hài hịa, kết dính với nhau trong tổng thể liên hoàn. [18, tr 118]

Qua khảo sát các chương trình trên VOV1 cho thấy, nhạc nền, nhạc minh họa
thường được sử dụng trong những dịp đặc biệt, nhất là vào dịp lễ, Tết. Nhạc nền
thường được sử dụng ở cuối phóng sự hay bài phản ánh. Ví dụ dịp Tết dương lịch,
chương trình Nơng nghiệp và nông thôn sử dụng nhạc nền trong phần kết của phóng
sự cơ giới hóa trong nơng nghiệp. Đó là một đoạn nhạc khơng lời vui tươi. Qua đó
giúp làm tăng thêm hiệu quả tuyên truyền của đoạn kết: “So với con số bình qn
70 tạ/ha trên địa bàn tồn tỉnh năng suất 1 vụ lúa ở phước sơn hiện tại đã đạt 75
tạ/ha. Đây là hiệu quả rõ nét nhất của mơ hình cơ giới hóa đồng bộ góp phần đưa

sản xuất nơng nghiệp phước sơn hiện đại hóa từng bước nâng cao giá trị cho sản
phẩm nông nghiệp”. Nhờ được đọc trên nền nhạc vui tươi, đoạn kết không chỉ cho
thấy kết quả phấn khởi từ việc tăng năng suất lao động mà còn thấy nụ cười của bà
con nơng dân từ thành cơng của áp dụng cơ hóa vào sản xuất.

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

tâm lý phấn khởi cho người nghe. Đặc biệt, kết thúc phóng sự, sau lời bình của phát
thanh viên, chương trình phát bài hát “Chào nơng thơn mới” của nhóm FM để minh
họa cho nội dung này. Nội dung bài hát có đoạn: “Mời về nông thôn mới ngắm cây
cầu mới xây, về vùng nông thôn xa trên những con đường mới, nắng bước xuống
lấp lánh hát trên đồng lúa xanh, bao em thơ tung tăng đến lớp siêng học hành,
Nông thôn mới, chào niềm vui tới, nông thôn mới, thấp sáng ngày mai, nông thôn
mới, cuộc đời đổi mới, nông thôn mới, thấp sáng tình mình. Quê mình bây giờ biếc
mấy hoan ca, Quê mình bây giờ niềm vui khắp trời…”. Bài hát được phát đúng lúc
này, khơng chỉ có tác dụng để người nghe thư giãn, mà nội dung bài hát cũng gắn
với chương trình xây dựng nơng thơn mới, qua đó làm tăng hiệu quả tuyên truyền.

Như vậy có thể thấy, khác với các phóng sự về văn hóa, nghệ thuật, phóng sự
về những vấn đề thời sự, những nội dung có thể gọi là khơ khan như nơng nghiệp,
nơng thơn thường ít sử dụng đến âm nhạc. Tuy nhiên, nếu biết cách lồng âm nhạc
vào một cách hợp lý sẽ tạo hiệu quả bất ngờ, làm nên thành công và sức lan tỏa
mạnh mẽ của tác phẩm.

Với những hiệu quả như tăng sự sinh động, chân thực, hấp dẫn người nghe
của âm nhạc và tiếng động, dù chương trình sản xuất theo phương thức truyền thống
hay phương thức của phát thanh hiện đại cũng không thể bỏ qua hai yếu tố này. Các
chương trình có nội dung tun truyền về nơng thơn mới trên VOV1 cũng khơng
nằm ngồi quy luật đó. Có thể nói, nhờ có âm nhạc, kết hợp với lời nói, tiếng động
được sử dụng một cách linh hoạt, nên các chương trình trở lên phong phú và hấp
dẫn người nghe.

2.3.3 Thời lượng của các chương trình

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

Cịn lại các chương trình chun đề Nơng nghiệp và nơng thơn, Chính phủ
với người dân, Pháp luật và đời sống… thơng thường có thời lượng từ 10-20 phút.
Khoảng thời gian phát sóng các chương trình được áp dụng khá khoa học. Chương
trình Nơng nghiệp và nơng thơn được phát vào sáng sớm từ từ 5h40-5h50 (phát lại:
16h05 đến 16h15; 22h40 đến 22h50); Chương trình “Theo dịng thời sự” phát sóng
từ 7h15 đến 8h15 (Phát lại từ 13h đến 14h) từ thứ 2 đến thứ 6; Chương trình Pháp
luật và đời sống được phát sóng vào các ngày thứ 3, 5, 7 từ 9h45 đến 9h55 (phát lại:
19h20 đến 19h30); Chương trình Chính phủ với người dân phát sóng từ 11h05 đến
11h15, (phát lại vào 14h05 đến 14h15 và 22h00 đến 22h10) từ thứ 2 đến thứ 6 hàng
tuần… Riêng chương trình Theo dịng thời sự có thời lượng dài 60 phút, được phát
sóng từ 7h15-8h15 (Phát lại 13h-14h), từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần.

Việc áp dụng thời lượng, thời gian các chương trình như trên cơ bản đã đáp
ứng được nhu cầu thơng tin cho thính giả nghe đài cũng như thực hiện được mục
tiêu tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về các vấn đề nông
thôn mới thông qua các chương trình phát thanh. Qua khảo sát cũng cho thấy, thời
lượng của các tin, bài, phóng sự trong các chương trình thời sự cũng như chuyên đề
trên Hệ VOV1 ngày càng súc tích, ngắn gọn. Các tin chủ yếu có thời lượng từ 30
giây đến 1 phút 30 giây. Hầu hết các bài phản ánh, phóng sự, phỏng vấn có thời
lượng từ 3 đến 5 phút. Đây là thời lượng phù hợp với báo phát thanh.

2.3.4 Thể loại

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

Kết quả khảo sát cho thấy: Tin chiếm 9%; Bài - phản ánh chiếm 61%; Phóng
sự chiếm 30%. Như vậy, tỷ lệ bài, phản ánh và phóng sự được sử dụng nhiều để
tuyên truyền các nội dung về nông thôn mới. Tỷ lệ các thể loại báo chí được sử
dụng để tuyên truyền về nông thôn mới trên VOV1 được thể hiện bằng biểu đồ sau:

Biểu đồ 2.7: Tỷ lệ phân chia các thể loại báo chí tuyên truyền NTM trên VOV1
(Nguồn: Số liê ôu điều tra – khảo sát của tác giả Luâ ôn văn năm 2014)

2.3.4.1.Tin phát thanh:

Tin phát thanh là sự kiện mới, biến cố mới, tình hình mới về con người, sự
vật, hiện tượng đã xảy ra, đang tiếp diễn được truyền đạt một cách ngắn gọn, trực
tiếp, dễ hiểu tới người nghe bằng phương tiện truyền thông radio [18, tr 245]. Thể
loại này chiếm 9% trong số thể loại báo chí được sử dụng để tuyên truyền nông thôn
mới trên VOV1.

Để tuyên truyền nội dung NTM, các phóng viên sử dụng thể loại tin phát
thanh để thơng tin tới thính giả những chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà
nước, đưa tin hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại các địa phương về xây
dựng nông thôn mới. Các tin này được phát trong chương trình Thời sự. Có hai loại
tin thường được dùng để tuyên truyền về nông thôn mới và thường được các phóng
viên, biên tập viên của Đài TNVN gọi là tin chay và tin sống. Trong đó, tin chay là
tin khơng có tiếng động (lời nói, phát biểu của nhân vật). Tin sống là tin có tiếng
động. Tin có độ dài ngắn khác nhau tùy thuộc vào nội dung, mục đích truyền tải.

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

hướng dẫn chế độ quản lý tài chính đối với kinh phí đối với chương trình khoa học
và cơng nghệ phục vụ chương trình xây dựng nơng thơn mới có hiệu lực thi hành từ
ngày 1/2/2014…”; Hay tin giới thiệu về Quyết định của Thủ tướng về việc xét công
nhận và công bố địa phương đạt chuẩn nơng thơn mới. Theo đó, việc xét công nhận
và công bố địa phương đạt chuẩn nông thôn mới phải đảm bảo nguyên tắc công
khai, dân chủ, minh bạch, đúng trình tự, thủ tục quy định và được thường xuyên
liên tục hàng năm. (Chính phủ với người dân, ngày 20/3)… Các tin này đơn thuần
do phát thanh viên đọc, giới thiệu tới thỉnh giả nội dung chính của chính sách mới.

Bên cạnh đó là những tin sự kiện như: “Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh làm

việc với lãnh đạo tỉnh Bến tre về tình hình xây dựng nơng thơn mới và cơng tác xóa
đói, giảm nghèo” (Thời sự 12h, ngày 18/1); “Chủ tịch Ủy ban nhân thành phố
Nguyễn Thế Thảo đi thăm động viên phong trào sản xuất nông nghiệp và xây dựng
nông thôn mới tại huyện Gia Lâm” (Thời sự 18h, ngày 6/2); “Ban chỉ đạo Trung
ương tổ chức hội nghị sơ kết 3 năm xây dựng nông thôn mới khu vực Tây Nguyên,
Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ” (Thời sự 12h, ngày 24/3)…; “Phó Thủ tướng Vũ
Văn Ninh làm việc với tỉnh Lâm Đồng về tình hình phát triển kinh tế xã hội và nông
thôn mới” (Thời sự 18h ngày 25/3)… Những tin này thường có thời lượng khoảng 1
phút, khơng có lời phát biểu của nhân chứng. Tin dạng này mang tính chất thơng
báo tình hình hoạt động của lãnh đạo, sự kiện diễn ra tại các địa phương, đưa thông
tin một cách nhanh nhất, ngắn gọn và chính xác cho thính giả biết về sự kiện diễn ra
trong ngày.

Do đặc điểm của báo phát thanh là chỉ có phương tiện âm thanh để diễn đạt
nên trong một số trường hợp, chương trình Thời sự sử dụng tin tổng hợp có thời
lượng dài hơn các tin chay. Các tin này thường có các phần rõ rệt, phần đầu của tin
là lời dẫn, phần nội dung và phần băng ghi âm ý kiến phát biểu của nhân chứng. Ở
Đài, dạng tin này được gọi là tin có tiếng động hay tin sống.

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

Chng, tỉnh Bến Tre. Sa oanh, phóng viên Đài TNVN khu vực Đồng bằng sông
Cửu Long đưa tin”. Trong nội dung tin, phần đầu cho biết những kết quả đạt được
trong q trình xây dựng nơng thơn mới tại xã Châu Bình như: Hiện xã đạt được
16/19 tiêu chí xã Nơng thơn mới. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 5,24%. Tỷ lệ người dân
tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 70%, cơ bản đã xóa được nhà tạm. Thu nhập bình
quân 29tr đồng/người/năm. Đặc biệt tỷ lệ lao động có việc làm đạt gần 100%....
Tiếp đó, là lời phát biểu của Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh: “Các đồng chí cố gắng
đã làm tốt rồi thì các đồng chí cố gắng duy trì. Tạo ra khơng khí dân chủ, người
dân làm chủ rồi thì cố gắng duy trì, tạo cho người dân làm chủ. Khơng được lạm
dụng những điều đó làm mất lịng tin của bà con. Thứ hai nữa là cho tổng kết mơ
hình sản xuất có những liên kết như này thì nhân đây tôi cũng đề nghị tỉnh, huyện

làm thế nào nhân rộng ra được”. Với dạng tin sống, có phần lời phát biểu của nhân
chứng giúp tin sinh động, hấp dẫn và nội dung truyền tải được nhấn mạnh hơn.

Thể loại tin có tiếng động được sử dụng khá nhiều trong các chương trình
như: “Hội nghị tổng kết năm 2013, triển khai nhiệm vụ năm 2014 của Ban chỉ đạo
Quốc gia xây dựng nơng thơn mới” (Chương trình Thời sự 18h, ngày 12/3); Chủ
tịch nước Trương Tấn Sang tại chuyến thăm và làm việc với tỉnh Lạng Sơn về nội
dung xây dựng nông thôn mới (Thời sự 18h, ngày 10/1); Chủ tịch nước thăm, tìm
hiểu thực tiễn xây dựng nơng thơn mới tại xã Nghi Liên, huyện Nghi Xuân, tỉnh
Nghệ An (Thời sự ngày 23/3)… thường là những tin mang tính chất tường thuật quá
trình các lãnh đạo đi kiểm tra, làm việc tại các địa phương trong cả nước hay đưa tin
một cách đầy đủ, cụ thể sự kiện diễn ra…

Tin tức là thể loại được sử dụng khá phổ biến trên VOV1. Các tin thường
được viết một cách ngắn gọn, súc tích, ln thể hiện được tính thời sự nóng hổi. Với
đặc điểm nhạy bén và năng động, tin phát thanh là một trong những thể loại chứng
tỏ được ưu thế của phát thanh so với các loại hình báo chí khác trong sự cạnh tranh
gay gắt hiện nay.

2.3.4.2 Các dạng bài phản ánh:

</div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

VOV1, các bài phản ánh về nông thôn mới cũng là loại tác phẩm có phạm vi phản
ánh rộng, phong phú, nhiều khi phức tạp, khó xác định. Tuy nhiên, có một số dạng
thường gặp của bài phản ánh là: Phản ánh về sự việc, sự kiện; bài phản ánh quang
cảnh, hiện trạng; bài phản ánh người thật, việc thật, gương điển hình tiên tiến.

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74>

3 phút, phóng viên đã thông tin đầy đủ đến người nghe kết quả cuộc thi viết, nêu
những mơ hình tốt, cách làm hay về nông thôn mới cũng như sự chỉ đạo của lãnh
đạo Đảng, Nhà nước. Qua đó giúp chương trình nơng thơn mới ngày càng lan rộng
và phát triển mạnh mẽ hơn.

Bên cạnh đó cịn có các phản ánh về Hội nghị Sơ kết 5 năm thực hiện Nghị
quyết Trung ương 7, khóa 10 về nơng nghiệp, nơng dân, nơng thơn (Thời sự 18h,
ngày 6/1); “Ban chỉ đạo quốc gia Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông
thôn mới họp tổng kết 2013, triển khai nhiệm vụ 2014” (Thời sự 18h ngày 12/3);
“Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn (Hà Nam) – khuyến khích người dân tham gia xây dựng
nơng thơn mới” (Thời sự, ngày 6/2);… các phản ánh thường có độ dài từ 2-3 phút,
thông tin đẩy đủ nhất về sự kiện.

Dạng bài phản ánh về quang cảnh, hiện trạng tiêu biểu trong đời sống là một
trong những dạng bài phản ánh khá phổ biến trên báo chí nói chung và báo phát
thanh nói riêng. Dạng bài này chủ yếu nhằm phản ánh quang cảnh, hiện trạng, vấn
đề đáng quan tâm để giúp thính giả có thể hình dung một cách sinh động về những
điều mà tác giả muốn thông tin và qua đó sẽ tự rút ra kết luận cần thiết. Điều đó cho
thấy, dạng bài này gần gũi với phóng sự. Cũng giống như dạng bài phản ánh sự
kiện, sự việc, dạng bài phản ánh này cũng thường có tiếng động hiện trường và ý
kiến của nhân chứng làm tăng thêm sự sinh động và tính xác thực.

</div>
(75)<div class='page_container' data-page=75>

phục vụ nông dân phát triển sản xuất nơng nghiệp. Xây dựng nơng thơn mới ở
Quảng Bình đã tạo sự đồng thuận cao của người dân.

Trong một bài phản ánh khác là “Huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng khởi sắc
phong trào xây dựng nông thôn mới” (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 7/1) cho
thấy: Cốt lõi của xây dựng nông thôn mới là tăng thu nhập cho nông dân và chuyển
dịch cơ cấu nông nghiệp. Bởi vậy nhiều xã ở huyện Vĩnh Bảo đã mở rộng giao
thông nông thôn nội đồng để dễ dàng phát triển các vùng sản xuất hàng hóa tập
trung. Các hộ dân có ruộng trong vùng sản xuất nhiệt tình hưởng ứng chương trình
bằng việc hiến đất mở rộng đường, kênh mương, phá bờ thửa và san bằng diện tích
ruộng tạo thành các cánh đồng mẫu lớn. Xây dựng nông thôn mới ở huyện Vĩnh
Bảo trong thời gian tới vẫn tập trung cho sản xuất và những hạ tầng trực tiếp phục

vụ cho sản xuất. Trong đó, ưu tiên các vùng sản xuất tập trung như cánh đồng mẫu
lớn, các ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ. Trên cơ sở sản xuất của năm 2013, các mơ
hình sản xuất hiệu quả sẽ được phát triển thêm giúp người dân nâng cao sản xuất,
thu nhập. Từ đó có điều kiện tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng ở địa phương. Như
vậy, bài phản ánh đã cho thấy mặc dù là huyện thuần nông, kinh tế chủ đạo dựa vào
nông nghiệp, nhưng nhờ xác định rõ hướng đi phù hợp cho địa phương, huyện Vĩnh
Bảo, thành phố Hải Phòng đã tạo ra những thay đổi tích cực.

</div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

“Ni cá tầm ở xứ Mường” (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 2/3); “Gương thanh
niên sản xuất giỏi” (Nông nghiệp và nông thôn, ngày 22/3); “Làm giàu từ xây có
múi” (Nơng nghiệp và nơng thơn, ngày 23/2);…

Với đề tài xây dựng nông thôn mới, so với thể loại tin phát thanh thì thể loại
bài phản ánh được sử dụng nhiều hơn. Các dạng bài phản ánh trong các chương
trình có sự biến hóa linh hoạt, để thích ứng với sự kiện, vấn đề, tình huống, bối cảnh
nhân vật. Trong những bài phản ánh, thính giả có thể bắt gặp nhiều phong cách thể
hiện khác nhau. Thậm chí ngay trong 1 bài phản ánh cũng có sự kết hợp đa dạng.
Đây là loại bài khá phù hợp với phát thanh.

2.3.4.3 Phóng sự:

Phóng sự là thể loại báo chí có khả năng thơng tin thời sự về người thật,
việc thật một cách sâu sắc trong quá trình phát triển. Trong vai trị của cái “tơi”
trần thuật – tác giả - nhân chứng, tác phẩm phóng sự ngồi việc trình bày hiện thực
cịn nhằm giải đáp những vấn đề mà hiện thực đặt ra. [13, tr 83].

Qua khảo sát các chương trình cho thấy, thể loại phóng sự chiếm 30% trong
tổng số tin, bài tuyên truyền về nơng thơn mới. Trong đó, phóng sự vấn đề là một
trong những thể loại được sử dụng trong các chương trình chun đề và có vai trị
quan trọng, có yếu tố quyết định với nhiều chương trình chuyên đề. Đối với thể loại

này, tác giả thường huy động nhiều ý kiến của nhân chứng. Những giọng nói khác
nhau của nhân chứng tạo nên sự sinh động cho tác phẩm.

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

kinh tế sang trang trại và chăn ni đại gia súc. Vì vậy từ một xã có nhiều khó khăn
nay có tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 12%, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, xuất
hiện nhiều hơn những hỗ giàu”. Xét về phương diện truyền cảm, gây ấn tượng và
cảm xúc thì việc dùng lời nói tác động vào thính giác ln mạng lại hiệu quả cao.
Trong phóng sự, phóng viên lựa chọn những từ ngữ giàu hình ảnh, âm thành và huy
động nhiều thủ pháp nghệ thuật khiến người nghe có thể nhìn thấy được qua sự
tưởng tượng của chính họ. Cụ thể ở đây chính là thủ pháp so sánh về tình hình phát
triển kinh tế xã hội trước và sau khi thực hiện quy chế dân chủ cơ sở. Qua đó làm
nổi bật nội dung, nhờ thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở nên đã góp phần tiến tới
hồn thành chương trình xây dựng nơng thơn mới nói riêng và phát triển kinh tế xã
hội địa phương nói chung.

Trong phóng sự về xây dựng nơng thơn mới ở tỉnh Bến Tre đã nêu vấn đề về
phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và tồn xã hội, huy động sức dân để
xây dựng nông thôn mới. Xây dựng nông thôn mới thật sự là cuộc “Đồng Khởi
mới” giúp kinh tế- xã hội của Bến Tre ngày càng phát triển, đi lên. Để xây dựng xã
nông thôn mới đạt hiệu quả, Tỉnh ủy Bến Tre chỉ đạo cho cả hệ thống chính trị vào
cuộc, xem cơng tác xây dựng nơng thơn mới là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm
trong cả nhiệm kỳ của Đảng bộ. Trong đó tập trung huy động sức dân, phát huy tinh
thần đoàn kết giữa các thành phần, tổ chức xã hội cùng chung tay xây dựng. (Nông
nghiệp và nông thôn, ngày 25/3)

Ngồi ra, các đề tài được các phóng viên khai thác triệt để trong các phóng
sự là: Cơng tác xóa đói giảm nghèo tại địa phương; Vấn đề cơ giới hóa nơng
nghiệp; Cơng tác dồn điền đổi thửa, tiền đề cho xây dựng nông thôn mới cũng như
những khó khăn, bất cập trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại các địa
phương… So với dạng bài phản ánh thì phóng sự ít được sử dụng hơn trong việc

tuyên truyền xây dựng nông thôn mới và chưa có những phóng sự hay, mang tính
chất điều tra, chống tiêu cực ở mảng đề tài này. Các phóng sự mới dừng ở mức độ
tổng hợp, chưa có sự phân tích, nhận định và dự báo tình hình.

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

Đến thời điểm này, hình thức phát thanh thu in truyền thống vẫn tồn tại và
chiếm một khối lượng khá lớn trong các chương trình phát thanh của Đài Tiếng nói
Việt Nam nói chung và VOV1 nói riêng. Theo thống kê của Ban Thư ký, trong số
khoảng 200 giờ phát thanh mỗi ngày, chỉ có khoảng 8 giờ phát thanh trực tiếp, cịn
lại chủ yếu sử dụng hình thức phát thanh từ các băng ghi âm trước. Hiện nay trên
sóng VOV1 có các chương trình: Khách mời chủ nhật, Diễn đàn kinh tế và chương
trình Thời sự được thực hiện theo hình thức phát thanh trực tiếp.

Để chuyển tải nội dung thông tin về đề tài xây dựng nông thôn mới, VOV1
sử dụng hai phương thức chủ yếu là thu in và đọc thẳng. Trong đó, phần lớn các bài
phản ánh, phóng sự về nơng thơn mới được phát trong các chương trình Nơng
nghiệp và nơng thơn, Chính phủ với người dân, Theo dòng thời sự, Pháp luật và đời
sống, vẫn được chuyển tải theo phương thức thu in. Đây là phương thức truyền
thống, được chia thành 3 giai đoạn: Biên tập nội dung, thu in và phát sóng. Với
phương thức này, đảm bảo an tồn vì nếu xảy ra nhầm lẫn sẽ được sửa chữa kịp
thời. Tuy nhiên, mặt hạn chế là thiếu tính nóng hổi, trực tiếp. Sự gị bó trong khn
mẫu thể hiện làm cho chương trình q nghiêm túc, ít gần gũi với cuộc sống đời
thường. Tuy có những hạn chế nhưng phương thức này vẫn được sử dụng nhiều vì
nó phù hợp với điều kiện cho phép và trình độ, năng lực của đội ngũ những người
sản xuất chương trình.

Khơng thể phủ nhận tính an tồn của một chương trình thu in. Tuy nhiên,
phương thức này đang tỏ ra lỗi thời với công nghệ phát thanh hiện đại. “Chương
trình có tồn bộ dáng vẻ của một sự thành cơng nhưng đó là một sản phẩm chết.
Khơng thể nào thay đổi để nó thích ứng với sự tiến triển mới nhất của sự kiện thời
sự. Chính vì vậy, trong một vài thời khắc nó có thể trở thành một bản tin thời sự

chẳng cịn gì thú vị đối với người nghe, thậm chí cịn tệ hơn nữa. Trong một số
trường hợp, bản tin thời sự đó chuyển tải hình ảnh của sự thiếu năng lực khi thính
giả có thể tự mình nhìn thấy sự lỗi thời, chậm trễ của nó”. [11, tr 2].

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

gồm hai giai đoạn: Giai đoạn một biên tập nội dung. Giai đoạn hai là thể hiện tác
phẩm đồng thời với phát sóng. Đọc thẳng là một phương thức sản xuất chương trình
khá an tồn mà khơng gây ảnh hưởng quá lớn đến chất lượng thông tin cũng như
tính thời sự của thơng tin. Chương trình đọc thẳng không hấp dẫn, sinh động bằng
phát thanh trực tiếp nhưng lại an tồn nhờ có sự chuẩn bị kỹ càng về mặt văn bản.
Chương trình đọc thẳng rất ít khi gặp những sự cố về nội dung và kỹ thuật trong q
trình thực hiện, nếu có thì cũng khơng q khó để xử lý.

Quy trình đọc thẳng tạo điều kiện để phóng viên, biên tập viên, đạo diễn
chương trình và kỹ thuật viên từng bước tiếp cận với phát thanh hiện đại. Với
phương thức đọc phát thẳng, người làm phát thanh bỏ qua được cơng đoạn thu băng
vì vậy mà tiết kiệm được thời gian, công sức và chi phí. Mặt khác, các chương trình
phát thẳng bao giờ cũng linh động hơn so với các chương trình thu in. Nhà báo phát
thanh có thể dễ dàng thay đổi kịch bản chương trình, đính chính thơng tin, bổ sung
những thơng tin mới.

Đa số các tin về đề tài nông thơn mới trong chương trình thời sự 6h và 12h
đều được phát thanh viên đọc thẳng tại studio. Ví dụ tin:“Phó Thủ tướng Vũ Văn
Ninh làm việc với lãnh đạo tỉnh Bến tre về tình hình xây dựng nơng thơn mới và
cơng tác xóa đói, giảm nghèo” (ngày 18/1); “Chủ tịch Ủy ban nhân thành phố Hà
Nội Nguyễn Thế Thảo đi thăm động viên phong trào sản xuất nông nghiệp và xây
dựng nông thôn mới tại huyện Gia Lâm” (ngày 6/2); “Ban chỉ đạo Trung ương tổ
chức hội nghị sơ kết 3 năm xây dựng nông thôn mới khu vực Tây Nguyên, Đông
Nam Bộ, Nam Trung Bộ” (Thời sự 12h, ngày 24/3); “Tổng bí thư Nguyễn Phú
Trọng thăm và làm việc tại Sơn La về tình hình phát triển kinh tế xã hội, xây dựng
nông thôn mới và xây dựng Đảng” (ngày 8/1)…

Phương thức đọc thẳng giúp chương trình cập nhật được những tin mới nhất,
chuyển tải tới người nghe những thông tin về sự kiện vừa mới diễn ra trước giờ phát
sóng; những tin về các sự kiện mới nhất đang xảy ra cũng đều có thể được chèn vào
chương trình đọc thẳng. Đây là điều mà khơng thể làm được với các chương trình
được sản xuất theo phương thức thu in truyền thống.

</div>
(80)<div class='page_container' data-page=80>

Đài Tiếng nói Việt Nam thực hiện chức năng thơng tin, tuyên truyền đường
lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, góp phần nâng cao dân trí,
phục vụ đời sống tinh thần của người dân bằng các chương trình phát thanh, báo
điện tử, báo hình và báo viết. Qua gần 70 năm hình thành và phát triển, các chương
trình phát thanh của VOV1 đã khẳng định được vai trị, vị trí trên sóng của Đài
Tiếng nói Việt Nam. Đài có nhiều điều kiện thuận lợi để trở thành kênh thông tin
tuyên truyền hàng đầu về nông thôn mới tới mọi người dân.

Trong chương 2 với tiêu đề Thực trạng về cơng tác tun truyền “Chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên VOV1”, tác giả đã đi sâu khảo
sát, phân tích nội dung và hình thức tuyên truyền về Chương trình mục tiêu quốc gia
xây dựng nơng thơn mới trong các chương trình Thời sự; Nơng nghiệp và nơng
thơn; Chính phủ với người dân; Pháp luật và đời sống; Theo dòng thời sự từ tháng 1
đến tháng 3/2014. Từ kết quả khảo sát có thể thấy, đề tài tuyên truyền xây dựng
nông thôn mới là một trong những nội dung chính, ln được VOV1 quan tâm và
khai thác. Nội dung tuyên truyền của các chương trình đã đáp ứng được yêu cầu
tuyên truyền về nơng thơn mới; góp thêm một tiếng nói sinh động vào công tác
tuyên truyền xây dựng nông thôn mới của báo chí nước ta trong giai đoạn hiện nay.

</div>
(81)<div class='page_container' data-page=81>

Chương 3: NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC TUYÊN TRUYỀN
“CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NƠNG THƠN

MỚI” TRÊN VOV1

3.1 Đánh giá chung về công tác tuyên truyền xây dựng nông thôn mới
trên VOV1

3.1.1 Những thành công của VOV1 trong tuyên truyền về nông thôn mới
Về nội dung:

Thời gian qua, VOV1 đã hồn thành tốt vai trị là cơ quan ngơn luận của
Đảng, Chính phủ, là diễn đàn của nhân dân. VOV1 luôn bám sát tôn chỉ, mục đích
nhằm mang lại những thơng tin hữu ích nhất cho thính giả. VOV1 đã giành thời
lượng lớn các chương trình để làm rõ nội dung, mục đích, phương thức, ý nghĩa của
chương trình xây dựng nơng thơn mới và xác định người dân là chủ thể trong quá
trình này. Từ đó, chính người dân ở nơng thơn đã thể hiện rõ vai trị, trách nhiệm
của mình trong việc triển khai xây dựng nơng thơn mới như: đổi mới hình thức tổ
chức sản xuất, bảo vệ mơi trường, giữ gìn an ninh trật tự ở địa phương, thực hiện
nếp sống văn minh, nâng cao đời sống cho người dân, góp phần hồn thành các tiêu
chí xây dựng nơng thơn mới theo hướng dẫn của Chính phủ. Cùng với thao tác nghe
và phân tích kỹ các tin, bài trong các chương trình phát thanh trên Hệ VOV1, chúng
tơi thấy những ưu điểm cơ bản, nổi bật về nội dung của các chương trình trên hệ
VOV1 tun truyền về nơng thơn mới như sau:

</div>
(82)<div class='page_container' data-page=82>

nhiệm trong việc đưa tiếng nói chính thống, chuẩn mực về các chủ trương, đường
lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với bạn nghe Đài.

Hệ VOV1 tập trung phản ánh những sự kiện lớn của đất nước nói chung và
của Chương trình xây dựng nơng thơn mới nói riêng. Các chương trình phát sóng
trên VOV1 phản ánh nhanh, chính xác nhiều sự kiện, tin tức đang diễn ra sơi động.
Các phóng viên, cộng tác viên có mặt ở những nơi đang diễn ra sự kiện, phản ánh
những vấn đề dư luận quan tâm ở khắp mọi miền Tổ quốc, đáp ứng nhu cầu cập
nhật thông tin nhanh của thính giả. Các chương trình trên VOV1 thơng tin chính

xác, đúng định hướng về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Trên hệ
VOV1, tính chính trị, tư tưởng được thể hiện trong từng nội dung tin bài, từng
chương trình về đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà
nước; bám sát những định hướng cơ bản về chiến lược phát triển kinh tế xã hội của
đất nước để phân tích, lý giải từng vấn đề, sự kiện và sự tác động của sự kiện đó tới
đời sống của quần chúng nhân dân.

Đặc biệt, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới là chương
trình hồn tồn mới và khó với nhiều địa phương. Do đó, cơng tác tun truyền
trong lĩnh vực này phải thận trọng, đảm bảo tính định hướng, tính xây dựng… Tinh
thần này đã được đội ngũ phóng viên, biên tập viên của VOV1 quán triệt và thực
hiện một cách đầy đủ. Từ việc tuyên truyền, giới thiệu các điển hình tiên tiến trong
phong trào xây dựng nông thôn mới đến việc phát hiện, phê phán những biểu hiện,
việc làm sai trái của các địa phương đều đảm bảo được tính định hướng, theo đúng
chủ trương, đường lối mà Đảng và Nhà nước đặt ra. Do đó, có thể nói, hiệu quả lớn
nhất của chương trình đó là khuyến khích, động viên, từ đó nhân rộng các điển hình
giáo dục tiên tiến. Bên cạnh đó uốn nắn những quan điểm, việc làm tiêu cực, sai trái
trong lĩnh vực này.

</div>
(83)<div class='page_container' data-page=83>

xây dựng nông thôn mới. Nhất là tuyên truyền làm rõ những tiêu chí xây dựng nông
thôn mới như thế nào. Đã theo dõi, động viên cổ vũ và giới thiệu những điển hình
làm tốt ở các địa phương để nhân rộng; Cũng đã phát hiện được những khó khăn,
vướng mắc và có đề xuất để tiếp tục hồn thiện chủ trương, tháo gỡ khó khăn để
phong trào xây dựng nông thôn mới phát triển tốt hơn. [phụ lục 2b]

Qua phân tích các chương trình cho thấy, VOV1 đã có tin, bài có tính phát
hiện, đồng thời đề xuất được những khuyến nghị, giải pháp đối với các cơ quan
chức năng liên quan. Từ đó, giúp chính quyền các cấp có cái nhìn đúng đắn hơn về
q trình xây dựng nơng thơn mới và đề ra những chủ trương, chính sách phù hợp
với điều kiện thực tiễn ở địa phương. Đánh giá về nội dung này, ông Hồ Xuân

Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nhận xét: “Các
cơ quan báo chí nói chung và Đài TNVN riêng đã đưa chính sách về cơ sở, về với
dân. Nếu tuyên truyền qua hệ thống tuyên truyền, tập huấn, bồi dưỡng thì rất chậm
và không được nhân rộng như cơ quan truyền thông. Cơ quan truyền thông đưa
nhanh hơn và cụ thể hơn. Cái được lớn thứ hai là qua các cơ quan truyền thông đã
phát hiện giúp những bất cập trong Bộ tiêu chí quốc gia, trong việc tổ chức thực
hiện nơng thơn mới. Tính nóng vội và bất cập về những vấn đề chưa phù hợp do dự
đốn khơng hết tình hình, nhanh hơn so với lấy ý kiến của các đồn kiểm tra.
Trùn thơng cũng là cơ quan sớm nhất trong việc phát hiện tiêu cực, mặt trái trong
xây dựng nông thôn mới”. [Phụ lục 2b]

</div>
(84)<div class='page_container' data-page=84>

Biểu đồ 3.1: Tính thiết thực của các thơng tin tun truyền về nông thôn
mới trên VOV1.

(Nguồn: Số liê ôu điều tra – khảo sát của tác giả Luâ ôn văn năm 2014)
Minh chứng thêm cho luận điểm này, tác giả đã phỏng vấn ông Nguyễn Văn
Hải, xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội và nhận được câu trả lời như sau: Nghe
Đài biết được đường lối chủ trương của Đảng, Nhà nước về nông nghiệp, nông
dân, nông thôn và mọi lĩnh vực của cuộc sống, rất bổ ích. Ví dụ, qua chương trình
Pháp luật và đời sống, chúng tơi biết được chủ trương xây dựng nơng thơn mới là
có ích cho người dân thì dân làng chúng tơi cũng ủng hộ thôi. Thứ ba là bà con
nông dân biết được mơ hình sản xuất kinh doanh giỏi để qua đó rút ra kinh
nghiệm”. [Phụ lục 2c].

Về hình thức:

Sự năng động, tính “Mở” trong kết cấu chương trình là một thế mạnh của các
chương trình trên VOV1. Trong những dịp đặc biệt hoặc có các sự kiện đột xuất,
các chương trình của VOV1 và khung chương trình của Hệ có thể thay đổi một
phần hoặc tồn bộ chương trình để đáp ứng u cầu tuyên truyền. Các bản tin được

bố trí liên tục cũng tạo nên dịng chảy thơng tin năng động cho VOV1. Kết cấu các
chương trình của Hệ phù hợp với nhu cầu của bạn nghe Đài.

</div>
(85)<div class='page_container' data-page=85>

pháp này đã hạn chế được tối đa nhược điểm (nhất là với phát thanh), đó là cách
viết dài, đơn điệu cũng như đặc tính “bất chợt”, “thống qua” của phát thanh.

Nếu như những năm trước, mỗi bài viết thường dài 2 trang đánh máy, thậm
chí là 3 trang và có những bài mặc dù do phóng viên của Hệ VOV1 viết nhưng cũng
khơng có tiếng phỏng vấn nhân vật hay cịn được gọi là bài chay… thì nay, tình
trạng này đã được khắc phục một cách tối đa. Các bài viết thường ngắn gọn, súc
tích, ngơn ngữ dễ hiểu, gần gũi với người dân nhờ vậy mà lượng thông tin truyền tải
tới thính giả qua mỗi chương trình tăng lên đáng kể. Tất cả các chương trình đều có
tiếng động (lời nói của nhân vật). Mặc dù vẫn sử dụng bài của cộng tác viên hay bài
khai thác nhưng tỷ lệ này giảm hẳn so với trước kia.

Có thể nói, việc sử dụng tiếng động trong các chương trình phát thanh tuyên
truyền về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trong những
năm gần đây đã được tăng lên đáng kể. Điều này khiến cho các chương trình sinh
động, hấp dẫn, tạo hứng khởi với người nghe, đồng thời, cũng tạo cho thính giả cảm
giác tin cậy trước những thơng tin mà chương trình mang lại.

Một ưu điểm nữa của các chương trình phát thanh trên VOV1, đó là đã đổi
mới trong hình thức thể hiện các tác phẩm báo chí phát thanh về cách đọc, người
đọc. Trước đây, tất cả các bài viết, dù là của phóng viên hay cộng tác viên đều do
đội ngũ phát thanh viên chuyên nghiệp thể hiện. Hai người đọc thường là một nam,
một nữ sẽ thay phiên nhau. Người này giới thiệu cho người kia đọc và ngược lại.
Tuy nhiên, hiện nay, với xu thế đổi mới của phát thanh hiện đại, cùng với phát thanh
viên, các phóng viên, biên tập viên cũng trực tiếp trình bày tác phẩm của mình trên
sóng. Như vậy, cũng có nghĩa là có rất nhiều giọng đọc khác nhau cùng thể hiện
trên sóng. Điều này mang đến cho chương trình một màu sắc mới, sinh động hơn,

tránh mang đến cho người nghe cảm giác đơn điệu, buồn tẻ… Người nghe thấy độ
tin cậy cao và bài viết mang tính thuyết phục hơn vì người trình bày chính là người
đã trực tiếp tham gia chứng kiến và thẩm định sự kiện.

</div>
(86)<div class='page_container' data-page=86>

quan trọng tới người dân và nhất là người dân nông thôn. Trong các chương trình
của Đài có những có ý kiến phát biểu của chuyên gia rất hay có có tác động lớn đối
với người dân”. [Phụ lục 2b]

Thính giả Vũ Khốt, xã Minh Quang, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình nhận
xét: “Tơi thấy nội dung của chương trình nơng thơn mới thì được phát nhiều trong
chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn. Nhiều phóng sự hay, sinh động lắm.
Không chỉ nội dung hay mà cách phóng viên đọc nghe cũng rất thật. Khơng biết có
phải họ đọc ngay ngồi đồng ruộng khơng họ làm như thế nào đó mà có chương
trình tơi nghe được cả tiếng máy cày trong đó, nghe rất thật. Chắc họ cũng phải
làm công phu đấy”. [Phụ lục 2c]

Ngồi ra, chương trình cũng đã chú ý đến việc phân bổ thơng tin theo cơ cấu
vùng miền, có nghĩa là thông tin được dàn trải ở nhiều địa phương, vùng miền của
Tổ quốc và tránh không tuyên truyền quá nhiều về một địa phương trong một
khoảng thời gian dài. Chính điều này khiến cho người nghe cảm thấy được tính bao
qt của chương trình, đồng thời kích thích thính giả có mong muốn được nghe,
được biết thơng tin ở những nơi, những vùng đất mà mình khơng biết hoặc chưa
từng đặt chân đến… từ đó có những so sánh thực tế ở địa phương mình.

Với những cải tiến mạnh mẽ cả về nội dung và hình thức, các chương trình
của VOV1 đã và đang ngày càng thu hút sự quan tâm của đông đảo bạn nghe Đài
trong cả nước, góp phần nâng cao hiệu quả tuyên truyền nói chung và tun truyền
về nơng thơn mới nói riêng. Từ kết quả khảo sát cơng chúng có biểu đồ sau:

</div>
(87)<div class='page_container' data-page=87>

Từ biểu đồ cho thấy, có 25% số thính giả được hỏi cho biết nội dung tuyên

truyền về nông thôn mới trên VOV1 được thể hiện với hình thức rất hấp dẫn, 55%
cho rằng hình thức tuyên truyền nơng thơn mới hấp dẫn và 20% thính giả cho rằng
không hấp dẫn. Như vậy, VOV1 đã tuyên truyền nội dung về nông thôn mới hấp
dẫn và thu hút được đơng đảo sự quan tâm của thính giả. Đa số thính giả hài lịng
với hình thức tun truyền nơng thôn mới trên VOV1.

3.1.2. Những hạn chế trong tuyên truyền xây dựng nông
thôn mới trên VOV1

Về nội dung: Nội dung của một số chương trình trên VOV1 tun truyền về
nơng thơn mới cịn đơn giản, chung chung. Tin bài chưa sâu, nặng về hội nghị, hội
thảo, lễ tân. Tin chủ yếu nêu tiến độ, ít nêu vấn đề sâu, phản ánh thực tế từ cơ sở.
Chưa có nhiều tin, bài có tính phát hiện, tin “độc quyền” của Đài; chưa đi sâu vào
những vấn đề nóng; Ít có bài phân tích, điều tra có tính quy mơ; Ít bài chống tiêu
cực… Các tin bài, phản ánh về hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại địa
phương mới dừng lại ở việc phản ánh thành tựu địa phương; phần phát biểu của
lãnh đạo Đảng, Nhà nước vẫn dài dòng ở nội dung biểu dương khen thưởng, chưa
có sự phân tích sâu sắc vào khó khăn, hạn chế ở địa phương đang gặp phải trong
q trình xây dựng nơng thơn mới.

Chương trình Thời sự ít có điểm nhấn; Phỏng vấn chưa hay, câu hỏi theo lối
mịn; Ít phóng sự gắn với đời sống của người dân… Các bản tin thiếu tin tức trực
tiếp từ hiện trường, chưa tạo được dòng chảy thơng tin liên tục trong các bản tin.
Chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn cịn nặng về lý luận, nặng về phản ánh các
hội thảo, định hướng phát triển ở tầm vĩ mơ mà ít hướng dẫn cụ thể cho bà con nông
dân về cách thức nuôi, trồng, giới thiệu các mơ hình, kinh nghiệm làm ăn hiệu quả…

</div>
(88)<div class='page_container' data-page=88>

nước và chỉ có 10% người được hỏi cho biết quan tâm đến kết quả, điểm sáng trong
xây dựng nơng thơn mới.

Ngồi ra, thơng tin của các chương trình trên VOV1 tuy phong phú nhưng
chưa đồng đều. Có chương trình phản ánh được nhiều sự kiện, vấn đề nhưng có
chương trình lại rất nghèo nàn, nhất là vào những ngày nghỉ khơng có nhiều sự
kiện. Bên cạnh đó, tin, bài tuyên truyền về nông thôn mới hầu như đều là tuyên
truyền về tiến trình, những kết quả xây dựng nông thôn mới và các sự kiện diễn ra
trong cả nước. Các chương trình ít bài viết đi sâu phản ánh thực tiễn, nhất là những
bài phản ánh mặt tồn tại, hạn chế cũng như chưa kịp thời phản ánh những vấn đề
nóng bỏng, bức thiết đặt ra trong thực tiễn của lĩnh vực xây dựng nông thôn mới. Vì
thế, chưa giúp cho thính giả có được cái nhìn sâu sắc và tồn diện về thực tế sơi
động của nông thôn mới đang diễn ra trên khắp cả nước.

Về vấn đề này, ông Hồ Xuân Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và
phát triển nông thôn cho rằng: Bên cạnh những mặt đạt được, cũng có một số mặt
chưa đáp ứng được yêu cầu. Chúng ta hay thiếu cân đối trong tuyên truyền. Thời kỳ
đầu tập trung giải thích chính sách chứ chưa biết cái gì hợp lý hay khơng lợp lý là
hồn tồn đúng. Nhưng triển khai đã vài ba năm rồi thì việc cùng với các hệ thống
khác làm rõ thêm một số vấn đề chưa hợp lý để có kiến nghị chính thức thì chưa
làm được. [Phụ lục 2b]

Phóng viên Thu Hằng cũng thừa nhận, “Chương trình mục tiêu quốc gia xây
dựng nơng thơn mới” trên sóng VOV1 đã được tun trùn với thơng tin đầy đủ,
đa chiều, phản ánh mọi mặt của vấn đề đang diễn ra trong cả nước. Chương trình
nêu bật được những kết quả, công sức giữa Nhà nước, nhân dân cùng phối hợp
thực hiện. Tuy nhiên: Tin, phản ánh, phóng sự chủ yếu tập trung theo hướng tuyên
truyền, chưa phân tích khía cạnh cịn tồn tại, hạn chế. Các đưa thông tin chưa sâu,
chưa hấp dẫn. [Phụ lục 2a]

</div>
(89)<div class='page_container' data-page=89>

Đơng Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội cũng cảm thấy chưa hài lịng: Tin bài về nơng
thơn mới nhiều khi còn cục bộ, chưa đồng đều ở các khu vực. Ví dụ có nơi nào mới
có sự kiện về xây dựng nơng thơn mới thì sau đó sẽ có vài tin, bài phóng sự về khu

vực đó. Điều đó làm cho mình thấy khơng cập nhật được thơng tin ở nhiều nơi. Bên
cạnh đó như nhà tơi làm trang trại muốn nghe tin bài kinh nghiệm về nuôi cá, hay
các lồi khác dưới nước thì ít lắm, chủ yếu đài mới giới thiệu nhiều về mơ hình
trồng trọt thơi. [Phụ lục 2c]

Đồng thời, thiếu những mơ hình chuyển đổi đất cho các khu công nghiệp,
đưa nhà máy về làng để giữ chân lao động trẻ ở lại quê hương. Đây cũng là một
trong những lực lượng nòng cốt trong q trình xây dựng nơng thơn mới. Ngồi ra,
trong tồn bộ các chương trình khảo sát, khơng có bài viết nào giới thiệu về bài học
kinh nghiệm, mơ hình xây dựng nông thôn mới ở nước khác trên thế giới. Điều này
được lý giải là do hạn chế về trình độ ngoại ngữ của các phóng viên viết về mảng
nơng nghiệp, nông thôn, thiếu kế hoạch tuyên truyền dài hạn và cơng tác quản lý
báo chí chưa sát với thực tiễn.

Một trong những nguyên nhân khác dẫn đến hạn chế về nội dung phải kể đến
đó là yếu tố con người. Có thể nói, việc tăng thời lượng các chương trình phát thanh
là việc làm đúng đắn. Tuy nhiên về mặt biên chế thì lại chưa hợp lý. Phóng viên
phải làm ít nhất hai chương trình một tuần. Trong khi đó, cơ chế làm việc hiện nay
của các phóng viên, biên tập viên Đài TNVN nói chung và hệ VOV1 nói riêng cịn
rất cồng kềnh như: Khi phóng viên lên kế hoạch, đi lấy tin, viết tin bài, trích băng,
biên tập âm thanh, duyệt lãnh đạo phòng, duyệt Ban biên tập, chọn nhạc nền, bài hát
cho tác phẩm (nếu có), thu, đọc phối hợp với phát thanh viên và kỹ thuật viên, kiểm
thính (nghe chương trình phát sóng).

</div>
(90)<div class='page_container' data-page=90>

tìm hiểu, thâm nhập thực tế dàn trải, thiếu chiều sâu nên chất lượng tin, bài, nội
dung chương trình cũng khơng thể phong phú.

Về hình thức:

Bên cạnh những kết quả đạt được, hình thức tun truyền nơng thơn mới trên

VOV1 còn một số hạn chế: Kết cấu các chương trình chuyên đề chưa đa dạng:
Thường gồm một phỏng vấn, hai hoặc ba bài dài, khơng có chủ đề xuyên suốt mà
chỉ là sự lắp ghép thuần túy các bài cho đầy chương trình. Việc dùng quá nhiều bài
làm cho người nghe cảm thấy nặng nề, khó tiếp nhận. Nhiều chương trình thiếu sự
liên kết, bị cắt làm nhiều phần rời rạc khiến người nghe có cảm giác vụn vặt. Một số
phát biểu trong tin, bài chưa hay (chủ yếu mang tính minh họa), khơng có nội dung
thơng tin, lời nhân vật nói gần giống với lời dẫn, để cũng được mà cắt cũng được.
Các chương trình cịn q coi trọng thơng tin, ít thời lượng dành cho âm nhạc.

Sự mất cân đối trong việc sử dụng các thể loại báo chí để tun truyền về
nơng thơn mới trên VOV1. Hiện nay, chương trình thường chỉ dừng lại ở thể loại
mũi nhọn đó là bài phản ánh. Các bài phóng sự mang tính chiến đấu, điều tra, hấp
dẫn người nghe chưa nhiều; Bình luận thì lại chưa được chú ý khai thác. Có nhiều
ngun nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó phải kể đến tình trạng khan hiếm
nguồn nhân lực, thiếu những phóng viên, biên tập viên dày dặn kinh nghiệm, do đó
ít có những bài bình luận sắc sảo, thu hút người nghe. Những phóng viên trẻ, sự đầu
tư, tích lũy về mặt chun mơn nghiệp vụ chưa nhiều. Vì thế việc thực hiện những
phóng sự điều tra cũng không phải là điều dễ dàng đối với các phóng viên. Đây là
thiếu hụt lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng chương trình mà VOV1 cần chú ý
khắc phục trong thời gian tới.

</div>
(91)<div class='page_container' data-page=91>

Thính giả Lê Quang Thắng, xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam
nhận xét “Nhiều tin bài giọng đọc giống nhau q, có phóng viên đọc thì cũng
chưa trùn cảm. Nhiều người được phỏng vấn nói trên đài nhưng mà nói cũng
chưa chuẩn, có lúc vẫn cịn nói ngọng, nghe khơng rõ. Với lại, các chương trình về
nơng thơn mới thì chưa có sự tham gia của người nghe. Ví dụ chương trình Alo
VOV1 thì người nghe được gọi điện đến nói trực tiếp. Nhưng các chương trình về
nơng thơn mới thì chỉ có người nhà đài đọc thơi chứ chưa có sự tham gia của thính
giả”.[Phụ lục 2c]

Mặc dù trong thời gian gần đây, các chương trình đã chú ý đến yếu tố vùng
miền nhưng cũng do nguồn nhân lực hạn chế nên không phải lúc nào điều này cũng
thực hiện được. Hơn nữa, do cách làm lương khô, nên thường sau mỗi chuyến đi
cơng tác của phóng viên đến địa phương nào thì sau đấy địa phương đó thường
được xuất hiện nhiều trên sóng.

Trên thực tế, Đài TNVN đã có các cơ quan thường trú ở các vùng, miền khác
nhau, tuy nhiên sự phối hợp giữa các chương trình phát thanh thiếu tính đồng bộ
chặt chẽ. Hầu hết các cơ quan thường trú chỉ phục vụ tin bài cho Ban biên tập Thời
sự cịn các chương trình phát thanh chuyên đề thì hạn chế. Mặt khác, đa số phóng
viên thường trú thường có mối quan hệ chặt chẽ với địa phương, khu vực mình
quản lý thơng tin nên cũng ít đụng chạm đến những vấn đề nóng, vấn đề gai góc của
địa phương đó. Có thể nói, mặc dù có nhiều cơ quan thường trú nhưng khơng phải
lúc nào các chương trình cũng đưa được tiếng nói từ địa phương lên sóng. Đây
chính là một trong những yếu tố khiến cho sự phân bổ sóng giữa các địa phương
chưa thực sự đồng đều, hợp lý.

</div>
(92)<div class='page_container' data-page=92>

3.2 Phương hướng nâng cao chất lượng chương trình phát
thanh của Hệ VOV1

3.1.1 Nâng cao chất lượng chương trình phát thanh trên VOV1 phù hợp
với tổng thể phát triển của ngành phát thanh hiện nay

Để hòa nhập vào xu thế chung là tồn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế,
đáp ứng nhu cầu thơng tin của thính giả và quy hoạch ngành phát thanh, Đài Tiếng
nói Việt Nam đã đề ra mục tiêu phát triển: Phát thanh Việt Nam mà chủ đạo là Đài
Tiếng nói Việt Nam phải phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững; Vừa tiếp thu có chọn
lọc những kinh nghiệm hay, những cách làm có hiệu quả của khu vực và thế giới,
vừa phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của Việt Nam; Không ngừng đổi mới nâng
cao chất lượng nội dung các chương trình phát thanh trên sóng quốc gia là phương

thức chủ yếu, kết hợp với phát thanh trực tuyến trên mạng internet, báo điện tử
vov.vn và báo Tiếng nói Việt Nam.

Bên cạnh đó, từng bước hiện đại hóa hệ thống dây chuyền sản xuất chương
trình phát thanh, truyền dẫn phát sóng để tăng cường chất lượng phát thanh tại mọi
miền trên lãnh thổ Việt Nam, tạo điều kiện để sóng Đài TNVN đến với đồng bào
Việt Nam ở xa Tổ quốc và bạn bè quốc tế; Có kế hoạch phát triển phương tiện thu
nghe, phát triển mạng lưới truyền thanh cơ sở và hệ thống nghe đài công cộng…
Phát triển công nghệ đi đôi với việc đào tạo, bồi dưỡng nhân lực, nhằm tạo ra đội
ngũ vừa giỏi về chun mơn, nghiệp vụ, vừa có phẩm chất đạo đức tốt để phục vụ
sự nghiệp hiện đại hóa ngành phát thanh Việt Nam.

Mục tiêu chung của Đài TNVN là “Xây dựng Đài Tiếng nói Việt Nam phát
triển tồn diện đến năm 2020 trở thành Đài phát thanh Quốc gia mạnh có uy tín
ngang tầm với các nước tiên tiến trên thế giới, ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện
đại vào dây chuyền sản xuất đạt chuẩn quốc tế”. [35, tr 90].

</div>
(93)<div class='page_container' data-page=93>

Việt Nam; Báo điện tử và phát thanh có hình. Đây là dấu mốc quan trọng của một
giai đoạn phát triển mới, nâng tầm Đài TNVN.

Thực hiện Nghị định này, năm 2008, Đài TNVN đã sắp xếp lại khung
chương trình phù hợp với tình hình mới, tránh được sự trùng lặp, tạo bản sắc của
mỗi hệ; sắp xếp lại bộ máy theo mơ hình hệ, tinh gọn, hiệu quả; giao qùn tự chủ
cho các hệ; đầu tư ứng dụng công nghệ theo hướng phát thanh hiện đại; bố trí hệ
thống thiết bị trong dây chuyền sản xuất đồng đều các loại sóng AM, FM cho các
hệ, bảo đảm tỷ lệ phủ sóng hoàn toàn trong dân cư và toàn lãnh thổ Việt Nam kể cả
vệ tinh, mặt đất, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cơng chức có đức, có tài, làm báo
chun nghiệp, làm chủ công nghệ; phối hợp với các bộ, ngành địa phương tăng
cường công tác tuyên truyền, công tác cộng tác viên và điều tra thính giả, tiến tới
có cơ quan độc lập về cơng tác điều tra thính giả. [20. tr 4-6]

Cùng với việc tiếp tục đầu tư đổi mới và nâng cao chất lượng các chương
trình trên VOV1, liên tiếp trong những năm gần đây, lãnh đạo Đài TNVN chỉ đạo
thực hiện nhiều cơng trình nghiên cứu khoa học để nghiên cứu các giải pháp nâng
cao chất lượng các chương trình trên các hệ, trong đó có hệ VOV1 như: Đổi mới và
nâng cao chất lượng các hệ phát thanh của Đài TNVN; Nghiên cứu, hoàn thiện và
phát triển hệ phát thanh VOV1, VOV2, VOV3 Đài Tiếng nói Việt Nam trong tình
hình mới… Đài TNVN cũng đã và đang đầu tư các trang thiết bị và nguồn nhân lực
để phát triển và nâng cao chất lượng các chương trình của các Hệ phát sóng để ngày
càng đáp ứng được yêu cầu của thính giả.

3.2.2 Đẩy mạnh vị trí các chương trình của Hệ VOV1

Vị trí và chức năng của Hệ VOV1 đã được nêu trong Quyết định của Tổng
Giám đốc Đài TNVN số 206/QĐ-TNVN. Lãnh đạo Đài TNVN ln có sự chỉ đạo
và theo dõi chặt chẽ hoạt động của Hệ VOV1 ngay từ khâu sắp xếp chương trình để
tạo sự hợp lý nhất. Kết cấu chương trình của VOV1 từ 7/9/2003 đến nay đã có 3 lần
được điều chỉnh, đổi mới để ngày càng hợp lý hơn, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao
của bạn nghe Đài.

</div>
(94)<div class='page_container' data-page=94>

ký biên tập nhận xét các nội dung trên hệ VOV1 về cả ưu điểm và khuyết điểm.
Lãnh đạo Đài cho ý kiến kết luận và chỉ đạo các nội dung cần tuyên truyền. Trong
các cuộc giao ban của Hệ VOV1 vào buổi sáng ngay sau giao ban của Đài, đều có
sự kiểm điểm lại các nội dung, các bộ phận của Hệ triển khai hôm trước và ý tưởng
thực hiện chương trình hơm sau theo sự chỉ đạo của lãnh đạo Hệ, lãnh đạo Đài….

Đài TNVN tiếp tục khẳng định VOV1 là Hệ phát thanh đối nội quan trọng
hàng đầu và sẽ tiếp tục được đầu tư đổi mới, nâng cao chất lượng các chương trình
phát sóng trên VOV1. Đài TNVN cũng đã và đang đầu tư các trang thiết bị và
nguồn lực để phát triển VOV1 là Hệ cung cấp thông tin nhanh nhất về các vấn đề

thời sự và chính trị, ngoại giao, kinh tế, văn học nghệ thuật cho thính giả trong và
ngoài nước; thực hiện chức năng, nhiệm vụ quan trọng của Đài TNVN được Đảng,
Chính phủ và nhân dân giao phó: Đài TNVN là Đài phát thanh quốc gia trực thuộc
Chính phủ, thực hiện chức năng thơng tin, tun truyền đường lối, chính sách của
Đảng và pháp luật của Nhà nước, góp phần nâng cao dân trí, phục vụ đời sống tinh
thần của nhân dân bằng các chương trình phát thanh, phát thanh trên internet, phát
thanh có hình và báo viết.

</div>
(95)<div class='page_container' data-page=95>

Lãnh đạo Đài TNVN cũng xác định: Ln ln đổi mới chính là cách thức
tốt nhất để phát triển các hệ phát thanh. Đổi mới toàn diện, đổi mới ngay từ cách tổ
chức, quản lý, lãnh đạo, bộ máy tinh gọn nhưng phải đạt hiệu quả cao. Các chương
trình phát sóng phải được cải tiến và không ngừng nâng cao chất lượng để đáp ứng
nhu cầu địi hỏi ngày càng cao của đơng đảo thính giả. Mở nhiều chuyên mục mới,
phù hợp nhiều đối tượng… Đài phải ln lấy thính giả làm trung tâm để đổi mới và
khơng ngừng điều chỉnh hồn thiện…

Hệ VOV1 cần phát triển theo định hướng trở thành một kênh thời sự tin tức
chính thống của Đài TNVN. Những thơng tin được truyền tải trên Hệ VOV1 cần có
cả chiều sâu và bề rộng để thính giả có được cái nhìn từ chi tiết đến bao quát về một
vấn đề cụ thể. Cần xây dựng nhiều chương trình mới, đáp ứng đa dạng các đối
tượng bạn nghe đài, có tính giao lưu, tương tác với thính giả. Hệ VOV1 cần có đội
ngũ con người đủ trình độ, năng lực. Tăng tính chủ động của đội ngũ lãnh đạo và
nhân viên, phóng viên và biên tập viên.

3.3 Các giải pháp nâng cao chất lượng tuyên truyền “Chương trình mục
tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới” trên VOV1

Trong bối cảnh hiện nay, Đài TNVN đẩy mạnh tuyên truyền Chương trình
mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới trong các chương trình phát sóng trên
Hệ VOV1 là hồn tồn đúng đắn, phù hợp, nhằm góp phần thực hiện tốt các chủ

trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về lĩnh vực này. Cũng chính vì
vai trị, vị trí to lớn của công cuộc xây dựng nông thôn mới đối với quá trình phát
triển đất nước, đặc biệt trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa mà cơng tác
tun truyền nơng thơn mới cũng địi hỏi khơng ngừng được nâng cao chất lượng,
nhằm cập nhật thông tin tới đông đảo công chúng, đồng thời đáp ứng được yêu cầu
đặt ra của thực tiễn Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

</div>
(96)<div class='page_container' data-page=96>

Trả lời câu hỏi, theo quý vị, thời gian tới, Hệ VOV1 cần chú trọng hơn nữa
cơng tác tun truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới? có
tới 60% thính giả được hỏi cho rằng, VOV1 cần quan tâm hơn nữa cơng tác tun
truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới; 30% thính giả cho
rằng cần thiết và 10% thính giả cho rằng khơng cần thiết phải quan tâm hơn nữa đến
tuyên truyền nông thôn mới.

Biểu đồ 3.3: Tiếp tục quan tâm tuyên truyền nông thôn mới trên VOV1
(Nguồn: Số liê ôu điều tra – khảo sát của tác giả Luâ ôn văn năm 2014)
3.3.1 Cải tiến về nội dung chương trình phát sóng

Nội dung tun truyền là yếu tố quan trọng nhất, quyết định đến chất lượng
tuyên truyền. Nội dung tuyên truyền phải là các vấn đề xây dựng nơng thơn mới,
những vấn đề mà người dân cần, có ý nghĩa thiết thực đối với họ để có thể áp dụng
làm theo được. Đổi mới nội dung chương trình trên VOV1 nói chung và các chương
trình thơng tin về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới nói
riêng là yêu cầu cấp thiết. Theo kết quả điều tra của Ban thư ký mới đây thì hơn
60% người được hỏi cho rằng yếu tố quan trọng nhất của chương trình phát thanh
của hệ VOV1 chính là nội dung, vấn đề hay, bổ ích. Chính vì vậy, việc đổi mới nội
dung phải theo hướng này, trong đó, đổi mới mạnh mẽ cả chương trình Thời sự và
các chương trình chuyên đề.

</div>
(97)<div class='page_container' data-page=97>

cao chất lượng đội ngũ phóng viên, cộng tác viên và 7% cho rằng cần tiếp tục tăng

cường đầu tư trang thiết bị, kỹ thuật hiện đại, đồng bộ.

Biểu đồ 3.4: Giải pháp nâng cao chất lượng tuyên truyền NTM
(Nguồn: Số liê ôu điều tra – khảo sát của tác giả Luâ ôn văn năm 2014)
Qua đó cho thấy, cải tiến nội dung các chương trình phát sóng về nơng thơn
mới là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, yếu tố quan trọng nhất quyết định chất lượng
tuyên truyền. Trước hết, để đổi mới nội dung tuyên truyền về nông thôn mới cần
phải xác định rõ mục tiêu, quan điểm của công tác tuyên truyền xây dựng nơng thơn
mới. Các chương trình tun truyền về nơng thôn mới phải bám sát những nét lớn
trong tư tưởng chủ đạo về xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước. Xây dựng nông thôn mới là một chủ trương lớn của Đảng và
Nhà nước ta hiện nay nhằm phát triển nông nghiệp, nơng thơn, mang lại những lợi
ích thiết thân cho người dân, đặc biệt là người nông dân…

</div>
(98)<div class='page_container' data-page=98>

nông thôn mới. Việc xác định mục tiêu tuyên truyền là điều vơ cùng quan trọng, vì
nếu khơng bám sát mục tiêu này sẽ khó đạt được mục đích tun truyền.

Về quan điểm tuyên truyền xây dựng nông thôn mới, phải dựa trên quan
điểm tinh thần Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, đó là “Phát triển hài hịa, bền
vững giữa các vùng nông thôn, giữa xây dựng đô thị và xây dựng nơng thơn mới”.
Theo đó, nơng thơn và đô thị cùng phát triển và bảo đảm sự công bằng xã hội. Từ
thực tế xây dựng nông thôn mới cho thấy, ở một số địa phương vì chạy theo thành
tích nên chỉ cố hồn thành các tiêu chí về cơ sở vật chất, hạ tầng mà coi nhẹ các tiêu
chí liên quan đến chất lượng cuộc sống của người dân. Điều này rất nguy hại, vì cái
đích cuối cùng của nông thôn mới là nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân
chứ không phải là đạt được các tiêu chí. Vì vậy, nội dung tun truyền cần chú
trọng hơn đến quan điểm này.

Cần tập trung tuyên truyền xây dựng nơng thơn mới phải dựa vào sức dân là
chính. Công tác tuyên truyền phải làm sao để người dân thấy đây là phong trào vì

lợi ích của chính họ, của mỗi người, mỗi gia đình trong xã; phải làm cho cán bộ các
cấp nhận ra rằng cơng nghiệp hóa được nông nghiệp và thực hiện được các mục tiêu
xây dựng nơng thơn mới cũng chính là tiến tới mục tiêu cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước. Bên cạnh đó, cần tăng cường cơng tác tun truyền, động viên cổ vũ
nhân dân sáng tạo nhiều phương thức thực hiện có hiệu quả Chương trình xây dựng
nơng thơn mới. Tun truyền phải phù hợp với thực tế. Gắn bó với thực tế, người
tuyên truyền sẽ dễ dàng phát hiện những vấn đề khiếm khuyết, không hợp lý trong
thực hiện các chính sách liên quan đến xây dựng NTM, từ đó đề xuất với các cấp
lãnh đạo các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, bổ sung, hồn chỉnh và tổ chức thực
hiện các chính sách, phù hợp với yêu cầu của thực tiễn.

</div>
(99)<div class='page_container' data-page=99>

dân chủ và những việc làm thiết thực sẽ phát huy được tính tích cực, sáng tạo của
người nơng dân trong q trình xây dựng nông thôn mới.

Công tác tuyên truyền xây dựng NTM phải có kế hoạch dài hạn, chia thành
nhiều giai đoạn và trong mỗi giai đoạn phải có các hình thức, phương pháp, nội
dung tuyên truyền phù hợp. Những kết quả tuyên truyền trong giai đoạn trước sẽ là
cơ sở, tiền đề thúc đẩy hoạt động tuyên truyền trong giai đoạn tiếp theo. Coi trọng
xây dựng mơ hình điểm về xây dựng NTM làm cơ sở thực tiễn tăng tính thuyết
phục của công tác tuyên truyền, tạo sự lan tỏa nhanh và bền vững của phong trào
xây dựng NTM. Công tác tuyên truyền phải theo sát quá trình xây dựng NTM ở cơ
sở, nắm được thành quả để làm dẫn chứng, chứng minh, nêu những cách làm hay,
những tập thể, cá nhân điển hình trong đóng góp xây dựng NTM… nhằm tạo hiệu
ứng lan tỏa trong công cuộc xây dựng NTM. Về chỉ đạo tuyên truyền nội dung cần
tập trung vào một số vấn đề mà q trình xây dựng nơng thơn mới hiện nay còn tỏ
ra lúng túng, yếu kém như việc huy động các nguồn lực tham gia xây dựng nông
thôn mới; công tác đào tạo nghề cho lao động nơng thơn, việc thực hiện một số tiêu
chí chưa phù hợp với từng vùng, miền…

Cùng với đó cần có sự thống nhất trong nhận thức về Chương trình mục tiêu

quốc gia xây dựng nơng thơn mới. Trong q trình xây dựng nơng thơn mới cịn nổi
lên một số vấn đề đáng quan tâm. Về lý luận, còn một số điểm cần phải được làm
rõ; đã xuất hiện xu hướng phong trào hóa sự nghiệp xây dựng NTM; nhận thức
chưa đầy đủ về vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM; chưa chú trọng
huy động nguồn nội lực, vẫn cịn tư tưởng trơng chờ, ỷ lại vào nguồn vốn đầu tư của
nhà nước, của cấp trên; thiếu tập trung tuyên truyền, vận động để huy động các
nguồn vốn đầu tư khác, nhất là nguồn lực xã hội hóa; lúng túng trong việc tìm ra
giải pháp hiệu quả để tuyên truyền, cổ vũ người dân thi đua thực hiện Chương trình
xây dựng nơng thơn mới… Vì vậy, cần có những tin bài mang tính định hướng rõ
nhận thức của người dân về chương trình xây dựng nơng thơn mới, đặc biệt trong
cán bộ, đảng viên cấp xã.

</div>
(100)<div class='page_container' data-page=100>

quyết định thời gian thực hiện là 10 năm và tầm nhìn 20 năm; đối tượng là địa bàn
xã, được thực hiện trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên, do xuất phát điểm hiện nay của
nông thôn quá thấp so với đơ thị và so với Bộ tiêu chí nông thôn mới, do vậy nhu
cầu đầu tư cho nông thôn là rất lớn. Song xây dựng nông thôn mới khơng phải hồn
tồn dùng đến tiền và khơng phải việc gì cũng địi hỏi có sự đầu tư của nhà nước.
Cần vận động nhân dân tham gia cùng chung tay xây dựng nơng thơn mới như: góp
ngày cơng lao động, hiến đất làm đường giao thông, chỉnh trang đồng ruộng, thơn
xóm…

Nguồn lực thứ hai để xây dựng nơng thơn mới là từ doanh nghiệp, các nhà
hảo tâm trong và ngoài nước. Chính sách đầu tư cho nơng nghiệp, nơng thơn hầu
hết được triển khai ở các tỉnh. Do đó trong nội dung tuyên truyền cũng cần lưu ý
đến vấn đề này, qua đó kêu gọi nguồn lực đầu tư về nông thôn, giải quyết việc làm
cho người lao động, ổn định đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp, đào tạo nghề,
chuyển dịch cơ cấu lao động, tăng thu nhập cho người dân…

Nguồn lực thứ ba của xây dựng nông thôn mới là ngân sách nhà nước, nhất
là đối với việc đầu tư các cơng trình phúc lợi, cơng trình phục vụ cho hệ thống hành

chính của Nhà nước, nguồn lực này vô cùng quan trọng.

Cùng với việc định hướng nội dung tuyên truyền chung trên VOV1, cần đổi
mới nội dung tuyên truyền ở các chương trình Thời sự và chương trình chuyên đề:
Đổi mới nội dung chương trình Thời sự trước hết là ở việc nâng cao chất lượng tin
thời sự. Tin thời sự phải nhanh, kịp thời đề cập vấn đề nóng. Thơng tin nhanh bằng
cách đưa tin trực tiếp từ hiện trường. Biên tập viên dẫn chương trình sẽ liên hệ điện
thoại với phóng viên đang có mặt tại các sự kiện lớn, những điểm nóng để cung cấp
thơng tin ngắn gọn, nhanh nhất tới thính giả. Thơng tin trong chương trình Thời sự
phải xóa nhịa khoảng cách không gian từ nơi diễn ra sự kiện tới thính giả.

</div>
(101)<div class='page_container' data-page=101>

những chi tiết mới mà là đưa thơng tin ở nhiều khía cạnh, góc độ để thính giả hiểu
rõ hơn về sự kiện. Để làm được điều đó, lãnh đạo Hệ phải có kế hoạch cụ thể để viết
bình luận hay phóng sự, phỏng vấn về những vấn đề thời sự đang trong quá trình
diễn tiến để thính giả có được thơng tin liên tục nhưng khơng nhàm chán. Bên cạnh
đó, các chương trình Thời sự cần tăng cường thơng tin hữu ích với người dân. Bởi
công chúng ngày càng tiếp cận thông tin chủ động hơn. Đồng thời, cần tăng cường
tính chiến đấu cho các chương trình thời sự. Tính chiến đấu thể hiện ở quan điểm,
thái độ của chương trình phát thanh trước vấn đề đang được dư luận quan tâm như:
Chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, những biểu hiện làm trái pháp luật…

Ngồi việc đổi mới nội dung chương trình Thời sự, chương trình chuyên đề
cũng cần phải thể hiện bản sắc riêng. Thể hiện đúng tiêu chí chương trình bằng cách
xác lập nhóm đối tượng mà chương trình hướng tới hoặc đối tượng đặc thù của
chương trình. Nội dung chương trình phải hướng tới việc phản ánh những vấn đề
gần gũi với các nhóm đối tượng đó. Điều này địi hỏi phóng viên phải chọn góc tiếp
cận sự việc, vấn đề phù hợp với đối tượng của chương trình…

Ơng Tăng Minh Lộc, Chánh văn phịng Ban chỉ đạo Trung ương Chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cho rằng, hiện nay “vẫn còn một

bộ phận cán bộ và người dân có hiểu nhưng chưa hiểu đầy đủ về nông thôn mới.
Đặc biệt là cán bộ và nông dân ở vùng sâu vùng xa và có nghịch lý là một số cán
bộ cấp Trung ương và cấp tỉnh trong hệ thống vận hành thậm chí hiểu về nơng thơn
mới ít hơn tuyến huyện và tuyến xã”. Chính vì vậy, công tác tuyên truyền trong thời
gian tới cần tiếp tục tuyên truyền để mọi người hiểu đầy đủ về chương trình này.
“Bên cạnh đó tăng cường tun trùn về những mơ hình tốt, cách làm hay, những
bệnh thành tích đang diễn ra để người dân học tập những cái tốt, tránh và đấu
tranh chống lại cái xấu. Cần phải tiếp tục nâng cao thông tin của cơ quan chỉ đạo,
cơ quan tổng hợp, trực tiếp là văn phòng điều phối, cơ quan tổng hợp chương trình
với các cơ quan báo chí trùn thơng”. [Phụ lục 2b]

</div>
(102)<div class='page_container' data-page=102>

người nơng dân thật sự đóng vai trị là chủ thể xây dựng nơng thơn mới. Làm sao
chuyển hóa vấn đề xây dựng nông thôn không phải là, chủ yếu là chủ trương đường
lối của Đảng mà là nhu cầu khách quan, mong muốn tự nguyện của người nông
dân. Để người dân thấy hết đây là cơng việc của chính mình để phát huy khả năng
sáng tạo, phát huy các nguồn lực chủ động hơn nữa, tích cực hơn nữa, tự giác hơn
nữa vào q trình xây dựng nơng thơn mới. Tơi cho đấy là cái gốc và sắp tới phải
tập trung quan tâm nhiều hơn, làm nhiều hơn”. [Phụ lục 2b]

Thực tế hiện nay, tuy có nhiều cố gắng, song nội dung phát sóng các chương
trình tun truyền về nơng thơn mới vẫn khơng tránh khỏi tình trạng “ăn đong” –
nghĩa là chưa thực sự chủ động trong tuyên truyền. Nội dung đơi khi phụ thuộc
nhiều vào cái mà mình có, nghĩa là vẫn cịn tình trạng nói những điều mình có chứ
khơng phải nói những điều thính giả muốn nghe. Đây chính là điều khiến cho các
vấn đề nơng thơn mới chưa tạo được vệt đậm trên sóng, vì vậy sức lan tỏa yếu, hiệu
quả xã hội mang lại chưa cao… Để khắc phục tình trạng này, Ban biên tập chương
trình cần chủ động lựa chọn thời điểm hoặc mảng vấn đề để thể hiện thành vệt đậm
nhằm gây dư luận xã hội cần thiết, tránh tình trạng phóng viên gặp gì viết nấy. Có
như vậy mới có thể tác động trực tiếp đến các nhà quản lý trong lĩnh vực này, từ đó
mà có những điều chỉnh cho kịp thời với thực tế.

Theo phóng viên Nguyễn Sỹ Lý: “Trong chương trình Nơng nghiệp và nơng
thơn cần có những thơng tin sâu hơn về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng
nông thôn mới. Tập trung phản ánh thực tế thực hiện chương trình ở nhiều vùng,
miền khác nhau. Đặc biệt, tăng cường đưa ý kiến của chuyên gia và người dân về
chương trình cũng như cách tổ chức thực hiện ở địa phương. Chương trình Thời sự
phải có những bài phân tích, bình luận về xây dựng nơng thôn mới, hạn chế các bài
phản ánh sơ sài. Với chương trình Pháp luật và đời sống cần tập trung phân tích,
phản ánh hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân ở
nông thôn” [Phụ lục 2a]

</div>
(103)<div class='page_container' data-page=103>

nội dung liên quan đến lĩnh vực này và mới thu hút được sự quan tâm, tham gia của
cơng chúng, của tồn xã hội, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới.

Hiện nay Đài Tiếng nói Việt Nam đã lên sóng Kênh truyền hình Quốc hội.
Theo đó, sẽ có phóng viên thường trú của kênh này ở khắp các tỉnh thành trong cả
nước. Vì thế cần có cơ chế khuyến khích đội ngũ này viết bài tuyên truyền cho sóng
phát thanh, trong đó có chủ đề về nơng thơn mới. Qua đó, khắc phục tình trạng tin
bài tập trung vào ở một số vùng miền, chưa có tính rộng khắp.

3.3.2 Nhóm các giải pháp về hình thức các chương trình phát sóng

Một tác phẩm báo chí phát thanh nếu đã có nội dung hay, cũng cần có sự thể
hiện hấp dẫn về mặt hình thức mới để lại ấn tượng tốt trong lịng thính giả. Về hình
thức các chương trình phát sóng trên VOV1 thời gian gần đây đã có nhiều cải tiến.
Song vẫn cần có sự thay đổi để phù hợp hơn với thực tế đang diễn ra sôi động ở
khắp các vùng nông thôn trên cả nước. Sự nhàm chán, đơn điệu trong phương thức
thể hiện cũng khiến thính giả khơng quan tâm tới việc tiếp nhận thơng tin. Do vậy,
chính phóng viên, nhà báo, biên tập viên phải chủ động thường xuyên thay đổi hình
thức thể hiện tác phẩm của mình.

Một trong những điều cần phải cải tiến đầu tiên về mặt hình thức của các
chương trình tuyên truyền về nơng thơn mới đó là cần phải thay đổi sự bất hợp lý
trong việc sử dụng thể loại. Đặc biệt, chú ý tăng cường những bài bình luận sắc nét,
tạo dấu ấn cho người nghe… Hiện nay, các chương trình phát thanh tuyên truyền về
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới chủ yếu vẫn sử dụng các
thể loại báo chí truyền thống như tin, bài phản ánh, phóng sự… Trong ba tháng
khảo sát chưa có bài bình luận nào về xây dựng nơng thơn mới. Xu hướng minh họa
chủ trương chính sách vẫn bao trùm các chương trình khiến chương trình trở nên
khơ cứng, nhàm chán, giáo điều… Thực tế cho thấy, việc tăng cường các bài bình
luận sắc bén, thể hiện quan điểm của Đài TNVN về những vấn đề chính trị - xã hội
là hết sức cần thiết. Bên cạnh đó, bài bình luận phải đáp ứng được các yêu cầu:
Đúng đắn, xác đáng, đúng tầm; rõ ràng, súc tích và kịp thời, đúng lúc.

</div>
(104)<div class='page_container' data-page=104>

hơn tin tức. Phóng sự phát thanh sinh động bởi có thể sử dụng nhiều tiếng động hiện
trường, tiếng của các nhân vật được phỏng vấn và giọng của phóng viên. Nhờ vậy,
phóng sự vừa có chức năng thơng tin lại vừa có nhiệm vụ làm cho chương trình
thêm sinh động. Cần tăng cường hơn nữa những phóng sự chun sâu thay vì những
bài phóng sự gần giống với phản ánh hiện trạng chung chung.

Để tạo được sự đa dạng trong các chương trình, bên cạnh các thể loại báo chí
thơng dụng, các chương trình cần phải tăng cường thể loại tọa đàm để nâng tầm
khái quát. Đồng thời, tăng thêm thể loại câu chuyện – những câu chuyện giàu giá trị
thực tiễn mà lại có tính khái quát cao và có sức gợi sâu xa. Cần mở thêm một số
chuyên mục, tiết mục tuyên truyền về nơng thơn mới, đặc biệt là những tiết mục có
tính chất tư vấn. Có như vậy chương trình mới thực sự thu hút được sự quan tâm
của thính giả và qua đó, thính giả có thể tìm thấy nhiều điều hữu ích cho cuộc sống
thiết thực, tích cực tham gia xây dựng nơng thơn mới.

Các chương trình hiện nay tuy đã cố gắng đi theo vấn đề song vẫn chưa tạo

thành vệt tun truyền sâu đậm, thêm vào đó hình thức thể hiện lại đơn điệu, nhàm
chán, ít chuyên mục, tiết mục. Chương trình được thu thanh trước nên ln ở trạng
thái tĩnh và vì thế hiệu quả giảm đi đáng kể. Chính những hạn chế này làm cho
người nghe có cảm giác chương trình kém sinh động, chưa thực sự cuốn hút được
sự quan tâm của thính giả. Để khắc phục tình trạng này, trước hết cần phải bắt đầu
từ việc chỉ đạo nội dung tuyên truyền. Cán bộ quản lý cấp phịng phải có trách
nhiệm giúp Ban biên tập nắm bắt được những hoạt động của Chương trình xây
dựng nơng thơn mới, từ đó chủ động vạch ra kế hoạch tuyên truyền và chỉ đạo kỹ
trong khâu biên soạn, đạo diễn chương trình…

</div>
(105)<div class='page_container' data-page=105>

việc đưa tin sự kiện mà chương trình phải đi sâu phân tích, từ đó tạo ra những vệt
tuyên truyền trên sóng vào các thời điểm thích hợp nhằm thu hút sự quan tâm, chú ý
của thính giả. Đồng thời gây dư luận xã hội theo chiều hướng tích cực.

Ngồi ra, chương trình cũng cần tạo được sự giao lưu trên sóng, giao lưu
giữa chương trình với thính giả và giữa thính giả với chương trình. Có như vậy các
chương trình mới kéo được thính giả về với mình, tạo niềm tin với thính giả. Để nối
gần khoảng cách với thính giả, những người làm chương trình cũng có thể tăng
cường sự giao lưu bằng cách tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, thi viết về nơng thơn
mới… Tăng tính tương tác trên sóng có thể bằng cách giao lưu trực tiếp với thính
giả; ý kiến của thính giả là nội dung khơng thể thiếu trong các chương trình. Đó là
nét đặc trưng cơ bản nhất của các chương trình phát thanh tương tác, làm nên sức
hấp dẫn cho các chương trình này.

Một trong những điểm yếu của chương trình hiện nay đó là thiếu tính trực
tiếp. Để chương trình đỡ nhàm chán và đơn điệu, cần chú ý tạo tình huống động cho
chương trình như: Khách mời phịng thu, giao lưu, nối điện thoại trực tiếp hoặc gián
tiếp với thính giả… Tuy nhiên trong điều kiện hiện nay thì việc tổ chức các cuộc tọa
đàm trực tiếp, khách mời tại phòng thu thì khơng phải lúc nào cũng thực hiện được
vì cịn liên quan đến vấn đề thời gian, kinh phí, các yếu tố kỹ thuật… Song, các

phóng viên, biên tập viên hồn tồn có thể chủ động lựa chọn hình thức tun
truyền cho tác phẩm của mình. Ví dụ với những nội dung cần tun truyền đậm thì
hồn tồn có thể đề xuất tổ chức sản xuất chương trình phát thanh trực tiếp hoặc tọa
đàm tại cơ sở… Như vậy, chương trình có tính chân thực và thu hút được nhiều
thính giả hơn.

</div>
(106)<div class='page_container' data-page=106>

Bên cạnh đó, cần chuẩn hóa giọng đọc trên sóng. Sức hấp dẫn của phát thanh
ngồi thơng tin nhanh, đa dạng, chính xác thì một yếu tố khơng thể thiếu đó là giọng
đọc truyền cảm để chuyển tải thơng tin đến thính giả. Việc lựa chọn giọng đọc, lựa
chọn cách thể hiện của một tác phẩm phát thanh là một yêu cầu cần thiết. Mặc dù
hiện nay, các chương trình đang cố gắng để tiếp cận với phát thanh hiện đại bằng
cách các phóng viên, biên tập viên tự thể hiện tác phẩm của mình trên sóng và cách
này cũng đã ít nhiều mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nếu không
được quan tâm đúng mức thì đây sẽ trở thành lực cản, khiến chương trình kém hấp
dẫn, thậm chí gây khó chịu cho người nghe. Vì mỗi phóng viên biên tập viên có
giọng đọc khác nhau, một cách thức trình bày khác nhau. Có người giọng đọc, cách
thể hiện chưa hay nên có những bài viết rất hay nhưng qua các thể hiện của phóng
viên đã làm hiệu quả bài viết giảm đi rất nhiều. Người nghe cịn có cảm giác thiếu
tin cậy với những nội dung bài viết do giọng đọc non nớt của phóng viên.

Một vấn đề nữa cũng địi hỏi người làm chương trình cần quan tâm đó là
phát huy thế mạnh của hiệu ứng âm thanh, nhạc, tiếng động trong chương trình.
Một chương trình sẽ khơng hay nếu phóng viên cứ đọc liên tục từ đầu đến cuối mà
khơng xen kẽ nhạc dù bài viết có hay, người đọc có cuốn hút… Ngồi nhạc hiệu,
nhạc cắt, những người làm chương trình nên chủ động lựa chọn một số đoạn nhạc
không lời, một số bài hát phù hợp với chương trình, từng nội dung bài viết để sử
dụng cho phù hợp. Với điều kiện kỹ thuật phát triển như hiện nay, những người làm
chương trình có thể lựa chọn nhạc một cách dễ dàng, thậm chí có thể tự nền nhạc
vào bài viết của mình. Có như vậy, tác phẩm sẽ được trình bày hấp dẫn hơn. Để làm
được điều này cần những phóng viên tâm huyết với nghề, khơng ngại khó, ngại khổ

để đem đến cho thính giả những tác phẩm phát thanh hấp dẫn.

</div>
(107)<div class='page_container' data-page=107>

nhân vật quá xấu nghe rất phản cảm. Bên cạnh đó, mỗi phóng viên, biên tập viên
đều phải cố gắng tạo được cho mình một phong cách riêng. Điều này vừa mang ý
nghĩa về khía cạnh báo chí nói chung, vừa có giá trị thực tế, góp phần tạo ra sự đa
dạng, phong phú cho chương trình, có tác dụng làm giảm sự nhàm chán, tẻ nhạt của
chương trình trong quan niệm, suy nghĩ của người nghe.

Để nâng cao chất lượng thơng tin, các chương trình phát thanh tun truyền
về đề tài nông thôn mới cần thể hiện các vấn đề có trọng tâm, diễn đạt ngắn gọn, dễ
hiểu. Trước hết là phải đổi mới cách viết tin trong các bản tin và chương trình Thời
sự. Tin phải được viết chuẩn theo cách viết cho phát thanh tức là: ngắn gọn và có
góc độ rõ ràng, mạch lạc. Tin phát thanh phải hấp dẫn ngay từ câu đầu tiên. Đây là
câu có chức năng hạt nhân của tin tức, phải được viết với phong cách đặc biệt, sinh
động để tạo thính giả có hứng thú nghe phần tiếp theo và giúp thính giả nắm được
nội dung cơ bản của tin. Cách dùng từ và chi tiết trong tin phát thanh cũng rất quan
trọng. Tin phát thanh yêu cầu người phóng viên dùng từ ngữ rõ ràng, tránh từ khó
hiểu, hoặc dễ hiểu nhầm do đa nghĩa.

Dù là tin hay bài phóng sự đều phải viết ngắn gọn, súc tích, chọn cách tiếp
cận dễ hiểu nhất để phản ánh. Phóng viên cần đặt mình vào vị trí của người nghe để
chuyển tải tới họ những thông tin cần thiết nhất chứ khơng phải là những gì sáo
rỗng, khơng ấn tượng. Cách dẫn dắt vào các băng phỏng vấn hoặc phát biểu thu
thanh cũng cần ngắn gọn, trực tiếp vào thông tin chính. Tránh kiểu dẫn dắt theo kiểu
lối mịn, giáo điều như: Ơng….cho biết; Bà…cho rằng; đồng chí…nhấn mạnh;
anh/chị…chia sẻ... Câu văn cần được thể hiện theo lối viết chủ động; sử dụng lối
diễn đạt giàu hình ảnh, phối hợp với âm thanh, nhịp điệu để tạo hiệu quả cao nhất.

</div>
(108)<div class='page_container' data-page=108>

3.3.3 Cải tiến về công tác tổ chức quản lý nhân sự, đào tạo phóng viên,
biên tập viên viết về nông nghiệp – nông thôn.

Một yếu tố quan trọng tác động đến chất lượng tuyên truyền phải kể đến là
đội ngũ phóng viên, nhà báo, những người trực tiếp sáng tạo ra các tác phẩm báo
chí. Để VOV1 có được vai trị chủ động hơn trong tun truyền nơng thơn mới, việc
nâng cao chất lượng đội ngũ phóng viên, biên tập viên là yếu tố hàng đầu. Bản thân
mỗi phóng viên, biên tập viên cần am hiểu về mục tiêu, quan điểm xây dựng nơng
thơn mới để có định hướng tốt cho bài viết của mình. Trong quá trình tun truyền,
nếu các phóng viên chưa có kiến thức cơ bản về vấn đề này thì chất lượng tuyên
truyền sẽ khó đạt được kết quả như mong muốn.

Hiện nay, Hệ VOV1 có hơn 100 phóng viên, biên tập viên đều có trình độ đại
học, sau đại học. Tuy nhiên, số người có trình độ chun mơn báo chí khơng nhiều.
Chính vì vậy, việc đào tạo chun ngành báo chí cho các phóng viên, biên tập viên
là yêu cầu cấp bách. Phịng Nơng nghiệp, lực lượng sản xuất chính các chương trình
Nơng nghiệp và nơng thơn phát sóng hàng ngày chỉ có 11 người. Vì vậy, cần có
những lớp bồi dưỡng ngắn hạn hoặc những khóa học cung cấp những kiến thức cơ
bản và cập nhật thông tin, những quy định mới để các nhà báo nắm rõ các quy định
về xây dựng nông thôn mới cũng như quan điểm của Đảng, Nhà nước ta về xây
dựng nông thôn mới. Việc đào tạo kiến thức nông thôn mới cho các phóng viên, nhà
báo sẽ giúp ích rất nhiều cho phóng viên trong quá trình tác nghiệp, giúp họ nhanh
nhạy hơn trong việc phát hiện vấn đề, lựa chọn đề tài và hình thức chuyển tải thơng
điệp đến với thính giả một cách nhanh và hiệu quả nhất.

</div>
(109)<div class='page_container' data-page=109>

Làm nên thành cơng của mỗi chương trình tun truyền về nơng thơn mới
khơng chỉ có các phóng viên, biên tập viên của Đài mà còn phải kể đến lực lượng
cộng tác viên hùng hậu. Vì thế, cần xây dựng và phát huy hiệu quả đội ngũ cộng tác
viên. Bởi nếu làm tốt việc này thì sẽ tận dụng được nhân lực và chất xám của đội
ngũ cộng tác viên làm phong phú nội dung chương trình. Hiện nay, cộng tác viên
chương trình chỉ gồm một vài người quen thuộc ngồi cơ quan; một số khác là
phóng viên, biên tập viên của các báo khác hoặc đài phát thanh truyền hình địa

phương. Thực tế địi hỏi VOV1 phải có kế hoạch xây dựng lực lượng cộng tác viên
tại các vùng, miền, xây dựng mạng lưới thông tin ở các ngành, lĩnh vực liên quan để
phục vụ thông tin kịp thời, hiệu quả đáp ứng nhu cầu cho người nông dân.

Cùng với đó, VOV1 cần cải tiến về cơng tác tổ chức quản lý nhân sự. Hiện
nay, hầu hết các Ban biên tập đều được tăng cường sóng, tăng cường chương trình
phát thanh. Có thể nói đây là chủ trương đúng đắn của lãnh đạo Đài TNVN nhằm
đáp ứng nhu cầu cập nhật thông tin ngày càng cao của bạn nghe đài. Hơn thế nữa,
có thêm chương trình, thêm giờ phát sóng cũng là một trong những tiêu chí để đánh
giá sự lớn mạnh của Đài. Tuy nhiên, cũng cần phải cân đối giữa yêu cầu và điều
kiện, khả năng thực hiện, giữa số lượng và chất lượng. Nhưng thực tế hiện nay quá
trình triển khai ở Đài TNVN chưa được tiến hành một cách đồng bộ, các điều kiện
cần thiết về con người và kỹ thuật hầu như khơng có sự thay đổi. Hầu hết các
chương trình đều rơi vào tình trạng thiếu nhân lực chất lượng cao để đáp ứng được
nhu cầu đổi mới của các chương trình. Đây là khó khăn lớn cho các Ban biên tập và
cho từng chương trình phát thanh trong quá trình đổi mới, nâng cao chất lượng các
chương trình phát sóng cả về nội dung và hình thức, nhất là với các chương trình
phát thanh tun truyền về nơng thơn mới…

</div>
(110)<div class='page_container' data-page=110>

muốn: Được nghe Đài phản ánh những vấn đề tiêu cực, chống tham nhũng trong
xây dựng nơng thơn mới nói riêng và chống tham nhũng trên mọi lĩnh vực nói
chung. Chúng tơi thích các chương trình có tính chất đấu tranh tiêu cực. Nên có
chế tài để người phóng viên xuống địa phương để xung phong trong mặt trận này,
nói lên nguyện vọng của người dân trong đấu tranh chống tiêu cực”. [Phụ lục 2c]

Khi phóng viên cũng đồng thời là người đứng chương trình vừa phải đi thu
thập tài liệu, phỏng vấn, viết bài… lại vừa phải tự dựng chương trình, đạo diễn thể
hiện trên sóng. Điều này cũng có mặt tích cực là tạo cho phóng viên sự năng động,
nhưng do tần suất công việc quá cao nên đã ảnh hưởng khơng nhỏ đến chất lượng
chương trình phát thanh. Nên tạo tính chun nghiệp cho phóng viên, biên tập viên

bằng cách xây dựng một đội ngũ chuyên thu thập tài liệu, viết bài, tức là làm những
công việc đơn thuần của một nhà báo. Một đội ngũ chuyên dàn dựng chương trình,
một đội ngũ chuyên phụ trách các vấn đề kỹ thuật, âm thanh… Có như vậy, các
khâu của một quy trình sản xuất chương trình phát thanh mới được đảm bảo và đem
lại hiệu quả thông tin cao và các phóng viên, nhà báo có thời gian để nghiên cứu,
tích lũy kiến thức nền cho mảng thơng tin mình được phân cơng theo dõi.

3.3.4 Nghiên cứu nhu cầu của thính giả ở nơng thơn

Cơng chúng của tun truyền xây dựng nơng thơn mới chính là những người
dân đang sinh sống ở khu vực nông thôn, cụ thể là người nông dân, đối tượng trực
tiếp hưởng thụ của chương trình xây dựng nơng thơn mới. Thực tế, đi liền với sự
phát triển mạnh mẽ về số lượng và chất lượng các phương tiện thơng tin đại chúng
thì nhu cầu tiếp nhận thông tin của người dân ngày càng được nâng cao. Báo chí
khơng chỉ cịn là phương tiện cung cấp thông tin đơn lẻ một chiều mà báo chí thực
sự là kênh thơng tin đa dạng, chứa nhiều kinh nghiệm thực tế mà người dân có thể
tiếp thu và học hỏi, vận dụng vào thực tế ở địa phương nơi mình sinh sống. Sự
phong phú và đa dạng của thơng tin báo chí đã trở thành chỗ dựa cho nhiều người
nơng dân tìm đến để học hỏi, nâng cao hiểu biết và nhận thức của mình.

</div>
(111)<div class='page_container' data-page=111>

đây là một hình thức để kiểm tra đánh giá chất lượng cơng tác tun truyền của
mình. Bởi vì, cơng chúng khơng chỉ là đối tượng tác động của báo chí mà cịn là lực
lượng xã hội quyết định vai trò, vị thế xã hội của sản phẩm báo chí truyền thơng.
Việc nghiên cứu cơng chúng cần phải được tiến hành thường xuyên, có kế hoạch, có
hệ thống và được coi là công việc không thể thiếu trong hoạt động của VOV1.

Nghiên cứu nhu cầu công chúng có thể được thực hiện qua việc tiếp nhận
thơng tin từ Hộp thư bạn nghe Đài; tổ chức các cuộc điều tra xã hội học hay phỏng
vấn sâu thính giả tại các địa phương… Như vậy, có thể khẳng định, để các tác phẩm
báo chí của VOV1 hấp dẫn được cơng chúng thì cần căn cứ vào kết quả khảo sát

nhu cầu thơng tin của cơng chúng. Từ đó, có kế hoạch tuyên truyền cho phù hợp.
Đồng thời, nghiên cứu tăng thêm nội dung thơng tin, mở thêm chương trình, chuyên
mục chất lượng cao, đặc biệt là các chương trình có nội dung liên quan đến xây
dựng nơng thơn mới để đáp ứng nhu cầu của công chúng.

3.3.5 Tăng cường trang thiết bị, kỹ thuật hiện đại, đồng bộ

Hiện nay, máy móc và các trang thiết bị kỹ thuật cho phóng viên tác nghiệp
nhìn chung đã thuận lợi và tốt hơn xưa nhưng chưa thực sự đầy đủ và đảm bảo chất
lượng. Máy ghi âm, máy tính, các dây nối thu thanh của phóng viên đa phần là
phóng viên tự mua sắm để sử dụng theo kinh nghiệm chứ không theo chuẩn mực
nào. Vì vậy, khơng tránh khỏi rủi ro. Để q trình chuyển sang cơng nghệ phát
thanh số đạt hiệu quả cao, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của Việt Nam, dây
chuyền công nghệ phát thanh là một thể thống nhất, do vậy công nghệ sản xuất
chương trình cơng nghệ truyền dẫn và phát sóng, cơng nghệ máy thu thanh phải
được đồng bộ với nhau trong quá trình chuyển sang phát thanh số.

</div>
(112)<div class='page_container' data-page=112>

Cần tiếp tục củng cố hoạt động của Trung tâm tin để trở thành ngân hàng tin,
bài của Đài Tiếng nói Việt Nam. Hoạt động của Trung tâm tin phải thực sự nhanh
nhạy, đáp ứng yêu cầu thông tin của hệ VOV1 nói riêng và các hệ khác trên sóng
Đài TNVN. Bên cạnh đó, tiếp tục nghiên cứu, xây dựng và phát triển các hệ chương
trình, phần mềm hỗ trợ cho công tác chuyên môn của từng hệ cũng như quản lý tất
cả các hệ. Nhất là trong giai đoạn hiện nay, nhiều người nghe phát thanh qua các
phần mềm được cài đặt sẵn trên điện thoại thông minh.

Tiểu kết chương 3:

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới đã và đang diễn ra
vô cùng sôi động trên khắp cả nước và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của hàng
chục triệu người dân Việt Nam. Qua đó cho thấy, những vấn đề về nơng thơn mới

ln nóng hổi, nhận được sự quan tâm của đông đảo công chúng và cũng là nội
dung trọng tâm được báo chí phản ánh, trong đó có sự góp phần quan trọng của Đài
Tiếng nói Việt Nam.

Thiết nghĩ, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của cơng tác tun truyền nói
chung và của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới nói riêng,
các chương trình trên VOV1 cần đổi mới cả về nội dung lẫn hình thức phát sóng.
Cũng thơng qua đổi mới và nâng cao chất lượng chương trình phát sóng trên VOV1
sẽ đem đến cho cơng chúng những thông tin sinh động, hấp dẫn và đáp ứng tốt hơn
yêu cầu tuyên truyền về chủ trương chính sách, đường lối của Đảng nói chung và về
chương trình nơng thơn mới nói riêng. Qua đó góp phần đưa VOV1 trở thành dịa
chỉ tin cậy để người dân gửi gắm tâm tư, nguyện vọng đến các cấp, các ngành.

</div>
(113)<div class='page_container' data-page=113></div>
(114)<div class='page_container' data-page=114>

KẾT LUẬN

Công tác tuyên truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn
mới là một trong những nội dung quan trọng được tập trung tuyên truyền trên sóng
Đài TNVN nói chung và Hệ VOV1 nói riêng. Cơng tác tun truyền này đã đạt
được những kết quả nhất định, tuy nhiên đổi mới và nâng cao chất lượng chương
trình phát thanh tuyên truyền về nông thôn mới là yêu cầu cần thiết. Bởi đây là nội
dung quan trọng, ảnh hưởng đến đông đảo người dân trong cả nước và VOV1 cũng
là hệ phát thanh đối nội quan trọng nhất của Đài TNVN. Vì thế, trong thời kỳ bùng
nổ thông tin, đổi mới để nâng cao chất lượng chương trình phát thanh là nhu cầu tất
yếu. Khi các chương trình được đổi mới, thơng tin sẽ được truyền tải nhanh hơn,
hấp dẫn hơn, tạo được khơng khí sơi động trên làn sóng phát thanh, khẳng định thế
mạnh của làn sóng Tiếng nói Việt Nam nói chung và vai trị của Hệ VOV1 nói riêng
với xã hội; khẳng định thông tin đáng tin cậy nhất, hấp dẫn và có định hướng.

Qua luận văn, tác giả đã đi sâu phân tích một cách hệ thống các quan điểm của
Đảng ta về xây dựng nông thôn mới và khái quát thực trạng xây dựng nông thôn

mới đang diễn ra tại hơn 10 nghìn xã trong cả nước. Từ đó nhìn lại tồn bộ q trình
thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng
nơng thơn mới trên sóng phát thanh, cụ thể ở đây là các chương trình phát sóng trên
Hệ VOV1, Đài Tiếng nói Việt Nam.

Từ bình diện lý thuyết và kết quả khảo sát thực tế các chương trình phát sóng
trên VOV1, với việc sử dụng các phương pháp nghiên cứu xã hội học, tác giả đã cố
gắng hoàn thành những nhiệm vụ nghiên cứu đã đề ra. Chương 1 của luận văn làm
rõ những khái niệm về tuyên truyền nơng thơn mới; quan điểm, đường lối, chính
sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng nông thôn mới, nêu vắn tắt q trình xây
dựng nơng thơn mới theo những tiêu chí và nguyên tắc nào. Ở chương này, luận văn
cũng đã làm rõ vai trị của báo chí trong việc tuyên truyền về nông thôn mới.

</div>
(115)<div class='page_container' data-page=115>

qua 5 chương trình là: Thời sự, Nơng nghiệp và nơng thơn, Theo dịng thời sự, Pháp
luật và đời sống, Chính phủ và người dân có 110 tin, bài, phản ánh liên quan đến đề
tài xây dựng nông thôn mới.

Về mặt nội dung, các chương trình đã phản ánh khá đầy đủ phong trào xây
dựng nông thôn mới trên khắp mọi miền đất nước và đã đạt được những kết quả
đáng khích lệ. Nội dung phản ánh xây dựng nơng thơn mới tập trung vào các nội
dung chính: Tun truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về nông
thôn mới, tuyên truyền về việc thực hiện các tiêu chí xây dựng nơng thơn mới;
Tun truyền về kết quả, điểm sáng cũng như những khó khăn, bất cập trong xây
dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, tin bài tuyên truyền các nội dung này cũng không
đồng đều. Tin, bài phản ánh chủ yếu theo chiều thuận, tin bài mang tính phát hiện,
phản biện cịn hạn chế. Bên cạnh đó, một số bài viết chưa thật sự sâu sắc, thiếu tính
thuyết phục. Nhiều mảng đề tài cịn bỏ ngỏ.

Về hình thức phản ánh, để tuyên truyền đề tài về nông thôn mới, các chương
trình trên VOV1 đã sử dụng kết cấu linh hoạt, phát huy thế mạnh trong việc sử dụng

âm thanh tổng hợp là Lời nói, tiếng động, âm nhạc và phương thức pháp thanh trực
tiếp, tạo nên sự hấp dẫn cho các chương trình và thu hút sự quan tâm của thính giả.
Qua kết quả khảo sát cơng chúng tại một số xã ở khu vực đồng bằng sông Hồng
cũng cho thấy rõ nội dung trên. 15% thính giả cho rằng VOV1 tun truyền về
khơng hấp dẫn; 60% thính giả cho rằng, VOV1 cần quan tâm hơn nữa công tác
tuyên truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới…

Từ cơ sở lý luận và thực tế khảo sát, chương 3 của luận văn đã khẳng định sự
cần thiết phải đổi mới về nội dung và hình thức tun truyền về nơng thơn mới trên
VOV1 và đề xuất một số giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng tuyên truyền nông
thôn mới trên VOV1.

</div>
(116)<div class='page_container' data-page=116>

đã đạt được nhiều kết quả góp phần hữu ích làm thay đổi diện mạo nông thôn mới
của nước ta ngày càng tốt đẹp, văn minh hơn.

Trong quá trình làm luận văn, tác giả có nhiều thuận lợi song cũng gặp
khơng ít khó khăn. Về thuận lợi, tác giả đang cơng tác tại Trung tâm tin, Đài Tiếng
nói Việt Nam, do đó có nhiều điều kiện thuận lợi để tìm hiểu về các chương trình
phát sóng của Đài. Trong thời gian hiện nay, các chương trình phát sóng của Hệ
VOV1 đều được đăng tải lên mạng internet nên thuận lợi cho việc thu thập nội dung
các chương trình. Tuy nhiên, cơng tác lưu trữ các chương trình phát thanh của Đài
cịn lộn xộn, chưa khoa học… do đó việc tìm kiếm thơng tin cũng như khảo sát
chương trình cịn gặp khó khăn. Việc đánh giá những tác dụng, hiệu quả công tác
tuyên truyền nông thôn mới cũng như việc phân tích những bài học về nghiệp vụ và
giá trị thực tiễn còn chưa phong phú thiếu dẫn chứng cụ thể, thiếu những tư liệu và
số liệu thống kê cần thiết.

</div>
(117)<div class='page_container' data-page=117>

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Phạm Đức Anh (2006), Đi tìm bản sắc hệ VOV1, Nghiệp vụ phát thanh, Nội san

lưu hành nội bộ của Đài TNVN.

2. Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nơng thơn
mới (2012), Chương trình cơng tác năm 2012 của Ban Chỉ đạo Trung ương
Chương trình MTQG xây dựng NTM 2010-2020, ngày 31/05

3. Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nơng thơn
mới (2012), Công văn 108/BCĐTW về báo cáo kết quả 02 năm và năm 2012 về
thực hiện Chương trình về xây dựng nông thôn mới, ngày 26/11/2012

4. Ban Tư tưởng - văn hóa Trung ương, Sổ tay báo cáo viên 1999-2000, Hà Nội.
5. TS Hoàng Quốc Bảo (2006), Học tập phương pháp tuyên truyền Cách mạng Hồ

Chí Minh, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội

6. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2009), Thông tư số 54/2009/TT-BNNPTNT
hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí Quốc gia về nơng thơn mới, ngày 21/8

7. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2011), Kỷ yếu Hội nghị Triển khai kế hoạch
năm 2012 chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nơng thơn mới, Tháng 12.

8. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2012), Thông tư 54 Hướng dẫn thực
hiện Bộ tiêu chí quốc gia về nơng thơn mới, ngày 12/11

9. TS. Vũ Trọng Bình (2007), Báo cáo tóm tắt phát triển nơng thơn Trung
Quốc-hiện trạng, lý luận, chính sách và giải pháp- Viện Chính sách và Chiến lược Phát
triển nơng nghiệp nông thôn. Kỷ yếu Hội thảo Xây dựng nông thôn mới- những
vấn đề lý luận và thực tiễn, ngày 9/12

10. Lê Thanh Bình (2005), Báo chí trùn thơng kinh tế, văn hóa, xã hội, NXB Văn

hóa thơng tin, Hà Nội

11. Lois Baird, Trường Phát thanh Truyền hình và Điện ảnh Ôxtrâylia (2000),
Hướng dẫn sản xuất chương trình phát thanh, (Đài Tiếng nói Việt Nam dịch và
lưu hành nội bộ), Hà Nội.

12. Carl Defory (2004), Phát thanh truyền thống và phát thanh trực tiếp, Nghiệp vụ
phát thanh số 2, tài liê êu nô êi bô ê Đài TNVN, Hà Nô êi.

</div>
(118)<div class='page_container' data-page=118>

14. PGS.TS Nguyễn Văn Dững (2012), Cơ sở lý luận báo chí, Nxb Lao động, Hà Nơ êi
15. Ngọc Đản (1995), Báo chí trong sự nghiệp đổi mới, Nxb Lao động, Hà Nội
16. Đài TNVN (2005), 60 năm Tiếng nói Việt Nam, tập hồi ký, Hà Nội

17. Đài TNVN (2000), Nhịp cầu nối giữa Đảng và dân, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội
18. Đài TNVN, Phân viện Báo chí tuyên truyền (2002), Báo phát thanh, NXB Văn

hóa thơng tin, Hà Nội

19. Đài TNVN (2003), Phương pháp điều tra thính giả, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội
20. Đài TNVN, Quy hoạch phát thanh giai đoạn 2001-2010, tài liệu lưu hành nội bộ.
21. Đài TNVN (2006), Tạp chí nghiê ơp vụ Tiếng nói Viê ơt Nam, số 6, Hà Nơ êi

22. Đài TNVN (2000), Trong lịng tơi Tiếng nói Viê ơt Nam, tâ êp hồi ký, Nxb Chính trị
Quốc gia, Hà Nơ êi.

23. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước, Nxb Sự thật, Hà Nội
24. Đảng Cô êng sản Viê êt Nam (2006), Văn kiê ôn Đại hô ôi đại biểu tồn quốc lần thứ

X, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nô êi.

25. Đảng Cô êng sản Viê êt Nam, (2009), Văn kiện Đảng về phát triển nông nghiệp,
NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

26. Hồng Ngọc Hà (2008), Nơng nghiệp, nơng dân, nơng thơn trong q trình đẩy
mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nước ta, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội
27. Hồ Chí Minh tồn tập (2002), tập 5, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.

28. Hồ Chí Minh tồn tập (2000), tập 6, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội
29. Vũ Văn Hiền, Việt Nam tiến bước cùng thời đại, NXB Giáo dục, Hà Nội

30. Vũ Quang Hào (2008), Hệ phát thanh và những tiêu chí đánh giá chất lượng,
Bài tham luận tại hội thảo về xây dựng hệ thống phát thanh của Đài TNVN.
31. Phan Thị Thanh Hằng, (2002), Phát thanh trực tiếp trên Đài TNVN, Luận văn

thạc sĩ, bảo vệ tại phân viện báo chí và truyên truyền

32. Vũ Văn Hiền (2005), Nghiên cứu tổng kết 60 năm phát thanh Việt Nam, Đề tài
nghiên cứu khoa học, Đài TNVN.

33. Đinh Văn Hường (2006), Các thể loại báo chí thơng tấn, NXB ĐHQG Hà Nô êi
34. Đồng Mạnh Hùng (2006), Đổi mới và nâng cao chất lượng chương trình thời sự

Đài TNVN, Luận văn thạc sĩ.

</div>
(119)<div class='page_container' data-page=119>

36. Nguyễn Thị Mai Hồng (2009),“Nâng cao chất lượng các chương trình phát
thanh của Hệ Thời sự - Chính trị - Tổng hợp (VOV1)”, Luận văn thạc sĩ

37. Phạm Nguyên Long (2009), “Đổi mới và nâng cao chất lượng các chương trình
phát thanh kinh tế của Đài Tiếng nói Việt Nam”, Luận văn thạc sĩ

38. Đồn Quang Long (1992), Nghiệp vụ phóng viên, Biên tập viên Đài phát thanh,
NXB Thơng tin.

39. Nguyễn Đình Lương (1993), Nghề Báo Nói, Nxb Văn hóa – Thơng tin, Hà Nô êi
40. Lê Huy Nam (2006), Đổi mới cách viết và đưa tin trên Đài TNVN, Luận văn thạc sĩ.
41. Vũ Việt Nga (2004), Nghiên cứu xây dựng qui trình sản xuất Chương trình phát

thanh theo cơng nghệ hiện đại, Đề tài nghiên cứu khoa học, Đài TNVN.

42. Phan Quang (1995), Nửa thế kỷ tiếng nói Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội
43. PGS.TS Đào Duy Quát, (2004), Về công tác tư tưởng của Đảng cộng sản Việt

Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội

44. Tạ Đức Tồn (2004), Hệ Thời sự - Chính trị - Tổng hợp, Luận văn thạc sĩ

45. Hồ Văn Thông (2008), Bàn về một số vấn đề ở nông thôn nước ta hiện nay,
NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội

46. Tạ Ngọc Tấn (1999), Từ lý luận đến thực tiễn báo chí, NXB VHTT, Hà Nội
47. Tạ Ngọc Tấn - Chủ biên (2002), Cơ sở lý luận báo chí, NXB Lý luận chính trị, Hà Nội
48. Nguyễn Như Ý (1999), Đại từ điển Tiếng Việt, Nxb Văn hóa – Thơng tin, Hà Nội
49. Website: http// www.radiovietnam.vn

</div>
(120)<div class='page_container' data-page=120>

PHỤ LỤC

Trong phần phụ lục của luận văn có một số nội dung được sắp xếp theo

trình tự sau:

Phụ lục 1 : Kết quả khảo sát, thăm dị cơng chúng

</div>
(121)<div class='page_container' data-page=121>

Phụ lục 1a

PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN
Thưa quý vị!

Để nâng cao chất lượng tuyên truyền cũng như giúp các nhà báo có phương
pháp khoa học trong việc tuyên truyền “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng
nơng thơn mới” trên Hệ VOV1, Đài Tiếng nói Việt Nam, chúng tơi rất mong nhận
được sự hợp tác và giúp đỡ của q vị.

Q vị vui lịng tích vào ý phù hợp của những phương án mà quý vị lựa chọn
hoặc ghi thêm ý kiến khác vào chỗ trống.

Xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của quý vị!
1. Quý vị xin vui lịng cho biết một số thơng tin cá nhân:

Giới tính: Nam Nữ
Nghề nghiệp:

Tuổi:

2. Quý vị có thường xuyên nghe Đài Tiếng nói Việt Nam?

Thường xuyên Thi thoảng Ít khi Ý kiến khác
3. Quý vị có thường xuyên nghe các chương trình trên Hệ VOV1?

Thường xuyên Thi thoảng Ít khi Ý kiến khác
4. Quý vị có thường xuyên nghe những thông tin về nông thôn mới qua các chương
trình trên VOV1?

Thường xuyên Thi thoảng Ít khi Ý kiến khác
5. Hệ VOV1 tuyên truyền về Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn
mới với mức độ như thế nào?

</div>
(122)<div class='page_container' data-page=122>

6. Quý vị quan tâm đến nội dung nào trong công tác tuyên truyền nông thôn mới
trên Hệ VOV1

Chủ trương, chính sách Quá trình xây dựng nơng thơn mới
của Đảng và Nhà nước

Những điểm sáng trong xây dựng Tác động của quá trình xây dựng
nông thôn mới Nông thôn mới tới người dân

7. Thông tin về nông thôn mới tuyên truyền trên VOV1 đã mang lại hiệu quả thiết
thực chưa?

Rất hiệu quả Hiệu quả Không hiệu quả Ý kiến khác
8. Quý vị có nhận xét gì về hình thức thể hiện các tin bài liên quan đến nông thôn
mới qua các chương trình trên VOV1?

Rất hấp dẫn Hấp dẫn Không hấp dẫn Ý kiến khác
9. Theo quý vị, thời gian tới, Hệ VOV1 cần chú trọng hơn nữa cơng tác tun
truyền Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới?

Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết Ý kiến khác
10. Để tuyên truyền nông thôn mới tốt hơn, theo quý vị, VOV1 cần phải làm gì?

1. Cải tiến về nội dung chương trình phát sóng
2. Đổi mới về hình thức các chương trình phát sóng

3. Nâng cao chất lượng đội ngũ phóng viên, cộng tác viên
4. Tăng cường đầu tư trang thiết bị, kỹ thuật hiện đại, đồng bộ

5. Ý kiến khác: ………..
………
………
………
………
………
………..

</div>
(123)<div class='page_container' data-page=123>

Phụ lục 1b

Tổng hợp kết quả thăm dò phản hồi công chúng

- Tên đề tài: VOV1 với cơng tác tun truyền “Chương trình mục tiêu quốc
gia xây dựng nông thôn mới”.

- Địa bàn điều tra là 3 xã đạt kết quả cao trong xây dựng nông thôn mới tại
các tỉnh đồng bằng sông Hồng là: Xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam;
xã Minh Quang, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình; xã Đơng Mỹ, huyện Thanh Trì,
thành phố Hà Nội. Tổng số phiếu điều tra 150 phiếu, số phiếu thu về là 150 phiếu.

Câu 1: Giới thiệu bản thân:

Câu 3: Quý vị có thường xuyên nghe các chương trình trên Hệ VOV1?
Đơn vị Số phiếu Thường xuyên Thi thoảng Ít khi

Xã Thanh Hà 50 40 12 3

Xã Minh

Quang

50 30 10 10

Xã Đông Mỹ 50 35 8 2

Tổng cộng 150 105 (70%) 30 (20%) 15 (10%)

Câu 4: Q vị có thường xun nghe những thơng tin về nơng thơn mới qua
các chương trình trên VOV1

Đơn vị Số phiếu Thường xuyên Thi thoảng Ít khi

Xã Thanh Hà 50 30 9 9

Xã Minh

Quang

50 20 17 20

Xã Đông Mỹ 50 40 4 1

Tổng cộng 150 90 (60%) 30 (20%) 30 (20%)

Câu 5: Hệ VOV1 tuyên truyền về Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng
nơng thơn mới với mức độ như thế nào?

Đơn vị Số phiếu Thường xuyên Vừa phải Ít khi

Xã Thanh Hà 50 20 14 19

Xã Minh

Quang

50 15 26 8

Xã Đông Mỹ 50 25 12 11

</div>
(124)<div class='page_container' data-page=124>

Câu 6: Quý vị quan tâm đến nội dung nào trong công tác tuyên truyền nông
thôn mới trên Hệ VOV1

Đơn vị Số phiếu Chủ trương,
chính sách
của Đảng
và Nhà
nước

Thực hiện
các tiêu chí
NTM

Kết quả,
điểm sáng
xây dựng
NTM

Khó khăn,
bất cập
trong xây
dựng NTM
Xã Thanh

Hà

50 25 12 7 16

Xã Minh
Quang

50 20 9 5 9

Xã Đông
Mỹ

50 35 9 3 5

Tổng cộng 150 75 (50%) 30 (20%) 15 (10%) 30 (20%)
Câu 7: Thông tin về nông thôn mới tuyên truyền trên VOV1 đã mang lại hiệu
quả thiết thực chưa

Đơn vị Số phiếu Rất hiệu quả Hiệu quả Không hiệu
quả

Xã Thanh Hà 50 10 38 6

Xã Minh

Quang

50 25 22 4

Xã Đông Mỹ 50 20 30 5

Tổng cộng 150 45 (30%) 90 (60%) 15 (10%)

Câu 8: Quý vị có nhận xét gì về hình thức thể hiện các tin bài liên quan đến
nông thôn mới qua các chương trình trên VOV1?

Đơn vị Số phiếu Rất hấp dẫn Hấp dẫn Không hấp dẫn

Xã Thanh Hà 50 15 25 9

Xã Minh

Quang

50 12 28 10

</div>
(125)<div class='page_container' data-page=125>

Câu 9: Theo quý vị, thời gian tới, Hệ VOV1 cần chú trọng hơn nữa cơng tác
tun truyền Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới?

Đơn vị Số phiếu Rất cần thiết Cần thiết Không cần
thiết

Xã Thanh Hà 50 30 15 6

Xã Minh

Quang

50 25 12 3

Xã Đông Mỹ 50 45 18 7

Tổng cộng 150 90 (60%) 45 (30%) 15 (10%)

Câu 10: Để tuyên truyền nông thôn mới tốt hơn, theo quý vị, VOV1 cần phải
làm gì?

Đơn vị Số phiếu Cải tiến nội
dung

chương
trình phát
sóng

Đổi mới
hình thức
chương
trình phát
sóng

Nâng cao
chất lượng
đội ngũ

phóng viên,
BTV, CTV

Đầu tư trang
thiết bị, kỹ
thuật

Xã Thanh
Hà

50 25 11 16 3

Xã Minh
Quang

50 20 21 12 6

Xã Đông
Mỹ

50 15 10 9 2

</div>
(126)<div class='page_container' data-page=126>

Phụ lục 2a- Phiếu phỏng vấn sâu

(Dành cho phóng viên, biên tập viên trực tiếp tham gia sản xuất các chương
trình phát sóng trên VOV1)

Kính thưa ơng (bà)

Với mục đích khảo sát, đánh giá thực trạng công tác tuyên truyền về xay

dựng nơng thơn mới, đồng thời có cái nhìn tổng quát về ưu, nhược điểm và hướng
đến những giải pháp tích cực nhằm nâng cao chất lượng tuyên truyền xây dựng
nơng thơn mới trên Đài TNVN, góp phần đáp ứng tốt hơn như cầu thơng tin của
thính giả, tơi đang thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ với nhan đề “VOV1 với cơng tác
tun truyền chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mơi”. (Khảo sát
các chương trình phát sóng trên VOV1 từ 1/2014- 3/2014).

Tác giả luận văn rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét, đánh giá của ông
(bà) với tư cách là những người liên quan trực tiếp đến hoạt động tuyên truyền xây
dựng nơng thơn mới nói riêng cũng như hoạt động thơng tin, tun truyền của Đài
TNVN nói chung. Những ý kiến của ông (bà) là nguồn tư liệu quý và sẽ được sử
dụng trong cơng trình nghiên cứu với tư cách là những cứ liệu khoa học tin cậy.

Xin ông (bà) vui lòng trả lời những câu hỏi sau đây:

Câu 1: Xin ông (bà) cho biết nhận xét của mình về nội dung thơng tin
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới trên sóng VOV1, Đài
TNVN (về số lượng tin, bài; chất lượng nội dung)?

Câu 2: Về hình thức thơng tin các nội dung của Chương trình xây dựng nơng
thơn mới trên sóng VOV1, ơng (bà) có nhận xét gì?

Câu 3:Theo ơng (bà) để đáp ứng nhu cầu của thính giả, cần làm gì để cải tiến
nâng cao chất lượng thơng tin nơng thơn mới trên sóng VOV1 cả về nội dung và
hính thức?

</div>
(127)<div class='page_container' data-page=127>

Tổng hợp kết quả phỏng vấn sâu các phóng viên, biên tập viên 
Tác giả đã tiến hành phỏng vấn sâu với 10 phóng viên, biên tập viên là:
1. Nguyễn Sỹ Lý, Phịng nội chính, VOV1

2. Nguyễn Duy Quyền, Phịng nội chính, VOV1

3. Nguyễn Thị Hương Lan, Phịng nơng nghiệp, VOV1
4. Hà Lan, Phịng nội chính, Trung tâm tin

5. Bích Ngọc, Phịng Thời sự trong nước, VOV1
6. Hà Phương, Phịng nơng nghiệp VOV1

7. Thu Hằng, Phịng nội chính, Trung tâm tin
8. Mỹ Hà, Phịng Khoa học cơng nghệ, VOV1
9. Đình Trung, Phịng nơng nghiệp, VOV1
10. Hương Lan, Phịng Nơng nghiệp, VOV1

Trả lời câu hỏi 1: Xin ông (bà) cho biết nhận xét của mình về nội dung
thơng tin Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới trên sóng
VOV1, Đài TNVN (về số lượng tin, bài; chất lượng nội dung)?

PV1: Số lượng tin, bài nhiều, đa dạng. Các bài phóng sự, phản ánh tương đối
đa dạng. Có nhiều nội dung sát với thực tế các địa phương. Tuy nhiên, chất lượng
thơng tin chưa sâu, tính phản biện chưa cao.

PV2: Số lượng tin bài, nội dung phong phú nhưng còn thiếu nhiều thể loại
như: phát thanh trực tiếp, phản ánh hiện trường, đơi khi nội dung thơng tin cịn
chậm. Chất lượng tin bài tốt nhưng đôi khi tiếng động sử dụng trong các phóng sự
chưa tốt.

</div>
(128)<div class='page_container' data-page=128>

chiều, khơng chỉ phản ánh những nơi làm tốt mà cịn có nhiều tin, bài phản biện,
góp ý với những nơi làm chưa tốt, chạy theo phong trào.

PV4: Số lượng tin, bài nhiều, khá đầy đủ nội dung thông tin. Nội dung khá

phong phú, truyền tải hấp dẫn thông tin về nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

PV5: Số lượng tin, bài phong phú, đa dạng về hình thức thể hiện. Chất lượng
tốt, phản ánh nhiều khía cạnh khác nhau, những thơng tin được nhiều người quan
tâm.

PV6: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên VOV1
đã được tuyên truyền với nhiều nội dung thơn tin bổ ích đến bà con nông dân.
Những thông tin đưa ra khá đầy đủ và đa chiều.

PV7: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới trên sóng
VOV1 với thơng tin đầy đủ, đa chiều, phản ánh mọi mặt đời sống người dân trong
cả nước. Chương trình nêu bật được những kết quả, công sức giữa Nhà nước, nhân
dân cùng phối hợp thực hiện. Tuy nhiên: Tin, phản ánh, phóng sự chủ yếu tập trung
theo hướng tuyên truyền, chưa phân tích khía cạnh cịn tồn tại, hạn chế. Các đưa
thơng tin chưa sâu, chưa hấp dẫn.

PV8: Trước đây, nội dung nông thôn mới trên VOV1 cịn ít nhưng gần đây
nội dung này đã được chú trọng hơn rất nhiều cả về số lượng và chất lượng tin, bài,
phỏng vấn, câu chuyện… Cách thể hiện phong phú hơn. Nếu như trước đây chỉ là
các bài viết về hoạt động chay thì bây giờ đã là những câu chuyện cụ thể, những
hoàn cảnh cụ thể. Phóng viên đã đi đến cả những vùng sâu, vùng xa của nhiều miền
quê khác nhau để viết những câu chuyện điển hình ở đó; việc thực hiện các tiêu chí
của từng địa phương rõ ràng, cụ thể hơn.

PV9: Chương trình xây dựng nơng thơn mới được thơng tin khá đầy đủ trong
thời gian qua. Chất lượng tin bài ổn định, phản ánh đa chiều.

</div>
(129)<div class='page_container' data-page=129>

Câu 2: Về hình thức thơng tin các nội dung của Chương trình xây dựng
nơng thơn mới trên sóng VOV1, ơng (bà) có nhận xét gì?

PV1: Hình thức thơng tin của các chương trình khá đa dạng, nhiều thể loại.
Song vẫn cịn thiếu tiếng nói của người dân – chủ thể của q trình xây dựng nơng
thơn mới.

PV2: Hình thức đa dạng những chưa lồng ghép được với yêu cầu thời sự,
thiếu ý kiến phản biện về chính sách.

PV3: Hình thức thông tin cũng đã sử dụng nhiều thể loại tin, bài, phỏng
vấn…. Tuy nhiên, phản ánh là chủ yếu, phóng sự mang tính điều tra cịn thiếu.

PV4: Hình thức truyền tải đa dạng với nhiều thể loại báo chí khác nhau như
tin, bài phản ánh, phóng sự…

PV5: Hình thức thể hiện sinh động, hấp dẫn

PV6: Những hình thức thơng tin như phỏng vấn, phản ánh khá đa dạng
PV7: Hình thức truyền tải thông tin đa dạng, mọi thể loại, đáp ứng được nhu
cầu thính giả nghe đài.

PV8: Hình thức thơng tin tương đối phong phú, có thể là phỏng vấn, phóng
sự, đối thoại…

PV9: Hình thức thơng tin đa dạng

PV10: Nội dung đã cập nhật và phản ánh về nhiều mặt, khía cạnh khác nhau,
được thể hiện với hình thức khá thu hút người nghe.

Câu 3:Theo ông (bà) để đáp ứng nhu cầu của thính giả, cần làm gì để cải
tiến nâng cao chất lượng thông tin nông thôn mới trên sóng VOV1 cả về nội

dung và hính thức?

PV1:Trong chương trình Nơng nghiệp và nơng thơn cần có những thơng tin
sâu hơn về chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Tập trung phản
ánh thực tế thực hiện chương trình ở nhiều vùng, miền khác nhau. Đặc biệt, tăng
cường đưa ý kiến của chuyên gia và người dân về chương trình cũng như cách tổ
chức thực hiện ở địa phương.

</div>
(130)<div class='page_container' data-page=130>

phản ánh sơ sài. Với chương trình Pháp luật và đời sống cần tập trung phân tích,
phản ánh hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân ở
nông thôn. Vấn đề thực hiện giải pháp xóa đói giảm nghèo. Đặc biệt quan tâm đầu
tư phản ánh về những bất cập tồn tại trong q trình thực hiện xây dựng nơng thơn
mới ở một số địa phương. Từ đó rút ra kinh nghiệm thực hiện chương trình tốt hơn.

PV2: Cần nâng cao tính phản biện chính sách cũng như đề cập sâu hơn nữa
đối với chương trình xây dựng nơng thơn mới ở nhiều khía cạnh khác nhau.

PV3: Thơng tin phải gắn với thực tế ở cơ sở, từ người dân địa phương.
Thơng tin đa chiều, nhiều khía cạnh khác nhau, từ trung ương đến địa phương, từ
lãnh đạo đến người dân. Đối với mỗi chương trình cần có nội dung tun truyền cho
phù hợp với đối tượng của chương trình. Ví dụ nông nghiệp và nông thôn cần thông
tin cụ thể, gắn với vai trò, trách nhiệm của người dân và cấp cơ sở. Với chương
trình thời sự: cần thơng tin những vấn đề bao quátm vấn đề chủ trương, phương
châm thực hiện hoặc cập nhật những thông tin mới nhất về chương trình xây dựng
nơng thơn mới.

PV4: Nội dung thơng tin cần bám sát vấn đề thời sự. Có nhiều cuộc trao đổi
với khách mời là chuyên gia nông nghiệp, tăng chương trình phát sóng trực tiếp.
Cần xây dựng nhiều chương trình tọa đàm, phóng sự thực tế tại hiện trường.

PV5: Các bài đang phát sóng hiện nay vẫn theo mơ típ cũ, phát thanh thu
trước, bài 3 tiếng động; ít sử dụng tiếng ođọng hiện trường, âm nhạc, làm giảm tính
hấp dẫn của bài viết. Cần tăng cường sử dụng tiếng động hiện trường và âm nhạc
trong tác phẩm. Tăng cường phát thanh thực tế, phát thanh đồng hành.

PV6: Cần có những thơng tin đa chiều, phản ánh thực tế xây dựng nông thôn
mới tại địa phương. Từ đó đưa ra cací nhìn cụ thể, tồn cảnh.

PV7: Với đặc thù của báo phát thanh, các chương trình nên có cách thức
truyền tải nhiều hơn nữa, đặc biệt là những câu chuyện phát thanh có chủ đề xây
dựng nơng thơn mới

</div>
(131)<div class='page_container' data-page=131>

thơn mới. Đồng thời có giải pháp để giải quyết, nâng cao hiệu quả chương trình.
Cần tăng cường thơng tin nơng thơn mới tại các khu vực khó khăn. Xây dựng nơng
thơn mới gắn với cơng nghệ cao để ngày càng có nhiều vùng q giàu mạnh, ổn
định. Đó là gốc của nơng thơn mới.

PV9: Thông tin phải gắn với thực tế cơ sở, nhiều vùng miền khác nhau, đa
chiều. Đối với mỗi chương trình cần có nội dung tuyên truyền phù hợp, tạo dấu ấn
riêng.

</div>
(132)<div class='page_container' data-page=132>

Phụ lục 2b- PHỎNG VẤN SÂU
(Dành cho các chun gia, nhà quản lý)
Kính chào: Q ơng/bà

Tơi là Lê Thị Thơm – Học viên Cao học báo chí K16, trường đại học Khoa
học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc Gia Hà Nội. Hiện đang thực hiện đề tài
Luận Văn tốt nghiệp: “VOV1 với công tác tun truyền Chương trình mục tiêu
quốc gia xây dựng nơng thơn mới. (Khảo sát một số chương trình trên VOV1 từ
tháng 1 đến tháng 3/2014).

Để phục vụ mục đích nghiên cứu đề tài, tôi mong muốn nhận được từ q
ơng/bà những ý kiến chia sẻ của mình thơng qua các câu hỏi phỏng vấn sau đây. Ý
kiến của ông/bà sẽ chỉ được dùng vào mục đích nghiên cứu khoa học. Chúng tơi
cam kết sẽ giữ bí mật hồn tồn các thơng tin cá nhân của q ơng/bà trong trường
hợp q vị khơng muốn tiết lộ danh tính. Với nghiên cứu này sẽ khơng có câu trả
lời nào là đúng hay sai, mọi ý kiến của ông/bà đều hữu ích cho việc phân tích và
đánh giá vấn đề của luận văn.

---Câu 1 : Thưa ông (bà), ông (bà) có nhận xét như thế nào về cơng tác tuyên
truyền nông thôn mới trong những năm qua?

Câu 2. Trong công tác tuyên truyền về nông thôn mới, ông (bà) đánh giá như
thế nào về vai trò của các cơ quan báo chí (truyền hình, phát thanh, báo in và báo
điện tử)? Nhất là vai trò của Đài Tiếng nói Việt Nam ?

Câu 3. Theo ơng (bà), những vấn đề đặt ra trong công tác tuyên truyền về
nông thơn mới hiện nay là gì?

Câu 4. Ơng (bà) có thể cho biết những đề xuất để nâng cao chất lượng tun
truyền về nơng thơn mới trên Đài Tiếng nói Việt Nam nói riêng và các cơ quan báo
chí nói chung?

</div>
(133)<div class='page_container' data-page=133>

1. Phỏng vấn sâu ông Hồ Xuân Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn

Câu 1 : Thưa ông (bà) ! ơng (bà) có nhận xét như thế nào về công tác
tuyên truyền nông thôn mới trong những năm qua?

Ngay từ khi ban hành Nghị quyết 26 của Trung ương về nông nghiệp, nông
dân và nông thôn, một trong những nhiệm vụ đầu tiên đặt ra là công tác tuyên
truyền. Vì sao lại phải đặt vấn đề tuyên truyền đi trước, bởi vì hầu hết Nghị quyết
và các chính sách của Đảng và Nhà nước đều là vấn đề mới. Có cái từ thực tiễn đưa
lên, có những cái dự báo yêu cầu sắp tới của phát triển nước. Tất cả những vấn đề
đó đối với những cán bộ cơ sở, người dân đều là mới mẻ cho nên nhất quyết phải có
cơng tác tun truyền đi trước. Nếu khơng thì khơng tạo được sự đồng thuận trong
Đảng, chính quyền và nhân dân.

Riêng Chương trình mục tiêu xây dựng nơng thơn mới thì lại địi hỏi rất cao
với cơng tác tun truyền vì nơng thơn Việt Nam có hàng nghìn đời nay và xây
dựng nơng thơn đối với miền bắc là ngay từ khi giải phóng 1954, đặc biệt sau cải
cách ruộng đất, Đảng và Nhà nước đưa ra rất nhiều chính sách chủ trương phát triển
nông thôn. Nhất là từ năm 60 trở lại đây phong trào điện, đường, trường trạm đã
phát triển. Sau giải phóng đất nước thực hiện các cuộc cải cách, cả nước dồn sức
vào phát triển nông nghiệp, luôn luôn coi nơng nghiệp là mặt trận hàng đầu và Đảng
ta có nhiều chính sách chú trọng đến nơng dân. Nhưng đặt vấn đề mối quan hệ hữu
cơ giữa nông nghiệp, nông dân, nơng thơn thì đây là Nghị quyết đầu tiên. Sau khi có
Nghị quyết đặt vấn đề xây dựng nơng thơn mới cũng là lần đầu tiên, do đó địi hỏi
phải có cơng tác tun truyền, tun truyền khơng chỉ trong dân mà cho cán bộ
đảng viên các cấp hiểu hết Nghị quyết của Đảng, mong muốn của Đảng và Nhà
nước và các thể chế chính sách đi theo đó.

</div>
(134)<div class='page_container' data-page=134>

dân tiếp cận được bằng nhiều hình thức từ báo hình, viết, điện tử, phát thanh và
ngay cả tờ rơi, sổ tay… Cụ thể hóa chính sách để người dân hiểu hơn.

Cùng với việc đó là tập trung đưa khá nhiều về gương điển hình tiên tiến và
cách tổ chức thực hiện ở địa phương. Trong năm đầu chúng tôi thấy là chúng ta
đang tuyên truyền cho chúng ta nhiều hơn là tuyên truyền cho dân. Hầu hết các

phương tiện đại chúng chúng tôi theo dõi, báo thì khơng mấy người có báo, chủ yếu
là qua truyền hình và qua đài phát thanh. 2 kênh này người dân tiếp cận nhiều nhất.
Tơi theo dõi thì thấy gần như là tính đậm đặc của tuyên truyền Nghị quyết nên gần
như là tuyên truyền trong đảng, cán bộ với nhau chứ không phải là tuyên truyền cho
người dân. Dần dần mới đưa ra những mơ hình, điển hình, đồng tình ủng hộ của
người dân và cách làm của đồn thể, quần chúng vào cơng việc này thì mới tạo ra
được. Gần đây lại đưa được mặt trái của quá trình thực hiện, cái được và chưa được.
Đặc biệt qua cơ quan thông tin đại chúng đã phát hiện những cái chưa hợp lý
trong xây dựng nông thôn mới. Không chỉ trên diễn đàn quốc hội mà các diễn đàn
của dân, các tổ chức quần chúng. Ngay cá nhân tôi cũng thấy được tiếp cận rất
nhiều từ các cơ quan truyền thơng về những vấn đề cịn bất hợp lý trong chính sách
cụ thể. Hay về vấn đề tiêu chí, lần đầu tiên nơng thơn Việt Nam có bộ tiêu chí quốc
gia theo các vùng nhưng mà hiểu về bộ tiêu chí đó rất mơng lung, cho đến thời điểm
này nhiều cán bộ cũng chưa hiểu đầy đủ thì làm sao tuyên truyền cho dân được.
Công tác tuyên truyền đã giúp việc này, phản ánh cả hai mặt. Đấy là cấp độ đi lên
của cơ quan truyền thông đối với chương trình nơng thơn mới này. Đó là cái rất là
tốt.

</div>
(135)<div class='page_container' data-page=135>

Câu 2. Trong công tác tuyên truyền về nông thôn mới, ông (bà) đánh giá
như thế nào về vai trị của các cơ quan báo chí (truyền hình, phát thanh, báo in
và báo điện tử)? Nhất là vai trị của Đài Tiếng nói Việt Nam ?

Báo chí có vai trị rất quan trọng trong việc tun truyền chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước nói chung, nơng thơn mới nói riêng. Từ chỗ là các cơ
quan truyền thơng khơng có chun mục riêng, lúc đó chỉ có vài cơ quan là có
chun mục riêng thơi như báo ngành nơng nghiệp, Kênh truyền hình, sau này là
VOV có chương trình riêng về nơng thơn mới. Bây giờ hầu hết các phương tiện
thông tin đại chúng đều có chương trình riêng. Đấy là cái mà được lớn nhất.

Thứ 2 là nói rõ vai trị của các báo. Cái được rõ nét nhất là đột phá trong việc

đưa chính sách về cơ sở, về với dân. Nếu tuyên truyền qua hệ thống tuyên truyền,
tập huấn, bồi dưỡng thì rất chậm và khơng được nhân rộng như cơ quan truyền
thông. Cơ quan truyền thông đưa nhanh hơn và cụ thể hơn. Cái được lớn thứ hai là
qua các cơ quan truyền thông đều phát hiện giúp những cái cịn bất cập trong Bộ
tiêu chí quốc gia, những cái cịn bất cập trong việc tổ chức thực hiện nơng thơn mới.
Tính nóng vội và bất cập về những vấn đề chưa phù hợp do dự đốn khơng hết tình
hình. Nhanh hơn so với lấy ý kiến của các đoàn kiểm tra. Truyền thông cũng là cơ
quan sớm nhất trong việc phát hiện tiêu cực, mặt trái trong xây dựng nơng thơn mới.
Nhưng bên cạnh cũng có một số mặt chưa đáp ứng được yêu cầu. Chúng ta
hay thiếu cân đối trong tuyên truyền. Thời kỳ đầu tập trung giải thích chính sách
chứ chưa biết cái gì hợp lý hay khơng lợp lý là hồn tồn đúng. Nhưng triển khai đã
vài ba năm rồi thì việc cùng với các hệ thống khác làm rõ thêm một số vấn đề chưa
hợp lý để có kiến nghị chính thức thì chưa làm được.

</div>
(136)<div class='page_container' data-page=136>

phải tính tốn thêm. Tơi cũng dự nhiều cuộc họp bàn về các nhiệm vụ trong đó có
nhiệm vụ phát triển nơng thơn mới. Các cơ quan báo chí nói về kết quả đạt được thì
nhiều, kế hoạch sắp tới cũng nhiều nhưng định hướng thì chưa có mà cái này rất
cần.

Câu 3. Theo ơng (bà), những vấn đề đặt ra trong công tác tuyên truyền về
nơng thơn mới hiện nay là gì?

Tun truyền bây giờ không chỉ làm cho dân rõ mà ngay cả cán bộ cơ sở
cũng phải rõ. Sự thay đổi cán bộ phụ trách lĩnh vực này cũng rất nhiều. Đây là hạn
chế. Thứ 2 là tổ chức của hệ thống này tới nay mới là ổn định. Chính sách lại thay
đổi thường xuyên nên phải định hướng tuyên truyền cho cán bộ. Tuyên truyền cho
dân, phải giải thích rõ chính sách hiện tại, cái mới và làm sao tạo sự đồng thuận
trong dân, việc đó là chính họ làm cho họ. Phải làm rõ nhà nước làm đến đâu, làm
rõ cho người dân làm chủ nhưng làm chủ ra sao, vào những cơng việc gì thì cho tới
nay cũng chưa hẳn là rõ. Đặc biệt ở nhiều nơi cán bộ cơ sở cấp xã nhiều khi còn

chưa tạo hết cơ chế phát huy dân chủ cho người dân. Đơi khi vì mong muốn quá
mức mà vi phạm dân chủ. Cho nên tuyên truyền phải hướng vào những việc này.

Bây giờ phong trào đang lên rất tốt cần tiếp tục phát hiện gương điển hình
trong dân và doanh nghiệp, những cán bộ tâm huyết với sự nghiệp này để có khích
lệ, tạo hạt nhân cho nhiều người cùng tâm huyết với sự nghiệp này. Cơng tác tun
truyền phải khích lệ việc đó chứ chờ tổng kết báo cáo thì lâu lắm. Thứ 3 là đặc biệt
tập trung vào một số tiêu chí có tính chất lâu dài, có tránh tư tưởng thỏa mãn khi đạt
được các tiêu chí. Như an ninh nơng thơn, thu nhập, văn hóa giáo dục cũng thế… có
nhiều tiêu chí phải làm suốt khơng bao giờ được dừng lại. Khơng nóng vội nhưng
khơng nóng vội khơng có nghĩa là cứ chần chừ lại thì cũng khơng được.

</div>
(137)<div class='page_container' data-page=137>

viện an ninh quốc phòng cũng vậy, cần dạy cho cán bộ phải biết làm gì để góp phần
ổn định an ninh nông thôn gắn với nông thôn mới. Thậm chí một số trường đại học
đào tạo cán bộ nguồn cũng phải gắn với nội dung nông thôn mới để khi về làm cán
bộ không bỡ ngỡ, tiếp cận được. Công tác tuyên truyền phải hướng vào để mọi
người cùng có trách nhiệm với vấn đề này.

Câu 4. Ơng (bà) có thể cho biết những đề xuất để nâng cao chất lượng
tuyên truyền về nông thôn mới trên Đài Tiếng nói Việt Nam nói riêng và các cơ
quan báo chí nói chung?

Nói về Đài TNVN, người ta nói khi truyền hình lên thì Đài giảm đối tượng
người nghe thì đó là người ta nhầm. Đài vẫn có tác động lớn trong công tác tuyên
truyền. Ở nông thôn thì VOV thực sự có tác dụng lớn với nhân dân. Bây giờ không
đặt vấn đề là bao nhiêu hộ có đài phát thanh như trước nữa mà tất cả các thơn, các
xã đều đã có đài phát thanh rồi. Đài phát thanh đó làm việc truyền tải thơng tin của
địa phương và thông tin của cả nước qua phát sóng của VOV, đó là điều rất tốt. Tác
dụng thực sự rõ hay cả quan chức đi trên xe cũng mở đài nghe. Đó là cách truyền
thơng tin nhanh nhất và những người lãnh đạo tiếp cận được thời gian sớm nhất.

Thậm chí bây giờ tơi đi thể dục buổi sáng nhiều người nghe tai nghe thì tưởng nghe
nhạc nhưng thực ra là đang nghe Thời sự. Đó là việc phải phát huy thế mạnh của
mình vì các phương tiện hiện nay cho phép, trước đây cịn khó.

</div>
(138)<div class='page_container' data-page=138>

2. Phỏng vấn ông Tăng Minh Lộc, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và
Phát triển nông thôn, Bộ Nông nghiệp và phát triển nơng thơn - Chánh Văn
phịng Ban chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng
nông thôn mới

Câu 1 : Thưa ông (bà), ông (bà) có nhận xét như thế nào về cơng tác
tun truyền nông thôn mới trong những năm qua?

Nông thôn mới là vấn đề mới nêu lên những yêu cầu nội dung, đặc trưng của
nông thôn mới và cách tiếp cận nông thôn mới khác với những lần phát triển nơng
thơn trước, cho nên nói là nơng thơn nhưng nhiều cán bộ, nhân dân, xuất phát từ
nông thôn nhưng cũng chưa hiểu một cách đầy đủ về nông thôn, những vấn đề đang
là bức xúc, đang là điểm nghẽn trong q trình tiến lên hiện đại hóa, cơng nghiệp
hóa nơng thôn hiện nay. Thứ hai là lâu nay chúng ta vẫn cứ xây dựng nông thôn
theo cách Nhà nước hỗ trợ tiền để người dân làm nên họ thường bị động và các
chương trình phát triển nơng thơn đều bị biến thành các chương trình xây dựng hạ
tầng. Và vốn chủ yếu của nhà nước, đóng góp của người dân chưa nhiều.

Trước đây dường như các chương trình nhỏ lẻ, khơng thành chương trình
tổng thể nên là khơng thể xác định rõ được những gì quan trọng nhất, những điểm
mấu chốt cần tập trung giải quyết, cách tiếp cận để làm sao người dân làm chủ, tự
giác tham gia và huy động tốt hơn nội lực trong dân. Vì vậy cho nên là khi làm
nông thôn mới những vấn đề này rất cần thiết phải có cơng tác tun truyền, bồi
dưỡng kiến thức. Tuyên truyền để người ta hiểu và bồi dưỡng kiến thức để người
dân biết những việc phải làm và làm như thế nào để không chỉ cho cán bộ, người
dân ở khu vực nông thôn mà cả hệ thống cán bộ, bộ máy vận hành của chương trình

này. Nói tóm lại là cả hệ thống chính trị đều tham gia vào chương trình này, nên
cơng tác tun truyền rất quan trọng.

</div>
(139)<div class='page_container' data-page=139>

vào xây dựng nơng thơn mới, tổ chức các cuộc họp dân có tổ chức pano, áp phích
để tuyên truyền tới người dân.

Việc đầu tiên xây dựng nông thôn mới là quy hoạch và kế hoạch và lần này
khác trước là quy hoạch, kế hoạch này được lấy ý kiến của cán bộ, nhân dân địa
phương và được công khai, công bố quy hoạch trước tồn dân, cho nên đó cũng là
điều kiện để nhân dân hiểu hết. Thế rồi cũng tuyên truyền đây là Chương trình nhà
nước chỉ hỗ trợ cịn người dân phải tham gia đóng góp và tự quyết định việc gì
mình cần làm và khơng nên làm. Qua đó, người dân cũng có điều kiện tiếp cận để
hiểu thêm.

Thời gian đầu kể cả cán bộ và nhân dân đều hiểu và nghĩ theo cách đó là
chương trình nhà nước hỗ trợ, có tư tưởng mong đợi nhưng qua quá trình tuyên
truyền đến bây giờ người dân đã hiểu nhiều hơn và những nơi đã làm tốt về những
xã đã về đích trong những năm vừa rồi và những xã đẩy nhanh tiến độ thực hiện các
tiêu chí về nơng thơn mới thì ở đó phần đóng góp của người dân bao giờ cũng nhiều
và đó là kết quả của công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, kiến thức cho nhân
dân và cán bộ điều hành ở đây.

Việc tuyên truyền bằng nhiều hình thức như vậy tạo ra sự quan tâm của xã
hội và có tâm thế hướng vào nông thôn, phải nghĩ một cái gì đấy để hỗ trợ tham gia
vào xây dựng nơng thôn mới.

</div>
(140)<div class='page_container' data-page=140>

tuyên truyền phải khắp nơi và là thứ không thể thiếu được vì người dân nơng thơn
khơng phải lúc nào cũng xem truyền hình. Họ chỉ có mấy tiếng xem truyền hình cịn
lại thì qua hệ thống truyền thanh thời gian nghe của họ được nhiều hơn. Họ có thể
nghe đài từ 4-6 tiếng, trong khi xem truyền hình chỉ từ từ 1-2 tiếng.

Câu 3. Theo ông (bà), những vấn đề đặt ra trong công tác tuyên truyền về
nơng thơn mới hiện nay là gì?

Những vấn đề đặt ra trong công tác tuyên truyền nông thôn mới hiện thì
trước hết mình phải đánh giá là, hiện nay bên cạnh những người dân, cán bộ đã hiểu
một cách đầy đủ về nơng thơn mới thì vẫn cịn một bộ phận cán bộ và người dân có
hiểu nhưng chưa hiểu đầy đủ về nông thôn mới, đặc biệt là cán bộ và nơng dân ở
vùng sâu vùng xa và có nghịch lý là một số cán bộ cấp Trung ương và cấp tỉnh
trong hệ thống vận hành thậm chí hiểu về nơng thơn mới ít hơn tuyến huyện và
tuyến xã.

Trên các phương tiện thơng tin đại chúng, cịn ít thời lượng để tuyên truyền
về ý kiến các chuyên gia, nhà quản lý về những vấn đề bức xúc đặt ra ở nông thôn
mà chưa được giải quyết tốt hoặc những chính sách chưa đi vào cuộc sống hoặc
phát sinh mới cần bổ sung; Những kinh nghiệm tốt chưa được truyền tải rộng rãi
đến người dân để thúc đẩy tinh thần họ vươn lên và học tập, nhân rộng để người ta
tự tin và khích lệ thi đua học tập. Vì mình tuyên truyền chưa tốt nên người dân chưa
hiểu và cũng chưa có điều kiện tiếp cận. Bây giờ phải tập trung tuyên truyền để thúc
đẩy thi đua trong nội bộ, phải học tập.

Câu 4. Ơng (bà) có thể cho biết những đề xuất để nâng cao chất lượng
tuyên truyền về nơng thơn mới trên Đài Tiếng nói Việt Nam nói riêng và các cơ
quan báo chí nói chung?

</div>
(141)<div class='page_container' data-page=141></div>
(142)<div class='page_container' data-page=142>

3. Phỏng vấn sâu ông Nguyễn Ngọc Luân, Trưởng phòng phát triển nông

thôn bền vững, Trung tâm phát triển nơng thơn, Viện Chính sách và Chiến
lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn

Câu 1 : Thưa ơng (bà), ơng (bà) có nhận xét như thế nào về công tác
tuyên truyền nông thôn mới trong những năm qua?

Nơng thơn mới năm vừa qua thì xét về lĩnh vực tuyên truyền đã thực hiện rất
tốt, đa dạng có nhiều hình thức tun truyền đến cán bộ địa phương cũng như người
dân thông qua các phương tiện báo chí, băng rơn, khẩu hiệu… nên đã nâng cao
nhận thức của các cấp cán bộ và người dân. Các cấp cũng vào cuộc nên nhìn chung
nói về nơng thơn mới nhiều người nắm được nội dung và tinh thần nông thôn mới
như thế nào. Kết quả nổi bật về tun truyền có thể nhìn thấy rất rõ là khi mình đi
gặp trao đổi với cán bộ địa phương, sở ngành, nơng dân nói về nơng thơn mới ai
cũng nắm được điều đó cho thấy hiệu quả của cơng tác tuyên truyền thấy rất là rõ.

Câu 2. Trong công tác tuyên truyền về nông thôn mới, ông (bà) đánh giá
như thế nào về vai trò của các cơ quan báo chí (truyền hình, phát thanh, báo in
và báo điện tử)? Nhất là vai trị của Đài Tiếng nói Việt Nam ?

Vai trị của báo chí có vai trị rất quan trọng, song song với các phương pháp
phổ biến sở ngành xuống địa phương thì giới thiệu quy định, chính sách thơi cịn
các phương tiện truyền thơng thường xun hơn để người dân tiếp cận dễ dàng hơn.
Vai trò của báo chí đặc biệt quan trọng đối với người dân, cán bộ và các cơ quan
nghiên cứu. Đối với người dân, nhất là vùng xa xơi thì họ nghe đài nhiều hơn thì
phương tiện đài rất quan trọng với người dân.Có những bài rất hay và có chuyên gia
được mời phát biểu, đấy cũng là tác động rất là lớn.

Câu 3. Theo ông (bà), những vấn đề đặt ra trong công tác tuyên truyền về
nông thôn mới hiện nay là gì?

</div>
(143)<div class='page_container' data-page=143>

động của cộng đồng dân cư nữa. Giai đoạn hiện nay thì cơng tác tun truyền nên
tập trung vào nội dung phát triển kinh tế. Đó là yếu tố rất quan trọng trong nơng
thơn mới vì muốn đạt được các tiêu chí kể cả về hẹ tầng, văn hóa xã hội… quay đi
quay lại nó lại trở lại vấn đề cần có nguồn lực đầu tư, nguồn lực đầu tư gắn với kinh
tế địa phương.

Chính vì vậy cần tuyên truyền để người dân phát triển kinh tế hộ gia đình và
cụ thể ở đây là hầu hết các địa phương thì hoạt động kinh tế của các hộ dân là cá
nhân đơn lẻ nên gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận với thị trường nên có hiện tượng
được mùa mất giá, được giá mất mùa. Khi hỏi người dân thì họ vẫn cho là khó khăn
về vốn để giải quyết được vấn đề này thì một mặt vẫn trơng đợi vào chính sách hỗ
trợ tín dụng, thị trường đưa doanh nghiệp về nơng dân thì cũng cần chủ động từ
người dân, liên kết với nhau thành tổ chức tập thể như hợp tác xã chẳng hạn mua
chung dịch vụ đầu vào và có chung dịch vụ đầu ra với chất lượng đồng đều có thể
ký hợp đồng với đơn vị thu mua điều đó giúp cho hiệu quả kinh tế tốt hơn. Nhưng
hiện nay người dân vẫn rụt dè chưa giám liên kết, đầu tư do đó cần tun truyền
mạnh hơn nữa trong cơng tác truyền thông để người ta hiểu được kinh tế tập thể,
hợp tác với nhau có vai trị như thế nào. Để thực hiện được điều đó ngồi việc nâng
cao nhận thức cũng có thể giới thiệu mơ hình kinh tế tập thể đã thành công ở các địa
bàn khác nhau và cũng nên tuyên truyền về công tác bảo vệ mơi trường.

Câu 4. Ơng (bà) có thể cho biết những đề xuất để nâng cao chất lượng
tuyên truyền về nông thơn mới trên Đài Tiếng nói Việt Nam nói riêng và các cơ
quan báo chí nói chung?

</div>
(144)<div class='page_container' data-page=144>

phát triển kinh tế và cũng dính dáng đến vấn đề nơng thơn mới. Nơng thơn mới
cũng đang nóng và tái cơ cấu xuất hiện cũng là vấn đề cần quan tâm,vì thế cùng với
tun truyền nơng thơn mới cũng phải quan tâm đến vấn đề tái cơ cấu nơng nghiệp.

4. Phỏng vấn GS.TS Phùng Hữu Phú, Phó Chủ tịch Thường trực Hội

đồng lý luận Trung ương, Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng
Trung ương

GS.TS Phùng Hữu Phú cho biết: Có thể nói vừa qua, cơng tác tun truyền
nói chung và cơng tác truyền thơng nói riêng đã có những đóng góp rất tích cực vào
chương trình xây dựng nơng thơn mới. Điểm nổi bật là đã tuyên truyền một cách
sâu rộng các chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng nông thôn mới. Nhất là
tuyên truyền làm rõ những tiêu chí xây dựng nông thôn mới như thế nào. Đã theo
dõi, động viên cổ vũ và giới thiệu những điển hình làm tốt ở các địa phương để
nhân rộng. Cũng đã phát hiện được những khó khăn, vướng mắc và có đề xuất để
tiếp tục hồn thiện chủ trương, tháo gỡ khó khăn để phong trào xây dựng nông thôn
mới phát triển tốt hơn.

Mấy năm vừa rồi thì phong trào xây dựng nơng thơn mới có bước tiến rất rõ
và có tác dụng thiết thực nhất là vấn đề dồn điền đổi thửa, phát triển hạ tầng nông
thôn, từng bước nâng cao đời sống văn hóa ở nơng thơn có chuyển biến rõ được ghi
nhận. Đó là đóng góp tốt của cơng tác tun truyền nói chung và cơng tác truyền
thơng nói riêng.

</div>
(145)<div class='page_container' data-page=145>

Phục lục 2c: Phỏng vấn sâu thính giả

1. Ơng Nguyễn Văn Hải, xã Đơng Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội

Câu 1: Ơng bà có thể cho biết những suy nghĩ của mình về cơng tác tun
truyền xây dựng nơng thơn mới trên VOV1 ?

Có thể nói tơi là người gắn bó và nghe đài từ nhỏ. Nhà tơi có tới 3 cái đài.
Cái mở ở nhà, cái để mang theo lúc làm đồng hoặc thể dục nên bất kể làm việc gì
tơi cũng có đài để nghe. Những năm trở lại đây sau khi có chương trình xây dựng
nơng thơn mới thì tơi thấy đài cũng đã có nhiều chương trình viết về nơng thơn mới.

Đây là nội dung được đài phát khá thường xuyên và tôi hay nghe thấy ở chương
trình nơng nghiệp và nơng thơn lúc sáng sớm hoặc thỉnh thoảng trên chương trình
thời sự cũng thấy có nơng thơn mới.

Về nội dung thì phần nhiều các chương trình viết về những các làm hay trong
xây dựng nông thôn mới, giới thiệu những tấm gương nơng dân làm kinh tế giỏi và
cũng có nói các địa phương đang tiến hành xây dựng nông thôn mới như thế nào.
Nhưng mà chúng tơi thích nghe hơn là những tiêu cực trong xây dựng nông thôn
mới nhưng mà chưa thấy có mấy đâu. Cần phải tuyên truyền mạnh hơn về mặt này.

Tin bài về nông thôn mới nhiều khi còn cục bộ, chưa đồng đều ở các khu
vực. Ví dụ có nơi nào mới sơ kết về xây dựng nơng thơn mới thì sau đó sẽ có vài
tin, bài phóng sự về khu vực đó. Điều đó làm cho mình thấy khơng cập nhật được
thơng tin ở nhiều nơi. Bên cạnh đó như nhà tơi làm trang trại muốn nghe tin bài
kinh nghiệm về nuôi cá, hay các lồi khác dưới nước thì ít lắm, chủ yếu đài mới giới
thiệu nhiều về mơ hình trồng trọt thơi.

Câu 2: Qua các thông tin tuyên truyền về xây dựng nông thơn mới trên
VOV1 giúp ích được gì cho ơng (bà)?

</div>
(146)<div class='page_container' data-page=146>

cũng ủng hộ nó thơi. Thứ ba bà con nơng dân biết được mơ hình sản xuất kinh
doanh giỏi để thơng qua đó phát triển kinh tế VAC, kinh tế trang trại. Bà con nông
dân chúng tôi thấy ai họ cũng bảo nghe đài bổ ích lắm vì có nhiều chương trình,
nhiều mơ hình mà chương trình phát thanh nông nghiệp và nông thôn Đài đã
chuyển tải được các mơ hình, điển hình tiên tiến ở các vùng, miền cho nên thơng
qua đó người ta nghe rút ra kinh nghiệm là kỹ thuật trồng rừng đồi vườn như thế
này, chăm sóc lúa như thế này và khi phun thuốc bảo vệ thực vật cần những thao tác
như thế này.

Câu 3: Trong thời gian tới, ơng bà có mong muốn gì ở VOV1 tun truyền

nơng thơn mới như thế nào?

Như tơi đã nói ở trên thì chúng tơi rất mong muốn nghe đài phản ánh những
vấn đề tiêu cực, chống tham nhũng trong xây dựng nơng thơn mới nói riêng và
chống tham nhũng trên mọi lĩnh vực nói chung. Chúng tơi thích các chương trình có
tính chất đấu tranh tiêu cực. Nên có chế tài để người phóng viên xuống địa phương
để xung phong trong mặt trận này, nói lên nguyện vọng của người dân trong đấu
tranh chống tiêu cực. Bên cạnh đó thì cũng nên có nhiều tin bài về chủ trương,
chính sách của Đảng và nhà nước, có thế thì người dân mới biết và làm theo, làm
theo thế nào cho đúng. Đồng thời cũng cần có bài viết về khó khăn trong xây dựng
nơng thơn mới, trong q trình thực hiện các tiêu chí để các nơi biết đường rút kinh
nghiệm, khơng gặp phải những khó khăn đó nữa. Đài đi đúng vào hướng đấy thì rất
đồng tình.

2. Ơng Vũ Khốt, xã Minh Quang, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình

Câu 1: Ơng bà có thể cho biết những suy nghĩ của mình về cơng tác tuyên
truyền xây dựng nông thôn mới trên VOV1 ?

</div>
(147)<div class='page_container' data-page=147>

được. Chương trình nơng thơn mới thì có nhiều ở trong chương trình nơng nghiệp
và nơng thơn. Nhiều phóng sự hay, sinh động lắm. Không chỉ cái nội dung nó hay
đâu mà cách phóng viên đọc nghe cũng rất thật. Khơng biết có phải họ đọc ngay
ngồi đồng ruộng khơng họ làm như thế nào đó mà có chương trình tơi nghe được
cả tiếng máy cày trong đó, nghe rất thật. Chắc họ cũng phải làm công phu đấy.

Câu 2: Qua các thông tin tuyên truyền về xây dựng nơng thơn mới trên
VOV1 giúp ích được gì cho ông (bà)?

Thứ nhất phải nói là nghe đài biết được thông tin thời sự trong nước và thế
giới qua chương trình thời sự. Biết được hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Đảng

Nhà Nước nói chung, biết được hoạt động kinh tế, chính trị xã hội của vùng miền,
biết được phong trào xây dựng nông thôn mới là như thế nào. Tác dụng của Đài lớn
lắm. Không những tôi mà cả vợ con tôi làm cây cảnh mà được nghe những tin
hướng dẫn trồng cây, làm khoa học rất hay. Nghe đài giúp ích cho tơi. Ví dụ trước
đây đi phun thuốc sâu thường không để ý đeo khẩu trang đâu nhưng nghe biết phải
đeo khẩu trang, đi lùi đi theo chiều gió. Rồi thì qua chương trình nơng nghiệp và
nơng thơn chúng tơi biết cách chăm bón các giống lúa, vụ mùa làm sao, vụ chiêm
thế nào, đặc biệt là chăm sóc kỹ thuật ngơ. Từ đó nâng cao thu nhập cho mình, đó
cũng là mục tiêu của nơng thơn mới. Ngồi ra nghe Đài cũng giúp mình giải trí, Đài
như người bạn sau thời gian lao động của chúng tôi.

Câu 3: Trong thời gian tới, ông bà có mong muốn gì ở VOV1 tun truyền
nơng thơn mới như thế nào?

</div>
(148)<div class='page_container' data-page=148>

thì khơng phải ai cũng trả lời được. Bên cạnh đó, bây giờ nơng dân rất hưởng ứng
chương trình này nhưng người ta đang ngại về vấn đề kinh tế. Mỗi xã đầu tư hết
mấy trăm tỷ nếu cả nước thì rất lớn. Với xã miền núi thì có khi cịn hơn. Nhà nước
đầu tư cho nhân dân là bao nhiêu, người dân đóng góp là bao nhiêu. Nhà nước phải
có biện pháp tìm cách tháo gỡ. Khơng có vốn thì rất khó thực hiện được mục tiêu
nơng thơn mới.

3. Ơng Lê Quang Thắng, xã Thanh Hà, Thanh Liêm, Hà Nam

Câu 1: Ơng bà có thể cho biết những suy nghĩ của mình về cơng tác tuyên
truyền xây dựng nông thôn mới trên VOV1 ?

Tôi là người nghe Đài từ 1987. Không phải ai cũng có điều kiện xem ti vi,
người ta phải đi làm đồng thì làm sao có thời gian mà xem ti vi được. Ví như người
nghỉ hưu hay người cao tuổi thì thích nghe lúc nào cũng được. Đài là cơ quan phát
thanh đưa tin nhanh nhất, thuận tiện nhất. Từ 5h sáng đền 24h đêm, chương trình

nào cũng hay, trong đó chương trình thời sự là khơng bao giờ tơi bỏ. “Về chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới thì chúng tơi cũng được nghe cán
bộ về phổ biến, nhưng thực ra cũng chưa hiểu hết được vấn đề. Cho nên qua nghe
Đài tôi thấy, VOV1 đã chuyển tới người nghe những chủ trương, đường lối chính
sách, pháp luật của Đảng, của Nhà nước qua các chương trình như Chính phủ với
người dân, Thời sự….Những nội dung đó giúp chúng tơi hiểu hơn xây dựng nơng
thơn mới là nhà nước và nhân dân cùng làm, cùng chung tay góp sức”. Trong
chương trình nơng nghiệp và nơng thơn có phát về tấm gương trong phong trào xây
dựng nơng thôn mới ở mọi miền Tổ quốc đưa về.

</div>
(149)<div class='page_container' data-page=149>

Câu 2: Qua các thông tin tuyên truyền về xây dựng nơng thơn mới trên
VOV1 giúp ích được gì cho ơng (bà)?

Chúng tơi vừa làm vừa nghe đài là vì thứ nhất tơi đi làm vườn hay làm gì thì
mình cứ mang đi theo mình nghe. Có đài bên cạnh rất tiện. Đêm thì có vơ tuyến
nhưng đơi khi các cháu thích xem chương trình khác thì mình lại nhường. Hai nữa
là sáng sớm mình dậy sớm hơn không tiện mở ti vi ảnh hưởng đến mọi người thì
mình mở nhỏ cái đài, ti vi làm sao mà để sát tai được. Về sản xuất thì chúng tơi
nghe tại sao có vườn cây trũi quả thì họ làm thế nào thì chúng tơi được hướng dẫn.
Hay là Đài giới thiệu các đơn vị cung cấp giống thì chúng tôi gọi lên hỏi tại sao
chúng tôi trồng giống cây này khơng có quả hay quả bị thối chẳng hạn thì nói chung
chúng tơi đã được đài truyền đạt và ứng dụng ngay trong sản xuất, đời sống của
mình.

Câu 3: Trong thời gian tới, ơng bà có mong muốn gì ở VOV1 tuyên truyền
nông thôn mới như thế nào?

</div>
(150)<div class='page_container' data-page=150>

TĨM TẮT LUẬN VĂN

Tên đề tài: VOV1 với cơng tác tuyên truyền “Chương trình mục tiêu quốc gia xây

dựng nơng thơn mới” (Khảo sát một số chương trình trên VOV1 từ tháng 1 đến
tháng 3/2014)

Chuyên ngành: Báo chí học Mã Ngành: 60 32 01 01

Tác giả: Lê Thị Thơm Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS Đinh Thị Thúy Hằng
NỘI DUNG CHÍNH CỦA LUẬN VĂN

Ngồi phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, mục lục, phần nội dung
chính gồm có 3 chương, 106 trang.

Nội dung đề tài đi sâu nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng về cơng tác
tuyên truyền Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới trên VOV1
(khảo sát một số chương trình phát sóng trên VOV1 từ tháng 1-3/2014).

Mục đích nghiên cứu của đề tài là: Tìm hiểu thực trạng, những ưu, khuyết
điểm trong quá trình tuyên truyền “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông
thôn mới” trên VOV1 của Đài TNVN. Trên cơ sở đó, luận văn đưa ra những giải
pháp nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tun truyền về xây dựng nơng
thơn mới trên VOV1.

Để có thể đạt được mục đích ấy, đề tài thực hiện các nhiệm vụ: Tổng hợp tư
liệu để làm sáng tỏ cơ sở lý luận về công tác tuyên truyền Chương trình mục tiêu
quốc gia xây dựng nông thôn mới; khảo sát thực trạng công tác tuyên truyền
“Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới” qua một số chương trình
phát sóng trên Hệ VOV1. Từ đó, đề xuất các phương hướng cơ bản, một số giải
pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng tuyên truyền “Chương trình mục tiêu quốc
gia xây dựng nông thôn mới” trên Hệ VOV1.

</div>