Vị phò mã triều Lê và câu chuyện biến nhà thành chùa

Vị phò mã triều Lê và câu chuyện biến nhà thành chùa
Thời nhà Lê được biết đến là thời kỳ Nho giáo độc tôn, Phật giáo
bị giảm dần ảnh hưởng. Tuy vậy sức lôi cuốn của Phật giáo vẫn
khiến cho nhiều người sẵn sàng bỏ đời sống vương giả để mặc áo
vải thô ngày ngày tụng kinh niệm Phật. Đặc biệt có một vị phị mã
của triều Lê đã xây dựng chính nhà mình thành chùa để theo học
Phật pháp.
Theo tư liệu ghi trong chùa Liên Phái (phố Bạch Mai, Hà Nội),
người đó khơng ai khác chính là cơng tử Trịnh Thập (hay còn gọi
là Trịnh Hợp) cháu nội chúa Trịnh Căn và là phị mã lấy cơng chúa
thứ 4 của vua Lê Hy Tơng.
Chuyện kể rằng: phị mã Trịnh Thập là một người bình sinh thích
nghiên cứu Phật pháp. Hàng ngày vẫn thường đọc sách về Phật
giáo và đàm luận với các cao tăng. Một lần Trịnh Thập sai gia
nhân đào đất ở vườn phía sau phủ để làm bể ni cá vàng thì đào
được một viên đá hình bơng sen.

Chùa Liên Phái, nơi lưu dấu ấn phị mã Trịnh Thập và
là sự khởi đầu của một phái thiền của Việt Nam thế


kỷ 18.
Hoa sen đối với đạo Phật là một hình ảnh tượng trưng cho sự giác
ngộ. Các sách về lịch sử Phật giáo truyền lại rằng: Trong một lần
thuyết pháp, Phật Thích Ca đã cầm bơng hoa sen giơ lên. Tất cả đệ
tử khơng ai hiểu duy chỉ có Tơn giả Ca Diếp mỉm cười. Phật Thích
Ca cho rằng tơn giả Ca Diếp đã lĩnh hội được ý thiền ở trong nên
sau khi ông viên tịch đã truyền cho Ca Diếp làm người kế thừa sự
nghiệp truyền giảng đạo Phật.
Vì thế nên khi đào được viên đá hình hoa sen, phị mã Trịnh Thập
cho là điềm báo có dun với cửa Phật nên ơng quyết chí xuống

tóc đi tu. Sau đó, ơng liền dâng tấu lên vua Lê Hy Tơng trình bày
lại sự việc cùng chí hướng xuất gia của mình. Một thời gian sau,
nhà vua chuẩn tấu cho phép ông quy y cửa Phật. Thế là vị phò mã
xuất gia lấy hiệu là thượng sĩ Lân Giác đồng thời về nhà cải tạo
phủ đệ với những lầu son gác tía rộng hơn 6 mẫu thành một ngơi
chùa đặt tên là chùa Liên Hoa (Chùa Liên Hoa sau này được gọi
trùng với tên phái là chùa Liên Tông. Đến thời vua Thiệu Trị nhà
Nguyễn vì kiêng tên húy vua là Miên Tông nên đổi tên chùa thành
Liên Phái).

Tượng các vị Hịa thượng nối tiếp của phái Liên Tơng


được thờ trong chùa
Sau khi xuống tóc, khoảng năm 1726, sư Lân Giác đi chùa Long
Động trên núi Yên Tử tham vấn hòa thượng Chân Nguyên của phái
Trúc Lâm. Thời gian sau ông trở về chùa lập ra một phái thiền mới
lấy tên là phái Liên Tông. Đây là phái thiền thứ hai ra đời trong nội
địa nước Đại Việt, sau phái Trúc Lâm. Phái thiền Liên Tông thời
Trịnh Nguyễn phân tranh đã phát triển khắp đất Bắc Hà, trở thành
một phái thiền lớn trong lịch sử Phật giáo nước ta.
Đến thăm chùa Liên Phái vẫn còn thấy phảng phất bóng dáng của
vị phị mã xưa qua tịa tháp hơn 200 tuổi, nơi lưu di cốt của Người.
Trong khu vườn phía sau chùa hiện cịn 7 tịa tháp. Theo những
phật tử cho biết, trước kia chùa có hơn 30 tịa tháp. Đó là nơi đặt di
cốt các vị sư trong phái Liên Tông. Tuy nhiên trải qua binh hỏa
nhiều năm, hiện giờ chỉ còn lại 7 tòa. Trong số 7 tịa tháp thì tháp
chứa đựng di cốt tổ sư Lân Giác nằm chính giữa và được xây bằng
đá. Các tháp xung quanh có cùng kiểu dáng nhưng xây bằng gạch.
Nếu đúng như những tư liệu cịn lưu lại thì tịa tháp này dựng

khoảng năm 1733 đến 1740 vì năm 1733 là năm mất của thượng sĩ
Lân Giác. Với ngót 3 thế kỷ tồn tại, có lẽ đây là tịa tháp cổ kính
nhất ở trong thành Hà Nội mà ta cịn biết rõ được lai lịch.

Tiến Đức ( Đất Việt)