Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chương IV - Lê Văn Bát

CHƯƠNG IV

Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng
Cộng sản Việt Nam


BỐ CỤC BÀI GIẢNG

I.QUAN NIỆM CỦA HCM VỀ VAI TRÒ VÀ BẢN
CHẤT CỦA ĐẢNG ĐCSVN
II.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG
CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG SẠCH VỮNG
MẠNH
III. KẾT LUẬN


•
•
•
•

Vị thế của Hồ Chí Minh đối với
Đảng ta

Là người cộng sản đầu tiên của Việt Nam
Là một cán bộ của Quốc tế Cộng sản
Là người sáng lập Đảng ta
Là lãnh tụ của Đảng ta từ trước khi được
bầu là Chủ tịch Đảng
• Bản thân Người là một nhà tư tưởng lớn

I.QUAN NIỆM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRỊ VÀ BẢN
CHẤT CỦA ĐẢNG

1 - Về sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam
a) Cách mạng trước hết cần có Đảng
Cần có
có
sự lãnh
lãnh
đạotrước
của một
một
đảng
cách
Cần
sự
đạo
của
đảng
cách
“Cách
mệnh
hết
phải
có cái
cái
“Cách
mệnh
trước

hết
phải
có
mạng
chân chính
chính của
của giai
giai cấp
cấp cơng
cơng nhân,
nhân,
mạng
chân
gì
?
gì ? tâm tồn ý phục vụ nhân dân. Chỉ có
tồn
tồn
tâm
tồn ýhết
phụcphải
vụ nhân
dân.
Chỉ
có
Trước
có
đảng
cách
Trước

hết
phải
cách
sự lãnh
lãnh
đạo của
của
một
đảngcó
biếtđảng
vận dụng
dụng
sự
đạo
một
đảng
biết
vận
mệnh,
đểsáng
trongtạo
thìchủ
vậnnghĩa
độngMác
và tổ
tổLênin
chức
mệnh,
để
trong

thì
vận
động
và
chức
một
cách
một
cách
sáng
tạo
chủ
nghĩa
Mác
-- Lênin
dân
chúng,
ngồi
thì của
liênnước
lạc với
với
dânthì
tộc
vàochúng,
điều kiện
kiện
cụ thể
thể
của

nước
mình
thì
dân
ngồi
thì
liên
lạc
dân
tộc
vào
điều
cụ
mình
bị áp
áp
bứcđưa
và cách
vơ sản
sản
giai
cấp
mọi dân
nơi.
mới
có thể
thể
đưa
cách
mạng

giải
phóng
dân
bị
bức
và
vơ
giai
cấp
mọi
nơi.
mới
có
mạng
giải
phóng
tộc đến
đến
thắng
lợi
và cách
cách
mạng
xã
hội
Đảng
cóthắng
vữnglợi
cách
mệnh

mới
thành
tộc
và
mạng
xã
hội
Đảng
có
vững
cách
mệnh
mới
thành
chủ nghĩa
nghĩa
đến
thành
cơng
TËp
12
303)
cơng,
cũngđến
nhưthành
ngườicơng
cầm((TËp
lái12
có
vững

chủ
trtr303)
cơng,
cũng
như
người
cầm
lái
có
vững
BỠA CUỐN ĐƯ
ĐƯỜNG CỎCH MỆNH
(1927)việc Đảng lãnh đạo là từ yêu cầu CM của quần chúng
Sự ra đời và


Về lý luận: Đưa yếu tố tự giác vào phong trào công nhân. Là bộ
tham mưu chiến đấu của giai cấp. Giải quyết vấn đề lý luận cho
phong trào vụ sản

Kinh nghiệm của
cách mạng thế
giới

Cách mệnh Nga dạy cho chúng ta rằng muốn cách
mệnh thành cơng thì phải lấy dân chúng (cơng
nơng) làm gốc, phải có Đảng vững bền,

Dân khổ quá hay làm bạo động, như dân An Nam ở Trung Kỳ kháng
thuế, Hà Thành đầu độc, Nam Kỳ phá khám; khơng có chủ nghĩa,

khơng có kế hoạch, đến nỗi thất bại mãi. Vậy cách mệnh phải

Kinh
nghiệm
của cách giảng giải lý luận và chủ nghĩa cho dân hiểu.
mạng Việt Dân thường chia rẽ) phái này bọn kia, như dân ta người Nam thì
nghi người Trung, người Trung thì khinh người Bắc, nên nỗi yếu sức
Nam
đi, như đũa mỗi chiếc mỗi nơi. Vậy nên sức cách mệnh phải

tập trung, muốn tập trung phải có đảng cách mệnh.


1 - Về sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam
a - Cách mạng trước hết cần có Đảng
b
b -- Đảng
Đảng ta
ta là
là sự
sự kết
kết hợp
hợp chủ
chủ nghĩa
nghĩa Mac
Mac –– Lênin
Lênin với
với
phong
phong trào

trào công
công nhân
nhân và
và phong
phong trào
trào yêu
yêu nước
nước
Là sự
sự khái
khái quát
quát từ
từ thực
thực tiễn,
tiễn, là
là sự
sự sáng
sáng
Là
tạocủa
của Bác
Bác
tạo
CN Mac
Mac –– Lênin
Lênin là
là yếu
yếu tố
tố quyết
quyết định

định
CN
nhất; quyết
quyết định
địnhtính
tính khoa
khoa học
học và
và cách
cách
nhất;
mạng của
của Đảng;
Đảng; Phong
Phong trào
trào cơng
cơng nhân
nhân
mạng
là “cốt
“cốt vật
vật chất”
chất” để
để tiếp
tiếp thu
thu chủ
chủ nghĩa
nghĩa
là
Mac –– Lênin.

Lênin.
Mac
Vì sao
sao Bác
Bác thêm
thêm yếu
yếu tố
tố phong
phong trào
trào yêu
yêu
Vì
nước
nước


- Tính đúng đắn của việc thêm
yếu tố phong trào yêu nước
Phát huy được yếu
Yêu nước là yếu tố
tố tích cực của
trường tồn, là
phong trào nông
truyền thống quý,
dân lực lượng xã hội
càng mạnh mẽ khi
chiếm 95% dân số
bị giặc ngoại xâm.
Ở Việt Nam phong
Phát huy được

trào cơng nhân và
vai trị của tầng
phong trào u
lớp tiểu tư sản trí
nước khơng mâu
thức
thuẫn mà thống
nhất với nhau
- Ta thấy sự gắn bó hữu cơ giữa vấn đề giai cấp
và vấn đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh

- Là cơ sở xây dựng và thực hiện chiến lược đại

đoàn kết


2 – Vai trị của Đảng Cộng sản Việt Nam
• Giảng giải lý luận và chủ nghĩa
cho dân hiểu, làm cho dân giác
ngộ.
• Sức cách mạng tập trung.
• Ngồi thì liên lạc với dân tộc bị áp
bức và vô sản giai cấp mọi nơi


a) Lựa chọn con đường CM, xác định chiến
lược và sách lược, phương pháp CM đúng.
– Chọn con đường cách mạng đúng đắn cho dân
tộc
– Xác định chiến lược, sách lược cách mạng đúng

đắn
– Xác định phương pháp cách mạng

b) Tổ chức đoàn kết, tập hợp lực
lượng cách mạng
- Tổ chức đoàn kết, tập hợp lực lượng cách
mạng trong nước
- Đoàn kết các lực lượng cách mạng quốc tế


a) Lựa chọn con đường CM, xác định chiến lược
và sách lược, phương pháp CM đúng.

b) Tổ chức đoàn kết, tập hợp lực
lượng cách mạng
c) Vai trò tiên phong gương mẫu
- Tính tiên phong gương mẫu của đảng viên
- Khả năng thu hút, tập hợp quần chúng của
cán bộ đảng viên
- Tính tiên phong của tổ chức Đảng


3 – Bản chất của Đảng Cộng sản Việt Nam

Sỏch lược vắn tắt
Chương trình tóm tắt
Lời kêu gọi

“các cơ các chú phải nhận rõ mình là
giai cấp cơng nhân lãnh đạo nơng dân”.

Bài nói tại hội nghị nơng vận và dân vận toàn quốc 19


3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam

Đảng CSVN mang bản chất giai cấp cơng nhân
Mục
Mục
tiêu
tiêu

Về mục đích: Đảng Lao động Việt Nam đoàn kết
và lãnh đạo toàn dân kháng chiến cho đến thắng lợi
hoàn toàn, tranh lại thống nhất và độc lập hoàn
ggcủa
của
toàn;
lãnh
đạo
toàn
dân
thực
hiện
dân
chủ
mới,
xây
Đảng
Đảng

dựng điều kiện để tiến đến chủ nghĩa xã hội.
lý
lý
tưởn
tưởn


3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam

Toàn tập, Tập.3, tr.3

Đảng CSVN mang bản chất giai cấp công nhân
Nền
Nền
tảng
tảng
tư
tư
tưởn
tưởn
gglý
lý
luận
luận
của
của
Đảng

Về lý luận: Đảng Lao động Việt Nam theo
chủ nghĩa Mác - Lênin.

3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam

Toàn tập, Tập.3, tr.3

Đảng CSVN mang bản chất giai cấp công nhân
Nguyê
Nguyê
nntắc
tắc
tổ
tổ
chức
chức
cơ
cơbản
bản
của
của
Đảng
Đảng

Về tổ chức: Đảng Lao động Việt Nam theo
chế độ dân chủ tập trung.
Về kỷ luật: Đảng phải có kỷ luật sắt đồng
thời là kỷ luật tự giác.
Về luật phát triển: Đảng dùng lối tự phê
bình, phê bình...

3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam

“Đảng tata là
là đảng
đảng của
của giai
giaicấp,
cấp, đồng
đồng thời
thời
“Đảng
cũng là
là của
của dõn
dõn tộc,
tộc, khụng
khụng thiờn
thiờn tư
tư thiờn
thiờn
cũng
vị”. (Tập
(Tập10
10trtr467)
467)
vị”.


Phản

Phản ánh
ánh

Q
Q
trình
trìnhra
ra
đời
đờivà
và
trưởng
trưởng

Đảng
Đảngkết
kếtnạp
nạp
vào
vàoĐảng
Đảngnhững
những

Mục
Mụcđích
đích
phấn
phấn

Tạo

Tạo
điều
điều
kiện
kiện
đồn
đồn

đấu
người
đấucủa
của
ngườiưu
ưutú
tú
Đảng
là
trong
giai
cấp
Đảng
là
trong
giai
cấp
kết
Chuẩn
bị
ĐH
2

Bác
nói
với
Hội
nghị
TW:
“Đó
là
điều
cần
Chuẩn bị ĐH 2 Bác nói với Hội nghị TW: “Đó là điều
cần
kết
thành
phù
hợp
nhân,
thành
phù
hợp
cơng
nhân,
thiết, bởi
bởicơng
vì có
có
thế mới
mới tập
tập
hợp

được tồn
tất
thiết,
vì
thế
hợp
được
tất
tồn
của
với
nơng
dân,
trí
cả các
các phần
phần
tử
tiên
tiến trong
trong
cơng nơng
nơng
của
vớimục
mục
nơng
dân,
trítiến
dân

cả
tử
tiên
cơng
dân
Đảng
đấu
thức
và
trí
thức vào
vào
Đảng…dễ
kêu đích
gọi
dân
tộcdưới
hơn
Đảng
đíchdân
đấu tộc
thức
vàcác
các
trí
thức
Đảng…dễ
kêu
gọi
hơn

dưới
ta
tranh
thành
vì ta
ta đang
đang
cần phần
đồn kết
kết rộng
rộng
rãi các
các tầng
tầng
vì
cần
đồn
rãi
ta
tranh
thành
phần
ngọn
ngọn
lớp”
Biêngiác
niêntiểu
sử(Tập
(Tậpcủa
4;tr426)

tr426)
nhân
khác,
có
lớp”
4;
của
nhân
khác,Biên
có niên
giáctiểusử
cờ
cờ
dân,
ngộ
dân,và
và
ngộcách
cáchmạng
mạng
của
của
dân
và
dântộc
tộc
vàđược
đượcrèn
rèn
Đảng

Đảng


4 – Quan niệm về Đảng Cộng sản VN cầm
quyền
“Đảng ta là một Đảng cầm
quyền”
Là một tư tưởng có từ rất sớm
Từ 1920 Người đã khẳng định nhân dân phải
giành lấy chủ quyền.
- Phải xây dựng một Đảng cách mệnh để lãnh
đạo nhân
dân giành chính quyền (Đường cách mệnh)
- Giành độc lập dân tộc (giành được chính
quyền) để xây dựng chủ nghĩa xã hội
- Lãnh đạo nhân dân giành lấy chính quyền
Đảng ta thực sự trở thành đảng cầm quyền
-

Từ 1945 Đảng ta đã là đảng cầm quyền


Quan niệm về Đảng Cộng sản cầm
quyền

Có cơng lớn trong việc đề ra học thuyết v
Đảng cầm quyền (Nhưng chỉ khoảng 6 năm 1918-1923)

24 năm với cương vị Chủ tịch Nước, là lãnh tụ và
là Chủ tịch Đảng ta

4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm
quyền

a)
a)
Đảng
Đảng
lãnh
lãnh
đạo
đạo
toàn
toàn
diện
diện
mọi
mọi
mặt
mặt
đời
đời

Nhiệm vụ của Đảng khó khăn, phức tạp, to lớn
hơn
Đảng phải quan tâm giải quyết những việc chi tiết
cụ thể nhất của đời sống xã hội
Địi hỏi năng lực trí tuệ của Đảng cao hơn

4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm
quyền

Người đánh giá cao vai trò của dân
b)
b)
Đảng
Đảng
cầm
cầm
quyền
quyền

- Dân là quý nhất là quan trọng hơn hết
- “ Biết ý kiến của d©n chúng”
- Dân là gốc là nền tảng của cỏch mạng
- “ Học d©n chúng”
- Dân là chủ mọi quyền hành lực lượng
- “ Nâng cao d©n chúng”
đều ở dõn
- CM là sự nghiệp của dân, dõn cần Đảng
dẫn đường

Người xác định rõ trách nhiệm của Đảng
dân
dân là
là đối với dân

chủ

chủ


4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm
quyền

c)
c) Cán
Cán
bộ
bộ Đảng
Đảng
viên
viên
vừa
vừa là
là

- Một số lớn cỏn bộ đảng viờn được giao nhiệm
vụ trong bộ mỏy quyền lực cú quan hệ đến
quyền lực quyền lợi. Họ khụng được phộp xa
rời mục tiờu lý tưởng của Đảng là phục vụ nhõn
dõn. Họ phải xứng đỏng là cụng bộc của dõn,
là đày tớ trung thành của dõn

người
người
lãnh
lãnh
đạo

đạo vừa
vừa
là
là đày
đày
tớ
tớ trung
trung

Trích bài “Chính phủ là công bộc của dân” 19/9/1945


II.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG CỘNG
SẢN VIỆT NAM TRONG SẠCH VỮNG MẠNH

1.Xây dựng Đảng - Quy luật tồn tại và phát
phá
triển Đảng

a) Phải thường xuyên xây dựng và chỉnh đốn Đản

b) Quan điểm chỉ đạo xây dựng Đảng trong sạch,
vững mạnh


1.Xây dựng Đảng- Quy luật tồn tại và phát
triển Đảng
Phải thường xuyên xây dựng và chỉnh đốn Đản
Đảng có vững cách mệnh mới
thành cơng, cũng như người cầm

lái có vững thuyền mới chạy.
(2;267)
Đảng cầm quyền điều mấu chốt
nhất đảm bảo cho cách mạng
thắng lợi là vai trò lãnh đạo của
Đảng


1.Xây dựng Đảng- Quy luật tồn tại và phát
triển Đảng
) Quan điểm chỉ đạo xây dựng Đảng trong sạc
vững mạnh
Xây dựng Đảng ngang tầm với
địi hỏi của nhiệm vụ chính trị.
Trước hết là nâng cao năng lực
hoạch định đường lối
Hai là : nâng cao năng lực tổ
chức thực hiện đường lối
Ba là: xây dựng đội ngũ cán bộ
đảng viên đủ tư cách đủ tiêu
chuẩn là người lãnh đạo và là đày
tớ thật trung thành của dân


8/5/1963 Bác nói trước Kỳ họp thứ VI của Quốc hội khố II

“Tơi vừa nhận được một tin tức làm cho tơi rất cảm động và sung sướng. Đó
là tin Quốc hội có ý định tặng cho tơi Hn chương Sao vàng, Huân chương cao
quý nhất của nước ta. Tôi xin tỏ lịng biết ơn Quốc hội.
Nhưng tơi xin Quốc hội cho phép tơi chưa nhận Hn chương ấy. Vì sao? Vì

Hn chương là để tặng thưởng người có cơng hn; nhưng tơi tự xét chưa có
cơng hn xứng đáng với sự tặng thưởng cao quý của Quốc hội.
Tiếp đó Bác nói tới: Tổ quốc ta hiện đang tạm bị chia cắt làm đôi. Miền Bắc
đang xây dựng chủ nghĩa xã hội. Miền Nam đang anh dũng chống Mỹ Diệm. Miền
Nam thật là xứng đáng với danh hiệu "Thành đồng của Tổ quốc" và xứng đáng
được tặng Huân chương cao q nhất.
Vì những lẽ đó, tơi xin Quốc hội đồng ý thế này:
Chờ đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Tổ quốc hồ bình thống nhất,
Bắc - Nam sum họp một nhà, Quốc hội sẽ cho phép đồng bào miền Nam trao cho
tôi Huân chương cao quý. Như vậy thì tồn dân ta sẽ sung sướng, vui mừng.”