PHUONG PHAP SOAN GIANG LICH SU DIA PHUONG

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (531.35 KB, 30 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN

THCS NĂM HỌC 2010

Chủ đề: Biên soạn và giảng dạy lịch sử địa

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

I. Mục tiêu:

1. Về kiến thức cung cấp: 
1. Về kiến thức cung cấp:

- Những kiến thức cơ bản về vị trí, đối tượng và nhiệm vụ
- Những kiến thức cơ bản về vị trí, đối tượng và nhiệm vụ
nghiên cứu của lịch sử địa phương.

nghiên cứu của lịch sử địa phương.

- Những kiến thức về công tác sưu tầm và sử lý nguồn tư liệu
- Những kiến thức về công tác sưu tầm và sử lý nguồn tư liệu
lịch sử địa phương.

lịch sử địa phương.

- Những kiến thức về công tác biên soạn và giảng dạy lịch sử
- Những kiến thức về công tác biên soạn và giảng dạy lịch sử
địa phương ở trường THCS.

địa phương ở trường THCS.
2. Về kỹ năng:

2. Về kỹ năng:

- Bồi dưỡng và rèn luyện kỹ năng tổ chức, sưu tầm tư liệu và
- Bồi dưỡng và rèn luyện kỹ năng tổ chức, sưu tầm tư liệu và
biên soạn lịch sử địa phương.

biên soạn lịch sử địa phương.

- Bồi dưỡng khả năng biên soạn và giảng dạy lịch sử đia
- Bồi dưỡng khả năng biên soạn và giảng dạy lịch sử đia
phương ở trường THCS.

phương ở trường THCS.
3. Về thái độ:

3. Về thái độ:

- Bồi dưỡng ý thức và tình cảm đối với quê hương và địa
- Bồi dưỡng ý thức và tình cảm đối với quê hương và địa
phương công tác.

phương công tác.

- Bồi dưỡng ý thức và vị trí của lịch sử địa phương trong lịch sử
- Bồi dưỡng ý thức và vị trí của lịch sử địa phương trong lịch sử
dân tộc.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

II. Nội dung

Tri thức lịch sử địa phương chính là những biểu hiện cụ thể
Tri thức lịch sử địa phương chính là những biểu hiện cụ thể
sinh động, đa dạng của tri thức lịch sử dân tộc.

sinh động, đa dạng của tri thức lịch sử dân tộc.

Nghiên cứu lịch sử dân tộc muốn hoàn chỉnh phải nghiên
Nghiên cứu lịch sử dân tộc muốn hoàn chỉnh phải nghiên
cứu lịch sử địa phương.

cứu lịch sử địa phương.

Nghiên cứu lịch sử địa phương là một biện pháp quan trọng
Nghiên cứu lịch sử địa phương là một biện pháp quan trọng
để gắn học với hành, lý luận trong sách vở với thực tiễn xã hội,
để gắn học với hành, lý luận trong sách vở với thực tiễn xã hội,
bổ sung nguồn tài liệu phong phú sinh động để biên soạn bài
bổ sung nguồn tài liệu phong phú sinh động để biên soạn bài
giảng lịch sử địa phương theo chương trình của Bộ GD- ĐT ở
giảng lịch sử địa phương theo chương trình của Bộ GD- ĐT ở
trường THCS, chúng tôi thấy cần phải củng cố những kiến thức
trường THCS, chúng tôi thấy cần phải củng cố những kiến thức
cơ bản về vị trí, đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu lịch sử địa
cơ bản về vị trí, đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu lịch sử địa
phương. Những nội dung cơ bản của công tác nghiên cứu biên
phương. Những nội dung cơ bản của công tác nghiên cứu biên
soạn và giảng dạy lịch sử địa phương ở trường THCS. Cung

soạn và giảng dạy lịch sử địa phương ở trường THCS. Cung
cấp một số kiến thức về lịch sử địa phương của Hà Nội giúp
cấp một số kiến thức về lịch sử địa phương của Hà Nội giúp
giáo viên THCS có thể tham khảo để giảng dạy

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

1. Khái niệm lịch sử địa phương

Địa phương được hiểu theo nghĩa cụ thể là những Địa phương được hiểu theo nghĩa cụ thể là những
đơn vị hành chính của một quốc gia , đó là những tỉnh,
đơn vị hành chính của một quốc gia , đó là những tỉnh,
thành phố, huyện, xã ,thôn, bản, mường, ấp vv… , các
thành phố, huyện, xã ,thôn, bản, mường, ấp vv… , các
vùng đất, khu vực nhất định.

vùng đất, khu vực nhất định.

Lịch sử địa phương là lịch sử của các vùng miền, các Lịch sử địa phương là lịch sử của các vùng miền, các
làng, xã huyện tỉnh hay khu vực. Lịch sử địa phương còn
làng, xã huyện tỉnh hay khu vực. Lịch sử địa phương còn
bao hàm lịch sử của các đơn vị sản xuất, chiến đấu,các

bao hàm lịch sử của các đơn vị sản xuất, chiến đấu,các
trường học, cơ quan xí nghiệp vv… Vì xét về yếu tố địa
trường học, cơ quan xí nghiệp vv… Vì xét về yếu tố địa
lý, các đơn vị đó đều gắn với một địa phương nhất định ,
lý, các đơn vị đó đều gắn với một địa phương nhất định ,
song nội dung của nó mang tính kỹ thuật chun mơn,do
song nội dung của nó mang tính kỹ thuật chun mơn,do
vậy có thể xếp nó vào dạng lịch sử chuyên ngành.

vậy có thể xếp nó vào dạng lịch sử chuyên ngành.

Như vậy bản thân lịch sử địa phương rất đa dạng Như vậy bản thân lịch sử địa phương rất đa dạng
phong phú cả về nội dung và thể loại.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu:

*

Đối tượng

:

Có ba đối tượng nghiên cứu chủ yếu sau:

- Nghiên cứu các đơn vị hành chính của một quốc qia,

các thôn,huyện, tỉnh thành phố vv… Nghiên cứu đối

tượng này có nhiều thể loại phong phú,ví dụ :

+ Thơng sử địa phương.

+ Lịch sử Đảng bộ địa phương.

+ Lịch sử phong trào cách mạng địa phương.

+ Lịch sử phát triển kinh tế văn hóa ở địa phương.

+ Những truyền thống tốt đẹp của địa phương trong lịch

sử.

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu:

*

Đối tượng

:

- Nghiên cứu các sự kiện hiện tượng lịch sử của

một vùng có liên quan đến những sự kiện biến cố

trong lịch sử dân tộc. Cũng có thể nghiên cứu về

một trận đánh, một chiến dịch, một nhân vật lịch

sử nổi tiếng.

- Nghiên cứu các đơn vị sản xuất,các cơ quan

ngành, trường học, các tổ chức đoàn thể quần

chúng

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu

*

Đối tượng

:

*

Nhiệm vụ:

- Với các đối tượng nói trên, lịch sử địa phương có

nhiệm vụ nghiên cứu một cách đầy đủ, có hệ

thống sâu sắc về lịch sử của nó.

- Khi nghiên cứu một đối tượng cụ thể phải đặt nó

và nghiên cứu nó trong mối quan hệ với hoàn

cảnh lịch sử chung , chỉ ra được sự tác động ảnh

hưởng của hoàn cảnh chung đến đối tượng

nghiên cứu, từ đó rút ra những đăc điểm của địa

phương.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3. Phương pháp nghiên cứu và biên soạn lịch sử địa

phương.

3.1.Công tác sưu tầm tài liệu

Nếu khơng có tài liệu lịch sử sẽ khơng thể có các cơng trình Nếu khơng có tài liệu lịch sử sẽ khơng thể có các cơng trình

lịch sử, nhất là lịch sử địa phương được lưu giữ trong các thư
lịch sử, nhất là lịch sử địa phương được lưu giữ trong các thư
viện hoặc ghi chép trong các sách báo ít hơn rất nhiêu so với

viện hoặc ghi chép trong các sách báo ít hơn rất nhiêu so với
những vấn đề chung của toàn quốc, nên cần phải sưu tầm,
những vấn đề chung của toàn quốc, nên cần phải sưu tầm,

phát hiện tài liệu từ nhiều nguồn khác nhau.
phát hiện tài liệu từ nhiều nguồn khác nhau.

Để tiến hành sưu tầm tài liệu có kết quả cần thấy rõ cơng tác Để tiến hành sưu tầm tài liệu có kết quả cần thấy rõ công tác
tổ chức sưu tầm tài liệu có mối quan hệ chặt chẽ với cơng tác
tổ chức sưu tầm tài liệu có mối quan hệ chặt chẽ với công tác
biên soạn. Nội dung chủ đề và thể loại của một tác phẩm lịch
biên soạn. Nội dung chủ đề và thể loại của một tác phẩm lịch
sử địa phương sẽ chi phối và quyết định cách thức, nội dung
sử địa phương sẽ chi phối và quyết định cách thức, nội dung

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3.1.Công tác sưu tầm tài liệu

Các nguồn tài liệu cần sưu tầm bao gồm: Sử liệu vật chất, sử
Các nguồn tài liệu cần sưu tầm bao gồm: Sử liệu vật chất, sử
liệu thành văn, sử liệu truyền miệng.

liệu thành văn, sử liệu truyền miệng.

- - Sử liệu vật chất (sử liệu hiện vật ):Sử liệu vật chất (sử liệu hiện vật ): Bao gồm các di vật khảo Bao gồm các di vật khảo
cổ ( các công cụ lao động, đồ trang sức, vũ khí vv… ).Các cơng
cổ ( các công cụ lao động, đồ trang sức, vũ khí vv… ).Các cơng
trình kiến trúc nghệ thuật, các di tích lịch sử cách mạng ở địa
trình kiến trúc nghệ thuật, các di tích lịch sử cách mạng ở địa
phương .

phương .

+ Ưu điểm: phản ánh khá trung thực đúng đắn khách quan hiện
+ Ưu điểm: phản ánh khá trung thực đúng đắn khách quan hiện
thực lịch sử nhất là khi chữ viết chưa ra đời.

thực lịch sử nhất là khi chữ viết chưa ra đời.

Tuy nhiên muốn sử dụng được nguồn tài liệu này địi hỏi phải có
Tuy nhiên muốn sử dụng được nguồn tài liệu này địi hỏi phải có
phương pháp như: Đối chiếu, xác minh phải có một trình độ
phương pháp như: Đối chiếu, xác minh phải có một trình độ
hiểu biết về các khoa học hỗ trợ nhất là khảo cổ học. Sử liệu
hiểu biết về các khoa học hỗ trợ nhất là khảo cổ học. Sử liệu
tượng hình như: Đền, đình, chùa, tháp, cung điện, những bức
tượng hình như: Đền, đình, chùa, tháp, cung điện, những bức
trạm nổi vv…. Qua đó ta có thể tìm hiểu được trình độ văn hóa
trạm nổi vv…. Qua đó ta có thể tìm hiểu được trình độ văn hóa
tinh thần của cư dân đương thời, hiểu được quan niệm của
tinh thần của cư dân đương thời, hiểu được quan niệm của

người xưa về thế giới vũ trụ.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3.1.Công tác sưu tầm tài liệu

-

- Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )Sử liệu thành văn ( sử liệu viết ) : Đây là nguồn sử liệu : Đây là nguồn sử liệu 
giữ vị trí hàng đầu trong các nguồn tài liệu lịch sử địa 
giữ vị trí hàng đầu trong các nguồn tài liệu lịch sử địa 
phương. Sử liệu thành văn bao gồm những loại chính yếu 
phương. Sử liệu thành văn bao gồm những loại chính yếu 
sau:

sau:

+ Văn bia, minh chuông
+ Văn bia, minh chuông

+ Gia phả
+ Gia phả

+ Đinh bạ, địa bạ

+ Văn bản chính quyền, Đảng bộ các đồn thể địa phương
+ Văn bản chính quyền, Đảng bộ các đồn thể địa phương

+ Hồi ký
+ Hồi ký

+ Sử liệu dân tộc học
+ Sử liệu dân tộc học

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3.1.Công tác sưu tầm tài liệu
3.1.Công tác sưu tầm tài liệu
-

- Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )

+ Văn bia, minh chuông

Văn bia thường có hai loại là bia “ hậu” và bia “ sự kiện”.Văn bia thường có hai loại là bia “ hậu” và bia “ sự kiện”.

Bia “hậu” là loại bia khắc tên tuổi những người trong địa phương Bia “hậu” là loại bia khắc tên tuổi những người trong địa phương
đóng góp tiền của cho làng xã để xây dựng đình chùa hoặc thanh tốn

đóng góp tiền của cho làng xã để xây dựng đình chùa hoặc thanh toán

một khoản thuế lớn cho nhân dân địa phương đối với nhà nước, bia

thường được để ở đình hoặc chùa để dân làng ghi nhớ, trên tiêu đề tấm

bia có ghi chữ “hậu”

Bia “sự kiện” trên tiêu đề khơng có chữ “hậu”, thường ghi lại sự Bia “sự kiện” trên tiêu đề khơng có chữ “hậu”, thường ghi lại sự
nghiệp của một nhân vật lịch sử hoặc một trận chiến đấu quan trọng

nghiệp của một nhân vật lịch sử hoặc một trận chiến đấu quan trọng

của nhân dân địa phương về tài sản ruộng đất của các quan chức, về

việc thành lập chợ hay lịch sử của một vị thành làng hoàng.

Minh chuông là các bài khắc trên chuông thông thường là chuông Minh chuông là các bài khắc trên chuông thông thường là chuông
đồng để ở các chùa, chủ yếu nói về sự tích các nhà chùa và các vị tu

đồng để ở các chùa, chủ yếu nói về sự tích các nhà chùa và các vị tu

hành ở chùa.

hành ở chùa.


 Văn bia và minh chuông chứa đựng những tư liệu có giá trị góp phần Văn bia và minh chuông chứa đựng những tư liệu có giá trị góp phần
nghiên cứu, biên soạn giảng dạy lịch sử địa phương trên một số khía

nghiên cứu, biên soạn giảng dạy lịch sử địa phương trên một số khía

cạnh kinh tế, văn hóa, chính trị và xã hội.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3.1.Công tác sưu tầm tài liệu
3.1.Công tác sưu tầm tài liệu
-

- Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )

+ Gia phả
+ Gia phả

Là cuốn lịch sử của mỗi tộc họ ( còn gọi là tộc phả) dùng để ghi nhớ những Là cuốn lịch sử của mỗi tộc họ ( còn gọi là tộc phả) dùng để ghi nhớ những
truyền thống của tổ tơng gia đình cho hậu thế. Loại sử liệu này rất quý đối với
truyền thống của tổ tơng gia đình cho hậu thế. Loại sử liệu này rất quý đối với
công tác nghiên cứu lịch sử địa phương, góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề
cơng tác nghiên cứu lịch sử địa phương, góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề
hay từng chủ đề, chuyên đề nghiên cứu về địa phương.

hay từng chủ đề, chuyên đề nghiên cứu về địa phương.

+ Đinh bạ, địa bạ
+ Đinh bạ, địa bạ

Đinh bạ

Đinh bạ: là sổ đinh, sổ ghi tên tuổi các thành viên của từng làng xã đến tuổi : là sổ đinh, sổ ghi tên tuổi các thành viên của từng làng xã đến tuổi
trưởng thành dưới chế độ phong kiến. Qua đó có thể nắm được tình hình thay
trưởng thành dưới chế độ phong kiến. Qua đó có thể nắm được tình hình thay

đổi dân số của địa phương qua các thời kỳ .

Địa bạ

Địa bạ: còn gọi là sổ điền, ghi lại tình hình các loại ruộng đất của làng xã. : còn gọi là sổ điền, ghi lại tình hình các loại ruộng đất của làng xã.
Đây là một nguồn sử liệu rất quý hiếm, giúp chúng ta hiểu biết được cụ thể tình
Đây là một nguồn sử liệu rất quý hiếm, giúp chúng ta hiểu biết được cụ thể tình
hình chế độ chiếm hữu và sở hữu ruộng đất nơng nghiệp và đời sống cư dân
hình chế độ chiếm hữu và sở hữu ruộng đất nông nghiệp và đời sống cư dân
mỗi địa phương.

mỗi địa phương.

+ Văn bản chính quyền, Đảng bộ các đồn thể địa phương
+ Văn bản chính quyền, Đảng bộ các đồn thể địa phương

Từ sau cách mạng Tháng Tám – 1945, các tài liệu này được viết bằng chữ
Từ sau cách mạng Tháng Tám – 1945, các tài liệu này được viết bằng chữ
quốc ngữ, có số lượng lớn và được lưu giữ, rất cần thiết phải sưu tầm.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3.1.Công tác sưu tầm tài liệu
3.1.Công tác sưu tầm tài liệu

-

- Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )

+ Hồi ký
+ Hồi ký

Là một loại tài liệu kể lại cuộc đời và hoạt động của một cá nhân thường là

của những cán bộ, chiến sĩ, cách mạng lão thành của địa phương Đây là một

nguồn sử liệu có giá trị cung cấp thêm nhiều sự kiện có quan hệ đến lịch sử các

làng, xã, huyện, tỉnh, giúp chúng ta biên soạn lịch sử địa phương sinh động,

phong phú, hấp dẫn, nhưng cần có sự đối chiếu, kiểm tra lại.

phong phú, hấp dẫn, nhưng cần có sự đối chiếu, kiểm tra lại.
+ Sử liệu dân tộc học

+ Sử liệu dân tộc học

Loại này cho biết về nền văn hóa vật chất tinh thần sinh hoạt xã hội của con

người như phong tục tập quán hội tụ nghi lễ, nó bổ sung cho các tư liệu thành

văn khảo cổ học để tìm hiểu đặc điểm văn hóa, truyền thống và mối quan hệ

giữa các tộc người trên đất nước ta.

giữa các tộc người trên đất nước ta.
+ Sử liệu ngơn ngữ học
+ Sử liệu ngơn ngữ học

có hai loại phổ biến là phương ngôn và địa danh

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3.1.Công tác sưu tầm tài liệu

-

- Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )Sử liệu thành văn ( sử liệu viết )

+ Sử liệu ngôn ngữ học

+ Sử liệu ngơn ngữ học

Có hai loại phổ biến là phương ngơn và địa danh

Có hai loại phổ biến là phương ngôn và địa danh

Phương ngôn

Phương ngôn: là tiếng nói của cư dân một địa phương nằm trong tiếng nói : là tiếng nói của cư dân một địa phương nằm trong tiếng nói
chung của một dân tộc nhưng có những sắc thái riêng do điều kiện lịch sử tạo

chung của một dân tộc nhưng có những sắc thái riêng do điều kiện lịch sử tạo

nên. Phương ngôn thường được tồn tại ở những vùng đất cổ hoặc chậm tiến, qua

đó ta có thể làm rõ được một số vấn đề như nguồn gốc của nhóm người nói

phương ngơn đó, thời điểm họ đến địa phương giúp ta hiểu được tiếng nói gốc

của dân tộc.

Địa danh

Địa danh: bất cứ địa phương nào cũng có tên. Đây là một nguồn tư liệu quý : bất cứ địa phương nào cũng có tên. Đây là một nguồn tư liệu quý
phong phú, một loại biên niên sử độc đáo, cần được khai thác, sử dụng, nhất là

phong phú, một loại biên niên sử độc đáo, cần được khai thác, sử dụng, nhất là

tên làng xã và thường có hai loại, một loại thường gọi là tên Hán Việt như Văn

Điển, Ngọc Hà… Một loại có cả tên chữ và tên dân gian ( tên nơm) như n Lãng

Điển, Ngọc Hà… Một loại có cả tên chữ và tên dân gian ( tên nôm) như Yên Lãng

là Láng, Cổ Nhuế là Kẻ Noi, Dịch Vọng là Làng Vịng…. Thơng thường những làng

có hai tên là Hán Việt và Nôm là những làng cổ hơn. Dựa vào sự khác nhau qua

cách đặt tên làng, cách phiên âm chúng ta có thể suy đốn được thời điểm ra đời

tên làng để tìm hiểu thời gian thành lập các làng xã.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3.1.Công tác sưu tầm tài liệu

-

- Sử liệu truyền miệng (chuyện kể dân gian, những câu Sử liệu truyền miệng (chuyện kể dân gian, những câu

chuyện truyền lại trong lễ hội, hội làng ) 
chuyện truyền lại trong lễ hội, hội làng )

Tài liệu này giúp ta biên soạn và giảng dạy hấp dẫn, truyền cảm nhưng phải
Tài liệu này giúp ta biên soạn và giảng dạy hấp dẫn, truyền cảm nhưng phải
lưu ý gạt bỏ những yếu tố hư cấu hoang đường.

lưu ý gạt bỏ những yếu tố hư cấu hoang đường.

3.2. Biên soạn lịch sử địa phương

Để biên soạn một cuốn sử địa phương gồm các bước như sau:

- - Bước mộtBước một: Xác định mục đích yêu cầu của cuốn sách là viết lịch sử gì (thơng : Xác định mục đích yêu cầu của cuốn sách là viết lịch sử gì (thông
sử hay chuyên đề tức là xác định (đối tượng biên soạn ), viết để phục vụ độc
sử hay chuyên đề tức là xác định (đối tượng biên soạn ), viết để phục vụ độc
giả nào (đối tương phục vụ ),phục vụ yêu cầu và nhiệm vụ cách mạng nào của
giả nào (đối tương phục vụ ),phục vụ yêu cầu và nhiệm vụ cách mạng nào của
địa phương và cả nước.

địa phương và cả nước.

- - Bước haiBước hai: Xây dựng đề cương biên soạn. Đề cương phải được xây dựng : Xây dựng đề cương biên soạn. Đề cương phải được xây dựng
trên cơ sở nghiên cứu tổng hợp các tài liệu đã được giám định. Đề cương phải
trên cơ sở nghiên cứu tổng hợp các tài liệu đã được giám định. Đề cương phải
chi tiết, cụ thể, đây là bố cục của cuốn sách cần được cấu tạo chặt chẽ, cân
chi tiết, cụ thể, đây là bố cục của cuốn sách cần được cấu tạo chặt chẽ, cân
đối, hợp lý, mạch lạc,lơgíc, các tiêu đề cần ngắn gọn rõ hấp dẫn. Sau đó phải
đối, hợp lý, mạch lạc,lơgíc, các tiêu đề cần ngắn gọn rõ hấp dẫn. Sau đó phải
được trao đổi, thảo luận trong nhóm biên soạn và cuối cùng cần được lãnh đạo
được trao đổi, thảo luận trong nhóm biên soạn và cuối cùng cần được lãnh đạo
địa phương thông qua.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

3.2. Biên soạn lịch sử địa phương

- Bước baBước ba: Phân công người biên soạn từng phần ( do chủ biên ) : Phân công người biên soạn từng phần ( do chủ biên )
hay do một người chịu trách nhiệm chung và một tập thể giúp đỡ
hay do một người chịu trách nhiệm chung và một tập thể giúp đỡ
góp ý kiến. Việc biên soạn biên soạn cần có dự kiến thời gian
góp ý kiến. Việc biên soạn biên soạn cần có dự kiến thời gian
hoàn thành bản thảo.

hoàn thành bản thảo.
-

- Bước bốnBước bốn: Sau khi hoàn thành bản thảo, đưa ra thông qua : Sau khi hoàn thành bản thảo, đưa ra thơng qua
nhóm biên soạn tồn văn, bổ sung sửa chữa, sau đó trình bày ở
nhóm biên soạn tồn văn, bổ sung sửa chữa, sau đó trình bày ở
hội nghị tập thể để bổ sung thêm ý kiến.

hội nghị tập thể để bổ sung thêm ý kiến.
-

- Bước nămBước năm: Biên soạn lại, hoàn chỉnh bản thảo lần cuối đưa cấp : Biên soạn lại, hoàn chỉnh bản thảo lần cuối đưa cấp
trên duyệt.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4. Biên soạn và giảng dạy lịch sử địa phương ở trường THCS
4. Biên soạn và giảng dạy lịch sử địa phương ở trường THCS

4.1. Vị trí ý nghĩa, tầm quan trọng của việc giảng dạy lịch sử 4.1. Vị trí ý nghĩa, tầm quan trọng của việc giảng dạy lịch sử 
địa phương ở trường THCS

địa phương ở trường THCS

- Lịch sử địa phương là một trong những nguồn quan trọng làm
- Lịch sử địa phương là một trong những nguồn quan trọng làm
phong phú tri thúc của học sinh về quê hương mình.

phong phú tri thúc của học sinh về q hương mình.

- Góp phần khơng nhỏ vào việc giáo dục tư tưởng chính trị lao
- Góp phần khơng nhỏ vào việc giáo dục tư tưởng chính trị lao
đọng thẩm mỹ cho học sinh.

đọng thẩm mỹ cho học sinh.

- Thể hiện mối quan hệ giữa lịch sử địa phương với lịch sử dân
- Thể hiện mối quan hệ giữa lịch sử địa phương với lịch sử dân
tộc.

tộc.

- Giáo dục lòng tự hào về quê hương cho học sinh.
- Giáo dục lòng tự hào về quê hương cho học sinh.

- Giáo dục cho học sinh lịng u lao động, giữ gìn và phát huy
- Giáo dục cho học sinh lòng yêu lao động, giữ gìn và phát huy
những truyền thống tốt đẹp của nhân dân địa phương

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.2. Biên soạn bài giảng lịch sử địa phương ở trường THCS

4.2. Biên soạn bài giảng lịch sử địa phương ở trường THCS

Theo chương trình THCS của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì mơn lịch sử có số Theo chương trình THCS của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì mơn lịch sử có số 
tiết tiết dạy và học lịch sử địa phương như sau:

tiết tiết dạy và học lịch sử địa phương như sau:

- Lớp 6 có 2 tiết; lớp 7 có 4 tiết; lớp 8 có 2 tiết; lớp 9 có 2 tiết. Tuy nhiên - Lớp 6 có 2 tiết; lớp 7 có 4 tiết; lớp 8 có 2 tiết; lớp 9 có 2 tiết. Tuy nhiên
khơng có quy định cụ thể nội dung từng tiết .Vì vậy giáo viên phải tự thu thập
khơng có quy định cụ thể nội dung từng tiết .Vì vậy giáo viên phải tự thu thập
tài liệu soạn bài…

tài liệu soạn bài…

- Công việc cần thiết để biên soạn một bài giảng lịch sử địa phương như sau:- Công việc cần thiết để biên soạn một bài giảng lịch sử địa phương như sau:

Sưu tầm tài liệu: Thông thường sử dụng ba loai tài liệu chủ yếu là sử liệu Sưu tầm tài liệu: Thông thường sử dụng ba loai tài liệu chủ yếu là sử liệu
thành văn, sử liệu hiện vật, tài liệu truyền miệng.

thành văn, sử liệu hiện vật, tài liệu truyền miệng.

Việc sử dụng lịch sử địa phương vào việc biên soạn bài giảng lịch sử địa
Việc sử dụng lịch sử địa phương vào việc biên soạn bài giảng lịch sử địa
phương là một trong những yêu cầu quan trọng nhất để thực hiện việc dạy học
phương là một trong những yêu cầu quan trọng nhất để thực hiện việc dạy học
gắn liền với đời sống.

gắn liền với đời sống.

Về hình thức tiển hành bài học nội khóa lịch sử địa phương có thể ở trên lớp Về hình thức tiển hành bài học nội khóa lịch sử địa phương có thể ở trên lớp 
và day một bài lịch sử địa phương tại thực địa.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.2. Biên soạn bài giảng lịch sử địa phương ở trường THCS

- Về biên soạn bài giảng lịch sử địa phương ở trường THCS - Về biên soạn bài giảng lịch sử địa phương ở trường THCS
trong giờ nội khóa chúng tơi xin gợi ý như sau:

trong giờ nội khóa chúng tơi xin gợi ý như sau:

Xác định mục đích, yêu cầu và ý nghĩa của việc biên soạn bài
Xác định mục đích, yêu cầu và ý nghĩa của việc biên soạn bài
giảng lịch sử địa phương. Việc làm này có ý nghĩa định hướng
giảng lịch sử địa phương. Việc làm này có ý nghĩa định hướng
cho nội dung phương pháp trong giảng dạy. Cần thấy rằng, giảng
cho nội dung phương pháp trong giảng dạy. Cần thấy rằng, giảng
dạy lịch sử địa phương là một trong nhiều phương tiện góp phần
dạy lịch sử địa phương là một trong nhiều phương tiện góp phần
làm giàu sự hiểu biết của học sinh về quê hương. Trên cơ sở đó
làm giàu sự hiểu biết của học sinh về q hương. Trên cơ sở đó
giáo dục lịng tự hào yêu quý quê hương nơi chôn rau cắt rốn,đây
giáo dục lòng tự hào yêu quý quê hương nơi chơn rau cắt rốn,đây
chính là cội nguồn của lòng yêu tổ quốc dân tộc.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.2. Biên soạn bài giảng lịch sử địa phương ở trường THCS

4.2. Biên soạn bài giảng lịch sử địa phương ở trường THCS

Bố cục nội dung của một bài giảng lịch sử địa phương có thể bao gồm Bố cục nội dung của một bài giảng lịch sử địa phương có thể bao gồm 
các phần, mục, ý chính sau đây:

các phần, mục, ý chính sau đây:

1. Bối cảnh lịch sử diễn ra các sự kiện lịch sử ở địa phương mà học sinh đang 
1. Bối cảnh lịch sử diễn ra các sự kiện lịch sử ở địa phương mà học sinh đang 
học.

học.

1.1. Tình hình chính trị kinh tế, xã hội phong trào cách mạng chung của cả 
1.1. Tình hình chính trị kinh tế, xã hội phong trào cách mạng chung của cả

nước.
nước.

Mục này chỉ cần nêu lên những nét cơ bản, ngắn gọn giúp học sinh nhớ lại Mục này chỉ cần nêu lên những nét cơ bản, ngắn gọn giúp học sinh nhớ lại 
những kiến thức đã học ở các bài lịch sử dân tộc. Giáo viên có thể nêu câu hỏi 
những kiến thức đã học ở các bài lịch sử dân tộc. Giáo viên có thể nêu câu hỏi 
để học sinh trả lời, giáo viên bố sung và chuyển tiếp sang bối cảnh riêng, cụ 
để học sinh trả lời, giáo viên bố sung và chuyển tiếp sang bối cảnh riêng, cụ 
thể của địa phương.

thể của địa phương.

1.2 Tình hình cụ thể của địa phương trong bối cảnh chung của lịch sử cả 
1.2 Tình hình cụ thể của địa phương trong bối cảnh chung của lịch sử cả 
nước.

nước.

Mục này cần chú ý trình bày cụ thể, đầy đủ hơn để học sinh nhận thức được Mục này cần chú ý trình bày cụ thể, đầy đủ hơn để học sinh nhận thức được 
hết khó khăn thử thách mà nhân dân địa phương phải vượt qua để làm cho học 
hết khó khăn thử thách mà nhân dân địa phương phải vượt qua để làm cho học 
sinh hiểu được sâu sắc hơn sử gắn bó mật thiết giữa lịch sử dân tộc và lịch sử 
sinh hiểu được sâu sắc hơn sử gắn bó mật thiết giữa lịch sử dân tộc và lịch sử 
địa phương mình ( xã hay huyện ).

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.2. Biên soạn bài giảng lịch sử địa phương ở

trường THCS

2. Diễn biến cụ thể của các sự kiện lịch sử địa phương: 2. Diễn biến cụ thể của các sự kiện lịch sử địa phương:

Đây là phần quan trọng, muốn vậy bài giảng phải có nhiều sự Đây là phần quan trọng, muốn vậy bài giảng phải có nhiều sự 
kiện lịch sử địa phương cụ thể chịnh xác tiêu biểu để tạo được

kiện lịch sử địa phương cụ thể chịnh xác tiêu biểu để tạo được

biểu tượng cho học sinh về quá khứ, khắc phục tình trạng đơn

điệu, sơ lược ,thiếu sử liệu cơ bản.

Cố gắng đưa vào bài giảng các loại tài liệu văn kiện, tranh ảnh Cố gắng đưa vào bài giảng các loại tài liệu văn kiện, tranh ảnh 
trực quan để gây cảm xúc hứng thú học tập,kết hợp vởi bản đồ,

trực quan để gây cảm xúc hứng thú học tập,kết hợp vởi bản đồ,

sa bàn về diễn biến sự kiện xảy ra càng tốt.

Cần có các câu hỏi bài tập thực hành để rèn luyện khả năng Cần có các câu hỏi bài tập thực hành để rèn luyện khả năng 
quan sát, phát triển tư duy và việc tham gia xây dựng bài giảng

quan sát, phát triển tư duy và việc tham gia xây dựng bài giảng

cho học sinh.

Kết thúc bài giảng, giáo viên nêu ra bài tập, chủ yếu để rèn luyện Kết thúc bài giảng, giáo viên nêu ra bài tập, chủ yếu để rèn luyện 
phương pháp sưu tầm tài liệu lịch sử địa phương của học sinh.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.3. Một số hình thức bài giảng lịch sử địa phương
4.3. Một số hình thức bài giảng lịch sử địa phương

4.3.1. Dạy học một bài lịch sử địa phương tại thực địa
4.3.1. Dạy học một bài lịch sử địa phương tại thực địa

- - Về soạn , giảng một bài lịch sử địa phương tại thực địa: Về soạn , giảng một bài lịch sử địa phương tại thực địa:

Tức là thực hiện việc dạy học tại nơi đã từng diễn ra sự kiện lịch sử được Tức là thực hiện việc dạy học tại nơi đã từng diễn ra sự kiện lịch sử được
chọn làm nội dung bài giảng. Thường có hai loại bài giảng lịch sử địa phương
chọn làm nội dung bài giảng. Thường có hai loại bài giảng lịch sử địa phương

được dạy tại thực địa
được dạy tại thực địa

Thứ nhất, những bài giảng về một sự kiện lớn ,đã từng diễn ra ở đó.Thứ nhất, những bài giảng về một sự kiện lớn ,đã từng diễn ra ở đó.

Thứ hai, những bài giảng về lịch sử dân tộc nhưng nội dung có liên quan Thứ hai, những bài giảng về lịch sử dân tộc nhưng nội dung có liên quan
đến địa phương.

đến địa phương.

Bài giảng tại tực địa phải đảm bảo hai yêu cầu sau:Bài giảng tại tực địa phải đảm bảo hai yêu cầu sau:

Nội dung phải đáp ứng những yêu cầu, mục tiêu của bài học không được Nội dung phải đáp ứng những yêu cầu, mục tiêu của bài học khơng được
biến nó thành buổi tham quan di tích hay nói chuyện ngoại khóa lịch sử

biến nó thành buổi tham quan di tích hay nói chuyện ngoại khóa lịch sử

Thứ hai, bài học tại thực địa có nhữn đặc điểm riêng ,phải giúp cho học sinh Thứ hai, bài học tại thực địa có nhữn đặc điểm riêng ,phải giúp cho học sinh
“ Trực quan sinh động “ những sự kiện lịch sử chân thực , gây cho học sinh
“ Trực quan sinh động “ những sự kiện lịch sử chân thực , gây cho học sinh

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.3. Một số hình thức bài giảng lịch sử địa phương

4.3.1. Dạy học một bài lịch sử địa phương tại thực địa
4.3.1. Dạy học một bài lịch sử địa phương tại thực địa

- - Về sử dụng tài liệu lịch sử địa phương vào bài giảng lịch sử Về sử dụng tài liệu lịch sử địa phương vào bài giảng lịch sử
dân tộc.

dân tộc.

Khi giảng một tiết học về lịch sử dân tộc có liên quan đến địa Khi giảng một tiết học về lịch sử dân tộc có liên quan đến địa
phương, diễn ra ở địa phương thì nhất thiết phải có tài liệu lịch
phương, diễn ra ở địa phương thì nhất thiết phải có tài liệu lịch
sử địa phương để minh họa, bổ sung cụ thể hóa cho nội dung
sử địa phương để minh họa, bổ sung cụ thể hóa cho nội dung
SGK. Thơng thường các tài liệu lịch sử địa phương có liên quan
SGK. Thông thường các tài liệu lịch sử địa phương có liên quan
chặt chẽ với lịch sử cả nước được sử dụng vào các bài giảng nội
chặt chẽ với lịch sử cả nước được sử dụng vào các bài giảng nội
khóa, cần khai thác phân tích chúng để có được tác dụng làm rõ
khóa, cần khai thác phân tích chúng để có được tác dụng làm rõ
vai trò của địa phương đối với những sự kiện có ý nghĩa tồn
vai trị của địa phương đối với những sự kiện có ý nghĩa tồn

quốc, có thể dùng làm tài liệu bổ sung cho việc nhận thức sự
quốc, có thể dùng làm tài liệu bổ sung cho việc nhận thức sự
kiện cơ bản. Ví dụ : Khi trình bày về nạn đói năm 1944- 1945 ,
kiện cơ bản. Ví dụ : Khi trình bày về nạn đói năm 1944- 1945 ,
các tài liệu lịch sử địa phương sẽ minh họa cụ thể hóa, làm
các tài liệu lịch sử địa phương sẽ minh họa cụ thể hóa, làm

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.3.2. Nói chuyện lịch sử địa phương:

Hướng dẫn học sinh sưu tập tài liệu, và biên soạn thành bài Hướng dẫn học sinh sưu tập tài liệu, và biên soạn thành bài
để trình bày trong những buổi nói chuyện lịch sử địa phương.
để trình bày trong những buổi nói chuyện lịch sử địa phương.
Buổi nói chuyện lịch sử địa phương có thể tiến hành trong
Buổi nói chuyện lịch sử địa phương có thể tiến hành trong
những dịp địa phương có những ngày lễ kỉ niệm, hội hè truyền
những dịp địa phương có những ngày lễ kỉ niệm, hội hè truyền
thống… Bài nói chuyện lịch sử địa phương giúp cho em biết
thống… Bài nói chuyện lịch sử địa phương giúp cho em biết
cách lựa chọn và biên soạn tài liệu theo các chủ đề, những kĩ
cách lựa chọn và biên soạn tài liệu theo các chủ đề, những kĩ

năng phân tích, đánh giá, bình luận, nhận xét, so sánh những
năng phân tích, đánh giá, bình luận, nhận xét, so sánh những
vấn đề lịch sử. Mặt khác cũng rèn luyện khả năng lôi cuốn thu
vấn đề lịch sử. Mặt khác cũng rèn luyện khả năng lôi cuốn thu
hút người nghe bằng những hiểu biết và cách diễn đạt súc tích
hút người nghe bằng những hiểu biết và cách diễn đạt súc tích

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.3.3. Dạ hội lịch sử địa phương

- Dùng tài liệu lịch sử để tổ chức học sinh tiến hành dạ hội lịch Dùng tài liệu lịch sử để tổ chức học sinh tiến hành dạ hội lịch 
sử địa phương. Có thể biên soạn thành những vở kịch, hoạt
sử địa phương. Có thể biên soạn thành những vở kịch, hoạt
cảnh lịch sử để học sinh luyện tập biểu diễn, hoặc nêu ra các
cảnh lịch sử để học sinh luyện tập biểu diễn, hoặc nêu ra các

câu hỏi trong trò chơi “hái hoa dân chủ” để học sinh trả lời.
câu hỏi trong trò chơi “hái hoa dân chủ” để học sinh trả lời.

- Cũng có thể tổ chức lửa trại truyền thống địa phương…. Hoạt Cũng có thể tổ chức lửa trại truyền thống địa phương…. Hoạt 
động này có nhiều tác dụng: lôi kéo được đông đảo học sinh
động này có nhiều tác dụng: lơi kéo được đông đảo học sinh
tham gia, rèn luyện tính tập thể, ý thức kỷ luật, ôn tập củng cố
tham gia, rèn luyện tính tập thể, ý thức kỷ luật, ơn tập củng cố

kiến thức, bồi dưỡng truyền thống dân tộc và cách mạng cho
kiến thức, bồi dưỡng truyền thống dân tộc và cách mạng cho

thế hệ trẻ.
thế hệ trẻ.

- Ngồi ra cịn có thể tổ chức học sinh đọc sách lịch sử, sưu tập
- Ngoài ra cịn có thể tổ chức học sinh đọc sách lịch sử, sưu tập
nghiên cứu các cuốn hồi ký của những người đã từng hoạt
nghiên cứu các cuốn hồi ký của những người đã từng hoạt
động ở địa phương, tổ chức gặp mặt trao đổi tọa đàm giữa các
động ở địa phương, tổ chức gặp mặt trao đổi tọa đàm giữa các

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA

LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

4.3.3. Dạ hội lịch sử địa phương

- Tất cả những hình thức hoạt động ngoại khóa nói trên đều là
- Tất cả những hình thức hoạt động ngoại khóa nói trên đều là
những hình thức học tập bổ ích và hấp dẫn. Tuy nhiên, những
những hình thức học tập bổ ích và hấp dẫn. Tuy nhiên, những

hoạt động đó ln cần sự chỉ dẫn, định hướng và tổ chức của
hoạt động đó ln cần sự chỉ dẫn, định hướng và tổ chức của

giáo viên bộ mơn lịch sử. Những hình thức hoạt động ngoại
giáo viên bộ mơn lịch sử. Những hình thức hoạt động ngoại

khóa cần mở rộng giao lưu, kết hợp chặt chẽ với các cơ quan
khóa cần mở rộng giao lưu, kết hợp chặt chẽ với các cơ quan
chun mơn, các tổ chức đồn thể, và giữa các trường hộc ở
chun mơn, các tổ chức đồn thể, và giữa các trường hộc ở
địa phương. Nguyên tắc xuyên suốt các hoạt động đó là mục
địa phương. Nguyên tắc xuyên suốt các hoạt động đó là mục

tiêu giáo dưỡng, giáo dục, rèn luyện và phát triển học sinh qua
tiêu giáo dưỡng, giáo dục, rèn luyện và phát triển học sinh qua

tri thức lịch sử địa phương.
tri thức lịch sử địa phương.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

MỘT SỐ TƯ LIỆU VỀ LỊCH SỬ ĐỊA

PHƯƠNG CỦA HÀ NỘI

1. Thám hoa Giang Văn Minh - Sứ thần "Bất nhục

quân mệnh”

Giang Văn Minh (1573 - 1638) tự Quốc Hoa, hiệu Văn Chung, Giang Văn Minh (1573 - 1638) tự Quốc Hoa, hiệu Văn Chung,
là quan nhà Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam. Ông được mệnh
là quan nhà Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam. Ông được mệnh
danh là vị sứ thần “Bất nhục quân mệnh” (Không để nhục mệnh
danh là vị sứ thần “Bất nhục quân mệnh” (Khơng để nhục mệnh
vua) vì đã đối đáp thẳng thắn trước triều đình Trung Quốc và bị
vua) vì đã đối đáp thẳng thắn trước triều đình Trung Quốc và bị
vua Minh Tư Tơng hành hình vào năm 1638, thọ 65 tuổi.

vua Minh Tư Tơng hành hình vào năm 1638, thọ 65 tuổi.

2. Tể tướng Nguyễn Quý Đức

Tục ngữ xưa có câu “Nhất Mỗ, nhì La, thứ ba Canh Cót” để chỉ Tục ngữ xưa có câu “Nhất Mỗ, nhì La, thứ ba Canh Cót” để chỉ
những làng của huyện Từ Liêm cũ có nhiều người hiển đạt và
những làng của huyện Từ Liêm cũ có nhiều người hiển đạt và
nổi tiếng về văn học. Xếp hàng đầu là làng Thiên Mỗ (nay là xã
nổi tiếng về văn học. Xếp hàng đầu là làng Thiên Mỗ (nay là xã
Đại Mỗ, huyện Từ Liêm thuộc ngoại thành Hà Nội), vì có gia đình
Đại Mỗ, huyện Từ Liêm thuộc ngoại thành Hà Nội), vì có gia đình
Nguyễn Quý Đức. Nguyễn Quý Đức và con là Nguyễn Quý Ân
Nguyễn Quý Đức. Nguyễn Quý Đức và con là Nguyễn Quý Ân
đều đỗ tiến sĩ, cháu nội là Nguyễn Quý Kính đỗ hương cống, ba
đều đỗ tiến sĩ, cháu nội là Nguyễn Quý Kính đỗ hương cống, ba

đời đều giữ vững chức vụ trọng yếu trong triều, khi mất đều
đời đều giữ vững chức vụ trọng yếu trong triều, khi mất đều
được phong làm phúc thần.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

MỘT SỐ TƯ LIỆU VỀ LỊCH SỬ ĐỊA

PHƯƠNG CỦA HÀ NỘI

3. PHÙNG KHẮC KHOAN (1528-1613): SỨ GIẢ "TOÀN QUÂN

MỆNH - TRÁNG QUỐC UY”

Phùng Khắc Khoan quê làng Bùng, xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất, trấn Sơn Phùng Khắc Khoan quê làng Bùng, xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất, trấn Sơn
Tây, nay thuộc Hà Tây. Khắc Khoan là tên huý, tự là Hoằng Phu, hiệu là Nghị

Tây, nay thuộc Hà Tây. Khắc Khoan là tên huý, tự là Hoằng Phu, hiệu là Nghị

Trai, biệt hiệu là Mai Nham Tử. Khi trở thành vật tài ba đức độ ở đời, dân tôn

xưng ông là

xưng ông là Trạng BùngTrạng Bùng (ông trạng làng Bùng), khi từ chương, sứ sự nổi danh (ông trạng làng Bùng), khi từ chương, sứ sự nổi danh
lại được đời phong là

lại được đời phong là Lưỡng quốc Trạng nguyênLưỡng quốc Trạng nguyên, chứ thực ra ông không hề , chứ thực ra ông không hề
thi đỗ Trạng nguyên ở ta cũng như ở Tàu bao giờ cả.

thi đỗ Trạng nguyên ở ta cũng như ở Tàu bao giờ cả.
4

4. . Trận Tốt Động - Chúc ĐộngTrận Tốt Động - Chúc Động

Trận Tốt Động - Chúc Động là trận đánh diễn ra trong các ngày 5-7 tháng 11 Trận Tốt Động - Chúc Động là trận đánh diễn ra trong các ngày 5-7 tháng 11
năm 1426, giữa nghĩa quân của cuộc Khởi nghĩa Lam Sơn với quân nhà Minh

năm 1426, giữa nghĩa quân của cuộc Khởi nghĩa Lam Sơn với qn nhà Minh

đóng ở Đơng Quan (tức là Thăng Long, Hf Nội). Đây là một chiến thắng qn sự

đóng ở Đơng Quan (tức là Thăng Long, Hf Nội). Đây là một chiến thắng quân sự

lớn của nghĩa quân Lam Sơn và được nhắc đến trong Bình Ngơ đại cáo.

lớn của nghĩa qn Lam Sơn và được nhắc đến trong Bình Ngơ đại cáo.

Ninh Kiều máu chảy thành sông, tanh hôi vạn dặm

Ninh Kiều máu chảy thành sông, tanh hôi vạn dặm;;

Tụy Động thây chất đầy nội, nhơ để ngàn năm

Tụy Động thây chất đầy nội, nhơ để ngàn năm..

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

MỘT SỐ TƯ LIỆU VỀ LỊCH SỬ ĐỊA

PHƯƠNG CỦA HÀ NỘI

5.

Trung tướng Doãn Tuế

Trung tướng Trung tướng Dỗn TuếDỗn Tuế (1917-1995), cịn có tên gọi khác là Nguyễn Trung, (1917-1995), cịn có tên gọi khác là Nguyễn Trung,
quê làng An Lãng xã Văn Tự huyện Thường Tín thành phố Hà Nội), Nguyên
quê làng An Lãng xã Văn Tự huyện Thường Tín thành phố Hà Nội), Nguyên
Tư lệnh binh chủng pháo binh, Quân đội Nhân dân Việt Nam (1968 - 1971),
Tư lệnh binh chủng pháo binh, Quân đội Nhân dân Việt Nam (1968 - 1971),
Phó tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam (1978 - 1988).

Phó tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam (1978 - 1988).

6. Quần thể di tích cách mạng và kháng chiến Khu

Cháy

Khu Cháy là vùng đồng chiêm trũng rộng lớn ở Đông - Nam huyện Ứng Khu Cháy là vùng đồng chiêm trũng rộng lớn ở Đông - Nam huyện Ứng
Hoà, bao quanh bốn mặt là các tuyến đường 75 ở phía Bắc, đường 60 ở phía
Hồ, bao quanh bốn mặt là các tuyến đường 75 ở phía Bắc, đường 60 ở phía
Nam, sơng Nhuệ ở phía Đơng và tuyến đê sơng Đáy ở phía Tây. Đường 75
Nam, sơng Nhuệ ở phía Đơng và tuyến đê sơng Đáy ở phía Tây. Đường 75
cắt ngang khu Cháy từ Vân Đình qua Phương Tú, Trung Tú, Đồng Tân, Minh
cắt ngang khu Cháy từ Vân Đình qua Phương Tú, Trung Tú, Đồng Tân, Minh
Đức sang cầu Giẽ ở Phú Xuyên giữa năm 1942, Xứ uỷ Bắc kỳ chọn khu Nam
Đức sang cầu Giẽ ở Phú Xuyên giữa năm 1942, Xứ uỷ Bắc kỳ chọn khu Nam
Ứng Hoà và Bắc Kim Bảng (Hà Nam) làm An tồn khu để bảo vệ, trong đó
Ứng Hồ và Bắc Kim Bảng (Hà Nam) làm An toàn khu để bảo vệ, trong đó
Tảo Khê - Trầm Lộng là những cơ sở trung tâm. Ở đây còn lưu dấu nhiều di
Tảo Khê - Trầm Lộng là những cơ sở trung tâm. Ở đây còn lưu dấu nhiều di
tích cách mạng mặc dù khơng ít di tích bị chiến tranh, thời gian huỷ hoại và
tích cách mạng mặc dù khơng ít di tích bị chiến tranh, thời gian huỷ hoại và
biến dạng.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

MỘT SỐ TƯ LIỆU VỀ LỊCH SỬ ĐỊA

PHƯƠNG CỦA HÀ NỘI

7.

Tô Hiến Thành ( 1102 – 1179)

8. Thám hoa - Vũ Phạm Hàm ( 1864 – 1906)

Vũ Phạm Hàm (1864 - 1906) là Nhất giáp Tam nguyên trong Vũ Phạm Hàm (1864 - 1906) là Nhất giáp Tam nguyên trong
ba kỳ thi triều nhà Nguyễn (lúc ông 29 tuổi). Trong Lịch sử Việt
ba kỳ thi triều nhà Nguyễn (lúc ông 29 tuổi). Trong Lịch sử Việt
Nam chỉ có vài Tam nguyên là Đệ nhất giáp, gồm có Phạm Đơn
Nam chỉ có vài Tam ngun là Đệ nhất giáp, gồm có Phạm Đơn
Lê, Vũ Dương, Lê Quý Đôn (triều Lê) và ông.

</div>

PHUONG PHAP SOAN GIANG LICH SU DIA PHUONG

<b>TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN </b>

<b>TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN </b>

<b>THCS NĂM HỌC 2010</b>

<b>THCS NĂM HỌC 2010</b>

<b>Chủ đề: Biên soạn và giảng dạy lịch sử địa </b>

<b>Chủ đề: Biên soạn và giảng dạy lịch sử địa </b>

<b>I. Mục tiêu: </b>

<b>I. Mục tiêu: </b>

<b>II. Nội dung</b>

<b>II. Nội dung</b>

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA </b>

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA </b>

<b>LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG</b>

<b>LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG</b>

<i><b>1. Khái niệm lịch sử địa phương</b></i>

<i><b>1. Khái niệm lịch sử địa phương</b></i>

<i><b>2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu: </b></i>

<i><b>2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu: </b></i>

<b>* </b>

<b>* </b>

<b>Đối tượng</b>

<b>Đối tượng</b>

<b>:</b>

<b>:</b>

Có ba đối tượng nghiên cứu chủ yếu sau:

Có ba đối tượng nghiên cứu chủ yếu sau:

- Nghiên cứu các đơn vị hành chính của một quốc qia,

- Nghiên cứu các đơn vị hành chính của một quốc qia,

các thôn,huyện, tỉnh thành phố vv… Nghiên cứu đối

các thôn,huyện, tỉnh thành phố vv… Nghiên cứu đối

tượng này có nhiều thể loại phong phú,ví dụ :

tượng này có nhiều thể loại phong phú,ví dụ :

+ Thơng sử địa phương.

+ Thơng sử địa phương.

+ Lịch sử Đảng bộ địa phương.

+ Lịch sử Đảng bộ địa phương.

+ Lịch sử phong trào cách mạng địa phương.

+ Lịch sử phong trào cách mạng địa phương.

+ Lịch sử phát triển kinh tế văn hóa ở địa phương.

+ Lịch sử phát triển kinh tế văn hóa ở địa phương.

+ Những truyền thống tốt đẹp của địa phương trong lịch

+ Những truyền thống tốt đẹp của địa phương trong lịch

sử.

sử.

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA </b>

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA </b>

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA </b>

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA </b>

<b>LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG</b>

<b>LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG</b>

<i><b>2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu:</b></i>

<i><b>2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu:</b></i>

<b>* </b>

<b>* </b>

<b>Đối tượng</b>

<b>Đối tượng</b>

<b>:</b>

<b>:</b>

- Nghiên cứu các sự kiện hiện tượng lịch sử của

- Nghiên cứu các sự kiện hiện tượng lịch sử của

một vùng có liên quan đến những sự kiện biến cố

một vùng có liên quan đến những sự kiện biến cố

trong lịch sử dân tộc. Cũng có thể nghiên cứu về

trong lịch sử dân tộc. Cũng có thể nghiên cứu về

một trận đánh, một chiến dịch, một nhân vật lịch

một trận đánh, một chiến dịch, một nhân vật lịch

sử nổi tiếng.

sử nổi tiếng.

- Nghiên cứu các đơn vị sản xuất,các cơ quan

- Nghiên cứu các đơn vị sản xuất,các cơ quan

ngành, trường học, các tổ chức đoàn thể quần

ngành, trường học, các tổ chức đoàn thể quần

chúng

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA </b>

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ THUYẾT CỦA </b>

<b>LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG</b>

<b>LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG</b>

<i><b>2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu</b></i>

<i><b>2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu</b></i>