Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (94.83 KB, 3 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>“Tơi sẽ bào chữa cho ngài vì niềm vinh dự, khơng phải vì tiền” - Đó là câu trả lời của vị luật sư </b>
<b>nổi tiếng người Anh Frank Loseby với Nguyễn Ái Quốc tại Hồng Kông cách đây 79 năm, khi biết </b>
<b>Người bị bắt vì những hoạt động yêu nước. </b>
Năm 1932, Hồ Tùng Mậu đã gặp Frank Loseby, một luật sư người Anh xuất chúng, nổi tiếng có lịng
thương người và tính tình chính trực. Luật sư này vài năm trước đã từng bảo vệ một người Việt Nam có
trường hợp tương tự, nên nắm rất rõ tình hình ở Đơng Dương. Ông đã gật đầu với trường hợp của
Nguyễn Ái Quốc. Ông đã gặp thân chủ và lập tức cảm thấy đặc biệt tôn trọng người đàn ông này. Ông
nói với Nguyễn Ái Quốc rằng một trong những đồng sự của ông đã đại diện cho Tiến sĩ Tôn Trung Sơn
khi ông này bị bắt và bị giam giữ ở London vì những hoạt động chính trị. Nguyễn Ái Quốc rất lo lắng
về việc khơng có tiền để chi trả cho luật sư. Nhưng Loseby nói: “Tơi biết ngài là nhà lãnh đạo của
phong trào cách mạng Việt Nam. Tơi sẽ bào chữa cho ngài vì niềm vinh dự, chứ khơng phải vì tiền”.
Thực dân Pháp đã đưa ra bằng chứng đầy đủ để “hợp pháp hóa” lệnh bắt giữ Nguyễn Ái Quốc. Tại Tịa
án Dân sự Tối cao ở Hồng Kơng (khi đó là thuộc địa của Anh), chúng đã buộc tội ông “âm mưu lật đổ
chính phủ Vương Quốc Anh”. Trước tiên, luật sư Loseby chỉ ra rằng Tống Văn Sơ (tên của Hồ Chủ
Thực dân Pháp chắc mẩm rằng nhà cầm quyền Hồng Kông sẽ giao Nguyễn Ái Quốc cho chúng. Ngày
24/8/1931, văn phịng Sở Liêm phóng Pháp tại HàNội đã gửi điện vào Sài Gịn thơng báo rằng Nguyễn
Ái Quốc sẽ rời Hồng Kông vào ngày 1/9 trên con tàu GeneralMetzinger. Hai cảnh sát được được giao
nhiệm vụ áp tải Nguyễn về Việt Nam.
Frank Loseby
Luật sư Frank Loseby quyết định đấu tranh với vấn đề dẫn độ bằng cách đưa vụ này lên Hội đồng Cơ
mật Hoàng gia Anh ở London.
Ngày 12/9/1931, La Prade, Tổng lãnh sự Pháp tại Hồng Kông, đã gửi điện cho Bộ Ngoại giao ở Paris.
sinh tình bạn thân thiết. Vì vậy, nếu Nguyễn Ái Quốc bị dẫn độ sang Pháp để bị xử tử, hoặc nếu mật vụ
Pháp ám sát ơng, thì đó sẽ là mất mát lớn với cá nhân tôi”.
Phu nhân của luật sư Frank Loseby, bà Rosa, rất đồng cảm với tình cảnh của Nguyễn Ái Quốc. Bà và
con gái là Patricia thường đi thăm ông tại nhà tù Victoria mỗi chiều thứ Bảy. Đầu tháng 11/1931, bệnh
lao tái phát và Nguyễn Ái Quốc bị ốm nặng. Ông được nhập viện dành cho tù nhân. Bữa ăn trong tù chỉ
có rau vào buổi sáng và cháo trắng ăn với cá mắm vào buổi chiều đã khiến ông càng thêm yếu. Frank
Loseby đã bố trí để ơng có thể dùng bữa mỗi ngày qua một nhà ăn của Tàu ở khu vực đó. Nguyễn Ái
Quốc vẫn phải lưu lại bệnh viện này trong hơn một năm.
Rosa Loseby và con gái vẫn tiếp tục các chuyến thăm Nguyễn. Mỗi tuần, họ mang tới cho ông những
đồ dùng thiết yếu và một bó hoa lớn. Nguyễn đặc biệt vui mừng mỗi khi đón nhận bó hoa. Vẻ đẹp và
hương thơm thanh khiết của những bó hoa tươi đã làm ông cảm động. Hoa đã trở thành bầu bạn của
ông, giúp ông quên đi cái lạnh lẽo và điều kiện sống khắc nghiệt trong xà lim biệt lập. Trong nỗi khát
khao được thoát khỏi nơi giam cầm ngột ngạt, chính những bó hoa này đã giúp Nguyễn Ái Quốc hịa
mình trong tưởng tượng với thiên nhiên thanh bình quanh mình, với những vườn cây trái, với những
ngọn gió trong lành.
Một hơm, khi qua Chợ Trung tâm mua hoa, bà Rosa Loseby đã gặp phu nhân của Bộ trưởng Thuộc địa
Anh Quốc tại Hồng Kơng. Hai người phụ nữ đã nói chuyện và vị phu nhân đã quyết định đến bệnh viện
với Rosa Loseby. Ngay cuộc gặp đầu tiên, bà đã đặc biệt ấn tượng với khả năng nói tiếng Anh trơi chảy
của người tù nhân đặc biệt cũng như phong thái giao tiếp của ông. Bà rơi nước mắt khi nghe kể về
những thử thách mà con người này phải trải qua. Khi bà trở về và kể lại với chồng về chuyến đi đến
bệnh viện, ngài Bộ trưởng Thuộc địa đã quyết định gặp người tù gây tò mò này. Cuộc gặp đã giúp thay
đổi số phận của Nguyễn Ái Quốc.
Vào cuối năm 1931, Hoàng thân nhà Nguyễn là Cường Để khi đó đang sống lưu vong ở Nhật Bản đã
gửi cho Nguyễn Ái Quốc một bức thư bày tỏ tấm thịnh tình và 300 yên để giúp ơng chi trả tiền chữa
bệnh.