Su that ve linh honTuan AnhNga Dien

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Tại sao con người luôn tin rằng linh hồn tồn tại?</b>

<b>Mai Tuấn Anh GV Trường THCS Nga Điền-huyện Nga Sơn-Thanh Hóa</b>

Giống như chiếc gương phản chiếu trong một khán phòng lớn, tư duy của con người
dường như là khơng có giới hạn nào cả.

+ Hầu hết mọi người đều tin rằng khi mà chết đi, tư duy của họ vẫn còn tồn tại.

+ Số khác một mực cho rằng khi chết đi thì tư duy cũng biến mất, nhưng trong nghiên
cứu, người ta lại chỉ ra rằng tư duy con người có tính liên tục.

+ Tín ngưỡng về "linh hồn bất diệt" khơng phải là sản phẩm phụ của một tôn giáo hay
một lớp tình cảm bao phủ nào nhưng thực tế là nó đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi chúng
ta.

<i><b>Mọi người đều biết rằng họ từ đâu mà đến và họ đến vì cái gì?</b></i>

Ai cũng muốn hiểu khi mà sinh mệnh kết thúc thì họ sẽ đi tới đâu, đâu là điểm dừng cho
linh hồn của mình nhưng khơng ai trả lời được câu hỏi đó, cịn tơi thì cho rằng tốt hơn hết
là nên mang theo cái bí ẩn này cho tới khi chúng ta khơng cịn tồn tại nữa.

Khi nghe Alice.Dement (Iis Dement) hát bài <i>"Let the Mystery be..."</i> miêu tả về thế giới bên
kia, chúng tơi đều gật gù ủng hộ vì đã bị cái bí ẩn đó thuyết phục hồn tồn. Tư duy là
chức năng chủ yếu của bộ não, thay vì coi đó là 1 danh từ thì hãy coi nó là 1 động từ. Tại
sao chúng ta lại quan tâm đến việc sau khi chết đi thì tư duy sẽ đi đâu? Liệu tư duy sẽ
biến mất mãi mãi hay là chỉ đang lẩn trốn ở đâu đó mà ta khơng nhìn thấy được.

Trong nhiều nền văn hố khác nhau mọi người đều tin rằng linh hồn không tồn tại dưới
dạng này thì sẽ tồn tại dưới dạng khác. Ít nhất cũng khơng phải là sau khi chết thì linh
hồn sẽ biến mất ngay sau đó. Nghiên cứu khoa học đã khiến tôi tin rằng, một số tín
ngưỡng phi lí đều là sản phẩm phụ khơng thể tránh khỏi mà chúng ta tự mình nhận thức

được, chúng không bắt nguồn từ bất cứ tôn giáo nào và cũng không làm giảm sự sợ hãi
về cảm giác khơng tồn tại của con người. Vì từ trước tới giờ chúng ta chưa từng trải qua
cảm giác chết nên chúng ta không thể tưởng tượng được thế nào là chết. Thực tế là khơng
có cách nào để cảm nhận cái chết nên đó vẫn là một bí ấn lớn chưa có câu trả lời. Mọi
người đều nghĩ rằng chết là rất bí ẩn và chết không phải là sự kết thúc. Thực ra một học
thuyết nổi tiếng trong nghiên cứu về tâm lí xã hội học (lí thuyết về việc quản lí nỗi sợ hãi)
đã biện chứng rằng tín ngưỡng "linh hồn bất diệt" làm chậm lại cảm giác cực kì lo lắng
về cái chết của con người.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b>Linh hồn bất diệt</b></i>

Một số người tự nhận rằng mặc dù họ không hề tin vào "linh hồn bất diệt" nhưng họ cũng
cần phải đối mặt với vấn đề này. Theo như người sáng lập ra trung tâm chủ nghĩa tự
nhiên, nhà triết học Thomas W.Clark, trong cuốn <i>Chủ nghĩa nhân văn năm 1994</i> ơng đã
viết như sau:

<i>Có một quan điểm gây nhiều tranh cãi cho rằng khi chết, đi kèm theo đó sẽ là hư khơng. </i>
<i>Chết là vực thẳm, chết là hố sâu, chết là kết thúc, là hư không vĩnh hằng là biến mất vĩnh</i>
<i>viễn. Sai lầm của quan điểm này là ở chỗ, quá cụ thể hố hư khơng khiến cho đặc tính và</i>
<i>trạng thái của nó rõ rệt q (ví dụ như bóng tối), cái chết của con người đã được sắp đặt</i>
<i>sẵn, cứ như vậy chúng ta sẽ bị lạc vào hư không và ở đó chúng ta sẽ tìm thấy sự vĩnh </i>
<i>hằng.</i>

Hãy thử suy ngẫm một chút về sự kết thúc này, mọi người sẽ kinh ngạc rằng: bạn vĩnh
viễn không bao giờ biết rằng bạn đã chết. Thảng hoặc nếu bạn biết mình đang dần mất đi
sinh mạng nhưng khơng ai nói với bạn rằng, khi mà tất cả kết thúc, cái chết đang đến gần
bạn hơn. Tôi muốn nhắc nhở các bạn rằng, để lưu lại những thông tin bao gồm cả thông
tin bạn đã từng chết, công việc của nếp nhăn ở bộ não là khơng hề nhỏ. Tuy nhiên, khi
bạn chết đi thì khả năng hoạt động của não chỉ như 1 ngọn rau sống.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Nghe có vẻ như là phát hiện này khơng giải thích được gì cho cái bí ẩn kia nhưng tôi
cược với các bạn rằng bạn chưa bao giờ nghĩ tới ý nghĩa thực sự của điều đó. Nó có nghĩa
là, nếu nhìn từ góc độ của ngôi thứ nhất, bạn không thể nào chứng minh cho cái chết của
mình.Tuy nhiên có 1 nghịch lí mà mọi người vẫn nhắc tới đó là "trong thâm tâm mỗi
người đều tồn tại chứng cứ về sự bất diệt của mình".

Chúng tơi đã tin rằng khi cơ thể chết đi thì tư duy cũng biến mất sau khi trải qua 1 quá
trình đấu tranh về tư tưởng. Năm 2002, tôi đã đưa ra kết quả nghiên cứu của mình trên
tạp chí <i>Cognition and Culture</i>. Khi bị hỏi câu hỏi có liên quan tới khả năng nhận thức của
người chết tại 1 cuộc thực nghiệm của sinh viên trong khoa, tôi đã phát hiện ra rằng hầu
hết họ đều hiểu sai về "linh hồn bất diệt". Trong cuộc đời, chúng ta đã khơng ít lần trải
qua sự vô thức, chẳng hạn như khi ngủ không nằm mơ. Tuy nhiên, theo định nghĩa về ý
thức, thực ra từ trước tới nay chúng ta chưa hề có kinh nghiệm về vơ thức. Vì thế mà khi
chúng ta cố tưởng tượng sau khi chết chúng ta sẽ như thế nào, chúng ta đều nhận ra 1
điều rằng khơng hề có tài liệu gì cho chúng ta tham khảo cả.

Có câu chuyện như sau: <i>Khi cả người và xe cùng đâm vào cột điện, Richard lập tức kêu </i>
<i>cứu. Sau khi xem bản giám định tinh thần của Richard trước khi xảy ra tai nạn tơi có hỏi </i>
<i>các bác sĩ khám nghiệm tử thi rằng: anh ấy đã chết, song liệu có thể kiểm nghiệm lại </i>
<i>trạng thái tinh thần của anh ấy không? Anh ấy cịn có thể nhớ về vợ của mình không? </i>
<i>Nếu như trước khi chết anh ấy ăn 1 viên kẹo bạc hà thì bây giờ cịn có thể cảm nhận </i>
<i>được hương vị bạc hà không? Anh ấy có muốn tiếp tục sống hay khơng?</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Con chó này đang ngủ hay đã chết? Một đứa trẻ 4 tuổi có thể phân biệt rõ ràng sự khác
biệt này!

Giống như lắp một cái gương ở hành lang, đây khơng phải là một trị lừa trực quan, việc
những người không tin rằng sau khi chết đi linh hồn vẫn tồn tại phải đối đầu với sự phản
ánh được nhận thức của những kinh nghiệm chủ quan.

Trong bài luận văn của nhà triết học Tây Ba Nha Miguel de Unamuno, người đọc có thể
hình dung được ông đã lao tâm khổ tứ như thế nào để suy nghĩ về vấn đề này. Ông viết:
"Cố gắng lấp đầy tâm trí bằng những thứ vơ thức dường như là điều khơng thể. Muốn
giải thích vấn đề này một cách đầy đủ, sẽ khiến bạn cảm thấy đau đầu". Có phải Miguel
de Unamuno đã bỏ qua điều gì đó? Chúng ta đều trải qua những trải nghiệm về hư khơng
ví dụ như khi chúng ta ngủ mà khơng nằm mơ. Những giả thuyết này hồn tồn sai. Clark
nói: Mặc dù chúng ta có những ấn tượng, đã từng trải qua hay gặp phải những giai đoạn
vô thức. Điều này đương nhiên là không thể, thực tế là không thể cảm nhận một cách
chân thực về tình trạng vơ thức.

Nếu như nói là tinh thần bất diệt, thể hiện suy nghĩ của chúng ta về cái chết là bản năng
và tự nhiên, như vậy chúng ta có thể dựa vào nhận thức ngây ngơ để giải thích cho mọi
vấn đề.

Khi 8 tuổi tơi đã từng chứng kiến con chó lơng vàng đã tìm được di thể của Sam bị chơn
vùi dưới gốc cây sau nhà. Khi đó tơi nhận ra rằng, Sam vẫn biết là tôi yêu chị ấy và cũng
biết rằng tơi khơng kịp để nói lời từ biệt với chị ấy. Khơng ai nói với tơi rằng linh hồn của
Sam cịn tồn tại, bố mẹ tơi cũng chưa từng nói tới điều đó. Trong cái hộp ẩm ướt được
bọc kín đó, chị ấy đã biến thành tro bụi nhưng tôi chưa bao giờ cho rằng ý nghĩ linh hồn
Sam còn tồn tại là 1 ý nghĩ kì cục.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Columbia, sau này trở thành chủ tịch hiệp hội tâm lí Mỹ. Ơng đã điều tra một nhóm trẻ từ
6 đến 15 tuổi một câu: "Điều gì sẽ xảy ra khi con người chết đi?" Cũng giống với kết quả
của giả thuyết"sự ràng buộc tương tự" hầu như câu trả lời về cái chết đều được miêu tả
với những gì hằng ngày chúng ta thấy như: ngủ say, cảm thấy bình yên hay đơn giản chỉ
là ngất đi.

Tín ngưỡng linh hồn bất diệt khơng có lí do tơn giáo, trái lại sự tăng mạnh về văn hố tơ
điểm thêm cho xu hướng tín ngưỡng của chúng ta.

<i><b>Linh hồn có thể tách rời với thân xác không</b></i>?

Con người vẫn luôn tin vào cách nói: "<i>linh hồn bất diệt",</i> điều này có lẽ là có liên quan tới
những điều nghịch lí mà chúng ta đã thảo luận ở trên. Tuy nhiên, cho dù giả thuyết sự
ràng buộc tương tự có thể giúp chúng ta giải thích được điều khơng logic là tại sao con
người luôn tin rằng "linh hồn bất diệt", nhưng nó cũng khơng cho chúng ta biết là tại sao
con người ln muốn linh hồn thốt khỏi xiềng xích của thân xác? Cuối cùng, cứ cho là
chúng tôi tin rằng linh hồn phụ thuộc vào thể xác (mặc dù có người ngăn cản chúng tơi)
và tất nhiên là rất ít người tin rằng linh hồn vĩnh viễn nằm bên trong khung xương.
Chúng tơi biết rằng có những người khơng vì chúng ta khơng nhìn thấy họ mà không tồn
tại trên thế gian. Nhà giáo dục tâm lí thậm chí đã dùng thuật ngữ kì diệu để miêu tả khái
niệm cơ bản: "Sự vĩnh hằng của con người: chúng ta mặc định một người nào đó mà
chúng ta quen, đang làm một việc gì đó, tại một nơi nào đó". Khi tơi đang ở Belfast viết
sách nhưng tơi vẫn có thể tưởng tượng ra bạn của tôi Ginger đang ở New Orleans đi dạo
hoặc đang trêu đùa cùng chồng cô ấy bởi vì tơi biết ngày nào cơ ấy cũng như vậy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

thân thiết hoặc ít khi gặp nhưng lúc nào bạn cũng nghĩ tới họ và khi họ đột ngột qua đời
thì khả năng thích ứng đó bộc lộ càng kém.

</div>

<!--links-->