TRA LOI THAY BIEN

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Trong một bài trên violet thầy Biên có viết:

Đề thi tuyển sinh cao đẳng khối A mơn Vật lí có “câu sai” và nhiều “sót”.

Trong bài viết trước tơi chỉ mới lấy 3 ví dụ đơn giản để nhằm mục đích “nhấn mạnh” điểm
khơng chặt chẽ của đề thi. Để có thể lí giải cặn kẽ tơi mạn phép giải chi tiết bài tốn theo kiểu
“tự luận”.

Bài 1: Một con lắc lò xo (độ cứng của lò xo là 50 N/m) dao động điều hịa theo phương ngang. Cứ
sau 0,05 s thì vật nặng của con lắc lại cách vị trí cân bằng một khoảng như cũ. Lấy 2 _{= 10.}

Tính khối lượng vật nặng của con lắc.

Giải:

Giả sử ở thời điểm bắt đầu khảo sát vật có li độ x0. Gọi T là chu kì dao động và A là biên độ

dao động, chọn gốc tọa độ trùng với vị trí cân bằng và trục tọa độ có phương song song với
phương dao động. Ta xét các trường hợp sau:

Trường hợp 1: Nếu ban đầu vật ở vị trí cân bằng (x0 = 0) và dù đang đi theo chiều âm hay chiều

dương thì sau khoảng thời gian một phần hai chu kì vật lại cách vị trí cân bằng một khoảng
bằng 0. Do đó, 0,05( ) 2 0,1 0,0125( ) 12,5( )

2

<i>T</i> <i>m</i>

<i>s</i> <i>m</i> <i>kg</i> <i>g</i>

<i>k</i>


      , khơng có đáp án đúng.1.

Trường hợp 2: Nếu ban đầu vật ở vị trí có biên <i>x</i>0 <i>A</i> thì sau khoảng thời gian một phần hai
chu kì vật lại cách vị trí cân bằng một khoảng A. Do đó,

0,05( ) 2 0,1 0,0125( ) 12,5( )
2

<i>T</i> <i>m</i>

<i>s</i> <i>m</i> <i>kg</i> <i>g</i>

<i>k</i>


      , khơng có đáp án đúng.

Trường hợp 3: Xét x0  0,  A. Không làm mất tính tổng qt của bài tốn ta giả sử x0 > 0.

Theo yêu cầu của bài toán, thời gian ngắn nhất đi từ Q đến P bằng thời gian ngắn nhất đi từ Q
đến E rồi đến Q và bằng t. Điều này chỉ xẩy ra khi 0

2

<i>A</i>

<i>x</i>  (vì ta đang giả sử x₀ > 0) và

4

<i>T</i>
<i>t</i>
 
(vì tOQ = tQE = T/8).

Do đó, 0,05( ) 2 0, 2 0,05( ) 50( )
4

<i>T</i> <i>m</i>

<i>s</i> <i>m</i> <i>kg</i> <i>g</i>

<i>k</i>


      .

Đáp số: m = 12,5 (g) hoặc m = 50 (g).

Vì vậy đối chiếu với Câu 29, mã đề 297: “Một con lắc lò xo (độ cứng của lò xo là 50 N/m) dao
động điều hòa theo phương ngang. Cứ sau 0,05 s thì vật nặng của con lắc lại cách vị trí cân
bằng một khoảng như cũ. Lấy _2 _{= 10. Khối lượng vật nặng của con lắc bằng:}

A. 250 g B. 100 g C. 25 g D. 50 g

thì khơng thể xem đề là đúng!
Thầy Biên Kính mến!

Tơi đã đọc rất nhiều bài viết hay của thầy. Nhưng....lần này sai rồi thầy hiểu chưa kĩ đề nên kết
luận đề sai. Đề ra viết

<b>"C</b>

<b>ứ sau 0,05 s th</b>

<b>ì v</b>

<b>ật nặng của con </b>

<b>lắc lại cách vị trí cân bằng một khoảng như cũ" </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>xẩy ra khi </b>

2

<i>A</i>

<i>x</i> <b> và khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp là</b>

0,05 4.0,05 0, 2 50
4

<i>T</i>

<i>T</i> <i>s</i> <i>m</i> <i>g</i>

      <b>. Như vậy thì khơng sai được chứ!</b>

<b>Thầy Biên thân mến! Tôi không đề cập đến kiến thức</b>

<b>của thầy nhưng trong bài này thầy hiểu sai đề nên </b>

<b>thầy đưa ra cách giải sai. Đề khơng nói rằng kể từ </b>

<b>thời điểm nào hay từ vị trí nào mà chỉ nói sau những </b>

<b>khoảng thời gian 0,05s thì vật cách vị trí cân bằng </b>

<b>như cũ.</b>

<b>Sau đây là các vị trí của vật nặng thời sau khoảng </b>

<b>thời gian 0,05s vật lần lượt ở M,N,P,Q đều cách vị trí </b>

<b>cân bằng </b>

<i>A</i>₂

<b>Thân ái!</b>

2
<i>A</i>


2

<i>A</i>

M
N

</div>

<!--links-->