Module bồi dưỡng thường xuyên THPT - Modul 41: Tổ chức các hoạt động tập thể cho học sinh trung học phổ thông

NGUYN DC QUANG

MODULE thpt

41
Tổ chức các hoạt động
tập thể cho häc sinh
trung häc phỉ th«ng

|

127


A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN

M t trong nh ng nguyên t c giáo d c quan tr ng là giáo d c thông qua
ho t ng và b ng ho t ng. Ho t ng t p th c a h c sinh s là c u
n i gi a h c t p trên l p v i ho t ng ngoài l p. Khi tham gia vào ho t
ng, h c sinh có i u ki n th hi n kh n ng c a mình, tr i nghi m các
tình hu ng giao ti p tích l y cho mình nh ng kinh nghi m s ng. Trên
c s ó rèn luy n cho các em nh ng k n ng s ng c b n c n có l a
tu i h c sinh THPT.
i v i h c sinh THPT, ho t ng t p th s là ph ng ti n t t nh t
lôi cu n các em tham gia vào các m i quan h trong i s ng t p th
nhà tr ng, ngoài xã h i. H c sinh THPT n u c h ng d n cách th c
t ch c các ho t ng t p th theo m t quy trình ch t ch thì s phát huy
c kh n ng sáng t o và t ng c ng tính c l p c a các em. Chính vì
v y, i u quan tr ng module này là ng i giáo viên ph i có k n ng
h ng d n t ch c các ho t ng t p th cho h c sinh THPT.
Vì v y, module này nh m m c tiêu b i d ng cho giáo viên các k n ng

h ng d n, t ch c ho t ng t p th cho h c sinh THPT.

B. MỤC TIÊU

1. MỤC TIÊU CHUNG

M c tiêu c a vi c h c t p module này là giúp giáo viên bi t cách t ch c
các ho t ng t p th cho h c sinh phù h p v i i u ki n c a tr ng l p,
c a a ph ng, v i nhu c u và h ng thú c a các em. Thơng qua ó mà
rèn luy n các k n ng t ch c ho t ng t p th , coi ó là n i dung
rèn luy n nghi p v s ph m cho b n thân.

2. MỤC TIÊU CỤ THỂ
1. Kiến thức

— Xác nh rõ v trí, vai trị và m c tiêu c a ho t ng t p th trong giáo
d c h c sinh THPT.
— Thi t k
c n i dung, ph ng pháp và các hình th c t ch c ho t
ng t p th trong công tác giáo d c h c sinh THPT.

128

|

MODULE THPT 41


2. Kĩ năng

— B i d ng k n ng h ng d n, t ch c ho t ng t p th c a h c sinh
THPT.
— Có k n ng ph i h p cùng ng nghi p trong vi c t ch c các ho t ng
t p th cho h c sinh THPT.

3. Thái độ

— Th hi n c tính sáng t o trong vi c xây d ng t ch c các ho t ng
t p th c a h c sinh THPT.
— S n sàng tham gia m t cách tích c c trong các ho t ng t p th chung
c a nhà tr ng.

C. NỘI DUNG

Nội dung 1

VỊ TRÍ, VAI TRỊ VÀ MỤC TIÊU CỦA HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ TRONG
CÔNG TÁC GIÁO DỤC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Hoạt động 1: Phân tích vị trí, vai trị của hoạt động tập thể
trong công tác giáo dục học sinh THPT.
1. Nhiệm vụ

— H c viên t vi t thành m t bài thu ho ch trong ó trình bày v v trí, vai
trị c a ho t ng t p th . M i ph n trình bày c n nêu c th nh ng n i
dung ch y u, tránh dài dòng gây khó hi u cho ng i c.
— Sau ó trao i v i b n ng nghi p v bài t p c a mình xin ý ki n
óng góp và b sung ho c s a ch a cho phù h p.

2. Thông tin phản hồi

— Trong i m i ch ng trình giáo d c ph thơng các c p h c, ng i ta
ã chú ý n vi c i m i ph ng pháp giáo d c, trong ó có i m i vi c
t ch c các ho t ng giáo d c mà tr ng tâm là ho t ng giáo d c ngồi
gi lên l p. Có th nói ây là ho t ng t p th c a h c sinh, do chính
các em là nh ng ng i t ch c và i u khi n.
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

129


— Ho t ng t p th là c u n i gi a ho t ng trên l p các mơn v n hố
v i các ho t ng ngoài l p, ngoài nhà tr ng. Ho t ng t p th có th
c ghi trong th i khố bi u hàng tu n, ho c có th a vào k ho ch
giáo d c c a tháng. Ho t ng t p th có th liên k t v i ho t ng c a
oàn thanh niên, H i thanh niên h c sinh sinh viên. Ho t ng t p th
là nh ng ho t ng giáo d c do chính t p th h c sinh t ch c và i u
khi n v i t cách là ch th c a ho t ng. Trong ho t ng, h c sinh là
ng i v a tham gia thi t k cùng giáo viên, v a là ng i tr c ti p i u
hành ho t ng. Ho t ng t p th còn mang ý ngh a là s th hi n tính
a d ng c a các hình th c ho t ng khác nhau.
— i v i h c sinh THPT, ho t ng t p th do chính các em t ch c và
i u khi n th c s có ý ngh a giáo d c to l n. B i vì chính s tham gia
vào ho t ng s t o i u ki n các em th hi n suy ngh , tình c m,
thái và nh ng c m c a tu i tr trong cu c s ng hàng ngày nhà
tr ng, gia ình và c ng ng. Ý ngh a to l n c a ho t ng t p th là
ch giúp h c sinh THPT ti p c n v i cu c s ng i th ng, các em
v n d ng nh ng ki n th c ã h c vào vi c gi i quy t các tình hu ng n y

sinh trong h c t p và rèn luy n c a các em. Khi tham gia gi i quy t nh
v y, các em t nh n th y s tr ng thành c a mình v i t cách là nh ng
công dân t ng lai c a t n c chu n b góp s c mình cho t n c.
Thơng qua các hình th c ho t ng a d ng, các em t kh ng nh
mình, t c m th y mình ang là nh ng ng i tham gia vào cu c s ng sôi
ng c a a ph ng, c a quê h ng t n c. H n c nh ng gi h c
trên l p, ho t ng t p th chính là nh ng mơi tr ng, là c h i m i
h c sinh th hi n tài n ng, trí tu , s sáng t o, tính ch ng linh ho t.
— Qua ho t ng dù là nh ng h c sinh còn nhi u tr m l ng c ng s nhanh
nh n h n, ho t bát h n, thích nghi h n và hòa ng c v i t p th , v i
b n bè cùng nhau ph n u v n lên nh m giành l y c m hoài
bão c a tu i tr . Ho t ng t p th cịn giúp cho h c sinh THPT hình
thành các n ng l c c a con ng i trong b i c nh hi n nay nh : n ng l c
thích ng v i nh ng bi n i c a cu c s ng, n ng l c t kh ng nh b n
thân, n ng l c h p tác trong h c t p và rèn luy n, n ng l c giao ti p và
ng x có v n hố, n ng l c sáng t o, n ng l c làm ch b n thân…
130

|

MODULE THPT 41


Hoạt động 2: Tìm hiểu mục tiêu của hoạt động tập thể trong
công tác giáo dục học sinh THPT.
1. Nhiệm vụ

H c viên vi t m c tiêu vào gi y A4 theo ba yêu c u v : ki n th c, k n ng,
thái m t cách t ng minh.
Sau ó trao i bài vi t gi a các ng nghi p v i nhau tìm ra nh ng

i m gi ng và khác nhau. Trên c s ó t mình i u ch nh l i ph n m c
tiêu ã xây d ng.

2. Thông tin phản hồi

* V ki n th c:
— Tr c h t ho t ng t p th nh m giúp h c sinh c ng c ki n th c ã
h c c a các mơn h c v n hố, ng th i m r ng và b sung các thơng
tin có liên quan n bài h c, làm cho n i dung c a bài h c thêm phong
phú. H c sinh có i u ki n kh c sâu ki n th c h n trong quá trình tham
gia vào các ho t ng t p th .
— Thơng qua các hình th c ho t ng giúp cho h c sinh nâng cao h n n a
s hi u bi t v các giá tr truy n th ng c a dân t c c ng nh nh ng giá
tr t t p c a nhân lo i. ng th i giúp h c sinh có ý th c v quy n và
trách nhi m i v i b n thân, gia ình, nhà tr ng và xã h i. H c sinh s
có i u ki n hi u bi t nhi u h n v giá tr ngh nghi p c a các ngh
có trong xã h i, các em s có nh h ng ngh nghi p t ng lai c a mình
rõ ràng h n.
— Vì v y, ho t ng t p th tr c h t là c a h c sinh, là môi tr ng các
em rèn luy n và tr i nghi m nh m tích l y nh ng kinh nghi m cho cu c
s ng c a b n thân. Do ó m c tiêu c a ho t ng t p th là vô cùng to
l n, t ra cho m i nhà tr ng THPT, m i ng i giáo viên c n ph i có
trách nhi m i v i vi c h ng d n và giúp các em t t ch c các hình
th c ho t ng cho mình.
* V k n ng:
i u quan tr ng h n là thông qua ho t ng t p th , h c sinh THPT có
i u ki n phát huy và phát tri n nh ng k n ng ã c tích l y t c p
THCS, t ó rèn luy n cho h c sinh nh ng k n ng ho t ng khác
nh : k n ng tham gia c a cá nhân, k n ng thi t k ho t ng, k n ng
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

131


chu n b cho ho t ng, k n ng ti n hành ho t ng, k n ng i u ch nh
và x lí các tình hu ng n y sinh trong ho t ng, k n ng ánh giá k t
qu ho t ng. B n thân các em s t nh n th c r ng mình c n ph i rèn
luy n các k n ng t ch c ho t ng t p th nh ã nêu trên và có
trách nhi m trong vi c cùng v i các b n t ch c các ho t ng t p th
c a l p mình. Có nh v y, khi ra i m i thích ng c v i nh ng bi n
ng c a cu c s ng hi n nay.
* V thái :
Ho t ng t p th òi h i m i h c sinh THPT ph i có thái úng n
i v i nh ng hi n t ng, s vi c, s ki n, nh ng tình hu ng n y sinh
hàng ngày nhà tr ng, trong gia ình, c ng ng dân c n i các em ,
ngoài t n c. ó là thái t tin hay th , là thái tích c c u
tranh v i nh ng bi u hi n sai trái ho c vi ph m pháp lu t c a các b n
cùng trang l a hay c a nh ng thành viên khác trong xã h i. ó là thái
bi t phân bi t rõ ràng tr c nh ng vi c làm thi u tích c c, thi u tinh
th n xây d ng. ó là thái bi t c m th cái hay cái p c a cu c s ng
mà không ph i là b lai c ng b i nh ng hành vi thi u v n hoá ho c b t
ch c theo nh ng m t thi u v n hố c a n c ngồi.
Nh v y, m c tiêu c a ho t ng t p th là toàn di n bao g m t nh n
th c, n thái tình c m và k n ng hành vi c th . Không th ch ph n
u t m t trong ba m c tiêu mà ph i c n ng b th c hi n cho c
ba m c tiêu ó khi t ch c ho t ng t p th cho h c sinh THPT.

Nội dung 2

NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC HOẠT
ĐỘNG TẬP THỂ TRONG CÔNG TÁC GIÁO DỤC HỌC SINH
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Hoạt động 1: Xây dựng nội dung hoạt động tập thể trong công
tác giáo dục học sinh THPT.
1. Nhiệm vụ

B ng kinh nghi m c a b n thân, h c viên t li t kê n i dung ho t ng
t p th ã c th c hi n l p mình, tr ng mình. T ó khái quát l i
các n i dung ho t ng t p th c a h c sinh ã làm c.

132

|

MODULE THPT 41


2. Thông tin phản hồi

N i dung c a ho t ng t p th c a h c sinh THPT r t a d ng và phong
phú v i nhi u l nh v c khác nhau c a i s ng xã h i. T u chung l i, có
th có nh ng n i dung sau ây:
— N i dung v các ho t ng chính tr xã h i nh : thông tin th i s ang
di n ra trong xã h i, các n i dung v giáo d c giá tr v n hoá truy n
th ng dân t c, v giáo d c b o v môi tr ng, v dân s — s c kho sinh
s n v thành niên, v v n an tồn giao thơng, v giáo d c o c H
Chí Minh, v giáo d c k n ng s ng, v giáo d c pháp lu t, v s thay i

khí h u tồn c u…
— N i dung v các ho t ng v n hoá v n ngh : ph n ánh nh ng giá tr v n
hoá truy n th ng c a dân t c, nh ng nét v n hoá c s c c a 54 dân t c
Vi t Nam, nh ng n i dung ca ng i tinh th n u tranh anh d ng c a các
th h con ng i Vi t Nam, ca ng i tình yêu th ng con ng i, ca ng i v
p c a quê h ng t n c, tình yêu lao ng, lòng nhân ái gi a con
ng i v i nhau…
— N i dung v xây d ng t p th l p t qu n:
Mu n t ch c t t các ho t ng t p th thì tr c h t t p th l p ó ph i
là m t t p th bi t oàn k t nh t trí, yêu th ng l n nhau, quan tâm
ch m sóc l n nhau, trên d i ng lịng cùng nhau gi i quy t cơng vi c
c a t p th . T p th ó ph i có m t i ng cán b l p m nh, t tin
và ch ng trong m i ho t ng c a mình. Các nhi m v c a i ng
cán b l p ph i rõ ràng và c th cho t ng lo i cán b khác nhau. i u
quan tr ng là ph i có s k t h p cùng nhau i u hành các ho t ng c a
t p th l p, ph i tôn tr ng nhau, l ng nghe nhau và cùng nhau gi i quy t
nh ng b t ng n u có; Ph i t o ra c d lu n lành m nh trong t p
th . D lu n ó s thúc y m i thành viên trong l p n l c v n lên. D
lu n ó ph i t o ra ng l c m i thành viên c a t p th trong quá trình
ph n u vì s tr ng thành c a cá nhân c ng nh c a t p th l p.
T p th ó ph i có m i quan h g n bó và mang tính nhân v n. T p th
phát tri n c ng ng th i là môi tr ng h c t p thân thi n, ch a ng
v n hoá c a mình. Trong chi u sâu v n hố c a t p th là nh ng giá tr ,
h th ng các chu n m c và ni m tin c a h c sinh. Bi u hi n bên ngồi
c a v n hố t p th là các chu n m c hành vi, truy n th ng, thói quen
c t p th ch p nh n làm nên b m t riêng c a l p h c có tác ng
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

133


giáo d c và phát tri n t ng nhân cách h c sinh. T ch c các ho t ng
t p th s góp ph n phát tri n t p th h c sinh tr thành nh ng t p th
v n hoá.
Gi sinh ho t l p cu i tu n là m t trong nh ng gi ho t ng t p th c a
h c sinh. Vì v y, giáo viên ph i t ch c t t gi sinh ho t l p, t o i u
ki n h c sinh c giáo d c v o c, v k n ng s ng, v hành vi
ng x có v n hố phù h p v i m c tiêu giáo d c c a c p h c.
N i dung v ho t ng phong trào c a nhà tr ng, a ph ng:
ây là nh ng ho t ng xã h i mang tính nhân v n do nhà tr ng ho c
a ph ng t ch c. ó có th là nh ng t quyên góp ng h ng i
nghèo, nh ng vùng b l l t; là nh ng ho t ng tuyên truy n cho các kì
b u c Qu c h i và h i ng nhân dân các c p; là phong trào b o v môi
tr ng a ph ng, làm cho b u khơng khí c a quê h ng thêm trong
lành c trong i s ng v t ch t và i s ng tinh th n; là các phong trào
n n áp ngh a, lá lành ùm lá rách, b u i th ng l y bí cùng...
N i dung giáo d c hành vi có v n hố cho h c sinh THPT:
Hành vi giao ti p có v n hố th ng c bi u hi n l i nói, c ch , i u
b , nét m t, ánh m t, n c i. Ng i có v n hố là ng i bi t th hi n
úng lúc, úng ch , úng i t ng giao ti p v i nh ng bi u hi n c th
d ch p nh n c. Hành vi giao ti p có v n hố ịi h i m i ng i ph i
bi t l a ch n và s d ng các ph ng ti n giao ti p m t cách có v n hố,
phù h p v i hoàn c nh giao ti p, v i m c ích và tài giao ti p, v i i
t ng giao ti p.
Hành vi giao ti p có v n hoá là nh ng hành vi th hi n trong các m i
quan h ch y u: gi a ng i v i ng i, gi a ng i v i xã h i, gi a con
ng i v i thiên nhiên... Giáo d c hành vi giao ti p có v n hố là giáo d c
cho h c sinh nh ng m i quan h ng x ch y u trên, phù h p v i

chu n m c xã h i.
Hành vi giao ti p có v n hoá c th hi n nh ng c tr ng sau:
Luôn tôn tr ng con ng i, cho dù là b t kì l a tu i nào, thu c dân t c
nào, tín ng ng nào, màu da nào.
C x khéo léo, úng m c v i i t ng giao ti p, có l i nói l ch s và
khiêm t n khi giao ti p.

—

—

—
—
134

|

MODULE THPT 41


— Luôn quan tâm, chia s v i ng i khác trên tinh th n oàn k t thân ái,
giúp nhau.
— Bi t khoan dung, tha th và s n sàng cùng nhau i tho i v i tinh th n
hi u bi t, tôn tr ng nhau.
— Bi t l ng nghe ý ki n c a ng i khác hi u h , thông c m và cùng
nhau chia s quan i m c a nhau.
— Bi t th hi n quan i m c a mình m t cách có v n hố khi tham gia vào
các cu c tranh lu n.
→ Nh v y, n i dung giáo d c hành vi giao ti p có v n hoá cho h c sinh
nh n th c c ý ngh a, tác d ng c a vi c rèn luy n hành vi giao ti p có

v n hoá:
— Giáo d c cho h c sinh THPT nh n th c c ý ngh a, tác d ng c a vi c
rèn luy n hành vi giao ti p có v n hố.
— Cung c p nh ng hi u bi t v c i m tâm, sinh lí c a tu i v thành niên
cho h c sinh THPT.
— B i d ng ki n th c v nh ng c tr ng c b n c a hành vi giao ti p có
v n hố tu i v thành niên cho h c sinh THPT.
— Tìm ki m ph ng th c rèn luy n hành vi giao ti p có v n hố cho h c
sinh THPT.

Hoạt động 2: Hoàn chỉnh nội dung hoạt động tập thể.
1. Nhiệm vụ

— C n c vào yêu c u c a nhi m v n m h c, xu t thêm các n i dung
ho t ng t p th khác.
— Trao i v i b n ng nghi p v nh ng xu t c a mình.

2. Thơng tin phản hồi

Sau khi t xây d ng n i dung ho t ng t p th , h c viên ti n hành trao
i cùng ng nghi p v nh ng xu t c a mình. N i dung trao i t p
trung vào nh ng ý sau ây:
— Các ho t ng t p th này ã th c s áp ng nhu c u và h ng thú c a
h c sinh ch a?
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

135

— N u h ng d n h c sinh làm theo các ho t ng này thì các em có th t
th c hi n c khơng? D ki n k t qu c a ho t ng nh th nào?
— Li u có th b sung thêm các hình th c ho t ng t p th nào thì s làm
cho t ng c ng h ng thú c a h c sinh?
— Nh ng i u ki n t ch c ho t ng t p th cho h c sinh bao g m
nh ng i u ki n nào? Có th ch ra c khơng?
T nh ng v n trên, h c viên chia s v i ng nghi p t ó hồn
thi n n i dung t ch c ho t ng t p th cho h c sinh THPT.

Hoạt động 3: Thiết kế phương pháp, hình thức tổ chức hoạt
động tập thể.
1. Nhiệm vụ

— B ng kinh nghi m c a cá nhân, h c viên t a ra các ph ng pháp và
hình th c t ch c ho t ng t p th THPT. Có th trình bày d i d ng
li t kê, ho c vi t chi ti t t ng ph ng pháp và hình th c t ch c ho t
ng t p th .
— Sau ó trao i v i ng nghi p ho c xin ý ki n chuyên gia t v n.

2. Thông tin phản hồi

* V ph ng pháp t ch c ho t ng t p th :
Có th s d ng nhi u ph ng pháp giáo d c c ng nh d y h c và các k
thu t d y h c khác nhau cho vi c t ch c các ho t ng t p th c a h c
sinh. Ch ng h n nh : nêu g ng, thuy t trình, giao nhi m v , th o lu n
nhóm, ng não, nêu và gi i quy t v n , àm tho i, t câu h i, chia
s c p ơi, trình bày m t phút, b n t duy… M i ph ng pháp có
nh ng yêu c u và cách th c hi n khác nhau, có th m nh riêng, song khi
v n d ng chúng ta ph i k t h p nhi u ph ng pháp khác nhau. Sau ây

là g i ý m t s ph ng pháp t ch c ho t ng t p th cho h c sinh THPT:
— Ph ng pháp th o lu n:
Th o lu n là m t d ng t ng tác nhóm c bi t mà trong ó các thành
viên cùng nhau gi i quy t m t v n cùng quan tâm, nh m t t i m t
s hi u bi t chung. Th o lu n t o ra m t mơi tr ng an tồn cho h c sinh
ki m ch ng ý ki n c a mình, có c h i làm quen v i nhau, hi u
nhau h n. Khác v i d y h c, th o lu n trong ho t ng t p th là d a
vào trao i ý ki n gi a các em h c sinh v i nhau v m t ch nào ó.

136

|

MODULE THPT 41


— Ph ng pháp gi i quy t v n :
+ ây là ph ng pháp th ng c v n d ng khi h c sinh ph i phân tích,
xem xét và xu t nh ng gi i pháp tr c m t hi n t ng, s vi c n y
sinh trong quá trình ho t ng.
+ Gi i quy t v n giúp h c sinh có cách nhìn tồn di n h n tr c các
hi n t ng, s vi c n y sinh trong ho t ng, trong cu c s ng hàng ngày.
Mu n ph ng pháp này thành cơng thì v n
a ra ph i sát v i m c
tiêu c a ho t ng, kích thích h c sinh tích c c tìm tịi cách gi i quy t.
i v i t p th l p, khi gi i quy t v n ph i coi tr ng nguyên t c tơn
tr ng và bình ng, tránh gây ra c ng th ng khơng có l i cho vi c giáo
d c h c sinh.
— Ph ng pháp giao nhi m v :
Giao nhi m v là t h c sinh vào v trí nh t nh bu c các em ph i th c

hi n trách nhi m cá nhân. Giao nhi m v c ng là t o c h i h c sinh
th hi n kh n ng c a mình, là d p các em c rèn luy n nh m tích
l y kinh nghi m cho b n thân.
Trong vi c t ch c các ho t ng t p th , giao nhi m v cho i ng cán
b l p s t o nên th ch ng cho các em khi i u hành ho t ng.
i u ó s giúp phát tri n tính ch ng, sáng t o, kh n ng áp ng
trong m i tình hu ng c a h c sinh. Cán b l p s ch ng h n trong
vi c phân công nhi m v cho t ng t , nhóm, cá nhân v i ph ng châm:
lơi cu n t t c m i thành viên trong l p vào vi c t ch c ho t ng.
Vì th mu n giao nhi m v có k t qu , giáo viên c n hình dung c
nh ng vi c ph i làm, g i ý cho h c sinh và yêu c u các em ph i hoàn
thành t t. Khi giao nhi m v , không nên yêu c u quá m c, ph i m b o
phù h p v i c i m tâm lí l a tu i, v i kh n ng c a các em.
— Ph ng pháp óng vai: óng vai r t có tác d ng trong vi c phát tri n k
n ng giao ti p cho h c sinh. óng vai là ph ng pháp th c hành c a h c
sinh trong m t s tình hu ng ng x c th nào ó trên c s óc t ng
t ng và suy ngh sáng t o c a các em. Nó mang n cho h c sinh c h i
luy n t p k n ng trong m t môi tr ng c m b o. óng vai th ng
khơng có k ch b n cho tr c, mà h c sinh t xây d ng trong quá trình
ho t ng.
— Ph ng pháp di n àn: Di n àn là d p h c sinh c trình bày quan
i m c a mình v m t v n nào ó có liên quan n b n thân và t p th .
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

137


Vì v y, di n àn nh m t sân ch i, t o c h i cho nhi u h c sinh có th

c t do nêu lên nh ng suy ngh c a mình, c tranh lu n m t cách
tr c ti p v i ông o b n bè.
— Ph ng pháp trò ch i: S d ng trò ch i nh m t ph ng pháp t ch c
ho t ng giúp h c sinh có i u ki n th hi n kh n ng c a mình trong
m t l nh v c nào ó c a i s ng t p th nhà tr ng c ng nh c ng
ng dân c . Trò ch i c ng là d p h c sinh t p x lí nh ng tình
hu ng n y sinh trong cu c s ng i th ng, giúp các em có thêm kinh
nghi m s ng.
ây là m t vài ph ng pháp t ch c ho t ng t p th
c v n d ng t
các ph ng pháp giáo d c và ph ng pháp d y h c. D nhiên khi v n
d ng nh ng ph ng pháp này, giáo viên c n linh ho t tránh máy móc
ho c d p khn. Trong m t ho t ng có th an xen s d ng nhi u
ph ng pháp khác nhau
t hi u qu cao h n.
* V các hình th c ho t ng t p th : Thành l p các i thanh niên tình
nguy n, các câu l c b theo ch , các i thanh niên xung kích, i u
tra theo ch nh t nh, các hình th c sinh ho t v n hoá v n ngh , th
d c th thao, các cu c thi tìm hi u, các sân ch i l n, cu c thi rung
chuông vàng…
Trên ây là m t vài g i ý v n i dung ho t ng t p th c a h c sinh, v
các ph ng pháp t ch c ho t ng và các hình th c ho t ng t p th .
H c viên d a vào ó sáng t o thêm nh ng ý t ng m i và c p nh t
v i tình hình th c t c a a ph ng mình, tr ng mình.

Nội dung 3

RÈN LUYỆN CÁC KĨ NĂNG HƯỚNG DẪN VÀ TỔ CHỨC HOẠT
ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Hoạt động 1: Liệt kê các kĩ năng hướng dẫn và tổ chức hoạt
động tập thể cho học sinh THPT.
1. Nhiệm vụ

— Hãy t li t kê nh ng k n ng h ng d n và t ch c ho t ng t p th c a
h c sinh mà anh/ch ã bi t.

138

|

MODULE THPT 41


— H c viên t làm bài t p này ra gi y A4. B ng kinh nghi m c a b n thân
ã t ch c ho t ng t p th cho h c sinh, h c viên ghi l i nh ng k n ng
mà mình ã tr i nghi m. Có th ghi l i b t kì lo i k n ng nào, khơng
theo m t tr t t nào c . Sau ó hãy hình dung quá trình h ng d n và t
ch c ho t ng s p x p l i h th ng các k n ng mà mình ã li t kê
c. i chi u v i nh ng thơng tin ph n h i d i ây hồn thi n bài
t p c a mình.
2. Thơng tin phản hồi

— K n ng h ng d n các ho t ng t p th c a h c sinh:
+ K n ng h ng d n h c sinh khai thác ho t ng: t tên cho ho t ng,
xác nh m c tiêu c a ho t ng, xây d ng n i dung ho t ng, tìm tịi
các hình th c ho t ng chuy n t i các n i dung ho t ng.
+ K n ng h ng d n h c sinh thi t k ho t ng: thi t k t m c tiêu c a
ho t ng, n i dung ho t ng n cách th c hi n ho t ng, i u ki n
th c hi n ho t ng.

— K n ng t ch c ho t ng t p th :
+ K n ng giao nhi m v chu n b cho ho t ng: phân chia công vi c cho
t ng thành viên trong nhóm, t , l p; a ra nh ng yêu c u cho vi c
chu n b c a t ng thành viên.
+ K n ng chu n b cho ho t ng: m i h c sinh c n bi t ph i chu n b cái
gì và ti n hành chu n b nh th nào, ng th i theo dõi, ôn c, nh c
nh nhau cùng chu n b
m b o cho ho t ng c di n ra theo
úng k ho ch ã v ch ra.
+ K n ng ti n hành ho t ng: i u khi n ho t ng c a ban i u hành,
x lí các tình hu ng n y sinh trong quá trình ho t ng, i u ch nh ho t
ng cho phù h p v i nh ng gì ang di n ra trong th c t .
+ K n ng ánh giá k t qu c a ho t ng: bi t ra nh ng tiêu chí ánh
giá ho t ng, bi t t ch c ánh giá theo t ng c p (cá nhân, nhóm,
t , l p), bi t nh n xét rõ ràng nh ng m t t c c ng nh nh ng h n
ch c a ho t ng v a t ch c.
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

139


Hoạt động 2: Xây dựng kế hoạch rèn luyện kĩ năng hướng dẫn
và tổ chức hoạt động tập thể cho học sinh THPT.
1. Nhiệm vụ

Trên c s các k n ng ã xác nh, h c viên l p k ho ch rèn luy n cho
b n thân v các k n ng ó. Sau ó trao i v i ng nghi p hoàn
thiên b n k ho ch rèn luy n c a b n thân.

2. Thông tin phản hồi

Khi hoàn thi n b n k ho ch, h c viên c n c n c vào các ý ki n góp ý
c a ng nghi p và kinh nghi m c a b n thân cùng v i yêu c u và i u
ki n c a nhà tr ng và c a l p mình ph trách s a ch a cho phù h p,
m b o tính kh thi c a b n k ho ch.

Nội dung 4

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CỦA HỌC SINH
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Hoạt động 1: Xác định mục tiêu đánh giá.
1. Nhiệm vụ

H c viên t xác nh m c tiêu ánh giá k t qu ho t ng t p th c a h c
sinh THPT. Sau ó trao i v i ng nghi p ch nh s a cho phù h p.

2. Thông tin phản hồi

Vi c xác nh m c tiêu c a ánh giá là cơng vi c ịi h i ph i cân nh c
c n th n, sao cho m c tiêu i sát th c v i i t ng ánh giá.
i v i Ho t ng t p th , ánh giá h c sinh có nh ng i m khác v i
ánh giá c a b môn do c thù riêng c a nó. N u nh vi c ánh giá h c
sinh môn h c thông qua các hình th c ki m tra thì ho t ng t p th
khơng có nh ng hình th c ki m tra ó. B i ki m tra c xem là ph ng
ti n và hình th c c a ánh giá. Vi c ki m tra cung c p nh ng d li u,
nh ng thông tin làm c s cho vi c ánh giá.
— Th nh t: ánh giá kh n ng c a h c sinh trong quá trình ho t ng là

bao g m c ánh giá v m t hi u bi t (nh n th c), c v k n ng và thái
. Kh n ng ho t ng c a h c sinh bi u hi n s tham gia m t cách

140

|

MODULE THPT 41


a d ng các lo i hình ho t ng v i nh ng hình th c ho t ng c th
c a nó. Chính vì v y, m c tiêu c a ánh giá h c sinh qua ho t ng t p
th là xem xét trên th c t m c th hi n c a các em v hi u bi t các
n i dung ho t ng, v các k n ng rèn luy n c qua ho t ng.
— Th hai: B t kì m t ánh giá nào c ng ph i nh m t o i u ki n
khuy n khích h c sinh, ng viên các em ph n u v n lên, t i u
ch nh nh ng sai l ch trong quá trình th c hi n nhi m v c a mình.
i v i ho t ng t p th , ánh giá h c sinh không nh ng ch nhìn vào
k t qu ho t ng c th mà em t c, mà còn ph i giúp em t phát
hi n nh ng i m h n ch , t mình tìm h ng kh c ph c. H c sinh
ph i t mình ho c cùng v i b n bè tìm hi u, b sung nh ng tri th c c n
thi t cho ho t ng. Vì v y, ánh giá ph i giúp ch ra cho h c sinh ho c
g i ý cho các em h ng b sung thông tin ho t ng, i u ch nh các k n ng
ho t ng ch a t yêu c u. Có th coi ó là nh ng bài h c kinh nghi m
rút ra c sau ho t ng h c sinh t mình xem xét và quy t nh cho
h ng t ng lai s tham gia vào ho t ng m t cách hi u qu h n.

Hoạt động 2: Xây dựng nội dung đánh giá.
1. Nhiệm vụ

H c viên xây d ng n i dung ánh giá trên c s kinh nghi m c a b n
thân và c a ng nghi p.

2. Thông tin phản hồi

N u ánh giá h c sinh qua môn h c t c là nh m xác nh thành tích h c
t p và m c chi m l nh ki n th c c a các em thì ánh giá h c sinh qua
ho t ng t p th là kh ng nh kh n ng tham gia ho t ng c a các
em. Kh n ng tham gia ho t ng th hi n các k n ng ho t ng, k
n ng giao ti p c a h c sinh.
* C n c vào m c tiêu c a ho t ng t p th tr ng THPT, n i dung
ánh giá h c sinh bao g m nh ng i m sau ây:
— ánh giá h c sinh tr c h t c n ph i ánh giá m c hi u bi t c a h c
sinh v n i dung c a các ho t ng. Mu n t c các k n ng ho t
ng, mu n có thái tích c c trong ho t ng thì tr c h t c n ph i có
s hi u bi t y v n i dung ho t ng hay nói cách khác ph i có tri
th c v ho t ng. i v i m i lo i hình ho t ng, m i hình th c ho t
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

141


ng c th u có nh ng tri th c c thù c a nó. Nhi m v c a h c
sinh là ph i n m c nh ng tri th c ho t ng ó có th tham gia
vào quá trình ho t ng m t cách ch ng h n. Vì v y, n i dung ánh
giá u tiên c a ánh giá h c sinh qua ho t ng chính là ánh giá
nh ng hi u bi t c a các em v ho t ng ó. Nh ng hi u bi t này c
chuy n t i t i h c sinh b ng nhi u con ng khác nhau, nhi u cách

th c khác nhau. Có th b ng con ng h c t p v n hoá; ho c b ng ho t
ng t s u t m, tìm hi u c a h c sinh; hay có th thơng qua nh ng
thơng tin thu c t các ph ng ti n truy n thơng i chúng...
ánh giá trình
t c các k n ng ho t ng t p th
Khi nói v k n ng ho t ng, ng i ta th ng c p t i các k n ng b
ph n nh : k n ng giao ti p trong ho t ng, k n ng t ch c ho t ng,
k n ng th c hi n ho t ng, k n ng ánh giá k t qu ho t ng, trong
ó giao ti p c xem là k n ng xuyên su t trong các k n ng b ph n.
i v i cá nhân h c sinh, khi ánh giá trình
t c v k n ng ho t
ng, c n chú ý t i các k n ng: th c hi n ho t ng (bao g m: nh n
nhi m v , th c thi nhi m v
c giao, t i u ch nh b n thân trong quá
trình th c hi n); k n ng t ánh giá k t qu t c c v m t nh n
th c, thái và hành vi; k n ng giao ti p... M i h c sinh, tu thu c vào
c i m cá nhân mà hình thành và phát tri n h th ng các k n ng ho t
ng t ng ng.
ánh giá v thái , tình c m c a h c sinh i v i ho t ng t p th :
N i dung c a ánh giá này là xem xét s h ng thú, khuynh h ng, nhu
c u i v i ho t ng, tâm lí s n sàng tham gia ho t ng m t cách ch
ng và sáng t o, thái tôn tr ng l n nhau, cùng giúp nhau trong
ho t ng và có ni m tin vào nh ng k t qu t c sau ho t ng.
Các hình th c ánh giá:
ánh giá b ng câu h i:
Các câu h i a ra sau ho t ng s giúp giáo viên bi t c m c
hi u bi t c a h c sinh.
Yêu c u i v i câu h i dành cho ánh giá h c sinh sau ho t ng ph i
ng n g n, c th và rõ ràng; tránh s d ng nh ng câu r m rà, không rõ
ngh a ho c d p khuôn theo m u câu h i c a môn h c.

i v i ho t ng, giáo viên có th s d ng m t vài lo i câu h i sau ây:

—

—

*
—
+
—
142

|

MODULE THPT 41


•

Lo i câu h i m phát huy t do suy ngh c a h c sinh. Các em có th
tr l i nh ng ý chính thu ho ch c sau ho t ng ho c nêu c m t ng
c a mình. Vì v y, câu tr l i nên ng n g n, có th ch nêu m t vài g ch
u dòng. Nh ng câu tr l i c a h c sinh s giúp giáo viên n m c
m c hi u bi t c a các em v n i dung ho t ng.
• Lo i câu h i úng — sai:
V i lo i câu h i này, h c sinh ph i huy ng v n hi u bi t c a mình
phát hi n nh ng nh n nh úng ho c sai mà không nêu m c ch t
l ng c a n i dung ho t ng. Khi xây d ng lo i câu h i này, c n tránh
nh ng t kh ng nh nh “t t c ”, “bao gi c ng”, “không bao gi ”,
“th ng xuyên”, “ ôi khi” ... ho c nh ng thu t ng m h không xác

nh nh “thông th ng”, “ph n l n”, “trong h u h t các tr ng h p”...
Lo i câu h i này nh m kh ng nh ý th c tham gia c a h c sinh trong
ho t ng. Vì n u h c sinh h ng thú v i ho t ng thì các em s n l c
c g ng em kh n ng c a mình óng góp cho s thành công chung
c a l p.
+ Lo i câu h i có nhi u l a ch n:
ánh giá m c nh n th c c a h c sinh v m t v n nào ó c a ch
i m giáo d c, có th dùng câu h i nhi u l a ch n. Giáo viên (ho c ph i
h p v i i ng c t cán c a l p) a ra nh ng ph ng án tr l i khác
nhau c a cùng m t v n
h c sinh l a ch n. Song càng nhi u câu
nhi u có v h p lí và có s c thu hút h c sinh thì càng t t. Không nên
dùng lo i câu h i tr l i “không m t câu nào úng c ”, “t t c các câu
này u úng” ho c “em không bi t” trong các câu l a ch n. Không
nên a quá nhi u ý vào m t câu h i, nên t p trung vào m t ý cho m i
câu h i.
Khi s d ng câu h i nhi u l a ch n, giáo viên s nhanh chóng ánh giá
c h c sinh mình có nh n th c c v n hay không n m c n i
dung c a ho t ng. Ho c có th hi u c thái , tình c m c a h c
sinh i v i ho t ng.
— Vi t b n t ng trình các ho t ng: M i h c sinh s vi t m t b n t ng
trình t t c nh ng vi c mà mình ã tham gia vào ho t ng c a l p.
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

143


B n t ng trình nh là m t thuy t minh cho vi c th c hi n nhi m v

c
giao mà trong ó các em nêu rõ m c tham gia, t ánh giá ý th c tham
gia c a b n thân và k t qu t c. Sau ó, b n t ng trình s
c
thơng qua t các b n góp ý ki n b sung. Giáo viên c b n t ng trình
c a h c sinh s có th bi t c kh n ng t ánh giá c a các em.
— Thông qua s n ph m ho t ng:
S n ph m ho t ng c a h c sinh chính là k t qu t c do s c
g ng th c hi n trách nhi m c a mình. Nhìn vào s n ph m ho t ng c a
h c sinh, giáo viên có th ánh giá c ý th c trách nhi m c a các em
trong công vi c c giao, nh n xét c thái và tình c m i v i ho t
ng c ng nh k n ng ho t ng. N u s n ph m ho t ng có ch t
l ng th c s thì ch ng t h c sinh có ý th c t giác tham gia vào ho t
ng. Ng c l i, s n ph m ho t ng không tho mãn yêu c u c a giáo
viên, c a t p th l p thì có th cho r ng h c sinh ch a hoàn thành nhi m
v
c giao.
V y th nào là s n ph m ho t ng c a h c sinh? Có th hi u s n ph m
ho t ng c a h c sinh là các bài vi t v m t n i dung ch nào ó;
hay m t k t qu s u t m c theo yêu c u c a ho t ng; hay m t b n
báo cáo thu ho ch sau ho t ng i u tra; ho c các s n ph m c th
nh : m t t p tranh nh, m t b trang ph c dân t c b ng gi y màu, m t
lá c , m t dây hoa... Nói cách khác, ó là s n ph m v t ch t c h c
sinh th c hi n trong quá trình chu n b cho ho t ng. Khi tham gia vào
quá trình làm ra s n ph m, h c sinh th hi n c v hi u bi t, c v k
n ng ho t ng t p th và v thái c a mình.
— ánh giá b ng i m s :
Thơng th ng, i m s ph n ánh ch t l ng và k t qu h c t p c a h c
sinh, trong ó bao hàm c tinh th n, thái h c t p. Giáo viên s d ng
i ms

ánh giá k t qu h c t p c a h c sinh d a trên m c n m
ki n th c c a các em.
i v i ho t ng, i m s có th
c s d ng ánh giá v m c
nh n th c n i dung ho t ng, v ý th c tham gia ho t ng c a các em.
L ng hoá b ng i m s trong ho t ng có th áp d ng cho ánh giá cá
nhân h c sinh ho c nhóm h c sinh. Ch ng h n nh : i m s dùng cho
144

|

MODULE THPT 41


các cu c thi c a các i tham gia thi, cho cá nhân h c sinh khi v i t
cách là khán gi cu c thi... Thang i m c ng r t linh ho t tu thu c vào
hình th c ho t ng. Có th cho i m b c 10, b c 20 ho c h n th n a là
tu theo s quy t nh l a ch n c a giáo viên và h c sinh. i m s trong
ho t ng là m t c n c giúp giáo viên có thêm c li u ánh giá h c
sinh sau ho t ng.
— ánh giá qua bài vi t thu ho ch:
Cho h c sinh vi t bài thu ho ch là t o ra các i u ki n m h c sinh
th hi n m t cách trung th c nh ng ki n th c ã l nh h i, nh ng thái
ã c hình thành i v i nh ng v n
c c p trong n i dung
ho t ng. Bài thu ho ch c ng th hi n y các k n ng ngôn ng , k
n ng t o v n b n. Nó th hi n m t cách c áo cá tính, phong cách, t
t ng, l i t duy, ý th c và thái h c t p... c a cá nhân. Vì v y, bài thu
ho ch c a h c sinh là c s r t xác áng giáo viên ánh giá trung th c
k t qu ho t ng c a h c sinh và h c sinh t ánh giá b n thân.

t o i u ki n cho h c sinh hoàn thành bài thu ho ch, giáo viên c n
ph i chú tr ng n vi c a ra nh ng g i ý, nh ng yêu c u c n ph i t
(s trang vi t, th i gian hồn thành, v n i dung, v hình th c...), h ng
d n cách th c vi t thu ho ch hay g i ý nh ng tài li u tham kh o... Giáo
viên c ng c n ph i th ng xuyên ki m tra, nh c nh , ơn c, ng viên
h c sinh có th hoàn thành các bài thu ho ch úng th i gian và có
hi u qu , tránh qua loa, chi u l .
— ánh giá b ng phi u t ánh giá:
M u phi u t ánh giá c thi t k phù h p v i t ng ho t ng tu
theo n i dung ho t ng. Nên có s th ng nh t m u phi u cho t t c
m i thành viên trong t p th . Phi u t ánh giá có tác d ng giúp h c
sinh t nh n bi t b n thân, t xem xét l i quá trình làm vi c c a mình.
Do ó c n thi t k phi u m t cách khoa h c, c n th n, b o m giúp h c
sinh n m c n i dung và cách ánh giá, giúp h c sinh có th t ánh
giá trung th c.
— T a àm, trao i ý ki n:
Giáo viên có th t ch c các cu c t a àm, trao i ý ki n v i cá nhân
h c sinh, m t s ng i có m i quan h v i h c sinh có nh ng thơng
tin tr c ti p làm c s cho vi c ánh giá.
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

145


To àm là s trao i ý ki n di n ra ng th i v i nhi u ng i. Ví d :
Giáo viên v i nhóm h c sinh, giáo viên v i ban cán s l p, giáo viên v i
các thành viên c a ban giám kh o, giáo viên v i cha m h c sinh, giáo
viên ch nhi m v i giáo viên b mơn... Thơng tin thu c có tính a

d ng, t o c s cho s ánh giá khách quan.
Trao i ý ki n th ng di n ra theo cá nhân, gi a giáo viên v i ng i
khác. Ví d , v i t ng cá nhân h c sinh, t ng thành viên c a Ban cán s
l p, thành viên Ban giám kh o, giáo viên vµ cha m h c sinh... Thông tin
thu c r t phong phú, có th trung th c hay khơng trung th c, có
tin c y hay khơng có tin c y. Vì v y, giáo viên c n h t s c c n tr ng
trong vi c ti p nh n và x lí thơng tin có th có c nh ng thông tin
xác áng nh t, tránh s ánh giá sai, n t ng hay áp t cho h c sinh.
— ánh giá b ng tr c nghi m:
S d ng tr c nghi m vào vi c ánh giá k t qu giáo d c ang c chú
tr ng và ngày càng c ng d ng r ng rãi trong các nhà tr ng Vi t
Nam, trong d y h c c ng nh trong ho t ng giáo d c. Nó có th là m t
hình th c (hay là m t ph ng pháp) thích h p trong ki m tra ánh giá
k t qu ho t ng t p th . B i l , tr c nghi m có nhi u u th , có kh
n ng kh c ph c c nh ng khi m khuy t, nh ng h n ch c a các ph ng
th c ki m tra ánh giá truy n th ng.
+ Nh ng u th áng k c a tr c nghi m:
• Có th ki m tra ánh giá toàn di n các m t: tri th c, k n ng, thái
nhi u m c khác nhau.
• Có th ki m tra ánh giá nhi u n i dung ng th i.
• Có th ti n hành ki m tra ánh giá nhanh, ti t ki m th i gian c a giáo
viên và h c sinh.
• Thu thơng tin nhanh nh ng t n ít cơng s c và th i gian.
• K t qu ki m tra ánh giá m b o tính khách quan cao vì h n ch t i a
s tham gia c a các y u t ch quan trong quá trình ki m tra ánh giá và
th hi n c m t cách toàn di n k t qu h c t p, rèn luy n c a h c sinh.
• Có th rèn luy n c r t nhi u ph m ch t và n ng l c trí tu c ng nh
các ph m ch t nhân cách khác.
• D s d ng trong khâu t ch c ki m tra c ng nh trong x lí k t qu
ki m tra ánh giá.

146

|

MODULE THPT 41


+ Tuy nhiên, tr c nghi m c ng có nhi u h n ch nh t nh nh :
• Tính xác su t cao, ch a ng nh ng y u t ng u nhiên, ốn mị.
• Khó xây d ng, so n th o các bài tr c nghi m chu n, khó m b o c
các yêu c u, các thông s k thu t hay các tiêu chí c a bài tr c nghi m.
• ịi h i ph i có s áp d ng ph ng ti n k thu t nh máy tính, máy
photocopy, máy in, gi y...
• T n nhi u th i gian và công s c c a giáo viên trong khâu so n th o.
• Giáo viên và h c sinh cịn g p nhi u khó kh n trong k thu t s d ng tr c
nghi m ho c ch a có thói quen s d ng...
Trên th gi i, tr c nghi m c ng d ng r ng rãi, tr thành m t ph ng
ti n o l ng và ki m nh ch t l ng giáo d c m b o tin c y cao.
Ng i ta có nhi u bi n pháp kh c ph c nh ng h n ch c a ph ng
pháp này. Trong ó, c bi t chú tr ng n vi c ph i h p s d ng tr c
nghi m v i các ph ng pháp ki m tra ánh giá truy n th ng.
+ Trong vi c ánh giá k t qu c a ho t ng t p th có th s d ng ph i
h p các lo i câu tr c nghi m sau ây:
• Tr c nghi m úng — sai.
• Tr c nghi m i n th .
• Tr c nghi m nhi u l a ch n.
• Tr c nghi m tr l i ng n.
• Tr c nghi m hành vi.
• Tr c nghi m thái .
• Tr c nghi m t lu n (ph i h p).

— Quan sát:
+ Quan sát là quá trình tri giác tr c ti p i t ng nh m thu th p thông tin
v i t ng ho c ki m tra thông tin v i t ng. Quan sát c s
d ng nh là m t ph ng pháp ki m tra, trong ó, giáo viên s d ng t ng
h p các giác quan (ch y u b ng m t) theo dõi, tri giác m i di n bi n
ho t ng c a h c sinh và t p th h c sinh nh m thu th p nh ng thông
tin ph n ánh v các bi u hi n c a hành vi, thái , k n ng, tính tích c c
ho t ng c a h c sinh, làm c s cho vi c ánh giá .
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

147


+ Quan sát c th c hi n trong su t quá trình ho t ng, t khâu chu n
b , di n bi n n k t thúc ho t ng. Nh ng thông tin thu c t quan
sát mang tính sinh ng, a d ng, phong phú, chân th c nh ng ơi khi
b nhi u do tính ch quan c a ch th quan sát. Do ó nh ng thông tin
thu th p c t quan sát c n c x lí khách quan, có s so sánh, i
chi u v i các thông tin thu c t các ph ng pháp khác nh m t o c
s cho vi c ánh giá h c sinh m t cách khách quan.
— Khi quan sát, c n b o m m t s yêu c u sau:
• m b o tính khách quan c a thơng tin thu c; kh c ph c tính ch
quan c a ng i quan sát.
• Quan sát nhi u l n và có ch ích, tr c ti p và gián ti p.
• Quan sát t nhiên ho c có b trí có th thu c nh ng thơng tin
khách quan.
• Ph i h p quan sát t p th và quan sát cá nhân, quan sát quá trình và
quan sát th i i m, quan sát theo k ho ch và quan sát ng u nhiên

m b o tính chính xác c a thơng tin.
• C n ghi chép l u gi thông tin, t o c s xác áng cho vi c ánh giá.
— Bài t p và trình di n:
S d ng bài t p th c hành hay bài t p lí thuy t và vi c trình di n c a h c
sinh ki m tra ánh giá k t qu ho t ng t p th là hình th c phù
h p. Khi làm bài t p và trình di n h c sinh khơng ch b c l hi u bi t và
v n d ng lí thuy t mà cịn th hi n m c thành th o, úng n c a
thao tác, c a hành vi. K t qu làm bài t p và trình di n c ng th hi n rõ
nét thái và kh n ng nh h ng giá tr c a h c sinh.
Giáo viên nên l a ch n bài t p và vi c trình di n phù h p v i m c tiêu ánh
giá, n i dung ho t ng và m c yêu c u phù h p v i trình , i u ki n
c a h c sinh có th ánh giá c toàn di n s phát tri n nhân cách.
Vi c s d ng hình th c ánh giá nào là do giáo viên l a ch n. Tuy nhiên,
khi quy t nh l a ch n hình th c ánh giá, giáo viên c n chú ý t i c
i m h c sinh c a mình, t i nh ng yêu c u v ho t ng mà nhà tr ng
t ra và c bi t ph i bám vào m c tiêu c a ho t ng. Hình th c ánh
giá c ch n c ng ph i nh m ng viên, khích l h ng thú ho t ng
c a h c sinh, h ng các em tham gia tích c c h n cho nh ng ho t ng
ti p theo.
148

|

MODULE THPT 41


Nội dung 5

TỔNG KẾT MODULE

H c viên ti n hành t ng k t bài h c b ng vi c vi t l i toàn b nh ng thu
ho ch c a b n thân v n i dung, ph ng pháp và hình th c t ch c nh
m t b n báo cáo chính th c. Minh h a b ng m t ho t ng c th do
chính giáo viên thi t k và t ch c cho h c sinh ho t ng.
Sau khi vi t xong, b n có th trao i v i ng nghi p nh n s góp ý,
t ó vi t l i cho hoàn ch nh h n.

D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ MODULE
*
—

—

—
*
—
—

i v i ho t ng t p th , ánh giá ch y u là v k n ng và thái c a
h c sinh tham gia vào ho t ng.
ánh giá v k n ng ho t ng t p th , c n l u ý nh ng k n ng sau ây:
K n ng tham gia vào ho t ng nh : l p k ho ch ho t ng, chu n b
cho ho t ng, th c hi n nhi m v
c giao trong quá trình ho t ng,
gi i quy t các tình hu ng n y sinh trong quá trình ho t ng, ánh giá
k t qu ho t ng.
K n ng i u hành ho t ng: giao nhi m v cho các t và cá nhân, ki m
tra vi c chu n b cho ho t ng c a các t và cá nhân, i u khi n ho t
ng, gi i quy t tình hu ng n y sinh trong ho t ng, ng viên t p th
tích c c tham gia vào ho t ng...

K n ng ánh giá k t qu ho t ng: ra các tiêu chí ánh giá thi t th c
và c th , t ch c ánh giá khách quan và công b ng, ng viên m i
ng i ánh giá v i thái xây d ng và thân thi n...
ánh giá v thái c a h c sinh trong ho t ng t p th :
S s n sàng tham gia vào ho t ng: s n sàng nh n nhi m v
c giao,
s n sàng óng góp ý ki n t ch c ho t ng có hi u qu , s n sàng
giúp b n trong quá trình ho t ng...
H ng thú v i ho t ng: thích các hình th c ho t ng c a l p, hào
h ng tham gia vào ho t ng t p th t t c các khâu c a ho t ng...
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

149


E. PHỤ LỤC

PHỤ LỤC 1: TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG VĂN HOÁ, VĂN NGHỆ,
THỂ DỤC THỂ THAO.

l a tu i h c sinh ph thơng, các em r t thích tham gia vào ho t ng
v n hoá, v n ngh , th d c th thao… vì v y giáo viên ch nhi m c n t
ch c t t các ho t ng này.
V i các ho t ng v n hoá, v n ngh nên s d ng các bi n pháp sau ây:
Thành l p câu l c b “Ng i yêu v n th ”: t ch c cho các em s u t m
ca dao t c ng , th ca, chân dung nhà th , nhà v n… T ch c các bu i
bình th , thi sáng tác th , v n…
T ch c các i v n ngh : t p hát, múa, v qu c t .

T ch c êm ca hát theo ch .
T ch c các câu l c b nhi p nh, quay phim.
T ch c thi báo t ng gi a các t và các l p trong kh i, trong tr ng.
V i các ho t ng th d c, th thao nên s d ng các bi n pháp sau ây:
Thành l p các i bóng á, bóng bàn, c u lơng, c u mây; t ch c luy n
t p và thi u gi a các nhóm, t và các l p, các kh i trong tr ng...
Câu l c b th d c bu i sáng các a ph ng, v n ng h c sinh tham
gia luy n t p th ng xuyên.
Duy trì th d c gi a gi .
T ch c h i thi th d c, th thao…
T ch c các cu c tham quan du l ch.
T ch c c m tr i.
V i các ho t ng lao ng nên s d ng các bi n pháp sau ây:
T ch c lao ng t ph c v : tr c nh t, ngày t ng v sinh tr ng, l p.
T ch c lao ng công ích và lao ng s n xu t a ph ng c bi t
vào mùa thu hái nông s n.
Trong quá trình t ch c các ho t ng c a h c sinh trong l p, giáo viên
ch nhi m l p ph i th c hi n các nguyên t c c b n sau ây:

*
—
—
—
—
—
*
—
—
—
—

—
—
*
—
—
*
150

|

MODULE THPT 41


— Ph i t o ra h ng thú, tính ch ng, tích c c, có ý th c c a h c sinh.
— Các ho t ng phù h p v i l a tu i, n ng l c và s tr ng c a h c sinh.
— m b o an tồn tuy t i, khơng làm nh h ng n s c kh e và h c
t p c a h c sinh.
— Các ho t ng càng a d ng phong phú, các em càng tích c c tham gia,
ó là c h i các em ph n u và tr ng thành.

PHỤ LỤC 2: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TÌNH YÊU VÀ GIÁO
DỤC GIỚI TÍNH TRONG LỚP

Do tâm lí l a tu i, s n y n tình c m gi a hai h c sinh khác gi i là i u
bình th ng. Tình c m mà các nhà tâm lí th ng g i là tình u tu i h c
trị y th c ch t là m t ng i m m ng v ai ó, thích m t ai ó. Tình
u tu i h c trị mang màu s c “hoa ph ng” nên ai tr i qua s khó
quên. Tuy nhiên nh ng em có b n l nh, có m c ích t ng lai rõ ràng,
các em s bi t s p x p sao cho vi c h c t p không b nh h ng. Có th
các em th a thu n m t tình b n thân thi t v i nhau, hay t m gác tình

c m riêng t hồn thành vi c h c. S này không nhi u. Tu i h c trò là
l a tu i m i l n, tâm sinh lí ch a n nh nên d b v . i u nh
h ng khơng tích c c t i vi c h c t p, t i nh ng n n p sinh ho t
th ng ngày c a các em.
Là giáo viên ch nhi m, s không bi t h t c các m i quan h y n u
không t o c s g n g i, tin t ng c a i ng cán b l p và c a chính
các em. Ch qua các m i quan h ó, giáo viên ch nhi m m i n m c
chính xác các m i quan h tình c m, tình yêu h c trị. Giáo vên ch
nhi m khơng khuy n khích nh ng c ng không c m các em. B ng s tôn
tr ng và hi u bi t, b ng s t ng tr i và chân thành, cùng các cán b l p
th ng xuyên nh h ng, t v n các em nh h ng c trong tình
c m, giúp các em l c quan h n trong cu c s ng nh ng tình c m y tr
thành ng l c quan tr ng giúp các em h c t p ngày càng ti n b h n.

TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

151