Đề thi học sinh giỏi môn GDCD lớp 12 cấp tỉnh năm 2019-2020 có đáp án - Sở GD&ĐT Thanh Hóa

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THANH HOÁ

KỲ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH THPT
NĂM HỌC 2019-2020

ĐỀ CHÍNH THỨC

Mơn thi: Giáo dục Công dân 12
Thời gian: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
Đề này có 06 câu, gồm 01 trang.
ĐỀ BÀI

Câu 1 (2.0 điểm):
Thế nào là tự hoàn thiện bản thân? Muốn tự hoàn thiện bản thân mỗi chúng ta cần phải làm
như thế nào?
Câu 2 (3.0 điểm):
“Cùng với giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ phải thực sự là quốc sách hàng đầu,
là động lực quan trọng nhất để phát triển đất nước” ( Trích Nghị quyết TW6 khố XI – nhà xuất
bản Chính trị Quốc gia năm 2013 - trang 66”.
1. Trình bày nhiệm vụ của khoa học công nghệ.
2. Quan điểm của em về chủ trương trên.
Câu 3 (3.0 điểm):
Trình bày phương hướng cơ bản nhằm giải quyết vấn đề việc làm ở nước ta hiện nay. Trách
nhiệm của bản thân đối với chính sách dân số và giải quyết việc làm?
Câu 4. (4.5 điểm):
Thế nào là vi phạm pháp luật? Vi phạm pháp luật có những dấu hiệu cơ bản nào? Trình
bày các loại vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý? Ví dụ?
Câu 5 (5.5 điểm):
Năm 1948, Liên hợp quốc ra Tun ngơn tồn thế giới về quyền con người, khẳng định:
“Mọi người sinh ra đều tự do và bình đẳng về phẩm giá và các quyền”. Ở nước ta, quyền bình

đẳng của cơng dân được tơn trọng và bảo vệ, được ghi nhận trong Hiến pháp và luật. Bằng hiểu
biết của mình em hãy làm rõ nội dung cơng dân bình đẳng trước pháp luật?
Câu 6 (2.0 điểm):
Bài tập tình huống:
Tại một khu phố ở Thị trấn D đã xảy ra một vụ cố ý gây thương tích. Nguyên nhân là do mâu
thuẫn từ việc chiếc ô tô của anh Đăng đỗ chắn trước cửa hàng của nhà anh Lực. Anh Lực đã yêu
cầu anh Đăng rời xe đi chỗ khác. Anh Đăng chưa kịp rời, Anh Lực đã cầm gậy đánh anh Đăng vào
đầu, vào mặt và gây thương tích với tỷ lệ thương tật là 21 %.
Câu hỏi :
1. Hành vi của anh Lực đánh anh Đăng gây thương tích đã xâm phạm đến quyền gì của
cơng dân ?
2. Hành vi của anh Lực đã phạm tội gì theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999?
………………….. Hết …………………


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THANH HỐ

HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ CHÍNH THỨC

Câu
Câu 1
(2.0)

KỲ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
Năm học: 2019-2020
Môn thi: Giáo dục công dân
Lớp 12 THPT
Ngày thi: 20/03/2020

Thời gian: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
HD chấm này có 06 câu, gồm 03 trang.

Nội dung
Điểm
Yêu cầu học sinh trình bày được những nội dung sau:
* Khái niệm về tự hồn thiện bản thân:
Là vượt lên mọi khó khăn, trở ngại, không ngừng lao động, học tập, tu dưỡng, rèn
0.5
luyện; phát huy ưu điểm, khắc phục, sửa chữa khuyết điểm, học hỏi những điểm
hay, điểm tốt của người khác để bản thân ngày một tốt hơn, tiến bộ hơn.
* Để tự hoàn thiện bản thân,chúng ta cần:
- Tự nhận thức đúng về những điểm mạnh, điểm yếu của bản thân đối chiếu với các
chuẩn mực đạo đức xã hội
0.25
- Lập kế hoạch phấn đấu, rèn luyện bản thân theo từng mốc thời gian cụ thể
- Xác định rõ những biện pháp cần thực hiện
0.25
- Xác định những thuận lợi đã có, những khó khăn có thể gặp phải và cách vượt qua 0.25
các khó khăn đó
0.25
- Xác định được những người tin cậy có thể hỗ trợ, giúp đỡ mình
- Có quyết tâm thực hiện và biết tìm kiếm sự giúp đỡ của những người tin cậy.
0.25
0.25


1. Nhiệm vụ của khoa học công nghệ:

1.0

(3.0)
Giải đáp kịp thời những vấn đề lý luận và thực tiễn do cuộc sống đặt ra; cung cấp
luận cứ khoa học cho việc đưa ra những chủ chương chính sách của Đảng và Nhà
nước; đổi mới và nâng cao trình độ cơng nghệ cho tồn bộ nền kinh tế; nâng cao
trình độ quản lý, hiệu quả của hoạt động khoa học và công nghệ.
2. Quan điểm:

2.0

- Nêu được thực trạng khoa học và công nghệ ở nước ta hiện nay:
+ Thành tựu: Tiềm lực khoa học công nghệ đã được tăng cườngvà phát triển. Khoa
học và cơng nghệ đóng góp tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội. Cơ chế quản
lý khoa học và công nghệ từng bước được đổi mới. Trình độ nhận thức và ứng dụng
khoa học và công nghệ của nhân dân ngày càng được nâng cao. (0.5đ)
+ Hạn chế: Năng lực khoa học và công nghệ cịn nhiều yếu kém. Trình độ cơng
nghệ của nhiều ngành sản xuất còn thấp và lạc hậu. Cơ chế quản lý khoa học và
cơng nghệ chậm được đổi mới, cịn mang tính hành chính. Thị trường khoa học và
cơng nghệ chậm phát triển.( 0.5đ)
- Đánh giá chủ trương:
+ Là chủ trương đúng đắn phù hợp với xu thế hiện nay, là động lực quan trọng để
nước ta thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH - HĐH đất nước.(0.5đ)
+ Liên hệ thực tế: Khoa học và công nghệ đã được Nhà nước đặc biệt quan tâm
đ?u tư phát triển trong các lĩnh vực sản xuất...( 0.5đ)
3
(3.0)

- Phương hướng cơ bản nhằm giải quyết việc làm ở nước ta hiện nay:
+ Thúc đẩy phát triển sản xuất và dịch vụ nhằm tạo nhiều việc làm cho người
lao động; khuyết khích làm giàu theo pháp luật, tự do hành nghề, khôi phục

và phát triển các ngành nghề truyền thống, đẩy mạnh phong trào lập nghiệp
của thanh niên. (0.5đ)
+ Đẩy mạnh xuất khẩu lao động, đặc biệt là lao động đã qua đào tạo nghề, lao
động nông nghiệp nhằm giải quyết yêu cầu trước mắt và lâu dài, tăng thu nhập
cho người lao động.(0.5đ)
+ Sử dụng có hiệu quả nguồn vốn trong chương trình mục tiêu quốc gia để giải
quyết việc làm, cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động.(0.5đ)
- Trách nhiệm của bản thân:
+ Chấp hành chính sách dân số, pháp luật về dân số; chấp hành chính sách
giải quyết việc làm; động viên người thân và những người khác cùng chấp hành
đồng thời đấu tranh chống những hành vi vi phạm.(0.75đ)
+ Có ý chí vươn lên nắm bắt khoa học kĩ thuật tiên tiến, định hướng nghề
nghiệp đúng đắn đ? tích cực, chủ động tìm việc làm, tăng thu nhập cho bản
thân và gia đình, góp phần thúc đẩy sự phát triển của đất nước (0.75d)

1.5

1.5


Câu
4
(4.5)

1.0
* Khái niệm: Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng
lực trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo
vệ.
* Dấu hiệu cơ bản của vi phạm pháp luật:
- Là hành vi trái pháp luật.

- Do người có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện.
- Người có hành vi trái pháp luật có lỗi.
* Các loại vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý:
- Vi phạm hình sự: Là hành vi nguy hiểm cho xã hội, bị coi là tội phạm được quy
định trong Bộ luật Hình sự. (0.5 đ)
- Người có hành vi vi phạm hình sự phải chịu trách nhiệm hình sự, thể hiện ở việc
phải chấp hành hình phạt theo quyết định của Tòa án.(0.25 đ)
- Vi phạm hành chính: Là hành vi do cá nhân, tổ chức, cơ quan thực hiện, có mức
độ nguy hiểm cho xã hội thấp hơn tội phạm, xâm phạm các quy tắc quản lý nhà
nước. (0.5 đ)
- Người vi phạm hành chính phải chịu trách nhiệm hành chính, như: bị phạt tiền,
phạt cảnh cáo,.. (0.25đ)
- Vi phạm dân sự: Là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm tới các quan hệ tài sản
và quan hệ nhân thân.(0.5 đ)
- Người có hành vi vi phạm dân sự phải chịu trách nhiệm dân sự, như: bồi thường
thiệt hại về vật chất,...(0.25 đ)
- Vi phạm kỷ luật: Là hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến kỷ luật lao động và
công vụ nhà nước trong các cơ quan, trường học, doanh nghiệp.(0.25đ)
- Người vi phạm kỷ luật phải chịu trách nhiệm kỷ luật với các hình thức khiển trách,
cảnh cáo, hạ bậc lượng,...(0.25 đ)

0.75

2.75


Câu 5
(5.5)

Câu 6

(2.0)

Yêu cầu học sinh trình bày được các nội dung sau:
*Khái niệm Bình đẳng trước pháp luật:
Có nghĩa là mọi công dân, nam, nữ thuộc các dân tộc, tôn giáo, thành phần, địa vị
xã hội khác nhau đều không bị phân biệt đối xử trong việc hưởng quyền, thực hiện
nghĩa vụ và chịu trách nhiệm pháp lí theo quy định của pháp luật.
*Cơng dân bình đẳng về quyền và nghĩa vụ:
Có nghĩa là bình đẳng về hưởng quyền và làm nghĩa vụ trước Nhà nước và xã hội
theo quy định của pháp luật. Quyền của công dân không tách rời nghĩa vụ của công
dân.
- Mọi công dân đều được hưởng quyền và phải thực hiện nghĩa vụ của mình.
- Quyền và nghĩa vụ của cơng dân khơng bị phân biệt bởi dân tộc, tơn giáo, giới
tính, giàu, nghèo, thành phần và địa vị xã hội.
*Cơng dân bình đẳng về trách nhiệm pháp lí
- Bình đẳng về trách nhiệm pháp lí là bất kì cơng dân nào vi phạm pháp luật đều
phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm của mình và bị xử lí theo quy định của
pháp luật.
- Công dân dù ở địa vị nào, làm nghề nghiệp gì khi vi phạm pháp luật đều phải chịu
trách nhiệm pháp lí theo quy định của pháp luật, không bị phân biệt đối xử.
- Khi công dân vi phạm pháp luật với tính chất và mức độ vi phạm như nhau, trong
một hồn cảnh như nhau thì đều phải chịu trách nhiệm pháp lí như nhau khơng bị
phân biệt đối xử.
* Trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm quyền bình đẳng của cơng dân
trước pháp luật.
- Nhà nước không những đảm bảo cho công dân thực hiện được quyền và nghĩa vụ
của mình mà cịn xử lí nghiêm minh những hành vi vi phạm quyền và lợi ích của
cơng dân.
- Để đảm bảo cho mọi cơng dân bình đẳng về trách nhiệm pháp lí, Nhà nước khơng
ngừng đổi mới, hồn thiện hệ thống pháp luật phù hợp với từng thời kì nhất định

làm cơ sở pháp lí cho việc xử lí mọi hành vi xâm hại quyền và lợi ích của cơng dân,
Nhà nước và xã hội.
(Yêu cầu học sinh lấy ví dụ ở mỗi ý.)

1. Hành vi của anh Lực đánh anh Đăng gây thương tích đã xâm phạm đến quyền
được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe của cơng dân.
2. Hành vi của anh Lực đã phạm tội cố ý gây thương tích theo quy định của Bộ
luật Hình sự năm 1999.
Đi ều 104 ( Bộ lu ật Hình sự 1999) . Tội cố ý gây thương tích hoặc gây
tổn hại cho sức khoẻ của người khác (0.5đ)
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% ..., thì bị phạt cải tạo khơng giam giữ
đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm... (0.75 đ)

1.0

0.5

0..5
0. 5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.75
1.25