On tap Bai tho ve tieu doi xe khong kinh

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH</b>

<i><b>- Phạm Tiến Duật</b></i>

<b>I. Tác giả : </b>

Phạm Tiến Duật sinh năm 1941 – quê Phú Thọ, tham gia quân đội sau
khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm, một gương mặt tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời
chống Mỹ. Hiện nay đang dẫn chương trình Sống vui – Khoẻ – Có ích của Đài truyền hình
Việt Nam.

<b>II. Tác phẩm </b>

<b>:</b> Được tặng giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969 và
được đưa vào tập thơ “Vầng trăng quầng lửa” của tác giả.

<b>III. Những nét độc đáo, khác lạ của bài thơ:</b>

<i><b>1. Nhan đề</b></i>

<i><b>:</b></i> dài, tưởng như có chỗ thừa nhưng thu hút người đọc ở cái vẻ lạ độc
đáo của nó.

- Làm nổi bật hình ảnh tồn bài : những chiếc xe khơng kính.

- Hai chữ bài thơ thêm vào cho thấy rõ hơn cách nhìn, cách khai thác hiện thực của
tác giả muốn nói về chất thơ của hiện thực khốc liệt thời chiến tranh, chất thơ của tuổi trẻ
hiên ngang, dũng cảm vượt lên thiếu thốn, gian khổ hiểm nguy của thời chiến.

<i><b>2. Hình ảnh những chiếc xe khơng kính gây sự chú ý khác lạ được đưa ra</b></i>

<i><b>thực đến trần trụi.</b></i>

<i><b>3. Giọng điệu</b></i>

<i><b>:</b></i> Ngang tàng, trẻ trung, sôi nổi, tinh nghịch, tự nhiên, nhiều câu diễn
đạt như văn xi.

<b>IV. Phân tích:</b>

<i><b>1. Hình ảnh những chiếc xe khơng kính vẫn băng băng ra chiến trường:</b></i>

a) Xưa nay, hình ảnh tàu xe vào thơ thường được mỹ lệ hoá, lãng mạng hoá nhưng
Phạm Tiến Duật đưa một hình ảnh thực đến trần trụi “những chiếc xe khơng kính”. Tác giả
giải thích ngun nhân cũng rất thực bằng 2 câu văn xuôi với giọng thản nhiên :

<i>“Khơng có kính… đi rồi”</i>
Càng gây sự chú ý về vẻ khác lạ của nó.

b) Câu thơ thứ 2 nhắc lại hai lần chữ “bom” với những động từ mạnh “giật”, “rung”
khiến cho “kính vỡ đi rồi” càng tăng gấp bội sự dữ dội của cuộc chiến đầu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

d) Hình ảnh này khơng hiếm trong chiến tranh nhưng phải có hồn thơ nhạy cảm với
nét ngang tàng và tinh nghịch, thích cái lạ như Phạm Tiến Duật mới nhận ra được và đưa
vào thành hình tượng thơ độc đáo của thời chiến tranh chống Mỹ.

<i><b>2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:</b></i>

Hình ảnh những chiếc xe khơng kính đã làm nổi bật hình ảnh những chiến sĩ lái xe ở
Trường Sơn. Thiếu đi những phương tiện vật chất tối thiểu lại là hoàn cảnh để người lái xe
bộc lộ những phẩm chất cao đẹp, sức mạnh tinh thần lớn lao của họ đặc biệt là lòng dũng
cảm, tinh thần bất chấp gian khổ, khó khăn.

<b>a) Tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm lạc quan, coi thường gian khổ hiểm</b>
<b>nguy.</b>

- Đồng thời với hình ảnh của những chiếc xe khơng kính độc đáo là hình tượng đẹp
đẽ của những người lính lái xe xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước.

- Trên những chiếc xe ấy, người chiến sĩ vẫn vững tay lái, vừa cho xe lăn bánh ra
trận, vừa kể chuyện về mình, về đồng đội

<i>Ung dung … buồng lái</i>

- Những câu thơ tả thực tới từng chi tiết. Khơng có kính chắn gió, các anh đối mặt
với bao khó khăn, nguy hiểm. Nào “gió vào xoa mắt đắng” rồi “sao trên trời”, “chim dưới
đất”, đột ngột, bất ngờ như sa, như ùa – rơi rụng, va đập, quăng ném … vào buồng lái, vào
mặt mũi, thân mình. Cảm giác, ấn tượng, căng thẳng, đầy thử thách. Song người chiến sĩ
không run sợ, hoảng hốt. Trái lại tư thế các anh vẫn hiên ngang, tinh thần các anh vẫn vững
vàng, nơi buồng lái các anh vẫn ung dung, tự tin và bình thản – một hình ảnh đẹp được
nhấn mạnh bằng lối đảo ngữ.

- Cùng với tư thế nổi bật ấy là tầm quan sát cao rộng với điệp ngữ “nhìn”, “thấy”
biểu hiện sự tập trung cao độ, một tinh thần trách nhiệm nhưng của một tâm hồn lãng
mạng, bình thản, chủ động chiêm ngưỡng và tận hưởng từng vẻ đẹp của thiên nhiên qua ô
cửa kính vỡ.

- Thiên nhiên cịn là sự khốc liêt của bụi, gió, mưa nhưng với một thái độ ngang
tàng, thách thức, bất chấp, người chiến sĩ lái xe buông những tiếng chắc gọn “Khơng có …
ừ thì” như một lời nói thường, nơm na mà cứng cỏi biến những khó khăn thành điều thú vị,
với ý nghĩ táo tợn “Chưa cần … cây số nữa”.

- Lời thơ nhẹ nhõm, trôi chảy như những chiếc xe vun vút bươn trải trên đường. Có
chỗ nhịp nhàng, trong sáng như văng vẳng tiếng hát – vút cao.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Những chiến sĩ lái xe là những chàng trai trẻ vui tính, hóm hỉnh với những hình
ảnh tinh nghịch “Phì phèo … ha ha”. Đó là khúc nhạc vui của tuổi 18, đơi mươi gợi cảm
giác nhẹ nhõm, thanh thản xua tan những khó khăn, nguy hiểm.

- Hồn nhiên, tếu táo nhưng cũng thật cảm động trong khơng khí đồn kết, trong tình
đồng chí, đồng đội.

- Càng khó khăn gian khổ họ càng gắn bó keo sơn. Từ trong bom đạn nguy hiểm
“tiểu đội xe khơng kính” được hình thành, tụ họp.

<i>“Những…vỡ rồi”</i>

Chỉ một cái bắt tay cũng ấm lòng, đủ động viên nhau, cảm thông với nhau. Cái bắt
tay truyền cho nhau cả tâm hồn, tình cảm giúp con người xích lại gần nhau trong những cái
chung : chung bát đĩa, nắm cơm, bếp lửa, chung hoàn cảnh, chung con đường với vơ vàn
thách thức nguy hiểm phía trước.

- Khi hành qn các anh động viên, chào hỏi nhau trong cảnh ngộ độc đáo. Lúc tới
đích các anh trị chuyện, nghỉ ngơi xuyềnh xoàng, nhường nhịn nhau như anh em ruột thịt
để rồi chỉ trong thống chốc tất cả những tình cảm ấm lòng ấy là hành trang giúp các anh
tiếp tục lên đường :

<i>“Lại đi, lại đi”</i>

Chan chứa hy vọng, niềm lạc quan, u đời.

c) ý chí chiến đấu vì giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
- Bài thơ khép lại bằng bốn câu thể hiện “ý chí … Tổ quốc”

- Trải qua mưa bom bão đạn, những chiếc xe ban đầu đã khơng có kính, nay càng
trở nên hư hại hơn, vật chất ngày cảng thiếu thốn.

<i>“Khơng có kính…xước”</i>

- Điệp ngữ “khơng có” được nhắc lại 3 lần nhấn mạnh sự thiếu thốn đến trần trụi của
những chiếc xe, còn cho ta thấy mức độ ác liệt của chiến trường.

- Nhưng khơng có gì có thể cản trở được sự chuyển động kì diệu của những chiếc xe
khơng kính ấy.

- Bom đạn quân thù có thể làm biến dạng cái xe nhưng khơng đè bẹp được tinh thần,
ý chí chiến đấu của những chiến sĩ lái xe. Xe vẫn chạy khơng chỉ vì có động cơ máy móc
mà cịn có một động cơ tinh thần “Vì miền Nam phía trước”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- Trái tim ấy thay thế cho tất cả những thiếu thốn “khơng kính, khơng đèn, không
nản” hợp nhất với người chiến sĩ lái xe thành một cơ thể sống để tiếp tục tiến lên phía trước
hướng về miền Nam thân yêu.

- Trái tim yêu thương, trái tim cam trường của người chiến sĩ lái xe trở thành nhãn
tư bài thờ, cơ đúc ý tồn bài, hội tụ vẻ đẹp của người lính và để lại cảm xúc sâu lắng trong
lòng người đọc.

</div>

<!--links-->