Tiet46 cau ghep

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (145.8 KB, 16 trang )

Kiểm tra bài cũ

<i>Dựa vào cấu tạo, người ta chia câu Tiếng Việt thành hai loại chính: </i>

<i>Câu đơn và câu ghép.</i>

<i>Dựa vào cấu tạo, người ta chia câu Tiếng Việt thành những loại </i>

<i>nào?</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Tiết 43: CÂU GHÉP

* Ví dụ :

I. Đặc điểm của câu ghép

Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng
nhiều và trên khơng có những đám mây bàng bạc,
lịng tơi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi
tựu trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng
ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm
cười giữa bầu trời quang đãng.

Những ý tưởng ấy tơi chưa lần nào ghi lên giấy, vì
hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ
hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới
nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng
bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy
sương thu và gió lạnh, mẹ tơi âu yếm nắm tay tơi dẫn
đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi
đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.
Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lịng
tơi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

<i>(Thanh Tịnh, Tôi đi học)</i>

Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngồi đường rụng
nhiều và trên khơng có những đám mây bàng bạc,
lịng tơi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi
tựu trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng
ấy nảy nở trong lịng tơi như mấy cành hoa tươi mỉm
cười giữa bầu trời quang đãng.

Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì
hồi ấy tơi khơng biết ghi và ngày nay tôi không nhớ
hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới
nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lịng tơi lại tưng
bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy
sương thu và gió lạnh, mẹ tơi âu yếm nắm tay tôi dẫn
đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi

đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.

Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng
tơi đang có sự thay đổi lớn: hơm nay tơi đi học.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Tiết 43: CÂU GHÉP

1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lịng tơi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …

C

<sub>V</sub>

1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lịng tơi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …

1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lịng tơi như <i>mấy cành hoa tươi mỉm cười …</i>

2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …

3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tơi âu yếm nắm tay tơi dẫn đi trên con đường …

TN

C

V

3. Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang có sự thay đổi lớn: hơm nay tơi đi học.
3. Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang có sự thay đổi lớn: hơm nay tơi đi học.

C V C V C V

Có nhiều cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, các cụm C-V khác làm phụ ngữ trong cụm từ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Tiết 43: CÂU GHÉP

<b>Kiểu cấu tạo câu</b> <b>Câu cụ thểCâu cụ thể</b>

Câu có một cụm C-V
Câu có một cụm C-V
Câu có hai hoặc

Câu có hai hoặc
nhiều cụm C-V
nhiều cụm C-V

Cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn
Cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn
Các cụm C-V không bao chứa nhau
Các cụm C-V không bao chứa nhau

2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tơi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …

3. Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang có sự thay đổi lớn: hơm nay tơi đi học.

TN

C

V

C V C V <sub>C</sub> V

Có nhiều cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, các cụm C-V khác làm phụ ngữ trong cụm từ.

Có một cum C-V

Có 3 cụm C-V, mỗi cụm làm thành một vế câu

2
2
1
1
3
3
<b>Kiểu câu</b>
<b>Kiểu câu</b>
Đơn
Đơn
Đơn MRTP
Đơn MRTP
Ghép
Ghép

C

<sub>V</sub>

1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lịng tơi như <i>mấy cành hoa tươi mỉm cười …</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Tiết 43: CÂU GHÉP

* Ví dụ :

I. Đặc điểm của câu ghép

* Ghi nhớ :

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Tiết 43: CÂU GHÉP

Trong hai câu sau, câu nào là câu ghép?

a. Cái bàn này chân gãy rồi.

b. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.

C

V

Câu đơn mở rộng

Câu ghép

a. Cái bàn này

chân gãy rồi.

C V

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Tiết 43: CÂU GHÉP

* Ví dụ :

I. Đặc điểm của câu ghép

* Ghi nhớ :

II. Cách nối các vế câu

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng
ấy nảy nở trong lịng tơi như mấy cành hoa tươi mỉm
cười giữa bầu trời quang đãng.

Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì
hồi ấy tơi khơng biết ghi và ngày nay tôi không nhớ
hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới
nón mẹ làn đầu tiên đi đến trường, lịng tơi lại tưng
bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy
sương thu và gió lạnh, mẹ tơi âu yếm nắm tay tôi dẫn
đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi
đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.

Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng
tơi đang có sự thay đổi lớn: hơm nay tơi đi học.

<i>(Thanh Tịnh, Tôi đi học)</i>

* Ví dụ :

Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng
nhiều và trên khơng có những đám mây bàng bạc,
lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi
tựu trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng
ấy nảy nở trong lịng tơi như mấy cành hoa tươi mỉm
cười giữa bầu trời quang đãng.

Những ý tưởng ấy tơi chưa lần nào ghi lên giấy, vì
hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ
hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới
nón mẹ làn đầu tiên đi đến trường, lịng tơi lại tưng
bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy
sương thu và gió lạnh, mẹ tơi âu yếm nắm tay tơi dẫn
đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi
đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.
Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng
tơi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Tiết 43: CÂU GHÉP

* Ví dụ :

I. Đặc điểm của câu ghép

* Ghi nhớ :

II. Cách nối các vế câu

* Ví dụ :

* Ghi nhớ :

Có hai cách nối các vế câu:

- Dùng những từ loại có tác dụng nối:

+ Nối bằng một quan hệ từ;

+ Nối bằng một cặp quan hệ từ;

+ Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ

(cặp từ hô ứng).

- Không dùng từ nối:

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Tiết 43: CÂU GHÉP

Hai câu ghép sau có gì giống và khác nhau?

a. Tơi có ngày hơm nay nhờ tơi đam mê phim ảnh.

b. Tơi có ngày hơm nay tại tơi đam mê phim ảnh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Tiết 43: CÂU GHÉP

* Ví dụ :

I. Đặc điểm của câu ghép

* Ghi nhớ :

II. Cách nối các vế câu

* Ví dụ :

* Ghi nhớ :

Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa
nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.

III. Luyện tập

Có hai cách nối các vế câu:

- Dùng những từ loại có tác dụng nối:

+ Nối bằng một quan hệ từ;

+ Nối bằng một cặp quan hệ từ;

+ Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ

(cặp từ hô ứng).

- Không dùng từ nối:

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Tiết 43: CÂU GHÉP

Bài 1: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?

Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! u van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với
u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ!
Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương khơng. Nếu Dần không buông chị
ra, chốc nữa ông lý vào đây, ơng ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.

1. U van Dần, u lạy Dần!

2. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới

được về với Dần chứ!

3. Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế,

Dần có thương khơng.

<i>4. </i>

Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào



Không dùng từ nối
(dùng dấu phẩy)

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Tiết 43: CÂU GHÉP

Bài 2.

Nhóm 1 : Với mỗi cặp quan hệ từ
dưới đây, hãy đặt một câu ghép:
a, Vì … nên …

b, Nếu … thì …
c, Tuy … nhưng …

Nhóm 2: Đặt câu ghép với mỗi cặp
từ hô ứng dưới đây:

a, … vừa … đã …
b, … đâu … đấy

c, … càng … càng …

a, Vì

Thúy nói lỡ lời

nên

bạn Nga

giận

b, Nếu

ta chiếm được điểm cao này

thì

trận đánh sẽ rất thuận lợi

c, Tuy

gia đình rất khó khăn

nhưng

Lan

vẫn vươn lên học giỏi

a,

Trời

vừa

hửng sáng, chúng tôi

đã

lên

đường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Tiết 43: CÂU GHÉP

Bài 3 :

a, Viết đoạn văn ngắn khoảng 5 đến 7 dòng với nội dung sau:

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Tiết 43: CÂU GHÉP

* Ví dụ :

I. Đặc điểm của câu ghép

* Ghi nhớ :

II. Cách nối các vế câu

* Ví dụ :

* Ghi nhớ :

Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa
nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.

III. Luyện tập

Có hai cách nối các vế câu:

- Dùng những từ loại có tác dụng nối:

+ Nối bằng một quan hệ từ;

+ Nối bằng một cặp quan hệ từ;

+ Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ

(cặp từ hô ứng).

- Không dùng từ nối:

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

-

Nắm đặc điểm, cách nối các vế câu ghép.

-

Phân biệt câu ghép với câu đơn mở rộng thành phần.

-

Hoàn thành các bài tập ở phần luyện tập.

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

Bµi häc kÕt thóc.

</div>