SANG KIEN KINH NGHIEM SU DUNG PHAN MEM ECRODIT DAY TIN HOC LOP 8

PHÒNG GD&ĐT TX HỒNG NGỰ

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG THCS TÂN HỘI

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NĂM HỌC 2016-2017

NÂNG CAO KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TIN HỌC LỚP 8
THÔNG QUA MÔ PHỎNG THUẬT TỐN
TRỰC QUAN SINH ĐỘNG
Tác giả: Nguyễn Thị Bích Thủy – GV môn: Tin Học
I. THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN:
1. Thực trạng
Qua thực tế nhiều năm dạy học tại trường THCS Tân Hội, tôi thấy để
giúp học sinh hiểu được thuật toán củng như hiểu được hoạt động của nó cần
phải thử nghiệm kết quả của thuật tốn. Đây là một quá trình mất nhiều thời
gian bởi người dạy phải thực hiện từng bước một, nhất là đối với các thuật toán
lặp. Việc dạy và học thuật toán trong nhà trường củng gặp nhiều khó khăn. Các
thuật tốn khiến cho người học khó hiểu, khó hình dung. Người dạy đơi khi rất
khó truyền đạt cho người học ý tưởng, hoạt động như thế nào cho có hiệu quả
và từ đó kết quả học tập của các em củng khơng được khả quan lắm.
Thực tế được thể hiện qua kết quả học tập của học sinh qua tháng điểm
thứ II (Nữa HKI). Số học sinh trung bình, yếu cịn nhiều.
Giỏi
Khá
TBình
Yếu
Kém

Sĩ
Lớp
số SL % SL % SL % SL % SL %
8A1 37
9 24,3 10 27 17 46 1 2,7 0
0
2. Nguyên nhân
* Nguyên nhân khách quan
- Những bài toán về thuật tốn rất khó truyền đạt và địi hỏi sự tư duy,
sáng tạo trong quá trình dạy và học.
- Thời lượng chương trình q ít khơng đủ để diễn đạt cho học sinh thấu
hiểu được các thuật toán từ bài toán.
* Nguyên nhân chủ quan quan
- Giáo viên chỉ minh họa các thuật tốn trên bảng cùng lời thuyết trình
chưa thu hút được học sinh.
- Học sinh lớp 8 mới được làm quen với Pascal nên việc làm quen và xây
dựng thuật tốn từ các bài tốn cịn xa lạ, bỡ ngỡ, khó nhớ. Từ đó các em chưa
hình thành cho mình được những kĩ năng lập trình khi đứng trước một bài toán.
Đứng trước thực trạng và những nguyên nhân trên tơi đã tìm hiểu và thực hiện
sáng kiến “nâng cao kết quả học tập môn tin học lớp 8 thơng qua mơ phỏng
thuật tốn trực quan sinh động”.


II. BIỆN PHÁP VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
Giải pháp của tôi là sử dụng phần mềm Crocodile ict 6.5 vào trong việc dạy
và học các bài toán tin học lớp 8 nhằm giúp cho tiết học thêm trực quan sinh
động.
Crocodile ICT 6.5 là phần mềm trực quan hỗ trợ việc mơ tả thuật tốn với
giao diện trực quan, đồng thời có thể tương tác với hệ thống mơ phỏng để hình
thành, rèn luyện, phát triển tư duy giải thuật và một số kĩ năng lập trình cơ bản

cho học sinh khi học mơn tin học.
Crocodile ICT 6.5 có giao diện thân thiện và dễ sử dụng thông qua các sơ
đồ khối.
Sau đây là một vài dạng tốn được mơ phỏng thông qua phần mềm
Crocodile ICT 6.5 giúp cho việc dạy và học môn tin học lớp 8 sinh động hơn.
1. Ứng dụng Crocodile ict 6.5 dạy và học về thuật toán:
Lời giải của một bài toán cụ thể, tức thuật toán, là tư duy sáng tạo của con
người. Kết quả diễn đạt thuật tốn là chương trình được viết trong một ngơn ngữ
lập trình nào đó. Máy tính sẽ chạy chương trình và cho ta lời giải của bài tốn.
Thuật toán là các bước để giải một bài toán, để mơ tả thuật tốn cách
thường dùng là liệt kê các bước được thực hiện một cách tuần tự theo trình tự đã
được chỉ ra. Tuy nhiên giáo viên có thể sử dụng phần mềm Crocodile ict 6.5 để
giải thích thuật toán một cách dễ hiểu và trực quan.
1.1 Bài toán tính diện tích (ví dụ 2 SGK trang 40)
Một hình A được ghép từ một hình chữ nhật với chiều rộng 2a, chiều dài b và
một hình bán nguyệt bán kính a như hình dưới đây:

.
Thuật tốn để tính diện tích hình A có thể gồm các bước sau:
Bước 1. S1 ← 2ab {(Tính diện tích hình chữ nhật)};
π a2
Bước 2. S2 ← 2 {(Tính diện tích hình bán nguyệt)};

Bước 3. S ← S1 + S2 và kết thúc.
Mô phỏng bằng phần mềm Crocodile ict 6.5
- Tạo thuật toán xong nhập a, b
- Click vào nút Start
- Phần mềm sẽ text và cho ra kết quả.

1.2 Bài toán xác định 3 cạnh của tam giác (bài tập 3 SGK trang 45)
Viết chương trình nhập vào 3 số nguyên dương a, b, c, thông báo kết quả
a, b, c có phải là 3 cạnh của một tam giác hay khơng.
Thuật tốn để xác định 3 cạnh của tam giác gồm các bước sau:
Bước 1. Tính a + b. Nếu a + b ≤ c, chuyển tới bước 5.
Bước 2. Tính b + c. Nếu b + c ≤ a, chuyển tới bước 5.
Bước 3. Tính a + c. Nếu a + c ≤ b, chuyển tới bước 5.
Bước 4. Thơng báo "a, b và c có thể là ba cạnh của một tam giác" và kết
thúc thuật tốn.
Bước 5. Thơng báo "a, b và c khơng thể là ba cạnh của một tam
giác" và kết thúc thuật tốn.
Mơ phỏng bằng phần mềm Crocodile ict 6.5

3. Ứng dụng Crocodile ict 6.5 cho việc dạy và học cấu trúc rẽ nhánh:
Khi dạy bài cấu trúc rẽ nhánh, giáo viên phải làm rõ khối hình thoi trong sơ
đồ thuật toán. Đây là khối kiểm tra điều kiện đúng hoặc sai để rẽ nhánh theo một
hướng đúng và một hướng sai của điều kiện.


Tuy nhiên, để làm rõ mệnh đề rẽ nhánh và khắc sâu kiến thức cho học sinh,
giáo viên nên sử dụng mơ phỏng thuật tốn này bằng phần mềm Crocodile ICT 6.5
như sau:
Bài tập 2 SGK trang 53: Viết chương trình nhập chiều cao của hai bạn
Long và Trang, in ra màn hình kết quả so sánh chiều cao của hai bạn, chẳng hạn
“bạn Long cao hơn”.
Thuật toán so sánh chiều cao của Long và Trang gồm các bước sau:
B1: Nhập chiều cao của Long và Trang.
B2: Nếu Long> Trang, kết quả “Long cao hơn trang” và chuyển đến B4.
B3: Nếu Long< Trang , kết quả “ Trang cao hơn” , ngược lại “hai bạn
bằng nhau” và chuyển đến B4.

B4: Kết thúc thuật tốn.
Mơ phỏng bằng phần mềm Crocodile ict 6.5

3. Ứng dụng Crocodile ict 6.5 cho việc dạy và học cấu trúc lặp:
Khi dạy bài cấu trúc lặp, giáo viên cần chỉ ra cho học sinh thấy được điều
kiện lặp; thao tác lặp. Khác với cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp có câu lệnh được
thực hiện có thể nhiều lần tùy thuộc vào điều kiện lặp.
Khi sử dụng phần mềm Crocodile ict 6.5 dạy nội dung này sẽ phát huy
hiệu quả rất cao cho bài học vì học sinh sẽ thấy rõ được việc lặp như thế nào.
Ví dụ 5 SGK trang 59: Tính tổng của N số tự nhiên đầu tiên, với N là số
tự nhiên được nhập từ bàn phím.
Thuật tốn đơn giản để tính tổng n số tự nhiên đầu tiên gồm các bước sau:
Bước 1. S ← 0; i ← 0.
Bước 2. i ← i + 1.
Bước 3. Nếu i ≤ N, thì S← S + i; i:=i+1 và quay lại bước 2, ngược lại
đến Bước 4.
Bước 4. Thông báo kết quả và kết thúc thuật toán.


Mô phỏng bằng phần mềm Crocodile ict 6.5

4. Ứng dụng Crocodile ict 6.5 dạy và học bài toán về dãy số:
Nội dung phần dãy số được xem là khó đối với giáo viên và học sinh trong
chương trình lớp 8, để minh họa những thuật toán cho các bài tập này biện pháp
tốt nhất là dùng phần mềm Crocodile ict 6.5 để minh họa các thuật toán một cách
trực quan sẽ khắc sâu thêm kiến thức cho học sinh.
Ví dụ 3 SGK trang 78: Viết chương trình nhập N số ngun từ bàn phím và in
ra màn hình số lớn nhất.
Thuật toán
Bước 1: Max  a[0], i  1.

Bước 2: i  i+1
Bước 3: Nếu i >n, chuyển đến bước 5.
Bước 4: Nếu ai > Max, Max  ai. Quay lại Bước 2, ngược lại đến bước 5.
Bước 5. Kết thúc thuật tốn.
Mơ phỏng bằng phần mềm Crocodile ict 6.5


III. HIỆU QUẢ VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
1. Hiệu quả:
Sau một thời gian tìm hiểu, nghiên cứu và vận dụng sáng kiến vào dạy
học ở lớp 8A1 trường THCS Tân Hội năm học 2015-2016 thì kết quả nhận được là
rất khả quan.
Các giờ dạy có ứng dụng sáng kiến này đã thu hút được sự chú ý học tập
của học sinh các em hứng thú học tập hơn, hiểu bài nhanh hơn và sâu sắc hơn từ
đó các em có thể tư duy lập trình và có khả năng tổ chức dữ liệu, viết chương trình
cho các bài tốn cơ bản bằng ngơn ngữ lập trình pascal, chất lượng giờ học đã
được nâng cao và được các đồng nghiệp đánh giá cao về tính hiệu quả và thực tiễn
của đề tài.
Kết quả so sánh điểm kiểm tháng điểm thứ 2 HKII năm học 2016-2017
(đã vận dụng sáng kiến) :
Giỏi
Khá
TBình
Yếu
Kém
Sĩ
Lớp
số SL % SL
% SL % SL % SL %
8A1 37 16 43,2 12 32,4 9 24,3 0 0 0 0

So sánh kết quả khảo sát đầu năm, tôi nhận được kết quả như sau:
Giỏi tăng: 07 HS  18,9%
Trung bình giảm: 07 HS  18,9 %
Khá tăng : 02 HS  5,4 %
Yếu giảm: 01 HS 2,7 %
2. Khả năng áp dụng:
Sáng kiến này hiện tại tôi đang áp dụng trong trường THCS Tân Hội. Tuy
nhiên sáng kiến này cũng có thể áp dụng cho các giáo viên dạy trường THCS khác
trên địa bàn thị xã Hồng Ngự để tiết học của giáo viên và học sinh lớp 8 thêm
phong phú và sơi động hơn.
Ngồi ra sáng kiến này cịn áp dụng cho giáo viên ôn học sinh giỏi khối 9
môn tin học nhằm giúp các em học sinh tiếp thu những bài toán về thuật toán một
cách sâu sắc để các em định hướng trong lập trình tốt hơn.
Vd: Mơ phỏng thuật tốn rút gọn phân số có tử số và mẫu số là các số
nguyên dương bằng Crocodile ICT 6.5.


Riêng đối với bản thân tôi áp dụng sáng kiến này trong việc ơn học sinh
giỏi cũng đạt thành tích khả quan. (Năm học 2015-2016 có 02 học sinh đạt giải II
cấp thị xã. 01 học sinh đạt giải KK cấp tỉnh, Năm học 2016-2017 có 01 lớp 08 đạt
giải I cấp thị xã)
3. Kiến nghị:
- Với mỗi thuật toán, giáo viên có thể minh họa bằng rất nhiều bộ Test
khác nhau để học sinh quan sát và so sánh kết quả.
- Giáo viên dạy môn tin học lớp 8 tìm hiểu và áp dụng phần mềm này để
hỗ trợ tốt cho công việc dạy và học nhằm khai thác, lĩnh hội kiến thức phát huy vai
trò chủ động, đặc biệt tạo những ấn tượng, ghi nhớ, khắc sâu, nhớ kĩ, tái hiện kiến
thức đảm bảo tính khoa học, khéo léo nhằm khơi dậy lòng ham học, kham phá khoa
học của học sinh.
Tân Hội, ngày tháng

Ban Giám Hiệu Duyệt

năm 2017

Người Viết

Nguyễn Thị Bích Thủy