Tài liệu QUẢN LÝ MẠNG VIỄN THÔNG ppt

HC VIN CÔNG NGH BU CHÍNH VIN THÔNG






QUN LÝ MNG VIN THÔNG
(Dùng cho sinh viên h đào to đi hc t xa)
Lu hành ni b










HÀ NI - 2007



HC VIN CÔNG NGH BU CHÍNH VIN THÔNG

QUN LÝ MNG VIN THÔNG

Biên son : THS. NGUYN VN ÁT
TS. NGUYN TIN BAN
THS. DNG THANH TÚ
THS. NGUYN TH THU HNG
KS. LÊ S T

1
LI NÓI U

Hin nay, bài toán qun lý mng vin thông luôn là mi quan tâm hàng đu và là mt trong
nhng vn đ quan trng nht cn gii quyt ca các nhà khai thác vin thông. Vi nhng kh
nng mà h thng qun lý mng vin thông đem li cùng vi s phát trin ca mng li, các nhà
khai thác đu xây dng cho mình các h thng qun lý mng thích hp đ nâng cao hiu qu vn
hành và khai thác mng.
Mc tiêu c
a tài liu là cung cp cho hc viên nhng kin thc c bn trong qun lý mng
vin thông nh mô hình tng th ca h thng qun lý mng, các yêu cu và quan đim tip cn
trong qun lý mng, nguyên lí và các kin trúc ca mng qun lí vin thông TMN, giao thc qun
lí mng đn gin SNMP và các vn đ v qun lí mng trên nn IP.
Vi mc tiêu đt ra nh vy, n
i dung ca tài liu đc chia thành 3 chng.
Chng 1 gii thiu mt s mô hình h thng qun lý nh h thng qun lý m, qun lý
phân tán, qun lý trong bng và ngoài bng, các yêu cu trong qun lý mng cng nh là các quan
đim và cách tip cn trong qun lý mng.
Chng 2 trình bày các ni dung liên quan đn mng qun lý vin thông TMN, trong đó đi

sâu vào xu hng qun lý tp trung da trên các giao thc và các tiêu chun đã đc chu
n hóa
nhm nâng cao nng lc ca mng.
Chng 3 cung cp nhng khái nim c bn nht v giao thc qun lí mng đn gin
SNMP: các thành phn, chc nng và phng thc hot đng ca giao thc, đng thi gii thiu
các phiên bn ng dng ca SNMP và so sánh nhng đim khác bit gia chúng.
Qun lí mng vin thông là mt ni dung rt quan trng, c
n đc nghiên cu k lng đ
nâng cao hiu qu vn hành và khai thác mng. Yêu cu đi vi hc viên sau khi hc xong môn
hc này là phi nm bt đc các yêu cu chung v qun lý mng, các thc th vt lý cng nh
các thc th chc nng trong mng qun lý vin thông, các giao din và chc nng qun lý, cách
thc qun lí và điu hành mng thông qua các giao thc qun lí khác nhau.
Tài liu
đc biên son trong khong thi gian tng đi ngn nên không tránh khi còn
nhiu thiu sót. Nhóm tác gi rt mong nhn đc các ý kin đóng góp ca đc gi và nhng
ngi quan tâm.


3
CHNG I
TNG QUAN V QUN LÝ MNG VIN THÔNG

Ni dung ca chng gii thiu cho hc viên nhng khái nim c bn trong qun lý mng
vin thông nh mô hình tng quan ca h thng qun lý mng, các yêu cu trong qun lý mng,
các quan đim và cách tip cn trong qun lý mng cng nh gii thiu mt s mô hình h thng
qun lý nh h thng qun lý m, h thng qun lý phân tán, h thng qu
n lý trong bng và
ngoài bng.
1.1. KHÁI NIM V QUN LÝ, KHAI THÁC VÀ BO DNG MNG
Vào nhng thp niên cui cùng ca th k trc, công ngh và dch v truyn thông đã có

s phát trin mnh m, đánh du mt bc tin quan trng trong lch s phát trin ca loài ngi.
Truyn thông, có th hiu nôm na nh là mt cách thc đ truyn ti và trao đi thông tin. Trong
đó, Internet chính là ví d tt nht đ minh ho cho s bùng n mnh m và có nh hng l
n
mnh đn kh nng chia s thông tin ca con ngi  thi đim hin ti cng nh trong tng lai.
Gic m ca con ngi v kh nng truy nhp thông tin toàn cu, v s trao đi thông tin
nhanh, tin cy và giu ni dung ngày nay đã tin gn đn hin thc, nhanh hn bt k ngi nào
đã tiên đoán trc đây. Truyn thông s liu, truy
n thông video, phng tin truyn thông vô
tuyn và hu tuyn ... tt c đu đóng góp vai trò quan trng , làm tng kh nng điu khin xuyên
sut thông tin trong các hot đng kinh doanh hay các t chc, doanh nghip rng ln và toàn
cu.
H thng qun lý mng là mt h thng chuyên hoá nhm mc đích giám sát và điu khin
mt h thng rng ln bao gm các tài nguyên mng và các h th
ng máy tính, đc s dng
trong lnh vc truyn thông, trong sn xut, kinh doanh, trong lnh vc tài chính, ngân hàng hay
giáo dc cng nh trong lnh vc nghiên cu và phát trin.
S ra đi ca các h thng qun lý mng cng là mt yêu cu cp thit đ ngn nga, chn
đoán, đnh cu hình và gii quyt các vn đ phát sinh do s ln mnh, phc tp và không đng
nht c
a môi trng, đa nhà cung cp, đa giao thc, đa công ngh ca h thng mng và các máy
tính.
Mc dù các h thng qun lý mng là thành phn giá tr gia tng ca công ngh truyn
thông nhng nó li đóng vai trò quan trng trong vic qun lý, khai thác và bo dng các h
thng truyn dn, chuyn mch và điu hành, đm bo cho quá trình trao đi thông tin đc din
ra bình thng.
1.2. MÔ HÌNH TNG QUÁT H THNG MNG
Nhim v ca qun lý mng là theo dõi, giám sát và điu khin tt c các thành phn tham
gia vào quá trình truyn thông t đim đu đn đim cui hay t ngun đn đích. Các thành phn
tham gia vào quá trình truyn thông này rt khác nhau. ó có th là các máy ch, máy trm đóng

vai trò nh là ngun và đích thông tin, các thit b chuyn đi d liu/ tín hiu nh b chuyn đi
giao thc, b t
p trung, b ghép kênh, các thit b điu khin vic truy nhp vào mng nh nhn
thc, bo mt truy nhp, mã hoá và gii mã cng nh tt c các thit b khác s dng trong quá
trình truyn dn, chuyn mch và đnh tuyn (hình 1.1).

4






Hình 1.1. Mô hình tng quát h thng mng
Nhim v ca qun lý mng rt rõ ràng nhng thc hin đc điu này li không đn gin
mt chút nào. Hãy th hình dung vi mi mt thit b li có mt danh sách đc t các chi tit và
có hàng tá các công ngh khác nhau vi hàng trm các thit b đc phát trin, thit k và sn xut
bi hàng ngàn các nhà cung cp. Tt c
 điu là các thc th ca h thng qun lý mng nht là khi
đi vào xem xét vic truyn ti thông tin t đu cui đn đu cui vi các chc nng giám sát, chn
đoán, điu khin và đa ra báo cáo.
Máy tính cá nhân, máy trm, server, máy vi tính c nh, máy vi tính c ln, các thit b đu
cui, thit b đo kim, máy đin thoi, tng đài đi
n thoi ni b, các thit b truyn hình, máy
quay, modem, b ghép kênh, b chuyn đi giao thc, CSU/DSU, b ghép kênh thng kê, b
ghép và gii gói, thit b tng thích ISDN, card NIC,các b mã hoá và gii mã tín hiu, thit b
nén d liu, các gateway, các b x lý front- end, các trung k đng dây, DSC/DAC, các b lp,
b tái to tín hiu, các chuyn mch ma trn, các bridge, router và switch, tt c mi ch là phn
đu ca danh sách các thit b s phi
đc qun lý.

Toàn cnh ca bc tranh qun lý phi bao gm qun lý các tài nguyên mng cng nh các
tài nguyên ca các h thng máy tính nh hàng ngàn các doanh nghip, ngi s dng, các ng
dng h thng, các c s d liu khác nhau cng nh các h thng phc tp, chuyên hoá và rng
ln.
Tt c các thông tin trên đc thu thp, trao đi và đc kt hp vi các hot đng qun lý
mng di dng các s liu qun lý bi các k thut tng t nh các k thut s dng trong
mng truyn s liu. Tuy nhiên s khác nhau cn bn gia truyn thông s liu và trao đi thông
tin qun lý là vic trao đi thông tin qun lý đòi hi các trng d liu chuyên hoá, các giao thc
truyn thông cng nh các mô hình thông tin chuyên hoá, các k nng chuyên hoá đ có th thit
k, vn hành h
 thng qun lý cng nh biên dch các thông tin qun lý v báo li, hin trng h
thng, cu hình và đ bo mt.
1.3. CÁC YÊU CU QUN LÝ
S đa dng ca các tài nguyên đc qun lý mà d nhn thy nht  các trng truyn tin
nh thoi, s liu, truyn thông video... đã to ra các quan đim khác nhau v chc nng và yêu
cu qun lý trong các h thng qun lý.
1.3.1. Các chc nng qun lí lp cao
Mc dù có rt nhiu quan đim khác nhau v mô hình qun lý nhng chúng đu thng nht
bi các chc nng qun lý nm  ba lp trên cùng. ó là giám sát, điu khin và đa ra báo cáo.
Máy tính/ Máy
ch
Thit b đu cui
B chuyn đi tín
hiu/ B tp trung
Nhn thc/ truy
nhp an toàn/ mã
hoá thông tin
Thit b truyn
dn, chuyn mch,
đnh tuyn

Các h thng và dch v qun lý

5
Chc nng giám sát có nhim v thu thp liên tc các thông tin v trng thái ca các tài
nguyên đc qun lý sau đó chuyn các thông tin này di dng các s kin và đa ra các cnh
báo khi các tham s ca tài nguyên mng đc qun lý vt quá ngng cho phép.
Chc nng qun lý có nhim v thc hin các yêu cu ca ngi qun lý hoc các ng dng
qun lý nhm thay đi trng thái hay cu hình ca mt tài nguyên đc qu
n lý nào đó.
Chc nng đa ra báo cáo có nhim v chuyn đi và hin th các báo cáo di dng mà
ngi qun lý có th đc, xem xét toàn cnh hoc tìm kim, tra cu thông tin đc báo cáo.
Trong thc t, tu theo tng công vic c th mà còn có mt vài chc nng khác đc kt
hp vi các h thng qun lý và các ng dng qun lý đc s dng nh qun lý k ho
ch d
phòng thit b, dung lng, trin khai dch v, qun lý tóm tt tài nguyên, qun lý vic phân phi
tài nguyên mng/ các h thng, qun lý vic sao lu và khôi phc tình trng h thng, vn hành
qun lý t đng. Phn ln các chc nng phc tp k trên đu nm trong hoc đc xây dng da
trên nn tng ca ba chc nng qun lý lp cao là giám sát, điu khi
n và đa ra báo cáo.
1.3.2. Các yêu cu qun lí ca ngi s dng
Các yêu cu qun lý ca ngi s dng đc đa ra di đây da trên quan đim ca ngi
s dng v qun lý. Bao gm:
− Kh nng giám sát và điu khin mng cng nh các thành phn ca h thng máy tính
t đu cui đn đu cui.
− Có th truy nhp và cu hình li t xa các tài nguyên đc qun lý.
−
D dàng trong vic cài đt, vn hành và bo dng h thng qun lý cng nh các ng
dng ca nó.
− Bo mt hot đng qun lý và truy nhp ca ngi s dng, bo mt truyn thông các
thông tin qun lý.

− Có kh nng đa ra các báo cáo đy đ và rõ ngha v các thông tin qun lý.
− Qun lý theo thi gian thc và hot đng qun lý hàng ngày đc thc hi
n mt cách t
đng.
− Mm do trong vic nâng cp h thng và có kh nng tng thích vi nhiu công ngh
khác nhau.
− Có kh nng lu tr và khôi phc các thông tin qun lý.
1.3.3. Các đng lc thúc đy công ngh qun lí mng
Mc dù thut ng “qun lý mng” mi đc chp nhn vào gia nhng nm 80 ca th k
trc nh s ra đi b công c qun lý ca IBM (IBM NetView) nhng cho đn nay qun lý
mng đã c gng phát trin ngang bng vi s phát trin ca các h thng vin thông, truyn
thông s liu và mng các h thng máy tính. i vi h th
ng vin thông và truyn thông s liu,
công ngh qun lý tp trung vào qun lý các thit b truyn dn và chuyn mch (bao gm các
thit b phn cng, các kt ni, các kênh lung) cùng vi các thit b chuyn đi và điu khin
truy nhp. Còn đi vi các h thng máy tính, công ngh qun lý li tp trung vào qun lý các tài
nguyên h thng máy rng ln (nh phn cng, các giao din, b
 nh, các thit b lu tr s liu,
...) và các ng dng/các c s d liu.

6
Tuy nhiên, vi s hi t ca h thng vin thông và h thng máy tính mà đin hình là s
tích hp ca h thng đin thoi trên máy tính (thoi trên Internet), quan đim chung hin nay cho
rng trong tng lai khái nim mng s là mng ca s kt ni ca tt c các h thng trên và
qun lý mng s là qun lý mng truyn thông s liu rng kh
p.
1.4. CÁC QUAN IM VÀ CÁCH TIP CN TRONG QUN LÝ MNG
1.4.1. Các thc th ca h thng qun lí mng
Ban đu, h thng qun lý mng đc xây dng da trên mô hình khá đn gin. Trong mô
hình này, qun lý đc đnh ngha là s tng tác qua li gia hai thc th: thc th qun lý và

thc th b qun lý. Thc th qun lý đc trng bi h thng qun lý, nn tng qun lý (platform)
và/hoc ng dng qun lý. Thc th b qun lý đc tr
ng bi các tài nguyên b qun lý. Hình 1.2
ch ra mô hình đn gin ca h thng qun lý, nó cng tng t nh mô hình nn tng ca truyn
thông.



Hình 1.2. Mô hình nn tng ca qun lý
 truyn thông vi các tài nguyên b qun lý mà cha có bt k c cu t nhiên nào đ
truyn thông tin qun lý, ngi ta cn phi to ra mt thành phn trung gian, đó là agent. Agent
cng có th là agent qun lý ho
c agent b qun lý. Manager chính là thc th qun lý trong khi đó
agent là thc th n di s tng tác gia manager và các ngun tài nguyên b qun lý thc s
(hình 1.3).





Hình 1.3. Mô hình Manager-Agent
Mô hình Manager-Agent rt thông dng, đc s dng đ miêu t s tng tác gia thc
th qun lý và thc th b qun lý  các lp cao. ây cng chính là lý do mà các mô hình đc to
ra t nhiên cho mc đích qu
n lý đu gn vi mô hình Manager-Agent. Tuy nhiên, trong thc t
thì mô hình Manager-Agent phc tp hn th nhiu (hình 1.4)
Chúng ta có th hiu rõ s phc tp này hn khi xem xét s tng tác gia manager hay các
ng dng qun lý vi ngi vn hành mng. Ngoài ra còn có các thành phn khác, tuy không rõ
ràng bng nhng li chim v trí khá quan trng trong s tng tác gia các manager vi các
agent, đó là các chính sách qun lý và ch dn vn hành, đc đa ti manager đ chuyn ti

ngi điu hành mng.
Thc th
qun lý
Agent
Tài nguyên
b qun lý
Thc th b qun lý
Thc th
qun lý
Thc th b
qun lý

7
Còn có mt vài mô hình khác cng đc s dng cho vic trao đi thông tin qun lý nh
mô hình client-server hay mô hình application-object server. Nhng mô hình này, v bn cht,
đc dùng đ xây dng các ng dng phân b hoc các môi trng đi tng phân b.







Hình 1.4. Mô hình Manager-Agent thc t
1.4.2. Quan đim qun lí Manager-Agent
Các quan đim v qun lý đu cho rng chc nng quan trng nht trong qun lý chính là s
truyn thông gia thc th qun lý và thc th b qun lý. Và điu này đc thc hin da trên mô
hình yêu cu-phn hi. Manager s yêu cu t agent các thông tin qun lý đc trng và thc th b
qun lý, thông qua agent, s phn hi li bng mt bn tin cha đ
y đ thông tin đc yêu cu.

Nu truyn thông yêu cu-phn hi đc s dng liên tc đ tìm kim mi agent và các đi tng
b qun lý tng ng thì c ch này đc gi là polling và ln đu tiên đc ng dng đ qun lý
trong môi trng internet da trên giao thc qun lý mng đn gin SNMP (Simple Network
Management Protocol) (hình 1.5)








Hình 1.5. Mô hình truyn thông Manager-agent

C ch yêu cu - ph
n hi đc coi là mt c ch truyn thông đng b. iu này có ngha
là, manager s ch s phn hi t agent trong mt khung thi gian gii hn nào đó trc khi nó
tin hành bt k mt s kin nào tip theo. Nu quá thi gian cho phép mà không nhn đc phn
hi, manager s tin hành phát li yêu cu.
Bên cnh c ch yêu cu- phn hi còn có mt c
ch na cho s truyn thông gia
manager và agent, đó là c ch thông báo. C ch thông báo là mt c ch không đng b. Trong
c ch này, agent s gi thông báo đn manager nhng thay đi quan trng v trng thái ca các
tài nguyên b qun lý và yêu cu manager lu ý đn hay can thip vào.
Ngi điu hành
mng

Manager

Agent

Các chính sách qun lý và ch dn vn hành



Thc th qun lý

Agent
Các ngun tài
nguyên b qun lý
Thc th b qun lý
Yêu cu
Phn hi
Polling
Gi thông báo

8
1.4.3. Mô hình quan h Manager-agent
Khi xây dng các h thng qun lý, có rt nhiu khía cnh, vn đ cn phi quan tâm. Bên
cnh mô hình truyn thông Manager-Agent còn có rt nhiu mô hình khác đc s dng kt hp
cùng vi mi quan h gia manager và các agent. ó là mô hình kin trúc, mô hình t chc, mô
hình chc nng và mô hình thông tin (hình 1.6).

Hình 1.6. Mô hình quan h Manager-Agent.
Mô hình kin trúc s dng đ thit k, c
u trúc các thành phn tham gia vào tin trình qun
lý. iu này có ngha là manager hay các manager và các agent cung cp các thông tin qun lý
thông qua kin trúc mng. Manager có th đc thit k nh là mt c s qun lý bao gm mt c
cu qun lý và mt b các ng dng qun lý cung cp các chc nng qun lý thc s nh qun lý
cu hình, qun lý li và qun lý hiu nng.
Mô hình vn hành đnh ra giao din ca ngi s dng vi h thng qun lý trong đó ch rõ
trng thái cng nh kiu đnh dng ca các tng tác ti ngi s dng nh điu khin các đi
tng đc qun lý, hin th và tìm kim các s kin, các bn tin hay báo đng vi ngi điu
hành trong trng hp cnh báo nghiêm trng. Phn ln các đc đim c
a hot đng điu hành
qun lý này đu có trong các ch tiêu k thut ca h thng in trong các tài liu hng dn s
dng.

MANAGER

AGENT

Qun lý
chc nn
g
Qun lý
chc nn
g
Các chính sách qun lý
Ngi điu
hành
Mô hình truyn thông
Mô hình vn hành
Mô hình t chc
Mô hình thông tin
Mô hình chc nng
Giao din ngi
s dn
g
Các mnh lnh
Các đáp ng
Các thông báo

9
Mô hình chc nng đnh ra cu trúc ca các chc nng qun lý giúp cho h thng qun lý
thc hin các ng dng qun lý. Mô hình chc nng có cu trúc phân lp. Các chc nng c bn
trong mô hình này là qun lý cu hình, qun lý hiu nng, qun lý li, đ bo mt và thng kê.
Ngoài ra trong các chc nng c bn này còn tích hp mt vài chc nng khác nh chc nng to
phiu báo l
i, tr giúp trc tuyn, hot đng giúp đ/ d phòng, lp k hoch lu lng...  các
lp bc cao trong mô hình chc nng đu là các ng dng thc hin các chc nng phc hp nh
tng quan các s kin/ cnh báo, các h thng chuyên gia và qun lý t đng.

Mô hình t chc liên quan cht ch đn các chính sách qun lý và th tc vn hành. Mô
hình này s xác đnh các mi
n qun lý, s phân chia quyn điu hành cng nh quyn truy nhp
ca ngi s dng vào h thng qun lý cng nh h thng qun lý mng khách hàng. Mô hình
này cng cung cp kh nng trao đi vai trò gia các manager và các agent cng nh s hp tác
toàn cc gia manager này vi các manager khác hay vi các ng dng qun lý.
Mô hình thông tin là mô hình đc đ cp cui cùng trong mô hình quan h Manager-
Agent nhng li nm vai trò quan tr
ng trong tt c các vn đ liên quan đn qun lý. Mô hình
thông tin đnh ra bn tóm tt các ngun tài nguyên đc qun lý di dng thông dng mà các
manager và agent đu có th hiu đc. Mô hình thông tin cng xây dng mt c s đ đnh dng,
đt tên và đng nhp các ngun tài nguyn đc qun lý. Trong mô hình thông tin, thut ng “đi
tng qun lý” đc s dng nhm trìu tng hoá các ngun tài nguyên vt lý và logic b qun lý.
Vi
c truy nhp đn các ngun tài nguyên b qun lý phi thông qua các đi tng qun lý. C s
d liu cha các thông tin qun lý đc gi là MIB (Management Information Base). Khi chúng
ta tham kho ti mt MIB cá bit nào đó có ngha là chúng ta đang tham kho đn min hay môi
trng đc t chi tit đnh dng ca các đi tng qun lý. nh dng ca đi tng qun lý đã
đc chun hoá và da trên c s
 chun hoá này mt manger tin hành thc hin giao thc
chuyên hoá và truyn thông vi các agent phân tán trên cùng mt MIB.
1.4.4. Các min qun lí
Nh đã đc đ cp trong phn trc ca chng, quan đim qun lý mng ln đu tiên
đc khi phát bi IBM. Các sn phm IBM NetView thc cht là s kt hp ca qun lý h
thng mainframe vi qun lý mng. T đó đn nay quan đim v qun lý đã thay đi rt nhiu.
u tiên, ngi ta phân tách khái nim qun lý mng vi qu
n lý h thng máy tính. Sau này, vi
s phát trin ca các c s nn tng qun lý, s khác nhau gia qun lý mng và qun lý h thng
dn đc xoá b.
Ngày nay, khi xem xét bn cht ca các tài nguyên b qun lý, phn ln các quan đim đu

cho rng có hai min qun lý chính: qun lý ngun tài nguyên vt lý và qun lý ngun tài nguyên
logic.Các ngun tài nguyên vt lý là các thành phn phn cng tham gia vào quá trình trao đi
thông tin ca h th
ng mng vin thông và mng truyn s liu. Min qun lý này đc gi là
qun lý mng.Qun lý các tài nguyên vt lý ca h thng máy tính nh các b vi x lý, b nh,
thit b vào/ra, thit b lu tr ... đc gi là qun lý h thng.
Qun lý ngun tài nguyên logic bao gm qun lý các ng dng và qun lý các c s d liu.
C hai phn này đu g
n vi các h thng máy tính. Qun lý dch v, qun lý ngi s dng, qun
lý các dch v giao dch phân tán, qun lý lung d liu ... cng đc coi là qun lý ngun tài
nguyên logic (hình 1.7).
Ngoài ra còn có mt min đc lp khác đc xp vào các ngun tài nguyên logic đc bit.
ó là các giao thc chun trong truyn thông. Ví d nh các giao thc phân lp, các dch v phân

10
lp, các dch v qun lý gn kèm. Kiu qun lý này đc ng dng đ qun lý các giao din ca
các công ngh đc bit nh ATM, SONET và WDM di hình thc các kênh thông tin gn kt
hay các thc th qun lý lp LMEs (Layer Managemnt Entities) đi cùng. Khái nim v kiu qun
lý này đã đc đa ra trong mô hình tham chiu c s OSI, thit lp nên kin trúc và qun lý phân
cp chun hoá.

Hình 1.7. Phân lp min qun lý
1.5. H THNG QUN LÝ M
 có th đánh giá đc các h thng qun lý cn phi có mt mô hình tham chiu. ó chính là
h thng m và mô hình tng ng ca nó là mô hình h thng qun lý m.
1.5.1. Mô hình h thng qun lí m
Mô hình h thng m là mô hình đc thit k di dng 4 thc th và các thc th này
phi có mi quan h ràng buc ln nhau. Bn thc th đó là: C s ng dng, các ng dng, các
giao din lp trình ng dng APIs (Application Programming Interfaces) và giao din ngoài PEI
(Platform External Interface). (hình 1.8).
Mô hình h thng m cng đc áp dng cho các h thng qun lý hay nói cách khác là cho
các manager và các agent. Trong trng hp này các ng dng s là các ng d
ng qun lý chuyên
hoá cung cp các chc nng qun lý li, qun lý cu hình, qun lý hiu nng, bo mt và thng kê.
C s qun lý bao gm c cu t chc qun lý và c s tính toán. Các dch v qun lý chuyên hoá
Host WS PC
F A C
Data
PDU
Qun lý mng
Qun lý h thng
Qun lý ng dng

Qun lý c s d liu
Qun lý giao thc
ng dng ng dng
Các tài
nguyên vt
lý
Các tài
nguyên
logic

11
bao gm các dch v qun lý s kin, các dch v truyn thông, các dch v cung cp giao din đ
ho cho ngi s dng và các dch v v c s d liu. (hình 1.9).










Hình 1.8. Mô hình h thng m

Hình 1.9. H thng qun lý m.
Nh đã đ cp  phía trên, thành ph
n mu cht ca các h thng m là các APIs.  đây,
các APIs là các APIs chuyên hoá cho phép phát trin các ng dng qun lý bi vic s dng các
dch v c s qun lý chuyên hoá. Các c s qun lý là các thc th đc lp nhng không tách
bit. Chúng truyn thông vi các agent b qun lý và vi các h thng qun lý khác. Các giao din
ngoài trong trng hp này là các giao din chun hoá xác đnh các hot đng, các dch v và các
giao thc qun lý.
1.5.2. Các yêu cu đi vi h thng qun lí m
Có bn yêu cu mô t đc đim ca các h thng m cng nh các h thng qun lý m. ó
là: đ kh dng, kh nng hot đng liên kt, kh nng di đng và kh nng phân cp (hình 1.10).
 kh dng biu th kh nng d dàng cài đt, vn hành và bo dng ca mt h thng
qun lý. Nó cng bao hàm c
 đ n đnh và hiu nng cao.
Kh nng hot đng liên kt th hin kh nng trao đi thông tin qun lý mt cách trong
sut gia c s qun lý vi các agent b qun lý hay gia các h thng qun lý ngang hàng.
Phn mm các ng dng
Các giao din lp trình ng dng (APÍ)
C s ng dng
Giao din ngoài (PEI)
MANAGER
Nhng ng dng
qun lý
C s

qun lý
API
Nhng ng dng
qun lý
C s
qun lý
API
Nhng ng dng
qun lý
C s
qun lý
API
MANAGER
AGENT

12






Hình 1.10. Các yêu cu đi vi h thng qun lý m.
Kh nng di chuyn din t s n đnh ca c s qun lý hay các ng dng ca các h
thng qun lý khi b thay đi môi trng (c s tính toán) hay nói cách khác, c s qun lý hay
các ng dng ca các h thng qun lý không b thay đi hay s thay đi là ti thiu.
Kh
 nng nâng cp là kh nng h thng có th nâng cp, m rng phm vi qun lý, phm
vi ngi s dng, các chc nng qun lý mà không làm thay đi thit k ban đu.
1.6. H THNG QUN LÝ PHÂN TÁN

Mt h thng (đn x lý hay đa x lý) đc coi là mt h thng t tr nu các quá trình x
lý trong h thng cùng chia s b nh. Trái ngc li, h thng phân tán là h thng bao gm các
h thng t tr đc liên kt li vi nhau mà không có s chia s b nh.
Phn ln các h thng máy tính, mng vin thông, mng truyn s li
u là phân tán. Chúng
liên kt li vi nhau trong mt mng truyn thông đ truyn ti thông tin hay các bn tin phc v
cho mt mc đích truyn thông nào đó. Qun lý mng có ngha là qun lý các tài nguyên mng và
h thng máy tính đa dng mà phn ln là tách bit nhau v mt vt lý. Chính vì vy, bn cht ca
h thng qun lý mng là phân tán.



















 kh dng
Kh nng hot đng

liên
kt
Kh nng di
đ
ng
Kh nng
phân cp
Các h thng qun lý m

13

Hình 1.11. Qun lý h thng phân tán
1.6.1. Kin trúc h thng qun lí phân tán
Thc cht ca h thng qun lý là tp trung hay phân tán không ch xác đnh bi s phân
tán vt lý ca phn t (manager và agent) mà còn xác đnh bi s tp trung cng nh quá trình x
lý thông tin qun lý (hình 1.11).
Nu mt h thng đc thit k đ thu thp tt c các thông tin qun lý t tt c các agent
(thit lp nên min qun lý) v mt đim, ngi ta s coi
đó là h thng qun lý tp trung. Nu s
thu thp thông tin qun lý phi tin hành qua mt vài quá trình x lý liên kt vi nhau và thông tin
này đc lu d trong các c s d liu phân tán thì ngi ta coi đó là h thng qun lý phân tán.
Trong h thng qun lý phân tán đích thc, có rt nhiu ngi s dng hay nói cách khác là
ngi điu hành mng, tt c đu đc coi là các client qun lý, truy nhp vào các server qun lý
thông qua các mng cc b hay mng din rng. Các manager s điu khin các ng dng qun
lý, đc nm gi bi mt MIB nào đó trong mt min qun lý riêng bit. Mi mt manager ch
đm nhim mt s lng agent c th trong min qun lý ca nó.

Mng
truyn
thông
AGENT
CPU CPU
Memory

Thit
b
I/O
AGENT
CPU CPU

Memory

Thit
b
I/O
CPU CPU
Memory

Thit
b
I/O
Các ng dng qun lý
MANAGER

14
i vi kin trúc qun lý phân tán thc s, các server (hay manager) có th trao đi thông
tin qun lý vi nhau, gi đng b thông tin MIB đc chia s, tip tc min qun lý ca manager
b li và các nhà điu hành h thng có th tác đng vi nhiu manager. (hình 1.12).
Tt nhiên vi nhng h thng nh k trên đu s dng gi thit manager là manager cp cao
có quyn truy nhp và cu hình li các agent t xa và m
i agent li đóng vai trò nh là mt agent
qun lý đ thu thp thông tin v các đi tng b qun lý và các quá trình qun lý.
1.6.2. H thng qun lí trong bng và ngoài bng
Nh vy, toàn b phn trên đây đã đa ra các mô hình gii thiu cho chúng ta bit các khái
nim v qun lý mng, các trng qun lý, hot đng ca các liên mng truyn ti thông tin qun
lý. Nhng tt c đu ch là thit k h tng thông tin qun lý. Phn ln các h thng qun lý đu
trao đi thông tin qun lý da trên các mng truyn thông, truyn ti các thông tin khác nhau nh
thoi, s
 liu, video.
Cho mc đích qun lý, ngi ta cn phi to ra các giao thc chuyên hoá, s vn hành và

các thc th ng dng chuyên hoá. Tuy nhiên các thông tin qun lý li đc truyn ti trên cùng
c s h tng vt lý truyn thông các thông tin thng mi khác. Trong trng hp này, ngi ta
gi đó là h thng qun lý trong bng. ây là mt gii pháp kinh t rt hiu qu. Tuy nhiên cng
có mt vài hn ch
. Do chia s cùng kênh d liu nên thông tin qun lý có th s chim dng mt
khong đáng k bng tn và điu này có th nh hng toàn din đn hiu nng trao đi d liu
cng nh vic thu thp thông tin qun lý.
Chính vì nhng hn ch k trên mà mt vài h thng qun lý đã s dng các kênh ngoài
bng (out-of-band channels). H thng qun lý ngoài bng đ
a ra gii pháp s dng các di bng
tn nm ngoài di tn truyn thông d liu. Ví d nh s dng di tn thp ca kênh thoi truyn
thng (50 Hz - 200 Hz) đ to ra các kênh s liu truyn thông tin qun lý.

15























Hình 1.12. Kin trúc qun lý mng phân tán.
Gii pháp trên đây đc s dng đ qun lý các modem bng tn thoi. Mt gii pháp khác
là s dng các bit d tr trong lung bit truyn ti (ví d các bit trong ghép kênh lung T1) đ to
ra các kênh d liu dùng cho mc đích qun lý hoc s dng các trng n đnh trong các khung
hoc t bào phát ca công ngh SONET và ATM.

CÂU HI ÔN TP CHNG 1
1. Các chc nng qun lý lp cao ca h thng qun lý mng là:
a. Giám sát, điu khin và đa ra báo cáo.
b. Phát hin li, giám sát và điu kin.
c. nh cu hình, giám sát và đa ra báo cáo.
d. iu khin, bo mt truy nhp và đnh cu hình.
2. Thut ng “qun lý mng” đc chp nhn vào gia nhng nm 80 ca th ký trc nh

s ra đi b công c qun lý ca .......
WS PC
WS
Các nhân
viên qun
lý mng
H thng qun
lý phn t
Mng truyn thông ni b
NE
EMS
Agent
MANAGER
Các ng dng
qun lý
MANAGER
Các ng dng
qun lý
Mng truyn s liu
Mng vin thông
Mng video
Agent Agent

NE
Các phn t
mng
Các tài nguyên
mng b qun
lý

16
a. IBM.
b. Compact.
c. HP.
d. Alcatel.
3. Manager chính là:
a. Thc th qun lý.
b. Thc th b qun lý.
c. Agent.
d. Các ngun tài nguyên b qun lý.
4. Agent chính là:
a. Thc th b qun lý.
b. Thc th qun lý.
c. Các ngun tài nguyên b qun lý.
d. đi tng trung gian th hin s tng tác gia manager và các ngun tài nguyên
b qu
n lý.
5. Mô hình thông dng cho vic mô t s tng tác gia thc th qun lý và thc th b qun
lý là:
a. Manager -Agent.
b. Client - Server.
c. Application -Object server.
6. C ch yêu cu - phn hi là c ch ......

a. ng b.
b. Cn đng b.
c. Không đng b.
7. C ch gi thông báo là c ch ......
a. ng b.
b. C
n đng b.
c. Không đng b.
8. MIB là t vit tt ca:
a. Management Information Base.
b. Mathematics Information Base.
c. Management Information Basic.
d. Management Informatic Base.
9. Phn ln các quan đim hin ti đu cho rng, có ..... min qun lý chính.
a. 1.
b. 2.
c. 3.
d. 4.

17
10. H thng qun lý phân tán là h thng:
a. n x lý.
b. a x lý.
c. Chia s b nh.
d. Bao gm các h thng t tr và không chia s b nh.
11. H thng qun lý ngoài bng là h thng
a. S dng các di bng tn nm ngoài di tn truyn thông d liu.
b. S dng các bít d
tr trong lung bít truyn ti.
c. S dng các trng n đnh trong các khung hoc t bào phát ca công ngh

SONET hoc ATM.
d. C ba đc đim trên.
12. Qun lý các giao thc chun trong truyn thông đc xp vào min qun lý nào?
a. Ngun tài nguyên vt lý.
b. Ngun tài nguyên logic.
c. Min qun lý đc bit không trc thuc hai min k trên.


18
CHNG 2
MNG QUN LÝ VIN THÔNG TMN


Mc đích ca chng 2 là cung cp cho ngi hc các ni dung liên quan đn mng qun lý
vin thông TMN. Vi xu hng ca vic qun lý tp trung da trên các giao thc và các tiêu
chun đc chun hóa và mong mun nâng cao nng lc ca mng, TMN ra đi đáp ng nhng
yêu cu đó.
Hin nay, vn đ qun lý mng luôn là mi quan tâm hàng đu và là mt trong nhng vn
đ quan trng nht trong m
ng vin thông ca các nhà khai thác vin thông. Vi nhng kh nng
mà h thng qun lý mng vin thông đem li, cùng vi s phát trin ca mng li các nhà khai
thác đu xây dng cho mình các h thng qun lý mng đ áp dng qun lý cho các mng riêng.
Nhm đt đc thng nht gia các h thng qun lý mng, kh nng liên kt cng nh nâng cao
nng lc và hi
u qu s dng ca các h thng Liên minh vin thông quc t (ITU-T) đã đa ra
các khuyn ngh và các mô hình mng qun lý vin thông (TMN). Trong chng này trình bày
các ni dung v nguyên lý ca TMN, các chun liên quan đn TMN cng nh các ni dung v các
mô hình chc nng, mô hình vt lý, các giao din qun lý…
Hc viên cn nm bt đc các yêu cu chung v qun lý vin thông, các thc th vt lý
cng nh các thc th ch

c nng trong mng qun lý vin thông TMN và đc bit là các giao din
qun lý và các chc nng qun lý trong TMN.
2.1 NGUYÊN LÍ CHUNG VÀ CÁC KHUYN NGH TMN
2.1.1 Khái nim và nguyên lý ca TMN
TMN (Telecommunication Management Network) là mng qun lý vin thông cung cp các
hot đng qun lý liên quan ti mng vin thông. ITU-T đã công b t nm 1988 mt s khuyn
ngh v các h thng qun lý điu hành mng vin thông. Các khuyn ngh này tp hp thành h
khuyn ngh M.30. Các khuyn ngh này thng xuyên đc b sung, sa đi nhm đa đn
nhng tiêu chun thng nht v h
 thng điu hành, qun lý mng vin thông đi vi toàn cu.
Trc ht, nh đnh ngha trong khuyn ngh ca ITU-T M.3100 (1995) do nhóm nghiên
cu IV: “TMN là mt mng riêng liên kt các mng vin thông ti nhng đim khác nhau đ
gi/nhn thông tin đi/đn mng và đ điu khin các hot đng ca mng”. Nói mt cách khác,
TMN s dng mt mng qu
n lý đc lp đ qun lý mng vin thông bng các đng thông tin
riêng và các giao din đã đc chun hoá.
TMN cha nhiu h điu hành, mt mng thông tin d liu và nhng phn t qun lý.
TMN ch ra trng thái thc hin chc nng qun lý ca phn t mng thuc phm vi ca TMN
(nh h thng chuyn mch, h thng truyn d
n .v.v.).  di là mng d liu mà TMN dùng đ
truyn ti thông tin qun lý có th ging nh mt mng mà TMN qun lý hoc đc thit k nh
mng truyn dn. TMN phi cung cp các chc nng và thông tin qun lý gia các h điu hành
vi nhau, gia các h điu hành vi các thành phn mng và các thông tin liên quan ti các h
điu hành khác.
Mng qun lý vin thông cung cp các chc nng qun lý và truyn thông cho vic khai
thác, qun lý, bo dng mng và các dch v vin thông trong môi trng đa nhà cung cp thit

19
b. Mng qun lý vin thông thng nht vic điu hành qun lý các mng khác nhau trong đó các
thông tin qun lý đc trao đi qua các giao din và giao thc đã chun hoá.

TMN không ch qun lý s đa dng ca mng vin thông mà còn qun lý mt phm vi ln
v thit b, phn mm và nhng dch v trên mi mng. Sau đây là mt s ví d v các mng, các
dch v
 vin thông và mt s thit b chính có th đc qun lý bi TMN:
− Các mng công cng và mng riêng bao gm c mng dch v ISDN (Intergrated
Services Digital Network) bng rng và bng hp (bao gm c ATM), các mng thông
tin di đng, các mng thoi riêng, các mng riêng o và các mng thông minh.
− Bn thân TMN.
− Các thit b truyn dn (b ghép kênh, b phi lung, thit b chuyn kênh SDH...).
− Các h
thng truyn dn s và tng t (cáp, cáp si quang, vô tuyn, v tinh...).
− Các tng đài s và tng t.
− Các mng WAN, LAN, MAN.
− Các mng chuyn mch gói và chuyn mch kênh.
− Các dch v vin thông, các dch v kèm theo và đu cui ngi s dng.
2.1.2 Quan h gia TMN và mng vin thông
Nhim v ca mng qun lý vin thông là qun lý đ khai thác các dch v trên mng vin
thông có hiu qu, đng thi nó h tr các dch v vin thông to ra ngun doanh thu mi và gim
chi phí qun lý, khai thác và bo dng mng. Vì vy nó phi đm bo tính linh hot, có kh nng
m rng và nâng cp, tit kim tài nguyên mng. Mng qun lý vin thông có th qun lý tp
trung ho
c phân tán phù hp vi quy mô mng qun lý, nó có th là mt mng rt đn gin kt ni
mt h thng khai thác (OS) vi mt thành phn mng (NE), nó có th là mt mng rt phc tp
kt ni nhiu OS, NE và máy trm (WS).
Mng qun lý vin thông không ch cung cp chc nng qun lý và truyn thông gia các
OS, gia OS và các phn t mng vin thông, nó còn có th cung cp các chc n
ng qun lý và
truyn thông cho các mng qun lý khác đ h tr qun lý cho các mng vin thông quc gia và
quc t.
Mng vin thông gm rt nhiu thit b vin thông (s hoc tng t) nh các h thng

truyn dn, h thng chuyn mch, các thit b ghép kênh, các b x lý điu khin, các thit b
đu cui… trong mng qun lý vin thông chúng
đc gi là các phn t mng (NE). Lu ý rng
v mt chc nng, TMN là mt mng riêng đ qun lý mng vin thông, nó đáp ng nhu cu trao
đi thông tin qun lý, nó kt ni vi mng vin thông và các mng khác qua các đim tham chiu
khác nhau, hay nói cách khác mt s phn ca mng TMN có th là mt mng logic gn kt trong
mng vin thông. Hình 2.1 mô t mi quan h gia TMN và mng vin thông.








20

Hình 2.1: Mi quan h gia TMN và mng vin thông
2.1.3 Các khuyn ngh ca TMN
TMN đc Ban dch v ca Liên minh Vin thông Quc t (ITU-T - International
Telecommunications Union - Telecommunications Services Sector) xác đnh trong chui các
khuyn ngh M.30. Bng 2.1 di đây cho ta thy các khuyn ngh ca TMN và ngày ban hành,
sa đi b sung mi nht.
Bng 2.1: Các khuyn ngh ca TMN
Tiêu đ ca khuyn ngh Ký hiu Ngày
Tng quan v các khuyn ngh TMN M.3000 10/94
Các nguyn tc cho TMN M.3010 05/96
Thông s k thut giao din TMN M.3020 07/95
Mô hình thông tin mng qun lý M.3100 07/95
Báo cáo s thích ng đi tng qun lý cho Mô hình giao din mng M.3101 07/95
Tp hp các thông tin qun lý TMN M.3180 10/92
Các dch v qun lý TMN: tng quan M.3200 10/92
Các dch v qun lý TMN: bo dng ca qun lý B-ISDN M.3207.1 05/96
Các dch v qun lý TMN: Li và thc hin qun lý cho truy nhp ISDN M.3211.1 05/96
Kh nng qun lý TMN ti giao din F M.3300 10/92
Khung yêu cu qun lý cho giao din X ca TMN M.3320 04/97
Các chc nng qun lý ca TMN M.3400 04/97
OS OS OS
Mng truyn s liu DCN
Ex TS Ex TS Ex
WS WS WS

21
Khi các mng vin thông mang có TMN chúng tr thành d dàng phi hp v mng và thit
b gia các nhà cung cp dch v vi nhau. Tóm li kh nng phi hp có th đt đc gia các
mng đc điu hành.

TMN s dng các nguyên tc hng đi tng điu hành và các giao din chun xác đnh
truyn thông gi
a các thc th điu hành trên mng. Chun giao din điu hành dành cho TMN
đc gi là giao din Q3. Kin trúc TMN và các giao din đc đnh ngha trong các khuyn ngh
M.3000, đc xây dng trên c s các chun kt ni các h thng m (OSI - Open System
Interconnection) hin hành. Nhng chun này bao gm nhng không gii hn đn :
− Th tc thông tin điu hành chung (CMIP - Common Management Information
Protocol) - xác đnh các dch v trao đi gia các th
c th là nh nhau.
− Gi ý đ xác đnh các đi tng điu hành (GDMO - Guideline For Definition of
Managed Objects) - cung cp tm thi cho vic phân loi và mô t các ngun lc đc
điu hành.
− Mt chú ý syntax rút gn (ASN.1 - Abstract Syntax Notation One) - cung cp lut syntax
cho các kiu d liu.

− Mô hình quy chiu kt ni h thng m (Open Systems Interconnect Reference Model) -
xác đnh 7 lp ca mô hình quy chiu OSI.
T khi ban hành, các chun TMN đã đc bám sát và theo nó là hàng lot các t ch
c xây
dng tiêu chun nh Din đàn điu hành mng (Network Management Forum - NMF), hãng
Bellcore, Vin tiêu chun Vin thông Châu Âu (ETSI - European Telecommunications Standards
Institute). Tng th NMF và Bellcore đã to nên các yêu cu chi tit; ti cùng thi đim đó các
Tng quan v các
khuyn ngh M.3000
Nguyên lý ca M.3000
v TMN
Các thut ng và các
đnh ngha M.3000
Phng pháp lun nghiên
cu giao din M.3000
Mô hình tng quát
thông tin M.3000 (TMN)
Hình 2.2: Mi liên h gia các khuyn ngh TMN

giao din X M.3000
Tim nng qun lý ti
giao din F M.3000
Danh mc thông tin
qun lý TMN M.3000
Các chc nng qun lý
TMN M.3000


Dch v n#

Dch v 1#
Tng quan v dch v
qun lý TMN M.3000

22
din đàn công ngh trung tâm nh: Din đàn phi hp khai thác Mng cáp quang đng b SIF
(SONET - Synchronous Optical Network Interoperablity Forum) và din đàn Phng thc truyn
dn không đng b ATMF (Asynchronous Transfer Mode Forum) cùng đa ra các giao din phù
hp yêu cu điu hành ca TMN.
2.2 KIN TRÚC CHC NNG
TMN có ý ngha đi vi truyn ti và quá trình thông tin liên quan ti vic qun lý các
mng thông tin. Cu trúc chc nng ca TMN bao gm mt tp các khi chc nng, mt tp các
đim tham chiu và mt tp các chc nng. Khi chc nng là thc th logic trình din chc nng
qun lý quy đnh. Các đim tham chiu hay còn gi là đim tiêu chun phân chia gia hai khi
chc n
ng và hai khi chc nng thông tin vi nhau thông qua đim tham chiu. Mt hoc nhiu
hn các chc nng thành phn to ra mt khi chc nng, vic truyn thông tin gia các khi là
chc nng thông tin s liu.
Các khi chc nng đc minh ha trong hình v:

Hình 2.3: Các khi chc nng ca TMN

Chc nng ca TMN bao gm:
− Chc nng phn t mng NEF.
− Chc nng h thng điu hành OSF.
− Chc nng trm làm vic WSF.
− Chc nng thích ng QAF
− Chc nng trung gian MF.
Chc nng ca TMN là cung cp các phng tin đ truyn ti và x lý các thông tin có
liên quan đn vn đ

qun lý mng vin thông và dch v. Ta xem xét các thành phn di đây:
− Mt tp các chc nng qun lý đ giám sát, điu khin và kt hp mng.
− Mt tp các phn t mng đc qun lý.
− Kh nng cho ngi s dng TMN truy nhp hot đng qun lý và nhn đc s trình
bày v kt qu ca hot đng.

TMN

OSF
MF
QAF NEF
WSF

23

Hình 2.4: Các khi chc nng và các đim tham chiu

Các đim tham chiu và giao din trong TMN s đc trình bày trong mc 2.3 v kin trúc
vt lý TMN.
2.2.1. Chc nng phn t mng NEF
NEF (Network Element Function) là mt khi chc nng thông tin ca TMN nhm mc
đích giám sát hoc điu khin. NEF cung cp các chc nng vin thông và h tr trong mng vin
thông cn đc qun lý. NEF bao gm các chc nng vin thông - đó là ch đ ca vic qun lý.
Các chc nng này không phi là thành phn ca TMN nhng đc th hin đi vi TMN thông
qua NEF.
2.2.2. Chc nng h điu hành OSF.
OSF (Operation System Function) cung cp các chc nng qun lý. OSF x lý các thông tin
qun lý nhm mc đích giám sát phi hp và điu khin mng vin thông.
Chc nng này bao gm:
− H tr ng dng các vn đ v cu hình, li, hot đng, tính toán, và qun lý bo mt.

− Chc nng to c s d liu đ h tr: cu hình, topology, tình hình điu khi
n, trng
thái và tài nguyên mng.
− H tr cho kh nng giao tip gia ngi và máy thông qua thit b đu cui ca ngi
s dng.
− Các chng trình phân tích cung cp kh nng phân tích li và phân tích hot đng.