Một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trong trường học trên địa bàn tỉnh nghệ an

UBND TỈNH NGHỆ AN
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

SÁNG KIẾN

ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
CÔNG TÁC DÂN CHỦ CƠ SỞ TRONG TRƯỜNG
HỌC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN

Tác giả: Nguyễn Thị Tuất - Phạm Viết Tỏa
Phịng Chính trị tư tưởng
Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An


2
Nghệ An, Tháng 3- 2021

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

MỤC LỤC

2

Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ

4

1. Lý do chọn đề tài

4

2. Tính mới, đóng góp của đề tài

5

Phần II. NỘI DUNG

5

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN

5

1. Các khái niệm

5

2. Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cơng tác dân chủ

6

3. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả thực hiện quy chế dân chủ cơ sở
trong trường học

7

II. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN QUY CHẾ DÂN CHỦ CƠ SỞ

TRONG TRƯỜNG HỌC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN

9

1. Những kết quả đạt được

9

2. Hạn chế, khó khăn và nguyên nhân

10

III. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN QUY CHẾ
DÂN CHỦ CƠ SỞ TRONG TRƯỜNG HỌC TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH NGHỆ AN

12

1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của sở/phòng giáo dục
và đào tạo (sở/phòng) về thực hiện QCDC ở cơ sở đối với các
trường học trên địa bàn tỉnh

12

2. Nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng, đặc biệt là vai trò của
người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Xây dựng kế hoạch và tổ chức
thực hiện QCDC cơ sở nghiêm túc

13

3. Phát huy hiệu quả vai trò của Ban chỉ đạo/thực hiện QCDC cơ sở

15

4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ,

16


3
giáo viên, nhân viên về vai trị của cơng tác dân chủ ở cơ sở
5. Tổ chức tốt hội nghị viên chức, người lao động hàng năm; thực hiện
nghiêm túc chế độ hội họp, giao ban theo quy định

19

6. Xây dựng, sửa đổi, bổ sung các quy chế quy định của cơ quan, đơn vị

20

7. Tăng cường trao đổi, phản biện tại các hội nghị; tổ chức đối thoại với
cán bộ, nhà giáo, người lao động, học sinh

20

8. Phát huy vai trị của các tổ chức, đồn thể trong đơn vị, đẩy mạnh
hoạt động của thanh tra nhân dân; phối hợp tốt với cấp ủy, chính
quyền, đồn thể ở địa phương để phát huy quyền làm chủ của cán
bộ, nhà giáo và người lao động

21

9. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện QCDC cơ sở.
Thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo
của cơng dân (nếu có)

22

10. Khen thưởng, khích lệ kịp thời đối với các cá nhân và tập thể có
thành tích xuất sắc, xử lý nghiêm đối với những trường hợp vi phạm
quyền dân chủ hoặc cản trở việc thực thi quyền dân chủ trong
trường học

23

IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
1. Cơng tác chỉ đạo của sở/phịng giáo dục và đào tạo

23

2. Kết quả thực hiện tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh

24
27

Phần III. KẾT LUẬN
PHỤ LỤC
I. MỘT SỐ VĂN BẢN CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN CÔNG TÁC DÂN
CHỦ CƠ SỞ CỦA SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NĂM 2019,
2020

II. CÁC ĐƠN VỊ ĐĂNG KÝ XÂY DỰNG ĐIỂM SÁNG CÔNG TÁC
DÂN CHỦ CƠ SỞ; MỘT SỐ KẾ HOẠCH VÀ BÁO CÁO SƠ
KẾT, TỔNG KẾT CỦA CÁC ĐƠN VỊ
III. MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA KẾT QUẢ THỰC HIỆN DÂN
CHỦ TRONG TRƯỜNG HỌC

32

TÀI LIỆU THAM KHẢO

48

34

35
39


4

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Dân chủ là khát vọng và mục tiêu sâu xa của lồi người. Sinh thời Chủ
tịch Hồ Chí Minh kính u đã từng khẳng định “Trong bầu trời khơng có gì q
bằng nhân dân. Trong thế giới khơng có gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của
nhân dân”, “Dễ trăm lần khơng dân cũng chịu/ Khó vạn lần dân liệu cũng
xong”. Trong suốt q trình hoạt động cách mạng, Người ln xem dân chủ là
chìa khóa vạn năng để giải quyết mọi khó khăn, là phương pháp hiệu quả
nhất để huy động sức mạnh đoàn kết của nhân dân làm nên mọi thắng lợi. Thấm
nhuần sâu sắc tư tưởng của Người, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn

bản chỉ đạo thực hiện cơng tác dân chủ nói chung và dân chủ tại các cơ sở nói
riêng để phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tạo động lực cho mọi thành
công.
Trong trường học, việc thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở là giải pháp
hữu hiệu để khơi dậy và phát huy trí tuệ, sức mạnh đồn kết của cán bộ, nhà
giáo, người lao động, của học sinh; tăng cường nền nếp, kỷ cương, kỷ luật trong
hoạt động của cơ sở giáo dục, góp phần xây dựng môi trường giáo dục thân
thiện lành mạnh, nâng cao chất lượng giáo dục, phòng chống các hành vi tiêu
cực, tham nhũng, lãng phí, quan liêu, cửa quyền.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác dân chủ trong trường học, thời
gian qua, Sở Giáo dục và Đào tạo đã triển khai nhiều giải pháp chỉ đạo, nhiều cơ
sở giáo dục trên địa bàn tỉnh đã chủ động triển khai các giải pháp để thực hiện
hiệu quả công tác dân chủ, tạo dựng được niềm tin, động viên khích lệ đội ngũ
cán bộ, giáo viên, nhân viên trong thực hiện nhiệm vụ, nâng cao chất lượng giáo
dục. Bên cạnh đó vẫn còn một số đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến công tác
này, lúng túng trong việc xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện nên việc
phát huy quyền dân chủ có nơi, có lúc chưa hiệu quả. Nội dung công việc trong
đơn vị chưa được đưa ra thảo luận, trao đổi trong cán bộ, giáo viên, nhân viên
hoặc đưa ra lấy ý kiến một cách chiếu lệ. Một bộ phận cán bộ, giáo viên, nhân
viên chưa mạnh dạn, thẳng thắn trong việc đóng góp ý kiến phê bình; có tư
tưởng cả nể, ngại va chạm. Việc thực hiện kế hoạch kiểm tra nội bộ và thông báo


5
kết quả kiểm tra thực hiện nghị quyết hội nghị VCNLĐ tại một số trường chưa
thường xuyên;....
Vì những lý do đó, chúng tơi đã mạnh dạn đề xuất “Một số giải pháp
nâng cao hiệu quả thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trong trường học trên
địa bàn tỉnh Nghệ An” nhằm giúp các cơ sở giáo dục có điều kiện khơi dậy và
phát huy sức mạnh đoàn kết của cán bộ, nhà giáo, người lao động, học sinh, huy

động sức mạnh của các lực lượng xã hội và các tầng lớp nhân dân tạo nên sức
mạnh tổng hợp góp phần thúc đẩy cơng tác giáo dục của từng đơn vị và toàn
ngành ngày càng tiến bộ, phát triển.
2. Tính mới đóng góp của đề tài
Thứ nhất, đây là đề tài lần đầu tiên khái quát, tổng hợp các nội dung chỉ
đạo thực hiện công tác dân chủ thành hệ thống phương pháp cụ thể để triển khai
trong trường học.
Thứ hai, đề tài đã làm rõ thêm một số cơ sở lý luận và thực tiễn, phù hợp
với tình hình kinh tế, chính trị, xã hội của tỉnh Nghệ An, giúp thủ trưởng các đơn
vị hình dung được những việc cần thiết phải làm và cách thức triển khai hiệu
quả, phù hợp với điều kiện thực tế trong trường học trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Thứ ba, đề tài đã đưa ra được 10 giải pháp có tính khả thi để các cấp quản
lý giáo dục, các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh nghiên cứu, chỉ đạo và triển khai
thực hiện. Các giải pháp có mối quan hệ mật thiết, tác động qua lại, bổ sung và hỗ
trợ cho nhau để thực hiện và phối hợp triển khai thực hiện hiệu quả công tác dân
chủ cơ sở trong trường học.
PHẦN II. NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Các khái niệm
- Khái niệm “dân chủ”
Dân chủ là khát vọng của loài người, ngay từ thời Hy lạp cổ đại đã hình
thành những quan niệm về dân chủ. Vào khoảng thế kỷ thứ VI trước Công
nguyên, ở thành Aten của Hy Lạp đã hình thành một thể chế chính trị được gọi
là “Democratos”, trong đó, “Demos” là nhân dân, “Cratos” là quyền lực. Theo
thể chế này “dân chủ” có nghĩa là “quyền lực thuộc về nhân dân” (hay là “quyền
lực của nhân dân”). Có thể nói dân chủ là một khái niệm thuộc lĩnh vực chính
trị, có nội hàm là quyền lực chính trị. Bản chất của khái niệm này là quyền lực
nhà nước phải thuộc về nhân dân. Dân chủ là hình thức tổ chức quyền lực nhà
nước dựa trên nguyên tắc nhân dân là chủ thể duy nhất của mọi quyền lực. Theo

6
Chủ tịch Hồ Chí Minh, dân chủ nghĩa là “dân là chủ” và “dân làm chủ”
- Khái niệm “Quy chế dân chủ ở cơ sở”
Tại khoản 1, Điều 3, Nghị định 60/2013/NĐ/CP ngày 19/06/2013 của
Chính phủ quy định chi tiết Khoản 3 Điều 63 của Bộ luật Lao động về thực hiện
quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc khẳng định: “Quy chế dân chủ ở cơ sở
tại nơi làm việc là những quy định về quyền và trách nhiệm của người lao động,
người sử dụng lao động, tổ chức đại diện tập thể lao động với các nội dung
người lao động được biết, được tham gia ý kiến, được quyết định, được kiểm tra,
giám sát và các hình thức thực hiện dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc.”
2. Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cơng tác dân chủ
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất u q và tơn trọng nhân dân.
Người nhận thức sâu sắc về vai trị, vị trí của nhân dân đối với vận mệnh của đất
nước, của dân tộc: “Dân là quý nhất, là quan trọng hơn hết, là tối thượng”.
Người cho rằng “Trong bầu trời không có gì q bằng nhân dân. Trong thế giới
khơng có gì mạnh bằng lực lượng đồn kết của nhân dân”. Người khẳng định:
“Dân là gốc của nước, của cách mạng”, “Dân chúng đồng lịng việc gì cũng làm
được. Dân chúng khơng ủng hộ, việc gì làm cũng khơng nên”. Theo Người thì
“Nước phải lấy dân làm gốc. Gốc có vững cây mới bền. Xây lầu thắng lợi trên
nền nhân dân”.Trong suốt tiến trình cách mạng, Người đã ln coi trọng sức
dân, vai trò của dân chủ nên đã huy động được sức mạnh to lớn của toàn dân để
làm nên mọi thắng lợi của cách mạng. Chính Người đã lãnh đạo nhân dân làm
nên cuộc cách mạng tự giải phóng mình, đưa nhân dân ta từ địa vị nơ lệ làm thuê
trở thành người làm chủ xã hội. Dân chủ vừa là mục tiêu, vừa là động lực, là
chìa khóa vạn năng để giải quyết mọi khó khăn.
Bản chất của dân chủ theo Chủ tịch Hồ Chí Minh nghĩa là dân là chủ và
dân làm chủ, tức là mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân: “Nước ta là nước dân
chủ, địa vị cao nhất là dân, vì dân là chủ”, “chế độ ta là chế độ dân chủ, tức là
dân làm chủ”. Dân chủ đích thực là ở chỗ đại đa số nhân dân lao động có được

quyền lực của chính họ trong đấu tranh cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới
vì cuộc sống tốt đẹp của mình. Người nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng chế
độ dân chủ xây dựng nhà nước của dân, do dân và vì dân: “Bao nhiêu lợi ích đều
vì dân. Bao nhiêu quyền hạn dều của dân. Cơng cuộc đổi mới, xây dựng là trách
nhiệm của dân Sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc là công việc của dân. Chính
quyền từ xã đến trung ương do dân cử ra. Đoàn thể từ xã đến trung ương do dân
tổ chức nên. Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân”. Người yêu
cầu: “Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm, việc gì hại cho dân, ta phải hết sức


7
tránh”. Mọi chủ trương chính sách, mọi quy định của nhà nước từ trung ương
đến địa phương theo Người đều phải xuất phát từ lợi ích của nhân dân; mọi cán
bộ nhà nước đều vì dân, hết lịng hết sức phục vụ nhân dân, “Nếu dân đói, Đảng
và Chính phủ có lỗi; nếu dân rét, Đảng và Chính phủ có lỗi; nếu dân dốt là Đảng
và Chính phủ có lỗi”. Người dạy chúng ta phải u dân, kính dân thì dân mới
yêu kính ta. Yêu kính dân nhưng phải làm cho dân hiểu rõ “Nhân dân có quyền
lợi làm chủ thì phải có nghĩa vụ làm trịn bổn phận cơng dân, giữ đúng đạo đức
cơng dân”. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định phải xây dựng nhà nước pháp
quyền của dân, do dân, vì dân. Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật. Mọi
quyền dân chủ của người dân đều được thể chế hóa bằng hiến pháp và pháp luật,
đồng thời pháp luật phải bảo đảm quyền tự do dân chủ của nhân dân. Người
cũng chỉ rõ mối quan hệ giữa chun chính với dân chủ, “cần phải có chun
chính để giữ gìn lấy dân chủ”. Người dạy: lãnh đạo một nước mà để cho dân
mình lạc hậu, bị thiệt thòi trong hưởng hạnh phúc con người cũng là mất dân
chủ. Đảng và Nhà nước phải có trách nhiệm trong việc phát huy quyền làm chủ
của nhân dân là làm sao cho họ có năng lực làm chủ, biết hưởng, dùng quyền
dân chủ dám nói, dám làm. Phát huy dân chủ là phát huy sức dân do đó cần phải
“Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”; “Khơng học
hỏi dân thì khơng lãnh đạo được dân. Có biết làm học trị dân, mới biết làm thầy

học dân”. Trọng dân, tin dân còn thể hiện ở việc đưa mọi vấn đề cho dân chúng
thảo luận và tìm cách giải quyết. Trước khi làm bất cứ việc gì, Đảng và chính
quyền cũng phải bàn bạc với nhân dân, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của họ, cùng
họ đặt kế hoạch cho phù hợp với hoàn cảnh địa phương rồi động viên và tổ chức
cho họ thi hành đồng thời theo dõi, đôn đốc, giúp đỡ, khuyến khích dân trong
q trình thực hiện, cùng họ kiểm thảo rút kinh nghiệm,… Nếu có khuyết điểm
thì thật thà thừa nhận trước mặt dân chúng để kịp thời sửa chữa. Làm được như
vậy dân mới tin tưởng, đồng thuận, công việc mới thành công.
3. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả thực hiện QCDC cơ sở trong
trường học
3.1. Vai trị của cơng tác dân chủ trong trường học
Bất kỳ cơ quan, tổ chức nào muốn hoạt động hiệu quả đều phải coi trọng
dân chủ bởi nếu không coi trọng và phát huy sức dân, người trực tiếp thực thi
nhiệm vụ thì mọi kế hoạch chỉ dừng lại ở lý thuyết hoặc nếu có triển khai thì
hiệu quả cũng không được như mong muốn.
Đối với trường học việc thực hành dân chủ lại càng có ý nghĩa quan trọng
trong việc phát huy năng lực, trí tuệ của mỗi cán bộ, nhà giáo, học sinh tạo nên


8
sức mạnh tổng hợp, đoàn kết, thống nhất để xây dựng kỷ cương, nền nếp của
nhà trường và thúc đẩy mọi hoạt động của nhà trường phát triển, hoàn thành tốt
nhiệm vụ chính trị được giao. Ngược lại, nếu trường học để xẩy ra tình trạng
mất dân chủ, quyền lợi của cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh không đảm
bảo thì nội bộ sẽ mất đồn kết, thiếu sự tơn trọng lẫn nhau, mỗi người sẽ khơng
tích cực, tự giác, khơng say mê với cơng việc, khơng có động lực để phấn đấu
nên công việc sẽ bê trệ, không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ và đặc biệt là
không tạo ra được môi trường sư phạm chuẩn mực để giáo dục học sinh.
3.2. Yêu cầu của sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo và việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng 2018

Giáo dục phổ thơng có vị trí quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân,
góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Đổi mới GDPT bao gồm nhiều nội dung (chương trình, sách giáo khoa, trang
thiết bị dạy học, cách thức quản lý, tổ chức thi cử, đánh giá, chuẩn hóa trường
sở...). Chương trình giáo dục phổ thơng mới địi hỏi sự đổi mới quyết liệt trong
nhận thức, phương pháp dạy học, quản lý điều hành với mục tiêu chính là dạy
học theo định hướng phát triển năng lực, dạy học sáng tạo cho học sinh. Nâng
cao chất lượng đội ngũ GV và CBQLGD là vấn đề then chốt, có ý nghĩa quyết
định trong việc thực hiện chương trình GDPT mới hiện nay. Để nâng cao chất
lượng đội ngũ, đáp ứng yêu cầu cao của đổi mới giáo dục, vấn đề có tính cốt lõi
là phải huy động được sức mạnh của tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên; động
viên, khích lệ để mọi người tồn tâm, tồn ý, dốc trí tuệ và sức lực của mình tìm
tịi, học hỏi, dám thể hiện bản thân và tạo môi trường cho học sinh thể hiện năng
lực của mình. Nói cách khác, xã hội ngày càng phát triển, đặt ra yêu cầu ngày
càng cao đối với giáo dục và vị trí vai trị của người thầy và sự tích cực chủ
động của mỗi học sinh. Vì lẽ đó, các nhà trường cần phải phát huy dân chủ cao
độ, để mỗi thầy cô giáo và học sinh thực sự là người làm chủ q trình dạy học,
giáo dục để thầy cơ tích cực chủ động, sáng tạo trong giảng dạy, học sinh tích
cực, chủ động trong học tập. Mọi sự áp đặt, chủ quan, biểu hiện thiếu dân chủ
đều đi ngược lại và cản trở sự phát triển, cần phải đẩy lùi.
3.3. Các văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện QCDCCS
Dân chủ là một nội dung rất quan trọng, được Đảng và nhà nước hết sức
quan tâm và đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện. Ngày 18-2-1998 Bộ
Chính trị (Khóa VIII) đã ban hành Chỉ thị số 30-CT/TW về xây dựng và thực
hiện Quy chế dân chủ cơ sở. Ngày 4 tháng 2 năm 2010, Ban Bí thư Trung ương
Đảng đã ban hành Kết luận số 65-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 30-


9
CT/TW về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở. Ngày 09/01/2015,

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 04/2015/NĐ-CP về việc thực hiện dân chủ
trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập.
Các tỉnh, thành cũng đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở và ban
hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện. Riêng ngành giáo dục, thực
hiện các văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, thời gian qua Bộ Giáo dục và
Đào tạo đã cụ thể hóa và ban hành nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện công tác
dân chủ trong trường học. Ngày 01 tháng 3 năm 2000, Bộ Giáo dục và Đào tạo
đã có Quyết định số 04/2000/QĐ-BGDĐT ban hành Quy chế thực hiện dân chủ
trong hoạt động của nhà trường. Ngày 19/5/2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã
ban hành Thông tư số 11/2020/TT-BGDĐT hướng dẫn thực hiện dân chủ
trong hoạt động của cơ sở giáo dục công lập thay thế Quyết định số
04/2000/QĐ-BGDĐT.
Tại Nghệ An thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của Bộ
GDĐT và của tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện
QCDC cơ sở, hàng năm đã xây dựng và ban hành Kế hoạch thực hiện QCDC
đồng thời có văn bản chỉ đạo, đôn đốc, nhắc nhở các cơ quan, đơn vị, trường học
nghiêm túc thực hiện. Tuy nhiên, trong thực tế, các văn bản chỉ đạo cịn mang
tính chung chung, trừu tượng; nhiều đơn vị vẫn còn lúng túng, bị động trong
việc triển khai. Vì vậy, việc đưa ra hệ thống các giải pháp để nâng cao hiệu quả
thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trong trường học trên địa bàn tỉnh là yêu cầu
cấp thiết.
II. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN QUY CHẾ DÂN CHỦ CƠ SỞ
TRONG TRƯỜNG HỌC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN
1. Những kết quả đạt được
Thời gian qua, được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, và các cấp
quản lý giáo dục, công tác dân chủ cơ sở trong các trường học trên địa bàn tỉnh
đã được quan tâm thực hiện và đạt được nhiều kết quả.
Qua kiểm tra thực tế tại các nhà trường cho thấy: Trong quản lý và điều
hành, thủ trưởng các đơn vị đã thực hiện khá đầy đủ trách nhiệm của người đứng
đầu theo quy định tại Nghị định 04/2015/NĐ-CP của Chính phủ. Đã thành lập

Ban chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ cơ sở của đơn vị, hàng năm có bổ sung,
kiện tồn khi có thay đổi về nhân sự. Đã xây dựng, ban hành và bổ sung các quy
chế tổ chức và hoạt động của đơn vị như: Quy chế chỉ tiêu nội bộ, Quy chế thi
đua khen thưởng, Quy chế tiếp công dân, Quy chế làm việc, Quy chế xét nâng
bậc lương trước thời hạn,... Các nhà trường đã xây dựng hệ thống chương trình,


10
kế hoạch (kế hoạch hoạt động chung trong năm học, kế hoạch chuyên môn, kế
hoạch thực hiện dân chủ trường học, kế hoạch kiểm tra nội bộ, an ninh trường
học,...); đã duy trì khá nền nếp các cuộc họp lãnh đạo đơn vị, họp các tổ chức,
các bộ phận thuộc cơ quan, đơn vị (họp Hội đồng trường, Hội đồng lương, Hội
đồng thi đua- khen thưởng,...); đã phối hợp với tổ chức cơng đồn nhà trường và
các tổ chức, đồn thể để tổ chức Hội nghị viên chức, người lao động hàng năm;
thực hiện kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, giáo viên, nhân
viên, tổ chức thi đua, khen thưởng sơ kết, tổng kết các hoạt động và báo cáo
định kỳ. Đã thực hiện công khai các nội dung theo quy định. Một số cán bộ quản
lý đã gần gũi và cởi mở với giáo viên, học sinh, đã trực tiếp trao đổi, động viên,
chia sẻ, nắm bắt tâm tư nguyện vọng để tháo gỡ vướng mắc khó khăn trong
giảng dạy, giáo dục. Cán bộ, giáo viên, nhân viên, người lao động trong các nhà
trường cơ bản đã chấp hành nghiêm các chủ trương chính sách của Đảng, pháp
luật của nhà nước, quy chế, quy định của ngành.
2. Hạn chế, khó khăn và nguyên nhân
Có thể nói, việc thực hiện QCDC ở cơ sở trong trường học trên địa bàn cả
nước nói chung thời gian qua bên cạnh những mặt làm được, vẫn còn bộc lộ
nhiều hạn chế, yếu kém. Tại hội nghị thực hiện quy chế dân chủ trong cơ sở giáo
dục - đào tạo do Văn phịng Chính phủ tổ chức sáng 24/3/2017 ở Hà Nội, Phó
Thủ tướng Vũ Đức Đam nhận định, trong lĩnh vực giáo dục đang tồn tại một
thực tế là “quyền của hiệu trưởng càng cấp dưới càng to”. Theo Phó Thủ tướng,
trong các trường học, hiệu trưởng có đủ các thứ quyền “phân cơng”. Và tình

trạng này tồn tại ở rất nhiều trường phổ thông, nhất là các trường tiểu học. Tại
Hội nghị này, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thị Nghĩa cũng thừa nhận, có
thực tế văn bản quy chế dân chủ rất nhiều nhưng việc thực hiện tại nhiều cơ sở
GD-ĐT cịn hình thức, sơ sài, chưa hiệu quả, chất lượng chưa cao. Một số cơ sở
giáo dục vẫn cịn xảy ra tình trạng mất dân chủ, cá biệt có cá nhân vi phạm đạo
đức nhà giáo.
Tại Nghệ An, qua kiểm tra theo dõi chúng tôi cũng nhận thấy, việc thực
hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trong các trường học trên địa bàn tỉnh mặc dù đạt
được nhiều kết quả đáng ghi nhận song vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập
cần phải sớm khắc phục, chấn chỉnh, cụ thể như sau:
Thứ nhất, một số đơn vị vẫn lúng túng trong xây dựng kế hoạch thực hiện
quy chế dân chủ ở cơ sở, xây dựng nhiều văn bản quy định nhưng thiếu tính cụ
thể, mang tính hình thức nên khó thực hiện;
Thứ hai, một số lãnh đạo đơn vị nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của


11
công tác dân chủ trong trường học, chưa quan tâm đúng mức đến công tác dân
chủ ở cơ sở, chưa cập nhật kịp thời các văn bản quy định mới để triển khai thực
hiện; chưa đầu tư chiều sâu cho cơng tác dân chủ nên nhiều khi cịn áp đặt ý
kiến chủ quan, tạo sự nghi ngờ; chưa phát huy hết khả năng, thế mạnh của từng
cán bộ, nhà giáo và sức mạnh của tập thể trong thực hiện nhiệm vụ; phân công
nhiệm vụ của các thành viên trong cơ quan, đơn vị chưa rõ ràng, có khi cịn
chồng chéo, trùng lặp; việc tuyên truyền, phổ biến, quán triệt về dân chủ chưa
thường xuyên;
Thứ ba, Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở của các đơn vị hoạt động
chưa thực sự hiệu quả, chưa thể hiện vai trò trong thực hiện QCDC cơ sở tại đơn
vị, một số đơn vị chưa có báo cáo sơ kết, tổng kết hàng năm. Ban Thanh tra
nhân dân hoạt động cịn hình thức, thiếu minh chứng hoạt động;
Thứ tư, việc tham gia ý kiến của cán bộ, nhà giáo, người lao động tại các

cuộc họp cịn ít; một số có biểu hiện e dè, cả nể, bằng mặt khơng bằng lịng; một
số tư tưởng “dĩ hịa vi q”, thiếu quan tâm đến cơng việc chung;
Thứ năm, việc tổ chức Hội nghị cán bộ, viên chức và người lao động tại
một số nhà trường chưa thực hiện đúng quy định, người đứng đầu đơn vị chưa
thực hiện tiếp thu, giải trình những ý kiến của cán bộ, nhà giáo, người lao động.
Công tác kiểm tra nội bộ của nhiều đơn vị nội dung còn dàn trải, chưa tập trung
vào những vấn đề nóng như thu chi, dạy thêm học thêm, dân chủ,...;
Thứ sáu, một số đơn vị việc công khai các nội dung theo quy định chưa
bài bản, nội dung công khai chưa đầy đủ và chưa thể hiện rõ trong biên bản các
cuộc họp, hội nghị; chưa lập biên bản niêm yết khi cơng khai; chưa có bảng
cơng khai các điều 7,9,11 trong Nghị định 04/2015/NĐ-CP của Chính phủ;
Thứ bảy, hệ thống sổ ghi chép hội họp của một số nhà trường còn sơ sài,
chưa thể hiện được tính dân chủ trong trao đổi, thảo luận, tiếp thu, thống nhất ý
kiến và nội dung công việc; việc lưu trử các hồ sơ liên quan thiếu khoa học và
thiếu tính pháp lý.
Có nhiều ngun nhân dẫn đến những hạn chế, thiếu sót trong việc thực
hiện QCDC ở cơ sở tại các đơn vị như: nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý,
nhất là người đứng đầu về công tác dân chủ cơ sở chưa đầy đủ; chưa có hệ thống
giải pháp khoa học làm căn cứ để triển khai thực hiện; một bộ phận cán bộ, nhà
giáo còn thờ ơ, thiếu trách nhiệm với bản thân và tập thể, cịn có tâm lý cả nể, e
ngại; dân chủ chưa thành thói quen trong sinh hoạt, giao tiếp,...
Thực tiễn trên đây đặt ra yêu cầu cấp bách cần xây dựng một hệ thống giải
pháp khoa học để giúp các cơ sở giáo dục có căn cứ triển khai thực hiện dân chủ


12
trong trường học một cách hiệu quả, tạo dựng bầu khơng khí đồn kết, hợp tác,
dân chủ, thân thiện mới có điều kiện thực hiện đổi mới căn bản, tồn diện giáo
dục mà trước mắt là thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới ban hành
năm 2018.

III. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN QUY CHẾ
DÂN CHỦ CƠ SỞ TRONG TRƯỜNG HỌC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ
AN
1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của sở/phòng giáo dục
và đào tạo (sở/phòng) về thực hiện QCDC ở cơ sở đối với các trường học trên
địa bàn tỉnh
Với chức năng, nhiệm vụ là cơ quan chuyên môn của tỉnh/huyện, thành,
thị, thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo trên địa bàn,
Sở/phòng có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn, đơn đốc, kiểm tra việc thực hiện
QCDC ở cơ sở đối với các đơn vị trong toàn ngành nhằm thúc đẩy các trường
học xây dựng mơi trường nhà trường đồn kết, dân chủ, văn minh, tiến bộ; khơi
dậy và phát huy tiềm năng, thế mạnh của từng cá nhân, từng cơ quan, đơn vị, tạo
nên sức mạnh tổng hợp để đưa sự nghiệp giáo dục của từng địa phương, đơn vị
và toàn tỉnh ngày càng phát triển, tương xứng với bề dày truyền thống 990 năm
của tỉnh nhà, với truyền thống hiếu học và học giỏi của đất học Nghệ An, đồng
thời góp phần quan trọng vào việc nâng cao nguồn nhân lực, bản sắc con người
Xứ Nghệ trong thời đại mới.
Những hạn chế, thiếu sót của các nhà trường trong việc thực hiện QCDC
ở cơ sở đã được đề cập trong phần đánh giá thực trạng nói trên, mặc dù ngun
nhân chính là từ phía các nhà trường, song khơng thể khơng nhắc đến một
nguyên nhân quan trọng đó là sự thiếu sót trong cơng tác quản lý từ phía Sở
GD&ĐT và phịng GD&ĐT các huyện, thành, thị. Đồn kiểm tra thực hiện
QCDC cơ sở của tỉnh năm 2016 (tại Thông báo số 11/TB-TB01/CP ngày
07/02/2017) đã đề nghị Sở GD&ĐT: “Cần quan tâm hơn nữa công tác tuyên
truyền giáo dục, chỉ đạo cấp dưới trong việc tuyên truyền Nghị định 04/CP…”;
“Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện QCDC tại các đơn vị
cấp dưới, đảm bảo phát huy tốt dân chủ ở cơ sở. Quan tâm chỉ đạo Ban thực
hiện QCDC cơ sở tại các đơn vị cấp dưới”.
Vì vậy, để nâng cao hiệu quả thực hiện QCDC ở cơ sở trong trường học
trên địa bàn tỉnh, trước hết phải nâng cao vai trò, trách nhiệm của sở/phòng

trong việc chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện công tác dân chủ
cơ sở tại các trường học. Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở của sở/phòng


13
GD&ĐT sau khi được thành lập phải củng cố, kiện tồn khi có sự thay đổi nhân
sự; cơ cấu đảm bảo mỗi chi bộ/mỗi bộ phận thuộc sở/phịng đều có ít nhất 01
đồng chí là lãnh đạo tham gia BCĐ; xây dựng quy chế làm việc của BCĐ, phân
công nhiệm vụ cụ thể, phù hợp với từng người, từng vị trí cơng tác. Ban chỉ đạo
của sở/phịng hướng dẫn các đơn vị trực thuộc thành lập BCĐ hoặc Ban thực
hiện QCDC ở cơ sở để triển khai tại cơ sở giáo dục. Hàng năm Ban chỉ đạo của
sở/phòng ban hành văn bản hướng dẫn các đơn vị trực thuộc xây dựng chương
trình, kế hoạch thực hiện QCDC ở cơ sở, xây dựng các mơ hình, điểm sáng về
cơng tác dân chủ ở cơ sở để nhân rộng trong toàn ngành; tổ chức tập huấn nâng
cao năng lực cho cán bộ phụ trách công tác DCCS; thực hiện nghiêm túc chế độ
báo cáo; tăng cường công tác đôn đốc, nhắc nhở; thực hiện kiểm tra chuyên đề
về công tác DCCS để tư vấn, định hướng các đơn vị thực hiện nghiêm túc, hiệu
quả đồng thời kịp thời chấn chỉnh những sai sót. Các phịng chun mơn của Sở
cần lồng ghép trong chỉ đạo chuyên môn từng cấp học để chỉ đạo, định hướng về
công tác dân chủ cơ sở, đảm bảo để mọi cấp học, bậc học, mọi lĩnh vực đều đảm
bảo vấn đề dân chủ và phát huy trí tuệ tập thể trong thực hiện nhiệm vụ.
2. Nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng, đặc biệt là vai trò của
người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện
QCDC cơ sở nghiêm túc.
Nói đến khái niệm dân chủ là nói đến quyền làm chủ của nhân dân, nhưng
quyền làm chủ của nhân dân được thực hiện thơng qua vai trị, hoạt động của
người lãnh đạo, quản lý. Trong trường học cũng vậy, để thực hành dân chủ,
trước hết cấp ủy Đảng, lãnh đạo đơn vị phải có nhận thức đúng đắn về vai trị,
tầm quan trọng của cơng tác dân chủ, từ đó xác định và thực hiện đúng vai trị
của cấp ủy, của tập thể lãnh đạo, của người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Chi bộ

đảng nhà trường phải ban hành nghị quyết về công tác dân chủ ở cơ sở, tập trung
lãnh đạo các bộ phận, tổ chức đoàn thể trong nhà trường triển khai thực hiện đầy
đủ. Tập thể lãnh đạo nhà trường phải thống nhất cả nhận thức và hành động về
sự cần thiết thực hiện DCCS; gương mẫu trong đạo đức, lối sống; luôn lắng
nghe, tiếp thu ý kiến góp ý của cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và nhân
dân; thường xuyên nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, động viên, chia sẻ, tạo điều
kiện giúp đỡ cán bộ, giáo viên, nhân viên phát huy vai trị, năng lực của mình.
Thực tế cho thấy, các đơn vị mặc dù có cùng điều kiện hoạt động, đội ngũ sư
phạm giống nhau, nhưng nếu đơn vị nào có hiệu trưởng phát huy dân chủ tốt thì
đơn vị ấy tất yếu sẽ đạt kết quả tốt hơn. Vì lẽ đó, cá nhân đồng chí Bí thư chi bộ,
thủ trưởng đơn vị phải xác định đúng vai trò của mình là người đứng đầu, chịu


14
trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo và thực thi quyền dân chủ, khơng ủy thác, phó mặc
cho cấp dưới cho người khác được. Người đứng đầu phải tạo dựng được niềm
tin trong tập thể nhà trường về sự toàn tâm tồn ý vì sự nghiệp chung của nhà
trường, sự cơng bằng, khách quan, khơng riêng tư ích kỷ, khơng vụ lợi và chia
rẽ, bè phái; tin ở tầm nhìn và năng lực lãnh đạo, quản lý. Người đứng đầu phải
nhận thức đúng đắn giá trị của vấn đề dân chủ, biết phát huy sức mạnh của tập
thể, khơi dậy được tình cảm, trí tuệ của mỗi một thành viên, tạo cho họ cảm giác
tin tưởng, yên tâm, gắn bó, trách nhiệm, sẽ tạo nên sức mạnh đoàn kết, dẫn dắt
tập thể đi đến thành cơng.
Bác Hồ kính u đã từng dạy: “Dân chủ, sáng kiến, hăng hái, ba điều đó
rất quan hệ với nhau. Có dân chủ mới làm cho cán bộ và quần chúng đề ra sáng
kiến. Những sáng kiến đó được khen ngợi, thì những người đó càng thêm hăng
hái, và người khác cũng học theo. Và trong khi tăng thêm sáng kiến và hăng hái
làm việc, thì những khuyết điểm lặt vặt, cũng tự sửa chữa được nhiều”. Để xây
dựng môi trường dân chủ trong trường học đòi hỏi người thủ trưởng phải gương
mẫu về mọi mặt, từ lời nói đến việc làm, từ đạo đức lối sống đến việc lãnh đạo,

chỉ huy. Dân chủ đòi hỏi “người lãnh đạo không nên kiêu ngạo, mà nên hiểu
thấu”, muốn hiểu thấu phải biết lắng nghe. Đây là yêu cầu đầu tiên có tính chất
quyết định đến thành bại của người lãnh đạo, quản lý. Người lãnh đạo, quản lý
dù có thơng minh, tài giỏi, trình độ học vấn cao, có nhiều kinh nghiệm, nhưng
vẫn chưa đủ. Bởi vì như Người thường nói, khơng ai có thể hiểu được mọi thứ,
làm hết mọi việc. Ngay đến anh hùng, lãnh tụ cũng vậy. Để bù đắp sự thiếu hụt
đó, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, người lãnh đạo, quản lý chỉ có một cách duy
nhất là biết lắng nghe, biết thực hành dân chủ. Điều thông minh của người phụ
trách, sức mạnh của lãnh đạo không phải chỉ là những điều tự mình nghĩ ra, hay
tự mình làm lấy, mà quan trọng hơn, chính là ở chỗ biết tập hợp và phát huy trí
tuệ và sức mạnh tổng hợp của nhiều người, của tập thể. Sự tổng hợp đó được
nâng cao, được biến đổi về chất bởi sự thông minh của người phụ trách, người
lãnh đạo, “lắng tai nghe ý kiến để làm giàu trí tuệ của mình, vươn tới chân lý”.
Người đứng đầu đơn vị phải chủ động nghiên cứu kỹ các văn bản quy
định, hướng dẫn về công tác dân chủ cơ sở, đặc biệt là Thông tư số 11/2019/TTBGD&ĐT để hiểu đầy đủ và đúng đắn các nội dung quy định về quyền và trách
nhiệm của thủ trưởng cơ sở giáo dục; quyền và trách nhiệm của các cá nhân, tổ
chức trong cơ quan, đơn vị; quan hệ giữa hiệu trưởng với cơ quan quản lý cấp
trên, với đơn vị thuộc và trực thuộc, với chính quyền địa phương; những điều,


15
những việc phải cơng khai, hình thức, thời gian, thời điểm công khai; đối thoại
tại cơ sở giáo dục thực hiện như thế nào,…
Hàng năm thủ trưởng đơn vị phải xây dựng và chỉ đạo thực hiện kế hoạch
thực hiện quy chế dân chủ cơ sở; đưa nội dung công tác này vào kế hoạch công
tác hàng tuần, hàng tháng, hàng năm của cấp ủy, lãnh đạo đơn vị và các bộ phận,
đoàn thể để triển khai thực hiện. Kế hoạch phải xây dựng hướng tới mực tiêu
đưa nhà trường phát triển theo đúng nguyện vọng chính đáng của tập thể sư
phạm nhà trường, nâng niu trân trọng những thành quả của từng thành viên nhà
trường và luôn tạo điều kiện cho từng thành viên cống hiến.

Kế hoạch công tác của đơn vị không xây dựng một cách chung chung trừu
tượng mà cần xây dựng cụ thể chi tiết, đảm bảo đầy đủ tên công việc, thời gian
bắt đầu và thời gian kết thúc, địa điểm thực hiện, điều kiện đảm bảo, người thực
hiện…Việc giao công việc cho người nào thực hiện nội dung gì cần căn cứ vào
năng lực, sở trường và điều kiện, khả năng thực hiện của người đó, đảm bảo để
khi giao họ sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ; tránh giao việc chồng
chéo, trùng lặp, cá biệt có người có năng lực nhưng không được giao nhiệm vụ.
Trước khi ban hành kế hoạch, thủ trưởng đơn vị hoặc lãnh đạo phụ trách công
việc cần căn cứ nội dung công việc để lấy ý kiến góp ý của bộ phận, tổ chức, cá
nhân có liên quan, có thể lấy ý kiến trực tiếp thơng qua cuộc họp, hội ý (có ghi
biên bản thơng qua) hoặc lấy ý kiến góp ý bằng văn bản. Sau khi ban hành kế
hoạch, phải công khai để mọi người biết, hiểu và thực hiện. Khi thực hiện xong
kế hoạch phải tổ chức sơ kết, đánh giá, đúc rút kinh nghiệm để bổ cứu cho lần
sau.
3. Phát huy hiệu quả vai trò của Ban chỉ đạo/thực hiện QCDC cơ sở
Để thực hiện hiệu quả công tác DCCS trong trường học cần phải có đầu
mối chỉ đạo đơn đốc, triển khai. Vì vậy, các nhà trường cần thành lập Ban chỉ
đạo/thực hiện QCDC ở cơ sở; củng cố, kiện toàn ban khi có sự thay đổi nhân sự;
phân cơng cấp ủy viên, lãnh đạo cơ quan, đơn vị (tốt nhất là thủ trưởng đơn vị)
phụ trách công tác DCCS; đảm bảo mỗi bộ phận, mỗi đồn thể đều có ít nhất 01
đại diện tham gia; xây dựng quy chế làm việc của ban, phân công nhiệm vụ cụ
thể cho từng thành viên; thực hiện nghiêm túc chế độ họp, sơ kết, tổng kết. Ban
thực hiện QCDC cơ sở làm việc chân thành, trọng thị, thực chất, tránh hình thức;
xây dựng cơ chế dân chủ hoạt động thành nền nếp trong nhà trường, sâu sát lắng
nghe và tham mưu giải quyết kịp thời những ý kiến đúng, những nguyện vọng
chính đáng của cán bộ, giáo viên và học sinh; tham mưu xây dựng các mơ hình,
điển hình về cơng tác dân chủ cơ sở tại cơ quan, đơn vị để triển khai nhân rộng;


16

đề xuất khen thưởng kịp thời đối với cá nhân/tổ chức có nhiều đóng góp trong
xây dựng mơi trường nhà trường văn minh, lành mạnh và xử lý nghiêm những
trường hợp cố tình vi phạm, áp đặt, chủ quan, chia rẽ bè phái, gây mất dân chủ,
mất đoàn kết nội bộ,…
4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ,
giáo viên, nhân viên; công khai đầy đủ các nội dung theo quy định.
Dân chủ là quyền làm chủ thuộc về nhân dân. Trong trường học, mỗi cán
bộ, nhà giáo, người lao động đều là chủ thể. Quyền, trách nhiệm của hiệu trưởng
nhà giáo, cán bộ quản lý, người lao động, hội đồng trường và các đơn vị, tổ chức
trong các cơ sở giáo dục được quy định rất rõ tại Chương 3, Thông tư
11/2020/TT-BGDĐT ngày 19/5/2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên,
trên thực tế, không phải tất cả cán bộ, nhà giáo, người lao động đều hiểu đúng và
thực hiện nghiêm túc quyền là chủ và làm chủ của mình. Qua theo dõi, kiểm tra,
chúng tôi nhận thấy, tại các cơ sở giáo dục vẫn cịn tình trạng cán bộ, giáo viên,
nhân viên chưa hiểu và thực hiện đầy đủ các quyền dân chủ của mình, đặc biệt
là quyền được thảo luận, góp ý, tham gia xây dựng các kế hoạch, chương trình
cơng tác của nhà trường, quyền giám sát, phản biện,…; một số cán bộ thì bảo
thủ, cố chấp, thiếu tơn trọng, lắng nghe; giáo viên, nhân viên thì thụ động, co
thủ, đối phó, thiếu niềm tin vào tập thể và lãnh đạo, thiếu năng lực và kinh
nghiệm làm chủ trong đơn vị…Đây là khó khăn lớn nhất trong việc thực thi vấn
đề dân chủ trong trường học tại một số đơn vị.
Vì vậy, các nhà trường cần phải đẩy mạnh cơng tác tuyên truyền để mọi
cán bộ, giáo viên, nhân viên trong đơn vị nhận thức được đầy đủ ý nghĩa và giá
trị của mọi hoạt động trong nhà trường, xem đó như một phần máu thịt, là trách
nhiệm của mình để cùng chia sẻ một cách tự giác và chủ động; khơng né tránh,
co thủ, đối phó. Tun truyền để các đoàn thể, tổ chức trong nhà trường nhận
thức đúng đắn vai trị vị trí của tổ chức mình từ đó thực hiện đầy đủ và thực chất
chức năng đại diện của mình một cách hiệu quả và thiết thực.
Cơng tác tuyên truyền phải đảm bảo thường xuyên cập nhật, phổ biến các
văn bản về công tác dân chủ cơ sở tới cán bộ, giáo viên, nhân viên để họ biết,

hiểu và thực hiện: Chỉ thị số 30-CT/TW về xây dựng và thực hiện Quy chế dân
chủ cơ sở; Kết luận số 65-KL/TW ngày 4 tháng 2 năm 2010 của Ban Bí thư
Trung ương Đảng về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW về xây dựng và
thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở; Nghị định số 04/2015/NĐ-CP ngày
09/01/2015 của Chính phủ đã về việc thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ
quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập; Thông tư số


17
11/2020/TT-BGDĐT ngày 19/5/2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo Hướng dẫn
thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ sở giáo dục công lập thay thế Quyết
định số 04/2000/QĐ-BGDĐT; các văn bản hướng dẫn của các cấp ủy Đảng, của
Ban chỉ đạo thực hiện QCDC cơ sở các cấp, của Sở GD&ĐT.
Gắn việc tuyên truyền thực hiện QCDC cơ sở với việc triển khai thực hiện
nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp; đẩy mạnh thực hiện "Học tập và làm theo tư
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"; phong trào thi đua “Dân vận khéo”
và các cuộc vận động, các phong trào thi đua trong ngành, trong đơn vị.
Hình thức tuyên truyền phải đa dạng: phổ biến, quán triệt nội dung tại hội
nghị; niêm yết trên bảng tin, đăng trên trang mạng điện tử của đơn vị; xây dựng
những diễn đàn, câu lạc bộ để tuyên truyền các nội dung liên quan vấn đề dân
chủ.... Cử cán bộ tham gia tập huấn các lớp nghiệp vụ về công tác DCCS do cấp
trên tổ chức để tiếp thu nội dung về truyền đạt lại cho cán bộ, giáo viên, nhân
viên.
Công tác tuyên truyền gắn với việc công khai các nội dung theo Nghị định
04/2015/NĐ-CP của Chính phủ; Thơng tư 36/2017/TT-BGDĐT ngày
28/12/2017 và Thông tư 11/2020/TT-BGDĐT ngày 19/5/2020 của Bộ GD&ĐT.
Công khai là việc làm cần thiết, không thể thiếu trong nhà trường để cán bộ, nhà
giáo, người lao động, học sinh, phụ huynh biết các chủ trương, kế hoạch, các nội
quy, quy định và các hoạt động của nhà trường về mọi mặt và cập nhật các thông
tin một cách kịp thời. Việc công khai không chỉ dừng lại ở chỗ để cán bộ, nhà

giáo, người lao động biết để thực hiện mà còn để họ thực hiện chức năng giám
sát, kiểm tra theo quy định, để hạn chế những việc làm sai trái, tránh nghi ngờ,
gây mất đồn kết nội bộ.
Các nội dung hiệu trưởng cần cơng khai, hình thức và thời điểm cơng khai
trong trường học thực hiện theo Điều 9, 10 Thông tư 11 /2020/TT-BGDĐT ngày
19/5/2020 của Bộ GD&ĐT, như sau:
Nội dung phải công khai
Những việc phải công khai để nhà giáo, cán bộ quản lý và người lao động
biết bao gồm:
- Chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước liên
quan đến hoạt động của cơ sở giáo dục;
- Các nội quy, quy chế của cơ sở giáo dục; Kế hoạch năm học, học kỳ,
tháng, tuần;
- Kế hoạch, đề án, dự án, chiến lược định hướng phát triển của cơ sở giáo
dục;


18
- Kinh phí hoạt động hằng năm, bao gồm các nguồn kinh phí do ngân sách
nhà nước cấp và các nguồn tài chính khác; quyết tốn kinh phí hằng năm; tài
sản, trang thiết bị; kết quả kiểm toán của cơ sở giáo dục;
- Kế hoạch tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng; quyết định bổ nhiệm, biệt
phái, từ chức, miễn nhiệm, thay đổi chức danh nghề nghiệp, thay đổi vị trí
việc làm, đi cơng tác nước ngồi, giải quyết chế độ, nâng bậc lương, thăng
hạng, khen thưởng, kỷ luật, thôi việc, nghỉ hưu đối với nhà giáo, cán bộ quản
lý và người lao động; việc đánh giá, xếp loại, hợp đồng làm việc, chấm dứt
hợp đồng làm việc;
- Các vụ việc tiêu cực, tham nhũng trong cơ sở giáo dục đã được kết
luận; bản kê khai tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ phải kê khai theo
quy định của pháp luật;

- Kết quả thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong cơ sở
giáo dục;
- Kết quả tiếp thu ý kiến của nhà giáo, cán bộ quản lý và người lao
động về những vấn đề thuộc thẩm quyền quyết định của hiệu trưởng đưa ra lấy
ý kiến nhà giáo, cán bộ quản lý và người lao động quy định;
- Văn bản chỉ đạo, điều hành của cơ quan quản lý cấp trên liên quan
đến công việc của cơ sở giáo dục.
Những việc phải công khai để người học, cơ quan quản lý nhà nước có
thẩm quyền và xã hội tham gia giám sát, đánh giá cơ sở giáo dục theo quy định
của pháp luật bao gồm:
- Những việc được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định tại Quy
chế thực hiện công khai đối với cơ sở giáo dục và đào tạo thuộc hệ thống giáo
dục quốc dân;
- Tất cả các quy định của cơ sở giáo dục liên quan đến việc học tập của
người học theo quy định của pháp luật;
- Kết quả kiểm định chất lượng giáo dục.
Hình thức cơng khai:
Căn cứ đặc điểm, tính chất hoạt động và nội dung phải cơng khai, các cơ
sở giáo dục áp dụng một, một số hoặc tất cả các hình thức cơng khai sau đây:
- Niêm yết tại cơ sở giáo dục;
- Thông báo tại hội nghị nhà giáo, cán bộ quản lý, người lao động của
cơ sở giáo dục; thông báo tại đối thoại của cơ sở giáo dục;
- Thông báo bằng văn bản gửi toàn thể nhà giáo, cán bộ quản lý và
người lao động;


19
- Thông báo cho trưởng các đơn vị trực thuộc và thuộc cơ sở giáo dục
và yêu cầu đơn vị thông báo đến nhà giáo, cán bộ quản lý và người lao động
làm việc trong các đơn vị đó;

- Thơng báo bằng văn bản đến cấp ủy, Ban Chấp hành Cơng đồn cơ
sở giáo dục;
- Đăng tải trên trang thơng tin điện tử của cơ sở giáo dục;
- Các quy định liên quan đến việc học tập của người học phải được cơ
sở giáo dục cơng khai theo các hình thức phù hợp với nội dung, phương thức,
đối tượng, quy mô giáo dục, đào tạo.
Thời điểm và thời gian công khai
- Đối với các những việc phải công khai cho nhà giáo, cán bộ quản lý
và người lao động được biết: chậm nhất 03 ngày làm việc. Trường hợp đặc
biệt khơng q 05 ngày kể từ ngày văn bản có nội dung về các việc phải công
khai được ban hành hoặc kể từ ngày nhận được văn bản của cơ quan, đơn vị
cấp trên, trừ những tài liệu mật theo quy định của pháp luật và trường hợp sử
dụng hình thức thông báo tại hội nghị nhà giáo, cán bộ quản lý và người lao
động. Đối với văn bản niêm yết tại trụ sở của cơ sở giáo dục thì phải thực hiện
niêm yết ít nhất 30 ngày liên tục kể từ ngày niêm yết;
- Các quy định liên quan đến việc học tập của người học phải được cơ
sở giáo dục công khai vào tháng 6 hằng năm, đảm bảo đầy đủ, chính xác và
kịp thời trước khi khai giảng năm học mới hoặc khi có thay đổi nội dung liên
quan.
5. Tổ chức tốt hội nghị viên chức, người lao động hàng năm; thực hiện
nghiêm túc chế độ hội họp, giao ban theo quy định.
Hội nghị, hội họp, đặc biệt là hội nghị viên chức, người lao động có ý
nghĩa rất quan trọng trong việc thực hành quyền dân chủ. Đây là hình thức dân
chủ, là diễn đàn trực tiếp nhất để cán bộ, giáo viên, nhân viên đóng góp ý kiến
xây dựng các chương trình, kế hoạch cơng tác, xây dựng và sửa đổi các quy chế,
quy định… Đây cũng là nơi để cán bộ lãnh đạo giải trình những băn khoăn, thắc
mắc của cán bộ, nhà giáo, người lao động, đồng thời thể hiện sự lắng nghe, sự
tơn trọng, chia sẻ, của mình với đồng chí, đồng nghiệp. Vì vậy, hàng năm, lãnh
đạo đơn vị cần phối hợp với tổ chức cơng đồn tiến hành hội nghị cán bộ, viên
chức, người lao động đúng quy trình; tổ chức từ các tổ, bộ phận sau đó mới tiến

hành hội nghị toàn đơn vị. Các tổ chức, đoàn thể thực hiện nghiêm túc chế độ
hội họp để đánh giá kết quả công tác thời gian qua, xây dựng kế hoạch công tác
cho thời gian tiếp theo. Trong cuộc họp, người chủ trì phải gợi mở các vấn đề để


20
các thành viên dự họp với tư cách là người thực thi được trao đổi, chia sẻ, đóng
góp ý kiến về thời gian, địa điểm, cách thức thực hiện, dự kiến các tình huống
nảy sinh và cách xử lý trong quá trình triển khai thực hiện,…Lãnh đạo đơn vị và
các tổ chức căn cứ vào ý kiến của thành viên dự họp trao đổi, biểu quyết để
thống nhất. Tất cả các cuộc họp đều phải cử thư ký ghi biên bản; thư ký cuộc
họp ghi đầy đủ nội dung diễn biến của cuộc họp vào sổ ghi biên bản các cuộc
họp (lưu ý ghi chép các nội dung phổ biến, công khai, các ý kiến trao đổi, thảo
luận, thống nhất của các thành viên dự họp và kết luận của người chủ trì)
6. Xây dựng, sửa đổi, bổ sung các quy chế quy định của cơ quan, đơn vị
để triển khai thực hiện thống nhất, đồng bộ
Các quy chế, quy định của cơ quan, đơn vị là căn cứ để cán bộ, nhà giáo
học sinh, các tổ chức và cá nhân tham gia hoạt động giáo dục tại nhà trường
thực hiện đúng đắn quyền và nghĩa vụ của mình đối với từng lĩnh vực; đảm bảo
để mọi hoạt động của nhà trường có nền nếp, kỷ cương. Đây là một trong những
điều kiện quan trọng để thực hiện quyền dân chủ trong trường học.
Vào đầu năm học, nhà trường cần tổ chức rà soát, xây dựng, sửa đổi các
quy chế, quy định của đơn vị phù hợp với đặc điểm tình hình của đơn vị và các
quy định mới của cấp có thẩm quyền (Quy chế dân chủ cơ sở, Quy chế làm việc,
Quy chế chi tiêu nội bộ, Quy chế văn hóa cơng sở, Quy chế phối hợp với các tổ
chức, đoàn thể…), đảm bảo tốt việc thực hiện nhiệm vụ. Đối với các nội dung
có đánh giá, xếp loại, cần phải xây dựng bộ tiêu chí rõ ràng, cụ thể để làm căn
cứ thực hiện.
Để thực hành dân chủ và phát huy trí tuệ của cán bộ, nhà giáo, người lao
động, việc sửa đổi các quy chế, quy định của cơ quan, đơn vị cần được thảo

luận, trao đổi, lấy ý kiến của toàn thể cán bộ, nhà giáo, người lao động, ý kiến
của các tổ chức, đoàn thể liên quan trước khi ban hành; đảm bảo để mọi thành
viên trong đơn vị đều thông suốt và đồng thuận, các ý kiến khác với chủ trương
chung (nếu có) đều phải được trao đổi, phân tích làm rõ, đảm bảo thấu tình, đạt
lý, tất cả vì lợi ích chung của tập thể.
7. Tăng cường trao đổi, phản biện tại các hội nghị; tổ chức đối thoại
với cán bộ, nhà giáo, người lao động, học sinh.
Trao đổi, phản biện là việc làm rất cần thiết của lãnh đạo cơ sở giáo dục
nhằm tạo sự đồng thuận trong thực hiện nhiệm vụ. Đối thoại là giải pháp tạo nên
sự gần gũi, thân thiện; là dịp để lãnh đạo nắm bắt thông tin; chia sẻ tâm tư
nguyện vọng, khó khăn với cán bộ, nhà giáo, người lao động, học sinh, cha mẹ
học sinh,…; để tìm ra biện pháp hữu hiệu tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn


21
trong hoạt động giáo dục, không để những bất cập kéo dài gây bức xúc, căng
thẳng làm mất đoàn kết nội bộ. Đối thoại với học sinh giúp các em tháo gỡ
những khó khăn về tư tưởng, tâm lý để ổn định tinh thần, tập trung học tập, hạn
chế xích mích, bất hịa… Điều đáng nói là một bộ phận khơng ít giáo viên,
người lao động, học sinh trong các cơ sở giáo dục thường có tâm lý cả nể, e
ngại, sợ va chạm nên không dám trao đổi, chia sẻ, khơng thẳng thắn góp ý
khơng hợp tác trao đổi…làm cản trở đến việc thực thi quyền dân chủ của bản
thân và khơng tạo nên sức mạnh cho tập thể.
Vì vậy, lãnh đạo các đơn vị cần căn cứ đặc điểm tình hình của đơn vị để
lựa chọn phạm vi, quy mô và đối tượng đối thoại. Phải đặt hàng, giao nhiệm vụ
cho các bộ phận liên quan, cho từng cá nhân gắn với chức năng, nhiệm vụ và
quyền hạn của mình có ý kiến cụ thể về những vấn đề sắp trao đổi, quy định
khoảng thời gian để họ chuẩn bị. Trong đối thoại, trao đổi, người chủ trì phải hết
sức tôn trọng các thành viên tham gia, đặt mình vào vị trí của người đối thoại để
lắng nghe, thấu hiểu những chia sẻ, băn khoăn, trăn trở, những khó khăn mà họ

đang gặp phải và những đề xuất, kiến nghị của họ để ghi nhận và tìm cách tháo
gỡ; tránh nơn nóng, áp đặt ý chí và suy nghĩ chủ quan gây bức xúc, căng thẳng,
làm cho hiệu quả của đối thoại không được như mong muốn. Việc trao đổi, chia
sẻ và nắm bắt thông tin phải tiến hành thường xuyên, có thể thực hiện theo định
kỳ hoặc theo yêu cầu cần thiết của nhà trường. Nội dung đối thoại cần được
chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả.
8. Phát huy vai trò của các tổ chức, đoàn thể trong đơn vị, đẩy mạnh
hoạt động của thanh tra nhân dân; phối hợp tốt với cấp ủy, chính quyền,
đoàn thể ở địa phương để phát huy quyền làm chủ của cán bộ, nhà giáo và
người lao động.
Các tổ chức, đồn thể trong nhà trường đóng vai trị hết sức quan trọng
trong việc tạo bầu khơng khí sơi nổi, dân chủ, đoàn kết, kỷ cương của đơn vị.
Tham gia vào các tổ chức, đoàn thể, cán bộ, nhà giáo và người lao động có mơi
trường để thể hiện năng lực, sở trường, bản lĩnh và sự sáng tạo của mình. Cũng
qua mơi trường hoạt động trong các tổ chức, đồn thể, cán bộ nhà giáo và người
lao động có điều kiện để hiểu biết lẫn nhau chia sẻ với nhau, hợp tác cùng nhau
để góp phần hồn thành mục tiêu đề ra. Tổ chức, đoàn thể hoạt động mạnh vừa
khơi dậy, phát huy trí tuệ của mỗi người, vừa tạo cho họ thực hiện thói quen làm
chủ và thực thi quyền dân chủ của mình. Ngược lại, nếu tổ chức, đồn thể trong
nhà trường khơng đủ mạnh, khơng có sức hấp dẫn thì khơng thu hút được nhiều
thành viên tham gia, khơng phát huy được vai trị của họ, đồng thời làm cho mỗi


22
người thụ động, ít hịa đồng, ít bộc lộ bản thân và tinh thần dân chủ không được
thể hiện, phát huy.
Vì vậy, tổ chức Cơng đồn, Đồn, Hội, Đội trong nhà trường phải hoạt
động thực chất, có chiều sâu, khơng hình thức đối phó, phải tạo được nhiều hoạt
động sơi nổi, bổ ích, phù hợp với năng khiếu, sở trường cho các thành viên tham
gia với nhiều hình thức như: tổ chức diễn đàn, tham quan, dã ngoại, sinh hoạt

câu lạc bộ; tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền và các đồn thể đóng
trên địa bàn để hỗ trợ, tạo điều kiện và phối hợp tổ chức thực hiện đồng thời
tăng cường vai trò giám sát, phản biện của các tổ chức, đoàn thể, các lực lượng
xã hội đối với các hoạt động của nhà trường nhằm đảm bảo quyền làm chủ của
mọi người.
Để giám sát hiệu quả hoạt động của nhà trường, đảm bảo quyền làm chủ
của cán bộ, nhà giáo, người lao động và học sinh, việc đẩy mạnh hoạt động của
Ban thanh tra nhân dân là hết sức quan trọng. Với chức năng, nhiệm vụ và
quyền hạn của mình, ban Thanh tra nhân dân thực hiện kiểm tra, giám sát mọi
mặt hoạt động của nhà trường, thông báo kết quả kiểm tra giám sát để mọi người
biết, tạo nên sự rõ ràng, minh bạch, sự tin cậy và tôn trọng lẫn nhau, tránh được
hoặc hạn chế những sự nghi ngờ, thiếu tin tưởng gây mất đoàn kết nội bộ. Thanh
tra nhân dân xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát đồng thời thực hiện đúng
chức năng nhiệm vụ của mình cịn có tác dụng ngăn ngừa và kịp thời giúp lãnh
đạo đơn vị, các bộ phận liên quan khắc phục những thiếu sót, sai trái, không để
phát sinh những vấn đề phức tạp trong đơn vị.
9. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện QCDC cơ sở.
Thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công
dân (nếu có)
Kiểm tra là một khâu quan trọng của chu trình quản lý. Trong nhà trường
để đảm bảo thực thi quyền dân chủ một cách hiệu quả, cần đẩy mạnh hoạt động
kiểm tra nội bộ trường học. Việc kiểm tra phải tiến hành thường xuyên nhằm
đôn đốc, nhắc nhở các bộ phận, tổ chức, cá nhân thực hiện hiệu quả công tác
DCCS theo chức trách, nhiệm vụ được giao; kịp thời tư vấn, định hướng đối với
những việc chưa tốt, chưa phù hợp để đảm bảo việc thực hiện QCDC cơ sở ngày
càng tốt hơn. Công tác kiểm tra thực hiện cần linh hoạt: theo kế hoạch; đột xuất;
kiẻm tra chuyên đề về thực hiện QCDC cơ sở, kết hợp lồng ghép trong kiểm tra
thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của từng bộ phận;…
Thực hiện tiếp dân thường xuyên với thái độ ân cần, giải thích rõ những
thắc mắc của dân để dân hiểu, dân đồng tình cùng chung tay với ngành giáo dục

23
thực hiện nhiệm vụ giáo dục học sinh. Việc đối thoại giải quyết đơn thư khiếu
nại, tố cáo (nếu có) phải được tiến hành đúng quy định.
10. Khen thưởng, khích lệ kịp thời đối với các cá nhân và tập thể có
thành tích xuất sắc, xử lý nghiêm đối với những trường hợp vi phạm quyền
dân chủ hoặc cản trở việc thực thi quyền dân chủ trong trường học
Mục đích của việc thi đua - khen thưởng là nhằm động viên, khích lệ, nêu
gương đối với những việc làm tốt, để sau khi được biểu dương, khen thưởng, tập
thể, cá nhân được khen phát huy tính tích cực trong cơng việc được giao; người
chưa được khen cũng thấy được trách nhiệm và nghĩa vụ của mình, cần phải
phấn đấu để được ghi nhận trong thời gian tới. Kỷ luật là biện pháp để xử lý và
ngăn chặn đối với những hành vi sai trái, những việc làm xấu để giáo dục, răn đe
đối với người vi phạm, qua đó người khác nhìn vào để tự giáo dục và rèn luyện
bản thân tránh mắc phải những sai lầm, khuyết điểm tương tự.
Trong việc thực hiện QCDC ở cơ sở việc khen thưởng tập thể và cá nhân
điển hình có vai trị hết sức quan trọng trong việc lan tỏa, nhân rộng tinh thần
dân chủ, phát huy sức mạnh đoàn kết trong thực thi nhiệm vụ. Vì vậy, các nhà
trường cần lựa chọn xây dựng một số mơ hình điểm sáng về cơng tác dân chủ cơ
sở tại đơn vị, có thể chọn một vài tổ chuyên môn thực hiện hiệu quả công tác
dân chủ trong xây dựng và thực hiện kế hoạch của tổ; một vài cá nhân tiêu biểu
có nhiều đóng góp xây dựng chương trình, kế hoạch cơng tác của nhà trường
đem lại hiệu quả hoặc có tinh thần đấu tranh, phản biện tích cực...để biểu dương
và đề nghị các cấp khen thưởng, tạo động lực thúc đẩy phong trào dân chủ trong
nhà trường phát triển.
Đối với những trường hợp thiếu hợp tác, chây lười, không tham gia ý kiến
cần có sự nhắc nhở và đánh giá kịp thời để sửa chữa điều chỉnh. Trường hợp áp
đặt ý chí chủ quan, thiếu tôn trọng đồng nghiệp, tổ chức, vi phạm quyền dân chủ
cần được phê bình, kiểm điểm và đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định

nhằm đảm bảo môi trường nhà trường luôn gần gũi, thân thiện, dân chủ, hợp tác,
mọi tài năng sáng tạo đều được phát huy, mọi khó khăn đều bị đẩy lùi.
IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Trên đây là 10 giải pháp chúng tôi đã chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị triển
khai thực hiện từ năm 2019 đến nay. Sau hơn 2 năm triển khai một số giải pháp
nâng cao chất lượng công tác dân chủ cơ sở trong trường học trên địa bàn tỉnh
Nghệ An, công tác dân chủ cơ sở trong trường học trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã
có nhiều chuyển biến tích cực, đã thu được một số kết quả bước đầu đáng ghi
nhận.


24

1. Cơng tác chỉ đạo của Sở, phịng Giáo dục và Đào tạo
Với trách nhiệm của cơ quan đầu ngành, Đảng ủy cơ quan Sở ban hành
Nghị quyết về công tác Dân chủ ở cơ sở, tập trung chỉ đạo các chi bộ trong toàn
Đảng bộ lãnh đạo các đơn vị thực hiện nghiêm túc. Lãnh đạo Sở luôn thống nhất
cả nhận thức và hành động về sự cần thiết thực hiện DCCS; gương mẫu trong
đạo đức, lối sống; luôn lắng nghe, tiếp thu ý kiến góp ý của cán bộ, CC, VC và
nhân dân; gần gũi cơ sở, thường xuyên nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, chia sẻ tạo
điều kiện giúp đỡ cán bộ, CC, VC phát huy tốt nhất vai trị, năng lực của mình.
Ban chỉ đạo thực hiện QCDC Sở GD&ĐT thường xuyên được củng cố,
kiện toàn Ban chỉ đạo khi có sự thay đổi nhân sự; phân công BCH Đảng ủy phụ
trách công tác DCCS (02 đồng chí, trong đó có 01 đồng chí Lãnh đạo Sở), đảm
bảo mỗi chi bộ/mỗi phịng đều có ít nhất 01 đồng chí là lãnh đạo phịng tham gia
BCĐ; xây dựng quy chế làm việc của BCĐ, phân công nhiệm vụ cụ thể, phù hợp
với từng người; thực hiện nghiêm túc chế độ hội họp BCĐ theo quy định. Hằng
năm Ban chỉ đạo đã tham mưu xây dựng kế hoạch cơng tác, hướng dẫn các các
phịng GD&ĐT, các đơn vị trực thuộc xây dựng và triển khai thực hiện chương
trình, kế hoạch công tác dân chủ cơ sở, sơ kết, tổng kết đầy đủ, kịp thời. Từ

tháng 01 năm 2019 đến nay, Sở Giáo dục và Đào tạo đã ban hành nhiều văn bản
lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện các chỉ thị, kết luận, nghị định của Đảng,
Nhà nước về thực hiện QCDC ở cơ sở: Công văn số 213/CTr- SGD&ĐT ngày
19/02/2019 của Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở ngành về Chương trình
triển khai thực hiện công tác dân chủ ở cơ sở năm 2019; Công văn số
209/SGD&ĐT-VP ngày 19/2/2019 của Sở GD&ĐT về việc đơn đốc thực hiện
kỷ cương, kỷ luật hành chính; Kế hoạch số 473/KH-SGD&ĐT ngày 01/4/2019
về việc kiểm tra cải cách hành chính; Kế hoạch số 520/KH-SGD&ĐT ngày
5/4/2019 về việc kiểm tra công tác thực hiện QCDC ở cơ sở và cơng tác dân vận
chính quyền; Cơng văn số 629/SGD&ĐT-CTTT ngày 18/4/2019 về việc tổ chức
thực hiện Thông tư 06/2019/TT-BGDĐT về quy định quy tắc ứng xử trong các
cơ sở giáo dục; Công văn số 766/SGD&ĐT-CTTT ngày 10/5/2019 về việc
hướng dẫn xét thi đua khen thưởng năm học 2018- 2019; Công văn số
904/SGD&ĐT-CTTT ngày 29/5/2019 về việc hướng dẫn tự kiểm tra, báo cáo sơ
kết việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở 6 tháng đầu năm 2019; Công văn số
2204/SGD&ĐT-CTTT ngày 22/11/2019 của Sở Giáo dục và Đào tạo về việc tự
kiểm tra, báo cáo kết quả thực hiện QCDC ở cơ sở năm 2019; Công văn số


25
287/CTr-BCĐ ngày 20/02/2020 của Ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở Sở
Giáo dục và Đào tạo về Chương trình cơng tác DCCS năm 2020; Cơng văn số
721/SGD&ĐT-CTTT ngày 05/5/2020 của Sở GD&ĐT về việc đôn đốc thực
hiện quy chế DCCS và công tác dân vận khéo; Công văn số 1031/SGD&ĐTCTTT ngày 12/6/2020 về việc tự kiểm tra, báo cáo sơ kết công tác DCCS 6
tháng đầu năm 2020; Công văn số 2050/SGD&ĐT-CTTT ngày 05/10/2020 về
xây dựng điểm sáng thực hiện quy chế DCCS và điểm sáng về công tác dân vận
chính quyền năm 2020, Cơng văn số 2367/SGSD&ĐT-CTTT ngày 05/11/2020
về việc hướng dẫn tự kiểm tra, báo cáo kết quả thực hiện QCDCCS năm
2020…).
Phòng GD&ĐT các huyện, thành, thị trên địa bàn toàn tỉnh cũng đã quan

tâm chỉ đạo, định hướng cho các đơn vị trực thuộc trong việc xây dựng chương
trình, kế hoạch triển khai thực hiện QCDC ở cơ sở. Việc chỉ đạo thực hiện
QCDC vừa qua hệ thống văn bản riêng, vừa lồng ghép trong chỉ đạo thực hiện
nhiệm vụ chuyên môn.
Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý,
giáo viên, nhân viên, học sinh về vai trò tầm quan trọng của công tác dân chủ ở
cơ sở trong trường học được sở và các phòng GD&ĐT đẩy mạnh. Hình thức
tuyên truyền phong phú, đa dạng: phổ biến qua văn bản chỉ đạo, quán triệt kịp
thời văn bản chỉ đạo của cấp trên tại hội nghị, các cuộc họp, tập huấn; niêm yết
các nội dung cần thiết tại bảng tin cơ quan đăng tải trên Cổng thông tin điện tử
của ngành. Ngoài ra, Sở GD&ĐT đã thực hiện tuyên truyền qua các bài viết
đăng trên bản tin “Giáo dục Nghệ An”, phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo
chí để tuyên truyền… Mỗi năm Sở đã tổ chức 01 đợt tập huấn cho trưởng phòng
GD&ĐT, thủ trưởng các đơn vị trực thuộc và cán bộ, công chức phụ trách công
tác DCCS; thanh tra Sở tổ chức tập huấn cho Trưởng ban Thanh tra nhân dân;
Cơng đồn ngành giáo dục tổ chức tập huấn nghiệp vụ, phương pháp tổ chức lấy
ý kiến cán bộ, công chức và tổ chức Hội nghị cán bộ, viên chức, người lao động
cho Chủ tịch cơng đồn cơ sở.
Nội dung cơng tác dân chủ ở cơ sở được đưa vào kế hoạch công tác của
cấp ủy, lãnh đạo Sở và các phòng thuộc cơ quan Sở hàng tuần, hàng tháng, hàng
năm để chỉ đạo, triển khai thực hiện. Việc công khai các nội dung theo Nghị
định 04/2015/NĐ-CP của Chính phủ được thực hiện bài bản, đúng quy định.
Sở phối hợp với Cơng đồn ngành hướng dẫn quy trình, phương pháp tổ
chức Hội nghị viên chức, người lao động hàng năm đồng thời cử cán bộ dự Hội
nghị để nắm bắt tình hình và chỉ đạo thực hiện. Chỉ đạo, hướng dẫn các phòng