Trường……………..
Khoa…………..
ĐỀ ÁN
"Kế toán tập hợp chi phí
sản xuất trong doanh
nghiệp sản xuất"
Tiểu luận kế toán Khoa: Kinh tế - quản trị kinh
doanh
SVTH: Đồng Thị Thuận GVHD: Nguyễn Thị Nụ
1
LỜI MỞ ĐẦU
Nền kinh tế thị trường với sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế xuất
hiện như một động lực thúc đẩy sự phát triển của sản xuất kinh doanh. Hiệu quả
kinh doanh là vấn đề được đặt lên hàng đầu là mục tiêu phấn đấu của mọi doanh
nghiệp, là điều kiện cần thiết để các doanh nghiệp củng cố vị trí vững chắc trên
thị tr
ường.
Kế toán chi phí sản xuất là một phần quan trọng trong kế toán của doanh
nghiệp xét trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế, việc giảm chi phí sản xuất của
doanh nghiệp đem lại sự tiết kiệm lao động xây dựng, tăng tích luỹ cho nền kinh
tế và phục vụ cho mục đích tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp. Do đó
đây không chỉ là vấn đề quan tâm chung của toàn xã hội.
Xuất phát t
ừ vai trò to lớn áp dụng những kiến thức đã học nên em xin
chọn đề tài "Kế toán tập hợp chi phí sản xuất trong doanh nghiệp sản xuất".
Bài viết này được hoàn thành trên cơ sở có tham khảo các giáo trình kế toán của
trường ĐHKTQD, ĐH Phương Đông và quyết định 15/2006/QĐ-BTC, nhưng
do trình độ lý luận và nhận thức còn hạn chế thưòi gian tìm hiểu chưa nhiều nen
không tránh khỏi những thiếu xót kính mong s
ự góp ý của thầy cô cho bài viết
của em được hoàn thiện hơn.
Tiểu luận kế toán Khoa: Kinh tế - quản trị kinh
doanh
SVTH: Đồng Thị Thuận GVHD: Nguyễn Thị Nụ
2
PHẦN I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT
TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT
1. Tổng quan về kế toán tập hợp chi phí sản xuất trong doanh nghiệp sản
xuất
1.1. Sự cần thiết phải tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất
Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần
kinh tế đều chịu sự tác động của các quy luật kinh tế cơ bản như quy luật cung -
cầu, quy luật cạnh tranh, quy luật giá trị… Do vậy tồ
n tại và phát triển, quá trình
sản xuất kinh doanh cần phải được định hướng và tổ chức theo những hướng đã
định.
Tiền đề cho sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp là lợi nhuận.
Đây là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Để tổng hợp và cung cấp các thông tin cần thiết này,
công cụ
đắc lực mà doanh nghiệp sử dụng là kế toán trogn đó trình tự tập hợp
chi phí sản xuất là một phần hành cơ bản quan trọng nhất đối với các doanh
nghiệp sản xuất.
Sự phát triển về quy mô, môi trường sản xuất kinh doanh đặt các doanh
nghiệp luôn đứng trước một tình hình sản xuất kinh doanh mới, một nhu cầu
thông tin mới. Vì vậy, yêu cầu thông tin về chi phí sản xuất ngày càng phải
nhanh chóng, linh hoạt và hữ
u ích hơn nhằm giúp cho các doanh nghiệp nắm bắt
những thông tin kinh tế liên quan đến chi phí. Từ đó, tìm ra phương án sản xuất
hiệu quả, hợp lý, đồng thời có những biện pháp quản lý và sử dụng chi phí một
cách tiết kiệm nhằm hạ thấp giá thành sản phẩm, nâng cao chất lượng sản phẩm,
tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường của doanh nghiệp.
1.2. Ý nghĩa của việc vận dụ
ng kế toán tập hợp chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất là chỉ tiêu phản ánh hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp. Tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất là tiền đề tiến hành hạch toán
Tiểu luận kế toán Khoa: Kinh tế - quản trị kinh
doanh
SVTH: Đồng Thị Thuận GVHD: Nguyễn Thị Nụ
3
kinh doanh, xác định kết qủa kinh doanh cũng như giá thành của từng loạ sản
phẩm, dịch vụ, lao động…. trong doanh nghiệp.
1.3. Quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Trong doanh nghiệp sản xuất, chi phí phát sinh ở các giai đoạn của quá
trình kinh doanh: giai đoạn cung cấp, giai đoạn sản xuất, giai đoạn tiêu thụ.
Trong giai đoạn sản xuất, một mặt doanh nghiệp phải bỏ ra nhữ
ng chi phí
để tiến hành sản xuất chi phí nhân công trực tiếp, chi phí NVL trực tiếp chi phí
sản xuất chung. Mặt khác, chi phí của doanh nghiệp lại được đo lường, được
tính toán bằng tiền trong một khoảng thời gian xác định. Nhưng để phục vụ cho
quản lý và hạch toán kinh doanh, chi phí sản xuất phải được tính toán tổng hợp
theo từng thời kỳ. Hàng tháng, hàng quý, hàng năm phù hợpvới kỳ báo cáo chỉ
những chi phí sản xuất mà doanh nghiệ
p bỏ ra trong kỳ mới được tính vào chi
phí sản xuất trong kỳ.
Tất cả những chi phí của một doanh nghiệp sản xuất sẽ đi đầu về đâu, bù
đắp từ đâu? câu trả lời là toàn bộ chi phí đó sẽ được vốn hoá thành những tài sản
ở giai đoạn đầu, sẽ được chuyển hoá vào giai đoạn sản xuất. Để bảo đảm bù đắp
được chi phí và có lãi, đòi h
ỏi các doanh nghiệp phải tổ chức tập hợp chi phí
một cách chính xác, kịp thời, hợp lý nhằm sản phẩm đồng thời thu được lợi
nhuận cao nhất làm tăng khả năng cạnh tranh và nâng cao hiệu quả kinh doanh
của doanh nghiệp.
2. Khái niệm và phân loại chi phí sản xuất
2.1. Khái niệm chi phí sản xuất
Những nhận thức về chi phí có thể khác nhau về quan điểm, hình thức thể
hiện chi phí nhưng t
ất cả đều thống nhất khái niệm "chi phí sản xuất là biểu hiện
bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hoá cần thiết cho
quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh mà doanh nghiệp phải chi ra trong kỳ
kinh doanh".
2.2. Phân loại chi phí sản xuất
Tiểu luận kế toán Khoa: Kinh tế - quản trị kinh
doanh
SVTH: Đồng Thị Thuận GVHD: Nguyễn Thị Nụ
4
Phân loại chi phí sản xuất là việc sắp xếp chi phí theo từng loại, từng
nhóm khác nhau theo những đặc trưng nhất định. Một số cách phân loại chủ yếu
được sử dụng phổ biến trong hạch toán chi phí sản xuất trên góc độ kế toán tài
chính.
a. Phân loại theo yếu tố chi phí
Theo quy định hiện hành ở Việt Nam toàn bộ chi phí được chia thành 6
yếu tố chi phí sau:
+ Yếu tố chi phí NVL bao gồm toàn bộ giá trị NVL chính, vật li
ệu phụ,
phụ tùng thay thế, công cụ, dụng cụ…. sử dụng vào sản xuất kinh doanh.
+ Yếu tố chi phí tiền lương và các khoản phụ cấp theo lương. Phản ánh
tổng số tiền lương và phụ cấp mang tính chất lương phải trả cho toàn bộ công
nhân, viên chức.
+ Yếu tố chi phí BHXH, BHYT, kinh phí công đoàn: phản ánh phần
BHXH, BHYT, kinh phí công đoàn trích theo tỷ lệ quy định trên tổng số tiền
lương và phụ cấp l
ương phải trả công nhân viên.
+ Yếu tố chi phí khấu hao tài sản cố định: Phản ánh tổng số khấu hao tài
sản cố định phải trích trong kỳ của tất cả tài sản cố định sử dụng cho sản xuất
kinh doanh trong kỳ.
+ Yếu tố chi phí dịch vụ mua ngoài: phản ánh toàn bộ chi phí dịch vụ mua
ngoài dùng vào sản xuất kinh doanh.
+ Yếu tố chi phí khác bằng tiền: phản ánh toàn bộ chi phí khác bằng tiền
ch
ưa phản ánh ở các yếu tố trên dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong
kỳ.
b. Phân loại chi phí sản xuất theo khoảng mục giá thành là sắp xếp những
chi phí có những công dụng giống nhau vào cùng một khoản mục chi phí. Căn
cứ vào công dụng và mức phân bổ chi phí cho từng đối tượng theo quy định hiện
hành bao gồm:
Tiểu luận kế toán Khoa: Kinh tế - quản trị kinh
doanh
SVTH: Đồng Thị Thuận GVHD: Nguyễn Thị Nụ
5
+ Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp phản ánh toàn bộ chi phí về nguyên,
vật liệu chính, phụ, nhiên liệu…. tham gia trực tiếp vào việc sản xuất, chế toạ
sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ.
+ Chi phí nhân công trực tiếp gồm tiền lương, phụ cấp lương và các
khoản trích cho các quỹ BHXH, BHYT, kinh phí công đoàn theo tỷ lệ với tiền
lương phát sinh.
+ Chi phí sản xuất chung là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân
xưởng s
ản xuất (trừ chi phí vật liệu và nhân công trực tiếp).
+ Chi phí bán hàng: bao gồm toàn bộ những chi phí phát sinh liên quan
đến quản trị kinh doanh và quản lý hành chính trong doanh nghiệp.
3. Đối tượng và phương pháp tập hợp chi phí sản xuất
3.1. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất
Xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất thực chất là việc xác định
nơi phát sinh chi phí và mới chịu chi phí, đối tượng hạch toán chi phí sản xuất
có thể là:
+ Toàn b
ộ quy trình công nghệ sản xuất của doanh nghiệp
+ Từng giai đoạn, quy trình công nghệ riêng biệt, từng phân xưởng, tổ,
đội sản xuất. Từng nhóm sản phẩm cùng loại, từng loại mặt hàng, từng sản
phẩm, từng bộ phận.
+ Từng công trình, hạng mục công trình, từng phân xưởng sản xuất, đội
sản xuất
3.2. Phương pháp hạch toán chi phí
Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất là một phươ
ng pháp hay hệ thống
các phương pháp được sử dụng để tập hợp và phân loại các chi phí sản xuất theo
đối tượng hạch toán chi phí.
Về cơ bản, phương pháp hạch toán chi phí bao gồm các phương pháp
hạch toán chi phí theo sản phẩm, theo đơn đặt hàng, theo giai đoạn công nghệ,
theo phân xưởng theo nhóm sản phẩm…
Tiểu luận kế toán Khoa: Kinh tế - quản trị kinh
doanh
SVTH: Đồng Thị Thuận GVHD: Nguyễn Thị Nụ
6
Nội dung chủ yếu của các phương pháp hạch toán chi phí sản xuất là kế
toán mở thẻ (hoặc sổ) chi tiết hạch toán chi phí sản xuất theo từng đối tượng đã
xác định, phản ánh các chi phí phát sinh có liên quan đến đối tượng, hàng tháng
tổng hợp chi phí theo từng đối tượng. Mỗi phương pháp hạch toán chi phí ứng
với một loại đối tượng hạch toán chi phí nên tên gọi của phương pháp này biểu
hiện đối t
ượng mà nó cần tập trung và phân loại chi phí.
Tiểu luận kế toán Khoa: Kinh tế - quản trị kinh
doanh
SVTH: Đồng Thị Thuận GVHD: Nguyễn Thị Nụ
7
PHẦN II
KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT TRONG
DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT
A. KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT
Trình tự tập hợp chi phí sản xuất
Việc tập hợp chi phí sản xuất phải được tiến hành theo một trình tự hợp
lý, khoa học thì mới có thể tính giá thành sản phẩm một cách chính xác kịp thời.
Có thể khái quát chung việc tập hợp chi phí sản xuất qua các bước sau:
+ Bước 1: Tập hợp các chi phí cơ bản có liên quan trực tiếp cho từng đối
tượng sử
dụng.
+ Bước 2: Tính toán và phân bổ lao vụ của các ngành sản xuất kinh doanh
phù trợ cho từng đối tượng sử dụng trên cơ sở khối lượng lao vụ phục vụ và giá
thành đơn vị lao vụ.
+ Bước 3: Tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung cho các loại sản
phẩm có liên quan
+ Bước 4: Xác định chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ, tính ra tổng giá
thành và giá thành đơn vị sản phẩm.
I. Tập hợp chi phí s
ản xuất phát sinh có liên quan đến từng đối tượng tập
hợp chi phí
1.1. Tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Chi phí NVL trực tiếp bao gồm giá trị nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ,
nhiên liệu… được xuất dùng trực tiếp cho việc chế tạo sản phẩm
Tài khoản sử dụng
Để theo dõi các khoản chi phí NVL trực tiếp kế toán sử dụng tài khoản
621 "chi phí NVL trực tiếp". Tài khoản này đượ
c mở chi tiết theo từng đối
tượng tập hợp chi phí (phân xưởng, bộ phận sản xuất…)
Kết cấu tài khoản