Một số biện pháp khắc phục những sai lầm thường mắc khi học kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh lớp 8 trường PTDTBT THCS phú xuân, huyện quan hóa

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Đảng và Nhà nước ln ln quan tâm tới cơng tác TDTT nói chung và
giáo dục thể chất trong nhà trường nói riêng. Coi sức khoẻ là vốn quí nhất của
con người.
Tháng 3 - 1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi tồn dân tập thể dục.
Người viết: “Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì
cũng cần có sức khỏe mới thành cơng. Mỗi người dân yếu ớt, tức là làm cho cả
nước yếu ớt một phần. Mỗi người dân khỏe mạnh là góp phần làm cho cả nước
khỏe mạnh. Vì thế tập luyện thể dục, bồi bổ sức khỏe là bổn phận của người dân
u nước”.
Song song với chương trình giảng dạy các mơn khoa học trong nhà
trường, nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản, có hệ thống các
mơn khoa học tự nhiên, xã hội và khoa học kỹ thuật, việc giáo dục thể chất trong
nhà trường có vài trị hết sức quan trọng giúp cho học sinh phát triển một cách
tồn diện về đức, trí, thể, mỹ… Ngồi ra còn giúp cho các hiểu được một số kiến
thức, kĩ năng cơ bản để tập luyện giữ gìn sức khoẻ, nâng cao thể lực, góp phần
rèn luyện nếp sống lành mạnh, tác phong nhanh nhẹn, thói quen tự giác tập
luyện TDTT.
Hiện nay, việc tập luyện và tham gia thi đấu điền kinh đã trở thành truyền
thống hàng năm thu hút đông đảo học sinh tham gia tập luyện và thi đấu. Nội
dung giảng dạy điền kinh trong nhà trường cũng rất đa dạng và phong phú.
Trong các môn của điền kinh, nhảy xa là một trong số các mơn có lịch sư
phát triển lâu đời. Từ phương pháp để người xưa vượt qua các hào, rãnh trong
săn bắn, hái lượm... nhảy xa dần trở thành một phương tiện rèn luyện để phát
triển các tố chất thể lực, đặc biệt là tốc độ, sức mạnh tốc độ, sự phát triển linh
hoạt, khéo léo và trở thành một môn thể thao.
Nhảy xa kiểu ngồi là một kĩ thuật đơn giản mà học sinh dễ học nhất trong
ba kĩ thuật nhảy xa nên người ta đã đưa kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi vào giảng dạy
ở chương trình phổ thơng dành cho cả học sinh cấp II. Đây là một kĩ thuật dễ
học tuy nhiên để học sinh tiếp thu và thực hiện tốt kĩ thuật và đạt được thành

tích cao thì khơng đơn giản chút nào. Trong quá trình giảng dạy học sinh khối 8
và khối 9 tôi thấy các em học sinh còn mắc rất nhiều những sai lầm khi thưc
hiện các giai đoạn của kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi nên tơi đã tìm hiểu ngun
nhân những sai lầm học sinh thường mắc phải để có biện pháp sưa chữa những
sai lầm cho phù hợp từ đó khắc phục những sai làm thường mắc từng bước giúp
học sinh hoàn chỉnh kĩ thuật và nâng cao thành tích.
Xuất phát từ thực tế giảng dạy của bản thân, từ đặc điểm của việc dạy học
môn nhảy xa ở nhà trường tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến “Một số biện pháp
khắc phục những sai lầm thường mắc khi học kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho
học sinh lớp 8 trường PTDTBT THCS Phú Xuân - Quan Hóa” là hết sức
thiết thực, bổ ích và tôi quyết định chọn nghiên cứu đề tài này.
1.2. Mục đích nghiên cứu


2

Sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp khắc phục những sai lầm
thường mắc khi học kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh lớp 8 trường
PTDTBT THCS Phú Xn - Quan Hóa”, với mục đích thơng qua giờ thể dục
chính khố giúp cho học sinh tích cực chủ động trong tập luyện TDTT.
Trong quá trình tổ chức cho học sinh tập luyện kỹ thuật nhảy xa kiểu
ngồi, giáo viên quan sát học sinh thực hiện kỹ thuật để từ đó lựa chọn các
phương pháp tập luyện phù hợp và lựa chọn các biện pháp để khắc phục những
sai lầm thường mắc khi học kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh.
Tạo được cơ sở nền tảng vững chắc cho đội tuyển Điền kinh của nhà trường.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đề ra một biện pháp khắc phục những sai lầm thường mắc khi học kỹ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh lớp 8 trường PTDTBT THCS Phú Xuân,
huyện Quan Hóa.
Học sinh khối 8 trường PTDBT THCS Phú Xuân, huyện Quan Hóa.

1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.4.1. Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu
Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ của sáng kiến, khi sư dụng phương
pháp này, chúng tôi đã tham khảo nhiều nguồn tư liệu khác nhau chủ yếu là các
nguồn tài liệu về giảng dạy và huấn luyện điền kinh, các tài liệu tham khảo là các
nghiên cứu của các tác giả trong nước, một số sách chuyên ngành giáo dục thể
chất, cũng như các tài liệu mang tính lý luận phục vụ mục đích của sáng kiến...
1.4.2.Phương pháp kiểm tra sư phạm
Trong sáng kiến này chúng tôi sư dụng phương pháp kiểm tra sư phạm để
kiểm tra và đánh giá hiệu quả một số động tác, kĩ thuật trong học kỹ thuật nhảy
xa kiểu Ngồi của học sinh lớp 8, thông qua việc thực hiện kĩ thuật của học sinh
để đề ra những bài tập phù hợp với từng đối tượng học sinh.
1.4.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Tôi tiến hành thực nghiệm các động tác, kĩ thuật trong học kỹ thuật nhảy
xa kiểu Ngồi của học sinh lớp 8. Khắc phục những sai lầm của học sinh để nâng
cao việc thực hiện kĩ thuật và thành tích.
Tổ chức thực nghiệm: Tơi tiến trình thực nghiệm trong 2 tháng được phân
theo chu kỳ 8 tuần, mỗi tuần gồm 2 giáo án, mỗi giáo án 45 phút.
Tôi tiến hành tổ chức thực nghiệm vào các giờ học chính khố theo
chương trình quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Để đánh giá kết quả thực nghiệm tôi sư dụng phương pháp so sánh tự đối
chiếu kết quả trước và sau thực nghiệm của nhóm học sinh mà tơi lựa chọn.


3

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Phương pháp là tuần tự cần làm theo trong những bước có quan hệ với
nhau khi tiến hành cơng việc có mục đích nhất định. Kỹ năng là khả năng thực

hành thành thạo những hiểu biết…
Với thể dục phương pháp giảng dạy mới nhằm tạo cho mỗi một giờ lên
lớp tránh được việc làm mẫu quá nhiều, tránh được việc giải thích quá kỹ về kỹ
thuật, động tác. Qua đó tạo cho giờ học ln có một khơng khí vui tươi, nhẹ
nhàng nhưng hiệu quả, giúp cho các em học mà chơi, chơi mà học đạt được kết
quả cao. Nhằm phát huy được tính năng động - sáng tạo - tích cực - chủ động
của học sinh. Muốn đạt được kết quả trên đòi hỏi người giáo viên phải có sự tích
cực, sáng tạo trong hoạt động dạy học, nhằm đạt được mục tiêu đổi mới phương
pháp dạy học cho phù hợp.
Giáo viên làm mẫu động tác phải đạt được yêu cầu chính xác, đẹp đúng kĩ
thuật. Vì những động tác làm mẫu dễ gây được ấn tượng trong trí nhớ các em.
Khi phân tích, giảng giải kĩ thuật động tác nên ngắn gọn, xúc tích, dễ hiểu mặt
khác dùng tranh ảnh để minh hoạ tạo sự chú ý cho các em.
Để làm được những điều như trên là giáo viên dạy môn thể dục như tơi
cần phải tìm hiểu kĩ thực trạng của học sinh mình từ đó đưa ra những biện pháp
tốt nhất, phù hợp nhất nhằm giúp cho đội tuyển điền kinh trường có được chất
lượng tốt nhất mang về nhiều thành tích cho nhà trường....
Phú Xuân vừa được sát nhập lại với xã Thanh Xuân cho nên đây là một xã
khó khăn nhất của huyện Quan Hóa, gồm có 11 bản thuộc chương trình 135.
Tổng diện tích tự nhiên là 10235,9 ha. Tổng số hộ dân có 1106 hộ với 5036 nhân
khẩu. Địa hình đồi núi đi lại khó khăn, dân cư ở phân tán, Tỷ lệ hộ nghèo 104 hộ
chiếm 9,4%, hộ cận nghèo 477 chiếm 42,13%. Thành phần dân tộc gồm 3 dân tộc
cùng sinh sống như: Thái, Mường, Kinh. Trong đó dân tộc Thái chiếm đại bộ phận
dân cư. Trong đó 99% dân số sống bằng nghề nơng và nơng - lâm kết hợp. Vì
vậy các em học sinh trong địa bàn xã Phú Xuân nói chung và học sinh trường
PTDTBT THCS Phú Xn nói riêng, thường khơng được chơi những môn thể
thao hiện đại như: Cầu lông, bóng bàn…Với điều kiện thực tế của địa phương và
của nhà trường thì các mơn điền kinh trong đó có nhảy xa là môn thể thao phù
hợp với học sinh của nhà trường.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến

Kỹ thuật nhảy xa là một kỹ thuật tương đối phức tạp có độ khó vì vậy mà
địi hỏi người tập phải phối hợp chặt chẽ các giai đoạn với nhau và đảm bảo tính
chính xác. Trong quá trình học kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi người học có thể mắc
những sai lầm khác nhau do những nguyên nhân khác nhau nhưng chủ yếu là do
2 nguyên nhân chính là do khách quan và chủ quan.
Để tìm hiểu nguyên nhân gây ra những sai lầm trong học kỹ thuật nhảy xa
các học sinh mắc phải tôi tiến hành các bước sau:
+ Dựa vào tổng hợp phân tích tài liệu tham khảo và quan sát sư phạm.


4

+ Bằng phỏng vấn và trao đổi với các giáo viên có thâm niên giảng dạy
lâu năm. Tơi thấy được những sai lầm và nguyên nhân gây nên những sai lầm
mắc phải trong quá trình học.
Bằng phương pháp quan sát sư phạm là chủ yếu tiến hành nghiên cứu từ
đó tôi thấy những sai lầm sau:
Sai lầm 1. Chạy đà không ổn định, tốc độ chưa cao
Sai lầm 2. Bước cuối thường bị dài quá hoặc đặt chân giậm chưa có lực.
Sai lầm 3. Điểm giậm nhảy khơng chính xác.
Sai lầm 4. Khi thực hiện giậm nhảy người lao về phía trước.
Sai lầm 5. Tư thế bước bộ chưa rõ ràng (chưa thực hiện được).
Sai lầm 6. Không thực hiện được động tác ngồi xổm trên không.
Sai lầm 7. Đưa cẳng chân ra trước đầu ngưa.
Sai lầm 8. Chân tiếp đất sớm không tận dụng được đường bay của trọng tâm cơ thể.
Sai lầm 9. Tiếp đất bị ngã về sau.
Trên đây là những sai lầm tôi quan sát được ở học sinh: khối 8 năm học
2020-2021 được trình bày tại bảng 1.
Bảng 1. Kết quả theo dõi những sai lầm mắc phải của học sinh khối 8
trường PTDTBT THCS Phú Xuân trong học kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi

Tên sai lầm
Năm
Khối
1
2
3
4
5
6
7
8
9
học
thực hiện
Khối 8 PTDTBT
2020
THCS Phú Xuân
25 28 16 39 21 15 12 34
11
2021
(69 Học sinh)
Tỉ lệ %

36,2

40,6

23,1

56,5

30,4

21,7

17,4

49,2

15,9

Qua bảng ta thấy:
Ở sai lầm 1 có 25 học sinh mắc phải chiếm 36,2%.
Ở sai lầm 2 có 28 học sinh mắc phải chiếm 40,6 %.
Ở sai lầm 3 có 16 học sinh mắc phải chiếm 23,1 %.
Ở sai lầm 4 có 39 học sinh mắc phải chiếm 56,5 %.
Ở sai lầm 5 có 21 học sinh mắc phải chiếm 30,4 %.
Ở sai lầm 6 có 15 học sinh mắc phải chiếm 21,7 %.
Ở sai lầm 7 có 12 học sinh mắc phải chiếm 17,4 %.
Ở sai lầm 8 có 34 học sinh mắc phải chiếm 49,2 %.
Ở sai lầm 9 có 11 học sinh mắc phải chiếm 15,9%.
Như vậy qua phương pháp quan sát sư phạm chúng tôi đã thấy được
những sai lầm 1, 2, 4, 5, 8 là trường hợp mắc phải nhiều nhất những sai lầm còn
lại chiếm một tỷ lệ ít hoặc diễn ra khơng phổ biến.


5

Để khắc phục những sai lầm này, tơi tìm hiểu nguyên nhân để có biện
pháp sưa chữa.

Để xác định được nguyên nhân của những sai lầm thường mắc tôi căn cứ
vào những dữ liệu đã được phân tích trong phần tổng quan. Dựa vào đặc điểm
giai đoạn và nguyên lý kỹ thuật của môn nhảy xa kiểu ngồi cũng như qua quan
sát sư phạm và trao đổi với các giáo viên bộ mơn thể dục. Do đó, tơi đã tiến
hành tìm hiểu nguyên nhân của các sai lầm:
Sai lầm 1: Chạy đà khơng có tính nhịp điệu (tốc độ khơng cao)
Nguyên nhân:
- Do xuất phát và độ dài bước chạy không ổn đinh.
- Chạy đà thường tập chung vào ván giậm nhảy, đà không tự nhiên
- Tốc độ chạy đà lúc tăng, lúc giảm (thường giảm về những bước cuối.
- Chạy đà không nâng cao được trọng tâm cơ thể.
- Chưa có cảm giác về tốc độ.
Sai lầm 2: Chân tiếp đất sớm không tận dụng được đường bay của trọng tâm.
Nguyên nhân:
- Người thực hiện sợ ngã ra sau, tư thế chạm đất không tốt.
- Khi giậm nhảy lao người về phía trước khơng nâng được thân người lên.
- Thứ tự dùng sức chưa đúng
Sai lầm 3: Tư thế bước bộ chưa rõ ràng.
Nguyên nhân:
- Chưa nắm được yếu lĩnh kỹ thuật.
- Cảm giác cơ bắp chưa hình thành
- Khơng nâng được đùi chân lăng vng góc.
- Chưa định hình được kỹ thuật động tác.
- Tâm lý khơng ổn định.
Sai lầm 4: Khi thực hiện giậm nhảy người lao về phía trước.
Nguyên nhân:
- Chưa nắm được yếu lĩnh kỹ thuật.
- Góc độ giậm nhảy khơng đúng.
- Bước chạy đà cuối cùng quá ngắn.
Sai lầm 5: Không thực hiện được động tác ngồi xổm trên không.

Nguyên nhân:
- Do giậm nhảy yếu, không đủ thời gian thực hiện kỹ thuật ngồi xổm, kỹ
thuật động tác chưa nắm vững.
- Chưa thực hiện được động tác bước bộ
- Khả năng phối hợp kỹ năng vận động chưa tốt.
Sai lầm 6: Bước cuối quá dài hoặc quá ngắn, đặt chân giậm bằng gót.
Nguyên nhân:


6

- Chưa tạo được nhịp điệu ở những bước cuối.
- Cự ly chạy đà chưa xác định đúng.
- Khi chạy đà nhìn vào ván giậm nhảy.
2.3. Một số biện pháp khắc phục những sai lầm thường mắc khi học
kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh
Biện pháp khắc phục những sai lầm mà học sinh mắc phải thường bằng
hình thức giáo viên cho học sinh sưa sai từng giai đoạn riêng và luyện tập thuần
thục kĩ thuật của từng giai đoạn. Sau khi học sinh đã thực hiện tốt kĩ thuật, khắc
phục được những sai lầm của từng giai đoạn từ đó tơi mới cho học sinh thực
hiện phối hợp các giai đoạn với nhau để hoàn thiện kĩ thuật nhảy xa hồn chỉnh.
Bên cạnh đó tơi cũng phối hợp các phương pháp truyền thống thường
xuyên sư dụng giảng dạy trong thể dục để học sinh có thể khắc phục tốt các sai
lầm như phương pháp:
Phương pháp trực quan: là phương pháp cho học sinh xem tranh ảnh hình
mẫu của những vận động viên có trình độ và đẳng cấp cao.
Phương pháp giảng giải: là phương pháp kỹ thuật động tác được giáo viên
phân tích chi tiết giúp cho người học hiểu và hình dung nắm vững chi tiết cấu
trúc của kỹ thuật động tác.
Phương pháp giúp đỡ trực tiếp của giáo viên: thông qua những động tác

trực tiếp của giáo viên tác động vào người học giúp cho người học có khái niệm
đúng có cảm giác về cơ bắp về không gian, về nhịp điệu của động tác.
Phương pháp và giảng dạy phân chia, được áp dụng trong giai đoạn đầu
của học kỹ thuật động tác việc phân chia các giai đoạn kỹ thuật trong giảng dạy
giúp học sinh nắm vững chi tiết cấu trúc của động tác.
Phương pháp giảng dạy toàn bộ: sư dụng khi phối hợp các giai đoạn kỹ
thuật với nhau để hình thành một kỹ thuật hồn chỉnh.
Từ các phương pháp giảng dạy tơi đưa ra một số biện pháp giúp học sinh
khắc phục những sai lầm thường mắc trong tập luyện nhảy xa kiểu ngồi.
2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng khái niệm đúng về kỹ thuật nhảy xa và
tìm hiểu khả năng ban đầu của học sinh thông qua các biện pháp sau
- Phân tích yếu lĩnh của các giai đoạn kỹ thuật.
- Cho học sinh xem tranh ảnh kỹ thuật.
- Giáo viên làm mẫu kĩ thuật động tác.
- Cho học sinh nhảy thư và ghi lại những đặc điểm của học sinh.


7

Hình 1: Giáo viên phân tích yếu lĩnh của các giai đoạn kỹ thuật.
2.3.2. Biện pháp 2: Dạy kỹ thuật chạy đà và giậm nhảy bằng các biện
pháp sau
- Thực hiện giậm nhảy liên tục 3 bước đà trên đường chạy.
- Thực hiện giậm nhảy và bước bộ bằng đà ngắn 7 - 9 bước.
- Tập cách xác định cự ly chạy lấy đà, và tập chạy đà trên đường chạy
nhảy xa.
- Chạy tồn bộ đà có kết hợp động tác giậm nhảy nhẹ nhàng của riêng
chân giậm rồi tiếp tục chạy qua ván giậm
- Xác định vạch kiểm tra ở 6 bước cuối cùng và học cách điều chỉnh cự li
chạy lấy đà.

8

Hình 2: Giáo viên làm mẫu kĩ thuật chạy đà - giậm nhảy.
Chú ý: Khi tập chạy đà phải chú ý tăng dần tốc độ, để điều chỉnh đà,
không nên thay đổi tốc độ mà chỉ nên tăng dân tần số bước chạy ở đoạn đầu để
rút ngắn độ dài những bước chạy ấy tức là rút ngắn cự ly toàn đà, hoặc tăng độ
dài bước ở đoạn đầu với tần số bước hơi chậm lại để kéo dài cự ly tồn đà vv..
Khi cần thiết có thể giữ ngun cách chạy lấy đà nhưng rút ngắn cự ly toàn đà
(nếu phạm quy) hoặc kéo dài thêm cự ly toàn đà (nếu giậm nhảy chưa tới ván
giậm nhảy).
2.3.3. Biện pháp 3: Dạy kỹ thuật giậm nhảy và bước bộ trên không
thông qua các biện pháp sau
- Xác định chân giậm nhảy: nhảy thư vài lần để học sinh tự lựa chọn chân
giậm nhảy (có thể kết hợp trong biện pháp cuối cùng trình bày ở nhiệm vụ 1)
- Thực hiện tại chỗ một bước đặt chân giậm nhảy và đưa chân đá lăng ra
trước kết hợp đánh tay (chú ý dạy kết hợp động tác đánh tay, nếu khó khăn có
thể dạy riêng động tác đánh tay trước)
- Thực hiện như trên nhưng có bật nhẹ lên và rơi xuống bằng chân đá lăng.
- Thực hiện một bước giậm nhảy liên tục trên cỏ hoặc trên đường chạy,
rơi xuống bằng chân đá lăng.
- Nhảy với đà ngắn, giữ tư thế bước bộ và rơi xuống hố cát bằng chân đá
lăng (3 - 5 - 7 bước).
- Chạy đà ngắn giậm nhảy đầu chạm hoặc với tay lên vật treo cao.
- Chạy đà ngắn giậm nhảy vượt qua xà thấp 50 - 60 cm đặt cách ván giậm
nhảy khoảng 1/3 đường bay.
- Nhảy có mang thêm vật nặng (3 - 5kg).
Chú ý: Khi giậm nhảy phải nhanh, mạnh với biên độ lớn. Cần tập động
tác theo trình tự từ mơ phỏng tại chỗ đến di động. Nếu muốn tăng khoảng cách

bay để dễ thực hiện động tác có thể cho giậm nhảy trên bục gổ hơi có tính đàn
hồi và cao hơn mặt đất khoảng 30 - 35 cm.


9

Hình 3: Giáo viên làm mẫu kĩ thuật giậm nhảy bước bộ trên không.
2.3.4. Biện pháp 4: Dạy kỹ thuật trên không bằng các biện pháp sau
- Giáo viên làm mẫu và giảng giải kỹ thuật trên không "Kiểu ngồi" kết
hợp với xem tranh ảnh kỹ thuật.
- Chạy đà ngắn giậm nhảy, giữ tư thế bước bộ đến 1/3 quãng đường bay
thì thu chân giậm về trước, 2 chân đưa cao duổi cẳng chân rơi xuống đất.
- Chạy đà 5 - 9 bước giậm nhảy trên bục thực hiện nhảy xa kiểu "ngồi"
- Chạy đà trung bình và dài thực hiện nhảy xa kiểu "ngồi".
Chú ý: Khi dạy giai đoạn trên không nên cho học sinh tiến hành sau hoặc
cùng với nhiệm vụ học kỹ thuật giai đoạn rơi xuống đất. Trước khi tập luyện nội
dung này cần cho ôn lại động tác "bước bộ" cho thành thục.
Để đạt hiệu quả cao trong giai đoạn này cần chú trọng thu chân lên và có
động tác duổi cẳng chân với ra xa trước khi rơi xuống đất.


10

Hình 4: Giai đoạn trên khơng kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi.
2.3.5. Biện pháp 5: Dạy kỹ thuật tiếp đất (rơi xuống đất) bằng các biện pháp
sau
- Tại chổ bật xa bằng hai chân.
- Nhảy với đà ngắn qua xà ngang thấp 20 - 40 cm, đặt cách điểm rơi 1 mét.
- Nhảy với đà ngắn, thực hiện duổi chân chạm vào dấu quy định ở điểm rơi

11

Hình 5: Giáo viên thị phạm kĩ thuật tiếp đất.
2.3.6. Biện pháp 6: Hoàn thiện kỹ thuật nhảy xa "kiểu ngồi"
- Củng cố và hoàn thiện từng phần của kỹ thuật.
- Cho học sinh chạy đà tự do thực hiện toàn bộ kĩ thuật nhảy xa.
- Thực hiện toàn bộ kỹ thuật với đà ngắn, trung bình và dài.
- Tập các động tác chuyên môn để phát triển thể lực.
- Kiểm tra, thi đấu
Chú ý: Kỹ thuật chạy đà, giậm nhảy. đặc biệt phát triển tố chất thể lực
một cách toàn diện, như sức nhanh và sức mạnh tốc độ, mới tiếp thu kỹ thuật tốt
và đạt thành tích cao trong kĩ thuật nhảy xa.
2.3.7. Biện pháp 7: Tổ chức một số trò chơi vận động nhằm phát triển
sức mạnh chân
- Các trị chơi như: Bật cóc tiếp sức, Lị cị tiếp sức, Xuất phát cao - chạy
đuổi, Vượt sơng cá sấu, Vượt chướng ngại vật.
- Các bài tập phát triển sức bền như: Thi nhảy dây tiếp sức vòng tròn, thi
nhảy dây tiếp sức theo vòng số 8, thi nhảy dây đơn bền.

Hình 6: Một số bài tập, trị chơi vận động bổ trợ phát triển sức mạnh chân.
Từ những biện pháp khắc phục những sai lầm mắc phải trong học kỹ thuật
nhảy xa kiểu ngồi trên. Căn cứ vào nguyên lý kỹ thuật, cấu trúc của các giai
đoạn kỹ thuật và các sai lầm mà học sinh thường mắc nhiều tôi đưa ra các bài
tập khắc phục sai lầm mắc phải trong học nhảy xa kiểu ngồi của học sinh qua
các nhóm bài tập và lượng vận động cơ bản sau.
* Nhóm bài tập 1: Biện pháp khắc phục chạy đà khơng có tính nhịp
điệu (tốc độ khơng cao)
Lượng vận động
Bài tập

Nhóm thực Nhóm đối
Nâng cao kỹ thuật chạy đà, cố định tư thế chuẩn bị.

nghiệm

chứng

5

5


12

Chạy đà nâng cao trọng tâm cơ thể và đặt bằng nưa bàn
13
6
chân trên.
Đánh dấu 6 bước đà cuối (từng bước một). Thực hiện
18
8
chạy đà chú ý 6 bước cuối cùng.
Chạy tăng tốc độ với cự ly (30 - 50m).
10
4
Chạy đà theo tín hiệu (cịi hoặc vỡ tay...)
12
6
Chạy đà 10 - 15 bước đà đặt chân giậm vào ván giậm rồi
8

0
chạy thẳng qua hố cát.
Chạy đà nhịp điệu kết hợp giậm nhảy bước bộ từ 5 - 7 lần.
14
7
* Nhóm bài tập 2: Biện pháp khắc phục chân tiếp đất sớm không tận
dụng được đường bay của trọng tâm
Lượng vận động
Bài tập
Nhóm thực Nhóm đối
nghiệm

chứng

Tập bật tại chỡ.
15
7
Chạy đà 3 - 5 bước, giậm nhảy từ tư thế bước bộ, gần hết
giai đoạn bay thu nhanh chân giậm đưa về trước cùng
12
5
chân lăng nâng cao đùi đưa cẳng chân với xuống cát.
Chạy đà giậm nhảy tay với vào vật treo ở trên cao rơi
8
0
xuống cát.
Nhảy xa nhiều lần với qua xà ngang có độ cao 60 18
9
120cm rồi rơi xuống cát.
Tập bật cóc nhiều lần trên sân cỏ.

12
0
Nhảy xa với đà ngắn.
10
5
* Nhóm bài tập 3: Biện pháp khắc phục tư thế bước bộ chưa rõ ràng
Lượng vận động
Bài tập
Nhóm thực Nhóm đối
nghiệm

chứng

Phân tích thị phạm kỹ thuật động tác cho học sinh.
2
2
Đứng tại chỗ thực hiện giậm nhảy bước bộ.
10
4
Kết hợp thực hiện giậm nhảy bước bộ với 3 bước chạy đà.
12
5
Chạy đà 1 bước giậm nhảy liên tục trên đường chạy 20 - 30m
8
0
(chú ý nâng chân lăng, đánh tay, tiếp đất bằng chân lăng).
Đứng trên bục cao 20 - 30 cm thực hiện tư thế bước bộ
10
5
trên không.

Chạy đà 5 - 7m thực hiện bước bộ với bục gỡ.
12
0
* Nhóm bài tập 4: Biện khắc phục thực hiện giậm nhảy người lao về
phía trước
Lượng vận động
Bài tập
Nhóm thực Nhóm đối
Phân tích, xây dựng kỹ thuật động tác đúng, thị phạm
động tác kỹ thuật.
Chạy đà tự do đặt chân giậm vào ván giậm chạy thẳng

nghiệm

chứng

2

2

8

4


13

qua hố cát.
Đà 1-3 bước giậm nhảy bước bộ trên khơng (ngồi hố nhảy)
10

0
Đà 5-7 bước giậm nhảy bước bộ trên không rơi xuống
8
3
đất bằng chân lăng.
Đà 5-7 bước giậm nhảy bước bộ trên không tay với vào
11
0
vật trên cao.
Chạy đà 7-10 bước hồn thiện kĩ thuật.
12
4
* Nhóm bài tập 5: Biện pháp khắc phục không thực hiện được động
tác nhồi xổm trên khơng
Lượng vận động
Bài tập
Nhóm thực Nhóm đối
nghiệm

chứng

Phân tích, xây dựng kỹ thuật động tác đúng, thị phạm
3
3
động tác kỹ thuật.
Đứng ở tư thế bước bộ trên không thực hiện mô phỏng
10
4
kỹ thuật ngồi xổm trên không rơi xuống cát
Đứng ở tư thế bước bộ trên không, trên bục gỗ cao 30cm

thực hiện thu chân giậm về với chân lăng hình thành tư
12
3
thế ngồi xổm trên khơng rồi tiếp đất.
Chạy đà 7 - 9 bước có bục thực hiện đông tác ngồi xổm
10
0
trên không rơi xuống đất.
Chạy đà 7 - 9 bước không bục nâng đùi kết hợp đánh tay.
12
5
Chạy đà trung bình, dài thực hiện động tác nhảy xa kiểu ngồi.
8
4
Lò cò 20 - 30m trên đường thẳng.
6
0
* Nhóm bài tập 6: Biện pháp khắc phục bước cuối quá dài hoặc quá
ngắn, đặt chân giậm bằng gót
Lượng vận động
Bài tập
Nhóm thực Nhóm đối
Chạy đà nâng cao trọng tâm cơ thể
Đo đà chuẩn xác 20 - 30m (2 bước thường bằng 1 bước
chạy) thực hiện chạy đà đặt chân giậm vào ván giậm rồi
chạy thẳng
Chạy đà và giậm nhảy khơng nhìn vào ván giậm nhảy.
Tại chỡ đặt chân giậm và kết hợp giậm nhảy bước bộ.
Chạy đà trên đường thẳng có đánh dấu vị trí đà chính xác.

nghiệm

chứng

6

3

10

4

8
10
8

0
5
0


14


15

Một số hình ảnh minh họa quá trình tập luyện các nhóm bài tập của học sinh.
* Đánh giá hiệu quả ứng dụng của bài tập
Từ thực trạng học sinh khối 8 thường mắc những sai lầm trong học kĩ
thuật nhảy xa, để đánh giá hiệu quả ứng dụng của các bài tập đã được lựa chọn,

tôi tiến hành thực nghiệm trên nhóm học sinh bao gồm: 30 học sinh lớp 8A
(nhóm thực nghiệm); 30 học sinh lớp 8B (nhóm đối chứng).
- Nhóm thực nghiệm tập theo các bài tập và biện pháp mà tơi đã lựa chọn.
- Nhóm đối chiếu tập theo các bài tập với phương pháp truyền thống và
lượng vận động ít hơn.
Để có kết quả thực nghiệm chính xác và khách quan tơi sư dụng 2 nhóm
thực nghiệm và đối chứng là học sinh của 2 lớp số lượng bằng nhau có thể trạng,
trình độ gần tương đương nhau, được tiến hành tập luyện trong điều kiện như
nhau chỉ khác nhau về lượng vận động và một số bài tập.
Bảng 2: Đặc điểm đối tượng trước thực nghiệm (n = 30)
TT

Những sai lầm

Nhóm thực
nghiệm

Nhóm đối
chứng

n

n

Tỷ lệ %

Tỷ lệ %


16

1

Chạy đà không ổn định, tốc độ chạy đà
chưa cao

18

60

17

57

2

Bước cuối quá dài hoặc đặt chân giậm
nhảy chưa có lực

17

57

18

60

3

Tư thế bước bộ chưa rõ ràng (chưa

thực hiện được)

15

50

16

53

4

Thực hiện giậm nhảy người lao về
phía trước

16

53

15

50

5

Khơng thực hiện động tác ngồi xổm
trên không

14

47

14

47

6

Chân tiếp đất sớm không tận dụng
được đường bay của trọng tâm

17

57

16

53

Kết quả bảng 2 cho ta thấy, nhận định mức độ thực hiện kỹ thuật nhảy xa
kiểu ngồi, trước thực nghiệm của 2 nhóm là gần tương đương nhau.
Sau qua trình tập luyện với thời gian 8 tuần (16 giáo án), trong thời gian
nhóm thực nghiệm tập theo những bài tập mà tôi đã lựa chọn và giải pháp khắc
phục sai lầm mà tôi đưa ra, giúp tôi đánh giá hiệu quả của các buổi tập sưa chữa
sai lầm cơ bản trong học kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi, đồng thời xác định mức độ
hoàn thiên kỹ thuật. Mặt khác, chú ý xác định đặc điểm đối tượng thực nghiệm,
tôi tiến hành kiểm tra sư phạm lần 2, lần 3 và cho kết quả như bảng 3
Bảng 3: Đặc điểm đối tượng sau thực nghiệm (n = 30)
Nhóm thực
Nhóm đối

nghiệm
chứng
TT
Những sai lầm
n
Tỷ lệ %
n Tỷ lệ %
Chạy đà không ổn định, tốc độ chạy đà
1
0
0
6
20
chưa cao
2

Bước cuối quá dài hoặc đặt chân giậm
nhảy chưa có lực

1

3.3

8

26.7

3

Tư thế bước bộ chưa rõ ràng (chưa thực

hiện được)

2

6.6

9

30

4

Thực hiện giậm nhảy người lao về phía trước

0

0

8

26.7

5

Khơng thực hiện động tác ngồi xổm trên không

0

0

7

23.3

6

Chân tiếp đất sớm không tận dụng được
đường bay của trọng tâm

1

3.3

6

20

Kết quả bảng 3 cho ta nhận định, mức độ hoàn thiện kỹ thuật nhảy xa của
nhóm thực nghiệm tốt hơn nhóm đối chứng (thể hiện ở kết quả tỷ lệ % chênh
lệch nhiều).


17

Qua kết quả ta thấy những bài tập và giải pháp mà tơi đưa vào thực
nghiệm đã có kết quả tốt hơn những bài tập vẫn thường sư dụng truyền thống
hoặc với lượng vận động ít hơn. Rõ ràng thành tích của nhóm thực nghiệm tốt
hơn hẳn nhóm đối chứng, chính là do tác động của bài tập mà tơi đã lựa chọn.
Cần nhấn mạnh rằng, kết quả này hoàn tồn khách quan, bởi vì cùng điều
kiện thực nghiệm như nhau, mà chỉ có khác nhau về nội dung bài tập và phương

pháp sủa chữa sai lầm được tôi lựa chọn thì kỹ thuật và thành tích cũng khác
nhau. Vì vậy, chứng tỏ nội dung các bài tập, phương pháp tập luyện lựa chọn có
hệ thống và khoa học khi áp dụng vào giảng dạy kỹ thuật thu được hiệu quả cao.
2.4. Hiệu quả do sáng kiến đem lại
Với việc nghiên cứu lựa chọn và ứng dụng các bài tập bổ trợ chuyên
môn và giả pháp khắc phục sai lầm cho học sinh THCS khối 8 trong năm học
2020-2021 ở trường PTDTBT THCS Phú Xn, huyện Quan Hóa tơi thu
được kết quả như sau:
TT

Những sai lầm

Nhóm thực
nghiệm

Nhóm đối
chứng

n

Tỷ lệ %

n

Tỷ lệ %

1

Chạy đà không ổn định, tốc độ chạy đà
chưa cao

0

0

6

20

2

Bước cuối quá dài hoặc đặt chân giậm
nhảy chưa có lực

1

3.3

8

26.7

3

Tư thế bước bộ chưa rõ ràng (chưa thực
hiện được)

2

6.6

9

30

4

Thực hiện giậm nhảy người lao về phía trước

0

0

8

26.7

5

Khơng thực hiện động tác ngồi xổm trên không

0

0

7

23.3

6

Chân tiếp đất sớm không tận dụng được
đường bay của trọng tâm

1

3.3

6

20

Như vậy qua thực nghiệm khảo sát kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi của học
sinh lớp 8 trước thực nghiệm và sau thực nghiệm, tơi thấy các em có sự tiến bộ
rõ rệt. Điều đó góp phần quan trọng vào việc nâng cao thành tích kĩ thuật nhảy
xa kiểu ngồi nói riêng và chất lượng mơn Thể dục của lớp 8 nói chung.
Có nhiều em có thành tích nhảy xa tốt sẽ được chọn vào đội tuyển Điền
kinh của trường, tiếp tục tập luyện để tham gia các hoạt động thể dục thể thao
của nhà trường cũng như các hoạt động ngoại khóa. Chuẩn bị đội tuyển thi học
sinh giỏi TDTT.
Từ đó các em sẽ có ý thức tự giác, chủ động tích cực tham gia các hoạt
động thể dục thể thao, biết đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập rèn luyện, có
thói quen tập luyện thể dục thường xuyên.


18

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Cùng với vui chơi giải chí, TDTT là một nhu cầu mang tính tự nhiên của

trẻ em. Có thể nói vui chơi, tập luyện TDTT cũng cần thiết và quan trọng như ăn
uống, ngủ, học tập… Trong đời sống thường ngày của các em. Chính vì vậy dù
có được hướng dẫn hay khơng hướng dẫn, các em vẫn tìm mọi cách và tranh thủ
mọi thời gian, điều kiện để chơi, tập luyện TDTT. Như vậy với trách nhiệm của
một giáo viên giảng dạy bộ môn thể dục chúng ta phải làm thế nào và bằng
những công việc cụ thể tạo cho các em khơng những ham mê TDTT mà cịn biết
“cách chơi ” như thế nào và tập luyện như thế nào để đạt được thành tích cao
nhất về TDTT và đảm bảo được sức khoẻ nhằm đạt được mục đích cao nhất về
giáo dục thể chất. Trong quá trình tham gia tập luyện, thi đấu TDTT, các em
biểu lộ tình cảm rất rõ ràng, như niềm vui khi thắng lợi và buồn khi thất bại, vui
mừng khi đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân thấy có lỡi khi khơng làm tốt
phần việc của mình… Vì tập thể mà các em phải khắc phục khó khăn, phấn đấu
hết khả năng để mang lại thắng lợi cho đồng đội cũng như cho bản thân mình.
Đây chính là đặc tính thi đua rất cao của TDTT.
Trong khi triển khai chuyên đề này, tôi thấy học sinh học bộ môn thể dục
rất hào hứng, chủ động và sáng tạo trong quá trình học tập ở lớp và tự tập luyện
hằng ngày. Tôi cũng thực sự bất ngờ trước nhu cầu tập luyện thể thao hằng ngày
của các em, mỗi tiết lên lớp lại được các em hỏi về những bài tập mới, mỗi tiết
dạy trong giờ thể dục chính khố là thêm một lần tơi thấy được sự tiến bộ của
các em về thành tích cũng như kỹ thuật của các môn TDTT đặc biệt là mơn điềm
kinh trong đó có nhảy xa.
Như vậy, qua khảo sát, tìm hiểu nguyên nhân, áp dụng những biện pháp
luyện tập kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi, tôi đã thu được những kết quả đáng kích lệ.
Từ thực tế giảng dạy, tơi thấy để góp phần nâng cao chất lượng môn điền kinh,
mỗi giáo viên cần:


19

- Tạo cho học sinh hứng thú, sự đam mê đối với các mơn điền kinh trong

đó có nhảy xa.
- Tổ chức hướng dẫn tỉ mỉ các kĩ thuật cơ bản cho học sinh.
- Hướng dẫn học sinh các kỹ thuật nâng cao để học sinh phát triển năng
khiếu cá nhân.
- Sư dụng hệ thống bài tập phù hợp với đối tượng học sinh. Kết hợp
những bài test để kiểm tra sự tiến bộ của học sinh.
- Thường xuyên tìm tòi những biện pháp hay để khắc phục những sai lầm
thường mắc của học sinh
- Tăng cường bồi dưỡng kiến thức, chuyên môn cho bản than để vận dụng
trong giảng dạy.
Ngồi những biện pháp chủ đạo trên, mỡi giáo viên cần chủ động phối
hợp với phụ huynh học sinh, nhà trường tạo nhiều cơ hội để các em được tham
gia nhiều các cuôc thi để học sinh được cọ sát và thể hiện tài năng của mình.
3.2. Kiến nghị
Đề nghị Phòng Giáo dục và Đào tạo thường xuyên tổ chức các giải đấu
TDTT để các em học sinh được tham gia giao lưu thi đấu từ đó phát triển phong
trào tập luyện TDTT trong nhà trường cũng như giúp các em hoàn thiện thêm
bản lĩnh thi đấu, học hỏi kinh nghiệm, phát hiện tài năng thể thao.
Đề nghị nhà trường tiếp tục cho áp dụng các bài tập để sưa chữa và hoàn
thiện kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh nhà trường.
Đề nghị nhà trường tăng cường mua sắm thêm dụng cụ phục vụ cho giảng
dạy môn thể dục đặc biệt là môn Điền kinh để đáp ứng được nhu cầu hiện nay.
Qua thực tế giảng dạy và áp dụng những biện pháp khắc phục những sai
lầm thường mắc của học sinh, qua học hỏi bạn bè đồng nghiệp cũng như tham
khảo các tài liệu đã giúp tôi rút ra một số kinh nghiệm trên và mong được sự
tham khảo và góp ý của các bạn đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của tơi
được hồn chỉnh hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Quan Hóa, ngày 16 tháng 03 năm 2021

XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.
NGƯỜI VIẾT

Phạm Văn Kiên


20

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. SÁCH GIÁO VIÊN THỂ DỤC 6, 7, 8, 9.
2. GIÁO TRÌNH ĐIỀM KINH (Nxb: TDTT )
3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN THỂ
DỤC Ở TRƯỜNG THCS.
4. LUẬT ĐIỀN KINH (Nxb: TDTT)
5. GIÁO TRÌNH LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC THỂ CHẤT.