Tiết 75 76 Giảng Tiếng việt TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b>: Tiết 75, 76</b></i>

<i><b>Giảng</b></i>

<i><b>Tiếng việt</b></i>

<b>TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN</b>

<b>A. Mục tiêu</b>

<i><b>1. Kiến thức:</b></i>

- Khái niệm văn bản nghị luận

- Nhu cầu nghị luận trong đời sống

- Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận

<i><b>2. Kĩ năng:</b></i>

- Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu

sâu, kĩ hơn về kiểu văn bản quan trọng này.

- KNS: + Suy nghĩ: phê phán sáng tạo: phân tích, bình luận và đưa ra ý kiến

cá nhân về bài văn nghị luận.

+ Ra quyết định: lựa chọn cách lập luận, lấy dẫn chứng… khi tạo

lập và giao tiếp hiệu quả bằng văn nghị luận.

<i><b>3. Thái độ:</b></i>

có ý thức trong học tập

- Giáo dục đạo đức: có nhận thức và thái độ đúng đắn, tính cực trước các vấn đề

văn học và đời sống; hợp tác, đoàn kết, thuyết phục người khác đồng thời tơn trọng

sự trình bày, chia sẻ của các cá nhân khác.

4

<i><b>.Phát triển năng lực:</b></i>

rèn HS

<i>năng lực tự học</i>

( Lựa chọn các nguồn tài liệu có

liên quan ở sách tham khảo, internet, thực hiện soạn bài ở nhà có chất lượng ,hình

thành cách ghi nhớ kiến thức, ghi nhớ được bài giảng của GV theo các kiến thức

đã học),

<i>năng lực giải quyết vấn đề (</i>

phát hiên và phân tích được ngữ liệu

),

<i>năng</i>

<i>lực sáng tạo</i>

( có hứng thú, chủ động nêu ý kiến),

<i>năng lực sử dụng ngơn ngữ</i>

khi

nói, khi tạo lập đoạn văn;

<i>năng lực hợp tác</i>

khi thực hiện nhiệm vụ được giao trong

nhóm;

<i>năng lực giao tiếp</i>

trong việc lắng nghe tích cực, thể hiện sự tự tin chủ động

trong việc chiếm lĩnh kiến thức bài học.

<b>B.Chuẩn bị</b>

- GV: soạn giáo án, bảng phụ, Một số văn bản nghị luận, SGK, SGV

- HS: soạn bài theo hướng dẫn của GV

<b>C. Phương pháp</b>

- Phát vấn câu hỏi, thảo luận, giảng

- Phân tích tình huống giao tiếp để hiểu vai trò và cách tạo lập văn bản nghị

luận đạt hiệu quả giao tiếp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Thực hành viết tích cực: tạo lập bài văn nghị luận, nhận xét về cách viết bài

văn nghị luận đảm bảo tính chuẩn xác hấp dẫn.

<b>D. Tiến trình giờ dạy và giáo dục</b>

<i><b>1- ổn định tổ chức </b></i>

(1’)

<i><b>2- Kiểm tra bài cũ </b></i>

(2’) soạn bài của HS

<i><b>3- Bài mới</b></i>

*

<b>Hoạt động 1: Khởi động </b>

(1’)

<b>: </b>

<i><b>- Mục tiêu: đặt vấn đề tiếp cận bài học.</b></i>

<i><b>- Hình thức: hoạt động cá nhân.</b></i>

<i><b>- Kĩ thuật: động não.</b></i>

<i><b> PP:thuyết trình.</b></i>

<b> </b>

<i>Văn bản nghị luận là một trong những văn bản quan trọng nhất trong đời sống</i>

<i>xã hội con người. Để giúp các em bước đầu hiểu thế nào là văn bản nghị luận ta đi</i>

<i>nghiên cứu bài hôm nay.</i>

<b>Hoạt động 2(16’) </b>

<i><b>- Mục tiêu:Hướng dẫn HS tìm hiểu nhu cầu nghị luận và</b></i>
<i><b>văn bản nghị luận</b></i>

<i><b> - Phương pháp:Vấn đáp, phân tích, nêu và giải quyết vấn</b></i>
<i><b>đề, so sánh.</b></i>

<i><b>- Hình thức tổ chức: dạy học cá nhân</b></i>
<i><b>- Kĩ thuật: đặt câu hỏi.</b></i>

<i>?) Trong cuộc sống em có thường gặp các vấn đề như kiểu câu</i>
<i>hỏi dưới đây ko</i>

- Vì sao em đi học?

- Vì sao con người cần có bạn bè?
- Vì sao em thích đọc sách?

- Thế nào là sống đẹp? Nếp sống văn minh là gì?
+ HS phát biểu

+ <b>GV</b>: Đó là những vấn đề phát sinh trong cuộc sống khiến ta
phải bận tâm và cần giải quyết.

<i>?) Khi gặp những câu hỏi đó, em có thể trả lời bằng các kiểu</i>
<i>văn bản đã học như miêu tả, biểu cảm hay khơng? Vì sao?</i>

- Khơng. Vì Kể: mang tính chất cụ thể...hình ảnh
Miêu tả: Dựng chân dung nhân vật
Biểu cảm: Bộc lộ cảm xúc, tình cảm...

<i>?) Vậy làm thế nào để trả lời được các câu hỏi như trên? </i>

Ta xét một ví dụ cụ thể “Thế nào là sống đẹp”
- 2 HS trả lời -> <b>GV</b> chốt

* Trước hết cần trả lời các câu hỏi

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>? Sống là gì? Đẹp là gì?</i>

<i>? Sống đẹp là sống như thế nào? Mục đích sống ra sao?</i>
<i>? Sống đẹp khác với sống không đẹp như thế nào?</i>

=> Dùng lí lẽ, dẫn chứng xác thực, lập luận chính xác thì
người đọc, người nghe mới hiểu rõ vấn đề, đồng tình...

<i>?) Để trả lời những câu hỏi như thế, hàng ngày trên báo chí,</i>

<i>đài phát thanh truyền hình em thường gặp những loại văn bản</i>
<i>nào? Hãy kể tên một vài kiểu văn bản mà em biết?</i>

- ý kiến trong các cuộc họp, trong các bài xã luận, bình
luận...-> nó thuộc thể loại văn nghị luận.

-> <b>GV</b> chốt bằng ghi nhớ 1 -> Gọi 1 HS đọc
* <b>GV</b> chuyển ý

1.2 Ghi nhớ 1: sgk(9)

<b>Hoạt động 3(20’)</b>

<i><b>- Mục tiêu:Hướng dẫn HS tìm hiểu đặc điểm văn bản nghị </b></i>
<i><b>luận</b></i>

<i><b>- Phương pháp:Vấn đáp, phân tích, nêu và giải quyết vấn đề,</b></i>
<i><b>so sánh.</b></i>

<i><b>- Hình thức tổ chức: dạy học cá nhân</b></i>
<i><b>- Kĩ thuật: đặt câu hỏi.</b></i>

- <b>GV</b> yêu cầu HS theo dõi văn bản “Chống nạn thất học”
1 Hs đọc diễn cảm

<i>?) Bác Hồ viết bài này nhằm mục đích gì?</i>

- Tồn dân ta: Giết giặc dốt (là một trong 3 loại giặc sau CM
T8: giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm)

<i>?) Để thể hiện mục đích ấy bài viết nêu ra ý kiến gì? </i>

- Nạn thất học do chính sách ngu dân của thực dân Pháp đem
lại -> nên 95% người VN mũ chữ

-> Đối tượng mà Bác hướng tới là: Toàn dân Việt Nam

-> Tất cả mọi người cùng chống giặc dốt = nhiều cách để cùng
xây dung nước nhà.

<i><b>? Luận điểm chủ chốt ở đây là gì ? (nói cái gì?)</b></i>
+ Nâng cao dân trí -> Cần phải thực hiện cấp tốc

+ Người VN phải hiểu quyền lợi và bổn phận của mình, phải
có tri thức để xây dựng nước nhà

<i>? Như vậy văn nghị luận người ta đưa ra luận điểm để nhằm</i>
<i>mục đích gì ? </i>

- Đưa ra những luận điểm khẳng định một ý kiến hoặc một
quan điểm

<i>?) Để ý kiến có sức thuyết phục, bài viết đã nêu lên những lí lẽ</i>
<i>nào? Hãy liệt kê?</i>

<i>?) Vì sao dân ta ai cũng phải biết đọc, biết viết? Chống nạn</i>
<i>mù chữ có thực hiện được khơng? Bằng cách nào?</i>

<i><b>2. Văn bản nghị luận</b></i>
1.1 Khảo sát, phân tích

ngữ liệu/skg/7;8

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- Tình trạng thất học, lạc hậu trước CM T8
- Điều kiện có để người dân xây dựng đất nước
- Làm Người biết chữ dạy người chưa biết chữ
Chồng dạy vợ, anh dạy em

Chủ dạy người làm

Người phụ nữ cũng cần phải học

<i>?) Câu văn nào thể hiện dẫn chứng?</i>

- 95% chính sách ngu dân của thực dân Pháp

<i>?) Theo em ngoài luận điểm rõ ràng văn nghị luận cần phải</i>
<i>đảm bảo những yêu cầu nào nữa?</i>

- Lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục

<i>? Theo em vấn đề trong văn nghị luận đưa ra thường đề cập</i>
<i>đến điều gì ?</i>

- Vấn đề trong văn nghị luận đưa ra phải đề cập tới cuộc sống,
xã hội-> như vậy mới có ý nghĩa.

<i>?) Tác giả có thể thực hiện mục đích của mình bằng văn kể</i>
<i>chuyện, miêu tả, biểu cảm được không? Tại sao?</i>

- Không. Vì những kiểu văn bản trên khơng thể kêu gọi mọi

người chống nạn thất học một cách đầy đủ chặt chẽ, rõ ràng
đầy đủ như vậy được...

=> Đây chính là nội dung ghi nhớ 2

- Yêu cầu HS đọc lại ghi nhớ. <b>GV</b> chốt kiến thức vừa học

- Cần có lí lẽ, dẫn chứng
thuyết phục

- Vấn đề trong văn nghị
luận: phải đề cập tới
cuộc sống, xã hội

* Ghi nhớ 2: sgk(9)

<i><b>4</b></i>

.

<i><b>Củng cố (2’) </b></i>

:

<i><b>- Mục tiêu: củng cố kiến thức đã học, học sinh tự đánh giá về mức độ đạt được</b></i>

<i><b> những mục tiêu của bài học.</b></i>

<i><b>- Phương pháp: khái quát hoá</b></i>

<i><b> - Kĩ thuật: đặt câu hỏi.</b></i>

<i>? Văn nghị luận có vai trò như thế nào trong cuộc sống?</i>

<i>? Thế nào là văn bản nghị luận?</i>

<i><b>5</b></i>

.

<i><b>Hướng dẫn về nhà(3’)</b></i>

- Học bài, sưu tầm thêm các văn bản nghị luận

- Soạn: nghiên cứu các bài tập phần luyện tập và tập trả lời

<b>E. Rút kinh nghiệm</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

………

………

<i><b>Tiết 2</b></i>

<i><b>1- ổn định tổ chức </b></i>

(1’)

<i><b>2- Kiểm tra bài cũ </b></i>

(3’)

<i>? Thế nào là văn bản nghị luận? Văn nghị luận có vai trị như thế nào trong cuộc </i>

<i>sống?</i>

<i><b>3- Bài mới</b></i>

<b> :</b>

<b>Hoạt động 1: GV giới thiệu chuyển tiết 2 – 1’</b>

<b>Hoạt động 2 (35’)</b>

<i><b>- Mục tiêu: học sinh thực hành kiến thức đã học.</b></i>
<i><b>-Phương pháp:vấn đáp,phân tích thực hành có</b></i>
<i><b>hướng dẫn, nhóm</b></i>

<i><b>- </b><b>Hình thức tổ chức: dạy học cá nhân, nhóm.</b></i>
<i><b>- Kĩ thuật: đặt câu hỏi, chia nhóm.</b></i>

- Gọi 2 HS đọc văn bản

<i>?) Đây có phải là văn bản nghị luận khơng? Tại</i>
<i>sao?</i>

- Là văn bản nghị luận vì

+ Đây là vấn đề xã hội thuộc lối sống đạo đức
+ Tác giả sử dụng lí lẽ và dẫn chứng để trình bày và
bảo vệ quan điểm của mình

<i>?) Trong văn bản tác giả đã đề xuất ý kiến gì? Câu</i>
<i>văn nào thể hiện? Tìm lí lẽ và dẫn chứng</i>

+ 2 ý kiến Phân biệt thói quen tốt và xấu
Tạo thói quen tốt, khắc phục thói
quen

xấu trong cuộc sống hàng ngày
+ Lí lẽ Có thói quen tốt và thói quen xấu
Thói quen đã thành tệ nạn

Tạo thói quen tốt là rất khó
Nhiễm thói quen xấu là dễ

+ Dẫn chứng Thói quen tốt: dạy sớm...đọc sách
Thói quen xấu:....

<i>?) Mục đích của tác giả là gì?</i>

<b> II.Luyện tập</b>

Bài 1(9): Cần tạo ra thói quen tốt
trong xã hội

a) Đây là văn bản nghị luận vì:

b)

* Các ý kiến

- Phân biệt thói quen tốt và xấu
- Tạo thói quen tốt và khắc phục thói
quen xấu

* Lí lẽ

c) Mục đích

- Nhắc nhở mọi người
+ Bỏ thói xấu

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i>?) Bài văn giải quyết vấn đề có trong thực tế</i>
<i>không? </i>

- Thực tế nước ta: đô thị, thành phố, thị trấn đang
diễn ra nhiều thói quen xấu...

<i>? Em tán thành ý kiến của tg Băng Sơn ko ? Vì</i>
<i>sao?</i>

- Em tán thành: vì những lập luận, lý lẽ, quan điểm
mà tg đưa ra đều rất đúng đắn và cụ thể.

<i>?) Nhân dân ta đã làm gì để sửa thói quen xấu? ở</i>
<i>trường, lớp em làm gì?</i>

- Nhân dân: xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự
- Trường, lớp: + Nói lời hay, làm việc tốt
+ Cử chỉ văn minh, lịch sự

<b>BT2</b> : Yêu cầu HS xác định bố cục

<b>BT4 : </b>

- Gọi 1 HS đọc văn bản – HS nêu yêu cầu

- Yêu cầu thảo luận nhóm (Mỗi bàn một nhóm) –
đại diện nhóm trình bày – nhận xét, bổ sung – GV
chốt :

Bài 2(10)
Gồm 3 phần
P1: 2 câu đầu
P2: 3 câu cuối
P3: Còn lại

Bài 4(10): Hai biển hồ

- Là văn bản nghị luận: Bàn về cách
sống

+ Kể chuyện để nghị luận

+ Kể về 2 cái biển hồ: Biển chết và
Biển Galilê; có miêu tả và kể nhưng
nghị luận là chính.

=> Bày tỏ về 2 cách sống
+Thu mình, khơng chia sẻ,
khơng hịa nhập -> chết dần

+Sẻ chia, hòa nhập tràn ngập niềm
vui

<i><b>4</b></i>

.

<i><b>Củng cố (2’) </b></i>

:

<i><b>- Mục tiêu: củng cố kiến thức đã học, học sinh tự đánh giá về mức độ đạt được</b></i>

<i><b> những mục tiêu của bài học.</b></i>

<i><b>- Phương pháp: khái quát hoá</b></i>

<i><b> - Kĩ thuật: đặt câu hỏi.</b></i>

GV khái quát về nhu cầu nghị luận của con người, các đặc điểm của văn bản nghị

luận.

<i><b>5</b></i>

.

<i><b>Hướng dẫn về nhà(3’)</b></i>

- Nhớ khái niệm và đặc điểm văn bản nghị luận ; biết nhận diện văn bản nghị luận ;

tiếp tục sưu tầm các văn nghị luận.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>E. Rút kinh nghiệm</b>

</div>

<!--links-->