ƯU THẾ LAI

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Bài cũ</b>

:

? Trong chọn giống, người ta sử dụng

phương pháp tự thụ phấn bắt buộc ở thực

vật và giao phối cận huyết ở động vật

nhằm mục đích gì?



Củng cố và duy trì một số tính trạng

mong muốn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Tieát 38:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

I. HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI

<b>Hiện tượng ưu thế lai ở ngô</b>
a và c là cây ngơ ở 2 dịng tự thụ phấn

b là cây ngô của cơ thể lai F₁

<b>? Ưu thế lai là gì?</b>

<b> Ưu thế lai là hiện tượng </b><i><b>cơ thể F</b><b>₁</b></i><b> có sức sống </b><i><b>cao hơn</b></i><b>, sinh trưởng </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Gà đông cảo Gà ri

<b>Đặc điểm: Hình thể độc đáo, </b>
<b>thịt thơm ngon nhưng chậm </b>
<b>lớn, sinh sản kém, gà giống </b>
<b>giá rất cao.</b>

<b>Đặc điểm: Vóc dáng bé, trứng </b>

<b>nhỏ và sản lượng ít, nhưng khả </b>
<b>năng phát dục sớm, ít mẫn cảm </b>
<b>với bệnh bạch cầu trùng.</b>

<b> Con lai F₁: Khả năng sinh sản tốt, sinh trưởng nhanh, </b>

<b>chất lượng thịt không kém nhiều so với gà Đông Cảo thuần </b>
<b>chủng, đặc biệt giá thành rẽ hơn rất nhiều lần.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

II. NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI

<b>Em hãy hoàn sơ đồ lai sau:</b>

<b>P_tc: </b> <b>AAbbCC x aaBBcc </b>
<b>G :</b>

<b>F₁ :</b>

P

A A

aa

0 100

F

₁

_Aa

<b>₁₀₀</b> 0

F

₂



a a

A a

aa

F

₃

aa

Aa

aa

<b>50 =(1/2)1</b> ₅₀

<b>12,5 = (1/2)3</b> <b>_87,5</b>

75

<b>25 = (1/2)2</b>

F

₄

aa

Aa

aa

F

_n



aa

aa

<b>(½)n</b> <b>_1-(1/2)n</b>

..

.

<b>? Tại sao khi lai hai dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ </b>
<b>nhất?</b>

<b> Vì hầu hết các cặp gen ở trạng thái dị hợp.</b>

Tû lÖ %

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

II. NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI

<b>P_tc: </b> <b>AAbbCC x aaBBcc </b>

<b>F₁ :</b> <b>AaBbCc</b>

<b> u th lai bi u Ư</b> <b>ế</b> <b>ể</b> <b>hiện rõ nh t Fấ ở</b> <b>₁ vì hầu hết các cặp </b>

<b>gen ở trạng thái dị hợp.</b>

<b>? Vậy để duy trì ưu thế lai thì phải dùng biện pháp gì? </b>

<b> Dùng biện pháp nhân giống vô tính (giâm, chiết, ghép, </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Phương

pháp

tạo ưu

thế lai

<b>Cây trồng</b>

<b>Vật nuôi</b>

III. CÁC PHƯƠNG PHÁP TẠO ƯU THẾ LAI

Nghiên cứu thơng tin

sgk và thảo luận nhóm

hồn thành bảng sau:

4’00s 3’30s 3’00s 2’30s 2’00s 1’30s 1’00 30s

Th i gian th o lu nờ ả ậ

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Phương </b>
<b>pháp </b>
<b>tạo ưu </b>
<b>thế lai</b>

<b>Cây trồng</b> <b>Vật nuôi</b>

- Lai kinh tế cho giao phối

giữa cặp vật nuôi b m ố ẹ

thuôc 2 dòng thuần chủng
khác nhau r i dùng con lai Fồ ₁

làm sản ph m, không dùng ẩ

để làm giống.

Vd: Lợn lai kinh tế Ỉ móng cái
với Đại Bạch có sức sống cao,
lợn con mới đ đã nặng 0.7-ẻ

0.8kg, tăng trọng nhanh
(80-100kg), tỷ lệ thịt nạc cao hơn.
Lai khác dòng: Tạo 2 dòng tự thụ

phấn rồi cho chúng giao phấn với
nhau.

Vd: Ngô lai cho năng suất cao hơn
25-30% so với các giống ngô tốt
nhất..

Lai khác thứ: Tổ hợp giữa 2 hay
nhiều thứ của cùng một lồi.

Vd: Giống lúa

DT10 x OM80  DT17

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10></div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Cà chua lai HT7

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13></div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

L n ợ Ỉ

L n ợ Đại B ch ạ

L n ợ Đại B ch ạ Ỉ

x

Ch ng chiu t t,t ng tr ng ố ố ă ọ

nhanh, t l n c caoỉ ệ ạ

Ch ng ch u t tố ị ố _{T l n c cao,}

ỉ ệ ạ

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Bị vàng Thanh Hóa _{Bị sữa Hơnsten Hà Lan}

Bò lai sind

x

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

VÞt ngan

x

Con lai lớn nhanh hơn, lượng tiêu tốn thức ăn ít
hơn, tuổi giết thịt ngắn hơn so với ngan, chất
lượng thịt ngon hơn thịt vịt, trắng hơn thịt ngan

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

KẾT LUẬN CHUNG

<i><b>Ưu thế lai </b></i>là hiện tượng cơ thể lai F₁ có sức sống cao hơn,
sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt
hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trùng bình giữa hai bố
mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ.

Sự tập trung các gen trội có lợi ở cơ thể lai F₁ là một
nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai.

Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F_1,sau đó giảm dần qua các

thế heä.

Để tạo được ưu thế lai ở cây trồng, người ta chủ yếu dùng

phương pháp lai khác dòng cịn trong chăn ni thường dùng

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

Chọn câu trả lời đúng

1. Để tạo ưu thế lai, khâu quan trọng đầu tiên là gì?

a. Lai khác dòng

b. Lai kinh teá

c. Lai khác thứ

d. Tạo dòng thuần

2. Ở cây trồng, biện pháp nào được dùng để duy

trì ưu thế lai?

a. F1 được lai trở lại với bố , mẹ

b. Cho F

₁

lai với nhau

c. Dùng phương pháp nhân giống vô tính

d. Cả a, b và c

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

3. Ở nước ta đã tạo ưu thế lai bằng cách nào?

a. Đối với động vật, dùng phương pháp lai kinh tế.

b. Đối với thực vật, chủ yếu dùng phương pháp lai

khác dòng (cho 2 dòng tự thụ phấn rối cho chúng

giao phấn với nhau).

c. Dùng phương pháp gây đột biến và gây đa bội thể ở

sinh vật.

d. Caû a vaø b

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Phương pháp lai giữa hoa bản địa và hoa nhập nội có thể tạo ra

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

- Học bài và trả lời các câu hỏi sgk

- Liên hệ các giống cây trồng vật nuôi lai ở địa phương.
- Chuẩn bị bài 37:

+ Đọc trước bài

+ Tìm hiểu các thành tựu nổi bậ trong công tác chọn giống
cây trồng và vật nuôi ở Việt Nam và địa phương em

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22></div>

<!--links-->