Luận văn thạc sỹ - Thanh tra giao thông trong quản lý trật tự an toàn giao thông đường bộ ở thủ đô Hà Nội

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bản luận văn này, bản thân tôi đã phải cố gắng và nỗ lực
rất nhiều trong việc nghiên cứu và tham khảo. Cùng với sự cố gắng của bản
thân là sự giúp đỡ của Thầy, Cơ đồng nghiệp, gia đình và bạn bè.
Tơi xin chân thành cảm ơn sâu sắc đến Cô giáo PGS. TS Lê Thiên Hương,
người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tơi hồn thành luận văn này.
Tơi xin cảm ơn sự hỗ trợ nhiệt tình của các cấp Lãnh đạo Sở giao thông
vận tải Hà Nội, Thanh tra Sở giao thông vận tải Hà Nội, UBND các Quận,
huyện, Công an thành phố Hà Nội các Thầy, Cô giáo trong học viện Chính trị
- Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh
Tơi xin chân thành cảm ơn !
Tác giả luận văn

ĐẶNG VĂN MINH


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU...............................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO
THƠNG ĐƯỜNG BỘ VÀ QUẢN LÝ TRẬT TỰ AN TỒN GIAO
THÔNG ĐƯỜNG BỘ CỦA LỰC LƯỢNG THANH TRA GIAO THÔNG

..............................................................................................................................5
1.1.

KHÁI QT CHUNG VỀ TRẬT TỰ AN TỒN GIAO THƠNG ĐƯỜNG BỘ
VÀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI TRẬT TỰ AN TỒN GIAO THƠNG
ĐƯỜNG BỘ.................................................................................................5

1.1.1. Quan niệm về trật tự an tồn giao thơng đường bộ....................................5
1.1.2. Quản lý nhà nước đối với trật tự an tồn giao thơng đường bộ.................6
1.2.

LỰC LƯỢNG THANH TRA GIAO THƠNG TRONG QUẢN LÝ TRẬT TỰ
AN TỒN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ.......................................................11

1.2.1. Quan niệm về thanh tra, thanh tra giao thông...........................................11
1.2.2. Chức năng, nhiệm vụ quản lý trật tự an tồn giao thơng đường bộ của
lực lượng thanh tra giao thông.................................................................13
1.2.3. Tổ chức bộ máy Thanh tra giao thơng......................................................22
1.2.4. Nội dung quản lý trật tự an tồn giao thông đường bộ của lực lượng
Thanh tra giao thông................................................................................24
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TRẬT TỰ AN TỒN GIAO
THƠNG ĐƯỜNG BỘ CỦA LỰC LƯỢNG THANH TRA GIAO THÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI...................................33
2.1.

TÌNH HÌNH TRẬT TỰ AN TỒN GIAO THƠNG Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI.....33

2.1.1. Đặc điểm giao thơng đường bộ Hà Nội...................................................33
2.1.2. Tình hình ùn tắc giao thơng ở Hà Nội......................................................36
2.1.3. Tình hình vận tải hành khách cơng cộng.................................................37
2.1.4. Tình hình lưu lượng xe trên địa bàn Thành phố.......................................38
2.1.5. Tình hình tai nạn giao thơng.....................................................................38


2.2.

QUẢN LÝ TRẬT TỰ AN TỒN GIAO THƠNG ĐƯỜNG BỘ CỦA LỰC

LƯỢNG THANH TRA GIAO THÔNG HÀ NỘI...........................................39

2.2.1. Thanh tra Sở Giao thông vận tải..............................................................39
2.2.2. Đội Thanh tra GTVT tại Quận, Huyện....................................................41
2.2.3. Đội thanh tra Giao thông Vận tải đường bộ.............................................43
2.2.4. Đội Thanh tra Giao thông Cầu, đường bộ................................................45
2.2.5. Đội Thanh tra Cơ động.............................................................................47
2.3.

NHỮNG ƯU ĐIỂM VÀ HẠN CHẾ TRONG QUẢN LÝ TRẬT TỰ AN TỒN
GIAO THƠNG ĐƯỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CỦA LỰC
LƯỢNG THANH TRA GIAO THÔNG........................................................48

2.3.1. Những ưu điểm.........................................................................................48
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong quản lý trật tự an
tồn giao thơng đường bộ của lực lượng thanh tra giao thông................57
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ QUẢN LÝ TRẬT TỰ AN TỒN GIAO THƠNG ĐƯỜNG BỘ Ở
THỦ ĐƠ HÀ NỘI CỦA LỰC LƯỢNG THANH TRA GIAO THÔNG. . .65
3.1.

PHƯƠNG HƯỚNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TRẬT TỰ AN TỒN
GIAO THƠNG ĐƯỜNG BỘ CỦA LỰC LƯỢNG THANH TRA GIAO THƠNG......65

3.1.1. Dự báo về tình hình trật tự an tồn giao thơng trên địa bàn thành phố
Hà Nội những năm tới..............................................................................65
3.1.2. Phương hướng..........................................................................................67
3.2.

MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC

ĐẢM BẢO TRẬT TỰ AN TỒN GIAO THƠNG ĐƯỜNG BỘ CỦA LỰC
LƯỢNG THANH TRA GIAO THÔNG THÀNH PHỐ..................................70

3.2.1. Các giải pháp đối với lực lượng thanh tra giao thông..............................70
3.2.2. Các giải pháp hỗ trợ..................................................................................81
3.2.3. Một số kiến nghị.......................................................................................84
KẾT LUẬN.........................................................................................................88
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

20

Thanh tra giao thông
Trật tự an tồn giao thơng
Cảnh sát giao thơng
Cảnh sát trật tự
Ủy ban nhân dân
Tai nạn giao thơng
An tồn giao thơng
Cơng an thành phố
Công an Hà Nội
Trật tự giao thông
Kế hoạch liên ngành
Kinh doanh bn bán
Mơi trường giao thơng
Phịng cảnh sát mơi trường
Vật liệu xây dựng
Trật tự an toàn xã hội
Hành lang an tồn giao thơng đường bộ
Cảnh sát giao thơng - trật tự
Quản lý đường bộ
Quỹ hỗ trợ phát triển chính thức

TTGT
TTATGT
CSGT
CSTT
UBND
TNGT
ATGT

CATP
CAHN
TTGT
KHLN
KDBB
MTGT
PCSMT
VLXD
TTATXH
HLATGTĐB
CSGT-TT
QLĐB
ODA


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Trật tự an tồn giao thơng là một vấn đề mang tính xã hội sâu sắc. Thực
hiện quản lý để bảo đảm trật tự an tồn giao thơng là nhiệm vụ cơ bản của
mọi quốc gia. Các quốc gia trên thế giới, không phân biệt chế độ chính trị,
điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội, tơn giáo…đều tiến hành quản lý trật tự an
tồn giao thơng và ln xem đó là điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế, mở
rộng sản xuất, củng cố an ninh, quốc phòng và ổn định tình hình trật tự xã hội.
Trong thực tế, việc tiến hành quản lý trật tự an tồn giao thơng ln có liên
quan, ảnh hưởng và tác động trực tiếp đến mọi mặt hoạt động của đời sống xã
hội, đến tâm tư tình cảm và các quyền lợi cơ bản của cơng dân được pháp luật
bảo vệ. Do tính chất, đặc điểm của hoạt động giao thông và yêu cầu đảm bảo
trật tự an tồn giao thơng mà quản lý trật tự an tồn giao thơng được nhiều

ngành, nhiều lực lượng cùng tham gia thực hiện. Trật tự an toàn giao thông
của một quốc gia luôn là sản phẩm chung được kế thừa kết quả của nhiều hoạt
động khác nhau, trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và
an ninh trật tự của quốc gia đó. Do đó, sẽ khơng phải ngẫu nhiên cho rằng trật
tự an tồn giao thơng là bộ mặt của xã hội, là tiêu chí cơ bản phản án tiềm lực
kinh tế, năng lực quản lý và mức độ văn minh của mỗi quốc gia.
Hoạt động quản lý trật tự an tồn giao thơng của Nhà nước, lực lượng
Thanh tra giao thơng đóng góp một phần khơng nhỏ trong việc đảm bảo trật
tự an tồn giao thơng. Nội dung tiến hành và kết quả thực hiện các mặt công
tác quản lý trật tự an tồn giao thơng của lực lượng Thanh tra giao thơng ln
có ý nghĩa to lớn trong việc đảm bảo cho giao thông được thông suốt, người
và phương tiện tham gia giao thơng được trật tự an tồn. Trong tình hình hiện
nay, khi xã hội càng phát triển các nhu cầu về sinh hoạt ăn, ở, đi lại, quan hệ
giao dịch… của con người ngày càng tăng và cùng các nhu cầu đó, yêu cầu về


2
mở rộng sản xuất, phát triển kinh tế hình thành các khu kinh tế, các vùng đơ
thị hóa của tồn xã hội đã làm tăng nhanh nhu cầu về phát triển và mở rộng
hoạt động giao thông quốc gia. Sự phát triển ấy được tồn tại và phát triển như
một tất yếu khách quan gắn liền với sự tiến hóa của nhân loại. Nhưng cũng từ
những đặc điểm đó, đã làm phát sinh nhiều vấn đề phức tạp như tai nạn giao
thông, ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, vi phạm luật lệ, mất trật tự an
tồn giao thơng… Vấn đề trên đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến trật
tự an tồn giao thơng.
Chỉ thị số 22CT-TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng ngày 24/02/2003
về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm TTATGT”,
Chính phủ, các Bộ (trong đó có Bộ Giao thơng vận tải) đã ban hành khơng ít
văn bản quy phạm, nhiều giải pháp nhằm góp phần đảm bảo TTATGT. Một
trong những giải pháp mà Chính phủ đặc biệt quan tâm chỉ đạo là thực hiện

thật tốt vai trò quản lý nhà nước trong lĩnh vực bảo đảm TTATGT, trong đó
trọng tâm là nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động của lực lực TTGT trong
quản lý TTATGT đường bộ. Tuy nhiên, trong thời gian qua, mặc dù lực lượng
TTGT đã tiến hành nhiều loại biện pháp quyết liệt nhằm thiết lập lại trật tự,
kỷ cương trên lĩnh vực GTĐB, quyết tâm đẩy lùi TNGT và ùn tắc giao thơng,
nhưng nguy cơ TNGT vẫn cịn rất nghiêm trọng, tình trạng ùn tắc giao thơng
vẫn diễn ra theo chiều hướng gia tăng ở nhiều nơi. Vì vậy, yêu cầu hoàn thiện
tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của lực lượng TTGT trong đảm bảo
TTATGT để hạn chế đến mức thấp nhất các hành vi vi phạm luật lệ giao thông,
gây TNGT trong giai đoạn hiện nay là vấn đề cấp bách và cần thiết.
Từ những lý do trên, tác giả đã chọn đề tài "Thanh tra giao thơng
trong quản lý trật tự an tồn giao thơng đường bộ ở thủ đô Hà Nội " làm
luận văn tốt nghiệp Cao học quản lý hành chính cơng nhằm nghiên cứu, phân
tích làm rõ một cách tương đối hệ thống cơ sở lý luận quản lý nhà nước về
trật tự an tồn giao thơng của lực lượng Thanh tra giao thơng. Từ đó, đề xuất


3
một số giải pháp cơ bản hoàn thiện tổ chức và nâng cao hoạt động của lực
lượng TTGT trong việc đảm bảo trật tự an tồn giao thơng đường bộ qua
thực tiễn trên địa bàn thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay .
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Từ trước đến nay đã có nhiều bài viết đề cập đến vấn đề tai nạn giao
thông, ùn tắc giao thơng và vi phạm luật giao thơng như: Hồn thiện tổ chức
bộ máy và cơ chế hoạt động của Ủy ban an tồn giao thơng quốc gia trong
giai đoạn hiện nay của tác giả Đinh Vũ Bá; Các giải pháp phịng ngừa tai
nạn giao thơng đường bộ ở Việt Nam của TS. Hồng Bình Ban; Những giải
pháp của lực lượng Thanh tra giao thơng đường bộ - đường sắt góp phần làm
giảm tai nạn giao thông đường bộ ở Việt Nam của Bộ giao thông vận tải.
Năm 2005, Thanh tra Sở Giao thông vận tải Hà Nội đã tiến hành nghiên cứu

đề tài khoa học liên quan và đề ra nhiều giải pháp đến trật tự giao thông đô
thị … Tuy nhiên, chưa có bài nào đi sâu vào nghiên cứu một cách có hệ thống,
tồn diện vấn đề tổ chức và hoạt động của lực lượng Thanh tra giao thơng
trong đảm bảo trật tự an tồn giao thơng đường bộ - qua thực tiễn trên địa bàn
thành phố Hà Nội và đưa ra các giải pháp có tính khả thi đối với vấn đề trật tự
an tồn giao thơng trong giai đoạn hiện nay dưới góc độ quản lý nhà nước.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Đối tượng nghiên cứu: Tổ chức và hoạt động của lực lượng Thanh tra giao
thông trong việc bảo đảm trật tự an tồn giao thơng đường bộ ở thành phố Hà Nội.
- Phạm vi nghiên cứu: Tình hình trật tự an tồn giao thơng trên địa bàn
thành phố Hà Nội từ năm 2005 đến nay.
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động bảo đảm trật tự an tồn
giao thơng đường bộ của lực lượng Thanh tra giao thơng; phân tích thực trạng
về TTATGT, tổ chức, hoạt động của lực lượng TTGT thành phố Hà Nội. Từ
đó đề xuất những giải pháp hoàn thiện tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt
động của lực lượng TTGT về đảm bảo TTATGT giai đoạn hiện nay.


4
5. Phương pháp nghiên cứu
- Sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ
nghĩa Mác - Lê nin làm phương pháp nghiên cứu chủ đạo.
- Sử dụng các phương pháp hệ thống, thống kê, so sánh, phân tích, tổng
hợp và khái qt hóa để nghiên cứu các nội dung cụ thể.
- Nghiên cứu, tham khảo các cơng trình khoa học có liên quan.
6. Đóng góp của đề tài
- Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động bảo đảm
trật tự an tồn giao thơng đường bộ.
- Đánh giá đúng thực trạng quản lý nhà nước về trật tự an tồn giao

thơng trên địa bàn thành phố Hà Nội trong thời gian qua của lực lượng TTGT.
- Dự báo về tình hình ùn tắc và trật tự an tồn giao thông trên địa bàn
thành phố Hà Nôi đến năm 2020.
- Đề xuất một số giải pháp có cơ sở khoa học và thực tiễn nhằm nâng
cao hiệu quả quản lý nhà nước về TTATGT đường bộ của lực lượng TTGT
trong giai đoạn hiện nay trên địa bàn Thủ đô và cả nước.
- Kết quả của đề tài có thể làm tài liệu tham khảo và nghiên cứu.
7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo,
đề tài gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động đảm bảo trật tự an
tồn giao thơng đường bộ của lực lượng Thanh tra giao thông.
Chương 2: Thực trạng tổ chức và hoạt động của lực lượng Thanh tra
giao thông trong việc đảm bảo trật tự an tồn giao thơng đường bộ trên địa
bàn thành phố Hà Nội.
Chương 3: Phương hướng và các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác
tổ chức, đảm bảo trật tự an tồn giao thơng đường bộ của lực lượng Thanh tra
giao thông.


5

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THƠNG
ĐƯỜNG BỘ VÀ QUẢN LÝ TRẬT TỰ AN TỒN
GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ CỦA LỰC LƯỢNG
THANH TRA GIAO THÔNG
1.1. KHÁI QT CHUNG VỀ TRẬT TỰ AN TỒN GIAO THƠNG ĐƯỜNG
BỘ VÀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI TRẬT TỰ AN TỒN GIAO
THƠNG ĐƯỜNG BỘ

1.1.1. Quan niệm về trật tự an tồn giao thơng đường bộ
Theo Từ điển Bách Khoa Cơng an nhân dân, thì TTATGT đường bộ
được hiểu là trạng thái xã hội có trật tự được hình thành và điều chỉnh bởi các
quy phạm pháp luật trong lĩnh vực giao thông, vận tải công cộng mà mọi
người tham gia giao thơng đường bộ phải tn theo, nhờ đó bảo đảm cho hoạt
động giao thông đường bộ được thông suốt, trật tự, an toàn, hạn chế đến mức
thấp nhất TNGT gây thiệt hại về người và tài sản. TTATGT đường bộ là một
mặt của trật tự, an toàn xã hội.
Như vậy có thể hiểu: Trật tự an tồn giao thơng đường bộ là hệ thống
các quy phạm pháp luật (quy tắc xử sự, quy tắc hành vi, quy tắc quản lý nhà
nước) do Nhà nước ban hành quy định trong lĩnh vực giao thông, vận tải
công cộng mà mọi người tham gia giao thông đường bộ phải tuân theo nhằm
đảm bảo cho trật tự giao thông đường bộ thông suốt, trật tự, an toàn, hạn chế
đến mức thấp nhất tại nạn và ùn tắc giao thông đường bộ.
Giao thông đường bộ nói chung và đảm bảo trật tự an tồn giao thơng
đường bộ nói riêng là những vấn đề xã hội ln gắn liền với đời sống con
người, có vai trò quan trọng đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của con
người. Xã hội càng hiện đại, nhu cầu đi lại của con người càng phát triển, yêu
cầu mở rộng giao thông vận tải và đảm bảo TTATGT lại càng trở thành những


6
vấn đề bức xúc của xã hội. Bởi vì, cùng với việc phát triển giao thông đường
bộ, tăng khả năng lưu thông phân phối, mở rộng sản xuất, giao lưu hội nhập
của mỗi quốc gia… thì việc đảm bảo TTATGT đường bộ với các yêu cầu cơ
bản là: người, phương tiện, hàng hóa tham gia giao thơng khơng bị xâm hại;
mọi hoạt động giao thơng được tiến hành nhanh chóng, thuận tiện, trật tự an
toàn vệ sinh, mỹ quan và kinh tế được đảm bảo sẽ có tác dụng to lớn đối với
sự ổn định và phát triển xã hội. Đặc biệt là trong nền kinh tế thị trường, khi

thời cơ, độ an tồn và chi phí trong lưu thơng phân phối đã kết tinh thành giá
cả của hàng hóa, thì TTATGT đã trở thành tiêu chí quan trọng để xem xét việc
đầu tư, mở rộng sản xuất…
Quản lý TTATGT đường bộ là việc tổ chức thực hiện các quy định pháp
luật do nhà nước ban hành về việc đảm bảo TTATGT đường bộ để nắm tình
hình và duy trì hoạt động của các đối tượng tham gia giao thông nhằm đảm
bảo giao thông đường bộ được thông suốt; người, hàng hóa, phương tiện tham
gia giao thơng khơng bị xâm hại, đáp ứng được các yêu cầu phát triển kinh tế,
văn hóa xã hội của Nhà nước và nhu cầu đi lại của cơng dân, góp phần thực
hiện các u cầu phòng ngừa đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi
phạm pháp luật trên các tuyến đường, địa bàn.
1.1.2. Quản lý nhà nước đối với trật tự an tồn giao thơng đường bộ
1.1.2.1. Khái niệm và đặc điểm
a. Khái niệm
Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của qun lực chính trị trong xã hội
có giai cấp, thực hiện chuyên chính giai cấp và các chức năng quản lý đặc biệt
nhằm bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị trong xã hội, duy trì trật tự xã hội
và phục vụ những nhu cầu thiết yếu của đời sống cộng đồng.
Quản lý nhà nước là sự tác động có tổ chức, có định hướng bằng các
cơng cụ quản lý, bằng quyền lực của bộ máy nhà nước đối với mọi hoạt động


7
của các thành viên trong xã hội nhằm duy trì trật tự và phát triển xã hội, thực
hiện các mục tiêu của nhà nước đã đề ra trong từng giai đoạn cụ thể. Quản lý
nhà nước có những đặc điểm cơ bản như sau:
Thứ nhất, quản lý nhà nước mang tính quyền lực đặc biệt, tính tổ chức
rất cao. Mệnh lệnh của nhà nước mang tính đơn phương buộc đối tượng quản
lý phải phục tùng một cách nghiêm túc, nếu khơng chấp hành thì phải truy
cứu trách nhiệm pháp lý và xử lý theo pháp luật.

Thứ hai, quản lý nhà nước có mục tiêu chiến lược, chương trình và kế
hoạch để thực hiện mục tiêu.
Thứ ba, quản lý nhà nước có tỉnh chủ động, sáng tạo và linh hoạt trong
việc điều hành, phối hợp, huy động mọi lực lượng phát huy sức mạnh tổng
hợp để tổ chức lại nền sản xuất xã hội và cuộc sống của con người trên địa
bàn của mình theo sự phân cơng, phân cấp, đúng thẩm quyền theo nguyên tắc
tập trung dân chủ.
Thứ tư, quản lý nhà nước khơng có sự cách biệt tuyệt đối về mặt xã hội
giữa người quản lý và người bị quản lý. Cán bộ quản lý nhà nước phải sâu sát
với dân, liên hệ chặt chẽ và lắng nghe ý kiến quần chúng; phải biết làm công
tác vận động quần chúng, thu hút được quần chúng tham gia thực sự rộng rãi
vào công việc quản lý nhà nước và xã hội. Chống quan liêu, cửa quyền, ức
hiếp quần chúng, nhưng phải có sự phân biệt tuyệt đối, khơng x xoa, tùy
tiện, gia đình chủ nghĩa, bảo đảm tính quyền uy của nhà nước.
Thứ năm, quản lý nhà nước có tính liên tục và ổn định tương đối trong
tổ chức và hoạt động.(32);(33);(34)
Từ quan niệm về quản lý TTATGTĐB và khái niệm quản lý nêu trên,
có thể hiểu: Quản lý nhà nước về giao thơng đường bộ là hoạt động có tổ
chức, có định hướng, mang tính quyền lực của các cơ quan nhà nước nhằm
đảm bảo trật tự an toàn trong giao thơng đường bộ. Theo đó, nhà nước sử


8
dụng các công cụ quản lý để tác động đến các đối tượng tham gia giao thông
đường bộ, các chủ thể tron quan hệ giao thông đường bộ nhằm bảo đảm giao
thơng đường bộ thơng suốt, trật tự an tồn, thuận lợi, phục vụ nhu cầu đi lại
của nhân dân, phát triển giao thơng đường bộ, phục vụ q trình cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa của đất nước.
b. Đặc điểm
Quản lý nhà nước đối với TTATGT đường bộ có các đặc điểm sau:

Một là, quản lý TTATGT đường bộ là một nội dung quan trọng trong
quản lý nhà nước. Việc tổ chức tiến hành các nội dung yêu cầu quản lý
TTATGT đường bộ được thực hiện công khai, dựa trên cơ sở các quy định của
pháp luật và các văn bản thể lệ hành chính của Nhà nước quy định về đảm
bảo TTATGT đường bộ, đồng thời được tiến hành đồng bộ, thống nhất bởi bộ
máy nhà nước. Quản lý TTATGT đường bộ là hoạt động có tổ chức và được
điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm
quyền. Q trình tổ chức thực hiện phải có sự phối hợp đồng bộ, thống nhất
của nhiều ngành, nhiều lực lượng khác nhau.
Hai là, quản lý TTATGT đường bộ vốn là một lĩnh vực khoa học phức
tạp, ở đó tập trung khơng chỉ các khoa học về quản lý xã hội như tổ chức, duy
trì hoạt động của các đối tượng tham gia giao thông mà còn là nơi tập trung
nghiên cứu khai thác và sử dụng các phương tiện khoa học kỹ thuật điện, điện
tử…Do vậy, quản lý TTATGT đường bộ thường xuyên có sự khai thác, kế
thừa và sử dụng kiến thức của nhiều ngành khoa học, kỹ thuật khác nhau.
Ba là, quá trình quản lý TTATGT đường bộ nói chung khơng những
chịu sự tác động chi phối bởi các chính sách và các biện pháp quản lý xã hội
của nhà nước mà việc quản lý TTATGT đường bộ cịn thường xun có tác
động đến nhiều mặt hoạt động của đời sống xã hội, có liên quan đến tâm tư,
tình cảm và quyền lợi cơ bản của công dân.


9
Bốn là, quản nhà nước về giao thông đường bộ hết sức phức tạp vì nó
là loại giao thơng có tính xã hội nhất, phổ biến nhất, phương tiện giao thông
rất đa dạng, người tham gia giao thông đủ mọi thành phần, lứa tuổi. Trong khi
đó nhận thức, ý thức chấp hành luật của đại đa số người tham gia giao thơng
cịn thấp. Chất lượng xây dựng chiến lược, quy hoạch chính sách, văn bản
pháp luật về TTATGT chưa cao.
Năm là, quản lý nhà nước về giao thông đường bộ do nhiều cơ quan nhà

nước cùng thực hiện, vì vậy hoạt động phối hợp của các cơ quan nhà nước là
hết sức quan trọng, là điều kiện để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý.
Sáu là, quản lý nhà nước về giao thơng đường bộ có tác động rất lớn
đến đời sống xã hội, phát triển kinh tế. (22)
1.1.2.2. Nội dung quản lý nhà nước về trật tự giao thông đường bộ
Quản lý nhà nước về TTATGT đường bộ bao gồm những nội dung
chính sau đây:
1. Xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách đầu tư phát
triển giao thông đường bộ, xây dựng và chỉ đạo thực hiện chương trình quốc
gia về an tồn giao thơng đường bộ và các biện pháp bảo đảm TTATGT
đường bộ thơng suốt, an tồn.
2. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về giao thông
đường bộ.
3. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thơng đường bộ.
4. Tổ chức, quản lý, bảo trì, bảo vệ, phát triển kết cấu hạ tầng giao
thông đường bộ.
5. Đăng ký, cấp thu hồi biển số phương tiện giao thông đường bộ; cấp,
thu hồi giấy chứng nhận chất lượng, an tồn kỹ thuật và bảo vệ mơi trường
của phương tiện giao thông đường bộ.
6. Quản lý đào tạo, sát hạch lái xe; cấp đổi thu hồi giấy phép lái xe.


10
7. Tổ chức nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ về giao thông
đường bộ; đào tạo cán bộ và công nhân kỹ thuật giao thông đường bộ.
8. Thanh tra, kiểm tra giải quyết khiếu nại, tố cáo; xử lý vi phạm luật về
giao thông đường bộ.
9. Hợp tác quốc tế về giao thơng đường bộ.(22)
Tóm lại, để tiến hành cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và từng
bước hội nhập khu vực và quốc tế, đưa nước ta trở thành một nước phát triển

vào năm 2020 thì chúng ta cần phải xây dựng được một hệ thống giao thơng
đường bộ phát triển, thơng suốt, an tồn, hạn chế thấp nhất tai nạn giao thông.
Điều này không thể thực hiện được nếu không nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý nhà nước về giao thông đường bộ. Quản lý về giao thông đường bộ là
thể hiện rõ nét vai trò quản lý xã hội của nhà nước, đảm bảo lợi ích của cộng
đồng. Nếu làm tốt quản lý nhà nước về giao thơng đường bộ thì chắc chắn
giao thông đường bộ sẽ thông suốt, giảm được TNGT, giảm được số người bị
chết, bị thương vì TNGT, hạn chế được thiệt hại vật chất do TNGT gây ra, có
nghĩa là giảm được gánh nặng cho gia đình, cho xã hội, mang lại hạnh phúc
cho mọi nhà và mọi người.
Để hạn chế TNGT đường bộ không chỉ đơn thuần sử dụng các giải
pháp kỹ thuật mà phải thấy đây là vấn đề xã hội phức tạp, là việc nâng cao
nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, thay đổi lối sống, tạo thói quen xử
sự theo các quy phạm pháp luật của người tham gia giao thông, của mọi
tầng lớp nhân dân. Nói như vậy, để khẳng định mục tiêu hạn chế TNGT
đường bộ của các cơ quan nhà nước khơng đơn giản, nó là một q trình
lâu dài, bền bỉ, quyết liệt, phải sử dụng đồng bộ nhiều công cụ quản lý nhà
nước, phải huy động sức mạnh tổng hợp của cơ quan nhà nước, các tổ chức
xã hội.


11
1.2. LỰC LƯỢNG THANH TRA GIAO THÔNG TRONG QUẢN LÝ TRẬT
TỰ AN TỒN GIAO THƠNG ĐƯỜNG BỘ

1.2.1. Quan niệm về thanh tra, thanh tra giao thông
Thanh tra là một chức năng thiết yếu của quản lý nhà nước, là hoạt
động kiểm tra xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan nhà nước đối với việc
thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân, được
thực hiện bởi một cơ quan chuyên trách theo một trình tự, thủ tục do pháp luật

quy định nhằm phịng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật
để kiến nghị các biện pháp khắc phục, phát huy nhân tố tích cực, góp phần
nâng cao hiệu quả, hiệu lực của quản lý nhà nước, bảo vệ lợi ích của Nhà
nước, các quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Thanh tra giao thông vận tải (được gọi là Thanh tra chuyên ngành) là
hoạt động thanh tra của cơ quan quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực đối
với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật, những quy định
về chuyên môn- kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực thuộc thẩm quyền
quản lý.
Xuất phát từ yêu cầu bảo đảm trật tự an tồn giao thơng đường bộ của
quốc gia, lực lượng thanh tra giao thông đã từng bước được hình thành và
phát triển như một tất yếu khách quan, góp phần quan trọng vào việc thực
hiện các nội dung yêu cầu quản lý trật tự an toàn giao thơng đường bộ trong
từng giai đoạn. Sự hình thành và phát triển của lực lượng Thanh tra giao
thông không những gắn liền với quá trình xây dựng, trưởng thành của ngành
Thanh tra mà còn gắn liền với việc thực hiện nhiệm vụ đảm bảo trật tự an
tồn giao thơng đường bộ của quốc gia.
Kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 64/SL ngày 23-11-1945
thành lập Ban Thanh tra Đặc biệt, đến nay Thanh tra Việt Nam đã trải qua 65
năm xây dựng và trưởng thành. 65 năm qua, với nhiều tên gọi và hình thức tổ


12
chức khác nhau, Thanh tra Việt Nam đã góp phần xứng đáng vào sự nghiệp
kháng chiến, kiến quốc (1945-1954), thực hiện hai nhiệm nhiệm chiến lược:
xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và kháng chiến chống Mỹ cứu nước,
giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1955-1975) và thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội.
Kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký quyết định thành lập Bộ Giao
thơng cơng chính đến nay (28.8.1945), ngành GTVT Việt Nam đã trải qua

hơn 65 năm xây dựng và phát triển, gắn liền với sự nghiệp cách mạng của đất
nước với nhiều thời kỳ sôi nổi, hào hùng. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
nói: “Giao thơng là mạch máu của tổ chức. Giao thơng tốt thì mọi việc dễ
dàng. Giao thơng xấu thì các việc đình trệ”. Câu nói giản dị của Bác khơng
chỉ nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của GTVT trong sự nghịêp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc, mà còn là lời nhắc nhở nhiệm vụ đối với những người làm
công tác GTVT trong quá khứ, hiện tại và tương lai sau này. Có thể nói lịch
sử hình thành, phát triển và trưởng thành của mình, lớp lớp thế hệ cán bộ,
cơng nhân, lao động Ngành GTVT Việt Nam đã luôn theo lời chỉ dạy của Bác
Hồ, ln nỗ lực phấn đấu, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải
phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của toàn Đảng, toàn dân và toàn
quân ta.
Ngày nay, đất nước đã và đang tiếp tục công cuộc đổi mới với mục tiêu
“dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”, ngành Thanh
tra đã và đang góp phần quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới của
đất nước.
Có thể nói, hơn 65 năm qua lực lượng Thanh tra giao thông (nhất là
thanh tra giao thông đường bộ) đều giữ vai trị quan trọng trong việc đảm bảo
an tồn giao thơng, góp phần tích cực vào cơng cuộc đổi mới đất nước.


13
1.2.2. Chức năng, nhiệm vụ quản lý trật tự an tồn giao thơng đường bộ
của lực lượng thanh tra giao thông
1.2.2.1. Chức năng
Thanh tra giao thông vận tải được tổ chức thành hệ thống, ở Trung
ương thuộc Bộ Giao thông vận tải, ở địa phương thuộc Sở Giao thông vận tải
(hoặc Sở Giao thơng cơng chính), thực hiện chức năng thanh tra nhà nước và
thanh tra chuyên ngành trong phạm vi quản lý nhà nước về giao thông vận tải
đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải và hàng không theo quy

định của pháp luật.(điều 1 Nghị định số 136/2004/NĐ-CP)
Thanh tra giao thông là một lực lượng nghiệp vụ thuộc tổ chức bộ máy
cấu ngành Thanh tra nói chung và của ngành GTVT nói riêng. Do vậy, việc tổ
chức hoạt động của lực lượng Thanh tra giao thông khơng nằm ngồi mục
đích thực hiện những nhiệm vụ cụ thể về bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn
trật tự, an tồn xã hội mà Đảng và Nhà nước giao cho ngành Thanh tra. Vì thế
quá trình tổ chức thực hiện các yêu cầu nhiệm vụ được giao, lực lượng Thanh
tra giao thông đã thực hiện đầy đủ các chức năng cơ bản của một cơ quan
quản lý nhà nước, một lực lượng nghiệp vụ cụ thể của ngành GTVT, các chức
năng đó được xác định cụ thể như sau:
Thanh tra giao thông là một lực lượng quan trọng trực tiếp tổ chức tiến
hành các nội dung yêu cầu về quản lý TTATGT của quốc gia. Vì thế, hơn ai
hết họ có điều kiện nắm được thực trạng tình hình diễn biến của TTATGT
cũng như những khó khăn, thuận lợi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản
lý TTATGT và nhu cầu bức xúc của hoạt động giao thơng, đảm bảo TTATGT.
Từ đó, TTGT có điều kiện nắm được các thông tin quan trọng làm tham mưu
giúp Bộ GTVT chủ động tiến hành tốt công tác quản lý TTATGT đáp ứng yêu
cầu của thực tiễn đòi hỏi. Cụ thể chức năng tham mưu về trật tự an toàn giao
thông của TTGT thường được thể hiện trên một số nội dung cụ thể sau đây:
Một là, nghiên cứu đề xuất với Nhà nước xây dựng, bổ sung, hoàn


14
thiện hệ thống các quy định về đảm bảo TTATGT làm cơ sở cho việc tổ chức,
hướng dẫn hoạt động giao thơng trong phạm vi tồn quốc.
Tuy khơng phải là cơ quan ban hành pháp luật, song dựa trên kết quả
trực tiếp tiến hành các biện pháp quản lý TTATGT, điều tra xử lý các vụ tai
nạn giao thông và các hành vi vi phạm luật lệ giao thông trên tất cả các tuyến
đường, địa bàn giao thông công cộng, Thanh tra giao thơng có thể nắm được
thực trạng tình hình hoạt động giao thơng quốc gia; phát hiện được những cơ

sở, yếu kém trong công tác quản lý TTATGT, những nguyên nhân điều kiện
làm phát sinh TNGT ở từng địa phương cũng như trong phạm vi toàn quốc.
Trên cơ sở đó, lực lượng Thanh tra giao thơng có khả năng, điều kiện phối
hợp với các cơ quan chức năng (Công an, Bộ Thương mại, Bộ giáo dục và
đào tạo…) nghiên cứu đề xuất bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện các quy định
của Nhà nước về hoạt động giao thông. Mặt khác, dựa trên các quy định của
Nhà nước, lực lượng Thanh tra giao thơng cịn làm tham mưu, giúp cho Bộ
trưởng ban hành các văn bản hướng dẫn cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và
công dân thực hiện nghiêm túc quy định của luật lệ giao thông theo các nội
dung, yêu cầu thuộc phạm vi quản lý.
Hai là, dự báo khoa học về TNGT và các nguyên nhân, điều kiện gây
mất TTATGT, gây ùn tắc giao thơng chủ động tiến hành các biện pháp phịng
ngừa đấu tranh làm giảm TNGT trong phạm vi quản lý.
Dựa vào kết quả thực hiện các mặt công tác quản lý TTATGT theo chức
năng nhiệm vụ được giao, lực lượng Thanh tra giao thơng có đủ điều kiện đi
sâu nghiên cứu, phân tích, đánh giá tình hình hoạt động của các đối tượng
tham gia giao thông cũng như các nhân tố kinh tế, chính trị, xã hội khác có
liên quan đến việc giữ gìn TTATGT (chính sách lao động phát triển kinh tế,
xây dựng mở rộng đô thị, liên quan sản xuất và nhập khẩu phương tiện giao
thông…). Trên cơ sở đó, đưa ra các chỉ số, dự báo khoa học về tình hình


15
TNGT và các nguyên nhân, điều kiện gây mất TTATGT ở từng địa phương
cũng như trong phạm vi toàn quốc. Tham mưu tích cực cho cấp ủy Đảng,
Chính quyền các cấp và các cơ quan chức năng xây dựng và tổ chức thực hiện
các chủ trương, biện pháp, kế hoạch ngăn ngừa làm giảm TNGT, hạn chế loại
bỏ dần những nguyên nhân, điều kiện gây mất TTATGT.
Ba là, tham mưu giúp Nhà nước mở rộng các quan hệ hợp tác quốc tế
về giữ gìn TTATGT.

Thanh tra giao thơng thường xun cải tiến nội dung, phương pháp
quản lý, đổi mới tổ chức bộ máy, tổ chức hoạt động của chính mình để có đủ
điều kiện, khả năng thích ứng nhanh với những thay đổi, diễn biến của tình
hình TTATGT, đáp ứng kịp thời các yêu cầu nhiệm vụ cơ bản trong quản lý
nhà nước về TTATGT, như: tổ chức chỉ huy, điều khiển hoạt động giao thông,
khai thác và sử dụng có hiệu quả các thành tựu khoa học kỹ thuật trong quản
ly TTATGT ở một xã hội hiện đại. Đồng thời, sự cải tiến, đổi mới đó cịn cho
phép CSGT thực hiện tốt chức năng tham mưu giúp Bộ GTVT mở rộng quan
hệ hợp tác quốc tế về quản lý TTATGT như: đào tạo lực lượng Thanh tra giao
thông và đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý TTATGT; đổi mới trang thiết bị
kỹ thuật phục vụ cho hoạt động giao thông (nâng cao chất lượng các phương
tiện giao thông, phương tiện chỉ huy điều khiển giao thông, phương tiện kiểm
tra hoạt động giao thông, điều tra xử lý TNGT). Góp phần thực hiện tốt các
nội dung yêu cầu hội nhập về giao thông và đảm bảo TTATGT với các nước
trong khu vực.
Bốn là, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về TTATGT, phòng
ngừa phát hiện, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật
trên lĩnh vực giao thông vận tải.
Căn cứ vào Luật Giao thông đường bộ được Quốc hội thông qua ngày


16
13/11/2008, Bộ GTVT được xác định là một trong những cơ quan quản lý nhà
nước về TTATGT. Đồng thời, căn cứ vào Nghị định số 136/2004/NĐ-CP,
ngày 16/06/2004 của Chính phủ quy định về tổ chức và hoạt động của Thanh
tra giao thơng vận tải quy định chức năng thì lực lượng Thanh tra giao thông
vận tải được giao nhiệm vụ tổ chức tiến hành phần lớn các công tác quản lý
TTATGT mà Chính phủ đã giao cho ngành GTVT, cụ thể như sau:
- Tuyên truyền vận động kiểm tra, xử lý hướng dẫn quần chúng tham
gia quản lý TTATGT ở từng địa bàn cơ sở.

Cùng với các hoạt động kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm luật lệ giao
thông, đăng ký phương tiện giao thông…chức năng tham gia quản lý nhà
nước về TTATGT của lực lượng TTGT còn được thể hiện ở sự phối hợp với
các cơ quan chức năng, tổ chức xã hội, đoàn thể quần chúng tiến hành các
biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn quần chúng nghiêm chỉnh chấp hành luật
lệ giao thơng. Bằng các hình thức: tổ chức liên hoan băng hình, thi tìm hiểu
luật lệ giao thông, phổ cập giảng dạy luật lệ giao thông trong các trường
học… để từng bước nâng cao nhận thức, tính tự giác chấp hành luật lệ giao
thơng của các đối tượng tham gia giao thông. Mặt khác, xuất phát từ nội dung
yêu cầu giữ gìn TTATGT ở từng địa bàn, khu vực nhất định TTGT còn
thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng bảo vệ trong
các cơ quan xí nghiệp, cơng an xã, cảnh sát khu vực… để xây dựng phong
trào quần chúng tự quản về TTATGT, hướng dẫn đội ngũ cán bộ cơ sở trực
tiếp tham gia các mặt công tác quản lý TTATGT (tham gia hướng dẫn giao
thông, giải tỏa ùn tắc giao thơng thực hiện các biện pháp phịng ngừa ngăn
chặn đấu tranh với các hành vi vi phạm TTATGT….) ở từng địa bàn, tuyến
giao thơng quan trọng.
- Tuần tra, kiểm sốt, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm hành


17
chính về TTATGT.
Hoạt động giao thơng và đảm bảo TTATGT được tổ chức tiến hành dựa
trên cơ sở các quy định pháp luật hành chính của Nhà nước. Do vậy, việc tiến
hành các hoạt động tuần tra, kiểm sốt đơn đốc việc chấp hành luật lệ giao
thông và xử lý các hành vi vi phạm về luật giao thông là một nhiệm vụ quan
trọng thuộc chức năng quản lý nhà nước về TTATGT của lực lượng TTGT.
Hiện nay, căn cứ vào các quy định của pháp luật và của ngành Thanh tra, lực
lượng TTGT khơng những có trách nhiệm: “Tổ chức kiểm tra, giám sát và xử
lý các vi phạm trật tự an tồn giao thơng…” của các cơ quan nhà nước, tổ

chức xã hội và các đối tượng tham gia giao thông (đang trực tiếp hoạt động
trên các địa bàn, tuyến đường giao thơng cơng cộng), mà cịn có trách nhiệm:
“Lập các trạm kiểm sốt giao thơng” để tổ chức tiến hành hoạt động tuần tra,
kiểm sốt giao thơng, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm hành
chính về TTATGT như: vi phạm các quy tắc về giao thông; vi phạm các quy
định về thể lệ vận tải; vi phạm các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn của
các phương tiện và của người điều khiển phương tiện; vi phạm các quy định
hành chính khác về hoạt động giao thơng (như gây ơ nhiễm môi trường không
đảm bảo vệ sinh, không mang đầy đủ các giấy phép, không chấp hành hiệu
lệnh, kết quả xử lý vi phạm của các cơ quan có thẩm quyền…) nhằm đảm bảo
hoạt động giao thông quốc gia được trật tự an toàn; người và phương tiện
tham gia giao thơng được nhanh chóng, thuận tiện; các cơ sở vật chất kỹ thuật
phục vụ cho hoạt động giao thông được đảm bảo an tồn, phát huy được tính
năng tác dụng trong tổ chức hoạt động giao thông.
- Tổ chức hướng dẫn, điều khiển hoạt động giao thông
Dựa trên cơ sở các quy định của Nhà nước về giữ gìn trật tự an tồn
giao thơng, lực lượng TTGT khơng chỉ thực hiện các biện pháp kiểm tra, giám
sát hoạt động giao thông và xử lý các hành vi vi phạm về TTATGT, mà còn


18
chủ động tiến hành các biện pháp tổ chức, điều khiển hoạt động giao thơng
(điều khiển bằng các tín, báo hiệu giao thông, bằng việc chủ động phân tuyến,
phân luồng giao thơng trong các trường hợp đột xuất) để phịng chống và giải
tỏa ùn tắc giao thông hoặc tiến hành các phương án dẫn đoàn, bảo vệ lãnh tụ,
khách quốc tế trên các địa bàn, tuyến đường giao thông quan trọng. Ngoài các
biện pháp hướng dẫn, điều khiển trực tiếp, lực lượng TTGT còn dựa trên kết
quả nghiên cứu, phân tích đánh giá những sơ hở, thiếu sót tồn tại trong các
mặt công tác cụ thể (quản lý trung tâm giám sát, sát hạch cấp giấy phép lái xe
cơ giới đường bộ, tuần tra, kiểm sốt phương tiện giao thơng,..) để chủ động

kiến nghị với Nhà nước và các cơ quan chức năng về việc xây dựng, tổ chức
mạng lưới giao thông quốc gia, mạng lưới giao thông đô thị; xây dựng bãi đỗ,
điểm dừng cho các phương tiện giao thông, xây dựng các điểm giao cắt giao
thông; xây dựng hệ thống tín hiệu chỉ huy, điều khiển hoạt động giao thơng,
nhằm góp phần đảm bảo TTATGT trong phạm vi toàn quốc.
- Tham gia thanh tra, kiểm tra việc đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái
xe cơ giới đường bộ.
Cùng với các cơ quan chuyên môn của các ngành giao thơng vận tải,
thương mại… lực lượng TTGT có trách nhiệm thanh tra, kiểm tra việc đào
tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ của các trung tâm đào tạo,
sát hạch cấp giấy phép lái xe. Căn cứ vào các quy định của Nhà nước và của
ngành GTVT, lực lượng TTGT có trách nhiệm, đồng thời phối hợp với các cơ
quan chuyên môn khác của ngành giao thông để kiểm tra tiêu chuẩn kỹ thuật
việc đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ của các trung
tâm đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe nhằm mục tiêu ngăn chặn phòng
ngừa những tiêu cực trong công tác quản lý, đào tạo cho người và phương tiện
tham gia giao thông để đảm bảo TTATGT.
TTGT là một lực lượng nghiệp vụ thuộc tổ chức, bộ máy của ngành


19
Thanh tra, vì thế ngồi chức năng “quản lý” của một cơ quan quản lý nhà
nước, lực lượng TTGT còn có trách nhiệm “sử dụng các biện pháp nghiệp vụ
của ngành Thanh tra, để điều tra nắm vững địa bàn, đối tượng đấu tranh”, chủ
động phối hợp với các lực lượng nghiệp vụ trong và ngoài ngành Thanh tra
tiến hành các biện pháp phịng ngừa, đấu tranh có hiệu quả đối với đối tượng
hoạt động trên các tuyến đường, địa bàn giao thông công cộng.
Trong thực tế, việc tiến hành các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh
chống các hành vi vi phạm pháp luật trên lĩnh vực giao thông của lực lượng
TTGT ln có mối quan hệ chặt chẽ với việc thực hiện chức năng quản lý

TTATGT của một cơ quan quản lý nhà nước. Giữa hai vấn đề trên ln gắn
chặt, tác động, chi phối nhau trong q trình tổ chức thực hiện các nhiệm vụ
của lực lượng TTGT và được thực hiện rộng rãi, toàn diện trên hầu hết các nội
dung phạm vi quản lý TTATGT mà Nhà nước giao cho ngành Thanh tra. Từ
việc xây dựng quy trình, thủ tục thanh tra kiểm tra giám sát sát hạch cấp giấy
phép lái xe quản lý TTATGT, tổ chức hướng dẫn quần chúng chấp hành luật lệ
giao thơng, góp ý bổ sung sửa đổi các văn bản quản lý TTATGT... đến việc
nghiên cứu đổi mới nội dung, phương pháp quản lý TTATGT, áp dụng các
phương pháp chiến thuật đấu tranh phòng chống và giảm TNGT... đều được
lực lượng TTGT nghiên cứu tính tốn để hạn chế đến mức thấp nhất, những
sơ hở thiết sót mà bọn tội phạm, phần tử xấu có thể lợi dụng hoạt động.Từ đó,
chủ động tiến hành các biện pháp phòng ngừa đấu tranh làm giảm TNGT,
cũng như hoạt động của bọn tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trên
đường giao thông. Mặc khác, thông qua việc thực hiện các nội dung quản lý
TTATGT của lực lượng TTGT cịn có tác dụng khai thác sử dụng tài liệu,
thông tin nghiệp vụ và các điều kiện “hành chính cơng khai” của quản lý
TTATGT để phục vụ cho yêu cầu trước mắt cũng như lâu dài của ngành
Thanh tra như: kiểm tra, xác minh nguồn gốc phương tiện, người điều khiển


20
phương tiện, tạm giữ phương tiện, hàng hóa phạm pháp, “hỗ trợ” chuyển hóa
tài liệu thanh tra, kiểm tra thành chứng cứ pháp lý trong các trường hợp cần
thiết thực hiện tốt yêu cầu của hoạt động điều tra tố tụng. Do vậy, có thể nhận
thấy nội dung quản lý TTATGT của lực lượng TTGT, từ các văn bản thể lệ
hành chính quy định về quản lý TTATGT, cho đến các biện pháp phương
pháp, quy trình, thủ tục tiến hành quản lý TTATGT đều chứa đựng các yêu
cầu phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật trên lĩnh vực giao thơng vận
tải. Điều đó địi hỏi q trình tổ chức tiến hành quản lý TTATGT theo chức
năng nhiệm vụ được giao, lực lượng TTGT phải nắm chắc và vận dụng linh

hoạt các quy định thể lệ quản lý, đồng thời phải phối hợp chặt chẽ với các
ngành, các lực lượng có liên quan để khai thác và sử dụng tốt kết quả, điều
kiện thuận lợi để quản lý TTATGT để tiến hành các biện pháp, phương pháp
cần thiết của tồn lực lượng Thanh tra nói chung và của lực lượng TTGT nói
riêng.
Nhìn chung, việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về TTATGT
của TTGT được thể hiện rất phong phú đa dạng trên hầu hết các nội dung
quản lý TTATGT mà Chính phủ giao cho ngành Thanh tra. Lực lượng TTGT
tiến hành chức năng quản lý của mình chủ yếu bằng thừa hành pháp luật để
tổ chức, hướng dẫn các đối tượng tham gia thực hiện các nội dung yêu cầu
quản lý, từ đó tiến hành các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh chống tội
phạm và các hành vi vi phạm các quy tắc an tồn giao thơng, góp phần thực
hiện các yêu cầu nghiệp vụ của ngành Thanh tra.
1.2.2.2. Nhiệm vụ của lực lượng Thanh tra giao thông
Để thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về TTATGT, chủ động
phòng ngừa, phát hiện đấu tranh chống vi phạm và các hành vi vi phạm pháp
luật trên lĩnh vực giao thông vận tải, lực lượng TTGT đã được Chính phủ và
ngành GTVT biên chế tổ chức chặt chẽ từ Trung ương đến địa phương và


21
giao trực tiếp tiến hành nhiều mặt công tác quan trọng để giữ gìn TTATGT
đường bộ trên phạm vi tồn quốc. Căn cứ vào Nghị định số 136/2004/NĐ-CP,
ngày 16/06/2004 của Chính phủ quy định về tổ chức và hoạt động của Thanh
tra giao thông vận tải quy định chức năng, nhiệm vụ TTGTVT thì nhiệm vụ
của lực lượng TTGTVT đường bộ có thể khái quát như sau:
Thanh tra, kiểm tra đối với các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản
lý của cơ quan quản lý nhà nước về giao thơng vận tải về việc thực hiện chính
sách, pháp luật và nhiệm vụ do cấp có thẩm quyền giao.
Thanh tra, kiểm tra đối với tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá

nhân nước ngoài tham gia các hoạt động liên quan đến giao thông vận tải tại
Việt Nam; trường hợp Điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam ký kết hoặc gia nhập có quy định khác với Nghị định này thì áp
dụng quy định của Điều ước quốc tế đó về việc:
+ Đảm bảo các điều kiện, tiêu chuẩn, định mức đối với kết cấu hạ tầng,
phương tiện, thiết bị giao thông vận tải và các biện pháp đảm bảo an toàn giao
thông vận tải; điều kiện, tiêu chuẩn và các chứng chỉ, giấy tờ chuyên môn của
người điều khiển, tham gia vận hành phương tiện, thiết bị giao thông vận tải;
+ Trách nhiệm bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông vận tải;
+ Thực hiện các quy định của pháp luật về hoạt động vận tải;
+ Đào tạo, sát hạch, cấp, đổi, thu hồi Giấy phép điều khiển phương tiện
giao thông vận tải.
Phát hiện, lập biên bản, có biện pháp ngăn chặn, quyết định theo
thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền quyết định xử lý vi
phạm hành chính.
Giúp Thủ trưởng cơ quan cùng cấp tổ chức tiếp công dân, giải quyết
khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật.
Hướng dẫn nội dung, bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra cho Thanh tra giao