Nhân một trường hợp sốt rét ác tính do Plasmodium vivax tại khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang

NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP SỐT RÉT ÁC TÍNH DO
PLASMODIUM VIVAX TẠI KHOA TRUYỀN NHIỄM BỆNH
VIỆN ĐA KHOA TRUNG TÂM AN GIANG
Nguyễn Thị Phương Thảo, Đồn Cơng Du
ho T uy n Nhiễm, Bệnh viện Đ ho T ung Tâm An giang
TÓM TẮT
Nhiễm sốt rét ( SR) do Plasmodium vivax m i n m
(SRAT) hi m

h u h t nh n tr n h p n

i t Nam, sốt r t n n
Nhi t

i TP

h

hún t i

Trên

o P. vivax h
inh v khu v
o

o

t

o

tri u
n N m

om tv i

i m tiểu

ri n l t i

vivax, i u tr

v o

li u n hi n ứu h i ứu ở

hẩn o n

v o ằn

n

i n

nh

nh nh n n m,

n m t phổi thi u

hứn l m m u

hi u v i thuố kh n sốt r t o P.Vivax,

u t vi n s u 1 n

nh

.T i

i n Trun .

nh

uv

sốt r t n n

h u Phi N m

16 tuổi v i iểu hi n SRAT do P. vivax v i tri u hứn : tổn th
m u

tron

n t nh v i P.

nh nh n h i phụ ho n to n v

i u tr .

A CASE OF SEVERE MALARIA CAUSED BY PLASMODIUM VIVAX AT ANGIANG
GENERAL HOSPITAL
Abstract
There are approximately 400 million cases of Plasmodium vivax malaria every year,
of which severe cases account for around 3.2%, most of them occurring in Southeast Asia,
Africa and South America. In Vietnam, there have been so far just few unusual and separated
cases of severe P.vivax malaria reported at the hospital for tropical diseases in Ho Chi Minh
city and central area of Vietnam.
We reported a case of 16-year-old man suffering from severe P.vivax malaria with the
symptoms of multiple organ injuries including liver, kidney, lung and hematopoietc system
(anemia and thrombocytopenia). This case was confirmedly diagnosed by identification of
Plasmodium vivax on the blood smears. The patient recovered completely and was
discharged after 13 days treatment of severe P.vivax malaria.
Đ T V N ĐỀ:
Sốt r t l m t
ở
trun

quố
i n

nh tru n nhiễm o k sinh tr n Plasmodium spp.

i v n nhi t

i

mu i Anopheles.

nh l

tru n h

i n n

ut n

s n n

h

u

i tN m h
n n

Kỷ yếu Hội Nghị Khoa học Bệnh viện An giang – Số tháng 10/2013

n

i kh

n m lo i Plasmodium

:P.falciparum, P.vivax, P. malariae, P.ovale v P.knowlesi
P. falciparum, P. vivax nh n P.falciparum

in

r th

p
qu

nh ở n
u

i

p h i lo i

thể l m s n n n v t
Trang 118


n P viv

vong [1

n n

n

t nh t

h u Phi N m

[7]

vivax

thể l m s n nh [ 5 ] N
n số th

i i h uh t

u s o sốt r t P.vivax l i

v n sốt r t l u h nh T l sốt r t n n
l

u t v o hi n l

hi m

h số

i m tiểu

nh

l qu

o P.vivax là 3.2%

nh nh n

p son v i nh n

tr nh

n h pn

t

n N m

h n l P.falciparum t i
ov

nh n h nh th i l m s n kh

t nh m n

p l : thi u m u

tr

Sốt r t o Pl smo ium

n hi n ứu

n n

hốn l i P. vivax ( WHO, 2010).

Sốt r t o P viv
th m h

n

s

i n hứn

9

t th

n

th

n

i n hứn

u rối lo n th n kinh v l h su th n [1,2,3,5].

i n hứn

ov t

rp l Sin h v

nh u

n u

n

t von

ov s

P.vivax l n sứ kh

số

kh n thuố

to n

n v i

u

TR NH B Y CA BỆNH
nh nh n N u ễn T.H, nam, 16 tuổi n h n hi p: l m ru n
nh Th nh TP
vi n
nhứ

nh n: 6 1 9 v o vi n lú 11 i n

nh nh p vi n vào ngày 8

u s u

uốn

n sốt

nhi u

m

mắt v n ;

vi n

nh vi n

nh n

nn

u nhi u v n h s

C), M: 90 l n phút
k tm

A: 1

n

n

i u tr : Nằm

u

m th

n sốt

h tễ: kh n mắ

nhứ

o thở o

n

rt

i

nh th

k t qu

ov v
nh

Primaquin theo ph

n

n

n m i

hu ển

tr

i n hứn

nm t

nh
il m

o (39o

. Kh m: Da,

n m t phổi th n

tổn th

n

t n

ih

i hu t sắ

phổi th n h m u

ãn ph n n ; Thuố : kh n sốt r t Artesunate 60mg

l

h i n i i hốn n h n tắ

t n hi m: BC: 7.38 K/ uL(N : 75.5%, L: 10.2%), Hb: 9.2

g/dL, TC: 23 K/uL,CRP: 120mg/dl và KST SR/ l m m u: Plasmodium Viv
i u h nh thuố : N

n

n; gan to 3 cm v ph

TM, kháng sinh: Ceftriaxon 2g + Levofloxacin 750mg ;
ốn th n S u

kh

u tiểu m u n u nh n

Sốt r t n n

tố : Nhiễm khuẩn hu t t

nh

m t

nh nhân vào Khoa Nhiễm tron t nh tr n t nh sốt
6 mm

m m. : T

nh

o

i n hứn vi m túi m t.

o l nh run m i n

n ph i; N8 v n

mắt v n ; niêm h n nh t; phổi: ran n

n (P) m t

1

n kh n ; n uốn k m; m t m i; tiểu v n ; k t

Kho Trun T m An Giang.Ti n
i.

i

11 9

nh Th nh i u tr kh n r thuố nh n sốt v n

n kèm run

n tron r n t i Gi

n u

nh: N1-3: sốt

vã m h i n o i

N2-8: nh p

n

s

Số

nh Th nh hu ển v i hẩn o n Sốt u t hu t

nh s :

m

n Th

h : ã Th nh An hu n

n Art sun t

s u

i u tr SR

o

h 1

i

ổi s n uốn

iv . Các k t qu

v i

t(++).

hloroquin +

n l m s n

ổ sun

sau:BilirubiTP:22µmol/l,BilirubinTT:4.5µmol/l,AST:160U/L,ALT:200U/L,GGT:120U/L.

u n viêm gan siêu vi A, B

: m t nh.

mo lo in ni u:

Kỷ yếu Hội Nghị Khoa học Bệnh viện An giang – Số tháng 10/2013

n t nh.Si u m ụn :
Trang 119


gan to, túi m t th nh

ph n tr n

hm n

ụn

m n phổi l

th

n

m u: kh n vi tr n m . : Sốt r t n n

n m t phổi

t nh tr n ổn

nh

i hu t sắ tố N

n,

i

nh

t. Sau 3 n

i u,

S tr v : u t th nh 

t n hi m KSTSR/ lam máu: m t nh N5-7 s u i u tr : k t qu
SXH-D m t nh

n

o Plasmodium iv

tổn

i u tr ti p tụ th o h

nh nh n u t vi n sau 13 n

n tr n

i u tr .

B N U N:
Sốt r t o P viv
kh n

kh n ph i l mối

iển h nh kh n

v

n sốt

iểm l m s n

6 th n sốt

h nh t [1].

tr

t n hi n ứu t i

nh nh n nhiễm P viv

h nh t iển h nh h

ho th

68.3% n h l

Nhi u n hi n ứu ti n h nh t i n on si
c

l n nh P.falciparum. Thể l m s n

Th i

nv

o P.vivax ( 3.2%) [11]. T l t von

Price RN v

s [7] Nh m n hi n ứu n

n hi n ứu t i Timik P pu
P.vivax 23%.Th o t
r t o P viv
ứu

t

i m tiểu

sốt r t

n

ns
n

n m

Ro ri u -

nt n

t nh o P.vivax
runo An r

i t n

n n

n n

7

-

or l s v

l m s n kh

i t

r

P viv

n hi m n

k qu n tr n

n s

vivax nh m t số

o

u<

tiv prot in

1

t
th sốt

r m t số i n

n hu t...Th o n hi n
96

thi u m u

n (17.3% ) [9,10,11,12,13].
n ằn ph n ứn

SRAT o P viv

RP tron hu t t

h sinh l

mối li n

n

hu t th nh

n h pn

h nh th i

p ứn vi m
nh

m t

th
n

nh

t nh th m h t von ..

th n th o

i hún t i

o

p hẳn h n h i hứn th n kinh s u SR (post-malaria

v n

h

hi nh n h i hứn h u sốt r t o P.

neurological syndrome) u t hi n s u 9 tu n [1] T l h i hứn n
1

h nm

n

li n qu n h t h v i
thể

n

p tr n

n u l

ph v i v i RP t n tron tr

iúp l m s n t v

8-1.6%( theo

t i

mm

nh th
s

t l

ho i t t l SRAT o

n iểu hi n m t t nh tr n m t

ho th

m l l nh t nh n
nh n , s u

l n

Antonio v

nh [6]. i u

tr

o

r

i n hứn h

u tiểu hu t sắ tố su th n h

m n

viêm. N hi n ứu
qu n

t

n
1-

n t

su h h p rối lo n hu t

rp l Sin h Ankit P r kh : i m tiểu

n n Hb< 5mg/dl

ổi

P viv

o

thi u m u 9 8 . N o i r SRAT o P viv
i

nh

ho th

o P.vivax

n n u

n on si tron

i Al onso

hứn nh : v n

Bên

n

s th

tin tron h i n m

sốt r t n n

n Quố

th i i n nhiễm ti m t n l

hu k sốt ã

n h p SRAT m t n hi n ứu t i h u

SRAT v t von nh : thi u m u n n

khu qu n s

iểm l m s n

m

i t to n th n t nh tr n lú l n

Kỷ yếu Hội Nghị Khoa học Bệnh viện An giang – Số tháng 10/2013

ở

nh nh n SR l
p lo n th n run r

Trang 120

nh th t i u tiểu não hứn m t n n n
nh nh n n

v n

n v

u h i phụ ho n to n m kh n

n o i t

n i u tr

to n th n

uh t

hi u

K T U N
Tr n

l m t tr

t nh m n : tổn th
v o kh i th
r
n

u tố

n h p sốt r t

n

n m t phổi, thi u m u

h tễ

KSTST l P.vivax v
l m ho hún t i

t nh tr n kh n thuố

t nh o P.vivax v i nh n

nh i

i

hún t i n h
ã i u tr

i m tiểu

n sốt r t

u tiểu hu t sắ tố Nh

ằn k thu t l m m u

hi u k p th i cho n

h n tron v n

iể hi n n n

i

nh Qu tr

hẩn o n t m hiểu v sinh

P.vivax m t l u hún t

ml m t

nh ở n

i

ãtm
n h p

nh h

v

qu n lãn

v kh n n u hiểm h n P.falciparum.

T I IỆU THAM KH O
1 u nh n Qu n
Tổn h p th n tin v
p nh t v n Pl smo ium iv : o i k
sinh tr n ở n
i lãn qu n v n
sốt r t t nh v t von
h TP
h inh
t p 1 phụ n số
1
2 u nh n Qu n Tri u N u n Trun
nh i hi u l ph
thuố hloroquin
ối v i sốt r t Pl smo ium viv
h
i n hứn ; 2009.
on l Kro st
l ri in Prin ipl s n Pr ti o in tious is s s 199
4. WHO Global Malaria Proprame: World Malaria Report Geneva, world Health
Organization; 2010.
5 Willi m Osl r
l ri
rrison’Prin ipl s o
i in 17th edition, pp 203- 205.
6 runo An r
t l; 1 Severe Plasmodium vivax malaria exhibit marked

inflammatory imbalance
l ri journal 2010,9:13.
7. Ric N. Price. New developments in Plasmodium vivax malaria: severe disease and the
rise of chloroquin resistance urr nt Opition in n tious is s s
9
-435.
8.Charulata S Limaye, The Study of Complication of Vivax Malaria in Comparision with
Falciparum in Mumbai; JAPI, October 2012. Vol.60
9. Mahgoub et al Severe Plasmodium vivax Malaria among Sudanese children at New
Halfa Hospital, Eastern Sudan P r sit s & Vectors 2012,5:154
10 h np t K Ko h r t l Severe Plasmodium vivax Malaria: A report on serial cases
from Bikaner in Northwestern India Am j Trop
8
9 pp 19 -198
11.
r i A t l “ Severe Plasmodium vivax Malaria,Brazilian Amazon ; Em r in
Infetious Diseases .www.cdc.gov/eid. Vol.16,No.10, October 2010
12.Ravinder Pal Sin h m kk r Severe Plasmodium vivax Malaria presenting with Severe
Throbocytopenia ; Th r ili n ourn l o n tious is s
;6 : 6 -265
13 Ahm
ris Unusual presentation of plasmodium vivax malaria with aanemia,
thrombocytopenia and cerebral malaria ; Kh rtoum
i l ourn l9 11 ol
No
3,pp.660-661.
14.. Ri h r
rt r Speculations on the origins of Plasmodium vivax malaria ;TRENDS in
ParasitologyVol.19 No.5 May 2003.

Kỷ yếu Hội Nghị Khoa học Bệnh viện An giang – Số tháng 10/2013

Trang 121