skkn kinh nghiệm thực hiện cácbài tậpbổtrợtrongkỹthuậtđập bóng,chắn bóng nhằmnâng cao hiệu quảgiảng dạy môn bóng chuyềncho học sinh lớp 12 các trường THPT ởhuyện diễn châu–tỉnh nghệan
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.35 MB, 39 trang )
MỤC LỤC
Nội dung
TT
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trang
1
1
Lí do chọn đề tài
1
2
Mục đích nghiên cứu
2
3
Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
2
4
Phương pháp nghiên cứu
2
5
Tính mới và đóng góp của đề tài
3
PHẦN II. NỘI DUNG
3
CƠ SỞ LÝ LUẬN
3
I.1
Khái niệm bóng chuyền
3
I.2
Khái niệm đập bóng
3
I.3
Thế nào là kỹ thuật đập bóng chuyền đúng cách
3
I.4
Khái niệm chắn bóng
3
I.5
Kỹ thuật chắn bóng
4
I
I. CƠ SỞ THỰC TIỄN
4
II.1
Thực trạng thực hiện các bài tập bổ trợ trong giảng dạy
kỹ thuật đập bóng,chắn bóng nhằm nâng cao hiệu quả
giảng dạy (mơn bóng chuyền) cho học sinh lớp 12 các
trường THPT huyện Diễn Châu.
4
II.2
Thực trạng thực hiện các bài tập bổ trợ trong giảng dạy
kỹ thuật đập bóng,chắn bóng nhằm nâng cao hiệu quả
giảng dạy (mơn bóng chuyền) cho học sinh lớp 12 trường
THPT Diễn Châu 4,huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
7
II.3
Giải pháp
8
III
III.THỰC NGHIỆM
21
III.1
Bài dạy thực nghiệm
22
III.2
Kết quả thực nghiệm sư phạm
28
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I
Kết luận
31
31
1
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với công tác
dạy học
31
2
Nhận định về việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, khả
năng mở rộng
32
3
Bài học kinh nghiệm
33
II
II. Đề xuất, kiến nghị
33
TÀI LIỆU THAM KHẢO
34
DANH MỤC VIẾT TẮT
Viết tắt
Giải nghĩa từ viết tắt
UBND
Ủy ban Nhân dân huyện
THPT
Trung học phổ thông
GDTC
Giáo dục thể chất
TDTT
Thể dục Thể thao
TTTC
Thể thao tự chọn
HKPĐ
Hội khỏe phù đổng
SSKN
Sáng kiến kinh nghiệm
GV
Đ
CĐ
Giáo viên
Đạt
Chưa đạt
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, thì
con người là yếu tố quyết định và sức khỏe là vốn quý giá nhất, thể dục thể thao
(TDTT) là một trong những lĩnh vực quan trọng được Đảng và Nhà nước rất quan
tâm. Ngay từ những ngày đầu kháng chiến, trong hoàn cảnh đất nước cịn bề bộn
và gặp khơng it khó khăn, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi tồn dân tập thể
dục nhằm nâng cao sức khoẻ, sẵn sàng xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Người nói: “Giữ
gìn dân chủ - xây dựng nước nhà - gây đời sống mới việc gì cũng cần có sức khoẻ
mới thành cơng…Tơi muốn đồng bào ta ai cũng gắng tập thể dục. Tự tơi ngày nào
cũng tập”.
Để có được một con người hoàn thiện đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã
hội, nhiệm vụ của giáo dục phải đáp ứng hai u cầu: phát triển trí lực và thể lực.
Vì thế, trong cơng tác giáo dục hiện nay, ngồi việc trang bị cho học sinh về mặt trí
thức, việc giáo dục thể chất trong nhà trường đóng một vai trị vơ cùng quan trọng.
Hiện nay, môn thể thao tự chọn là một nội dung được học tập xuyên suốt ở
các cấp học, với số tiết được phân phối ngày một nhiều hơn.Điều đó cho thấy, thể
thao tự chọn có tầm quan trọng trong quá trình giáo dục thể chất.Thể thao tự chọn
là nội dung được giảng dạy, nhằm đi sâu vào sự đam mê, yêu thích của học sinh và
phát triển năng khiếu cá nhân.
Đối với các môn thể thao tự chọn như: Bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, bơi,
đẩy tạ…thì bóng chuyền là mơn được nhiều giáo viên lựa chọn giảng dạy cho học
sinh. Bởi, bóng chuyền là mơn thể thao mang tính tập thể, tính đối kháng quyết
liệt.Ngồi ra, bóng chuyền cịn có tác dụng to lớn trong việc nâng cao sức khỏe,
giúp cho con người hình thành các phẩm chất tâm lí, ý chí, tinh thần dân tộc và mở
rộng giao lưu văn hóa với các quốc gia khác trên thế giới.Vì vậy, bóng chuyền đã
được đơng đảo mọi người dân, từ miền xuôi đến miền ngược, thành thị đến nơng
thơn, từ trẻ đến già, đều u thích thưởng thức và tham gia tập luyện.
Trong chương trình giảng dạy mơn thể dục lớp 12, theo phân phối chương
trình, nội dung thể thao thao tự chọn (bóng chuyền) chúng tơi chọn học trong học
kỳ 1, có cả nội dung nhảy xa kiểu ưỡn thân và chạy bền. Số lượng học sinh một
lớp lại khá đơng (trung bình 38- 42 học sinh/lớp), vì vậy việc vận động và kĩ thuật
tác động đến các em còn gặp nhiều hạn chế. Trước thực tế đó, là giáo viên trực
tiếp giảng dạy nhiều năm ở trường THPT, tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Kinh
nghiệm thực hiện các bài tập bổ trợ trong kỹ thuật đập bóng,chắn bóng nhằm
nâng cao hiệu quả giảng dạy mơn bóng chuyền cho học sinh lớp 12 các trường
THPT ở huyện Diễn Châu – Tỉnh Nghệ An”
2.Mục đích nghiên cứu
1
2.1. Tìm hiểu thực trạng, điều kiện và thực tiễn giảng dạy nội dung bóng
chuyền ở lớp 12.
2.2. Đề xuất và đưa ra một số bài tập, trò chơi thi đấu nhằm đạt hiệu quả cao
trong giảng dạy nội dung đập bóng,chắn bóng (mơn bóng chuyền) cho học sinh lớp
12 ở các trường THPT huyện Diễn Châu.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Học sinh lớp 12 các trường THPT huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
Thời gian nghiên cứu: Từ năm học 2018 đến nay.
4. Phương pháp nghiên cứu:Để giải quyết các nhiệm vụ trên tôi đã sử dụng
một số phương pháp nghiên cứu sau:
4.1. Phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu
Phương pháp này nhằm tổng hợp các tài liệu hệ thống kiến thức liên quan
đến đề tài nghiên cứu. Tơi sử dụng phương pháp này trong suốt q trình nghiên
cứu tài liệu tham khảo gồm sách giáo khoa thể dục lớp 12; Lý luận và phương
pháp thể dục thể thao; Giáo trình bóng chuyền…để tìm hiểu thực tiễn và đưa ra các
phương pháp, bài tập cho phù hợp.
4.2. Phương pháp phỏng vấn
Là phương pháp nghiên cứu khoa học, trong đó nhà nghiên cứu thu thập
thơng tin cần thiết qua các câu hỏi và những ý kiến trả lời của đối tượng nghiên
cứu. Đối với đề tài này, tôi dùng phương pháp phỏng vấn trực tiếp đối với học sinh
tham gia học tập mơn bóng chuyền và các giáo viên giảng dạy ngay sau tiết học thể
dục. Từ đó,tơi đưa ra phương pháp và bài tập có cường độ, lượng vận động phù
hợp, tránh hiện tượng tập luyện quá sức, làm ảnh hưởng tới sức khỏe, trình độ tập
luyện và sự tiếp thu bài của học sinh những tiết học tiếp theo.
4.3. Phương pháp kiểm tra y học
Là phương pháp sử dụng cách thức có đủ độ tin cậy dựa trên cơ sở của kiến
thức y sinh học để đánh giá về tình trạng sức khỏe, năng lực vận động và khả năng
thích ứng của cơ thể học sinh. Đây là hình thức kiểm tra được tiến hành thường
xuyên ngay trong q trình tập luyện và thi đấu bóng chuyền để đánh giá đúng hơn
về tác động của bài tập lên cơ thể học sinh. Từ đó, giúp giáo viên điều chỉnh và
đưa ra phương pháp, giáo án giảng dạy tối ưu nhất.
4.4. Phương pháp quan sát sư phạm
Là phương pháp nghiên cứu thu thập thông tin qua các giác quan như tai,
mắt…Tôi tiến hành quan sát thông qua các buổi học và thi đấu của học sinh, để
đánh giá thực trạng của các bài tập này tác động đến các em ra sao. Từ đó, đưa ra
các bài tập mới phù hợp và có hiệu quả cao hơn.
4.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
2
Là phương pháp nghiên cứu khoa học, trong đó người ta đưa vào quá
trìnhgiảng dạy, tập luyện những nhân tố mới cần nghiên cứu. Tôi đã sử dụng
phương pháp này để kiểm nghiệm, so sánh, đánh giá tìm hiểu tính hiệu quả của các
bài tậpđã lựa chọn, rồi bổ sung hoặc đưa ra các giải pháp, bài tập mới, để nâng cao
hơn nữa hiệu quả của các giờ dạy sau.
5. Tính mới và đóng góp của đề tài
Qua thực tiễn, chúng tơi đã tìm ra các phương pháp, cách thức tổ chức phù
hợp, đặc biệt đã đưa ra được nhiều bài tập tổ chức dưới dạng trò chơi thi đấu nhằm
giúp giáo viên thuận lợi trong việc tổ chức cho học sinh học tập. Ngồi ra, cịn
giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kĩ thuật,động tác, phát huy tối đa khả năng của bản
thân, tính tư duy sáng tạo, tinh thần tự giác, phấn chấn trong học tập, tăng cường
độ, lượng vận động phù hợp với lứa tuổi học sinh, giúp các em cũng như giáo viên
có được khơng khí vui tươi thoải mái, không căng thẳng, đỡ nhàm chán trong từng
tiết học và làm cho giờ học thêm sinh động, đạt hiệu quả cao.
3
PHẦN II. NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
I.1. Khái niệm bóng chuyền
Bóng chuyền là mơn thể thao Olympic, trong đó 2 đội được tách ra bởi 1
tấm lưới. Mỗi đội cố gắng ghi điểm bằng cách đưa được trái bóng chạm phần sân
đối phương theo đúng luật quy định.
I.2.Khái niệm đập bóng
Đập bóng là một trong những kỹ thuật cơ bản của bóng chuyền và là khâu
cuối cùng của việc thực hiện một chiến thuật tấn công, thường là lần chạm bóng thứ
3 của đội. Mục tiêu của việc này là làm cho bóng lao xuống mặt sân đối phương trực
tiếp ghi điểm, hoặc làm cho đối phương đỡ bóng hỏng mà ghi điểm.
Đập bóng là một phương thức tấn cơng, dễ có điểm nhất.Bởi vậy, để đập
bóng tốt địi hỏi người đập bóng phải có kỹ thuật trong lấy đà bật nhảy và đập bóng
đi.Tấn cơng, cịn gọi là "spike" (đập bóng), thường là lần chạm bóng thứ ba của
đội. Mục tiêu của việc này là làm cho trái banh lao xuống mặt đất đối phương mà
không thể bị ngăn chặn. Chủ công thực hiện các bước chạy nhằm tạo đà tiếp cận
bóng ("approach"), nhảy và đập bóng.
I.3. Thế nào là kỹ thuật đập bóng chuyền đúng cách
Cách đập bóng chuyền đúng kỹ thuật cần phải thực hiện chuẩn 5 bước gồm
tư thế chuẩn bị; kỹ thuật lấy đà; kỹ thuật giậm nhảy; kỹ thuật nhảy đập bóng và kỹ
thuật tiếp đất sau khi đập bóng xong.
I.4.Khái niệm chắn bóng
Trong mơn thể thao bóng chuyền thì kỹ thuật chắn bóng được xem là
phương pháp phịng thủ quan trọng nhất. Chắn bóng hay sẽ gây cản trở rất nhiều
cho đối thủ trong bước tìm cách tấn cơng và có thể ghi điểm cho đội mình..
Chắn bóng chuyền là kỹ thuật khơng khó những địi hỏi bạn phải có khả
năng phán đốn và đọc tình huống trên sân tốt.
I.5. Kỹ thuật chắn bóng
Trong bộ mơn bóng chuyền, kỹ thuật chắn bóng được xem là phương
pháp phòng thủ quạn trọng nhất. Chắn bóng càng hay thì tăng độ khó và cản trở
rất nhiều cho đối thủ trong bước tìm cách tấn cơng ghi điểm cho đội mình.
Chắn bóng có 2 vai trị chính là: chắn bóng cho đội mình dễ dàng phịng thủ và
chắn bóng để ghi điểm trực tiếp.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
II.1.Thực trạng thực hiện các bài tập bổ trợ trong giảng dạy kỹ thuật đập
bóng,chắn bóng nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy (mơn bóng chuyền) cho
học sinh lớp 12 các trường THPThuyện Diễn Châu.
4
Trước khi thực hiện viết sáng kiến, tôi tiến hành khảo sát tìm hiểu thực trạng
dạy học mơn Thể dục nói chung và áp dụng“thực hiện các bài tập bổ trợ trong kỹ
thuật đập bóng,chắn bóng” nói riêng:
* Phương pháp khảo sát:
- Dự giờ đồng nghiệp, quan sát giờ dạy thực tế, trao đổi với GV và HS
- Điều tra, khảo sát
* Đối tượng khảo sát:
- Giáo viên môn thể dục trong huyện Diễn Châu:20 giáo viên.
- Học sinh lớp 12C4, 12C5 trường THPT tôi đang dạy (81 học sinh)
* Thời gian khảo sát: Thực hiện trong năm học 2019-2020, 2020-2021
* Kết quả khảo sát:
- Giáo viên:
Bảng 1: Tổng hợp kết quả trưng cầu ý kiến của giáo viên (Mẫu khảo sát số 1)
Câu hỏi và phương án lựa chọn
Kết quả
(20 GV)
Câu 1. Thầy (cơ) có thường xun thay đổi cách thức học để
nâng cao chất lượng môn thể dục không?
A. Thường xuyên
6
B. Thỉnh thoảng
10
C. Không bao giờ
4
Câu 2. Mức độ sử dụng “kỹ thuật đập bóng, chắn bóng”
trong dạy học trên lớp của thầy (cô) ?
A. Thường xuyên
6
B. Thỉnh thoảng
12
C. Không bao giờ
2
Câu 3. Đánh giá của thầy (cô) về sự cần thiết của việc sử dụng
các bài tập bổ trợ “kỹ thuật đập bóng, chắn bóng” trong dạy học ?
A. Rất cần thiết
2
B. Cần thiết
7
C. Bình thường
5
5
D. Không cần thiết
6
Câu 4. Đánh giá của thầy (cô) về hiệu quả khi tổ chức “kỹ
thuật đập bóng, chắn bóng” trong học tập:
A. Rất hiệu quả
5
B. Bình thường
6
C. Hiệu quả không cao
10
Câu 5. Thầy (cô) đánh giá về khả năng của mình khi vận
dụng “kỹ thuật đập bóng, chắn bóng” vào phần nội dung bài
học ?
A. Vận dụng linh hoạt
2
B. Bước đầu biết vận dụng
5
C. Còn lúng túng
7
Qua kết quả khảo sát cũng như dự giờ đồng nghiệp, tôi nhận thấy:
+ Trong 20 GV tham gia khảo sát thì đa số giáo viên chủ yếu sử dụng phương
pháp chưa linh hoạt nên học sinh ít làm việc, vì vậy chưa tạo sự hứng thú, chưa phát
huy hết năng lực vốn có của người học.
+ Nhiều giáo viên (4 GV) chưa sử dụng “ kỹ thuật đập bóng, chắn bóng” trong
dạy học. Việc sử dụng “ kỹ thuật đập bóng, chắn bóng” trong dạy học thể dục lại tỏ
ra lúng túng, sợ rằng việc sử dụng“ kỹ thuật đập bóng, chắn bóng” chỉ mang tính
hình thức chưa tạo hứng thú, chưa thực sự rèn kĩ năng và phát triển năng lực HS.
Một số GV còn chưa còn chưa hiểu rõ“ kỹ thuật đập bóng, chắn bóng”, chưa đánh
giá đúng về vai trị của “ kỹ thuật đập bóng, chắn bóng”trong nâng cao chất lượng
môn GDTC.
- Học sinh:
Bảng 2: Tổng hợp kết quả trưng cầu ý kiến học sinh (Mẫu khảo sát số 2)
Kết quả
Câu hỏi và phương án lựa chọn
(81 HS)
HS
%
Câu 1. Em có hứng thú khi đến giờ học môn Thể dục hay
không?
A. Hứng thú
75
92,5
C. Không hứng thú
06
7,5
6
Câu 2. Em có thích học các bài tập bổ trợ phần bóng
chuyền trong kỹ thuật đập bóng, chắn bóng hay khơng ?
A. Rất thích
55
67,9
B. Bình thường
20
24,7
C. Khơng thích
05
6,2
A. Phát huy năng khiếu của học sinh
70
86,4
B. Được thưởng điểm
46
56,8
C.Nâng cao hiệu quả giảng dạy mơn bóng chuyền
78
93,8
D. Được hợp tác với bạn bè, rèn kĩ năng, phát huy năng lực
81
100,0
0
0
C. Sử dụng các bài tập bổ trợ kỹ thuật đập bóng, chắn bóng
kết hợp hợp lí với các phương pháp khác
78
96,3
D. Sử dụng đa dạng các phương pháp, kĩ thuật dạy học hấp
dẫn hơn
78
96,3
Câu 3. Tại sao em thích họccác bài tập bổ trợ trongkỹ
thuật đập bóng, chắn bóng? (chọn 1 hay nhiều phương án phù
hợp))
Câu 4. Mong muốn các giờ học Thể dục hiện nay đối với
GV: (chọn 1 hay nhiều phương án em muốn đề nghị)
A. Sử dụng phương pháp truyền thống.
Kết quả trên cho thấy :
100% học sinh rất thích được học tập, phát huy năng lực sở trường thông
qua thực hiện các bài tập hỗ trợ đập bóng, chắn bóng trong tự chọn mơn bóng
chuyền. Các em rất mong muốn thầy cơ tích cực đổi mới phương pháp, sử dụng
nhiều phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, kết hợp linh hoạt các phương pháp
để được tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm, được tích cực học tập, sáng tạo,
được hợp tác với bạn bè, rèn kĩ năng, phát triển năng lực thơng qua mơn bóng
chuyền.
Trước tình hình đó, thiết nghĩ để nâng cao chất lượng mơn GDTC nói
chung, mơn bóng chuyền nói riêng, thì việc vận dụng linh hoạt các bài tập bổ trợ
kỹ thuật đạp bóng, chắn bóng trong mơn bóng chuyền đóng vai trị then chốt, rất
cần thiết. ĐểGV có thể nâng cao chất lượng mơn GDTC thì việc nghiên cứu, bổ
sung thêm những bài tập bổ trợ trong dạy học phần bóng chuyền... nhằm kích
thích hứng thú, phát huy tính tích cực, phát triển năng lực cho học sinh là hết sức
cần thiết.
7
Do đó, tơi đã mạnh dạn nghiên cứu, thiết kế và thực hiện các bài tập bổ trợ
trong kỹ thuật đập bóng,chắn bóng nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy mơn bóng
chuyền cho học sinh lớp 12 các trường THPT ở huyện Diễn Châu.
II.2. Thực trạng thực hiện các bài tập bổ trợ trong giảng dạy kỹ thuật đập
bóng,chắn bóng nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy (mơn bóng chuyền) cho
học sinh lớp 12 trường THPT Diễn Châu 4,huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
Trường THPT Diễn Châu 4, với 22 năm xây dựng và phát triển phần nào đã
có bề dày về thành tích rất đỗi tự hào. Trong đó, phong trào TDTT phát triển khá
mạnh so với các trường bạn trong Huyện và trong Tỉnh, đã đóng góp khơng nhỏ
trong các hoạt động bề nổi của nhà trường.Với đội ngũ giáo viên thể dục có năng lực
và tâm huyết với nghề, lại được nhà trường quan tâm và không ngừng tạo điều kiện
đã góp phần đẩy mạnh phong trào TDTT phát triển với nhiều thành tích từ cấp cụm
trường THPT trong huyện Diễn Châu, cấp cụm huyện và cấp tỉnh.
- Phần lớn đội ngũ giáo viên yêu thích và chơi tốt mơn bóng chuyền, ln là
động lực lơi cuốn nhiều học sinh chơi và tập luyện theo.
-Được sự quan tâm và tạo điều kiện của Ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể
các trong trường.
- Phần lớn học sinh trong trường đều u thích, nhiệt tình, tự giác tập luyện.
- Một số em học sinh lớp 12 am hiểu bóng chuyền và thực hiện chuẩn xác kỹ
thuật đập bóng, chắn bóng do giáo viên hướng dẫn. Vì vậy, bộ mơn bóng chuyền
đã tạo nên những hạt nhân quan trọng trong cơng tác thi đấu.
Khối 12 có một số em có năng khiếu thể thao, đặc biệt mơn bóng chuyền.
Chính vì vậy, sau khi được tư vấn, hướng dẫn cụ thể kỹ năng đập bóng, chắn bóng,
các em đã phát huy tốt sở trường của mình (ví dụ: em Đinh Hồng Ngọc, em
Nguyễn Văn Phi, Nguyễn Tiến Kỷ…).
Nhiều năm liền đội bóng chuyền của trường đạt giải Nhất cụm THPT huyện
nhà, giải Nhất cụm huyện, được tham gia Hội khỏe Phù Đổng (HKPĐ) Tỉnh Nghệ
An và đạt giải Nhì tồn đoàn. Trường THPT Diễn Châu 4 cũng đã đạt nhiều giải
nhất, nhì và được UBND huyện khen là đơn vị có phong trào TDTT xuất sắc.Đồng
thời,cũng là nơi cung cấp nhiều vận động viên có chất lượng cho nền thể thao
Huyện và Tỉnh nhà.
Tất cả các yếu tố trên là điều kiện quan trọng để trường THPT Diễn Châu 4
thực hiện nâng cao chất lượng bộ mơn bóng chuyền.
*Hạn chế:
- Tuy nhiên, thực tế cơ sở vật chất cho thấy, sân bóng chuyền ngồi
trời,khơng có mái che, nền sân vẫn là bê tơng và cát, số lượng sân ít, khơng đủ chỗ
8
cho học sinh luyện tập chưa có nhà tập đa chức năng. Mặt khác, q trình luyện tập
cịn phụ thuộc thời tiết…
- Do đặc thù của bộ môn học ở sân bãi, cách xa lớp học, ra chơi (đổi tiết) chỉ có
5 phút, nên việc di chuyển của học sinh đã rút bớt thời gian của tiết học.Vì vậy,
giáo viên chỉ hướng dẫn học sinh tự tập là chính, khơng có nhiều thời gian sửa sai
cho các em và thời gian đấu tập chưa nhiều.
- Việc thực hiện các bài tập bổ trợ trong giảng dạy kỹ thuật đập bóng,chắn
bóng nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy (mơn bóng chuyền) cho học sinh THPT
chưa được quan tâm nhiều, chủ yếu các em biết đánh, chưa thực sự phát huy được
hiệu quả của kỹ thuật đập bóng, chắn bóng.
II.3. Giải pháp
II.3.1. Một số bài tập, trò chơi thi đấu nhằm đạt hiệu quả cao trong giảng
dạy nội dung đập bóng,chắn bóng (mơn bóng chuyền) cho học sinh lớp 12
trường THPT Diễn Châu 4.
* Các bài tập thực hiện khơng có bóng:
Bài tập 1: Tại chỗ bật cao bằng 2 chân, 1 chân (Nữ7 lần - nam 10 lần liên tiếp)
- Mục đích:Nâng cao thể lực, sức bật của 2 chân, 1 chân.
- Đội hình tập luyện (sử dụng đội hình khởi động) . Hình 1
GV
Hình 1:Tại chỗ bật cao bằng 2 chân, 1 chân
- Phương pháp tổ chức thực hiện: Đồng loạt
Bài tập 2:Tại chỗ bật cao bằng 2 chân qua dây có chiều cao 0.3 – 0.4 mét
thực hiện động tác đập bóng (khơng bóng ).
- Mục đích: + Phát triển sức bật của 2 chân, 1 chân
+ Hình thành động tác tay khi đập bóng
- Yêu cầu: Bật cao qua dây, đập bóng hình tay cơ bản đúng.
- Chuẩn bị: một sợi dây ni lơng ( dây khâu bì ) dài 12 – 15 m, cột dây cao
cách mặt đất 0.2m (nữ), 0.3m (nam)
9
- Đội hình tâp luyện: hình 2
0.3m
GV
0.4 m
Hàng 4
Hàng 3
Hàng 2
Hàng 1
Hình 2: Tại chỗ bật cao bằng 2 chân qua dây có chiều cao 0.3 – 0.4 m
- Phương pháp tổ chức thực hiện: phân nhóm theo hàng ngang (hàng 1,4
thực hiện trước xong đứng bên kia dây đến hàng 2,3 sau đó thực hiện lại)
Bài tập 3: 1,2,3 bước chạy đà thực hiện giậm nhảy 2 chân, hoặc 1 chân
qua dây có độ cao tăng dần và thực hiện động tác đập bóng (khơng bóng)
a. Một bước chạy đà giậm nhảy 2 chân, hoặc 1 chân qua dây có độ cao
0.3m (nữ) 0.4m (nam) thực hiện động tác đập bóng
- Mục đích: + Nâng cao thể lực, sức mạnh của chân
+ Hình thành động tác tay khi đập bóng
- Yêu cầu: + Qua dây, người thẳng hoặc ưỡn thân ra sau.
+ Thực hiệncơ bản đúng động tác hình tay đập bóng.
- Chuẩn bị: 2 sợi dây ni lông dài 12 – 15 m cột dây cao cách mặt đất 0.3m
(nữ); 0.4m (nam)
- Đội hình tập luyện: hình 3a
0.3 m
GV
0.4 m
Hàng 4
Hàng 3
Hàng 2
Hàng 1
Hình 3a:Một bước chạy đà giậm nhảy 2 chân, hoặc 1 chân qua dây ...
- Phương pháp tổ chức thực hiện: hàng 1, hàng 4 thực hiện trước đứng
bên kia dây, tiếp theo đến hàng 2 hàng 3 thực hiện sau đó cho thực hiện quay trở
lại.
b. 2, 3 bước chạy đà giậm nhảy bằng 2 chân, hoặc 1 chân qua dây có độ cao
0,4m (nữ) 0,5 (nam) và nâng dần độ caothực động tác đập bóng.
10
- Đội hình tập luyện: hình 3b
0.4 m
GV
Hàng 4
Hàng 3
Hàng 2
Hàng 1
0.5 m
Hình 3b: 2,3 bước chạy đà giậm nhảy 2 chân, hoặc 1 chân qua dây...
- Cách thức và phương pháp tập luyện như bài tập 3a
Bài tập 4:Bật nhảy thực hiện động tác chắn bóng
a. Tại chỗ bật nhảy thực hiện động tác chắn bóng
- Mục đích:
+ Phát triển thể lực, sức mạnh của chân
+ Hình thành được động tác (hình tay) chắn bóng
- u cầu: Thực hiện cơ bản đúng kĩ thuật hình tay chắn bóng
- Chuẩn bị: 2 dây ni lơng (dây khâu bì) dài 12 – 15m, cột dây cao cách mặt
đất 0.2m (nữ) 0.3m (nam)
- Đội hình tập luyện: hình 4a
0.2 m
GV
0.3 m
Hàng 4
Hàng 3
Hàng 2
Hàng 1
Hình 4a:Tại chỗ bật nhảy thực hiện động tác chắn bóng
- Phương pháp tổ chức thực hiện: cho hàng 1 hàng 4 đứng sát dây thực
hiện, hàng 2,3 xem, tiếp theo hàng 2 hàng 3 thực hiện, hàng 1,4 xem. Sau đó thực
hiện trở lại, học sinh tự nhận xét và sửa sai kỹ thuật cho nhau.
b. Chạy đà 1-3 bước bật nhảy bằng 2 chân hoặc 1 chân thực hiện động tác chắn
bóng.
- Mục đích:
+ Phát triển thể lực, sức mạnh của chân
+ Hình thành được đơng tác (hình tay) chắn bóng
11
- Yêu cầu: thực hiện cơ bản đúng kĩ thuật hình tay chắn bóng
- Chuẩn bị: 2 dây ni lơng (dây khâu bì) dài 12 – 15m, cột dây cao cách mặt
đất 0.3m (nữ) 0.5m (nam)
- Đội hình tập luyện: hình 4b
0.3
m
GV
Hàng 4
Hàng 3
Hàng 2
Hàng 1
0.5
Hìnhm
4b: Chạy đà 1-3 bước bật nhảy thực hiện động tác chắn bóng
- Phương pháp tổ chức thực hiện: cho hàng 1, hàng 4 đứng cách dây 1- 3
bước thực hiện chạy đà bật nhảy bằng 2 chân hoặc 1 chân thực hiện động tác chắn
bóng, hàng 2,3 xem, tiếp theo hàng 2 hàng 3 thực hiện, hàng 1,4 xem. Sau đó thực
hiện trở lại, học sinh tự nhận xét và sửa sai kỹ thuật cho nhau.
Bài tập 5: Di chuyển ngang 1, 2,3 bước thực hiện kỹ thuật chắn bóng.
- Mục đích:
+ Phát triển thể lực, sức mạnh của chân
+ Biết cách di chuyển và kỹ thuật chắn bóng
- Yêu cầu: thực hiện cơ bản đúng kỹ thuật di chuyển và hình thành hình tay
khi chắn bóng (hai tay vươn cao và hơi úp).
- Đội hình tập luyện: hình 5
GV
Hình 5: Di chuyển ngang 1, 2,3 bước thực hiện kỹ thuật chắn bóng.
- Phương pháp tổ chức thực hiện:
+ Theo phương pháp đồng loạt
+ Phương pháp phân nhóm theo hàng ngang
-Thứ tự thực hiện:
+ Di chuyển ngang 1bước bật nhảy bằng 2 chân thực hiện động tác chắn bóng.
+ Di chuyển ngang 2bước bật nhảy bằng 2 chân thực hiện động tác chắn bóng.
12
+ Di chuyển ngang 3bước bật nhảy bằng 2 chân thực hiện động tác chắn bóng.
* Các bài tập thực hiện có bóng:
Bài tập 6: Tại chỗ bật cao bằng 2 chân thực hiện động tác đập bóng (bóng
được treo cố định cách mặt trên của lưới 0.2 m).
- Mục đích: + Phát triển thể lực, sức mạnh của chân
+ Bước đầu thực hiện cơ bản đúng kỹ thuật đập bóng
- Yêu cầu: bật cao và tay đập được vào bóng
- Chuẩn bị: 8 quả bóng chuyền, 2 sân, 2 lưới, 2 sợi dây thép 2-3 li dài 11m.
Chia số người tập thành 4 tổ, xếp thành 4 hàng dọc.
- Đội hình tổ chức tập luyện: hình 6 (tổ chức dưới dạng trị chơi)
Hình 6: Tại chỗ bật cao bằng 2 chân thực hiện động tác đập bóng
- Cách chơi: khi có hiệu lệnh tất cả các em số 1 mỗi tổ bật nhảy bằng 2 chân
thực hiện động tác đập bóng (lực nhẹ) sau đó đi về cuối hàng, tiếp theo em số
2….thực hiện cho đến em cuối cùng thứ (n). Tổ nào thực hiện được số lần đập
trúng bóng nhiều hơn tổ đó sẽ thắng cuộc.
- Luật chơi:
+ Nam thi đấu với nam, nữ thi đấu với nữ, tổ 1 thi đấu với tổ 2, tổ 3 thi đấu với
tổ 4.
+ Tổ chức thi đấu trong 3 hiệp, tổ nào thắng 2 khơng phạm quy tổ đó sẽ thắng.
13
+ Tổ thua bật nhảy liên tiếp 5 lần (nữ), 7 lần (nam)
- Các trường hợp phạm quy: + Đập bóng chạm lưới, dẩm vạch giữa sân.
+ Làm cản trở đội bạn
Bài tập 7: 1,2,3 bước đà giậm nhảy bằng 2 chân, hoặc 1 chân thực hiện động
tác đập bóng (bóng được, treo cố định cách mặt trên của lưới 0.2 -> 0.5 m)
a. Một bước đà giậm nhảy bằng 2 chân, hoặc 1 chân thực hiện động tác đập
bóng (bóng được, treo cố định cách mặt trên của lưới 0.3 – 0.4 m)
- Mục đích:+ Phát triển thể lực, sức mạnh của chân
+ Bước đầu thực hiện cơ bản đúng kỹ thuật đập bóng
- Yêu cầu: bật cao và tay đập được vào bóng
- Chuẩn bị: 8 quả bóng chuyền, 2 sân, 2 lưới, 2 sợi dây thép 2-3 li dài 11m.
Chia số người tập thành 4 tổ, xếp thành 4 hàng dọc đứng cách lưới 1 bước chạy
đà.
- Đội hình tổ chức tập luyện: hình 7a (tổ chức dưới dạng trị chơi)
Hình 7a:1bước đà giậm nhảy thực hiện động tác đập bóng.
- Cách chơi: khi có hiệu lệnh tất cả các em số 1 mỗi tổ chạy đà 1 bước bật
nhảy bằng 2 hoặc 1 chân thực hiện động tác đập bóng (lực nhẹ) sau đó đi về cuối
hàng, tiếp theo em số 2…thực hiện cho đến em cuối cùng thứ (n). Tổ nào thực hiện
được số lần đập trúng bóng nhiều hơn tổ đó sẽ thắng cuộc.
14
- Luật chơi:
+ Nam thi đấu với nam, nữ thi đấu với nữ, tổ 1 thi đấu với tổ 2, tổ 3 thi đấu với
tổ 4.
+ Tổ chức thi đấu trong 3 hiệp, tổ nào thắng 2 không phạm quy tổ đó sẽ thắng.
+ Tổ thua sẽ năm sấp chống đẩy 5 lần (nữ), 7 lần (nam)
- Các trường hợp phạm quy:
+ Đập bóng chạm lưới
+ Làm cản trở đội bạn
b. 2,3 bước đà giậm nhảy bằng 2 chân, hoặc 1 chân thực hiện động tác đập
bóng (bóng được treo cách mặt trên của lưới 0.3 - 0.4 m)
- Đội hình tổ chức tập luyện: tổ chức dưới dạng trị chơi
Hình 7b:2,3 bước đà giậm nhảy thực hiện động tác đập bóng.
- Phương pháp tổ chức:Như bài tập 6 (Nhưng xuất phát cách điểm giậm nhảy
2,3 bước chạy đà).
- Tổ thua lị cị một vịng quanh sân bóng chuyền.
Bài tập 8: Tại chỗ giậm nhảy thực hiện động tác chắn bóng(bóng được treo cố
định cách mặt trên của lưới 0,2 - 0,3m)
15
- Mục đích: + Phát triển thể lực, sức mạnh của chân
+ Bước đầu thực hiện được động tác chắn bóng
-Yêu cầu: Bật nhảy mạnh, cao hai tay chắn được phần trên của bóng và hơi úp
bàn tay.
- Chuẩn bị:8 quả bóng chuyền, 2 sân, 2 lưới, 2 sợi dây thép 3 li dài 11m , treo
4 quả bóng cách mặt trên của lưới 0,2m(nữ), 0,3m( nam); Chia số người tập thành
4 tổ, xếp thành 4 hàng dọc.
- Đội hình tập luyện:Tổ chức dưới dạng trị chơi
Hình 8:Tại chỗ giậm nhảy thực hiện động tác chắn bóng.
- Phương pháp thực hiện:
+ Thi đấu nam với nam, nữ thi đấu với nữ.
+ Số1 thi đấu với số 1’số 2 thi đấu với số 2’(hai em bật nhảy lên chắn bóng
cùng 1 lúc)
+ Tổ chức thi đấu trong 3-5 lần, em nào có số lần chắn bóng được nhiều hơn
em đó sẽ thắng. Những em thua bật nhảy liên tiếp 5 lần.
- Các trường hợp phạm qui:
+ Chắn bóng tay chạm lưới.
+ Chân hoặc người sang sân đối phương.
+ Chắn bóng làm cản trở đến bạn cùng chơi.
Bài tập 9: Di chuyển ngang1,2,3 bước thực hiện động tác chắn bóng(bóng
được treo cố định cách mặt trên của lưới 0,3- 0,5m)
16
- Mục đích:
+ Phát triển thể lực, sức mạnh của chân.
+ Bước đầu biết cách di chuyển và thực hiện được động tác chắn bóng.
- Yêu cầu: Di chuyển đúng số bước, bật nhảy mạnh,cao, hai tay chắn được
phần trên của bóng và hơi úp, khơng chạm lưới, hoặc sang sân đối phương.
- Chuẩn bị:8 quả bóng chuyền, 2 sân, 2 lưới, 2 sợi dây thép 3 li dài 11m, treo
3 đến 4 quả bóng cách mặt trên của lưới 0,3- 0,5m; Chia số người tập thành 2 tổ,
xếp thành 2 hàng ngang, đứng 2 bên lưới.
+ Di chuyển ngang1 bước (bóng được treo cách mặt trên của lưới là 0,3m)
Khoảng cách giữa các quả bóng là 1,5m.
+ Di chuyển ngang 2 bước bóng được treo cách mặt trên của lưới là
0,4m.Khoảng cách giữa các quả bóng là 2m.
+ Di chuyển ngang 3 bước bóng được treo cách mặt trên của lưới là
0,5m.Khoảng cách giữa các quả bóng là 2,5-3m.
- Các trường hợp phạm qui:
+ Chắn bóng làm cản trở đến bạn cùng chơi.
+ Chắn bóng tay chạm lưới.
+ Chân hoặc người sang sân đối phương.
- Đội hình tổ chức tập luyện:
Hình 9:Di chuyển ngang1,2,3 bước thực hiện động tác chắn bóng.
- Phương pháp tổ chức thực hiện: (tổ chức dưới dạng trò chơi thi đấu)
17
+ Nam thi đấu với nam, nữ thi đấu với nữ
+ Số 1 thi đấu với số 1’số 2 thi đấu với số 2’(hai em bật nhảy lên chắn bóng
cùng một lúc)
+ Tổ chức thi đấu trong 3-5 lần, em nào có số lần chắn bóng được nhiều hơn
em đó sẽ thắng. Những em thua bật cóc liên tiếp 5 lần về trước.
- Các trường hợp phạm qui:
+ Chắn bóng làm cản trở đến bạn cùng chơi.
+ Chắn bóng tay chạm lưới.
+ Chân hoặc người sang sân đối phương.
Bài tập 10: Đập bóng do bạn chuyền bước hai
- Mục đích: + Phát triển thể lực, sức mạnh tay, chân
+ Thực hiện cơ bản đúng kỹ thuật đập bóng
- Yêu cầu:
+ Chuyền bước 2 bóng ổn, có độ cao phù hợp
+ Di chuyển để thực hiện KT đập bóng phù hợp
+ Đập trúng bóng và bóng rơi vào trong sân đối phương
- Chuẩn bị: 8-10 quả bóng chuyền, 1 sân bóng chuyền (lưới nam cao 2.43m,
nữ 2.24m), chia số người thành tổ, xếp thành 2 hàng dọc đứng ở 2 bên lưới.
- Đội hình tổ chức tập luyện:
Hình 10: Đập bóng do bạn chuyền bước hai.
18
- Phương pháp tổ chức tập luyện:Tổ chức dưới dạng trị chơi
+ Khi có hiệu lệnh số 1 của mỗi tổ tung bóng cho người chuyền 2, người
chuyền 2 chuyền bóng lên cho số 1 thực hiện đập bóng xong đi về cuối hàng, tiếp
theo người thứ 2,3…n thực hiện.
+ Tổ chức thi đấu tổ 1 thi đấu với tổ 2, tổ nào có số lần đập bóng vào sân nhiều
hơn tổ đó sẽ thắng hiệp và tổ chức trong 3 hiệp tổ nào thắng 2 hiệp đó sẽ thắng
trận, tổ thua bật cao tại chỗ nữ 5 lần, nam 7 lần.
- Các trường hợp phạm qui: + Đập bóng làm cản trở đến bạn cùng chơi.
+ Đập bóng tay chạm lưới.
+ Chân hoặc người sang sân đối phương.
Bài tập 11: Kết hợp đập bóng và chắn bóng
- Mục đích:
+ Phát triển thể lực, sức mạnh của tay, chân.
+ Bước đầu thực hiện cơ bản đúng động tác đập bóng và chắn bóng.
- Yêu cầu: Chuyền 2 tương đối ổn định
+ Thực hiện vào đà phù hợp
+ Đập bóng, chắn bóng, trúng bóng và vào sân đối phương.
- Chuẩn bị: 10 quả bóng chuyền, 1 sân, 1 lưới (lưới nam cao 2.43m, nữ
2.24m) chia số người tập thành 4 tổ
- Đội hình tập luyện:
Hình
11:
Kết
hợp
đập
bóng
và
chắn
bóng
-
19
Phương pháp tổ chức thực hiện:
+ Giáo viên giới thiệu, làm mẫu kỹ thuật => tổ chức cho học sinh tập luyện
(dưới hình thức thi đấu)
+ Khi có hiệu lệnh bắt đầu em số 1 tổ 1 và số 1 tổ 3 tung bóng cho người
chuyền 2, người chuyền 2 chuyền bóng lên cho em số 1 tổ 1 và số 1 tổ 3 thực hiện
động tác đập bóng. Cịn em số 1, của tổ 2 và tổ 4 thực hiện di chuyển sang ngang
thực hiện chắn bóng, thực hiện xong đi về cuối hàng thì em số 2, 3… của các tổ
tiếp tục thực hiện như em số 1.
+ Tổ 1 thi đấu với tổ 3, tổ nào đập bóng vào sân, khơng phạm quy nhiều
hơn, tổ đó sẽ thắng hiệp.
+ Tổ 2 thi đấu với tổ 4, tổ nào chắn được bóng vào sân đối phương nhiều
hơn, khơng phạm qui, tổ đó sẽ thắng
+ Tổ chức thi đấu trong 3 hiệp, tổ nào thắng 2 hiệp tổ đó sẽ thắng trận, tổ
thua nằm sấp chống tay nâng người 5 lần nữ, 7 lần nam.
* Sau đó đổi nội dung cho nhau, tổ đập bóng thành tổ chắn bóng và ngược lại
(tổ chắn bóng thành tổ đập bóng)
Bài tập 12: Tổ chức thi đấu 3 người, 6 người
a.Tổ chức thi đấu 3 người :
- Mục đích:
+ Phát triểm thể lực, sức nhanh, sức mạnh tính khéo léo.
+Thực hiện được động tác đập bóng, chắn bóng, và biết phối hợp với đồng đội.
+ Biết cách làm trọng tài
- Yêu cầu:
+ Thực hiện được động tác phát bóng, đỡ phát bóng ,chuyền 2 ổn định.
+ Động tác đập bóng, chắn bóng có hiệu quả và ln phiên đổi vị trí cho nhau
theo luật.
- Chuẩn bị: 2 sân bóng chuyền, 6 quả bóng, 2 lưới và chia số người tập
thành nhiều nhóm mỗi nhóm 3 Em.
20
Hình 12a: Tổ chức thi đấu 3 người.
- Phương pháp tổ chức thực hi.ện: tổ chức dưới dạng thi đấu
+ Nhóm 1 thi đấu với nhóm 2, nhóm 3 thi đấu với nhóm 4…(nhóm chưa thi
đấu tập luyện chuyền bóng, đệm bóng phía ngồi sân)
+ Tổ chức thi đấu theo từng hiệp, mỗi hiệp 11-15 điểm. Nhóm nào đến 11-15
điểm trước và cách ít nhất 2 điểm thì nhóm đó sẽ thắng hiệp. Nhóm thua lị cị
quanh sân 1 vịng.
b. Tổ chức thi đấu 6 người:
- Mục đích, yêu cầu (như tổ chức thi đấu 3 người)
- Chuẩn bị: 2 sân bóng chuyền, 2 lưới, 6 quả bóng, chia lớp thành nhiều nhóm
mỗi nhóm 6 người.
- Phương pháp tổ chức thực hiện: như thi đấu 3 người,nhưng thi đấu mỗi
hiệp 15 hoặc 25 điểm.
21
Hình 12b: Tổ chức thi đấu 6 người.
2. Lên kế hoạch giảng dạy nội dung TTTC (bóng chuyền) cụ thể và lồng
ghép vào phân phối chương trình để giáo viên dễ dàng theo dõi thực hiện.
III.THỰC NGHIỆM
III.1. Bài dạy thực nghiệm
22
