Giáo trình Lắp đặt hệ thống chiếu sáng - CĐ Công Nghệ Hà Tĩnh

Tổng liên đồn lao động Việt Nam
Trường Cao đẳng Cơng nghệ Hà Tĩnh

GIÁO TRÌNH

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

Hà Tĩnh ,2020


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được phép
dùng ngun bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Trong quá trình đào tạo cho các sinh viên nghề Điện cơng nghệp, việc hình thành
cho các em những kỹ năng cơ bản của việc thi công đấu lắp một hệ thống chiếu sáng là
không thể thiếu. Ngày nay cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, các nhà
khoa học đã phát minh ra rất nhiều các loại đèn khác nhau. Chúng khác nhau khơng
chỉ về cấu tạo, ngun lý làm việc mà cịn ở các đặc tính, các thơng số kỹ thuật...
Chính vì điều này, sinh viên nghề Điện công nghiệp cần phải nắm chắc các kiến thức
về nguyên lý trước khi hình thành những kỹ năng đấu lắp hệ thống chiếu sáng dân
dụng và cơng nghiệp.
Có thể nói Lắp đặt hệ thống chiếu sáng là một trong những Mô-đun chuyên môn
nghề giúp sinh viên hình thành những kỹ năng cơ bản của việc thi công lắp đặt và đấu
nối những mạch điện chiếu sáng thơng dụng.

Những kiến thức mà Giáo trình Lắp đặt hệ thống chiếu sáng cung cấp cho sinh
viên là những thông tin cần thiết về các loại đèn được lựa chọn sử dụng như cấu tạo,
nguyên lý làm việc, các đặc tính kỹ thuật ... Hơn nữa, sinh viên cịn được trang bị
những kiến thức của việc thi cơng các hạng mục chiếu sáng ở các khâu chuẩn bị trang
thiết bị, dụng cụ vật tư trước khi tiến hành lắp đặt, các phương pháp và trình tự các
bước trong q trình thi cơng, các biện pháp kiểm tra, khắc phục khi xảy ra sự cố hư
hỏng.
Cấu trúc của giáo trình bao gồm 9 bài:
BÀI 1. LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN CHIẾU SÁNG NỔI
BÀI 2. LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN NGẦM
BÀI 3. LẮP ĐẶT MẠCH ĐÈN SỢI ĐỐT
BÀI 4. LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN HAI ĐÈN SONG SONG
BÀI 5. LẮP ĐẶT MẠCH ĐÈN HUỲNH QUANG
BÀI 6. LẮP ĐẶT MẠCH ĐÈN CAO ÁP THỦY NGÂN
BÀI 7. LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN CẦU THANG
BÀI 8. LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN TẦNG HẦM
BÀI 9. LẮP ĐẶT HỆ THỐNG THANG – MÁNG CÁP
Lần đầu được biên soạn và ban hành, giáo trình chắc chắn sẽ cịn khiếm khuyết;
rất mong các thầy cô giáo và những cá nhân, tập thể của các trường đào tạo nghề và
các cơ sở doanh nghiệp quan tâm đóng góp để giáo trình ngày càng hoàn thiện hơn,
đáp ứng được mục tiêu đào tạo của mơn học nói riêng và ngành điện dân dụng cũng
như các chuyên ngành kỹ thuật nói chung.

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

2


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về địa chỉ:
Trường Cao đẳng cơng nghệ Hà Tĩnh
Khoa Điện
Số 16B Đường Trần Phú – xã Thạch Trung - TP Hà Tĩnh
Email:

Hà Tĩnh, ngày tháng năm 2020
Tham gia biên soạn
1. Nguyễn Mậu Long

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

3


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Mục lục
BÀI 1. LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN CHIẾU SÁNG NỔI .............. Error! Bookmark not defined.
1. Phương pháp lắp bảng điện nổi ............................................ Error! Bookmark not defined.
2. Lấy dấu vị trí gắn bảng điện ................................................. Error! Bookmark not defined.
3. Thực hiện khoan gắn tắc-kê.................................................. Error! Bookmark not defined.
4. Lắp ráp thiết bị vào bảng điện .............................................. Error! Bookmark not defined.
5. Lắp đặt bảng điện vào vị trí .................................................. Error! Bookmark not defined.
Câu hỏi ơn tập ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
BÀI 2. LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN NGẦM .................................. Error! Bookmark not defined.

1. Phương pháp lắp bảng điện chìm ......................................... Error! Bookmark not defined.
2. Lấy dấu vị trí gắn bảng điện ................................................. Error! Bookmark not defined.
3. Chôn hộp, gá lắp bảng điện vào tường ................................. Error! Bookmark not defined.
4. Lắp ráp thiết bị vào bảng điện .............................................. Error! Bookmark not defined.
5. Lắp đặt bảng điện vào vị trí .................................................. Error! Bookmark not defined.
Câu hỏi ơn tập ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
BÀI 3. LẮP ĐẶT MẠCH ĐÈN SỢI ĐỐT ................................ Error! Bookmark not defined.
1. Đèn sợi đốt ............................................................................. Error! Bookmark not defined.
2. Sơ đồ mạch điện .................................................................... Error! Bookmark not defined.
3. Lắp đặt mạch đèn sợi đốt ...................................................... Error! Bookmark not defined.
4. Sửa chữa các hư hỏng mạch đèn sợi đốt............................... Error! Bookmark not defined.
Câu hỏi ôn tập ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
BÀI 4. LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN HAI ĐÈN SONG SONG ...... Error! Bookmark not defined.
1. Sơ đồ nguyên lý ..................................................................... Error! Bookmark not defined.
2. Trình tự lắp đặt và tiêu chuẩn kỹ thuật ............................... Error! Bookmark not defined.
3. Lắp đặt mạch điện 2 đèn song song ...................................... Error! Bookmark not defined.
4. Sửa chữa các hư hỏng mạch đèn .......................................... Error! Bookmark not defined.
Câu hỏi ôn tập ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
BÀI 5. LẮP ĐẶT MẠCH ĐÈN HUỲNH QUANG .................. Error! Bookmark not defined.
1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của mạch đèn huỳnh quang .... Error! Bookmark not defined.
2. Thông số kỹ thuật các bộ phận mạch đèn ............................ Error! Bookmark not defined.
3. Cách kiểm tra các bộ phận ................................................... Error! Bookmark not defined.
4. Các dạng chao đèn thường dùng cho đèn huỳnh quang ...... Error! Bookmark not defined.
5. Phương pháp lắp đặt ............................................................. Error! Bookmark not defined.
6. Những lưu ý khi lắp đặt mạch đèn huỳnh quang................. Error! Bookmark not defined.
7. Lắp đặt mạch đèn huỳnh quang ........................................... Error! Bookmark not defined.
8. Các hiện tượng và nguyên nhân hư hỏng thường gặp ......... Error! Bookmark not defined.
Câu hỏi ôn tập ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
BÀI 6. LẮP ĐẶT MẠCH ĐÈN CAO ÁP THỦY NGÂN ......... Error! Bookmark not defined.
1. Cấu tạo, nguyên lý mạch đèn cao áp thuỷ ngân ................... Error! Bookmark not defined.

2. Thông số kỹ thuật các bộ phận mạch đèn ............................ Error! Bookmark not defined.
3. Cách kiểm tra các bộ phận ................................................... Error! Bookmark not defined.
4. Các dạng chao đèn thường dùng cho đèn cao áp thuỷ ngân Error! Bookmark not defined.
5. Phương pháp lắp đặt ............................................................. Error! Bookmark not defined.
6. Những lưu ý khi lắp đặt ........................................................ Error! Bookmark not defined.
7. Lắp đặt mạch đèn cao áp thuỷ ngân..................................... Error! Bookmark not defined.

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

4


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

8. Sửa chữa mạch đèn cao áp thuỷ ngân .............................................................................. 9
Câu hỏi ôn tập ..................................................................................................................... 10
BÀI 7. LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN CẦU THANG ................................................................. 11
1. Nguyên lý hoạt động mạch đèn....................................................................................... 12
2. Thiết lập sơ đồ lắp đặt..................................................................................................... 12
3. Phương pháp lắp đặt ....................................................................................................... 13
4. Lắp đặt mạch đèn............................................................................................................ 13
5. Sửa chữa các hư hỏng mạch đèn .................................................................................... 14
Câu hỏi ôn tập ..................................................................................................................... 15
BÀI 8. LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN TẦNG HẦM ................................................................... 17
1. Sơ đồ nguyên lý mạch điện ............................................................................................. 17
2. Sơ đồ lắp đặt .................................................................................................................... 17
3. Bảng dự trù vật tư, dụng cụ thiết bị ............................................................................... 18
4. Lắp đặt mạch đèn............................................................................................................ 19

5. Sửa chữa các hư hỏng mạch đèn .................................................................................... 19
Câu hỏi ôn tập ..................................................................................................................... 21
BÀI 9. LẮP ĐẶT HỆ THỐNG THANG – MÁNG CÁP ................................................... 22
1. Tổng quan về thang – máng cáp điện. ............................................................................ 22
2. Các loại thang - máng cáp điện và phụ kiện đi kèm ...................................................... 25
3. Hướng dẫn chế tạo các chi tiết phụ kiện thang – máng cáp .......................................... 26
4. Hướng các bước thi công thang máng cáp điện ............................................................. 27
5. Quy trình thực hiện......................................................................................................... 28
6. Thực hành lắp đặt thang máng cáp ................................................................................ 29
Câu hỏi ôn tập ..................................................................................................................... 30
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................. 36

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

5


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun: Lắp đặt hệ thống chiếu sáng
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trị của mơn học:
- Vị trí: Mơ đun lắp đặt hệ thống chiếu sáng được học sau khi người học đã học
xong các môn học, mơ đun cơ sở.
- Tính chất: Là mơ đun trong phần mô đun chuyên môn nghề
- Ý nghĩa và vai trị của mơn học:
Lắp đặt hệ thống chiếu sáng là một trong những mơ đun chun mơn nghề
thuộc nhóm nghề Điện cơng nghiệp. Mơ đun này có ý nghĩa bổ trợ cần thiết cho các

mô đun/ môn học chuyên môn khác như: Kỹ thuật lắp đặt điện, Trang bị điện1 ...
Sau khi học tập mô đun này, giúp sinh viên hình thành được những kỹ năng cơ
bản về đấu lắp và sửa chữa các mạch điện chiếu sáng từ dân dụng đến công nghiệp
Mục tiêu môn học:
- Về Kiến thức: Trình bày được quy trình lắp đặt hệ thống chiếu sáng đúng tiêu
chuẩn và yêu cầu kỹ thuật;
- Về kỹ năng: Thi công được hệ thống điện chiếu sáng đúng tiêu chuẩn và yêu
cầu kỹ thuật;
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Làm việc độc lập hoặc làm việc theo nhóm, giải quyết cơng việc, vấn đề phức
tạp trong điều kiện làm việc thay đổi;
+ Hướng dẫn, giám sát những người khác thực hiện nhiệm vụ xác định; chịu
trách nhiệm cá nhân trách nhiệm đối với nhóm;
+ Đánh giá chất lượng cơng việc sau khi hồn thành và kết quả thực hiện của các
thành viên trong nhóm.
Nội dung mơn học:
Thời gian (giờ)
Thực hành,
Số
Tên các bài trong mơ
Tổng
Lý
thí nghiệm,
TT
đun
Kiểm tra
số
thuyết
thảo luận, bài
tập

Bài 1: Lắp đặt mạng
1
16
5
11
điện chiếu sáng nổi
1. Đọc bản vẽ
2. Khảo sát thực địa hiện
trường
3. Biện pháp thi công
2

Bài 2: Lắp đặt mạng
điện chiếu sáng âm sàn
1. Đọc bản vẽ

12

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

4

7

1

6


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

2. Khảo sát thực địa hiện
trường
3. Biện pháp thi công
3

4

4

Bài 3: Lắp đặt mạng
điện chiếu sáng âm
tường
1. Đọc bản vẽ
2. Khảo sát thực địa hiện
trường
3. Biện pháp thi công
Bài 4: Lắp đặt hệ thống
thang - máng cáp
1. Đọc bản vẽ
2. Khảo sát thực địa hiện
trường
3. Biện pháp thi công
Cộng

16

6

10

16

5

10

1

60

20

38

2

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

7


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Để lắp đặt mạch đèn cao áp thủy ngân ta thực hiện theo các bước sau:
 Bước 1: Lắp các thiết bị lên panel thực hành

Ở bước này cần xác định vị trí các thiết bị trên panel và gá lắp chúng lên. Với sơ
đồ mạch như trên, các thiết bị cần gá lắp bao gồm: Ống PVC; bảng điện và đèn cao áp
thủy ngân
 Bước 2: Đấu dây
- Luồn dây trong ống đến các vị trí đấu lắp của các thiết bị
- Đấu dây các thiết bị
7.2 Thực hành lắp ráp mạch
7.2.1 Cơng tác chuẩn bị:
a) Dụng cụ
STT
Tên dụng cụ
Số lượng
Ghi chú
1
Kìm tuốt dây
01
2
Kìm điện
01
3
Kìm cắt dây
01
4
Tuốc nơ vít 4 cạnh
01
5
Tuốc nơ vít 2 cạnh
01
6
Máy bắn vít dùng Pin

01
ơ
b) Thiết bị vật tư
STT
Tên thiết bị, vật tư
Số lượng
Ghi chú
2
1
Dây dẫn đơn lõi một sợi 1,5 mm
10m
Hai màu
2
Bảng điện
01
3
Ống PVC
10m
4
Khới nối
5 cái
5
Chao và đèn cao áp thủy ngân
01
6
Ốc, vít
20 cái
7.2.2 Thao tác mẫu
Mạch điện đèn cao áp thủy ngân có sơ đồ nguyên lý tương tự như mạch đèn sợi
đốt và mạch đèn huỳnh quang. Đối với bài này giáo viên chỉ thao tác mẫu một lần kỹ

năng lắp đặt đèn cao áp thủy ngân trên panel thực hành. Vừa thao tác vừa thuyết trình
và đối chiếu với các bước thực hiện đã học để sinh viên nắm chắc được kiến thức và
trình tự thao tác.
Trong quá trình thao tác mẫu, nếu thấy sinh viên chưa hiểu hoặc chưa rõ bước
nào thì giáo viên sẽ thao tác lại bước đó.
7.2.3 Thực hành
- Chia nhóm và phân bổ các nhóm vào vị trí thực hành
- Các nhóm tiến hành thực hiện cơng việc
- Trong thời gian sinh viên thực hành, giáo viên phải thường xuyên quan sát, uốn
nắn và chỉnh sửa các thao tác cịn chưa đúng, chưa đạt của để hồn thiện kỹ năng cho
các em.
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

8


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

7.2.4 Đánh giá kết quả
Kết thúc giờ thực hành, giáo viên dựa vào các tiêu chí đánh giá của bài thực hành
để đánh giá kết quả của từng nhóm. Đối với kỹ năng lắp đặt mạch đèn cao áp thủy
ngân, sản phẩm cuối cùng phải đạt được những tiêu chí sau:
- Mạch hoạt động tốt
- Các thiết bị đặt đúng theo kích thước của bản vẽ sơ đồ lắp ráp
- Mạch điện đảm bảo các điều kiện về an toàn điện
Từ kết quả bài thực hành của các nhóm, nhận xét kết quả chung của cả lớp. Nhắc
nhở, nhấn mạnh những kiến thức, những thao tác cần lưu ý trong bài.
8. Sửa chữa mạch đèn cao áp thuỷ ngân

8.1 Nhưng hư hỏng thường gặp, cách kiểm tra và sửa chữa
STT
Hiện tượng
Nguyên nhân
Khắc phục

1

- Đóng cơng tắc, chầu - Do ngắn mạch
chì tác động

- Đóng cơng tắc, sau
khoảng thời gian mồi
đèn, đèn khơng sáng.

- Do mạch chưa được
cấp nguồn

2
- Do lỏng dây nối vào
công tắc hoặc đui đèn
- Do bóng đèn bị cháy

3

-Đèn sáng nhưng
không ổn định

- Do điện áp không ổn
định

- Do chấn lưu hỏng

- Kiểm tra thông mạch
bằng đồng hồ vạn năng để
xác định vị trí ngắn mạch
- Đấu lại
- Kiểm tra nguồn bằng bút
thử điện hoặc bằng đồng
hồ vạn năng ở thang đo
điện áp.
- Kiểm tra và siết chặt dây
nối.
- Thay bóng đèn mới sau
khi đã kiểm tra tình trạng
của chấn lưu.
- Kiểm tra điện áp nguồn
bằng đồng hồ vạn năng ở
thang đo điện áp.
- Thay chấn lưu mới

8.2 Thực hành sửa chữa mạch
8.2.1 Công tác chuẩn bị
Trước khi cho sinh viên thực hành kiểm tra và sửa chữa, giáo viên sẽ phải tạo ra
các lỗi trên mạch điện của từng nhóm. Các lỗi nằm trong phạm vi lý thuyết đã học và
khơng làm ảnh hưởng đến tính an tồn của mạch điện.
Ngoài ra, phải chuẩn bị thêm một số dụng cụ và thiết bị sau:
a) Dụng cụ
STT
1
2

3

Tên dụng cụ
Tuốc nơ vít 4 cạnh
Tuốc nơ vít 2 cạnh
Đồng hồ vạn năng

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

Số lượng
01
01
01

Ghi chú

9


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH
4

Bút điện

KHOA ĐIỆN
01

b) Thiết bị vật tư
STT
Tên thiết bị, vật tư

Số lượng
Ghi chú
1
Chấn lưu điện từ
01
2
Bóng cao áp thủy ngân
01
3
Cầu chì
01
4
Cơng tắc
01
8.2.2 Thao tác mẫu
Ở bước này giáo viên cần thực hiện thao tác mẫu các kỹ năng sau:
- Kỹ năng kiểm tra các bộ phận trong mạch (chỉ thao tác mẫu một bộ phận)
- Kỹ năng kiểm tra mạch khi vẫn được cấp nguồn (kiểm tra nóng)
- Kỹ năng sửa chữa và thay thế các bộ phận trong mạch điện.
Lưu ý: Khi thực hiện kỹ năng kiểm tra nóng cần phải tuyệt đối cẩn thận.
8.2.3 Thực hành
- Chia nhóm và phân bổ các nhóm vào vị trí thực hành
- Các nhóm tiến hành thực hiện công việc
- Trong thời gian sinh viên thực hành, giáo viên phải thường xuyên quan sát, uốn
nắn và chỉnh sửa các thao tác còn chưa đúng, chưa đạt của để hoàn thiện kỹ năng cho
các em.
8.2.4 Đánh giá kết quả
Kết thúc giờ thực hành, giáo viên dựa vào các tiêu chí đánh giá của bài thực hành
để đánh giá kết quả của từng nhóm. Đối với kỹ năng kiểm tra và sửa chữa mạch phải
đạt được những tiêu chí sau:

- Thao tác kiểm tra thành thạo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật
- Kỹ năng sửa chữa mạch đúng cách, mạch điện sửa chữa hoạt động tốt
- Thực hiện được những quy tắc an toàn cho người và thiết bị
Từ kết quả bài thực hành của các nhóm, nhận xét kết quả chung của cả lớp. Nhắc
nhở, nhấn mạnh những kiến thức, những thao tác cần lưu ý trong bài.
Câu hỏi ơn tập
1. Trình bày cấu tạo và ngun lý làm việc của đèn cao áp thủy ngân
2. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước lắp ráp mạch đèn cao áp thủy ngân
3. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước kiểm tra và sửa chữa mạch đèn cao áp
thủy ngân.
Gợi ý trả lời:
Dựa vào phần kiến thức đã được học trong bài, người học tổng hợp lại và nắm
vững các kiến thức trọng tâm bao gồm:
Nguyên lý làm việc của đèn cao áp thủy ngân
Các quy trình kỹ thuật các bước thực hiện lắp ráp và sửa chữa mạch đèn cao áp
thủy ngân.
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

10


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

BÀI 7. LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN CẦU THANG
Giới thiệu:

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

11


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Mạch điện đèn cầu thang được sử dụng rất nhiều trong điện chiếu sáng dân dụng.
Bài học này sẽ giới thiệu sơ đồ mạch, nguyên lý làm việc và các kỹ năng lắp ráp mạch
điện đèn cầu thang.
Mục tiêu:
- Trình bày được nguyên lý làm việc mạch điện đóng cắt đèn ở hai vị trí khác
nhau.
- Thiết lập được sơ đồ lắp đặt mạch điện đúng theo yêu cầu.
- Lắp đặt, sửa chữa mạch đúng trình tự, đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Tuân thủ các quy tắc an toàn khi lắp đặt mạch điện
- Nghiêm túc, cẩn thận, tỉ mỉ, tích cực và trách nhiệm.
Nội dung chính:
1. Nguyên lý hoạt động mạch đèn
1.1 Sơ đồ nguyên lý mạch đèn cầu thang

Hình 7.1: Sơ đồ nguyên lý mạch đèn cầu thang
Trên sơ đồ bao gồm các phần tử như cầu chì, cơng tắc ba cực và đèn.
1.2 Nguyên lý hoạt động
Mạch điện đèn cầu thang là mạch điện điều khiển một hay nhiều bóng đèn tại hai
vị trí khác nhau bằng hai cơng tắc ba cực. Thơng thường hai vị trí này đặt ở chân và
đỉnh cầu thang để điều khiển bóng đèn chiếu sáng cho cầu thang. Nguyên lý làm việc
của mạch như sau: Trên hình vẽ 7.1 mạch điện đang ở trạng thái đóng, bóng đèn sáng.
Ở vị trí 1 ta tác động vào công tắc, chuyển mạch làm mạch hở, đèn tắt. Khi tác động
vào cơng tắc ở vị trí 2, chuyển mạch làm mạch kín, đèn sáng trở lại. Như vậy ở cả 2 vị

trí đều có thể điều khiển được bóng đèn.
2. Thiết lập sơ đồ lắp đặt
Để thiết lập sơ đồ lắp đặt của mạch ta phải thống kê được các thiết bị trong mạch.
Đây là mạch điện điều khiển đèn ở hai vị trí nên cần các thiết bị sau: 02 bảng điện đặt
ở hai vị trí khác nhau; cầu chì bảo vệ; 02 cơng tắc ba cực đặt trên hai bảng điện; 01
bóng đèn; ống PVC và khớp nối.
Sơ đồ lắp đặt mạch điện đèn cầu thang cho trong hình vẽ 7.2

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

12


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Hình 7.2: Sơ đồ lắp đặt mạch đèn cầu thang
3. Phương pháp lắp đặt
 Bước 1: Lắp các thiết bị lên panel thực hành
Ở bước này cần xác định vị trí các thiết bị trên panel và gá lắp chúng lên. Với sơ
đồ mạch như trên, các thiết bị cần gá lắp bao gồm: Ống PVC; bảng điện và bóng đèn.
 Bước 2: Đấu dây
- Luồn dây trong ống đến các vị trí đấu lắp của các thiết bị
- Đấu dây các thiết bị
4. Lắp đặt mạch đèn
4.1 Quy trình thực hiện
 Bước 1: Lắp các thiết bị lên panel thực hành
Ở bước này cần xác định vị trí các thiết bị trên panel và gá lắp chúng lên. Với sơ
đồ mạch như trên, các thiết bị cần gá lắp bao gồm: Ống PVC; bảng điện và bóng đèn

 Bước 2: Đấu dây
- Luồn dây trong ống đến các vị trí đấu lắp của các thiết bị
- Đấu dây các thiết bị
4.2 Thực hành lắp đặt và đấu dây
4.2.1 Công tác chuẩn bị:
a) Dụng cụ
STT
Tên dụng cụ
Số lượng
Ghi chú
1
Kìm tuốt dây
01
2
Kìm điện
01
3
Kìm cắt dây
01
4
Tuốc nơ vít 4 cạnh
01
5
Tuốc nơ vít 2 cạnh
01
b) Thiết bị vật tư
STT
Tên thiết bị, vật tư
Số lượng
Ghi chú

2
1
Dây dẫn đơn lõi một sợi 1,5 mm
10m
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

13


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

2
Bảng điện
02
3
Ống PVC
10m
4
Khới nối
5 cái
5
Đui và bóng đèn
01
6
Ốc, vít
20 cái
4.2.2 Thao tác mẫu
Kỹ năng lắp ráp mạch sinh viên đã được thao tác rất nhiều ở các bài trước, điểm

khác biệt nhất của bài này là sử dụng hai bảng điện ở hai vị trí khác nhau. Khi thực
hành, các bảng điện nên đặt ở hai vị trí khác nhau, cách nhau ít nhất 1 mét trên panel
thực hành để sinh viên dễ liên hệ trong q trình thi cơng thực tế. Đối với kỹ năng này
giáo viên không cần thao tác mẫu mà chỉ nhắc nhở những lưu ý khi thực hiện lắp ráp.
4.2.3 Thực hành
- Chia nhóm và phân bổ các nhóm vào vị trí thực hành
- Các nhóm tiến hành thực hiện công việc
- Trong thời gian sinh viên thực hành, giáo viên phải thường xuyên quan sát, uốn
nắn và chỉnh sửa các thao tác còn chưa đúng, chưa đạt của để hoàn thiện kỹ năng cho
các em.
4.2.4 Đánh giá kết quả
Kết thúc giờ thực hành, giáo viên dựa vào các tiêu chí đánh giá của bài thực hành
để đánh giá kết quả của từng nhóm. Đối với kỹ năng đấu mạch đèn sợi đốt, sản phẩm
cuối cùng phải đạt được những tiêu chí sau:
- Mạch hoạt động tốt
- Các thiết bị đặt đúng theo kích thước của bản vẽ sơ đồ lắp ráp
- Mạch điện đảm bảo các điều kiện về an toàn điện
Từ kết quả bài thực hành của các nhóm, nhận xét kết quả chung của cả lớp. Nhắc
nhở, nhấn mạnh những kiến thức, những thao tác cần lưu ý trong bài.
5. Sửa chữa các hư hỏng mạch đèn
5.1 Một số hỏng hóc thường gặp, cách kiểm tra và sửa chữa
Trong quá trình thao tác lắp ráp mạch, có thể xảy ra những hư hỏng. Dưới đây
trình bày những hư hỏng thường gặp, nguyên nhân và cách khắc phục:
Hư hỏng thường
STT
Nguyên nhân
Cách khắc phục
gặp
Bật công tắc đèn -Chưa đóng nguồn cung - Kiểm tra và cấp lại
khơng sáng

cấp
nguồn cho mạch
-Công tắc tiếp xúc không - Dùng ĐHVN kiểm tra
tốt
thông mạch công tắc
-Dây nối bị đứt
- Kiểm tra thông mạch cả
1
mạch
-Chân đèn chưa vặn sát - Kiểm tra và vặn chặt
với đi đèn
đi đèn
-Bóng đèn bị hỏng.
- Kiểm tra và thay bóng
đèn
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

14


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Bóng đèn sáng yếu

-Điện áp lưới đặt vào - Kiểm tra điện áp nguồn
đèn không đủ (Ul < Uđm) bằng ĐHVN ở thang đo
-Hoặc do bóng đèn bị điện áp
2

già hố
- Thay thế bóng mới
-Bụi bẩn bám vào thành
bóng đèn
- Lau sạch bóng đèn
5.2 Thực hành kiểm tra và sửa chữa mạch điện
5.2.1 Công tác chuẩn bị
Trước khi cho sinh viên thực hành kiểm tra và sửa chữa, giáo viên sẽ phải tạo ra
các lỗi trên mạch điện của từng nhóm. Các lỗi nằm trong phạm vi lý thuyết đã học và
không làm ảnh hưởng đến tính an tồn của mạch điện.
Ngồi ra, phải chuẩn bị thêm thiết bị kiểm tra mạch điện là đồng hồ vạn năng và
bút thử điện
5.2.2 Thao tác mẫu
Ở bước này giáo viên cần thực hiện thao tác mẫu các kỹ năng sau:
- Kỹ năng kiểm tra sự hoạt động của các thiết bị trong mạch (kiểm tra nguội)
- Kỹ năng kiểm tra khi mạch vẫn được cấp nguồn (kiểm tra nóng)
- Kỹ năng sửa chữa và thay thế các thiết bị trong mạch điện.
Lưu ý: Khi thực hiện kỹ năng kiểm tra nóng cần phải tuyệt đối cẩn thận.
5.2.3 Thực hành
- Chia nhóm và phân bổ các nhóm vào vị trí thực hành
- Các nhóm tiến hành thực hiện công việc
- Trong thời gian sinh viên thực hành, giáo viên phải thường xuyên quan sát, uốn
nắn và chỉnh sửa các thao tác còn chưa đúng, chưa đạt của để hoàn thiện kỹ năng cho
các em.
5.2.4 Đánh giá kết quả
Kết thúc giờ thực hành, giáo viên dựa vào các tiêu chí đánh giá của bài thực hành
để đánh giá kết quả của từng nhóm. Đối với kỹ năng kiểm tra và sửa chữa mạch phải
đạt được những tiêu chí sau:
- Thao tác kiểm tra thành thạo
- Kỹ năng sửa chữa mạch đúng cách, mạch điện sửa chữa hoạt động tốt

- Thực hiện được những quy tắc an toàn cho người và thiết bị
Từ kết quả bài thực hành của các nhóm, nhận xét kết quả chung của cả lớp. Nhắc
nhở, nhấn mạnh những kiến thức, những thao tác cần lưu ý trong bài.
Câu hỏi ơn tập
1. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước lắp đặt mạch điện đèn cầu thang
2. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước kiểm tra và sửa chữa mạch điện đèn cầu
thang.
3. Trình bày các yêu cầu kỹ thuật của mạch điện đèn cầu thang.
Gợi ý trả lời:
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

15


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Để lắp đặt mạch điện đèn cầu thang hoạt động tốt người thực hiện cần phải nắm
chắc phần kiến thức của bài học, cụ thể là: quy trình kỹ thuật các bước lắp đặt, các
bước kiểm tra và sửa chữa và các yêu cầu kỹ thuật của mạch.
Để trả lời các câu hỏi trên sinh viên cần tổng hợp lại các kiến thức đã được học ở
phần lý thuyết, nhắc lại và nhấn mạnh những lưu ý khi thực hiện.

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

16


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

BÀI 8. LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN TẦNG HẦM
Giới thiệu:
Mạch điện đèn tầng hầm còn được biết như là mạch đèn điều khiển theo trình tự.
Mạch sử dụng nhiều đèn tương ứng với các tầng hầm và các công tắc ba cực. Bài học
này giới thiệu nguyên lý làm việc, phương pháp lắp đặt và sửa chữa mạch đèn tầng
hầm.
Mục tiêu:
- Trình bày được ngun lý làm việc mạch điện đóng đèn theo trình tự tiến, tắt
đèn theo trình tự lùi ( mạch đèn tầng hầm )
- Thiết lập được sơ đồ lắp đặt mạch điện đúng theo yêu cầu.
- Lắp đặt, sửa chữa mạch đúng trình tự, đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật
- Tuân thủ các quy tắc an toàn khi lắp đặt mạch điện
- Nghiêm túc, cẩn thận, tỉ mỉ, tích cực và trách nhiệm.
Nội dung chính:
1. Sơ đồ nguyên lý mạch điện
1.1 Sơ đồ nguyên lý

Hình 8.1: Sơ đồ nguyên lý mạch điện chiếu sáng tầng hầm
1.2 Nguyên lý làm việc
Sơ đồ trên là mạch điện chiếu sáng đường hầm gồm ba tầng, mỗi tầng là một bóng
đèn và một cơng tắc với nguyên lý làm việc như sau:
Các công tắc đặt ở cửa mỗi tầng, các bóng đèn sẽ chiếu sáng cho từng tầng. Trên hình
vẽ, cơng tắc 1 đóng, bóng đèn 1 sáng. Khi xuống tầng hầm thứ 2, tác động vào công
tắc 2, đèn tầng 1 bị cắt điện nên tắt, còn đèn tầng 2 được cấp điện nên sáng. Khi xuống
đến tầng 3, tác động vào công tắc 3 đặt ở cửa tầng, đèn tầng 2 bị cắt điện nên tắt, đèn
tầng 3 được cấp điện nên sáng. Với mạch như trên có thể thiết kế chiếu sáng đến nhiều
tầng hầm. Tuy nhiên nhược điểm của mạch trên là các công tắc sau khi tác động phải

giữ nguyên trạng thái, nếu có ai đó đi sau tác động vào cơng tắc 1 thì mạch điện sẽ mất
nguồn và tất cả các đèn đều tắt.
2. Sơ đồ lắp đặt

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

17


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Để thiết lập sơ đồ lắp đặt của mạch ta phải thống kê được các thiết bị trong mạch.
Đây là mạch điện chiếu sáng tầng hầm cần các thiết bị sau: 03 bảng điện đặt ở ba vị trí
khác nhau; cầu chì bảo vệ; 03 công tắc ba cực đặt trên hai bảng điện; 03 bóng đèn; ống
PVC và khớp nối.
Sơ đồ lắp đặt mạch điện đèn chiếu sáng tầng hầm cho trong hình vẽ 8.2

Hình 8.2: Sơ đồ lắp ráp mạch điện đèn chiếu sáng tầng hầm
3. Bảng dự trù vật tư, dụng cụ thiết bị
3.1 Dụng cụ
STT
Tên dụng cụ
1
Máy vặn vít dùng pin
2
Kìm tuốt dây
3
Kìm điện

4
Kìm cắt dây
5
Tuốc nơ vít 4 cạnh
6
Tuốc nơ vít 2 cạnh
7
Bút điện
3.2 Thiết bị vật tư
STT
Tên thiết bị, vật tư
1
Dây dẫn đơn lõi một sợi 1,5 mm2
2
Bảng điện
3
Cầu chì
4
Cơng tắc 3 cực
5
Ống PVC
6
Khới nối
7
Đui và bóng đèn
8
Ốc, vít

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

Số lượng

Ghi chú

01
01
01
01
01
01

Số lượng
15m
03
01
03
15m
05
03
20 cái

Ghi chú

18


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

4. Lắp đặt mạch đèn
4.1 Quy trình thực hiện
 Bước 1: Lắp các thiết bị lên panel thực hành
Ở bước này cần xác định vị trí các thiết bị trên panel và gá lắp chúng lên. Với sơ
đồ mạch như trên, các thiết bị cần gá lắp bao gồm: Ống PVC; bảng điện và các bóng
đèn tầng hầm
 Bước 2: Đấu dây
- Luồn dây trong ống đến các vị trí đấu lắp của các thiết bị
- Đấu dây các thiết bị
4.2 Thực hành lắp đặt và đấu dây
4.2.1 Thao tác mẫu
Kỹ năng lắp ráp mạch sinh viên đã được thao tác rất nhiều ở các bài trước, điểm
khác biệt nhất của bài này là sử dụng hai bảng điện ở hai vị trí khác nhau. Khi thực
hành, các bảng điện và các bóng đèn nên đặt ở hai vị trí khác nhau, cách nhau ít nhất 1
mét trên panel thực hành để sinh viên dễ liên hệ trong q trình thi cơng thực tế. Đối
với kỹ năng này giáo viên không cần thao tác mẫu mà chỉ nhắc nhở những lưu ý khi
thực hiện lắp ráp.
4.2.3 Thực hành
- Chia nhóm và phân bổ các nhóm vào vị trí thực hành
- Các nhóm tiến hành thực hiện công việc
- Trong thời gian sinh viên thực hành, giáo viên phải thường xuyên quan sát, uốn
nắn và chỉnh sửa các thao tác còn chưa đúng, chưa đạt của để hoàn thiện kỹ năng cho
các em.
4.2.4 Đánh giá kết quả
Kết thúc giờ thực hành, giáo viên dựa vào các tiêu chí đánh giá của bài thực hành
để đánh giá kết quả của từng nhóm. Đối với kỹ năng đấu mạch đèn tầng hầm, sản
phẩm cuối cùng phải đạt được những tiêu chí sau:
- Mạch hoạt động tốt
- Các thiết bị đặt đúng theo kích thước của bản vẽ sơ đồ lắp ráp
- Mạch điện đảm bảo các điều kiện về an toàn điện

Từ kết quả bài thực hành của các nhóm, nhận xét kết quả chung của cả lớp. Nhắc
nhở, nhấn mạnh những kiến thức, những thao tác cần lưu ý trong bài.
5. Sửa chữa các hư hỏng mạch đèn
5.1 Một số hỏng hóc thường gặp, cách kiểm tra và sửa chữa
Trong quá trình thao tác lắp ráp mạch, có thể xảy ra những hư hỏng. Dưới đây
trình bày những hư hỏng thường gặp, nguyên nhân và cách khắc phục:
Hư hỏng thường
STT
Nguyên nhân
Cách khắc phục
gặp
Bật công tắc đèn -Chưa đóng nguồn cung - Kiểm tra và cấp lại
không sáng
cấp
nguồn cho mạch
1
-Công tắc tiếp xúc không - Dùng ĐHVN kiểm tra
tốt
thông mạch công tắc
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

19


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

-Dây nối bị đứt

- Kiểm tra thông mạch cả
mạch
-Chân đèn chưa vặn sát - Kiểm tra và vặn chặt
với đi đèn
đi đèn
-Bóng đèn bị hỏng.
- Kiểm tra và thay bóng
đèn
Bóng đèn sáng yếu
-Điện áp lưới đặt vào - Kiểm tra điện áp nguồn
đèn không đủ (Ul < Uđm) bằng ĐHVN ở thang đo
-Hoặc do bóng đèn bị điện áp
2
già hố
- Thay thế bóng mới
-Bụi bẩn bám vào thành
bóng đèn
- Lau sạch bóng đèn
5.2 Thực hành kiểm tra và sửa chữa mạch điện
5.2.1 Công tác chuẩn bị
Trước khi cho sinh viên thực hành kiểm tra và sửa chữa, giáo viên sẽ phải tạo ra
các lỗi trên mạch điện của từng nhóm. Các lỗi nằm trong phạm vi lý thuyết đã học và
không làm ảnh hưởng đến tính an tồn của mạch điện.
Ngồi ra, phải chuẩn bị thêm thiết bị kiểm tra mạch điện là đồng hồ vạn năng và
bút thử điện
5.2.2 Thao tác mẫu
Ở bước này giáo viên cần thực hiện thao tác mẫu các kỹ năng sau:
- Kỹ năng kiểm tra sự hoạt động của các thiết bị trong mạch (kiểm tra nguội)
- Kỹ năng kiểm tra khi mạch vẫn được cấp nguồn (kiểm tra nóng)
- Kỹ năng sửa chữa và thay thế các thiết bị trong mạch điện.

Lưu ý: Khi thực hiện kỹ năng kiểm tra nóng cần phải tuyệt đối cẩn thận.
5.2.3 Thực hành
- Chia nhóm và phân bổ các nhóm vào vị trí thực hành
- Các nhóm tiến hành thực hiện công việc
- Trong thời gian sinh viên thực hành, giáo viên phải thường xuyên quan sát, uốn
nắn và chỉnh sửa các thao tác còn chưa đúng, chưa đạt của để hoàn thiện kỹ năng cho
các em.
5.2.4 Đánh giá kết quả
Kết thúc giờ thực hành, giáo viên dựa vào các tiêu chí đánh giá của bài thực hành
để đánh giá kết quả của từng nhóm. Đối với kỹ năng kiểm tra và sửa chữa mạch phải
đạt được những tiêu chí sau:
- Thao tác kiểm tra thành thạo
- Kỹ năng sửa chữa mạch đúng cách, mạch điện sửa chữa hoạt động tốt
- Thực hiện được những quy tắc an toàn cho người và thiết bị
Từ kết quả bài thực hành của các nhóm, nhận xét kết quả chung của cả lớp. Nhắc
nhở, nhấn mạnh những kiến thức, những thao tác cần lưu ý trong bài.

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

20


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Câu hỏi ơn tập
1. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước lắp đặt mạch điện đèn tầng hầm
2. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước kiểm tra và sửa chữa mạch điện đèn
tầng hầm

3. Trình bày các yêu cầu kỹ thuật của mạch điện đèn tầng hầm
Gợi ý trả lời:
So với mạch điện đèn cầu thang thì mạch điện chiếu sáng tầng hầm phức tạp hơn
về cấu tạo và nguyên lý làm việc của mạch. Chính vì điều này để lắp ráp và sửa chữa
mạch yêu cầu người học có phải nắm vững các kiến thức về kỹ năng lắp ráp mạch, kỹ
năng kiểm tra và sửa chữa.
Mục tiêu của câu hỏi ôn tập là giúp sinh viên tổng hợp và nhấn mạnh những kiến
thức cần lưu ý. Sinh viên cần xem lại phần kiến thức đã được học ở phần lý thuyết và
ghi nhớ những phần trọng tâm của bài học.

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

21


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

BÀI 9. LẮP ĐẶT HỆ THỐNG THANG – MÁNG CÁP
Giới thiệu:
Thang máng cáp điện là thiết bị được lắp đặt và sử dụng phổ biến ở các cơng
trình. Thang máng cáp được sử dụng để hỗ trợ và phân phối các loại cáp điện với một
số lượng lớn một cách nhanh chóng, thuận tiện hơn. Máng cáp được sử dụng để thay
thế cho hệ thống dây dẫn ngoài và hệ thống ống dẫn để bảo vệ cáp điện bền và dễ dàng
hơn rất nhiều.
Mục tiêu:
- Trình bày được quy trình lắp đặt thang - máng cáp;
- Lắp đặt được hệ thống thang- máng cáp nhà xưởng và tòa nhà cao tầng đúng
đúng tiêu chuẩn và yêu cầu kỹ thuật;

- Đảm bảo an toàn cho người và thiết bị, tuân thủ đúng quy trình trong quá trình
thực hành.
Nội dung bài:
1. Tổng quan về thang – máng cáp điện.
Khi thi công các hệ thống điện sẽ có rất nhiều những vật liệu phụ trợ cần đến.
Thang máng cáp là thành phần không thể thiếu để ta có một hệ thống điện tối ưu. Vậy
thang máng cáp là gì và tác dụng của chúng như thế nào?

Hình 9.1: Các loại thang-máng cáp điện
Máng cáp hay là máng điện, còn gọi theo tên tiếng Anh là cable
trays, trunkings là những đường máng làm bằng tôn, dùng cho việc đưa dẫn các đường
dây cáp điện, cáp mạng trong các tịa nhà và khu cơng nghiệp
Có những loại thang máng cáp nào?
Có nhiều tiêu chí để phân loại thang máng cáp:
Phân loại theo chất liệu: thông thường, vật liệu làm thang máng cáp là tôn cán,
nhôm hoặc thép không gỉ, có độ dày thích hợp để tạo độ cứng. Vật liệu sẽ theo yêu cầu
cách điện hay không mà được sơn tĩnh điện hoặc chỉ cần mạ kẽm là có thể phù hợp với
cơng trình.
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

22


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Phân loại theo kích thước: hệ thống thang máng cáp có nhiều kích thước khác
nhau, được phân loại thành máng tổng hay máng nhánh. Thơng thường, các loại thang
máng cáp có kích thước tiêu chuẩn, máng tổng lớn nhất có lịng máng khoảng 400mm,

các loại máng cịn lại có lịng máng nhỏ hơn. Tuy nhiên, tùy vào điều kiện thực tế
cơng trình, máng cáp, thang cáp có thể được đặt hàng theo từng kích thước riêng biệt.
Phân loại theo đơn vị sản xuất: máng cáp trên thị trường hiện nay có 3 xuất xứ:
nhập khẩu, sản xuất bởi các doanh nghiệp uy tín trong nước hoặc được gia cơng tại các
xưởng cơ khí. Mỗi loại thang máng cáp có xuất xứ khác nhau đều có một số ưu nhược
điểm khác nhau.
Bên cạnh những tiêu chí phân loại này, cũng có thể cịn một số tiêu chí khác như:
màu sắc, chức năng (dùng trong nhà hay ngồi trời)...
Thơng số kỹ thuật thang máng cáp
- Vật liệu được sử dụng làm thang máng cáp chủ yếu là: Nhôm, tôn mạ kẽm, tôn
đen sơn tĩnh điện, tơn mạ kẽm nhúng nóng, inox 201, 304.
- Thang cáp, máng cáp: 500×100, 400×100, 300×100, 200×100, 150×100,
100×50,…
- Độ dày: 0.8mm, 1.0mm, 1.2mm, 1.5mm, 2.0mm,…
- Màu sắc: Ghi, trắng, vàng kem, cam.
- Có nắp và khơng nắp.
- Phụ kiện thang máng cáp điện
Ưu điểm của thang máng cáp
Hệ thống thang cáp, máng cáp dùng để sắp xếp và quản lý những loại dây cáp
điện của cơng trình nhằm tối ưu hóa chất lượng hệ thống. Đồng thời, mang lại sự an
toàn cho dây cáp, loại trừ được những rủi ro xước, rách vỏ cáp cũng như không gây
tổn thương cho người thi công, lắp đặt và sử dụng. Giúp tiết kiệm khơng gian và thời
gian, tiết kiệm chi phí: tiết kế, nguyên vật liệu, lắp đặt, bảo dưỡng, sửa chữa,…
Rút ngắn thời gian thi công và lắp đặt bởi công cụ để thi cơng đơn giản (tua
vít, kìm cắt thép và chìa vặn đai ốc), phụ kiện đa dạng, thao tác chỉ cần bằng tay, dễ
dàng tháo lắp,…
So với những kiểu đi dây truyền thống bằng ống ghen, bắt trực tiếp hoặc đi dây
âm tường, thang máng cáp khi áp dụng tại các cơng trình lớn cho thấy nhiều ưu điểm
vượt trội
Tính thẩm mỹ cao: hệ thống thang máng cáp có một ưu điểm là gọn gàng nên tạo

tính thẩm mỹ cao trong các cơng trình, bên cạnh đó, cịn có thể tiết kiệm chi phí làm
trần giả trong một số trường hợp. Trong nhiều cơng trình, thang máng cáp cịn được
kết hợp cùng với một số vật liệu khác để phối cảnh, trở thành một vật liệu cho cơng
trình đó.
Tiết kiệm chi phí thiết kế
Sử dụng thang máng cáp cho hệ thống dây dẫn giúp đơn giản hoá việc thiết kế hệ
thống dây dẫn tổng. Thiết kế hệ thống ống dẫn cáp có thể sẽ tương đối phức tạp do
những hộp nối cáp hộp, kéo cáp và những giá đỡ cho hệ thống ống dẫn cáp
Tiết kiệm chi phí mua sắm vật liệu
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

23


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

Chi phí những thành phần cần thiết để lắp đặt hệ thống thang máng cáp thấp hơn
rất nhiều so với hệ thống ống dẫn cáp. Ít các thành phần khác nhau hơn sẽ giúp làm tiết
kiệm được nhiều chi phí hơn trong việc xác định, đặt hàng, tiếp nhận, lưu trữ cũng như
phân phối những thiết bị này trong suốt quá trình thiết kế, mua nguyên vật liệu và lắp
đặt.
Tiết kiệm chi phí lắp đặt
Việc lắp đặt hệ thống thang máng cáp sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian và chi phí
hơn nhiều so với hệ thống ống dẫn cáp tương đương. Đồng thời, yêu cầu về kinh
nghiệm của thợ điện lắp đặt máng cáp cũng khơng địi hỏi q cao như với hệ thống
ống dẫn thơng thường.
Tiết kiệm chi phí trong việc bảo trì
Sự hư hỏng của lớp vỏ cách điện của dây dẫn bên trong hệ thống dây điện máng

cáp rất ít khi xảy ra. Trong khi đó dây dẫn trong hệ thống ống dẫn cáp có thể bị hư
hỏng trong quá trình kéo vào đường ống dẫn. Nguyên nhân của việc này hầy hết là do
lực kéo quá mạnh hay kích cỡ của ống dẫn chưa đủ đáp ứng, dẫn đến hiện tượng tắc
nghẽn dây dẫn. Điều này sẽ dẫn đến hư hỏng lớp vỏ cách điện của cáp.
Ứng dụng của thang máng cáp
- Hệ thống thang máng cáp thường được dùng trong hệ thống dây, hệ thống cáp
điện trong các xưởng sản xuất, tòa nhà, chung cư…
- Hệ thống thang máng cáp thường dùng để lắp đặt và bảo vệ các loại dây cáp
chuyên phân phối điện hoặc dây cáp tín hiệu truyền thơng.
- Thang máng cáp áp dụng cho việc quản lý dây cáp trong xây dựng thương mại
và cơng nghiệp. Chúng đặc biệt hữu ích khi thay đổi cả một hệ thống dây điện, vì
chúng được đặt trong thang cáp.

Hình 9.2: Sơ đồ thang-máng cáp điện tại các nhà cao tầng
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

24


TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ HÀ TĨNH

KHOA ĐIỆN

2. Các loại thang - máng cáp điện và phụ kiện đi kèm

Hình 9.3: Hình ảnh máng cáp và tên gọi các phụ kiện

LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG

25