Giáo trình Thi công xây trát cơ bản (Nghề: Cấp thoát nước) - CĐ Cơ Giới Ninh Bình

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI NINH BÌNH

MƠ ĐUN 15:

GIÁO TRÌNH
THI CƠNG XÂY TRÁT CƠ BẢN
NGHỀ CẤP THỐT NƯỚC
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP

Ninh Bình, năm 2018


TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN:
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể
được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và
tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.


Mục lục
Contents
GIÁO TRÌNH

1

MƠ ĐUN 15: THI CƠNG XÂY TRÁT CƠ BẢN

1

Tên mô đun: Thi công xây trát cơ bản

7

Bài 1: LẮP ĐẶT DÀN GIÁO, THANG TỰA

9

1.1. Các loại giàn giáo, thang tựa

9

1.1.1.Cấu tạo của giàn giáo, thang tựa

9

1.1.2. Phân loại giàn giáo, thang tựa

10

1.1.3. Công dụng của giàn giáo, thang tựa

12

1.1.4. Yêu cầu lắp đặt dàn giáo

14

1.2. Cách lắp đặt các loại giàn giáo

17

1.2.1. Lắp đặt giàn giáo tre, luồng

17

1.2.2. Lắp đặt giàn giáo khung thép định hình

18

1.2.3. Lắp đặt giàn giáo bằng ống thép khơng định hình

22

1.2.4. Lắp đặt giàn giáo treo

22

1.3. An toàn lao động khi lắp đặt, tháo dỡ dàn giáo, thang tựa

24

1.3.1 Yêu cầu đối với người làm việc trên cao

24

1. 3.2 Nội qui kỷ luật và an toàn lao động khi làm việc trên cao

24

1.3.3 Yêu cầu đối với các phương tiện làm việc trên cao

25

Bài 2: XÂY TƯỜNG

29

2.1. Nhận dạng vật liệu xây

29

2.1.1 Phương pháp nhận dạng vữa xây

29

2.1.2. Phương pháp nhận dạng gạch xây

29

2.2. Công tác chuẩn bị và Yêu cầu kỹ thuật

31

2.2.1. Công tác chuẩn bị:

31

2.2.2 Yêu cầu kỹ thuật:

31

2.2.3.Xây mỏ:

32

2.2.4 Xây các hàng gạch phía trong 2 mỏ:

32

2.2.5. Những sai phạm thường gặp:

38

2.2.6. Vệ sinh mơi trường và an tồn lao động:

39

2.2.7. Thực hành thao tác xây tường:

(Thời gian

giờ)

39

Bài 3: THỰC HÀNH XÂY TƯỜNG 220 TRỪ CỬA

40

3.1. Công tác chuẩn bị: (Cho 1 nhóm 2 học sinh)

40

3.2. Tổ chức thực hiện:

41

3.3. Tiêu chí đánh giá:

41

Bài 4: THỰC HÀNH XÂY TƯỜNG 110 , TRỤ LIỀN TƯỜNG

42


4.1. Cơng tác huẩn bị: (Cho 1 nhóm 2 học sinh)

42

4.2. Tổ chức thực hiện:

43

4.3. Tiêu chí đánh giá:

43

4.4. Mẫu phiếu tổng hợp điểm bài thực hành

46

BÀI 5: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG KHỐI XÂY

47

5.1. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng khối xây:

47

5.2. Nội dung và phương pháp đánh giá:

48

5.2.1. Kiểm tra thẳng đứng của khối xây bằng thước tầm và ni vô

48

5.2.2. Kiểm tra độ nằm ngang của khối xây:

48

5.2.3. Kiểm tra độ phẳng mặt của khối xây

48

5.2.4. Kiểm tra độ vng góc của khối xây:

49

5.3. Thực hành kiểm tra đánh giá chất lượng khối xây:
BÀI 6. AN TỒN LAO ĐỘNG TRONG CƠNG TÁC XÂY.

49
50

6.1. Các u cầu chung về an tồn trong cơng tác xây:

50

6.2. An tồn lao động trong cơng tác xây tường:

50

BÀI 7: TRÁT TƯỜNG PHẲNG

52

7.1. Thao tác trát cơ bản

52

7.1.1. Dụng cụ để trát:

52

7.1.2 Thao tác trát:

54

7.2. Quy trình trát tường phẳng:

57

7.2.1. Cơng tác chuẩn bị:

58

7.2.2. Làm mốc trát:

58

7.2.3. Làm mốc trên diện hẹp và Kiểm tra tổng thể bề mặt trát

61

7.2.4. Lên lớp vữa lót:

63

7.2.5. Trát lớp vữa nền:

63

7.2.6. Trát lớp vữa mặt:

63

7.2.7. Cán phẳng:

64

7.2.8. Xoa nhẵn:

64

7.3. Những sai phạm của lớp vữa trát, nguyên nhân và biện pháp khắc phục:

64

7.4. Thực hành thao tác trát tường:

65

BÀI 8: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG LỚP TRÁT

67

8.1. Tác dụng của lớp vữa trát:

67

8.2. Cấu tạo:

67

8.3. Yêu cầu kỹ thuật của lớp vữa trát:

67

8.4. Đánh giá chất lượng lớp vữa trát:

67

8.4.1. Những chỉ tiêu đánh giá chất lượng

67

8.4.2. Phương pháp kiểm tra đánh giá

68

8.5. Thực hành kiểm tra đánh giá chất lượng lớp trát
8.5.1. Nội dung thực hiện:

70
70


8.5.2. Công tác chuẩn bị:

70

8.5.3 Tổ chức thực hiện:

71

BÀI 9: AN TỒN LAO ĐỘNG TRONG CƠNG TÁC TRÁT, LÁNG
9.1. An tồn trong cơng tác chuẩn bị:

72
72

9.1.1. Kiểm tra giàn giáo:

72

9.1.2. Kiểm tra máy móc thiết bị:

72

9.1.3. Các trang thiết bị khác:

72

9.2. An tồn trong q trình thao tác:

72

9.2.1. Cơng tác chuẩn bị mặt trát:

72

9.2.2. Công tác vận chuyển vật liệu:

72

9.2.3. An tồn trong q trình làm việc:

73


LỜI NĨI ĐẦU
Nước ta đang trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm đưa Việt
Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp vào năm 2020.
Trong cuộc cách mạng to lớn đó, cơng tác đào tạo nguồn nhân lực ln
giữ vai trị quan trọng. “Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và
học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử
cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong
công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội. Xây dựng đội ngũ công nhân đủ về số
lượng, đáp ứng về yêu cầu chất lượng”. Trong chiến lược phát triển dạy nghề
đến năm 2020.
Mô – đun Thi công xây trát cơ bản là mơ – đun chun mơn nghề trong
chương trình trung cấp nghề Cấp thoát nước.
Tài liệu này để làm tài liệu tham khảo hữu ích cho các học sinh, sinh viên
học nghề cấp thốt nước và đơng đảo bạn đọc quan tâm đến vấn đề dạy nghề.
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn các cơ quan chức năng, các trường đại
học, cao đẳng, doanh nghiệp, các nhà khoa học, các chuyên gia đầu ngành đã tạo
điều kiện giúp đỡ, đóng góp ý kiến, tham gia xây dựng cuốn giáo trình này.
Đây là lần đầu tiên chúng tôi biên soạn cuốn giáo trình này, mặc dù đã cố
gắng hết sức nhưng chắc chắn khơng tránh khỏi những thiếu sót, bất cập. Chúng
tơi mong nhận được các ý kiến đóng góp của bạn đọc để từng bước hoàn thiện
tài liệu này trong các lần tái bản sau.
Ninh Bình, Ngày

tháng

năm 2018

Tham gia biên soạn
1. Chủ biên NGUYỄN THẾ SƠN
2. NGUYỄN THỊ MÂY


CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun: Thi cơng xây trát cơ bản

Mã mô đun: MĐ15
Thời gian thực hiện mô đun: 120 giờ; (Lý thuyết: 30 giờ; Thực hành: 86 giờ;
Kiểm tra: 4 giờ)
I. Vị trí, tính chất của mơ đun:
- Vị trí: Được giảng dạy song song với các mơ đun chuyên môn nghề, sau khi
học các môn học, mô đun bổ trợ.
- Tính chất: Là mơ đun chun mơn cấp, thốt nước mang tính độc lập.
II. Mục tiêu mơ đun:
- Về kiến thức:
+ Trình bày được kỹ thuật, quy trình đào mương, tạo rãnh đặt ống;
+ Trình bày được quy trình lắp dựng giàn giáo đúng yêu cầu kỹ thuât.
- Về kỹ năng:
+ Sử dụng đúng kỹ thuật các dụng cụ cầm tay, thiết bị chuyên dùng của nghề;
+ Xây được các loại tường đảm bảo yêu cầu kỹ thuật;
+ Trát được tường phẳng, đảm bảo yêu cầu thiết kế;
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Tổ chức, thực hiện các nhiệm vụ và chịu trách nhiệm với các cơng việc của
mình;
+ Rèn luyện tính cẩn thận, tổ chức nơi làm việc hợp lý.
III. Nội dung mô đun:
1. Nội dung tổng quát và phân bổ thời gian:

Số

Tên các bài

TT

trong mô đun

Thời gian (giờ)
Tổng
số

Lý
thuyết

Thực hành,
bài tập

Kiểm
tra

1

Bài 1: Lắp đặt dàn giáo, thang tựa

24

4

19

1

2

Bài 2: Xây tường

24

4

19

1

3

Bài 3: Thực hành xây tường 220
trừ cửa

24

4

20

4

Bài 4: Thực hành xây tường 110 ,
trụ liền tường

24

4

20

5

Bài 5: kiểm tra đánh giá chất lượng
khối xây

8

3

4

6

Bài 6: An tồn lao động trong cơng
tác xây.

4

2

2

1

7

Bài 7: Trát tường phẳng

24

4

20

8

Bài 8: kiểm tra đánh giá chất lượng
lớp trát

8

3

4

9

Bài 9: An tồn lao động trong cơng
tác trát, láng

4

2

2

Cộng:

120

30

86

2. Nội dung chi tiết :

1

4


Bài 1: LẮP ĐẶT DÀN GIÁO, THANG TỰA
Mục tiêu của bài
- Trình bày được cấu tạo, cơng dụng và phân loại các loại dàn giáo, thang
tựa thông dụng;
- Lắp đặt được các loại dàn giáo, thang tựa đảm bảo yêu cầu kỹ thuật;
- Tổ chức, thực hiện các nhiệm vụ và chịu trách nhiệm với các cơng việc
của mình;
- Thực hiện an tồn lao động và vệ sinh cơng nghiệp theo quy định.
Nội dung bài:
1.1. Các loại giàn giáo, thang tựa
1.1.1.Cấu tạo của giàn giáo, thang tựa

Giàn giáo xây dựng là một vật dụng không thể thiếu đối với tất cả các
cơng trình xây dựng. Giàn giáo xây dựng cần có tính vững chắc để đảm bảo an
tồn cho cơng nhân
Khung giàn giáo
Khung giàn giáo tạo không giàn làm việc trên cao một cách ổn định giúp
tạo mặt bằng đề cơng nhân xây dựng có thể di chuyển một cách tự do là việc
giống với ở mặt đất.
Kích tăng
Kích tăng là thiết bị đóng vai trị cốt lõi cho giàn giáo dùng để lắp ráp khi
chống sàn đổ bê tơng.
Có 2 loại kích tăng:
- Một là kích U: sử dụng kết hợp khi sử dụng giàn giáo để chống sàn.
Kích U sử dụng để nối phía trên giàn giáo với mục đích điều chỉnh sàn cốp pha
phía trên.
- Hai là kích bằng: sử dụng để nối bên dưới chân giàn giáo cố định khung
giàn giáo với mục đích đảm bảo an tồn khi thi cơng cho cơng trình.
Cùm xoay

Cùm xoay là chi tiết đóng vai trị là một khớp nối các ống thép trong hệ
thống giàn giáo với mục đích cố định chắc chắn các ống thép tại một chỗ.
Cầu thang giàn giáo
Cầu thang giàn giáo là bộ phận giúp cho việc lên xuống thuận lợi dễ dàng,
dùng trong lắp dựng giàn giáo bao che. Khi muốn thay đổi độ cao của giàn giáo
từ tấng này sang tầng khác sử dụng cầu thang giàn giáo tạo sự thuận tiện cho
người dùng.
Giằng chéo:
Giằng chéo đóng vaui trị giữ vững sự chắc chắn của khung giàn giáo
đồng thời chống gãy và cố định khung giàn giáo.

Mâm giàn giáo
Mâm giàn giáo dùng để hỗ trợ cho công nhân đứng thao tác dễ dàng hơn
và đảm bảo an tồn hơn. Có hai loại mâm giàn giáo là: loại có móc khóa và loại
khơng móc khóa.
Cây chống
Cây chống trong hệ thống giàn giáo giúp hỗ trợ cho công tác đổ bê tông
sàn. Cây chống điều chỉnh độ cao để phù hợp với độ cao của sàn.
Bánh xe giàn giáo
Bánh xe giàn giáo giúp hệ giàn giáo di chuyển linh hoạt và dễ dàng hơn.
Có hai loại bánh xe giàn giáo: bánh xe có phanh và bánh xe khơng phanh.
1.1.2. Phân loại giàn giáo, thang tựa
Các loại giàn giáo trong xây dựng
Trên thị trường hiện nay có khá nhiều loại dàn giáo xây dựng khác nhau,
tùy vào mục đích sử dụng nhu cầu của từng cơng trình cụ thể mà các nhà thầu
lựa chọn loại giàn giáo cũng như kích thước phù hợp. Các loại giàn giáo phổ
biến như: Giàn giáo cây chống (hay còn gọi giàn giáo bằng tre luồng), giàn giáo
khung (hay còn gọi là giàn giáo truyền thống), giàn giáo nêm chống sàn, hiện
nay trên thị trường còn xuất hiện loại giàn giáo ringlock – được cải tiến từ hệ
giàn giáo nêm.
- Giàn giáo cây chống: Đặc điểm của cây chống là có cấu tạo vỏ ngồi là
ống có đường kính 60 và ruột bên trong là ống có đường kính 49. Độ dày của
ống thép là làm cây chống 2mm. Có thể phân cây chống làm 5 loại là: loại
3,5m; loại 4,0 m; loại 4,2m; loại 4,5m; loại 5,0m tuy nhiên loại sử dụng nhiều
nhất vãn là cây chống 4,0m.
- Giàn giáo khung – là loại giàn giáo truyền thống.

Hình 1.1 Giàn giáo thép định hình


+ Có 2 loại cơ bản: loại sơn dầu và loại nhúng kẽm. Hiện nay loại nhúng

kẽm đang dần thay thế cho sơn dầu vì tính thẩm mỹ cũng như chịu được tác
động của mơi trường, chống oxi hóa hiệu quả.
+ Kích thước đa dạng: 900mm, 1200mm, 1530mm, 1700mm x 1250mm
(có đầu nối và khơng có đầu nối).
+ Sử dụng thép phi 42 để sản xuất.
+ Linh động trong quá trình di chuyển, lắp đặt, cũng như quá trình tháo
gỡ.
+ Một bộ khung giàn giáo cũng không thể thiếu bộ phận giằng chéo, có
tác dụng chịu lực và cố định khung, thường thì kích thước tiêu chuẩn của giằng
chéo tương ứng với kích thước khung giàn giáo là: 1960mm và 1710mm.
- Giàn giáo nêm – hệ giàn giáo dùng cho việc chống sàn đổ bê tông sàn

+ Được biết đến là hệ Dàn giáo nêm chống sàn hiệu quả, sử dụng cho việc
đổ sàn bê tơng, có tác dụng chịu lực chính trong q trình đổ bê tơng.
+ Một hệ giàn giáo nêm cần phải các các bộ phận như: cột chống, kích
tăng, thanh giằng, thanh chống, cột chống, chống consol,…
+ Cũng có 2 loại cơ bản: sơn dầu và mạ kẽm. Đại đa số cơng trình lớn
hiện nay đều sử dụng loại mạ kẽm để thi cơng vì tính thẩm mỹ cao.
+ Cấu tạo đơn giản, vận chuyển dễ dàng, dễ dàng lưu kho..
+ Ưu điểm là chịu được tải trọng lớn, kết cấu vững chắc, an toàn, độ bền
cao.


- Giàn giáo ringlock – các mối liên kết chắc chắc, an toàn.

+ Giàn giáo đĩa với các mối liên kết khá chắc chắn, cấu tạo gần giống với
giàn giáo nêm, khác nhau ở chỗ các mối liên kết được thiết kế đặc biệt, giống
với mâm đĩa.
+ Kích thước từ: 1m – 2.5m và độ dày cơ bản từ: 2mm – 2.5mm.
+ Cấu tạo gồm các bộ phận cơ bản gồm: thanh giằng, đà chống, chống

consol,… thanh chống với thiết kế chắc chắn, chịu lực tốt, cố định không bị
rung lắc khi thi công.
1.1.3. Công dụng của giàn giáo, thang tựa
Đối với xây dựng thì cơng tác giàn giáo như một khung xương cố định
cơng trình để được bộ khung xương vững chắc cho cơng trình thi cơng thì người
lao động tiến hành lắp ráp cần nắm vững những quy tắc lắp đặt cũng như tháo
dỡ.
Dàn giáo là thiết bị chun dụng trong hầu hết các cơng trình xây dựng,
có nhiều hệ giàn giáo xây dựng khác nhau: Dàn giáo khung (Dàn giáo Tiệp),
Giàn giáo Pal, Dàn giáo nêm (Giàn Giáo Vietform), hiện nay Giàn Giáo Khung
và Giàn Giáo Nêm được sử dụng nhiều hơn cả, dàn giáo khung dùng để bao che
còn giàn giáo nêm dùng để chống sàn.
- Dàn giáo khung có kết cấu bên vững gồm có 4 chân, 2 cây kéo và mâm
thao tác gắn kết với nhau bằng vít. Tùy vào độ cao của Giàn Giáo Xây dựng đã
thiết kế mà các loại khung cao từ 0.9 tới 1.7 m sẽ được lắp đặt tùy theo kết cấu
cơng trình, chúng được kết nối thành một khối, dãy khung giàn bọc quanh cơng
trình đối với việc thi cơng ngồi, hay lắp giàn thi cơng bên trong cơng trình.


Có những khung giàn giáo cao tới cả hàng trăm mét vì vậy phải có những
quy định lắp ráp tỉ mỉ và đảm bảo an toàn cho mọi người giảm những thiệt hại
về người và tài sản bởi ở trên cao nền móng ko chắc chắn rất dễ xảy ran guy
hiểm.
Với kết cấu thép bền vững, và các mắc nối hàn ổn định, bộ khung gồm có
bốn chân, 2 chân chéo và mâm các bộ phận gắn kết với nhau bằng vít, cùm, đảm
bảo vững chắc và có thể đưa người sử dụng tới nơi mong muốn.
- Dàn giáo nêm bao gồm các cây chống đứng thép D49, được liên kết với
nhau bởi các thanh giằng ngang D42, tăng khả năng chịu lực cho cơng trình lên
nhiều lần so với hệ dàn giáo khung.

Tuy nhiên cần kiểm tra kỹ lưỡng các tình trạng nền móng, phần tường,
tấm bê tơng đã đỗ cũng như các phương tiện giàn giáo làm việc trước khi thi
công. Phải phủ lưới bao quanh khung giàn giáo bao bọc hệ giàn giáo. Với tổng
chiều cao giàn giáo dưới 12m có thể dùng thang tựa hoặc thang treo. Nếu tổng
chiều cao trên 12m phải có lồng riêng.
Đồng thời có hệ thống chống sét đối với giàn giáo cao. Giàn giáo cao làm
bằng kim loại nhất thiết phải có hệ thống chống sét riêng.


1.1.4. Yêu cầu lắp đặt dàn giáo
Người lắp đặt giàn giáo cần phải có sức khỏe, đủ độ tuổi lao động theo
quy định của pháp luật, không bị sợ độ cao. Vốn dĩ ngành nghề này có những
đặc thù riêng nên đỏi hỏi người lao động cũng phải được đào tạo bài bản dưới sự
hướng dẫn của các chuyên gia trong nghề.

Tham gia khóa huấn luyện về an tồn lao động là chủ đủ, người lao động
phải được trang bị đầy đủ các đồ dùng bảo hộ cần thiết. Trước khi tiến hành lắp
đặt cũng cần phải kiểm tra chất lượng giàn giáo kỹ lưỡng, các chúng nhận xét
duyệt chính thức bao gồm cả bản vẽ thiết kế lẫn chú thích. Trong q trình lắp
đặt cần phải có sự giám sát chỉ đạo của bộ phận kỹ thuật cũng như các bộ phận
khác có liên quan.
Yêu cầu đối với nơi lắp đặt giàn giáo là sự ổn định, có rãnh thoát nước tốt.
Cột đỡ giàn giáo và giá đỡ cần được đặt thẳng đứng và được giằng neo theo
đúng với thiết kế. Chân cột phải được kê đệm chống lún, chống trượt, tuyệt đối
không sử dụng gạch, đá hay ván gãy để kê đệm.
Đối với loại giàn giáo khung
Tương tự như các loại giàn giáo khác, khi lắp đặt loại này yêu cầu số
lượng móc neo và dây chằng của giàn giáo, giá đỡ tuân thủ theo đúng thiết kế.
Không cho phép neo vào những bộ phận kết cấu với tính ổn định kém như ban
cơng, lan can, mái đua...

Về chiều rộng sàn thao tác của dàn giáo và giá đỡ cũng không được nhỏ
hơn 1.0m, sàn cần được lát bằng ván làm sao để đảm bảo độ bằng phẳng. Đầu
ván cần phải khít và ghìm chắc chán vào sàn. Loại ván sàn được lắp đặt cần đảm
bảo độ bền, không bị mối mọt hay nứt gãy. Ở giữa sàn và cơng trình u cầu bạn
phải để lại một khoảng hở chừng 10 cm, tốt hơn hết là nên sử dụng sàn coppha
nhơm hay sắt để duy trì sự an tồn khi thi cơng.
Nếu chiều cao của sàn trên mức 6m thì phải làm từ 2 sàn cơng tác trở lên.
Một sàn phía dưới có cơng dụng bảo vệ, sàn phía trên để cơng nhân làm việc.
Tránh sử dụng cùng lúc hai sàn mà khơng có bất kỳ một biện pháp bảo vệ nào.
Với giàn giáo có chiều cao trên 12m thì bạn cần phải dành hẳn một
khoang để làm cầu thang lên xuống. Yêu cầu cầu thang phải có độ dốc và khơng
được q 60 độ, có đặt tay vịn. Trường hợp giàn giáo không cao quá 12m thì có
thể thay cầu thang bằng thang tựa hay thang dây đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Đối với các lối qua lại phía dưới giàn giáo và giá đỡ cần phải có thiết kế
vật dụng che chắn, bảo vệ để tránh dụng cụ làm việc rơi xuống dưới người. Tải
trọng đặt trên giàn giáo và giá đỡ cũng phải phù hợp với thiết kế, không để vật
dụng làm việc và người tập trung ở một chỗ vì sẽ làm trọng tải vị trí này cho
phép.


Không được phép để các vật nặng đang cẩu va chạm với giàn, cũng không
được để chúng mạnh lên sàn. Trước khi bắt đầu làm việc mỗi ngày người đội
trưởng phải kiểm tra từng chi tiết để chắc chắn chúng an tồn và bền lâu. Nếu có
phát hiện hư hỏng nào đó của giàn dù chỉ nhỏ nhất cũng phải tạm ngưng và khắc
phục sớm rồi mới quay trở về làm việc.
Sau khi làm việc hết ca, bạn không được phép lưu lại bất cứ gì trên dàn
giáo vật liệu, dụng cụ. Việc lắp đặt hay tháo gỡ đều phải theo trình tự đúng, tháo
gỡ từng thanh và xếp theo đúng nơi quy định, không được giật hay xô đổ.

Khi dựng hay tháo gỡ giàn giáo bằng thép cách đường dây điện dưới 5m
thì phải báo xin cắt điện, kết thúc cơng việc mới đóng điện trở lại. Đặc biệt,
người thực hiện cũng phải có các biện pháp đảm bảo an toàn, chống sét ngay khi
dựng giàn giáo kể từ độ cao 4m trở lên.


1.2. Cách lắp đặt các loại giàn giáo
1.2.1. Lắp đặt giàn giáo tre, luồng
1.2.1.1 Cấu tạo:
- Giàn giáo tre, luồng cấu tạo thành hệ thống khung không gian bao gồm
các cột đứng, đà ngang, đà dọc, giằng chéo, chống xiên và mảng sàn công tác,
chúng được lien kết với nhau bằng dây buộc, theo hình thức con nín, kết hợp
buộc và néo

Hình 1.2 Cấu tạo giàn giáo tre luồng

a, Hệ thống giàn giáo tre luồng
1- Cột đứng; 2- Đà ngang; 3- Đà dọc; 4- Thanh dằng; 5- Mảng sàn
công tác; 6- Cây chống xiên; 7- Lan can bảo vệ.
b, Liên kết đà ngang, đà dọc bằng hình thức con nín.
c, Ghép mảng sàn công tác bằng nẹp và dây đay
Mảng sàn công tác được ghép bởi nhiều cây tre, luồng, hoặc đoạn tre,
luồng có chiều dài lớn hơn một hoặc hai lần khoảng cách của các cột và được
buộc chặt vào các đà ngang

Hình 1.3 Mảng sàn giáo tre luổng
1- Cây tre (luồng); 2- Nẹp; 3- Dây buộc

Các cột đứng chon sâu xuống đất khoảng 50cm, cách mép cơng trình 1015cm. Khoảng cách giữa các cột theo chiều dọc từ 1,5 – 2m, đảm bảo cho mảng
sàn công tác không bị võng, khoảng cách cột theo chiều ngang phải lớn hơn bề
rộng mảng sàn công tác.
2.1.2 Lắp dựng:
- Xác định vị trí các cột đứng trên mặt bằng và đào, chon cột 1.
- Các cột cùng nằm trên hang ngang được lắp dựng đồng thời rồi dung
dây buộc và con nín liên kết đà ngang với cột đứng 2.
- Liên kết các cột theo chiều ngang với nhau bằng các đà ngang, (dung
con nín hoặc buộc) 3.
- Liên kết các thanh gằng chéo 4 với các cột đứng để cho hệ thống giáo
thêm ổn định. Đưa các cây hoặc đoạn tre, luồng lên đà ngang rồi liên kết lại với
nhau bằng dây buộc thành mảng sàn công tác 5.
Khi lắp sàn cơng tác ở đợt 2 thì phải lắp cây chống xiên 6 để chống không
cho giàn giáo đổ ra. Cuối cùng lắp lan can 7 bảo vệ an tồn cho người sử dụng
giàn giáo.
Trình tự lắp dựng được biểu thị bằng sơ đồ sau:
1

2

3

6

5

4

7

Khi cao quá tầm chống xiên của cây luồng giàn giáo được neo buộc chặt
vào các cấu kiện vững chắc của cơng trình cột bê tong, sàn...
Kiểm tra toàn bộ giàn giáo lần cuối, đảm bảo an toàn mới cho sử dụng.
2.1.3. Tháo dỡ
Tháo dỡ giàn giáo tre luồng được tiến hành ngược lại với tình tự lắp dựng.
Cơng việc được bắt đầu bằng việc tháo lan can→chống xiên→ mảng sàn →
gằng chéo → đà ngang → đà dọc → Cột đứng
7

6

5

4

3

1.2.2. Lắp đặt giàn giáo khung thép định hình
1.2.2.1. Cấu tạo

2

1


Hình 1.4 Các bộ phận giàn giáo thép định hình
1. Khung chân giáo,2. Thanh giăng chéo, 3. Tấm sàn công
tác, 4. Tấm đễ có ren

1- Khung chân giáo: dung các ống thép hàn lien kết với nhau thành

khung.
2- Thanh giằng chéo: để liên kết các khung chân giáo với nhau.
3- Tấm sàn công tác: được liên kết với thanh ngang của chân giáo bằng
các khóa giáo.
4- Tấm đế có ren: để điều chỉnh các chân giáo cùng đứng trên một mặt
bằng khi địa hình khơng bằng phẳng.


Hình 1.5 Các loại khóa giàn giáo

Khi cần sử dụng giáo cao thì chỉ cần chống các chân giáo lên nhau.
1.2.2.2. Lắp dựng
- Lắp dựng phía trong cơng trình thường trên các nền bê tông hoặc trên
nền cứng bằng phẳng, ổn định, ít phải xử lý.
- Lắp dựng phía ngồi cơng trình thường trên các nền khơng bằng phẳng,
khơng ổn định phải xử lý mặt bằng đặt giàn giáo.
- Đưa các tấm đế 1 vào vị trí đặt chân giáo ( nếu giáo cao và nền kém ổn
định thì dưới tấm đế kê them tấm gố hoặc tấm bê tong đúc sẵn), Đặt
2 chân giáo
thứ nhất lên tấm đế chân giáo thứ 2, thứ 3... vào vị trí đã được ấn định, liên kết
chân giáo bằng gằng chéo 2 . Liên kết chân giáo thứ 3 với thứ 2, thứ 4 với thứ
3... cứ tiếp tục như thế cho cả dẫy. Nhưng chú ý tất cả các chân giáo cùng trên
một nặt phẳng nằm ngang và cách cơng trình một khoảng 15-20cm.
- Lắp các tấm sàn công tác
thanh gang của chân giáo.

4: Để hai đầu móc của mặt giáo mắc vào các

- Khi lắp xong đợt giáo ở dưới thì lắp đợt giáo tiếp theo ở trên lên các
chân giáo ở dưới. Các chân cùng đợt liên kết với nhau bằng các gằng chéo sau

đó lắp mặt sàn cơng tác.


Hình 1.6 Giàn giáo ống thép định hình
1. Tấm đễ , 2. chân giáo, 3. Thanh giăng chéo, 4. Tấm sàn
công tác, 5. Tăng đơ giàn giáo, 6. Thanh giằng dọc

Nếu giáo cao từ 3 đợt trở xuống dung các chống xiên để chống. Nếu cao
hơn phải dung thép Φ6 hoặc tăng đơ
liên kết vào các vị trí của cơng trình mà
5
khi xây hoặc đổ bê tơng có để móc chờ sẵn. Cứ có ba đợt giáo thì có 1 liên kết,
Cịn có một dẫy thì cứ 3-4m có một lien kết, đảm bảo cho giáo ổn định an toàn.
Ba đợt giáo thì có một thanh giằng6 dọc
dung các ống thép lien kết vào chân
giáo bằng buộc hoặc khóa.
Trình tự lắp dựng được biểu thị bằng sơ đồ sau:
1

2

3

4

5

6

Lên xuống giàn giáo phải có thang, đối với giàn giáo cao có thể dùng

thang máy đặt ở phía 2 đầu của giàn giáo, đối với giàn giáo thấp dung thang gỗ
hoặc thang tre đặt phía bên trong sàn cơng tác thang được bố trí cách nhau 30
đến 50m một chiếc để thuận tiện cho việc đi lại, vận chuyển vật liệu.
Xung quanh giàn giáo phải có lưới bảo vệ.
1.2.2.3. Tháo dỡ
Giàn giáo ống thép định hình được tháo dỡ từ trên xuống, Ngược lại với
quy trình lắp dựng cho từng đợt. Chú ý các dây neo buộc tháo đến đâu thì giỡ
giáo ở đó chứ khơng được tháo trước các dây neo ở dưới. Các phụ kiện của giáo
được đưa xuống bằng ròng rọc hoặc buộc dây thả dần xuống, tuyệt đối không
được đứng ở trên ném xuống gây mất an tồn và làm hư hỏng giàn giáo.
Trình tự tháo dỡ được biểu thị bằng sơ đồ sau:


6

5

4

3

2

1

1.2.3. Lắp đặt giàn giáo bằng ống thép không định hình
1.2.3.1. Cấu tạo
Gồm các ống thép có chiều dài khác nhau khi lien kết theo chiều đứng
dung các ống nối để lien kết, Liên kết theo chiều ngang, xiên dung các khóa để
lien kết. Mặt sàn cơng tác là các tấm gỗ được định hình gác lên các ống thép dọc

theo giàn giáo.

Hình 1.7 Các bộ phận giàn giáo
1.Chân giáo; 2. Đà ngang; 3. Đà dọc; 4. sàn công tác; 5.
Thanh giăng chéo; 6. Khóa nối dài; 7. Ống nối đứng; 8. Lan
can; 9. Tấm đễ; 10. Khóa

Sự liên kết của giáo là do các thanh giằng chéo, liên kết 2 hoặc nhiều chân
giáo lại với nhau theo chiều dọc hoặc xiên, để cả hệ thống giáo ổn định thì cứ 3
đợt sàn cơng tác có dây buộc hoặc tăng đơ liên kết với các cấu kiện vững chắc
để chờ sẵn. Chiều cao của các đợt sàn tùy thuộc vào công việc mà lắp dựng thấp
hay cao.
1.2.4. Lắp đặt giàn giáo treo
1.2.4.1. Cấu tạo
Gồm các bộ phận: Thanh đứng, thanh ngang, mảng sàn công tác và lan
can bảo vệ. Hệ thống thanh đứng được làm bằng thép ф16, chiều dài bằng chiều


cao của một đợt giáo, hai đầu có móc để nối tiếp với nhau theo chiều cao, thanh
đứng trên cùng được treo vào các đà ngang đưa ra từ sàn mái.
Đà ngang được làm bằng xà gỗ hoặc bằng các thanh thép I hoặc U. Hệ
thống đà ngang được neo chắc chắn vào mặt sàn, mái để đảm bảo ổn định cho
tồn bộ hệ thống giàn giáo treo.

Hình 1.8 Cấu tạo giàn giáo treo
a, Các bộ phận giàn giáo
b, Chi tiết thanh đứng: 1. Đà ngang đỡ giáo treo; 2. Thanh đứng;
3. Thanh đà ngang; 4. Mảng sàn công tác; 5. Lam can bảo vệ

1.2.4.2. Lắp đặt giàn giáo

Giàn giáo treo được lắp dựng từ trên xuông dưới.
- Trước tiên đặt các đà ngang vào vị trí đã dự kiến. Neo chắc đà ngang với
sàn

1

- Treo các thanh đứng 2 vào đà ngang 1 hoặc các thanh đứng của đợt
trên.
- Lắp đặt các thanh ngang

3

vào thanh đứng lien kết chặt với nhau.


- Lắp mảng sàn công tác 4 lên các thanh ngang ( liên kết chặt với nhau)
- Lắp lan can bảo vệ 5 và neo hệ thống giàn giáo vào các bộ phận chắc
chắn của cơng trình
Trình tự lắp dựng được biểu thị bằng sơ đồ sau:
1

2

3

5

4

1.2.3.3. Tháo dỡ

Khác với các loại giàn giáo khác, giàn giáo treo được tháo dỡ từ dưới lên
trên theo thứ tự
5

4

3

2

1

Trước khi tháo dỡ giàn giáo phải thu don sạch vật liệu, dụng cụ trên sàn
giàn giáo, ở phía dưới phải có biển báo tháo dỡ giàn giáo để khơng có người qua
lại.
1.3. An toàn lao động khi lắp đặt, tháo dỡ dàn giáo, thang tựa
1.3.1 Yêu cầu đối với người làm việc trên cao
Người làm việc trên cao phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau:
- Từ 18 tuổi trở lên.
- Có giấy chứng nhận đảm bảo sức khỏe làm việc trên cao do cơ quan y tế
cấp. Định kỳ 6 tháng phải được kiểm tra sức khỏe một lần. Phụ nữ có thai, người
có bệnh tim, huyết áp, tai điếc, mắt kém khơng được làm việc trên cao.
- Có giấy chứng nhận đã học tập và kiểm tra đạt yêu cầu về an toàn lao
động do giám đốc đơn vị xác nhận.
- Đã được trang bị và hướng dẫn sử dụng các phương tiện bảo vệ cá nhân
khi làm việc trên cao: dây an toàn,quần áo, giày, mũ bảo hộ lao động.
- Công nhân phải tuyệt đối chấp hành kỷ luật lao động và nội qui an toàn
làm việc trên cao.
1. 3.2 Nội qui kỷ luật và an toàn lao động khi làm việc trên cao
- Nhất thiết phải đeo dây an toàn tại những nơi đã qui định.

- Việc đi lại, di chuyển chỗ làm việc phải thực hiện theo đúng nơi, đúng
tuyến qui định, cấm leo trèo để lên xuống vị trí ở trên cao, cấm đi lại trên đỉnh
tường, đỉnh dầm, xà, dàn mái và các kết cấu đang thi cơng khác.
- Lên xuống ở vị trí trên cao phải có thang bắc vững chắc. Khơng được
mang vác vật nặng, cồng kềnh khi lên xuống thang.
- Cấm đùa nghịch, leo trèo qua lan can an toàn, qua cửa sổ.
- Khơng được đi dép lê, đi giày có đế dễ trượt.


- Trước và trong thời gian làm việc trên cao không được uống rượu, bia,
hút thuốc lào.
- Công nhân cần có túi đựng dụng cụ, đồ nghề, cấm vứt ném dụng cụ, đồ
nghề hoặc bất kỳ vật gì từ trên cao xuống.
- Lúc tối trời , mưa to, giông bão, hoặc có gío mạnh từ cấp 5 trở lên khơng
đươc làm việc trên dàn giáo cao, ống khói, đài nước, cột tháp, trụ hoặc dầm cầu,
mái nhà 2 tầng trở lên, vv.
1.3.3 Yêu cầu đối với các phương tiện làm việc trên cao
Để phòng ngừa tai nạn ngã cao, một biện pháp cơ bản nhất là phải trang bị
dàn giáo ( thang, giáo cao, giáo ghế, giáo treo, chòi nâng, sàn treo,…) để tạo ra
chỗ làm việc và các phương tiện khác bảo đảm cho công nhân thao tác và đi lại
ở trên cao thuận tiện và an toàn.
Để bảo đảm an toàn và tiết kiệm vật liệu, trong xây dựng chỉ nên sử dụng
các loại dàn giáo đã chế tạo sẵn theo thiết kế điển hình
Chỉ được chế tạo dàn giáo theo thiết kế riêng, có đầy đủ các bản vẽ thiết
kế và thuyết minh tính tốn đã được xét duyệt.
Dàn giáo phải đáp ứng với yêu cầu an toàn chung sau:
a) Về kết cấu
* Các bộ phận riêng lẻ (khung, cột, dây treo, đà ngang, đà dọc, giằng liên
kết, sàn thao tác, lan can an toàn), và các chỗ liên kết phải bền chắc. Kết cấu
tổng thể phải đủ độ cứng và ổn định không gian trong quá trình dựng lắp và sử

dụng.
* Sàn thao tác phải vững chắc, không trơn trượt, khe hở giữa các ván sàn
không được vượt quá 10mm.
* Sàn thao tác ở độ cao 1,5m trở lên so với nền, sàn phải có lan can an
tồn.
* Lan can an tồn phải có chiều cao tối thiều 1m so với mắt sàn, có ít nhất
hai thanh ngang để phịng ngừa người ngã
* Có thang lên xuống giữa các tầng (đối với dàn giáo cao, và dàn giáo
treo). Nếu tổng chiều cao của dàn giáo dưới 12m có thề dùng thang tựa hoặc
thang treo.Nếu tổng chiều cao trên 12m, phài có lồng cầu thang riêng.
* Có hệ thống chống sét đối với giáo cao. Giáo cao làm bằng kim loại
nhất thiết phải có hệ thống chống sét riêng.
b)Yêu cầu an toàn khi dựng lắp và tháo dỡ
* Khi dựng lắp và thao dỡ dàn giáo phải có cán bộ kỹ thuật hoặc đội
trưởng hướng dẫn, giám sát.
* Chỉ được bố trí cơng nhân có đủ tiêu chuẩn làm việc trên cao, có kinh
nghiệm mới được lắp dựng, tháo dỡ dàn giáo ở trên cao.