Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên đại học ngành sư phạm Vật lý trong đào tạo theo học chế tín chỉ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

LÊ MINH THANH CHÂU

HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
KỸ NĂNG DẠY HỌC VỚI THÍ NGHIỆM
CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC NGÀNH SƯ PHẠM
VẬT LÝ TRONG ĐÀO TẠO THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ
Chuyên ngành: LÍ ḶN VÀ PPDH BỘ MƠN VẬT LÍ
Mã số: 9140111

ḶN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học
PGS.TS. MAI VĂN TRINH
PGS.TS. HÀ VĂN HÙNG

NGHỆ AN - 2020


Luận án được hoàn thành tại Trường Đại học Vinh

Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. MAI VĂN TRINH
2. PGS.TS. HÀ VĂN HÙNG

Phản biện 1:

Phản biện 2:

Phản biện 3:

Luận án được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp
Trường Địa điểm: Trường Đại học Vinh
Thời gian: Vào hồi

giờ, ngày

tháng

năm 2020

Có thể tìm luận án tại Thư viện Quốc gia Việt Nam,
Thư viện Nguyễn Thúc Hào – Trường Đại học Vinh


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông” là khâu thực hành nghề rất
quan trọng trong quá trình đào tạo giáo viên THPT. Vì vậy, việc tổ chức tốt hoạt động
dạy học học phần này sẽ là cơ sở quan trọng để bổ sung, củng cố, khắc sâu và mở rộng
những kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm mà sinh viên đã được học. Đồng thời,
việc tổ chức tốt dạy học học phần này cũng sẽ hình thành, trau dồi những kỹ năng nghề
nghiệp cho các giáo sinh. Đây là cơ sở để họ thực hiện tốt các nhiệm vụ và thích ứng
nhanh trong các mơi trường cơng tác sau này ở trường phổ thơng. Để có năng lực, kỹ
năng dạy học với thí nghiệm, sinh viên sư phạm nhất thiết phải được luyện tập trong
hoạt động thực tiễn, phải được trải nghiệm trong thực tế. Hình thành kỹ năng dạy học
với thí nghiệm cho sinh viên sẽ giúp hồn thiện kỹ năng nghề khi họ tham gia thực hành
nghề nghiệp ở các trường phổ thông.

Hiện nay, việc rèn luyện tay nghề cho sinh viên sư phạm ở các trường đại học đã
có nhiều cải tiến và đã thu được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, kết quả vẫn chưa
đạt như mong muốn, chưa đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Trong thời gian qua, nhiều
giáo viên trẻ, mới tốt nghiệp vẫn chưa đáp ứng được các yêu cầu về giảng dạy, chưa
quan tâm nhiều về kỹ năng dạy học và đặc biệt là kỹ năng dạy học với thí nghiệm. Có
thể thấy rõ một trong những ngun nhân chính là q trình đào tạo và rèn luyện ở
trường sư phạm cịn nặng tính hàn lâm, chưa chú ý nhiều đến các đặc điểm của sinh viên
và hoạt động rèn luyện nghề nghiệp của họ. Cho đến nay, q trình dạy và học thí nghiệm
được tổ chức trong mơi trường làm việc vẫn cịn cứng nhắc, gị bó về khơng gian, thời
gian và điều kiện thực hiện. Hoạt động tổ chức rèn luyện phát triển kỹ năng dạy học với
thí nghiệm cho sinh viên cịn chưa được thực hiện và chưa có phương án triển khai để
tạo ra nhiều cơ hội giúp sinh viên học tập đạt hiệu quả.
Với mong muốn góp phần giải quyết vấn đề đã nêu, chúng tơi chọn nghiên cứu đề
tài: “Hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên đại học
ngành sư phạm Vật lý trong đào tạo theo tín chỉ”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề xuất các nguyên tắc, biện pháp hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với
thí nghiệm của sinh viên sư phạm vật lý ở các trường đào tạo sư phạm trong dạy học
học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông”.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm của sinh viên
sư phạm ngành vật lý trong đào tạo theo học chế tín chỉ, học phần “Thí nghiệm vật lý trung
học phổ thông”.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Hoạt động dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng” ở các trường
đào tạo sư phạm.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu xây dựng và sử dụng các biện pháp hình thành và phát triển kỹ năng dạy học
với thí nghiệm trong dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng” thì sẽ

hình thành và phát triển được kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên sư phạm vật
lý ở các trường đào tạo sư phạm.


2

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận
- Lý luận về đổi mới giáo dục, về phát triển năng lực và các quan điểm dạy học
hiện đại trong đào tạo sinh viên ngành sư phạm.
- Những lý luận về hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho
sinh viên sư phạm vật lý.
5.2. Nghiên cứu cơ sở thực tiễn
Khảo sát, đánh giá thực trạng dạy học theo hướng phát triển năng lực và rèn luyện
kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên ở trường đào tạo sư phạm.
5.3. Thực nghiệm sư phạm
Tổ chức thực nghiệm sư phạm nhằm đánh giá tính khả thi của các biện pháp đã
đề xuất đối với việc phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên sư phạm
vật lý.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa cơ sở lý luận về việc phát triển kỹ năng dạy
học với thí nghiệm của sinh viên sư phạm vật lý ở trường đào tạo sư phạm.
- Nghiên cứu chương trình học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng”,
các giáo trình, tài liệu hướng dẫn thực hành của học phần này ở một số cơ sở đào tạo
giáo viên vật lý, nội dung sách giáo khoa vật lý phổ thông và những tài liệu tham khảo
có liên quan để xác định mức độ nội dung, yêu cầu kiến thức, kỹ năng mà sinh viên sư
phạm vật lý cần nắm vững.
- Nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ rèn luyện kỹ năng dạy học với
thí nghiệm.

6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Khảo sát q trình dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông” ở
các trường đào tạo sư phạm và phỏng vấn giảng viên, sinh viên, nhằm tìm hiểu thực tiễn
việc phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm và hình thức học tập trong dạy học học
phần, phần Điện và Quang học.
6.3. Thực nghiệm sư phạm
Tiến hành thực nghiệm sư phạm để đánh giá tính khả thi, tính hiệu quả của các
biện pháp được đề xuất trong đề tài.
6.4. Phương pháp thống kê toán học
Vận dụng tốn thống kê để phân tích, đánh giá các kết quả nghiên cứu đạt được.
7. Đóng góp mới của luận án
7.1. Về lý luận:
− Đề tài hệ thống và phát triển lý luận về hình thành và phát triển kỹ năng dạy học
với thí nghiệm cho sinh viên sư phạm vật lý.
− Đưa ra nhóm kỹ năng và các kỹ năng thành phần thuộc kỹ năng dạy học với thí
nghiệm.
− Đề xuất 4 biện pháp dạy học để phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm trong
dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng”: đổi mới cấu trúc và
nội dung của chương trình mơn học, đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra
đánh giá, bồi dưỡng kỹ năng tự chế tạo thiết bị thí nghiệm.
7.2. Về thực tiễn:


3

− Kết quả nghiên cứu của đề tài được vận dụng vào việc hình thành và phát triển
kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên sư phạm vật lý trong dạy học học
phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông”.
- Nghiên cứu triển khai và thực nghiệm sư phạm các biện pháp đã đề xuất trong
dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng” qua 5 tiến trình dạy học đã

xây dựng.
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Các kết quả nghiên cứu về hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí
nghiệm cho sinh viên sư phạm vật lý ở nước ngoài
Nhiều nước trên thế giới đã nghiên cứu và áp dụng quan điểm giáo dục và đào tạo
dựa trên phát triển năng lực trong đào tạo giáo viên. Theo quan điểm này, trong đào tạo
cần dựa trên năng lực của người học, tập trung vào kết quả đạt được sau khi học gắn với
yêu cầu của công việc trong tương lai theo tiêu chuẩn về nghề nghiệp, giúp người học
thực hiện một số kỹ năng nền tảng trong điều kiện tiêu chuẩn cụ thể, tạo điều kiện cho
họ phát triển những kỹ năng khác dựa trên các kỹ năng nền tảng trong hồn cảnh mới,
các kỹ năng sau đó trở thành năng lực.
Các quan điểm trên đã cho thấy sự cần thiết rèn luyện kỹ năng dạy học với thí
nghiệm cho sinh viên sư phạm vật lý. Tuy nhiên, việc nghiên cứu xác định các mức độ
phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý và nghiên cứu các biện pháp phát triển
những ký năng trên cho sinh viên sư phạm dựa trên quan điểm phát triển năng lực vẫn
chưa được quan tâm đầy đủ.
Trong dự án đánh giá giáo viên (TAP) tại Đại học Stanford, các thành viên dự án
đã đề xuất ra những phương pháp, hình thức kiểm tra – đáng giá kiến thức và kỹ năng
cần thiết cho việc dạy học và giải quyết các vấn đề thực tiễn trong dạy học của giáo viên
tương lai. Các phương pháp, hình thức kiểm tra – đánh giá này đòi hỏi sinh viên sư phạm
sử dụng kiến thức của mình để thực hiện các nhiệm vụ có tính thực tiễn, qua đó thể hiện
kỹ năng dạy học của sinh viên. Các hình thức kiểm tra – đánh giá được sử dụng là dựa
trên tài liệu và dựa trên hoạt động, bao gồm: Viết tiểu luận, phỏng vấn, thí nghiệm giấy
và bút chì, trình diễn mơ phỏng, quan sát thực hành tại chỗ, phân tích các video, các
hoạt động thực hành và phân tích các sản phẩm, các tài liệu mà sinh viên xây dựng được.
Theo nhiều nghiên cứu của các tác giả: Shulman, King, Stevahn, Ghere và
Minnema… đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp nhận được nhiều quan tâm, rất
nhiều chuẩn nghề nghiệp và các hình thức kiểm tra – đánh giá đã được sử dụng để đánh
giá kỹ năng dạy học của giáo viên. Tuy nhiên, do bị tách rời khỏi bối cảnh và sự phức
tạp của hoạt động dạy học, nên các hình thức kiểm tra – đánh giá đó vẫn chưa chỉ ra

được khả năng dự đoán giáo viên sẽ dạy học hiệu quả. Nhiều kỹ năng dạy học cần thiết
đòi hỏi đánh giá đối với giáo viên dạy các môn khoa học tự nhiên. Tuy nhiên, hiện nay
vẫn chưa có những chỉ số rõ ràng để đánh giá những kỹ năng này.
1.2. Các kết quả nghiên cứu về hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí
nghiệm cho sinh viên sư phạm vật lý ở Việt Nam
Ở Việt Nam từ năm 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố chuẩn nghề nghiệp
giáo viên THPT, là cơ sở cho các trường đại học sư phạm, cao đẳng sư phạm, các cơ sở
đào tạo giáo viên xây dựng chương trình, tổ chức đào tạo và kiểm tra – đánh giá. Tuy
nhiên, về kỹ năng dạy học với thí nghiệm của giáo viên dạy các mơn khoa học tự nhiên
nói chung và vật lý nói riêng chưa được đề cập tới. Các nghiên cứu chủ yếu tập trung
vào kỹ năng sử dụng thí nghiệm trong dạy học cho sinh viên sư phạm: 1) Kỹ năng thiết


4

kế phương án sử dụng thí nghiệm trong dạy học; 2) Kỹ năng thực hiện phương án sử
dụng thí nghiệm trong dạy học.
Những nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam đã chỉ ra một số phương pháp, hình
thức kiểm tra – đánh giá kỹ năng dạy học. Tuy nhiên, những cơng trình nghiên cứu về
kiểm tra – đánh giá kỹ năng dạy học với thí nghiệm chỉ mới chú trọng về kiểm tra –
đánh giá kỹ năng tiến hành thí nghiệm hoặc chưa đánh giá được đầy đủ các kỹ năng dạy
học với thí nghiệm của sinh viên sư phạm vật lý. Cần có nghiên cứu xác định các tiêu
chí cụ thể, áp dụng đa dạng các phương pháp, hình thức kiểm tra – đánh giá để đánh giá
được mức độ phát triển kỹ năng trên của sinh viên sư phạm vật lý.
Trong thực tiễn, việc áp dụng hệ thống đào tạo theo tín chỉ ở các trường đại học
được thực hiện từ lâu trong các trường đại học trên thế giới và cũng đã được triển khai
tại Việt Nam. Thực hiện đào tạo theo tín chỉ trong các trường đại học phản ánh quan
điểm lấy sinh viên làm trung tâm mà trong đó tự học, tự nghiên cứu của sinh viên được
chú ý đặc biệt. Có thể thấy rõ đây là phương thức nhằm tạo điều kiện cho sinh viên tự
học, tự nghiên cứu, phát huy nội lực, chủ động, sáng tạo trong học tập ở trường đại học

sư phạm. Tổ chức tốt việc tự học và bồi dưỡng năng lực tự học là cốt lõi của phương
thức dạy học dạy học theo tín chỉ.
1.3. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
Căn cứ vào các phân tích ở trên, vấn đề đặt ra cho nhiệm vụ nghiên cứu là:
1. Xác định nội hàm khái niệm “Kỹ năng dạy học với thí nghiệm của sinh viên sư
phạm vật lý”; Hệ thống những kỹ năng dạy học với thí nghiệm cần bồi dưỡng cho sinh
viên các trường đào tạo sư phạm; Cơ sở thực tiễn và sự cần thiết phải đề xuất các biện
pháp phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm của sinh viên sư phạm.
2. Đề xuất và vận dụng vào thực tiễn các biện pháp phát triển kỹ năng dạy học với
thí nghiệm cho sinh viên sư phạm trong dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học
phổ thông” phần Điện và Quang học theo hệ thống tín chỉ đáp ứng yêu cầu đổi mới
phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực.
CHƯƠNG 2. LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG DẠY HỌC VỚI THÍ NGHIỆM
CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM VẬT LÝ
2.1. Kỹ năng dạy học
2.1.1. Kỹ năng
Kỹ năng là khả năng vận dụng thành thục các kiến thức về cách thức hoạt động để
xác lập một hệ thống các thao tác, hành động, với phương tiện thực hiện phù hợp mục
đích hoạt động, các điều kiện thực tế và triển khai thực hiện được hệ thống đó, giải quyết
thành cơng nhiệm vụ.
2.1.2. Khái niệm kỹ năng dạy học
Nhằm đáp ứng tốt nhiệm vụ giáo dục, người giáo viên cần có những kỹ năng dạy
học cơ bản. Thế nhưng, để hình thành được kỹ năng dạy học cần phải trải qua quá trình
hình thành động cơ dạy học đến việc tích lũy hệ thống tri thức và rèn luyện kỹ năng dạy
học trong các điều kiện hồn cảnh nhất định. Đã có nhiều định nghĩa khác nhau về kỹ
năng dạy học nhưng đều thống nhất là kỹ năng dạy học có những đặc điểm cụ thể như:
- Kỹ năng dạy học là tổ hợp các hành động giảng dạy đã được người dạy nắm
vững. kỹ năng dạy học dạy học biểu hiện mặt kỹ thuật của hành động giảng dạy và mặt
năng lực giảng dạy của mỗi người dạy. Người có kỹ năng dạy học dạy học nghĩa là có

năng lực giảng dạy ở một mức độ đáp ứng được yêu cầu đặt ra.


5

- Kỹ năng dạy học và kết quả học tập có quan hệ mật thiết với nhau. Nó là yếu tố
mang tính mục đích, ln hướng tới mục đích của hoạt động giảng dạy và học tập và có
ảnh hưởng quan trọng đến kết quả học tập đạt được.
- Kỹ năng dạy học là một hệ thống bao hàm trong nó những kỹ năng dạy học
chuyên biệt theo các lĩnh vực chuyên biệt.
2.1.3. Quá trình dạy học ở đại học theo hệ thống tín chỉ
- Nội dung dạy học mang tính chất định hướng nghề nghiệp: Mọi mơn học đều
định hướng phát triển năng lực nghề nghiệp cho sinh viên.
- Nội dung đào tạo có tính chất tích hợp cao (tích hợp chương trình, tích hợp các
mơn, tích hợp kiến thức...). Kiến thức của mỗi đối tượng học tập, môn học, mỗi hoạt
động học tập, phương tiện dạy học đều chứa đựng kiến thức của các lĩnh vực khoa học
khác có liên quan.
Trong đào tạo theo tín chỉ, thì tín chỉ được xem là đại lượng dùng để đo khối lượng
kiến thức, kỹ năng của một môn học mà sinh viên cần phải tích lũy trong một khoảng
thời gian nhất định thơng qua các hình thức:
- Học tập trên lớp.
- Học tập trong phịng thí nghiệm, thực tập theo sự hướng dẫn của GV.
- Tự học ngoài lớp như đọc sách, nghiên cứu hoặc chuẩn bị bài một cách tự lực
ngồi giờ lên lớp.
2.2. Kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý trong đào tạo sinh viên sư phạm
2.2.2. Kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý
Kỹ năng dạy học với thí nghiệm là khả năng vận dụng kiến thức đã có để xác lập
hệ thống các hành động, các thao tác dạy học thông qua sử dụng các thí nghiệm nhằm
đạt được mục tiêu dạy học.
Căn cứ để xây dựng hệ thống kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý cần rèn luyện

cho sinh viên sư phạm của chúng tôi là:
− Mục tiêu giáo dục môn vật lý ở trường phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
− Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THPT.
− Phân tích hoạt động nghề nghiệp của giáo viên vật lý ở trường phổ thông.
Nhiệm vụ quan trọng của giáo viên là tổ chức dạy học, hướng dẫn HS tự làm thí
nghiệm tự lực chiếm lĩnh tri thức, hình thành nhận thức. Như vậy, để thực hiện tốt nhiệm
vụ trên đòi hỏi sinh viên cần có những kỹ năng sau:
a) Kỹ năng thiết kế thí nghiệm vật lý ở trường phổ thơng
Chúng tơi phân tích, đề xuất mỗi kỹ năng có những biểu hiện và mức độ thể
hiện làm cơ sở để lượng hóa ở một mức độ nhất định giúp cho việc đánh giá kỹ năng
thực hành thí nghiệm của sinh viên. Chúng tôi đề xuất thang đo đánh giá theo mức độ
các tiêu chí như bảng 2.8.
Bảng 2.8. Thang đo kỹ năng thí nghiệm theo mức độ các tiêu chí
TT

kỹ
năng

Sử
dụng

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1. Hiểu và
thực hiện đúng
nội quy, quy
tắc an tồn
phịng thí
nghiệm.

Hiểu chưa
đầy đủ;
Chưa tn
thủ nội quy,
quy tắc an
tồn phịng
thí nghiệm

Hiểu và
Thực hiện
đúng một số
nội quy, quy
tắc an tồn
phịng thí
nghiệm và

Hiểu đúng
và thực hiện
được nội
quy, quy tắc
phịng thí
nghiệm và

cần có sự

Hiểu và
Thực hiện
rất tốt nội
quy, quy tắc
phịng thí
nghiệm


6
1

thí
nghiệm
an tồn
Điểm

2

và cần có sự
hướng dẫn
của GV
0,25 điểm

cần có sự
hướng dẫn
của GV
0,5 điểm

2. Biết cách sử Biết sử dụng Biết sử dụng
dụng và bảo
dụng cụ
và cách bảo
quản dụng cụ
nhưng còn
quản một số
sai sót, bảo dụng cụ đơn
quản chưa
giản trong
theo quy
phịng thí
định
nghiệm
Điểm
0,25 điểm
0,5 điểm
Tiến
3. Nhận dạng
Khơng lựa Lựa chọn sai
hành
và lựa chọn
chọn được một số dụng
thí
được dụng cụ dụng cụ, cần
cụ
nghiệm
cần thiết để
có sự trợ
làm thí

giúp của GV
nghiệm.
Điểm
0,25 điểm
0,5 điểm
4. Lắp các bộ
Không lắp
Lắp đúng
dụng cụ cần
được hoặc
các bộ dụng
thiết cho từng
lắp sai
cụ cần thiết
thí nghiệm,
cho từng thí
hiểu được tác
nghiệm,
dụng của
chưa hiểu
từng bộ phận,
được tác
biết phân tích
dụng của
sự đúng sai
một số bộ
trong cách lắp
phận
dụng cụ thí
trong cách

nghiệm.
lắp dụng cụ
thí nghiệm.
Điểm
0,25 điểm
0,5 điểm
5. Sử dụng
Khả năng sử
Sử dụng
thành thạo các
dụng các
được dụng
dụng cụ thí
dụng cụ
cụ thí
nghiệm.
chưa tốt cần
nghiệm
sự hướng
nhưng vẫn
dẫn của GV
có sai sót
Điểm
6. Tiến hành
thí nghiệm an
tồn, đúng quy
trình, thành
cơng.

0,25 điểm

Tiến hành
được thí
nghiệm,
nhưng vẫn
cịn sai sót
về quy trình

0,5 điểm
Tiến hành
được thí
nghiệm an
tồn, cịn sai
sót nhỏ
nhưng thành
cơng

hướng dẫn
của GV ở
một số khâu
0,75 điểm

1,0 điểm

Sử dụng
Sử dụng
thành thạo
thành thạo
và hiểu rõ
và hiểu rõ
biện pháp

biện pháp
bảo quản
bảo quản các
một số dụng
dụng cụ
dụng cụ
0,75 điểm
1,0 điểm
Lựa chọn
Lựa chọn
đúng dụng dụng cụ phù
cụ cần có sự hợp với thí
gợi ý của
nghiệm
GV
0,75 điểm
1,0 điểm
Lắp đúng
Lắp đúng
các bộ dụng các bộ dụng
cụ cần thiết cụ cần thiết
cho từng thí cho từng thí
nghiệm,
nghiệm, hiểu
hiểu được
được tác
tác dụng của
dụng của
một số bộ
từng bộ

phận, biết
phận, biết
phân tích sự phân tích sự
đúng sai
đúng sai
trong cách
trong cách
lắp
lắp
0,75 điểm
1,0 điểm
Sử dụng
Sử dụng
được dụng
thành thạo
cụ thí
các dụng cụ
nghiệm
thí nghiệm
nhưng cần
sự gợi ý của
GV
0,75 điểm
Tiến hành
thí nghiệm
an tồn
đúng quy
trình,
thành cơng.

1,0 điểm
Tiến hành
thí nghiệm
an tồn, quy
trình rõ
ràng, thành
công, kết


7

3

Quan
sát, mô
tả hiện
tượng
và kết
luận

Điểm
7. Biết cách
quan sát, nhận
ra được các
hiện tượng thí
nghiệm.
Điểm
8. Mơ tả chính
xác các hiện
tượng thí

nghiệm, rút ra
được kết luận
tượng thí
nghiệm và rút
ra kết luận

4

Điểm
Xử lý
9. Biết vận
thơng dụng nội dung
tin thí
lý thuyết giải
nghiệm thích các hiện
tượng thí
nghiệm một
cách khoa học.
Điểm
10. Phân tích
và xử lý kết
quả thực
nghiệm

Điểm
Mơ tả mức chất lượng
Xuất sắc: 9 - 10 điểm
Tốt: 7 - 8 điểm
Đạt yêu cầu: 5 - 6 điểm
Chưa đạt: 0 - 4 điểm

0,25 điểm
Khơng phát
hiện ra hiện
tượng thí
nghiệm
cần sự
hướng dẫn
của GV
0,25 điểm
Khơng mơ
tả được hiện
tượng thí
nghiệm,
khơng rút ra
được kết
luận cần sự
giúp đỡ của
GV
0,25 điểm
Khơng biết
vận dụng
nội dung
kiến thức để
giải thích
các hiện
tượng thí
nghiệm
0,25 điểm
Khơng có

khả năng
phân tích và
xử lý kết
quả thực
nghiệm, cần
có sự hướng
dẫn của GV
0,25 điểm

0,5 điểm
Biết phương
pháp quan
sát, nhưng
cần sự gợi ý
của GV

0,75 điểm
Biết phương
pháp quan
sát

0,5 điểm
Mô tả được
các hiện
tượng thí
nghiệm,
chưa rút ra
được kết
luận từ thí
nghiệm cần

sự hướng
dẫn của GV
0,5 điểm
Vận dụng
nội dung lý
thuyết giải
thích các
hiện tượng
chưa đầy đủ.

0,75 điểm
Mơ tả được
đủ các hiện
tượng thí
nghiệm, rút
ra được kết
luận cần có
sự gợi ý của
GV

0,5 điểm
sinh viên có
thể phân tích
và xử lý kết
quả thực
nghiệm của
một số bài
thí nghiệm
0,5 điểm

quả dễ quan
sát
1,0 điểm
Có phương
pháp quan
sát các
tượng thí
nghiệm
trong thời
gian ngắn
1,0 điểm
Mơ tả chính
xác các hiện
tượng thí
nghiệm, rút
ra được đầy
đủ các kết
luận

0,75 điểm
Vận dụng
nội dung lý
thuyết giải
thích được
các hiện
tượng,
nhưng diễn
đạt chưa lưu
lốt
0,75 điểm

Biết phân
tích và xử lý
kết quả thực
nghiệm

1,0 điểm
Vận dụng
nội dung lý
thuyết giải
thích các
hiện tượng
thí nghiệm
một cách
khoa học,
chính xác
1,0 điểm
Xử lý thành
thạo kết quả
thực nghiệm

0,75 điểm

1,0 điểm

b) Kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý ở trường phổ thơng
Chúng tơi phân tích, đề xuất mỗi kỹ năng dạy học với thí nghiệm với những biểu
hiện và mức độ thể hiện làm cơ sở để lượng hóa ở một mức độ nhất định giúp cho việc


8

đánh giá kỹ năng dạy học với thí nghiệm của sinh viên. Chúng tôi đề xuất thang đo đánh
giá theo mức độ các tiêu chí như bảng (2.9).
Bảng 2.9. Thang đo kỹ năng dạy học với thí nghiệm theo mức độ các tiêu chí
TT
1

2

3

kỹ
năng
Chuẩn
bị,
dụng
cụ thí
nghiệm
phục
vụ giờ
dạy

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

Chọn
sai

một số dụng
cụ nhưng có
thể sử dụng
để tiến hành
thí nghiệm

Chọn dụng cụ
đúng và phù
hợp với thí
nghiệm,
nhưng thừa
một số dụng
cụ

Chọn dụng cụ
đúng, đủ và
phù hợp với
thí nghiệm, có
sáng tạo

0,5 điểm
Sử
dụng
chưa thành
thạo
các
dụng cụ

0,75 điểm
1,0 điểm

Sử
dụng Sử
dụng
thành
thạo thành
thạo
các dụng cụ dụng cụ
nhưng cịn lỗi

0,5 điểm
Tiến hành
thí nghiệm
an
tồn,
chưa đúng
quy trình,
kết
quả
thành cơng,
hiện tượng
khó
quan
sát.

0,75 điểm
Tiến hành thí
nghiệm
an
tồn,
đúng

quy trình, kết
quả
thành
cơng,
hiện
tượng
khó
quan sát

1,0 điểm
Tiến hành thí
nghiệm
an
tồn,
đúng
quy trình, kết
quả
thành
cơng,
hiện
tượng dễ quan
sát.

0,5 điểm
Biết
lựa
chọn các thí
nghiệm đáp
ứng
mục

tiêu
dạy
học, nhưng
chưa
phù
hợp với HS
Điểm
0,25 điểm
0,5 điểm
5. Sử dụng thí Sử dụng thí Sử dụng thí
nghiệm phù nghiệm
nghiệm phù
hợp
với khơng phù hợp
với
PPDH
hợp
với PPDH,
PPDH
nhưng
khơng
rõ
ràng.

0,75 điểm
Biết lựa chọn
thí
nghiệm
phù hợp với
mục tiêu dạy

học và đối
tượng
HS,
nhưng nhiều
thí nghiệm
0,75 điểm
Sử dụng thí
nghiệm phù
hợp
với
PPDH
(Phương pháp
nêu và giải
quyết vấn đề,

1,0 điểm
Biết lựa chọn
thí
nghiệm
phù hợp với
mục tiêu dạy
học và đối
tượng HS

Tiêu chí
1. Chọn dụng
cụ đúng, đủ
và phù hợp
với
thí

nghiệm

Mức độ 1

Chọn dụng
cụ
khơng
phù hợp với
thí nghiệm
hoặc khơng
biết
chọn
dụng cụ thí
nghiệm
Điểm
0,25 điểm
Biểu
2. Sử dụng Khơng có kỹ
diễn thí thành
thạo năng
sử
nghiệm dụng cụ
dụng
các
trong
dụng cụ
dạy
học
Điểm
0,25 điểm

3. Tiến hành Tiến hành thí
thí nghiệm an nghiệm
tồn,
đúng khơng đúng
quy trình, kết quy trình, thí
quả
thành nghiệm chưa
cơng, dễ quan an tồn, kết
sát
quả
thí
nghiệm
khơng thành
cơng, hiện
tượng khó
quan sát
Điểm
0,25 điểm
Dạy
4. Lựa chọn Chưa
biết
học thí thí
nghiệm lựa chọn thí
nghiệm phù hợp với nghiệm sử
mục tiêu dạy dụng cho bài
học và đối dạy
tượng HS

1,0 điểm
Sử dụng thí

nghiệm phù
hợp
với
PPDH
(Phương pháp
nêu và giải
quyết vấn đề,


9

Điểm
6. Biết đặt
vấn đề để HS
hiểu mục đích
của
thí
nghiệm

Điểm
7. Có kỹ năng
biểu diễn thí
nghiệm kết
hợp với lời
nói

0,25 điểm
Đã có ý đặt
vấn đề HS
hiểu

mục
đích của thí
nghiệm
nhưng chưa
diễn
đạt
được
0,25 điểm
Chưa
biết
phương pháp
biểu diễn thí
nghiệm kết
hợp với lời
nói của giáo
viên

0,5 điểm
Đặt vấn đề
để HS hiểu
mục
đích
của
thí
nghiệm
chưa thu hút
HS tìm tịi.

phương pháp
nghiên cứu,

phương pháp
kiểm
chứng,...)
nhưng chưa
giúp HS tích
cực tư duy
0,75 điểm
Đặt vấn đề để
HS hiểu mục
đích của thí
nghiệm khoa
học, dài dịng,
thu hút HS
tìm tịi

0,5 điểm
Có kỹ năng
biểu diễn thí
nghiệm kết
hợp với lời
nói của giáo
viên nhưng
chưa hiệu
quả
0,5 điểm
kỹ năng mơ
tả
hiện
tượng
thí

nghiệm
chính xác,
nhưng chưa
rõ ràng

0,75 điểm
kỹ năng biểu
diễn
thí
nghiệm kết
hợp với lời
nói của giáo
viên
thành
thạo

Cách
đặt
câu
hỏi
hướng dẫn
HS quan sát
hiện tượng
để rút ra kết
luận chưa
đầy đủ, diễn
đạt không rõ
Điểm
0,25 điểm
0,5 điểm

10. Biết cách Chưa
biết Xây dựng
kiểm tra đánh xây dựng bài được bài tập
rèn một số

Cách đặt câu
hỏi
hướng
dẫn HS quan
sát hiện tượng
để rút ra kết
luận đầy đủ,
khoa học

Điểm
8. Có khả
năng mơ tả
hiện tượng thí
nghiệm một
cách
chính
xác,
khoa
học,
ngắn
gọn, sử dụng
đúng
ngôn
ngữ vật lý
9. Biết cách

đặt câu hỏi
hướng
dẫn
HS quan sát
hiện tượng để
rút ra kết
luận.

0,25 điểm
Mơ tả hiện
tượng
thí
nghiệm sơ
lược, chưa
rõ, ngơn ngữ
vật lý chưa
đúng

Cách đặt câu
hỏi hướng
dẫn HS quan
sát
hiện
tượng để rút
ra kết luận
chưa rõ, HS
khó hiểu

0,75 điểm
kỹ năng mơ tả

hiện tượng thí
nghiệm chính
xác,
khoa
học, sử dụng
đúng
ngơn
ngữ vật lý

phương pháp
nghiên
cứu,
phương pháp
kiểm
chứng,...)
giúp HS tích
cực tư duy
1,0 điểm
Đặt vấn đề để
HS hiểu mục
đích của thí
nghiệm khoa
học,
ngắn
gọn, dễ hiểu,
thu hút HS
tìm tịi
1,0 điểm
kỹ năng biểu
diễn

thí
nghiệm kết
hợp với lời
nói của giáo
viên rất thành
thạo
1,0 điểm
kỹ năng mơ tả
hiện tượng thí
nghiệm chính
xác,
khoa
học, ngắn gọn

Cách đặt câu
hỏi
hướng
dẫn HS quan
sát hiện tượng
để rút ra kết
luận đầy đủ,
khoa
học,
ngắn gọn, dễ
hiểu
0,75 điểm
1,0 điểm
Xây
dựng Xây
dựng

được bài tập được bài tập
rèn kỹ năng rèn kỹ năng


10
giá kỹ năng tập rèn kỹ kỹ
năng
THTN
năng THTN THTN, chỉ
sử dụng một
loại
hình
kiểm
tra
đánh giá
Điểm
0,25 điểm
0,5 điểm
Mơ tả mức chất lượng
Xuất sắc: 9 - 10 điểm
Tốt: 7 - 8 điểm
Đạt yêu cầu: 5 - 6 điểm
Chưa đạt: 0 - 4 điểm

THTN, chưa
kết hợp tốt
các loại hình
kiểm tra đánh
giá

THTN, kết
hợp được các
loại
hình
kiểm tra đánh
giá

0,75 điểm

1,0 điểm

2.3. Thực trạng hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm của sinh
viên sư phạm ngành vật lý
Nhằm nâng cao chất lượng dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ
thơng” theo hướng hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm, chúng tơi
tiến hành khảo sát, tìm hiểu thực trạng dạy học học phần theo nội dung cụ thể sau đây:
− Kết quả điều tra chương trình đào tạo
− Quá trình dạy của giảng viên
− Hình thức tổ chức lên lớp
− Sử dụng thiết bị thí nghiệm
− Sự cần thiết chế tạo các thiết bị thí nghiệm tự làm
− Những khó khăn của giảng viên và sinh viên khi dạy học học phần “Thí nghiệm
vật lý trung học phổ thông”
Từ thực trạng điều tra về rèn luyện kỹ năng dạy học với thí nghiệm và yêu cầu phát
triển năng lực giáo viên vật lý, chúng tôi đề xuất những kỹ năng dạy học với thí nghiệm
cần được rèn luyện tập trung vào các nhóm chính: nhóm kỹ năng chuẩn bị bài học, nhóm
kỹ năng dạy học trên lớp, nhóm kỹ năng đánh giá.
2.6. Biện pháp 1. Đổi mới cấu trúc nội dung chương trình học phần Thí nghiệm vật
lý phổ thông theo hướng phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên
sư phạm trong đào tạo theo tín chỉ

Bổ sung vào chương trình đào tạo nội dung cụ thể: “Phát triển kỹ năng dạy học
với thí nghiệm vật lý cho sinh viên sư phạm” bao gồm: a) Cơ sở lý luận của kỹ năng dạy
học; b) Cơ sở lý luận của kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý ở trường phổ thơng; c)
Vận dụng kỹ năng dạy học với thí nghiệm vào thực tiễn dạy học ở trường phổ thông.
Kiến thức và kỹ năng thực hiện thí nghiệm vật lý đại cương là cơ sở quan trọng để
sinh viên nghiên cứu các nội dung dạy học vật lý ở trường phổ thông, trong khi kiến
thức lý luận dạy học vật lý ở trường phổ thông là cơ sở để sinh viên tổ chức các hoạt
động dạy học hiệu quả. Như vậy, môn học “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng” là
cầu nối giữa phần vật lý đại cương, lý luận dạy học và thực tiễn dạy học vật lý ở trường
phổ thông.
2.7. Biện pháp 2. Đổi mới phương pháp dạy học theo tiếp cận năng lực và đặc biệt
chú trọng phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên
Giảng viên phải quán triệt, vận dụng các phương pháp tích cực trong quá trình dạy
học một cách linh hoạt, định hướng các hoạt động theo các pha sau đây:
Pha thứ nhất: Chuyển giao nhiệm vụ, kích thích hứng thú nhận thức của người học,
phát biểu vấn đề.


11

Pha thứ hai: Hoạt động tự chủ khám phá kiến thức, giải quyết vấn đề.
Pha thứ ba: Thảo luận, trình bày báo cáo.
Pha thứ tư: Thể chế hóa, vận dụng, mở rộng kiến thức.
2.8. Biện pháp 3. Bồi dưỡng kỹ năng chế tạo, sử dụng thiết bị thí nghiệm tự tạo
Bồi dưỡng và phát triển kỹ năng sử dụng, lắp ráp và chế tạo thiết bị thí nghiệm, khả
năng vận dụng lý thuyết vào thực tiễn. Có khả năng dạy học với thí nghiệm tự tạo.
Quy trình tự tạo thí nghiệm nghiên cứu nội dung bài học có thể được thực hiện theo
9 bước sau:
Bước 1. Xác định mục tiêu dạy học;
Bước 2. Nghiên cứu nội dung bài học;

Bước 3. Tìm hiểu thực trạng cơ sở vật chất, thiết bị thí nghiệm;
Bước 4. Đề xuất, lựa, lựa chọn phương án thí nghiệm
Bước 5. Chuẩn bị các vật liệu, dụng cụ cần thiết;
Bước 6. Gia cơng, chế tạo dụng cụ thí nghiệm;
Bước 7. Lắp ráp thí nghiệm;
Bước 8. Tiến hành thí nghiệm;
Bước 9. Hồn thiện thí nghiệm
2.9. Biện pháp 4. Đổi mới các hình thức kiểm tra đánh giá kỹ năng dạy học với thí
nghiệm của sinh viên
Nghiên cứu, cải tiến, phối hợp nhiều hình thức, phương thức đo lường, đánh giá
việc học tập và khả năng thực thi nghiệp vụ sư phạm của sinh viên.
Với quan điểm xem kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý mang ý nghĩa của hình
thức nghề, chúng tơi chọn cấu trúc thang đo Dreyfus (5 mức độ).
Kết luận chương 2
Trong khuôn khổ thời lượng chương trình học phần “Thí nghiệm vật lý trung học
phổ thơng”, khó có điều kiện cho sinh viên thực hiện hết tất cả những thí nghiệm yêu
cầu trong dạy học vật lý ở trường phổ thơng, cũng khó có thể tạo điều kiện cho tất cả
sinh viên được dạy thử với các thí nghiệm cụ thể.
thí nghiệm đóng vai trị quan trọng trong q trình dạy học vật lý. Việc tổ chức
hoạt động dạy học với thí nghiệm cần tăng cường tính sáng tạo, tự học, tự nghiên cứu
và tự chiếm lĩnh tri thức của sinh viên, đó là điểm khác quan trọng trong việc đào tạo
theo tín chỉ với niên chế. Các PPDH hiện đại kết hợp với kiểu THTN tìm tịi đã và đang
được nghiên cứu triển khai phổ biến trên thế giới hiện nay.
Ở Việt Nam, tại các cơ sở đào tạo giáo viên vật lý bậc học phổ thông, việc phát
triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm chủ yếu trong học phần “Thí nghiệm vật lý trung
học phổ thơng” với các hình thức tổ chức dạy học độc lập, phân biệt từng bài riêng biệt
chưa dựa trên hệ thống kỹ năng và quan điểm phát triển năng lực.
Chúng tôi đã đề xuất một số biện pháp đổi mới từ cấu trúc nội dung chương trình,
phương pháp dạy học, đến việc sáng tạo các thí nghiệm tự làm và kiểm tra, đánh giá
nhằm phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên sư phạm vật lý thơng qua

học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông”.


12

CHƯƠNG 3. THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC NHẰM HÌNH THÀNH VÀ
PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG DẠY HỌC VỚI THÍ NGHIỆM CHO SINH VIÊN
SƯ PHẠM TRONG DẠY HỌC THEO TÍN CHỈ
HỌC PHẦN “THÍ NGHIỆM VẬT LÝ TRUNG HỌC PHỔ THÔNG”
Trong chương này, chúng tôi vận dụng các biện pháp đã đề xuất để thiết kế tiến
trình dạy học với các nội dung:
- Đề xuất tiến trình dạy học nội dung cụ thể cho học phần “Thí nghiệm vật lý trung
học phổ thơng”.
- Đề xuất tiến trình rèn luyện kỹ năng dạy học với thí nghiệm các nội dung vật lý
cụ thể để bồi dưỡng cho sinh viên năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn ở trường
phổ thơng.
3.1. Tiến trình tổ chức dạy học “Hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí
nghiệm vật lý” cho sinh viên sư phạm
Tiến trình tổ chức hoạt động học tập “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông” như
sơ đồ 3.1:

Sơ đồ 3.1. Tiến trình tổ chức giờ học “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng”
3.2. Tiến trình dạy học một số nội dung cụ thể của học phần “Thí nghiệm vật lý
trung học phổ thông” nhằm phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh
viên
Thiết kế kế hoạch dạy học với thí nghiệm chủ đề ”Xác định suất điện động và điện
trở trong của một pin điện hóa”
I. Mục tiêu
1.1. Kiến thức
− Nêu được các kỹ năng cần thiết của giáo viên trong dạy học với thí nghiệm.

− Nêu được các kiến thức về dạy học tích cực: Bản chất, đặc điểm, quy trình tổ
chức, đánh giá.
− Biết cách thiết kế kế hoạch dạy học một chủ đề / bài học / đơn vị kiến thức trong
môn vật lý.
− Biết cách sử dụng các kỹ thuật dạy học trong dạy học môn vật lý.


13

− Biết vận dụng công nghệ thông tin trong dạy học.
1.2. Kỹ năng
− Kỹ năng biểu diễn kết hợp với các hoạt động của GV trong dạy học.
− Sử dụng hợp lý các thí nghiệm và phối hợp hợp lý với các phương tiện dạy học
khác.
− Tổ chức điều khiển hoạt động của lớp học và phát huy tính tích cực, tự lực và
sáng tạo.
− Xác định đúng trọng tâm chủ đề dạy học và liên hệ bài học với thực tiễn đời
sống.
− Hình thành các tình huống có vấn đề và sử dụng thí nghiệm để tổ chức hoạt động
tìm tịi khám phá.
− Sử dụng đa dạng các hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS.
1.3. Thái độ
− Trách nhiệm trong nhiệm vụ học tập, làm việc nhóm.
− Đồn kết hợp tác trong hoạt động thảo luận, học tập.
II. Chuẩn bị
2.1. Giảng viên:
Máy vi tính, Máy chiếu, bút laser…
2.2. Sinh viên:
− Các video thí nghiệm, trang web phục vụ cho giai đoạn tìm hiểu thí nghiệm
− Các phiếu đánh giá kỹ năng, các thiết bị thí nghiệm, máy quay, giấy A0, bảng

phụ, bút dạ…
III. Phương pháp dạy học
* Phương pháp: dạy học khám phá, dạy học theo phương pháp bàn tay nặn bột,
dạy học theo dự án, lớp học đảo ngược, khăn phủ bàn, sơ đồ tư duy, dạy học theo môđun.
Thời
gian
Buổi 1

Nội dung
Nhận danh sách sinh
viên

HĐ của GV

HĐ của sinh
viên
Sinh viên thực
hiện

Nhận danh sách sinh viên
Chia sinh viên làm 3 nhóm, mỗi nhóm
5 sinh viên
Lựa chọn nhóm trưởng, thư ký
Yêu cầu sự chuẩn bị của các nhóm:
Máy tính (ít nhất 1 máy / nhóm), sách
giáo khoa, Sách giáo viên vật lý lớp 11
Giới thiệu các học liệu: website, tài liệu
in
Tổ chức thảo luận và xác nhận các kỹ
năng mà sinh viên cần hình thành trong

học phần
Giới thiệu các bước của tiến trình dạy
học trong học phần
Bước 1. Tổ chức tự nghiên cứu qua
Sinh viên thực
website “Thí nghiệm vật lý trung học
hiện
phổ thơng” với các thao tác:
Mở website theo link:
/>

14
Thời
gian

Nội dung

HĐ của GV

Chọn thí nghiệm cần tìm hiểu, tìm hiểu
mục tiêu, cơ sở lý thuyết, quan sát thí
nghiệm thực thơng qua clip
u cầu sinh viên thiết kế phương án
thí nghiệm: cơ sở lý thuyết, mơ tả dụng
cụ. Trình bày cơ sở lý thuyết và cách
tiến hành
Yêu cầu sinh viên xác định thí nghiệm
thuộc bài học nào của chương trình vật
lý và thiết kế phương án dạy học với
thí nghiệm đó

Bước 2. Tổ chức hoạt động dạy học
trên lớp
- Tổ chức thực hành với các thí nghiệm
thực: giới thiệu cách thực hiện, cách
thức đánh giá
- Hướng dẫn sinh viên sửa chữa, chế
tạo dụng cụ thí nghiệm
Tổ chức cho sinh viên dạy học các đơn
vị kiến thức với các thí nghiệm
Bước 3. Thiết kế bài học với thí
nghiệm
Tổ chức cho sinh viên dạy học một chủ
đề / bài học trọn vẹn
Thảo luận cải tiến các phương án dạy
học
Bước 4. Xây dựng hoàn thiện kế hoạch
bài dạy
Hoạt động 1. Hướng dẫn tự học, tìm hiểu về thí nghiệm
Xác định suất điện
- Phân nhiệm các bộ thí nghiệm cho
động và điện trở
các nhóm sinh viên
trong của một pin
- Hướng dẫn sinh viên thao tác với
điện hóa
trang web đã cho để tìm hiểu thí
I. Mục tiêu bài học
nghiệm được phân nhiệm
Sau bài học, sinh viên - Hỗ trợ sinh viên hoạt động tìm hiểu
có thể đạt được:

các thí nghiệm
✓ Kiến thức
- Tổ chức cho sinh viên phản hồi về sự
- Áp dụng được định hiểu biết, khả năng thực hiện thí
luật Ơm với tồn mạch nghiệm (trắc nghiệm)
để xác định suất điện
động và điện trở trong
của một pin điện hóa.
- Sử dụng thành thạo
đồng hồ đo hiện số để
xác định các thông số
của mạch điện.

HĐ của sinh
viên

Sinh viên thực
hiện

Sinh viên thực
hiện

Sinh viên thực
hiện


15
Thời
gian

Nội dung

HĐ của GV

- Vận dụng được
phương thức hoạt động
của một pin điện hóa.
✓ Kỹ năng
- Rèn luyện kỹ năng
xác định vấn đề, kỹ
năng phân tích và đánh
giá, tính tốn xác định
các thông số liên quan
tới suất điện động,
điện trở trong pin điện
hóa.
- Rèn luyện kỹ năng
làm việc độc lập và
làm việc theo nhóm.
- Rèn luyện kỹ năng
trình bày và biểu diễn
thí nghiệm trước lớp.
- Rèn luyện kỹ năng
chuẩn bị thí nghiệm
✓ Thái độ
- Tích cực, tự giác, chủ
động trong thực hiện
nhiệm vụ, có tinh thần
hợp tác trong làm việc
nhóm.

- Nghiêm túc trong
giờ học, tích cực tham
gia xây dựng kiến
thức.
Hoạt động 2. Tổ chức sinh viên thiết kế phương án thí nghiệm
II. Qui trình dạy học u cầu sinh viên nêu cơ sở lý thuyết,
1. Làm nảy sinh vấn mô tả dụng cụ, cách tiến hành
đề (kiến thức xuất Tổ chức cho các nhóm sinh viên báo
phát)
cáo bản thiết kế của nhóm
Sử dụng biện pháp 2
Hợp thức hóa tiến trình thí nghiệm của
GV: Cho sơ đồ mạch các nhóm
điện như hình vẽ và
dụng cụ tương ứng.
GV: Trình bày
phương án xác định
suất điện động và điện
trở trong của pin.
GV: chia nhóm trình
bày phương án
2. Suy luận lý thuyết
GV: Trong mạch
điện trên thì giả sử

HĐ của sinh
viên

sinh viên thực
hiện

+ Vẽ sơ đồ
mạch điện
tương ứng với
các phương án
thí nghiệm.
+ Tóm tắt các
cơng thức tính
tốn với các
phương án
tương ứng.
+ Chuẩn bị
dụng cụ và lắp
ráp bài thí
nghiệm:


16
Thời
gian

Nội dung
rằng khi mạch điện hở
thì hiệu điện thế giữa 2
cực xác định như thế
nào?
Sinh viên: Khi mạch
điện hở thì hiệu điện
thế giữa hai cực của
nguồn điện bằng suất
điện động của nguồn.

Tuy nhiên khi dùng
vôn kế đo 2 cực của
nguồn điện thì thực tế
đã có dịng điện trong
mạch đo của đồng hồ,
tức là đã tạo nên mạch
kín. Nhưng dịng điện
trong trường hợp này
là rất nhỏ, nếu điện trở
trong của vôn kế rất
lớn. Theo mức độ
chính xác có thể xem
U  E. Lúc đó r =
E −U
, khó xác định
I
vì E – U  0 và I  0.
GV: Khi mạch điện hở
thì hiệu điện thế giữa
hai cực của nguồn điện
bằng suất điện động
của nguồn.
Sinh viên: Ghi nhận
GV: Sử dụng đồng hồ
đo
Sinh viên: Giải thích
số liệu đo
GV: Kết luận
Sinh viên rèn luyện
được kỹ năng phát

hiện vấn đề.
3. Suy luận phương
án:
GV yêu cầu các nhóm
trình bày phương án.
Sinh viên: trình bày
phương án.
GV: Để phép đo chính
xác, nhìn chung để
phép đo chính xác hơn

HĐ của GV

HĐ của sinh
viên
+ Chọn hộp
thực hành điện
với các linh
kiện trong hộp
+ Cách kiểm
tra các đồng hồ
đo điện hiện số
+ Thứ tự các
bước mắc
mạch điện theo
sơ đồ


17
Thời

gian

Nội dung

HĐ của GV

và xác định được giá
trị của sai số, ta có thể
vận dụng định luật Ơm
cho tồn mạch để xác
định E và r. Có thể có
các phương án thực
hiện sau:
Hoạt động 3. Thực hiện các thí nghiệm thực ở PTN
Sinh viên thực hiện
− Chuẩn bị các thí nghiệm (chưa lắp
theo 3 phương án đã
ráp) tại các vị trí trong khơng gian
nghiên cứu
lớp học
− u cầu các nhóm sinh viên tiếp
nhận dụng cụ của bộ thí nghiệm mà
buổi học trước đó đã phân nhiệm
− Yêu cầu các nhóm bằng các kênh
học liệu để thực hiện được các bước
của thí nghiệm (GV yêu cầu tất cả
các thành viên có trách nhiệm với
nhiệm vụ vì họ sẽ trở thành “chuyên
gia” để hướng dẫn lại cho các sinh
viên ở nhóm khác

− Yêu cầu các nhóm lặp lại thí
nghiệm nhiều lần để đạt mức độ
thuần thục (bố trí, tiến hành thí
nghiệm, thu thập số liệu và xử lý kết
quả)
− Lựa chọn trong mỗi nhóm 1 chuyên
gia để hỗ trợ các nhóm khác khi cần
ở các vòng sau
− Thu các báo cáo của các nhóm và
hướng dẫn các nhóm luân chuyển
bài thực hành
− Tổ chức cho các nhóm thực hiện bài
thí nghiệm với sự trợ giúp của các
chuyên gia
− Điều khiển các nhóm lần lượt trải
qua các thí nghiệm đã bố trí
− Thu lại các báo cáo và đưa ra nhận
xét
Hoạt động 4. Tổ chức sinh viên thiết kế chế tạo thí nghiệm
Sinh viên nêu ý tưởng − Thu thập các ý tưởng từ sinh viên
sau khi nghiên cứu 3
về việc: cải tiến, sửa chữa và chế
phương án thí nghiệm.
tạo dụng cụ thí nghiệm
− Tổ chức thảo luận đề xuất bộ dụng
cụ được sửa chữa chế tạo khả thi
− Yêu cầu sinh viên đề xuất cách
thực hiện với các ý tưởng đã nêu

HĐ của sinh

viên

sinh viên thực
hiện

Các nhóm thảo
luận.
Xem kỹ mục
các vấn đề thí
nghiệm và câu
hỏi mở rộng
trong học liệu


18
Thời
gian

HĐ của GV

Nội dung
−

HĐ của sinh
viên
để hiểu rõ vấn
đề

Tổ chức thực hiện (tại không gian
chế tạo ở trường hoặc thực hiện ở

nhà)
− Trình diễn báo cáo các sản phẩm
(hướng đến khắc phục các thí
nghiệm hiện có hoặc dùng trong
các tiến trình của bài học trên lớp
của chương trình vật lý phổ thông)
Hoạt động 5. Tổ chức dạy học một đơn vị kiến thức với thí nghiệm
Thảo luận, góp ý để
− Tổ chức sinh viên thiết kế tiến trình Sinh viên thực
tiến trình dạy học phù
dạy học một đơn vị kiến thức với thí tập với 1 trong
hợp với đặc thù tiến
3 phương án đã
nghiệm hiện có
trình dạy học với thí
thiết kế trước
− Các nhóm báo cáo kết quả thiết kế
nghiệm theo từng
đó
tiến trình
phương án
− Thảo luận, góp ý để tiến trình dạy
học phù hợp với đặc thù tiến trình
dạy học với thí nghiệm
− Tổ chức các nhóm ln phiên thực
hiện tiến trình dạy học đã thống
nhất
− Nhận xét, góp ý giúp sinh viên hình
thành kỹ năng dạy học với thí
nghiệm

Hoạt động 6. Tổ chức cho sinh viên thiết kế bài học với thí nghiệm
Sinh viên tập viết mục − Hướng dẫn sinh viên viết mục tiêu
Các nhóm sinh
tiêu bài học, ghi nhận
viên thực hiện
bài học
và xử lý số liệu
− Hướng dẫn, chuẩn bị học liệu, dụng
cụ thí nghiệm
− Hướng dẫn sinh viên cách thức tổ
chức hoạt động học cho HS (đặc thù
bài học với thí nghiệm)
− Hướng dẫn sinh viên tham gia đánh
giá hoạt động học của HS
− Dự kiến cá nhân ghi hình bài học
Hoạt động 7. Tổ chức dạy học với thí nghiệm
Đại diện của các
Sinh viên thực
− Nêu yêu cầu khung thời gian cho
nhóm sinh viên thực
hoạt động dạy học đối với các nhóm hiện
hiện bài giảng
− Hướng dẫn ghi hình tiết học
− Giao nhiệm vụ đánh giá (phát phiếu
đánh giá cho sinh viên)
− Yêu cầu đại diện của các nhóm sinh
viên thực hiện bài giảng
− Tổ chức cho sinh viên nhận xét,
thảo luận và đánh giá
− Giao nhiệm vụ cho sinh viên suy

ngẫm bài học thông qua ghi hình


19
Thời
gian

Nội dung

HĐ của GV

− Hướng dẫn sinh viên nộp phản hồi
thông qua website
Hoạt động 8. Tổ chức sinh viên cải tiến phương án dạy học
Giảng viên nhận xét
− Hướng dẫn sinh viên cải tiến
Sinh viên nhận xét
phương án dạy học theo chu trình
đồng đẳng
PDCA:
+ Plan: lập kế hoạch, xác định mục tiêu,
tổ chức hoạt động học và đánh giá
+ Do: Tổ chức cho sinh viên thực hiện
hoạt động dạy học
+ Check: Thơng qua thảo luận, băng
hình, để nhận định mức độ thực hiện
Act: Qua các thông tin thu thập đề ra
tác động cải tiến thích hợp hoạt động
dạy học nhằm bắt đầu lại chu trình với
hoạt động thiết kế

Hoạt động 9. Hướng dẫn sinh viên hoàn thiện kế hoạch bài học
Giảng viên gợi ý sinh − Yêu cầu sinh viên thực hiện chu
viên nhận xét về kế
trình cải tiến PDCA hoàn thiện các
hoạch dạy học của
kế hoạch bài học và trở thành tài
từng phương án, nêu
liệu tham khảo cho hoạt động TTSP
ưu điểm và hạn chế
sau này
(nếu có)
− Yêu cầu các sinh viên nộp kế hoạch
bài học đã hoàn thiện lên website
− Tổ chức hoạt động đánh giá quá
trình học tập

HĐ của sinh
viên

Sinh viên thực
hiện
− Nhận xét
chung về bài
thí nghiệm
+ Đối chiếu, so
sánh kết quả
của ba phương
án
+ Cách làm

theo phương
án nào dễ thực
hiện hơn
+ Nhận xét ưu
và nhược điểm
của bài thí
nghiệm

Nhóm
sinh
viên thực hiện

Học liệu chủ đề 1.
Chúng tơi trình bày cơ sở lý thuyết, phương án thí nghiệm, bảng thu thập số liệu,
yêu cầu xử lý số liệu, các câu hỏi mở rộng, câu hỏi nâng cao thành các tiểu mô-đun
(dưới dạng tài liệu học tập và trên website) để SV có thể tự học, tự đánh giá trong q
trình tự nghiên cứu ở nhà và nghiên cứu tại lớp.
Kết luận chương 3
Trên cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn cũng như các biện pháp, nguyên tắc đã trình
bày ở phần trên, chúng tơi đề ra các nhiệm vụ thực hiện triển khai các biện pháp hình
thành và phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý cho sinh viên sư phạm vật lý,
chúng tôi đạt được các kết quả như sau:
− Cấu trúc lại các bài thực hành theo quan điểm phát triển kỹ năng dạy học với thí
nghiệm cho sinh viên sư phạm.


20

− Dựa trên cơ sở lý luận dạy học đại học, chúng tơi đã xây dựng tiến trình tổ chức dạy
học các bài thí nghiệm trên đã đề xuất tiến trình dạy học đổi mới từ cấu trúc nội

dung chương trình, PPDH, đến việc sáng tạo các thí nghiệm tự làm và kiểm tra,
đánh giá nhằm phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên sư phạm vật
lý thơng qua học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng”.
Với những kết quả nghiên cứu trình bày ở trên, chúng tôi tiếp tục tiến hành tổ chức
thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng sự đúng đắn của giả thuyết khoa học nhằm đạt
được mục đích nghiên cứu đã đề ra.
CHƯƠNG 4. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
4.1. Mục đích của thực nghiệm sư phạm
Mục đích của việc tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm chứng tính đúng
đắn của giả thuyết khoa học đề tài đã đề xuất và sự cần thiết cũng như tính khả thi của
đề tài. Cụ thể là đánh giá tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp rèn luyện và phát
triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên sư phạm vật lý trong dạy học học
phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng”.
4.2. Tiến trình thực nghiệm sư phạm
4.2.1. Đối tượng thực nghiệm sư phạm
- Sinh viên sư phạm vật lí tại Trường Đại học Sài Gịn.
- Thực nghiệm vòng 1: đối với sinh viên năm thứ ba, ngành sư phạm vật lý, Khoa
Sư phạm Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Sài Gòn.
- Thực nghiệm vòng 2: sinh viên năm thứ ba, ngành sư phạm vật lý, Khoa Sư phạm
Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Sài Gòn.
4.2.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm
thực nghiệm sư phạm được tiến hành theo hai vòng:
- Đợt 1: Lựa chọn 2 lớp đối chứng và thực nghiệm, kết quả thực nghiệm sư phạm
được sử dụng để hồn thiện các thí nghiệm đã xây dựng và các tiến trình dạy học đã đề
xuất để đưa vào thực nghiệm sư phạm đợt 2.
- Đợt 2: Lựa chọn 2 lớp đối chứng và 2 lớp thực nghiệm để tiến hành thực nghiệm
sư phạm đánh giá tính khả thi và hiệu quả của đề tài.
4.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
- Kết hợp phỏng vấn, quan sát giờ học một cách định tính ở cả lớp đối chứng và
lớp thực nghiệm.

- Tiến hành điều tra, đánh giá mức độ tích cực của sinh viên.
- Tiến hành kiểm tra và sử dụng thống kê toán học để đánh giá định lượng kết quả
kiểm tra, qua đó đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm.
Q trình thực nghiệm sư phạm, chúng tôi tiến hành dạy ở lớp thực nghiệm và lớp
đối chứng trong một thời gian không cách xa nhau, cùng nội dung phần Điện học và
Quang học. Việc chọn mẫu thực nghiệm gồm lớp thực nghiệm và đối chứng có sĩ số
bằng nhau, có trình độ và chất lượng học tập tương đương nhau.
4.4. Kết quả thực nghiệm sư phạm
- Chúng tôi thu thập thông tin làm căn cứ phân tích và đánh giá kết quả thực nghiệm
sư phạm dựa trên tồn bộ q trình học tập nghiên cứu, có chú trọng các tiêu chí sau:
+ Mức độ phát triển kỹ năng thiết kế thí nghiệm thông qua sự chuẩn bị, các bản
thiết kế phương án sử dụng thí nghiệm của sinh viên.
+ Mức độ phát triển kỹ năng thực hiện của sinh viên thông qua quan sát q trình
thực hiện thí nghiệm và thực hành dạy học thí nghiệm trong thực tế.


21

Để đánh giá mức độ phát triển kỹ năng của sinh viên, sau mỗi bài học chúng tôi sử
dụng rubric 1 (Đánh giá kỹ năng sử dụng thí nghiệm nghiên cứu) và rubric 2a, rubric 2b
(Đánh giá kỹ năng sử dụng thí nghiệm trong dạy học) để đánh giá kỹ năng của sinh viên
(nhóm sinh viên) qua từng bài thực hành. Xử lý kết quả thu được bằng cách tính điểm
trung bình của các nhóm sinh viên, vẽ đồ thị và phân tích.
Thống kê kết quả điểm cuối kì, chúng tơi được bảng phân phối tần suất và tần suất
tích lũy như sau:
Bảng 4.1 Bảng phân phối tần số điểm lớp TNg và đối chứng
Điểm
Lớp
0
1

2
3
4
5
6
7
8
9
10
Số HS
đối
32
0
0
0
0
2 10 9
5
3
2
1
chứng
TNg
32
0
0
0
0
0
1

7
8
9
3
4
Bảng 4.2 Bảng phân phối tần số tích lũy điểm lớp TNg và đối chứng
Điểm
Lớp
0 1 2 3
4
5
6
7
8
9
10
Số HS
đối
32
0 0 0 0 6,3 37,5 65,6 81,3 90,6 96,9 100
chứng
TNg
32
0 0 0 0
0
3,1 25
50 78,1 87,5 100
Từ kết quả thu được, chúng tôi vẽ biểu đồ phân bố điểm số của các lớp, và đồ thị
tần số tích lũy như sau:

BIỂU ĐỒ PHÂN BỐ ĐIỂM SỐ
12
10
8
ĐC

6

TNg

4
2
0
0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Đồ thị 4.1 Đồ thị phân phối điểm số lớp đối chứng và lớp TNg


22

ĐỒ THỊ TẦN SUẤT LŨY TÍCH
120

LŨY TÍCH

100
80
60

ĐC

40

TNg

20
0
0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ĐIỂM

Đồ thị 4.2 Đồ thị phân phối tần suất lũy tích đối chứng và lớp thực nghiệm
Dựa trên kết quả phân tích qua hai vòng thực nghiệm sư phạm, bước đầu đã khẳng
định các biện pháp đã đề xuất có hiệu quả. Hiệu quả của các biện pháp đã thể hiện ở các
dấu hiệu sau:
- Việc tổ chức các bài thí nghiệm theo hướng phát triển năng lực giúp sinh viên
tiết kiệm thời gian tiến hành thí nghiệm, dành nhiều thời gian thực hành sử dụng thí
nghiệm trong dạy học.
- Việc nghiên cứu trước thiết bị, thiết kế các phương án thí nghiệm, giúp sinh viên
chuẩn bị thực hành kỹ lưỡng hơn. sinh viên nhanh chóng tiếp cận với các thí nghiệm

thật. GV hướng dẫn mất ít thời gian cho việc giới thiệu dụng cụ, hướng dẫn cách lắp
đặt, bố trí thí nghiệm. Đồng thời họ có nhiều thời gian để quan tâm hơn đến hoạt động
của sinh viên, chủ động điều khiển hoạt động học của sinh viên theo hướng tích cực.
- Việc xây dựng hồ sơ bài dạy phần nào giúp sinh viên trải nghiệm những công
việc mà giáo viên vật lý ở trường phổ thông phải làm.
- Các rubric đã bước đầu trở thành công cụ giúp định hướng sinh viên trong quá
trình học tập, trao đổi và giúp kiểm tra, đánh giá khách quan hơn.
Kết luận chương 4
Qua quá trình thực nghiệm sư phạm, với những kết quả bước đầu thu được có thể
kết luận: Việc đề xuất các biện pháp đổi mới dựa trên quan điểm phát triển năng lực, đổi
mới tồn diện đã có tác dụng giúp sinh viên tích cực, tự lực, sáng tạo và hiệu quả phát
triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm trong dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung
học phổ thơng” phần điện học và quang học. Những kết quả thực nghiệm đạt được cũng
đã chứng minh giả thuyết khoa học đặt ra và các phương pháp nghiên cứu được áp dụng
của đề tài là đúng và các kết quả nghiên cứu đạt được có tính hiệu quả và khả thi.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Chúng tôi đã thực hiện được các nhiệm vụ nghiên cứu, đạt mục đích nghiên cứu của
đề tài, cụ thể đã đạt được một số kết quả sau đây:
1. Đã góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận của việc hình thành và phát triển kỹ năng
dạy học. Đồng thời đã trình bày được một cách tường minh khái niệm và định nghĩa của
kỹ năng dạy học với thí nghiệm trong đào tạo cho sinh viên sư phạm theo hệ thống tín
chỉ.


23

2. Đã phân tích được thực trạng việc hình thành và phát triển kỹ năng dạy học với
thí nghiệm cho sinh viên và thực trạng dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học
phổ thông” ở Trường Đại học Sài Gòn và các trường đào tạo sư phạm. Qua đó phát hiện

những khó khăn của GV, của sinh viên trong quá trình dạy học học phần này và trình
bày các nguyên tắc cũng như cơ sở cần thiết cho việc đề xuất các biện pháp khắc phục.
3. Đã đề xuất một cách cụ thể việc thực hiện đổi mới cấu trúc nội dung chương trình
dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng” nhằm hình thành và phát
triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho sinh viên sư phạm ngành vật lý. Đồng thời đã
đề xuất bổ sung học trình mới “Phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm vật lý cho
sinh viên sư phạm”
4. Đã đề xuất biện pháp đổi mới phương pháp phát triển kỹ năng dạy học với thí
nghiệm trong dạy học học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thơng” theo học chế
tín chỉ ở trường đại học đào tạo sư phạm.
5. Đã đề xuất biện pháp chú trọng phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm cho
sinh viên thông qua hoạt động sáng tạo các thiết bị thí nghiệm tự làm.
6. Đã đề xuất biện pháp đổi mới các hình thức kiểm tra đánh giá kỹ năng dạy học
với thí nghiệm của sinh viên.
7. Đã xây dựng tiến trình dạy học nhằm phát triển kỹ năng dạy học với thí nghiệm
cho sinh viên trong dạy học học phần đào tạo theo tín chỉ.
8. Đề xuất tiến trình tổ chức dạy học học trình mới “Phát triển kỹ năng dạy học với
thí nghiệm vật lý” cho sinh viên sư phạm và 5 tiến trình rèn luyện kỹ năng dạy học với
thí nghiệm cho 5 nội dung cụ thể của học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông”.
2. Kiến nghị
Từ những kết quả Luận án đã thu được, chúng tơi có những kiến nghị sau:
+ Các cấp quản lý cần quan tâm, đầu tư trang thiết bị phục vụ tất cả các bài thí
nghiệm trong chương trình vật lý phổ thơng theo hướng đầy đủ và hồn thiện. Cần lắp
đặt camera trong phịng thí nghiệm nhằm nhiều mục đích khác nhau như quan sát được
tồn cảnh thí nghiệm của sinh viên, đặc biệt là ghi lại những giờ tập giảng trên phịng
thí nghiệm để qua đó GV dễ dàng rút kinh nghiệm cho từng sinh viên.
+ GV dạy lý thuyết và thực hành cần sử dụng phối hợp các biện pháp và hình thức
khác nhau nhằm đạt được mục tiêu rèn luyện có hiệu quả kỹ năng dạy học với thí nghiệm
của sinh viên trong học phần “thí nghiệm vật lý đại cương” để qua đó làm nền tảng cho
việc tiếp cận học phần “Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông” sau này.

+ Ngành PPDH Vật lý cần đề xuất bổ sung 1 đơn vị học trình “Phát triển kỹ năng
dạy học với thí nghiệm vật lý” cho sinh viên sư phạm, đồng thời tạo điều kiện xây dựng
và sử dụng các phim hướng dẫn về cách tiến hành tất cả các bài thí nghiệm có trong sách
giáo khoa nhằm mục đích cung cấp tư liệu cần thiết cho sinh viên trong học tập học phần
“Thí nghiệm vật lý trung học phổ thông”.