Luận văn thạc sĩ nghiên cứu thực trạng, đánh giá công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật tại xã hòa thạch

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP
------------------------------

PHÙNG QUỐC VƢƠNG

NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG, ĐÁNH GIÁ
CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT

TẠI XÃ HÒA THẠCH, HUYỆN QUỐC OAI, TP HÀ NỘI

CHUYÊN NGÀNH: KHOA HỌC MÔI TRƢỜNG
MÃ NGÀNH: 8440301

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƢỜNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
GS.TS. NGUYỄN THẾ NHÃ

Hà Nội, 2018


i

LỜI CẢM ƠN
Vấn đề ô nhiễm môi trường do các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của
con người hiện đang là vấn đề nóng bỏng và gây bức xúc trên thế giới nói
chung và Việt Nam nói riêng. Vấn đề này đang nhận được nhiều quan tâm

của các nhà khoa học, các nhà quản lý và những người quan tâm đến mơi
trường sống. Vì nó ngày càng nghiêm trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến con
người và sự phát triển bền vững của môi trường, ảnh hưởng đến sự phát triển
của thế hệ tương lai. Trên thế giới hiện nay, có rất nhiều nguồn các động đến
mơi trường nhưng nguồn tác động chính là con người các hoạt động của con
người, và việc sử dụng thuốc BVTV trong nông nghiệp.
Chính vì vậy, tơi thực hiện đề tài nghiên cứu thực trạng, đánh giá công
tác quản lý thuốc BVTV tại xã Hòa Thạch, huyện Quốc Oai, thành phố Hà
Nội nhằm giảm thiểu phần ảnh hưởng của thuốc BVTV tại khu vực nghiên
cứpspu. Đề tài nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cơ.
Tơi xin chân thành cảm ơn giảng viên: thầy giáo GS.TS. Nguyễn Thế
Nhã bộ môn bảo vệ thực vật, khoa Quản lý tài nguyên rừng và Môi trường
trong thời gian qua đã hướng dẫn em tận tình trong suốt q trình thực tập và
hồn thành luận văn tốt nghiệp này.
Với hạn chế về thời gian và kiến thức, nên khóa luận khơng thế tránh
khỏi việc thiếu sót, tơi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy
cô giáo, cùng với những người quan tâm đến luận văn, để nội dung có thể
hồn thiện hơn, để đưa ra những giải pháp để nâng cao các biện pháp nhằm
giảm thiểu tối đa các tác động đến môi trường khi sử dụng thuốc BVTV.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà nội, ngày 30 tháng 10 năm 2018
Tác giả luận văn
Phùng Quốc Vƣơng


ii

MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
MỤC LỤC ......................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ v
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................ vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................ vii
ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1
Chƣơng 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ..................................... 3
1.1. Khái niệm thuốc BVTV ........................................................................... 3
1.2. Phân loại .................................................................................................. 4
1.2.1. Phân loại theo cơng dụng ............................................................... 5
1.2.2. Phân loại nhóm độc theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ............... 17
1.2.3. Phân loại theo thời gian hủy ......................................................... 19
1.2.4. Phân loại theo đối tượng diệt trừ...............................ác giải
pháp cho các rủi ro TBVTV, Pesticides News No. 53, September
2001, pages 6.
10. Thông tư số: 21/2015/TT-BNNPTPT Về quản lý thuốc bảo vệ thực vật
11. Phịng Tài ngun mơi trường huyện Quốc Oai (2017).
12. Sở Tài nguyên môi trường TP. Hà Nội (2015). Sổ tay quản lý môi trường
và quản lý chất thải nguy hại cho các xí nghiệp ngành cơng nghiệp sản
xuất thuốc BVTV.
13. UBND xã Hòa Thạch, huyện Quốc Oai, TP Hà Nội. Báo cáo hiện trạng tự
nhiên – kinh tế - xã hội và phương hướng cho các năm tới.


TÀI LIỆU INTERNET
1. Cổng thông tin điện tử UBND huyện Quốc Oai – TP Hà Nội,
/>2. Cục Bảo vệ thực vật, />3. Ơ nhiễm đất do hóa chất nơng nghiệp, />4. Xử lý ô nhiễm đất do thuốc BVTV, />

PHỤ LỤC

Phụ lục I
Bản đồ khu vực nghiên cứu


PHU LỤC IIA
Phiếu điều tra khu vực nghiên cứu
Mẫu phiếu điều tra ( dành cho nông dân )
Tên người phỏng vấn:
Tuổi :
Giới tính:
Trình độ văn hố:
Tiểu học

Phổ thơng trung học

Trung học cơ sở

Trung cấp

Câu 1: Anh chị canh tác trên diện tích ruộng là bao nhiêu?
a. Nhỏ hơn 1 ha.
b. Từ 1-5 ha.
c. Từ 6-10 h.a
d. > 10 ha.
Câu 2: diện tích đất của anh chị 1 năm canh tác được bao nhiêu vụ mùa?
a. 1 vụ mùa.
b. 2 vụ mùa.
c. 3 vụ mùa.
Câu 3: Thu nhập bình quân mỗi vụ mùa của anh chị là bao nhiêu?

a. Nhỏ hơn 3 triệu.
b. Từ 3-10 triệu.
c. Từ 10 – 20 triệu.
d. > 20 triệu.
Câu 4: Loại rau màu nào mà anh (chị) hay trồng trên đất của mình?
a. Lúa.


b. Dưa.
c. Các loại khác.
Câu 5: Lượng thuốc anh chị dùng cho 1 ha đất canh tác là bao nhiêu?
a. 3-5 lít.
b. 5-10 lít.
c. 10-20 lít.
d. > 20 lít.
Câu 6: Loại thuốc BVTV mà anh chị thường dùng thuộc dạng gì?
a. Dạng nước.
b. Dạng bột.
c. Cả 2.
Câu 7: Trong các loại thuốc BVTV đang tiêu thụ trên thị trường anh chị hay
dùng loại nào nhất?
a. Thuốc trừ sâu.
b. Thuốc trừ bệnh.
c. Thuốc trừ cỏ.
d. Thuốc diệt chuột.
e. Thuốc điều tiết sinh trưởng cây trồng.
f. Tất cả các loại thuốc trên.
g. Tùy theo mỗi vụ mùa.
Câu 8: Trong quá trình sử dụng và sau khi sử dụng anh (chị) nhận thấy cấp độ
độc tính của các loại thuốc BVTV như thế nào?

a. Khơng có hiện tượng gì.
b. Gây mùi khó chịu.
c. Gây ra cảm giác khó chịu.
d. Độc mãn.
e. Độc cấp.


f. Tất cả các câu trên.
Câu 9: Anh chị có biết tác hại của thuốc BVTV đến sức kho và mơi trường
hay khơng?
a. Hồn tồn khơng biết
b. Chỉ biết khái quát
c. Hiểu rõ
d. Không quan tâm
Câu 10: Sau khi sử dụng hết chai thuốc BVTV anh chị thường xử lý chúng
như thế nào?
a. Vứt bỏ
b. Chôn
c. Đem bán
d. Đốt
Câu 11: Theo anh (chị) việc thải bỏ vỏ chai thuốc BVTV sau khi sử dụng vào
môi trường sống xung quanh bừa bãi là đúng hay sai?
a. Đúng
b. Sai
c. Phải chấp nhận vì khơng cịn giải pháp nào khác
d. Khơng quan tâm
Câu 12: Ý kiến của anh (chị) việc xử lý vỏ chai thuốc BVTV sau khi đã sử
dụng như thế nào là hợp lý?
a. Tận dụng trực tiếp
b. Qua xử lý và tái chế

c. Tự tiêu huỷ
d. không cần thiết ( có thể vứt bỏ)
e. Khơng có ý kiến gì


Nếu chọn (12a) thì anh chị sử dụng lại chúng ra sao?
1. Rửa sạch, chứa những thứ khác
2. Không cần rửa dùng để chứa thuốc BVTV cùng loại
3. Sử dụng vào mục đích khác
Nếu chọn (12b) thì anh (chị ) cho biết để có thể xử lý và tái chế ta cần phát
triển các hoạt động nào?
1. Hệ thống thu gom bao bì
2. Hệ thống nhà máy tái chế
3. Hệ thống tiêu dùng các sản phẩm tái chế
4. Thói quen của người sử dụng thuốc là để dành bao bì cho tái chế
5. Tất cả các yêu cầu trên
6. Không cần thiết xã hội tự phát sinh
Nếu chọn (1), (2), và (5 ) theo anh (chị) cách nào sau đây sẽ khuyến
khích mọi người có thể trả lại bao bì đầy đủ nhất?
1.1. Đóng tiền thế chân bao bì và nhận lại khi trả bao bì
1.2. Tăng cường hệ thống thu mua vỏ chai thuốc BVTV tận các hộ gia
đình
1.3. Nghiêm cấm việc vứt bỏ bừa bãi và xử phạt khi vi phạm
1.4. Tất cả các câu trên
1.5. Không cần phải làm gì cả
Nếu chọn (1.1) và (1.2):Chuyển sang câu 13
Câu 13: Anh chị có từng nghe đến hệ thống ký quỹ -hồn chi hay chưa?
a. Chưa nghe .
b. Có nghe.
Câu 14: Nếu đã biết hoặc sau khi được phổ biến về ký quỹ-hồn chi thì bạn

thấy lợi ích của việc áp dụng hệ thống này ra sao?
a. Không mang lại lợi ích gì và tốn nhiều cơng sức.


b. Khơng mang lại lợi ích gì nhưng có lợi cho mơi trường.
c. Có lợi cả về 2 mặt kinh tế và mơi trường.
d. Khơng có ý kiến gì.
Câu 15: Nếu chính sách được áp dụng, anh chi có sẵn lịng tham gia thực hiện
khơng?
a. Khơng muốn tham gia.
b. Tham gia nếu được yêu cầu.
c. Rất sẵn lòng tham gia.
Nếu chọn (15a) chuyển sang câu 16
Câu 16: Lý do nào khiến anh chị không muốn tham gia?
a. Không đủ khả năng tài chính để ký quỹ.
b. Khơng tin tưởng vào tính hiệu quả của hệ thống.
c. Khơng tin tưởng vào nhân viên ký quỹ.
d. Không cần thiết phải thực hiện.
Nếu chọn (15b) và (15c) thì theo anh (chị) làm thế nào để giữ lại bao
bì trước khi mang trả lại?
1. Gói kỹ, tập trung tại chỗ
2. Rửa sạch, để ở đâu đó
3. Khi nào hết 1 chai/lọ, mang trả ngay để lấy tiền ký quỹ
Câu 17: Nếu tham gia xin anh chị vui lòng cho biết:
1. Mức tối đa mà anh chị có thể ký quỹ là bao nhiêu (tính theo % giá sản
phẩm)?
Ký quỹ

Hoàn trả

15%

5%

30%

25%

50%

50%


2. Anh chị muốn nhận lại tiền ký quỹ theo cách nào sau đây?
a. Nhận trực tiếp tại các đại lý phân phối.
b. Nhận trực tiếp từ các công ty.
c. Thông qua hệ thống thu mua vỏ chai tận các hộ gia đình.
Câu 18: Các ý kiến đóng góp của anh chị về chính sách này hoặc các đề xuất
để cải thiện tình trạng quản lý vỏ chai thuốc BVTV sau khi sử dụng?
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................


PHỤ LỤC IIB
PHIẾU ĐIỀU TRA NÔNG HỘ VỀ THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
Thời gian : ngày

tháng

năm 2018

Người phỏng vấn :
Thông tin của người cung cấp thông tin

I.

Số thành viên trong gia đình :
Địa chỉ nhà :
Tên đám ruộng hoặc địa chỉ :
Nguồn thu nhập chính trong gia đình :
chăn ni

Làm ruộng
Nghề khác
II.

Nội dung khảo sát :

1. Gia đình có sủ dụng thuốc BVTV( thuốc trừ sâu , thuốc trừ bệnh ….)
trong sản xuất nơng nghiệp khơng ?
có

khơng

2. Gia đình sử dụng thuốc BVTV thường xuyên như thế nào ?
Thường xuyên sử dụng
Chỉ sử dụng khi cần thiết

Không sử dụng
3. Gia đình sử dụng thuốc BVTV loại gì ?
Thuốc trừ sâu :
Trừ cỏ :
Điều hòa sinh trưởng :
Thuốc diệt cỏ , nhện , ốc sên :
4. Ơng bà có kết hợp các loại thuốc BVTV cho 1 lần phun khơng ?
Có

khơng


5. Ông bà cho biết số lần phun trong một chu kì của một số rau lúa và thời
gian cách li là bao nhiêu ( có để ý đến thời gian cách li khơng )
Rau :……………………………………………….
Lúa :………………………………………………….
6. Ơng bà có chú ý đến nồng đọ liều lượng của thuốc BVTV khơng ?
Có

khơng

7. Ơng bà có kiểm tra kĩ nguồn gốc thuốc bảo vệ thực vật khơng?
Có

khơng

8. Ơng bà có quan tâm đến hiệu quả khi sử dụng thuôc bảo vệ thực vật
khơng?
Có

khơng

9. Ơng bà có quan tâm đến hóa chất BVTV ảnh hưởng đến sức khỏe hay
khơng?
Có

khơng

10.Việc sử dụng thuốc BVTV là theo hướng dẫn
Sử dụng theo hướng dẫn của cán bộ
Sử dụng tùy ý
Sử dụng theo lượng sâu hại
Sử dụng theo hướng dẫn của người bán thuốc
Sử dụng theo hướng dẫn trên bao bì
11.Khi sử dụng thuốc BVTV ơng bà có sử dụng dụng cụa bảo hộ lao động
khơng ?
Có

khơng

12.Khi sử dụng thuốc BVTV ơng bà có sử dụng dụng cụ bảo hộ lao động
khơng ?
Có
Ơng bà sử dụng thuốc khi nào ?

không


Phun theo định kì
Khi thấy biểu hiện sâu bệnh

Phun theo người khác
Khi dịch hại gây hại nặng
13.Ông bà xử lý bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng như thế nào ?
Đem đốt

thu gom riêng

Vứt ngay tại ruộng

chon lấp

Vứt chung trong rác thải sinh hoạt
Vứt vào chum đựng hóa chất
14.Cách xử lý thuốc và dụng cụ sau khi phun hóa chất BVTV :
để đến lần sau

Phun hết
Đổ đi
Dụng cụ
Tráng rửa sau khi sd

không tráng rửa

15.Mỗi tháng vụ lúa hoặc rau ông bà sử dụng tầm bao nhiêu gói chai lọ để
phun thuốc :
16.Các triệu chứng mà ông bà gặp khi tiếp xúc với thuốc BVTV ?
Hoa mắt

Nhức đầu

chóng mặt

Chảy nước mắt mũi
Tiêu chày

Buồn nơn
Ngứa mẩn đỏ da

Khác

17.Ơng bà có thấy ảnh hưởng của thuốc BVTV tới mơi trường khơng ?
Có

khơng

18.Theo ông bà công tác thu gom vỏ bao bì thuốc bvtv ở địa phương tốt chưa
?
Rồi

chưa

19.Ở địa phương ông bà có tổ chức buổi thảo luận trao đổi kinh nghiệm về
cách sử dụng thuốc BVTV hiệu quả không ?


có

khơng

20.Ơng, bà có tham gia buổi hội thảo đó khơng ?

có

khơng

21.Theo ơng, bà cơng tác quả lí hóa chất thuốc BVTV của địa phương đã
hợp lý chưa
có

chưa

22.Ơng, bà có ý kiến gì trong việc giảm thiểu sự ơ nhiễm mơi trường do bao
bì thuốc BVTV từ chai lọ và dư lượng thuốc BVTV ?
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………...............