giao an hoa 9 chuan KTKN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1005.63 KB, 127 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuần : 1 Ngày soạn: 18/8/2012

Tiết : 1 Ngày dạy: 20/8/2012

ÔN TẬP

I . Mục tiêu bài học .

1 . Ôn tập lại các kiến thức về nguyên tử , phân tử , cơng thức hóa học , tên gọi của các chất
Axít , Bazơ , Muối .

2 . Củng cố lại các kiến thức về giải bài tập tính theo cơng thức hóa học và tính theo PTHH ,
các bài tập pha chế dd .

II . Chuẩn bị

- Giáo viên : bảng phụ ghi bài tập .

- Học sinh : Ôn tập các kiến thức đã học ở lớp 8.

III . Hoạt động dạy học .
1. Ổn định lớp: (1p)
2. Bài mới:

TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

15’

23’

Hoạt động 1: Ôn tập kiến thức

-GV yêu cầu HS nhắc lại tính chất hóa học
H2O

-GV u cầu HS nhắc lại tính chất hóa học O2
-GV yêu cầu HS thảo luận theo bàn đưa ra các
cơng thức tính n,v,CM ,C% ,%, a,…

-HS lên bảng hoàn thành theo yêu cầu
Hoạt động 2: Bài tập áp dụng

Bài tập 1 : Hoàn thành các PTHH sau và cho
biết đó là loại PƯ nào ?

a. C + O2  
o
t

…
b. KClO3  

o
t

KCl + …
c. H2 + O2 

o
t

…

d. H2 + CuO  

o
t

…+….
đ. Fe + CuSO4 - -FeSO4+ …
e. Al + HCl - - AlCl3 + …

HS làm vào vỡ , đại diện HS lên bảng giải
Bài tập 2: Hòa tan 6,5 gam kẽm kim loại cần
dùng vừa đủ V(ml) dd HCl 1M .

a. Viết PTHH sảy ra ?

b. Tính V và thể tích khí hiđro thốt ra ở đktc
HS làm vào vỡ , đại diện HS lên bảng giải

Bài tập 3: Cho m (g) Fe tác dụng vừa đủ với 
200g dd H2SO4(l) 9,8% thu được muối và khí .
a.Viết PTHH

b.Tính thể tích khí ở đktc

c.Tính C% các chất có trong dd sau phản ứng

I.Kiến thức cần nhớ

1.Ơn tập tính chất hóa học của H2O
( HS về xem lại vỡ )

2.Ơn tập tính chất hóa học của O2
( HS về xem lại vỡ )

3.Ơn lại một số cơng thức hóa học 
( HS về xem lại )

4.Định luật bảo toàn khối lượng
A + B  C + D

mC + mD = mA + mB
II.Bài tập áp dụng

Bài 1: GV sữa bài lên bảng
a. C + O2  

o
t

CO2
b. 2KClO3  

o
t

2KCl+ 3O2
c. H2 + O2 

o
t

2H2O
d. H2 + CuO  

o
t

Cu+ H2O
đ. Fe + CuSO4  FeSO4+ Cu
e. 2Al +6HCl2AlCl3 +3H2

Bài 2: 
Đáp số

a. Zn + 2HCl  ZnCl2+H2
b. Ta có :

VHCl =CM

n

= 1
2
,
0

= 0,2(l) = 200ml
V H2= 0,1 . 22,4 = 2,24 lit

Bài 3:

( GV hướng dẫn HS giải )

IV. Củng cố .( 4’)

- Gv :Tổng kết lại nội dung toàn bài .

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

V. Hướng dẫn về nhà .(3’)

- Hs : Đọc lại bài oxit sgk hóa 8. Xem lại cách gọi tên oxit.
- Học thuộc tính chất hóa học và cách điều chế O2, H2

- Học thuộc các cơng thức tính v , a, m , n , C% , % , tỷ khối vào vỡ bài tập
- Xem lại cách giải các dạng bài tập định lượng ở lớp 8 vào vỡ bài tập.
- Nghiên cứu thơng tin bài “ Tính chất hóa học của ơxít , phân loại ơxít”
VI.Rút kinh nghiệm :

………
………
………

KẾ HOẠCH CHƯƠNG I

CÁC LOẠI HỢP CHẤT VÔ CƠ

I. TỔNG SỐ TIẾT:19 tiết

II. THỜI GIAN THỰC HIỆN:

- Từ tuần :1  10

- Trong đó, tuần 5 (tiết 10), tuần 10 (tiết 20) có kiểm tra 45’

- Tuần 7 kiểm tra 15 ‘

III. YÊU CẦU KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1- Kiến thức:

-Hồn thiện về 4 loại hợp chất vơ cơ ( thành phần hố học, phân loại, tính chất, ứng dụng và điều 
chế

- Nắm tính chất, ứng dụng và điều chế một số chất cụ thể : CaO, H2SO4 , NaOH. Nắm thành phần
và tác dụng của một số loại phân bón hố học đối với cây trồng.

- Mở rộng quan hệ các chất, chuẩn bị học hệ thống tuần hồn các ngun tố hố học.

- Nâng cao hiểu biết về ứng dụng và điều chế, sản xuất hóa học ( nguyên tố sản xuất nâng cao hiệu
suất ).

2- Kỹ năng:

- Biết viết PTPƯ xảy ra giữa các hợp chất, biết viết PTPƯ mang tính chọn lọc; Viết dãy biến hóa,
bổ túc , điều chế , phân biệt hoá chất mất nhãn ( Phương pháp vật lý và phương pháp hoá học )
- Nắm điều kiện để trao đổi xảy ra hoàn toàn, Biết khái qt hố từ tính chất của một chất cụ thể và
ngược lại.

- Biết làm tốn tính theo PTHH có liên quan đến hiệu suất và nồng độ dung dịch.
- Rèn luyện một số thao tác thí nghiệm, kỹ năng quan sát, tư duy và phân tích.

- Phát triển (nâng cao ) kỹ năng xác định loại muối tạo thành khi cho oxit axit ( hoặc AX) tác dụng
với dung dịch kiềm.

3- Giáo dục

- Ý thức, trách nhiệm bảo vệ Mơi trường, tiết kiệm chống lãng phí trong sản xuất.

- Giáo dục ý thức an toàn trong lao động và tạo ra niềm tin yêu vào năng lực tư duy của con người
trong lĩnh vực khoa học.

IV- ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1- Tranh vẽ: Sơ đồ sản xuất vôi, sản xuất H2SO4
2- Bảng phụ:

- Cấu tạo của oxit, axit, bazơ, muối
- Bảng tan / nước của axit,bazơ, muối

- Bảng phụ nghiên cứu một số định nghĩa : oxit, phân loại oxit, bài tập …
-Có thể sử dụng đèn chiếu.

3- Dụng cụ và hóa chất

CaO, H2SO4, Ca(OH)2, CaSO4, NaOH, H2O, Al, Zn, CuO, BaCl2, CaCO3, Na2CO3, NaHCO3,
hộp mẫu phân bón, q tím, phênolphtalein, Cu(OH)2 ,HCl,

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Tuần : 1 Ngày soạn: 19/8/2012

Tiết : 2 Ngày dạy: 22/8/2012

TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA ƠXÍT

KHÁI QUÁT VỀ SỰ PHÂN LOẠI OXIT

I.Mục tiêu bài học.

1.Kiến thức
Biết được:

- Tính chất hố học của oxit:

+ Oxit bazơ tác dụng được với nước, dung dịch axit, oxit axit.
+ Oxit axit tác dụng được với nước, dung dịch bazơ, oxit bazơ.

- Sự phân loại oxit, chia ra các loại: oxit axit, oxit bazơ, oxit lưỡng tính va oxit trung
tính.

2.Kĩ năng

- Quan sát thí nghiệm và rút ra tính chất hố học của oxit bazơ, oxit axit.
- Dự đoán, kiểm tra và kết luận được về tính chất hố học của CaO, SO2.

- Phân biệt được các phương trình hố học minh hoạ tính chất hố học của một số oxit.
- Phân biệt được một số oxit cụ thể.

3.Thái độ.

Xây dựng cho học sinh ý thức ham học và muốn tìm hiểu những kiến thức hóa học
II.Chuẩn bị.

1.Giáo viên.

- Hóa chất : CuO, CaO, H2O, CaCO3, Pđỏ, dd HCl, dd Ca(OH)2.

- Dụng cụ : ống nghiệm, ống hút, nút cao su, đèn cồn, cốc thủy tinh.

2.Học sinh. Chuẩn bị theo yêu cầu của tiết trước.
III.Tiến trình bài giảng.

1. Kiểm tra bài cũ.(5’)

(?) Em hãy cho biết ơxít là gì ?

-Kiểm tra về vở soạn kiến thức yêu cầu đầu năm của một số HS.
2. Dạy bài mới.

* Giới thiệu bài.(1’)

GV: ở lớp 8 các em đã được tìm hiểu sơ lược về ơxít và phân loại ơxít.Các em có thể viết và làm bài
tập liên quan đến PTHH chứa hợp chất Oxit nhưng khơng hiểu vì sao xảy ra như thế ? Bài học này
giúp các em trả lời điều đó.

TG Hoạt động của Giáo viên – Học sinh Nội dung

18’ Hoạt động 1. Tìm hiểu tính chất hóa học
của ơxít bazơ.

Gv: Hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm
tác dụng của nước với CaO.

-cho vào cốc TT một mẩu CaO và nhỏ từ
từ lên cục vơi một ít nước cất

Hs: Làm thí nghiệm theo nhóm

Gv: Nêu câu hỏi.

-Qua thí nghiệm em rút ra được kết luận gì
về khả năng phản ứng của CaO với nước ?
Hs: Trả lời câu hỏi

Gv: Nêu một và ví dụ khác.
Hs: Kết luận.

Gv: Chuyển ý.

Hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm.

I.Tính chất hóa học của ơxít.

1. Ơxít bazơ có những tính chất hóa học
nào ?

a.Tác dụng với nước.
CaO + H2O  Ca(OH)2
BaO + H2O  Ba(OH)2

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

10’

5’

Hs: - Cho vào ống nghiệm một ít bột CuO
sau đó thêm vào 2 ml dd HCl

- Quan sát và nêu các hiện tượng sảy ra

Gv: Qua thí nghiệm em rút ra kết luận gì ?
(?) Hồn thành các sơ đồ sau ?

Fe2O3 + HCl - - FeCl3 + …
Al2O3 + H2SO4 -- Al2(SO4)3 +…
Hs: Hoàn thành các sơ đồ và hỏi ?

(?) Em hãy kết luận về khả năng phản ứng
của ơxít bazơ với axít ?

Gv:thuyết trình về nội dung tính chất.
(?)Em hãy hoàn thành các PTHH sau.
BaO + CO2 - -

Na2O + CO2--
Hs: Rút ra kết luận

Hoạt động 2. Tìm hiểu tính chất hố học
của ơxít axít.

Gv: làm thí nghiệm

- Đốt Pđỏ sau đó cho sản phẩm tan vào
nước và thử dd tạo thành bằng quỳ tím.
(?) cho biết các hiện tượng sảy ra và giải
thích rút ra kết luận ?

Hs:Thảo luận trả lời, nêu được P2O5 tan
trong nước tạo ra dd có tính axít.

Gv:Nêu thêm một số thí dụ.
Hs: Rút ra kết luận.

Gv: Biểu diễn thí nghiệm xục khí CO2 vào
dd nước vôi trong.

Hs: Quan sát và rút ra nhận xét về các hiện
tượng trong thí nghiệm.

(?) Nêu và giải thích các hiện tượng sảy ra
trong thí nghiệm?

Hs: kết luận

Gv: Mở rộng có thể tạo thành muối trung
hồ hoặc muối axít.

Hồn thành các PTHH sau:
CO2 + BaO - - -

CO2 + Na2O - - -

Tổng kết lại toàn bộ các kiến thức về tính
chất hố học của ơxít vừa đề cập trong bài.
Hoạt động 3. Tìm hiểu về việc phân loại
ơxít

Gv: u cầu học sinh nghiên cứu thơng tin
trong sách giáo khoa.

(?) Ơxít được phân loại như thế nào? Dựa
trên cơ sở nào?

Hs: Trả lời

Gv: Nhận xét và chốt kiến thức.

b. Tác dụng với axít .

CuO + 2HCl  CuCl2 + H2O

=> Ơxít bazơ tác dụng với axít tạo thành
muối và nước.

c. Tác dụng với ơxít axít.
CaO + CO2CaCO3

=>Một số ơxít bazơ tác dụng với ơxít axít
tạo thành muối.

2. Oxit axit có những tính chất hoá học
nào ?

a.Tác dụng với nước.

P2O5 + 3H2O 2H3PO4

Nhiều ơxít axít tác dụng với nước tạo thành
dd axít.

b. Tác dụng với bazơ.

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

oxit axít tác dụng với dd bazơ tao thành muối
và nước.

c. Tác dụng với ơxít bazơ

oxit axit tác dụng với một số oxit bazơ (tan) tọ
muối.

CaO + CO2   CaCO3

II. Khái quát về sự phân loại ơxít.

Dựa vào tính chất hố học ơxít được chia làm
bốn loại:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

3.Củng cố. (4’)

Gv: Cho học sinh đọc kết luận chung SGK
HS: Đọc kết luận và giải bài tập 3 sgk/6
4.Hướng dẫn về nhà. (2’)

-Học sinh làm các bài tập: 1, 2, 5 sgk/6
-Đọc trước bài “Một số ơxít quan trọng”

-Xem lại bài tốn tính % về khối lượng các chất trong hh
5. Rút kinh nghiệm :

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Tuần : 2 Ngày soạn: 20/8/2012

Tiết : 3 Ngày dạy: 27/8/2012

MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG

A. CANXI OXIT 
I/ Mục tiêu bài học :

1.Kiến thức :

-Hs hiểu đc những tính chất hoá học của canxi oxit (CaO).
-Biết được các ứng dụng của canxi oxit.

-Biết được các phương pháp điều chế CaO trong phịng thí nghiệm và trong cơng nghiệp.
-Tính được tỷ lệ % về khối lượng các oxit trong hh 2 chất

2.Kĩ năng

-Rèn luyện kĩ năng viết các phương trình phản ứng của CaO và khả năng làm các bài tập hố
hoc.

-Làm thí nghiệm hóa học

3.Giáo dục : Tính ham học ở HS qua bọ môn thực nghiệm
II/ Chuẩn bị: Chuẩn bị các thí nghiệm SGK

1.Hóa chất: CaO, dd HCl, dd H2SO4 loãng, CaCO3

2.Dụng cụ : 4 ống nghiệm, kẹp gỗ, cốc tt, ống hút, đèn cồn

III/ Tiến trình bài giảng:

1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: (7’)

-HS1Nêu các t/c hoá học của oxit bazơ, viết các PTPƯ minh hoạ
( HS nêu t/c; lưu lại ở góc bảng phải để dùng cho học bài mới)

-HS2 làm bài tập 1 SGK
3. Bài mới: GV dẫn dắt vào bài mới

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

15’ Hoạt động 1:
GV

khẳng định: CaO thuộc loại oxit bazơ. 
Nó có các t/c hố học của oxit bazơ (ghi ở
góc bảng phải)

GV yêu cầu HS quan sát một mẩu CaO, và 
nêu các t/c vật lí cơ bản

GV: Chúng ta hãy thực hiện một số thí 
nghiệm để chứng minh các t/c của CaO
GV: Yêu cầu HS làm thí nghiệm

- Cho 2 mẩu nhỏ CaO vào ống nghiệm 1 và
ống nghiệm 2.

- Nhỏ từ từ nước vào ống nghiệm 1 (dùng
đũa thủy tinh trộn đều)

- Nhỏ dd HCl vào ống nghiệm 2
HS: làm thí nghiệm và quan sát
GV: Gọi HS nhận xét và viết PTPƯ

I. Tính chất của canxioxit:

1) Tính chất vật lí

-CaO là chất rắn, màu trắng,
-to nóng chảy = 2585oC

GV: Nhờ t/c này CaO được dùng để khử 
chua đất trồng trọt, xử lí nước thải của
nhiều nhà máy hố chất

GV: Thuyết trình: Để CaO trong kk ở nhiệt 
độ thường CaO hấp thụ CO2 tạo

canxicacbonat (Liên hệ núi đá vôi, động
Phong nha kẻ bàng).

HS: Viết PTPƯ và rút ra kết luận

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

2’

6’

Hoạt động 2:

GV: Các em hãy nêu ứng dụng của Canxi 
oxit

HS: Nêu ứng dụng
Hoạt động 3

GV: Trong thực tế người ta sx CaO từ 
nguyên liệu nào?

HS: Trả lời câu hỏi

GV Thuyết trình về các p/ư hh xảy ra trong 
lị nung vơi ; Nhiệt sinh ra phân huỷ đá vôi
thành vôi sống

HS Viết PTPƯ

GV: Gọi HS đọc bài Em có biết
-GV đặt một số câu hỏi HS trả lời.

CaO + H2O  Ca(OH)2

b) Tác dụng với axit

VD: CaO + 2HCl  CaCl2 + H2O
c) Tác dụng với oxit axit

CaO(r) + CO2(k) CaCO3(r)
Kết luận: Canxi oxit là oxit bazơ
II. ứng dụng của canxi oxit
SGK

III. Sản xuất canxi oxit

- Nguyên liệu: Đá vôi, chất đốt (than đá, củi, 
dầu…)

- Các p/ư hh xảy ra trong lị nung vơi
C + O2

t

  CO2
CaCO3

t

  CaO + CO2
IV. Củng cố: (13’)

Bài 1: Viết PTPƯ cho mỗi biến đổi sau:
Ca(OH)2
CaCO3 CaO CaCl2

Ca(NO3)2
CaCO3

Bài 2: Cho 20g hh gồm CuO và MgO bị khử hồn tồn bởi khí H2 sau phản ứng thu được 0,18g
H2O.

a.Tính khối lượng mỗi chất có trong hh ?
b.Tính % về khối lượng mỗi chất trong hh ?
HS làm bài tập

GV gọi HS chữa bài tập, tổ chức cho HS n/x và GV chấm điểm
V. Dặn dò (2’)

-Làm các bài tập sách giáo khoa

-Làm các bài tập liên quan đến tính % các chất trong hh về khối lượng, về thể tích
-Xem bài mới.

---Tuần : 2 Ngày soạn: 22/8/2012

Tiết : 4 Ngày dạy: 29/8/2012

MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiếp theo)
B. LƯU HUỲNH ĐIOXIT (SO2)
I/Mục tiêu bài học :

1.Kiến thức:

-Học sinh biết đượcc các tính chất của SO2.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

-Biết phân loại các oxit

-Tính % về khối lượng và thể tích các oxit
2.Kĩ năng:

-Rèn luyện khả năng viết phương trình phản ứng và kĩ năng làm các bàI tập tính tốn theo
phương trình hóa học.

-Phân loại được các oxit
II/Tiến trình bài giảng:
 1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra- chữa bàI tập: (10’)

1. Nêu t/c hh của o xit a xit- viết các PTPƯ minh họa
( HS viết t/c ở góc phải bảng để sử dụng cho bài mới)
2. Chữa bài 4 (SGK)

( CM Ba(OH)2 = 0,5M; mBaCO3 = 19,7 gam)
 3. BàI mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

15’

3’

7’

GV giới thiệu các t/c vật lí
GV: Giới thiệu:

Lưu huỳnh đI o xit có t/c hh của o xit a xit
( Các t/c ghi ở góc bảng)

HS: nhắc lại từng t/c và viết PTPƯ minh 
họa

GV: SO2 là chất gây ô nhiễm kk, là một
trong những ng/nhân gây mưa axit
HS đọc tên các muối tạo thành
HS tự rút kết luận về t/c hh của SO2

Hoạt động 2: ứng dụng

GV giới thiệu các ứng dụng của SO2
Hoạt động 3: Điều chế

GV giới thiệu cách đ/c SO2 trong PTNo
HS viết PTPƯ

GV :Bổ sung thêm một số cách khác

GV: Giới thiệu cách điều chế b) và trong 
công nghiệp

GV Gọi HS viết các PTPƯ

? SO2 thu bằng cách nào trong những cách
sau:

a) Đẩy nước

b) Đẩy k/k ( úp bình thu)

c) Đẩy k/k (Ngửa bình thu)? Giải thích

I. Tính chất của lưu huỳnh đi oxit:
1. Tính chất vật lí( SGK)

2. Tính chất hóa học:
a) Tác dụng với nước:

SO2(k) + H2O(l)   H2SO3(l)
A xit sun fu zơ
b) Tác dụng với d/d ba zơ:

SO2 + Ca(OH)2  Ca SO3 + H2O

c) Tác dụng với oxit ba zơ:
SO2 + Na2O  Na2SO3

KL: Lưu huỳnh đi oxit là o xit a xit
II. Ứng dụng của lưu huỳnh đi oxit:

(SGK)
III. Điều chế lưu huỳnh đi oxit:

1. Trong phòng TNo :

a) Muối sun fit + axit (d/d HCl, H2SO4)
VD: Na2SO3+H2SO4   Na2SO4+H2O+SO2
b) Đun nóng H2SO4 đặc với Cu

Cu + 2H2SO4đặc

t

  CuSO4 +SO2 + H2O
2. Trong công nghiệp:

- Đốt lưu huỳnh trong k/k :
S + O2

t

  SO2 
- Đốt quặng Pirit sắt:

4 FeS2 + 11O2

t

  2Fe2O3 + 8SO2 
- Thu khí: Đẩy kk (úp bình)

IV/

Luyện tập- Củng cố : (8’)

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

-HS làm bài 1 (11-SGK)
-Viết PTHH hoàn thành sơ đồ

S -- > SO2 ---- > CaSO3 ---- > SO2 ---- > SO3 --- > H2SO4 ----> SO2
-GV hướng dẫn bài 3 SGK

V

. Dặn dò : 2p

-Làm các bài tập còn lại SGK: 2,3,4,5,6( SGK-11)

-HS về xem trứơc bài axit, chuẩn bị một số kim loại: Al, Fe,Cu

---Tuần :3 Ngày soạn: 28/8/2012

Tiết : 5 Ngày dạy: 3/9/2012

TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA A XIT

I/Mục tiêu bài học :

1.Kiến thức: Biết được:

- Tính chất hố học của axit: Tác dụng với quỳ tím, với bazơ, oxit bazơ và kim loại.
- Tính chất, ứng dụng, cách nhận biết axit HCl, H2SO4 lỗng

2.Kĩ năng

- Quan sát thí nghiệm và rút ra kết luận về tính chất hố học của axit.

- Dự đoán, kiểm tra và kết luận được về tính chất hố học của axit HCℓ, H2SO4 lỗng.
- Viết các phương trình hố học chứng minh tính chất của H2SO4 lỗng

- Tính nồng độ hoặc khối lượng dung dịch axit HCℓ,H2SO4 trong phản ứng.
II/Chuẩn bị :

1.Hóa chất : Đồng, kẽm, Q tím , d/d HCl, d/d NaOH, Phenolphtalein.
2.Dụng cụ: Kẹp gỗ, ống hút, 5 ống nghiệm

Sử dụng cho các TNo: 1, 2-thêm ống2 đựng Cu để đối chứng;
TNo 3-thaybằng NaOH có nhỏ Phenolphtalein để thấy dấu hiệu p/ư
- Bảng phụ: Đáp án bài 1(40-SBS)

III/Tiến trình bàI giảng:
1/ ổn định lớp:

2/Kiểm tra- Chữa bài tập : ( 10’)
-HS1 : Làm bài 2 SGK/11
-HS2 : làm bài 6 SGK/11

-HS 3: Dò lý thuyết liên quan đến oxit
=> GV sữa bài , nhận xét cho điểm
 3/BàI mới:

TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
24’ HS làm T/no nhỏ 1 giọt d/d HCl vào mẩu

giấy q tím-> Rút ra n/x

Bài tập1: Trình bày p/p hh để phân biệt 
các d/d ko màu: NaCl, NaOH, HCl.
HS làm bài- HS khác n/x sửa sai. 
GV

Đưa ra đáp án đúng

GV hướng dẫn các nhóm làm thí nghiệm
HS làm thí nghiệm:

- Cho 1 ít kim loại Zn vào Ơ/no 1

I. Tính chất hóa học của a xit: 
1. a xit làm đổi màu chất chỉ thị:
KL:D/d axit làm q tím hóa đỏ.
Bài 1: Dùng QT

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

2’

- Cho 1 ít Cu vào Ơ/No 2

- Nhỏ 1ml d/d HCl vào Ô/No và quan sát
HS nêu hiện tượng , nhận xét , Viết PTPƯ.
HS viết PTPƯ giữa Al, Fe với d/d HCl , 
D/d H2SO4 loãng

GV Gọi HS nêu kết luận

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm 
Lấy 1 ml d/d NaOH vào ống No nhỏ 1
giọt phenolphthalein vào ống nghiệm- nhỏ
từ từ H2SO4 vào,quan sát, giải thích h/t ?
HS tiến hành theo hướng dẫn , nêu hiện 
tượng và viết PTPƯ

(D/d NaOH có phenolphtalein từ màu 
hồng trở về ko màu)

GV gọi HS nêu kết luận
HS nêu kết luận

HS nhớ lại t/c và viết PTPƯ minh họa

GV giới thiệu các a xit mạnh, yếu

Zn + 2HCl  ZnCl2 + H2

KL

D/d a xit t/d nhiều KL tạo muối và giải phóng
H2

2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2

Lưu ý: A xit HNO3 , H2SO4 đặc t/d được với
nhiều KL, nhưng ko giải phóng H2

3. Tác dụng với ba zơ:

2NaOH + H2SO4  Na2SO4+ 2H2O

- A xit t/d với ba zơ tạo muối và nước

- P/ư giữa a xit với ba zơ gọi là p/ư trung hòa
4. A xit t/d với o xit ba zơ:

Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O

A xit t/d với o xit ba zơ tạo muối và nước.
*. Chú ý: Với Fe3O4 là hỗn tạp khi tác dụng với
axit (HCl, H2SO4(l)..) tạo hỗn hợp 2 muối
Fe3O4 + 8HClFeCl2 + 2FeCl3 + H2O
5. Tác dụng với muối:( Học sau)

II. A xit mạnh và a xit yếu:

-Axit mạnh : HCl, H2SO4, HNO3..
-Axit TB: H3PO4, H2SO3...

-Axit yếu: H2S, H2CO3...

IV/Luyện tập củng cố: (8)

-HS nhắc ND chính của bài

-Bài tập 2:Viết PTHH xảy ra nếu có khi cho lần lượt các chất: Al2O3, Mg, FeO, SO2, Zn(OH)2,
CaO tác dụng với

a.dd HCl b.H2O c. Al

-Bài 3: Bằng pp hóa học hãy nhận biết các chất mất nhãn

a. dd HCl , NaOH , Na2SO4 b.Các chất rắn : CaO, Na2O, CuO, BaO
V/Dặn dò : (1’)

-Làm bài tập : 1,2,3,4(SGK); 1,2,3(SBT)

-Xem lại bài toán liên quan đến C%, CM và mdd (spu).

………

Tuần :3 Ngày soạn: 28/8/2011

Tiết : 6 Ngày dạy: 1/9/2011

MỘT SỐ AXIT QUAN TRỌNG

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức:

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

-Biết được cách viết đúng các PTPƯ thể hiện tính chất hố học chung của axit

-Vận dụng những tính chất của HCl, H2SO4 trong việc giải quyết các bài tập định tính và định
lượng

-Tính được C%, CM, C% các chất sau phản ứng.
2.Kĩ năng:

-Nhận biết một số chất
-Kĩ năng tính tốn..
II. Chuẩn bị:

- dd HCl, ddH2SO4 lỗng, quỳ tím, H2SO4 đặc, Al hoặc Zn hoặc Fe, Cu(OH)2, ddNaOH, CuO,
Cu

- Giá ống nghiệm, ống nghiệm, kẹp gỗ
III. Tiến trình bài giảng:

1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: (7’)

-HS1:Nêu các tính chất hố học chung của axit
-HS2: Sữa bài 2/14

-HS3: Sữa bài 3/14

=> GV nhận xét, sữa bài và cho điểm
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

15’

8’

HS làm thí nghiệm theo nhóm rồi rút ra 
nhận xét, kết luận

GV gọi HS nêu hiện tượng thí nghiệm 
và nêu kết luận

HS: Nêu hiện tượng  Kết luận

GV yêu cầu HS viết phương trình phản 
ứng minh hoạ cho các t/c hố học của
HCl

GV thuyết trình về ứng dụng của HCl

Hoạt động 2: Axit sunfuric

GV Cho HS quan sát lọ đựng H2SO4
đặc, HS nhận xét và đọc SGK
GV hướng dẫn HS cách pha loãng 
H2SO4 đặc vào nước, ko làm ngược lại
GV: H2SO4 lỗng có đủ các t/c hh của
một axit mạnh

GV yêu cầu HS tự viết lại các t/c hh của 
axit, đồng thời viết các ptpư minh hoạ -

với H2SO4

A/ Axit clohiđric:

1. Tính chất vật lí ( SGK)

2. Tính chất hố học
+ D/d HCl tác dụng q tím
+ D/d HCl tác dụng với kim loại
2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2
+ D/d HCl tác dụng bazơ

Cu(OH)2 + 2HCl  CuCl2 + 2H2O
+ D/d HCl tác dụng oxit bazơ

CuO + 2HCl  CuCl2 + H2O

Kết luận: D/d HCl có đầy đủ các t/c của một axit 
mạnh

3.Ứng dụng:

- Điều chế các muối clorua

- Làm sạch bề mặt khi hàn các lá kim loại mỏng
bằng thiếc.

- Tẩy gỉ KL trước khi sơn, tráng mạ kim loại
- Chế biến thực phẩm, dược phẩm

B. Axit sunfuric

1) Tính chất vật lí(SGK)
2) Tính chất hố học:

a) H2SO4 lỗng có đủ các t/c hh của axit
- Làm đổi màu q tím thành đỏ

- Tác dụng với kim loại (Mg, Al, Fe…)
Mg + H2SO4 MgSO4 + H2

- Tác dụng với bazơ

Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
- Tác dụng với oxit:

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

HS thực hiện, HS khác nhận xét.
IV. Luyện tập, củng cố: (12’)

Bài tập 1: Cho các chất sau: Ba(OH)2, Fe(OH)3, SO3, K2O, Mg, Fe, Cu, CuO, P2O5
a) Gọi tên, phân loại các chất trên

b) Viết các ptpư (nếu có) của các chất trên với:
- Nước

- D/d axit H2SO4 loãng
- D/d KOH

Bài 2: Cho 20g dd NaOH 20% tác dụng hồn tồn với 16g dd HCl3,65%.
a.Tính khối lượng chất dư ?

b.Tính mdd sau phản ứng ?

c.Tính C% các chất có trong dd sau phản ứng
=> Gọi 2 HS lên giải ,GV nhận xét cho điểm.
V. Dặn dò (3‘)

-Làm bài tập SGK

-Xem lại tính chất axit,oxit, điều chế một số oxit
-Xem lại cách tính C%,CM

-Làm trước bài tập phần luyện tập chuẩn bị cho tiết KT 45.

---Tuần :4 Ngày soạn: 1/9/2011

Tiết : 7 Ngày dạy: 6/9/2011

MỘT SỐ AXIT QUAN TRỌNG (TIẾP)

I/ Mục tiêu: HS biết được:

1.Kiến thức:

-H2SO4 đặc có những t/c hố học riêng. Tính oxi hố, tính háo nước, dẫn ra được ptpư cho
những tính chất này

-Biết cách nhận biết H2SO4 và muối sunfat

-Những ứng dụng quan trọng của axit này trong đời sống, sản xuất
-Các nguyên liệu và công đoạn s/x H2SO4 trong cơng nghiệp
-Tính được lượng C%, khối lượng dd....

2.Kĩ năng:

-Rèn luyện kĩ năng viết ptpư, kĩ năng phân biệt các lọ hoá chất mất nhãn, kĩ năng làm bài
tập định lượng

-Kĩ năng làm toán nhận biết
II/ Chuẩn bị:

-Hố chất: H2SO4 lỗng, dd BaCl2, dd Na2SO4
-Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp gỗ, đèn cồn, ống hút
III/ Tiến trình bài giảng:

1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ - chữa bài tập:(10’)
-HS 1: trả lời về kiến thức axit , oxit ?
-HS2:bài 6/19

-HS3: bài 7/19

=>. GV gọi HS trong lớp nhận xét, GV chấm điểm
3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

12’

GV nhắc lại nội dung chính của tiết học trước 
và mục tiêu của tiết học này

Hoạt động 1:

GV làm thí nghiệm về t/c đặc biệt của H2SO4
đặc

- Lấy 2 ống nghiệm, cho vào mỗi ống
nghiệm một ít lá đồng nhỏ

2) Axit suufuric đặc có những tính chất 
hố học riêng:

a)

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

3’

4’

- Rót vào ống nghiệm 1: 1 ml dd H2SO4 lỗng
- Rót vào ống nghiệm 2: 1 ml dd H2SO4 đặc
- Đun nóng nhẹ cả 2 ống nghiệm

HS Quan sát hiện tượng

GV gọi một HS nêu hiện tượng và rút ra nhận 
xét

HS nêu hiện tượng thí nghiệm:

- ở ống nghiệm 1: Ko có hiện tượng gì, chứng 
tỏ H2SO4 lỗng ko tác dụng vớiCu

- ở ống nghiệm 2:

+ Có khí ko màu, mùi hắc thốt ra.

+ Đồng bị tan một phần tạo thành d/d màu 
xanh lam

GV: Khí thốt ra ở ống nghiệm 2 là khí SO2;
d/d có màu xanh lam là CuSO4

GV: Gọi một Hs viết phương trình phản ứng
HS: Viết phương trình phản ứng:

GV: Giới thiệu: Ngồi Cu, H2SO4 Đặc cịn tác
dụng đc với nhiều kim loại khác tạo thành muối
sunfat, khơng giải phóng khí H2

HS: Nghe và ghi bài

GV: Hướng dẫn HS làm thí nghiệm:

- Cho một ít đường (hoặc bông vải ) vào
đáy cốc thuỷ tinh.

- GV đổ vào mỗi cốc một ít H2SO4 đặc

(đổ lên đường ).

HS: Làm thí nghiệm, quan sát và nx hiện 
tượng:

-Màu trắng của đường chuyển dần sang màu 
vàng, nâu, đen (tạo thành khối xốp màu đen, bị
bọt khí đẩy lên khỏi miệng cốc ).

-Phản ứng toả nhiều nhiệt.

GV: Hướng dẫn Hs giải thích hiện tượng và nx.
HS: Giải thích hiện tượng và nx:

-Chất rắn màu đen là cacbon (do H2SO4 đã hút

nước )

-Sau đó, một phần C sinh ra lại bị H2SO4 đặc

oxi hoá mạnh tạo thành các chất khi SO2, CO2

gây sủi bọt trong cốc làm C dâng lên khỏi 
miệng cốc.

GV: Lưu ý:

Khi dùng H2SO4 phải hết sức thận trọng.

GV: Có thể hướng dẫn Hs viết những lá thư bí

mật bằng dung dịch H2SO4 lỗng. Khi đọc thư
thì hơ nóng hoặc dùng bàn là.

Hoạt động 2:

GV: Yêu cầu Hs quan sát hình 12 và nêu các 
ứng dụng quan trọng của H2SO4.

HS: Nêu các ứng dụng của H2SO4.
Hoạt động 3:

Nhận xét : H2SO4 đặc nóng t/d với Cu,
sinh ra SO2 và d/d CuSO4

Cu + 2H2SO4đ

t

  CuSO4 + 2H2O + SO2
H2SO4 Đặc còn tác dụng đc với nhiều kim
loại khác tạo thành muối sunfat, khơng
giải phóng khí H2

(Al, Fe khơng phản ứng H2SO4 đặc nguội)
b) Tính háo nước:

C12H22O11

2 4 ( )
0

d
H SO

t
   

11H2O+ 12C

III. ứng dụng 
SGK

IV. sản xuất axit H2SO4

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

6’

GV: Thuyết trình về nguyên liệu sản xuất 
H2SO4 và các công đoạn sản xuất H2SO4.
HS: Hs nghe, ghi bài và viết phương trình phản
ứng.

Hoạt động 4

GV: Hướng dẫn HS làm thí nghiệm

- Cho 1ml dung dịch H2SO4 vào ống nghiệm 1.
- Cho 1ml dung dịch Na2SO4 vào ống nghiệm 2
- Nhỏ vào mỗi ống nghiệm 1 giọt dung

dịch BaCl2 ( (hoặc Ba (NO3)2 Ba (OH)2).)
->Quan sát, nhận xét viết phương trình phản
ứng

HS: Làm thí nghiệm theo nhóm
HS: Nêu hiện tượng

Nhận xét: Gốc Sunfat = SO4 trong các phân tử
H2SO4, Na2SO4 kết hợp với nguyên tố Bari
trong phân tử BaCl2 tạo ra kết tủa trắng là
BaSO4.

GV hướng dẫn HS rút ra kết luận 
GV: Nêu khái niệm về thuốc thử

(FeS2 ).

2) Các cơng đoạn chính:
- Sản xuất lưu huỳnh đioxit
S + O2

t

  SO2
Hoặc:

4FeS2 + llO2

t

  2Fe2O3 + 8 SO2
- Sản xuất lưu huỳnh Trioxit:

2SO2 + O2

0
2 5

t
V O

  
2S03
SO3 + H2O H2SO4

V. Nhận biết Axit Sunfuric và muối 
Sunfat

Dung dịch BaCl2 (Hoặc dung dịch
Ba(NO3)2, dung dịch Ba(OH)2 …được
dùng làm thuốc thử để nhận ra gốc Sunfat.
IV. Luyện tập – Củng cố (7’)

Bài tập 1: Trình bày phương pháp hố học để phân biệt các lọ hoá chất bị mất nhãn đựng các dung 
dịch không mầu sau: K2SO4, KCl, KOH, H2SO4

=>.GV gọi HS lên giải

Bài tập 2 : Hoàn thành các phương trình phản ứng sau:
a) Fe + ?  ? + H2

b) Al + ?  Al2 (SO4 )3 + ?
c) Fe (OH)3 + ?  FeCl3 + ?
d) KOH + ?  K3PO4 + ?
e) H2SO4 + ?  HCl + ?
f) Cu + ?  CuSO4 + ? + ?
g) CuO + ?  ? + H2O
h) FeS2 + ?  ? + SO2
GV: - Gọi Hs lên chữa bài tập 2.

- Tổ chức để các Hs khác nx hoặc đưa ra phương án khác.
=>.GV Nhận xét cho điểm

V/Dặn dò (3’)

-Làm các bài tập : 2,3,5 / 19 SGK 
-Làm các bài tập SGK/21

-Tham khảo bài tập SBT bài 5.7/8;5.4/85.3/7; 4.7/7; 4.5/7; 3.4/5; 2.3/4
-Ôn thêm dấu hiệu nhận biết một số chất.

---Tuần :4 Ngày soạn: 1/9/2011

Tiết : 8 Ngày dạy: 8/9/2011

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tính chất hóa học của o xit và a xit

Mục tiêu : 
1.Kiến thức :

-HS được ôn tập lại các t/c hh của oxit và a xit và mối quan hệ giữa 2 loại chất
-Điều chế được một số chất liên quan như: CaO, SO2, H2SO4

-Nắm được cách tính tốn một số dạng toán liên quan đến khối lượng, C%, chất dư, CM..
-Nhận biết và phân biệt được 1 số chất

2.Kĩ năng:

-Rèn luyện kĩ năng làm các BT định tính và định lượng.
-Nhận biết, phân biệt chất

-Điều chế một số chất.
II/Chuẩn bị :

-Máy chiếu

-2 sơ đồ trống và các mảnh ghép tạo sơ đồ hoàn chỉnh Trang 20-SGK
-HS ơn tập lại các tính chất của oxit axit, o xit ba zơ, a xit.

III/Tiến trình bài giảng:
1.ổn định lớp:

2.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

8’

32’

-GV đặt câu hỏi , HS trả

lời kiến thức liên quan

đến sơ đồ.

-GV treo bức tranh phụ HS
lên bảng chọn tranh và ghép
hoàn thành sơ đồ.

-GV cho HS làm bài tập.
-HS làm vào vở, GV gọi HS
lên bảng sửa

-GV gọi HS nhận xét cho
điểm.

-GV nhận xét và cho điểm.
Các bài 1,2,3,4.

I. kiến thức cần nhớ: 
1.Tính chất hóa học của o xit:

(sgk)

2. Tính chất hóa học của a xit.
(sgk)

II. BàI tập :

1.Bài tập 1: Cho các chất sau:
SO2, CuO, Na2O, CaO, CO2,Al,Ba

Hãy cho biết những chất nào t/d được với:
a) H2O. Viết PTPƯ

b) Axit HCl. Viết PTPƯ
c) dd NaOH.Viết PTPƯ

2.Bài tập 2: Bằng pp hóa học hãy nhận biết các chất mất 
nhãn.

a. Các dd HCl, H2SO4, Na2SO4, NaCl
b. Các oxit CaO, BaO, K2O, Al2O3
c. Các chất khí : CO2, SO2, O2

3.Bài tập 3: Hòa tan 1,2 gam Mg bằng 50 ml d/d HCl 3M.
a) Viết PTPƯ.

b) Tính thể tích khí thốt ra( ở đktc

c) Tính CM của d/d thu được sau p/ư(coi Vd/d sau p/ư thay đổi
ko đáng kể so với Vd/d HCl đã dùng)

4.Bài tập 4: Viết PTHH thực hiện dãy chuyển hóa

1 2 3 4

2 3 2 3 2

1 2 3 4 5

2 3 2 4 2 2 3

. ( )

a C CO CaCO CO Ca HCO

b S SO SO H SO SO H SO

       

         

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Bài tập về nhà

Bài 5: Cho 14,4g hh gồm Cu và CuO tác dụng vừa đủ với m g dd HCl 20% thu được dd A 
duy nhất và 6,4g chất rắn B.

a.Tính % về khối lượng các chất trong hh
b.Tính m

c.Tính C% các chất có trong dd sau phản ứng.
- 2,3,4,5(SGK) ; 1,2,3,4(SBT)

-Ôn lại cách giải các bài toán 1,2,3.

-HS về xem bài thực hành trước và ôn bài chuẩn bị cho tiết kiểm tra..

Tuần:5 Ngày soạn: 5/9/2011

Tiết : 9 Ngày dạy: 12/9/2011

THỰC HÀNH

I/

Mục tiêu :

1.Kiến thức: Biết được:

- Mục đích, các bước tiến hành, kĩ thuật thực hiện các thí nghiệm:
- Oxit tác dụng với nước tạo thành dung dịch bazơ hoặc axit.

- Nhận biết dung dịch axit, dung dịch bazơ và dung dịch muối sunfat.
2.Kĩ năng

- Sử dụng dụng cụ và hố chất để tiến hành an tồn, thành cơng các thí nghiệm trên.

- Quan sát, mơ tả, giải thích hiện tượng và viết được các phương trình hố học của thí nghiệm.
Phản ứng của CaO và P2O5 với nước; Nhận biết các dung dịch axit H2SO4 , HCl và muối sunfat

- Viết tường trình thí nghiệm.

II/Chuẩn bị :

-Có sử dụng đèn chiếu

-Sử dụng cho 4 nhóm/1 lớp; mỗi nhóm gồm:

- Hóa chất: Vơi sống, P, d/d BaCl2, nước,; 3 lọ hóa chất khơng nhãn- có đánh số thứ tự : d/d
H2SO4, HCl, Na2SO4,

- Dụng cụ: 1 lọ t/t, 1 thìa sắt, 3 ơ/nghiệm có đánh số thứ tự, 1 Ô/no ko đánh số, đèn cồn
III/Tiến trình bài giảng:

1.Ổn định lớp:
 2. Kiểm tra: (3’)

- Kiểm tra dụng cụ, hóa chất
- Tính chất hh của o xit ba zơ
- Tính chất hh của o xit a xit
- Tính chất hh của a xit.
III. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

27’

HS tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn
SGK,Quan sát n/x, giảI thích h/tượng

=> Kết luận về t/c hh của CaO

Tiến hành tương tự phần a

I. Tiến hành thí nghiệm:
1. Tính chất hóa học của o xit:

a) thí nghiệm1: Phản ứng của can xi o xit với 
nước.

-N/x:

+ Mẩu CaO nhão ra.
+ P/ư tỏa nhiều nhiệt.

+ Thử d/d sau p/ư bằng giấy q tím: Giấy
quỳ tím chuyển xanh

-> D/d thu được có tính ba zơ
CaO + H2O -> Ca(OH)2

=> CaO có t/c hh của o xit ba zơ

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

10’

-N/x:

+ Đốt P tạo những hạt nhỏ , trắng, tan được
trong nước tạo d/d trong suốt.

+ nhúng 1 mẩu q tím vào d/d đó , q tím
hóa đỏ, chứng tỏ d/d thu được có tính a xit

=> Rút ra KL

GV hướng dẫn HS cách làm:
- Phân loại và gọi tên 3 chất.

- Dựa vào t/c hh khác nhau để phân biệt
chúng

+ D/d a xit làm q tím ngả đỏ.
+ Nếu nhỏ d/d HCl và H2SO4 thì chỉ
có d/d H2SO4 xuất hiện kết tủa trắng.
HS nêu cách làm:….(SGK)

Các nhóm HS tiến hành Tno
Các nhóm báo cáo K/q TNo

P2O5 có t/c của o xit a xit
4P + 5O2 -> 2P2O5
P2O5 + 3H2O -> 2H3PO4
2. Nhận biết các d/d.

Thí nghiệm 3: Có 3 lọ ko nhãn, mỗi lọ đựng một
trong 3 d/d là: H2SO4, HCl, Na2SO4 . Hãy tiến
hành những Tno nhận biết các lọ hóa chất đó

Kết quả Tno:

- Lọ 1 đựng d/d:………
- Lọ 2 đựng d/d…………
- Lọ 3 đựng d/d…………..

II. Viết bản tường trình: 
IV. GV nhận xét giờ thực hành (3’)

HS vệ sinh phòng thực hành
V. Dặn dị: (2’)

- HS về ơn tập chuẩn bị cho bài kiểm tra

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

---Tuần:5 Ngày soạn: 7/9/2011

Tiết : 10 Ngày dạy: 17/9/2011

KIỂM TRA 45’ – BÀI SỐ 1

I/Mục tiêu:

-Kiểm tra các KT trọng tâm của chương 1 , phần o xit và a xit để đánh giá đúng kết qua học tập 
của HS.

-Rèn luyện kĩ năng làm bài tập định tính và định lượng ; 
II/ Ma trận đề kiểm tra

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐAK PƠ

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA ĐỊNH KỲ
Năm học: 2011-2012

MƠN: HĨA HỌC LỚP: 9

Thời gian làm bài: 45 phút (Trắc nghiệm: 15 phút)

(Khơng tính thời gian phát đề)

(Mã đề: 2011-H9–01)

Nội dung
kiến thức

Mức độ nhận thức

Cộng

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng ở

mức cao hơn

TN TL TN TL TN TL TN TL

1- Oxit -Phân loại, tính
chất hóa học, điều
chế, ứng dụng.

Tính theo

CTHH hoặc
tính theo PTHH

Số câu 2 2 4

Số điểm 0,5 0, 5 1,0

2- Axit -Tính chất của
axit, ứng dụng,
điều chế H2SO4
-Giáo dục về an
toàn TN.

Chứng minh tính
chất axit, nhận
biết.

Tính theo

PTHH

Số câu 4 1 5

Số điểm 1,0 1,5 2,5

3-Thí

nghiệm,thực
hành về
t/chất oxit &
axit

Giải thích hiện
tượng.

Số câu 1

Số điểm 0,5

4- Tổng hợp
các nội dung
trên.

Hoàn thành sơ đồ
pư ( hoặc chuyển
hóa,)

Bài tốn liên quan đến dd
( 3,0)

Số câu 1 1 1 3

Số điểm 1,0 2,0 2,5 1,0 6,0

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

TSđiểm 2,5 3,5 0,5 3,5 10,0
Ghi chú: Ở chủ đề 4: cấp độ nhận biết có 1 câu TNKQ 1,0 điểm, GV thiết kế đề theo một trong
các dạng : ghép đôi, điền khuyết hoặc trắc nghiệm đúng – sai ( gồm 4 ý nhỏ, mỗi ý 0,25 điểm)
Đề KT phải cho kèm nguyên tử khối và số proton nếu có liên quan đến việc tính tốn.

Khơng được ra đề KT có liên quan đến nội dung KT giảm tải của BGD-ĐT.
III/Tiến trình giờ kiểm tra:

1.Ổn định lớp:
2.Phát đề.

………..

Trường THCS Nguyễn Du Bài kiểm tra số 1 – Năm 2011 -2012

Lớp: 9… Mơn : Hóa Học

HS:……….. Thời gian: 45’

Điểm Nhận xét GV:

I/ TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN (3,0 ĐIỂM )

&.Khoanh tròn vào một chữ A,B,C,D trước câu trả lời đúng

Câu 1: oxit bazơ nào sau đây được dùng làm chất hút ẩm ( Chất làm khơ ) trong phịng thí nghiệm

A. CuO B. ZnO C. CaO D. Al2O3

Câu 2: Chất SO2 được tạo thành từ phản ứng nào trong các phản ứng sau ?

A. FeS2 + HCl B.Mg + H2SO4(l)

C. Cu(OH)2 + H2SO4(l) D.Ag + H2SO4đặc,nóng
Câu 3: Để thu được H2SO4lỗng từ H2SO4đặc ta phải làm gì ?

A.Nung H2SO4 lỗng B.Cho H2O vào H2SO4 đặc
C.Cho H2SO4 đặc vào H2O D.Nung H2SO4 đặc.
Câu 4: Axit HCl có thể tác dụng được với tất cả các chất nào trong câu sau

A. CuO, Mg ,Mg(OH)2, Ag B. Al2O3 , Zn(OH)2 ,BaO , SO2

C. Fe3O4, Na, CO ,Cu(OH)2 D. CuO , MgO, Zn(OH)2,Fe3O4

Câu 5: Cho m (g) Fe(OH)2 vào cốc đựng H2SO4 đặc ,nóng phản ứng xong thu được 3,36 lít SO2( đktc).
Vậy giá trị m là ?

A.24 g B.25g C.26g D.27g

Câu 6: Cho sơ đồ : R -- > RO2 -- > RO -- > RO2 -- > Na2RO3, cho biết R là

A. S B. Ca C. P D. C

Câu 7: Cho 0,2 mol HCl phản ứng hoàn toàn với 200ml dd Ca(OH)21M. Nếu nhúng quỳ tím vào
sản phẩm thu được thì quỳ tím ?

A. Hóa đỏ B.Hóa xanh C.Hóa hồng D.Khơng đổi màu

Câu 8: Trong các phản ứng sau, phản ứng nào không xảy ra ?

A. CO2 + KOH B. SO2 + Al2O3 C.N2O5 + H2O D.NO2 + NaOH

Câu 9: Hãy ghi Đ nếu nội dung thí nghiệm và hiện tượng đúng, ghi S nếu nội dung thí nghiệm và 
hiện tượng sai vào cột trả lời trong các ý sau.

Nội dung thí nghiệm và hiện tượng Trả lời

1. Cho CuO tác dụng HCl tạo ra dung dịch khơng màu

2.Cho 2,7g Al vào bình đựng dd HBr thì khối lượng bình đựng dd HBr tăng 2,7g
3.Cho sắt tác dụng với dd H2SO4 lỗng có hiện tượng sũi bọt, kim loại tan dần.
4. Cho H2SO4 đặc vào đường ăn, đường an sẽ không thay đổi

II. PHẦN TỰ LUẬN ( 7,0 điểm )

Câu 1: (2,0 điểm) Viết PTHH hoàn thành sơ đồ chuyển hóa

1 2 3 4

2 3 2 2 4( Ỉc nãng)

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Câu 2: (1,5 điểm) Bằng phương pháp hóa học hãy nhận biết các chất rắn đựng trong các lọ mất 
nhãn. Gồm : BaO , Na2O , Mg.

Câu 3: (3,5 điểm)

Cho 13,36g hỗn hợp gồm Fe, FeO tác dụng vừa đủ với m (g) dd HCl 20% thu được một dung
dịch muối và 4,48 lít khí ( đktc).

a. Viết PTHH và tính % về khối lượng các chất trong hh ban đầu ?
b.Tính giá trị m ?

c. Nếu Cho 13,36g hỗn hợp Fe và FeO bình đựng H2SO4 đặc nóng (dư) có khí mùi xốc (hắc) sinh
ra, thì khối lượng bình đựng H2SO4 đặc nóng (dư) tăng hay giảm bao nhiêu gam ?

(Cho biết : Fe = 56 ; S =32 ; O = 16; Cl = 35,5; H = 1; Ca =40 ; Al =27 ; Br =80 )
Giáo viên coi kiểm tra khơng hướng dẫn gì thêm

---ĐÁP ÁN - BIỂU BIỂM MƠN HĨA HỌC 9

BÀI KIỂM TRA SỐ 1 
Năm học : 2011 -2012

I/ TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN ( 3,0 điểm )

&.Khoanh tròn vào một chữ A,B,C,D trước câu trả lời đúng
Câu 1- > 8:

Câu 1 2 3 4 5 6 7 8

Đáp án C D C D D D B B

Câu 9:

1. S 2. S 3. Đ 4. S

II. PHẦN TỰ LUẬN ( 7,0 điểm )

Câu 1: (2,0 điểm) Mỗi phương trình hồn thành đúng được 0,5 đ

2 2

2 2 3 2

2 3 2 2

2 4( ) 4 2 2

1. 2 2 2

2. 2

3. 2 2

4. 2 t 2

K H O KOH H

KOH SO K SO H O

K SO HCl KCl SO H O

Cu H SO CuSO SO H O

   

  

   

 đ    

Câu 2: (1,5 điểm )

Bài giải Điểm

-Trích mỗi chất một ít làm thí nghiệm
-Chọn H2SO4(l) làm thuốc thử nhận ra
+ Mg vì phản ứng có khí sinh ra

PT : Mg + H2SO4 (l)  MgSO4 + H2

+ BaO vì có phản ứng và tạo tủa trắng

PT: BaO + H2SO4 (l)  BaSO4 + H2O
+ Na2O vì tan khơng tạo tủa, khơng tạo khí

PT : Na2O + H2SO4(l)  Na2SO4 + H2O

0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ

Câu 3: ( 3,5 điểm )

Bài giải Điểm

a. (1,5 điểm )
2

4, 48

0, 2 ( )
22, 4

H

n   mol

Chỉ có Fe tác dụng với dd HCl để sinh khí H2
PT: Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 (1)
0,2 0,4 0,2 (mol)

mFe = 0,2 * 56 = 11,2 (g)

= > m = 13,36 – 11,2 = 2,16 (g)

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

11, 2

% *100% 83,8% ;

13, 36

% 100% 83,8% 16, 2%

Fe

FeO

 

   

b. (1,0 điểm )
nFeO =

2,16

0,03( )
72

FeO

n  mol

PT : FeO + 2HCl  FeCl2 + H2O (2)
0,03 0,06 (mol)

Từ (1) và (2) ta được : nHCl(phản ứng) = 0,4 + 0,06 = 0,46 (mol )
mHCl (phản ứng) = 0,46 * 36,5 = 16,79 (g)

16, 79*100

83, 95( )
20

HCl

m m   g

c. (1,0 điểm )

PT : 2 Fe + 6 H2SO4 đặc nóng  Fe2(SO4)3 + 3SO2  + 6 H2O (3)
0,2 0,3 (mol)
2 FeO + 4 H2SO4 đặc nóng  Fe2(SO4)3 + SO2  + 4 H2O (4)

0,03 0,015 (mol)
Từ (3) và (4) ; nSO2 0,3 0,015 0,315(  mol)

Khối lượng bình đựng axit H2SO4 đặc nóng giảm

2 4 (gi m¶ ) 2 ( ) 0,315*64 13,36 6,8( )

H SO SO hh Fe FeO

m m  m     g

0,25đ
0,25đ
0,25đ

0,25đ

0,25đ
0,25đ
0,25đ

0,25đ
&. Chú ý: Nếu HS giải các cách khác nhau đúng vẫn được điểm tối đa

---THỐNG KÊ ĐIỂM KIỂM TRA

---Tuần: 6 Ngày soạn: 13/9/2011

Tiết : 11 Ngày dạy: 19/9/2011

TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA BA ZƠ

I/Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

Tính chất hố học chung của bazơ (tác dụng với chất chỉ thị màu, và với axit); tính chất hố
học riêng của bazơ tan (kiềm) (tác dụng với oxit axit và với dung dịch muối); tính chất riêng
của bazơ không tan trong nước (bị nhiệt phân huỷ).

2.Kĩ năng

-Tra bảng tính tan để biết một bazơ cụ thể thuộc loại kiềm hoặc bazơ khơng tan.

-Quan sát thí nghiệm và rút ra kết luận về tính chất của bazơ, tính chất riêng của bazơ khơng tan.
-Nhận biết môi trường dung dịch bằng chất chỉ thị màu (giấy quỳ tím hoặc dung dịch
phenoℓphtalêin);

-Viết các phương trình hố học minh hoạ tính chất hố học của bazơ.
II/Chuẩn bị:

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

-Dụng cụ: 2 ống nghiệm, đèn cồn, ống hút.
-> Sử dụng cho Tno phần 1, 4

2. HS chuẩn : Xem trước bài ở nhà.
III/Tiến trịnh bài giảng:

1.ổn định lớp
2.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

25’

HS làm Tno theo hướng dẫn SGK
=> Đại diện các nhóm HS nêu n/x

Bài tập 1: Có 3 lọ ko nhãn, mỗi lọ đựng 1 
trong các d/d ko màu sau: H2SO4, Ba(OH)2,
HCl.

Hãy trình bày cách phân biệt các lọ d/d trên
mà chỉ dùng q tím

(Dùng q tím, nhận được d/d Ba(OH)2.

Cịn lại 2 d/d a xit , dùng d/d BaCl2 , nhận

được H2SO4.)

HS nhớ lại t/c này (Bài o xit) viết PTPƯ
minh họa

Gvcho HS viết một số PT liên quan

HS nhớ lại KT bài a xit

P/ư giữa a xit và ba zơ gọi là p/ư gì?
Gvcho HS viết một số PT liên quan

-GV hướng dẫn cho HS biết bazo tác dụng
với muối

HS làm Tno nung Cu(OH)2 . nhận xét màu
của chất rắn trước và sau khi nung

* Chú ý : Ca(OH)2 cũng bị nhiệt phân hủy
Ca(OH)2

t

  CaO + H2O

1. Tác dụng của d/d ba zơ với chất chỉ thị màu:

- D/d ba zơ(Kiềm) làm đổi màu chất chỉ thị:
+ Quì tím ngả xanh.

+ Phenoltalein ko màu ngả đỏ

2. Tác dụng của d/d ba zơ vói o xit a xit:

D/d ba zơ t/d với o xit a xit tạo muối và nước
Ca(OH)2 + SO2  CaSO3 + H2O

3. Tác dụng với a xit:

Ba zơ tan và ko tan đều t/d được với a xit
tạo muối và nước.

Fe(OH)3 +3HCl  FeCl3 + 3H2O
Ba(OH)2 +2HNO3  Ba(NO3)2 +2H2O
4.Tác dụng với muối:

FeSO4 + NaOH  Fe(OH)2 + Na2SO4

-Bazo tác dụng với muối tạo muối mới và bazo
mơi.

-ĐK: Theo phản ứng trao đổi.
5. Ba zơ ko tan bị nhiệt phân hủy :

Hầu hết Ba zơ không tan bị nhiệt phân hủy tạo
Oxit bazo và nước

Ví dụ : Cu(OH)2

t

  CuO + H2O

IV. Luyện tập, củng cố: (17’)

HS làm vào vỡ sau một thời gian GV gọi đem vở lên chấm và cho điểm.
1. Cho các chất sau:Cu(OH)2, MgO, Fe(OH)3, NaOH, Ba(OH)2.

a.Phân loại các chất trên.

b.Trong các chất trên, chất nào t/d với:
- D/d H2SO4 lỗng

- Khí CO2

=>. Chất nào bị nhiệt phân hủy? Viết các PTPƯ xảy ra.

2. Bằng pp hóa học hãy nhận biết các chất mất nhãn :Các dd CaCl2, MgSO4, NaOH, Ca(OH)2
V. Dặn dò (3’)

- Làm bài tập SGK 1,2,3,4,5(SGK) và 1,2,3(SBT)
-Xem trước bài học hôm sau

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

---Tuần :6 Ngày soạn: 18/9/2011

Tiết : 12 Ngày dạy: 22/9/2011

MỘT SỐ BA ZƠ QUAN TRỌNG

A.NAT RI HI Đ RO XIT

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

-Tính chất hố học của một số bazo quan trọng như NaOH , và quá trình sản xuất NaOH.
-Ứng dụng của natri hiđroxit NaOH phương pháp sản xuất NaOH từ muối ăn.

2.Kĩ năng

- Tra bảng tính tan để biết một bazơ cụ thể thuộc loại kiềm hoặc bazơ không tan.
- Quan sát thí nghiệm và rút ra kết luận về tính chất của NaOH.

- Nhận biết môi trường dung dịch bằng chất chỉ thị màu (giấy quỳ tím hoặc dung dịch
phenoℓphtalêin); nhận biết được dung dịch NaOH

- Viết các phương trình hố học minh hoạ tính chất hố học của bazơ.
- Tìm khối lượng hoặc thể tích dung dịch NaOH tham gia phản ứng.
II. Chuẩn bị:

1. Hóa chất & dụng cụ :
-NaOH khan , nước

-1 ống nghiệm, thìa thủ tinh, nhiệt kế.
- Pha chế d/d NaOH

2.HS :

- Xem trước nội dung học

-Xem lại cách tính CM, V,C% và các dạng tốn 1,2,3.

III. Tiến trình bài giảng:

1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra- Chữa bài tập: 10p

a.Nêu các t/c hh của ba zơ tan( kiềm)

(Ghi lại ở góc bảng phải để giữ lại học bài mới.)

b.Nêu các t/c hh của ba zơ ko tan. So sánh t/c của ba zơ tan và ba zơ ko tan
c.1HS chữa BT 2,4 SGK/25.

3.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

12’

HS quan sát NaOH khan trong ống
nghiệm

Cho nước vào Ô/n, lắc đều, xờ tay vào
Ô/n

=> Nhận xét ht

HS đọc SGK để bổ xung các t/c vạt lí của

d/d NaOH

Nat ri hi đ ro xit thuộc loại h/c hh nào?
-> Dự đoán t/c hh của NaOH? Viết PTPƯ
minh họa.

I. Tính chất vật lí: 
SGK

II. Tính chất hóa học:

NaOH có đủ các t/c hh của ba zơ tan:
1. D/d NaOH làm q tím ngả xanh, 
phenoltalein ko màu ngả đỏ

2) Tác dụng với a xit

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

3’

6’

HS quan sát hình vẽ” Những ứng dụng
của NaOH

-> Một em nêu các ứng dụng của NaOH

GV giới thiệu, và giải tích cho HS vì sao
có màng ngăn.

Ngồi Na có thể thay bằng các KL tan khác

như Ca, K, Li, Rb...

2NaOH + SO3 Na2SO4 + H2O
4.Tác dụng với muối:

FeSO4 + NaOH  Fe(OH)2 + Na2SO4
-Bazo tác dụng với muối tạo muối mới và
bazo mơi.

-ĐK: Theo phản ứng trao đổi.
III. Ứng dụng:

SGK

III.Sản xuất nat ri hi đ ro xit:

Điện phân d/d muối natri Clorua hoặc Natri
Bromua bão hịa( có màng ngăn)

2 2 2

2 aX + 2H 2

( à , ...)

  dpcmn    

N O NaOH X H

X l Cl Br

2 cmn 2 2

2 dp 2

NaCl H O    NaOH H  Cl 

IV. Luyện tập củng cố: 9p

HS làm bài tập vào vở, GV chấm. Vở của 1 số HS (HS TB khá )
1. Bài tập 1: Hoàn thành PTPƯ cho sơ đồ sau:

Na  1 Na2O 2 NaOH  3NaCl  4 NaOH  5 Na2SO4
7

NaOH  8 Na3PO4

2.Cho Vml dd HCl 1M tác dụng hoàn toàn với 200g dd NaOH 15% .
a.Tính V ?

b.Tính CM các chất có trong dd sau phản ứng biết DNaOH = 0,8g/cm3.
V. Dặn dò: 2p

Bài 3: Viết PTHH hoàn thành sơ đồ sau:

4 5 6

1 2 3

2 aAlO2 7 ( )3 8 2( 4 3) 9 3

Na  Na O  NaOH   N   Al OH   Al SO   AlCl

-1,2,3,4(SGK); 1,2( SBT)
-Xem bài tiếp theo

-Tiếp tục ôn lại các dạng toán đã học.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

---Tuần :7 Ngày soạn: 20/9/2011

Tiết : 13 Ngày dạy: 24/9/2011

MỘT SỐ BA ZƠ QUAN TRỌNG (tiếp)

B. CANXI HIĐROXIT – THANG PH

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

-Tính chất hố học của một số bazo quan trọng như Ca(OH)2 , và quá trình sản xuất
Ca(OH)2.

-Ứng dụng của natri hiđroxit Ca(OH)2 phương pháp sản xuất Ca(OH)2
2.Kĩ năng

- Tra bảng tính tan để biết một bazơ cụ thể thuộc loại kiềm hoặc bazơ khơng tan.

- Quan sát thí nghiệm và rút ra kết luận về tính chất của Ca(OH)2.

- Nhận biết môi trường dung dịch bằng chất chỉ thị màu (giấy quỳ tím hoặc dung dịch
phenoℓphtalêin); nhận biết được dung dịch Ca(OH)2

- Viết các phương trình hố học minh hoạ tính chất hố học của bazơ.
- Tìm khối lượng hoặc thể tích dung dịch Ca(OH)2 tham gia phản ứng.
II. Chuẩn bị:

1. Hóa chất & dụng cụ :

a. Hóa chất: Vơi tơi chưa pha lỗng, nước, d/d HCl, q tím, phenol talein, nước chanh (ko
đường), d/d a moniac; nước giếng hay nước suối.

b.Dụng cụ: Giấy lọc, phễu, 2cốc tt, ống thổi, đũa thủy tinh , 3 ống nghiệm
-> Sử dụng cho các Tno:

+ Phần 1 : Pha chế dung dịch Ca(OH)2
+ Phần 2a, 2b, 2c,

2.HS :

- Xem trước nội dung học

-Xem lại cách tính CM, V,C% và các dạng tốn 1,2,3.
III.Tiến trình bài giảng:

1.ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ (10’)

-Gọi HS 1 lên dò bài

-Gọi 2 HS lên sữa bài về nhà.
3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

5’

10’

HS pha chế d/d Ca(OH)2 theo hướng dẫn
SGK

=> n/x: Ca(OH)2 ít tan, phần tan trong
nước là d/d can xi hiđroxit( nước vơi
trong)

HS dự đốn t/c hh của Ca(OH)2 và giải
thích lí do chọn

GV giới thiệu các t/c hh của ba zơ đã
được ghi ở góc bảng phải, HS nhắc lại t/c
và viết PTPƯ minh họa

Các nhóm HS làm TNo CM t/c hh của ba
zơ tan

I. Tính chất:

1. Pha chế d/d canxihiđro xit:
HS pha chế d/d Ca(OH)2

2. Tính chất hóa học:

Ca(OH)2 có những t/c hh của ba zơ tan
a) Làm đổi màu chất chỉ thị

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

2’

5’

(HS xẻ đôi lượng d/d Ca(OH) 2 để làm
Tno)

Phần c , dùng hơi thở sục vào nước vôi
trong

HS kể ứng dung của Ca(OH)2 trong đ/s
GV phân tích bản chất của ứng dụng trong
XD

GV giới thiệu về thang pH
Giới thiệu về giấy pH

Hướng dẫn HS xác định độ pH của:
-Nước chanh

-D/d NH3

Nước suối hoặc nước giếng gia đình

sang màu đỏ

b) Tác dụng với a xit:

Ca(OH)2 + 2HCl -> CaCl2 + 2H2O
c) Tác dụng với oxit axit

Ca(OH)2 + CO2 -> CaCO3 + H2O

d) T/d với dd muối ---- >Muối mới + bazo mơi
3.Ứng dụng:

SGK
II. Thang pH:

Người ta dùng thang pH để biểu thị độ axit
hoặc độ ba zơ của d/d.

- Nếu pH = 7 : D/d là trung tính.
- Nếu pH > 7: D/d có tính ba zơ
- Nếu pH < 7: D/d có tính a xit.

PH càng lớn , độ ba zơ của d/d càng lớn; pH
càng nhỏ, độ a xit của d/d càng lớn

IV. Luyện tập , củng cố: 14’
1. Viết PTHH hoàn thành sơ đồ

1 2 3 4 5

2 3 2 2 3 2

( ) ( ) ( )

CaO Ca OH  CaCO  CaCl  Ca OH  Ca HCO

2. Bài tập 1: Có 4 lọ ko nhãn, mỗi lọ đựng 1 d/d ko màu sau: Ca(OH)2, KOH, HCl, Na2SO4.Chỉ
ding q tím, hãy phân biệt các d/d trên

3.Cho 200ml dd HCl2M tác dụng vừa với V lít dd NaOH 1,5M.
a.Tính V ?

b.Tính Vhh sau phản ứng, biết V dd thay đổi không đáng kể ?
c. Tính CM các chất có trong dd sau phản ứng ?

V. Bài tập: (4’)

4. Dẫn 448 ml CO2 (đktc) sục vào bình chứa 100ml dd KOH 0,25M. Tính khối lượng muối tạo
thành.

5.Dẫn 3,36 lít CO2 (đktc) sục vào bình chứa 200g dd Ba(OH)2 8%. Tính khối lượng muối tạo
thành.

- Làm bài tập SGK
-Xem trước bài muối

---Tuần :7 Ngày soạn: 20/9/2011

Tiết : 14 Ngày dạy: 27/9/2011

TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MUỐI

(Dạy máy chiếu)

I.Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được

- Tính chất hố học của muối: tác dụng với kim loại, dung dịch axit, dung dịch bazơ, dung
dịch muối khác, nhiều muối bị nhiệt phân huỷ ở nhiệt độ cao.

- Khái niệm phản ứng trao đổi và điều kiện để phản ứng trao đổi thực hiện được.
2.Kĩ năng

- Tiến hành một số thí nghiệm, quan sát giải thích hiện tượng, rút ra được kết luận về tính chất
hố học của muối.

- Nhận biết được một số muối cụ thể và một số phân bón hố học thơng dụng.
- Viết được các phương trình hố học minh hoạ tính chất hố học của muối.
- Tính khối lượng hoặc thể tích dung dịch muối trong phản ứng.

3. Trọng tâm

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

 Phản ứng trao đổi và điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi.
II.Chuẩn bị:

- Hóa chất: Cu, Fe, d/d AgNO3, d/d Cu SO4,d/d BaCl2, d/d H2SO4, d/d NaCl, d/d NaOH, d/d BaCl2.
- Dụng cụ: 7 ống nghiệm, ống hút , kẹp gỗ, cốc t/t

-> Sử dụng cho các Tno:

+ Phần 1. có thể p/ư với Cu SO4.
+ Phần 2, 3, 4.

+ PhầnII.3. Cho BaCl2 t/d NaOH.

- Các mảnh giấy màu để hướng dẫn HS viết PTPƯ trao đổi.
- Chuẩn bị máy chiếu.

III.Tiến trình bài giảng:
1.ổn định lớp:

2.Kiểm tra- Chữa BT : (8’)

HS 1: Nêu tính chất hóa học của bazo tan ? Viết PTHH minh họa ?
HS 2,3: Gọi HS chữa BT 1,2/ trang 30 SGK. GV nhận xét cho điểm
3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

20’

8’

HS làm TN0 theo hướng dẫn SGK có thêm
đoạn dây sắt cho vào ống nghiệm CuSO4

Quan sát, nhận xét, viết PTPƯ

=>.Rút ra KL

Tiến hành tương tự phần 1

Hướng dẫn hs viết PTPƯ bằng bộ bìa màu

GV : Giơí thiệu : Nhiều muối bị phân hủy ở
to cao như KClO3, KMnO4, CaCO3, MgCO3.
-> HS viết PTPƯ

GV giới thiệu: Các p/ư của muối với a xit,
với d/d muối , với d/d ba zơ xảy ra có sự trao

I. Tính chất hh của muối: 
1. Muối t/d với KL:

Cu + AgNO3  Cu(NO3)2 + Ag
Fe + Cu SO4 Fe SO4 + Cu

D/d muối có thể t/d với KL tạo muối mới và
KL mới

*. Điều kiện: KL phải khơng tan và có 
HĐHH mạnh hơn KL trong muối.
2. Muối tác dụng với axit

H2SO4 + BaCl2 2HCl + Ba SO4
Muối có thể t/d với a xit, sp là muối mới

và a xit mới

*. ĐK: Sản phẩm tạo thành có chất khơng 
tan, chất khí ,hoặc điện ly yếu.

3. Muối tác dụng với muối:

AgNO3 + NaCl  AgCl + NaNO3

Hai d/d muối có thể t/d với nhau tạo 2 muối
mới

*. ĐK: Các chất TG phải tan, Sản phẩm tạo
thành có chất khơng tan, chất khí ,hoặc 
điện ly yếu.

4. Muối tác dụng với ba zơ:

Cu SO4 +2NaOH Cu(OH)2 +Na2SO4
D/d muối t/d d/d ba zơ sinh ra muối mới và
ba zơ mới

*. ĐK:Các chất TG phải tan, Sản phẩm tạo
thành có chất khơng tan, chất khí ,hoặc 
điện ly yếu.

5. Phản ứng phân hủy muối:
2KClO3

t

  2KCl + 3O2
2KMnO4

t

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

đổi thành phần với nhau để tạo ra những h/c
mới . P/ư đó thuộc loại p/ư trao đổi.

Vây: p/ư trao đổi là gì?

BT: Hãy hoàn thành các PTPƯ sau và cho 
biết p/ư nào thuộc loại p/ư trao đổi?

1) BaCl2 + Na2SO4 ->
2) Al + AgNO3 ->
3) Cu SO4 + NaOH ->
4) Na2CO3 + H2SO4 ->

GV hướng dẫn HS làm Tno so sánh:

Nhỏ 1-> 2 giọt d/d BaCl2 vào ống nghiệm có
chứa 1 ml d/d NaOH

-> Quan sát (ko có dấu hiệu p/ư)

HS so sánh với các Tno phần I và rút ra KL
 Lưu ý: Phản ứng trung hòa cũng thuộc loại 
p/ư trao đổi

1. Nhận xét các p/ư của muối: (SGK)
2. Phản ứng trao đổi:

*Phản ứng trao đổi là phản ứng hh ở đó
các chất TGPU trao đổi với nhau thành
phần cấu tạo để sinh ra chất mới.

Ví dụ :NaOH + FeCl3 Fe(OH)3 +3NaCl

3. Điều kiện xảy ra p/ư trao đổi:

Sản phẩm tạo thành có chất khơng tan,ít
tan, chất khí ,hoặc điện ly yếu.

IV. Luyện tập, củng cố: 7’
-HS nhắc lại n/d chính của bài.

-GV giới thiệu về bảng tính tan của một số muối và yêu cầu HS về nhà học thuộc bảng tính tan.
-Dặn dị HS chuẩn bị tiết sau.

V. Bài tập & dặn dò: 2’
-1,2,3,4,5,6 (SGK-33)

-Ơn tính chất oxit, axit, bazo, muối

-Bài toán nhận biết ( Giới hạn, không giới hạn, không dùng thuốc thử nào )

---Tuần :8 Ngày soạn: 8/9/2011

Tiết : 15 Ngày dạy: 4/10/2011

MỘT SỐ MUỐI QUAN TRỌNG

I.Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

- Tính chất hố học của muối: tác dụng với kim loại, dung dịch axit, dung dịch bazơ, dung
dịch muối khác, nhiều muối bị nhiệt phân huỷ ở nhiệt độ cao.

- Một số tính chất và ứng dụng của natri clorua NaCl
2.Kĩ năng

- Tiến hành một số thí nghiệm, quan sát giải thích hiện tượng, rút ra được kết luận về tính chất
hố học của muối.

3. Trọng tâm

 Tính chất hóa học của muối.

 Phản ứng trao đổi và điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi.

II. Chuẩn bị :

-HS chuẩn bị một số tranh, ảnh về sản xuất muối ở nước ta, chuẩn bị mẫu muối ăn
-GV kể một số câu chuyện liên quan ,...

-Dùng đèn chiếu
III.Hoạt động dạy học :

1.Ổn định lớp

2.Kiểm tra bài cũ : (7’)

-HS 1 : Trả lời tính chất hh của muối ? Ví dụ minh họa ?
-HS 2: Làm bài tập 4.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

GV dẫn dắt vào bài mới ( Lòng ghép chuyện anh hùng Núp , Phim Truyền thuyết Ju Mông )

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

13’ Hoạt động 1:

Trong tự nhiên các em thấy muối ăn có ở
đâu?

GV giới thiệu tỉ lệ muối có trong nước
biển

HS đọc SGK-34

Em hãy trình bày cách khai thác NaCl từ

nước biển

Muốn khai thác NaCl từ những mỏ muối
có trong lịng đất, người ta làm thế nào?
(Liên hệ phim truyền thuyết JuMông)
-Liên hệ đến Anh Hùng Núp

HS quan sát sơ đồ và cho biết ứng dụng
của NaCl.

I. Muối Natri clo rua:
1. Trạng thái tự nhiên:

SGK

2. Cách khai thác:
SGK

3. ứng dụng:

-Làm gia vị và bảo quản thực phẩm.
-Dùng để sản xuất : Na, Cl2, H2, NaOH,
Na2CO3, NaHCO3…

IV. Luyện tập –củng cố: (23’)

Bài 1: Viết các PTPƯ thực hiện các chuyển đổi hh sau:

Cu  1 Cu SO4  2 CuCl2  3 Cu(OH)2  4 CuO 5Cu
6 7 8

Cu(NO3)2

*.Chú ý :

-Giáo viên lòng ghép hướng dẫn HS cách giải bài toán oxit axit tác dụng với dd bazo kiềm (của 
kim loại hóa trị II ), khi chưa biết sản phẩm tạo thành.

-Hướng dẫn dựa vào tỷ lệ T và kết luận muối

-Ví dụ 1: Cho 6,72 lít khí CO2 (đktc) tác dụng với 0,25 mol Ca(OH)2. Tính khối lượng muối tạo
thành ?

-Ví dụ 2: Cho khí SO2 tác dụng với 200g dd Ba(OH)2 15%. Tính khối lượng muối sau phản ứng
V. Dặn dò : (2’)

-1,2,3,4,5(36-SGK)

-Xem lại các dạng toán đã học
-Chuẩn bị để kiểm tra 15’

-Xem phần 2 của bài phân bón, chuẩn bị một số mẫu phân bón.

---Tuần :8 Ngày soạn: 28/9/2011

Tiết : 16 Ngày dạy: 6/10/2011

PHÂN BÓN HĨA HỌC

Mục tiêu:

1.Kiến thức: HS biết :

-Phân bón hh là gì? Vai trị của các ng/tố hh đối với cây trồng.

-Biết công thức của một số loại phân bón hh thường dùng và hiểu một số tính chất của các loại 
phân bón đó.

-Phân biệt được phân bón vi lượng, vô cơ, hữu cơ
-Một số muối làm đươc phân bón hóa học.

2.Kĩ năng:

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

II.Chuẩn bị :

- HS : Các mẫu phân bón hóa học
-HS

III.

Tiến trình bài giảng :
1.Ơn định lớp

2.Kiểm tra 15’- Bài số 1 ( Không kể thời gian phát đề )

Câu 1: (3,5 điểm ) Nêu tính chất hóa học của muối ? Mỗi tính chất cho một ví dụ minh họa ?
Câu 2: (4,0 điểm) Dựa vào tính chất đã học hãy hồn thành các PT sau

1. Al + HCl ---- >

2. Fe2O3 + ... ---- > Fe + ...

3. CaCl2 + ... ---- > ... + ... +...
4. Na2SO3 + H2SO4 (loãng) ---- >

5. NaOH + ... ---- > Na2ZnO2 + ...
6. NaCl + ... ---- > AgCl  + ...
7. Mg(OH)3

0
t
 

8. Cu + HNO3 --- > NO + ... + ...

Câu 3: (2,5 điểm) Chỉ dùng 1 thuốc thử ( tự chọn ) hãy nhận biết các dung dịch đựng trong các 
lọ mất nhãn gồm : Na2SO4 , BaCl2 , Ba(OH)2 , NaOH.

3.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

12’ Hoạt động 1:

HS đọc SGK

GV giới thiệu: Phân bón hh có thể dùng ở
dạng đơn và dạng kép

GV thuyết trình, cho HS quan sát các
mẫu phân hoá học

HS đọc phần : “ Em có biết”

II.Những phân bón hh thường dùng:
1. Phân bón đơn:

Phân bón đơn chỉ chứa một trong ba nguyên
tố dinh dưỡng chính là đạm(N), lân(P) và ka
li(K)

a) Phân đạm: Một số phân đạm thường dùng 
là:

-Ure: CO(NH2)2 tan trong nước

-Amoni nitrat: NH4NO3 tan trong nước
-Amoni sunfat: (NH4)2SO4 tan trong nước
b) Phân lân: Một số phân lân thường dùng là:
- Phôt phat tự nhiên: Thành phần chính là
Ca3(PO4)3 ko tan trong nước, tan chậm trong
đất chua

- Supe phôt phat: là phân lân đã qua chế biến
hố học, thành phần chính có Ca(H2PO4)2 tan
được trong nước

c) Phân ka li: Thường dùng là KCl, K2SO4

đều dễ tan trong nước.

2. Phân bón kép:

Có chứa 2 hoặc cả3 ng/tố N, P, K.
3. Phân vi lượng

Có chứa một lượng rất ít các ng/tố hh dưới
dạng h/c cần thiết cho sự p/triến của cây như
bo, kẽm, mangan…

IV. Luyện tập củng cố: (16’)
Bài tập:

1. Nếu đem 20 g Ca3(PO4)2 bón cho cây, hỏi đã bón hêt mấy gam P ?
*.Chú ý :

-Giáo viên lịng ghép hướng dẫn HS cách giải bài toán oxit axit tác dụng với dd bazo kiềm (của 
kim loại hóa trị I), khi chưa biết sản phẩm tạo thành.

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

-Ví dụ 1: Cho 6,72 lít khí CO2 (đktc) tác dụng với 0,325 mol NaOH. Tính khối lượng muối tạo
thành ?

-Ví dụ 2: Cho khí SO2 tác dụng với 200g dd KOH 15%. Tính khối lượng muối sau phản ứng
VI. Dặn dò: (2’)

-1,2,3 (39-SGK)

- HS về ơn lại tính chất hóa học của oxit,axit,bazơ,muối ? Cho ví dụ ?
-Xem trước bài học và bài tập

---Tuần :9 Ngày soạn: 2/10/2011

Tiết : 17 Ngày dạy: 12/10/2011

MỐI QUAN HỆGIỮA CÁC LOẠI HỢP CHẤT VÔ CƠ

Dạy giáo án máy

I. Mục tiêu
1.Kiến thức

- Biết và chứng minh được mối quan hệ giữa oxit axit, bazơ, muối.
2.Kĩ năng

- Lập sơ đồ mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ.

- Viết được các phương trình hố học biểu diễn sơ đồ chuyển hố.
- Phân biệt một số hợp chất vô cơ cụ thể.

- Tính thành phần phần trăm về khối lượng hoặc thể tích của hỗn hợp chất rắn, hỗn hợp lỏng, hỗn
hợp khí.

3. Trọng tâm

 Mối quan hệ hai chiều giữa các loại hợp chất vô cơ.
 Kĩ năng thực hiện các phương trình hóa học.

II. Chuẩn bị:

Sơ đồ mối quan hệ giữa các loại h/c vô cơ T40-SGK dạng câm

III. Các hoạt động dạy học:

1. ổn định lớp: 1p 
 2.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

10’

Hoạt động 1:

-GV treo tranh câm, HS thảo luận nhóm
lên hồn thành sơ đồ.

1 2

3 4 5
6

7 8 9
-HS lấy ví dụ minh họa cho từng PT
GV yêu cầu HS viết PTPƯ minh hoạ cho 
sơ đồ phần I – 1 em làm trên bảng

HS thực hiện, HS khác n/x

GV gọi HS điền trạng thái các chất ở p/t 
1,2,3,4,5

(HS có thể viết các PTPƯ khác, đúng bản 
chất)

I. Mối quan hệ giữa các hợp chất vô cơ
( Xem SGK)/40

II. Những p/ư hh minh hoạ: 
1) MgO + H2SO4  MgSO4 + H2O
2) SO3 + 2NaOH Na2SO4 + H2O
3) Na2O + H2O  2NaOH

4) 2Fe(OH)3

t

  Fe2O3 + 3H2O
5) P2O5 + 3H2O 2H3PO4

6) KOH + HNO3 KNO3 + H2O

7) CuCl2 + 2KOH Cu(OH)2 + 2KCl
8) AgNO3 + HCl AgCl + HNO3
9) 6HCl + Al2O3  2AlCl3 + 3H2O
Oxit bazơ

Bazơ

Oxit axit

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

IV. Luyện tập củng cố: (24’)

Bài tập1 Viết PTPƯ cho những biến đổi hh sau:

a) Na2O NaOH Na2SO4 NaCl NaNO3

b) ( Về nhà)Fe(OH)3 Fe2O3 FeCl3 Fe(NO3)3 Fe(OH)3 Fe2(SO4)3
Bài tập 2: Cho các chất: CuSO4, CuO, Cu(OH)2, Cu, CuCl2

Hãy xắp xếp các chất trên thành 1 dãy chuyển hoá và viết các PTPƯ
( Có thể xắp xế )

CuCl2 Cu(OH)2 CuO Cu Cu SO4
Hoặc: Cu CuO Cu SO4 CuCl2  Cu(OH)2

Hoặc: Cu Cu SO4 CuCl2 Cu(OH)2 CuO )

Bài 3: cho 30g hh gồm Cu và CuO phản ứng hoàn toàn với 20ml dd HCl 0,5M thu được chất rắn A 
và khí C.

a.Xác định A,C là chất nào ?

b.Tính % về khối lượng Cu, CuO trong hh ?

c.Nếu Cho hh trên tác dụng H2SO4 đặc , hỏi sau phản ứng thu được mấy muối ?
V. Bài tập:

1,2,3,4(SGK-41)
VI. Dặn dò:

-HS về học bài , làm bài
-Xem trước bài học sau

-Kẽ sẵn kiến thức mục 1,2 vào vỡ học.

...

Tuần :9 Ngày soạn: 5/10/2011

Tiết : 18 Ngày dạy: 14/10/2011

LUYỆN TẬP CHƯƠNG I

Các loại hợp chất vô cơ

Dạy máy chiếu

-I. Mục tiêu:

1.Kiến thức:

-HS được ơn tập để hiểu kĩ về tính chất của các loại hợp chất vô cơ
- Mối quan hệ giữa chúng, viết PTHH hoàn thành được so đồ phản ứng
-Biết cách dùng tính chất hóa học của chất để nhận biết một số chất vô cơ
-Giải được một số dạng tốn hóa học

2.Kĩ năng :

-Rèn luyện kĩ năng viết PTPƯ hh , kĩ năng phân biệt các hoá chất.
-Tiếp tục rèn luyện khả năng làm các bài tập định lượng.

3.Giáo dục :

-Ý thức học tập ở HS
II. Chuẩn bị

-Mỗi nhóm HS 1 sơ đồ phân loại h/c vơ cơ dạng trống

-Bảng phụ ghi nd BT2 (phầnII) và hướng dẫn kẻ bảng làm BT2

-HS kẻ bảng 1,2 vào vỡ. Lớp kẻ bảng tính chất các loại hợp chất vơ cơ lê giấy Roki.
-HS ôn lại các kiến thức chương I.

III. Tiến trình bài giảng:
1. ổn định lớp: 1p
 2. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

9’ HS hoạt động nhóm dùng sơ đồ phân loại các h/c vô cơ 
dạng trống:

Điền các loại h/c vô cơ vào ô trống cho phù hợp

I. Kiến thức cần nhớ: 
1. Phân loại hợp chất vơ cơ

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

30’

1 nhóm HS báo cáo k/q trên bảng
GV gọi các HS khác n/x

GV đính tranh sơ đồ t/c hh của các loại h/c vô cơ lên bảng 
(Sơ đồ 2-42 SGK)

? Nhắc lại các t/c hh của o xit ba zơ, o xit a xit, ba zơ , a xit,
muối

HS trả lời câu hỏi

GV: ? Ngoài những t/c của muối đã được trình bày trong sơ 
đồ, muối cịn có những t/c nào?

GV chiếu bài tập lên màn hình, yêu cầu HS giải.
Bài 1: SGK/43

- HS chọn chất thích hợp điền vào chỗ trống .
-Ví dụ : cho phần bazo và axit.

Bài 2: Viết PTHH hoàn thành sơ đồ
a.(HSTB).

1 2 3 4

2 ( )2 aS 4 2

Ca CaCl  Ca OH  C O  CaCl

b.(HSK,G)

1 2 3 4

2 3 2 3 2 2

aA ( ) ( )

N lO   Al OH   Al O   Al Ca AlO

-HS giải GV chấm vỡ 4 học sinh lấy điểm.
-GV gọi 2 HS lên sữa

Bài 3. Trình bày p/p hh để phân biệt 4 lọ hoá chất bị mất 
nhãn mà chỉ được dùng q tím: KOH, HCl, Ba(OH)2,
Na2SO4.

HS làm bài tập vào vở, GV thu vỡ và chấm.
Gọi HS làm trên bảng- HS khác n/x

Bài 4:

Hoà tan 9,2 g hh gồm Mg, MgO , cần vừa đủ m gam d/d HCl
14,6% . Sau p/ư thu được 1,12 lit khí (ở ĐKTC)

a) Tính % về khối lượng mỗi chất trong h/h ban đầu.
b) Tính m?

c) Tính nồng độ % của d/d thu được sau p/ư ( Về nhà ).
Hướng dẫn giải : HS trả lời

-Đây là bài tốn dạng gì ?
-Cách giải ?

-GV gọi HHS lên trình bày

2. Tính chất hh của các loại 
h/c vô cơ

(SGK)

II. Luyện tập:

Bài tập 1

(SGK )
Bài tập 2

GV sữa cho HS trên bảng

Bài 3:

-Trích mỗi chất 1 ít làm thí
nghiệm. Dùng QT nhận ra
HCl (QT -- > đỏ ), nhận ra
Na2SO4 vì QT khơng thay đổi.
Hai dd làm QT -- > Xanh là
KOH và Ba(OH)2, dùng
Na2SO4 làm Thuốc thử nhận

ra Ba(OH)2 phản ứng có tủa
trắng, cịn lại là NaOH khơng
phản ứng.

PT: Na2SO4 + Ba(OH)2
2NaOH + BaSO4
Bài tập 4

a. %Mg = 13%
%MgO = 87%
b. Đáp số: 125 g
c)

C%MgCl2 17, 7%

IV. Bài tập về nhà: (2’)
-1,2,3(43 SGK)

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

V. Dặn dò: (3p)

-Về làm các bài tập c òn lại SGK

-Kẻ sẵn theo mẫu bài thực hành vào vỡ ghi
-Ôn bài để KT 45’ bài số 2

Tuần :10 Ngày soạn: 15/10/2011

Tiết : 19 Ngày dạy: 19/10/2011

THỰC HÀNH

Tính chất hố học của ba zơ và muối

I. Mục tiêu:

Kiến thức: Biết được:

-Mục đích, các bước tiến hành, kĩ thuật thực hiện các thí nghiệm:
- Bazơ tác dụng với dung dịch axit, với dung dịch muối.

- Dung dịch muối tác dụng với kim loại, với dung dịch muối khác và với axit.
2.Kĩ năng

- Sử dụng dụng cụ và hoá chất để tiến hành an tồn, thành cơng 5 thí nghiệm trên

- Quan sát, mơ tả, giải thích hiện tượng thí nghiệm và viết được các phương trình hố học.
- Viết tường trình thí nghiệm.

II. Trọng tâm

 Phản ứng của bazơ với muối, với axit.

 Phản ứng của muối với kim loại, với axit, với muối.
III.Chuẩn bị:

=>.Chuẩn bị cho mỗi lớp 4 nhóm làm Tno

-Hố chất: d/d NaOH, d/d FeCl3, d/d HCl, d/d Cu SO4, d/d Na2SO4, d/d BaCl2, d/d H2SO4,
đinh sắt.

-Điều chế Cu(OH)2 : Cho NaOH tác dụng Cu SO4, tạo Cu(OH)2 két tủa và Na2SO4.Lọc d/d
sau p/ư thu được Cu(OH)2

-Dụng cụ: 6 ống nghiệm có đánh số thứ tự, kẹp gỗ, ống hút, cốc t/t.
=> Sử dụng cho 5 Thí nghiệm SGK khơng thay đổi gì

IV.Các hoạt động dạy học: 
1.Ổn định lớp: Phân thành 4 nhóm thực hành/4 tổ

2. Kiểm tra: 3p

-Kiểm tra sư chuẩn bị của HS
3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

29’

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm

HS làm Tno theo hướng dẫn của GV và SGK
- Quan sát hiện tượng

- Giải thích hiện tượng.
- Viết PTHH

GV đi kiểm tra, hướng dẫn từng nhóm

Tiến hành tương tự Tno 1

HS báo cáo kết quả -> Rút kết luận về t/c hh

I. Tiến hành thí nghiệm:

1. Tính chất hố học của ba zơ
Thí nghiệm 1 : Nat ri hi đ ro xit t/d muối
- Hiện tượng: Xuất hiện chất ko tan màu
nâu đỏ

- Giải thích:P/ư tạo thành Fe(OH)3 ko tan
3NaOH + FeCl3 -> 3NaCl + Fe(OH)3
Thí nghiệm 2: Đồng (II) hi đ ro xit t/d a 
xit

-Hiện tượng:Cu(OH)2 bị hoà tan thành d/d
màu xanh lam

-Giải thích h/t :Cu(OH)2 t/d với d/d a xit
sinh ra d/d muối đồng màu xanh lam
Cu(OH)2 + 2HCl -> CuCl2 + H2
2. Tính chất hố học của muối:

Thí nghiệm 3 : Đồng (II) sun fat t/d với 
kim loại

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

5’

của ba zơ

Thí nghiệm 3,4,5 tiến hành tương tự T/n 1

HS làm thí nghiệm theo hướng dẫn SGK-GV 
theo dõi uốn nắn HS

Nêu h/t và giải thích h/t
Viết PTPƯ

=> HS báo kết quả, rút kết luận về t/c hh của
muối.

ngoài dây sắt và d/d ban đầu có màu xanh
lam bị nhạt dần

-Giải thích h/t:

+ Sắt đã đẩy đồng ra khỏi đồng sun fat
+ Một phần sắt bị hoà tan

Fe + Cu SO4 -> Fe SO4 + Cu
Thí nghiệm 4 Ba ri clo rua t/d muối
-Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng lắng
xuống đáy ống nghiệm

-Giải thích h/t:P/ư tạo thành Ba SO4 ko tan
BaCl2 + Na2 SO4 -> Ba SO4 + 2NaCl
Thí nghiệm 5: Ba ri clo rua t/d với a xit
-Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng lắng
xuống đáy ống nghiệm

-Giải thích: P/ư tạo Ba SO4 ko tan trong
axit

BaCl2 + H2SO4 -> Ba SO4 + 2HCl
II. Viết bản tường trình :

IV. Kết thúc: (5’)

- GV n/x buổi t/hành

- Cho HS vệ sinh lớp học, thu dọn dụng cụ
 V.Bài tập :

-Hồn thành bản tường trình
-Học sinh về ôn bài kiểm tra 45’

...

Tuần :10 Ngày soạn: 15/10/2011

Tiết : 20 Ngày dạy: 20/10/2011

I/ TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN ( 3,0 điểm )

&.Khoanh tròn vào một chữ a,b,c, d trước câu trả lời đúng 
Câu 1: Nhóm chất nào sau đây đều là bazơ tan ?

a. NaOH , CuSO4 , KOH b. NaOH , Cu(OH)2 , Al(OH)3.

c. CuSO3 , Fe(OH)3 , Cu(OH)2 d. KOH, Ca(OH)2 , LiOH

Câu 2: Nhóm chất nào sau đây đều là muối trung hòa ?

a. Fe2(SO4)3 , CuCl2 , Na2SO3. b. BaCl2 , NaNO3 , KHCO3

c. Fe2(SO4)3 , Cu(HSO4)2 , NaCl. d. CuSO3 , FeCl3 , H2SO4

Câu 3.Cho dung dịch X vào dung dịch Y thu được kết tủa trắng, kết tủa đó không tan trong
mọi axit .Vậy dung dịch X và Y lần lượt là ?

a. BaCl2 và Na2CO3 b. NaOH và CuSO4 c. Ba(OH)2 và Na2SO4 d. Na2CO3 và K2SO4
Câu 4. Có thể dùng một thuốc thử nào sau đây để nhận ra ngay các dung dịch mất nhãn,

không màu đựng trong các lọ riêng biệt sau : Na2SO4 , HBr , Ba(OH)2

a. Phenolphtalein b. Dung dịch NaOH c. Quỳ tím d. Dung dịch BaCl2

Câu 5. Cho các cặp chất sau, cặp chất nào phản ứng được với nhau ?

a. KCl , NaOH b. K2SO4 và BaCl2 c. AgCl và HCl d. Cả a & b

đều đúng

Câu 6.Trong các phân bón sau đây, đâu là phân bón kép ?

a. NaNO3 b.NH4Cl c. KNO3 d. Ca(NO3)2

Câu 7. Một mẫu đất có độ PH = 5,5. Hỏi đất đó có mơi trường gì ?

a.Bazơ b. Axit c. Trung tính d. Cả a,c đúng.

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Câu 8. Cho 100 ml dung dịch H2SO4 0,5M vào 400 ml dung dịch KOH 0,3M. Nếu cho quỳ

tím vào dung dịch sau phản ứng thì có hiện tượng gì xảy ra?

a. Quỳ tím hóa đỏ b. Quỳ tím hóa xanh

c. Quỳ tím khơng đổi màu d. Quỳ tím hóa vàng

Câu 9. (1,0 điểm) Nối các cột chỉ thí nghiệm với các cột chỉ hiện tượng cho phù hợp

Thí nghiệm Hiện tượng

1. Nhỏ dung dịch HCl vào dung dịch Na2CO3 a. Dung dịch vẩn đục có kết tủa trắng

2. Ngâm dây đồng vào dung dịch AgNO3 b. Kết tủa trắng xanh và hóa nâu ngồi khơng khí.

3. Nhỏ dung dịch NaOH vào dung dịch FeCl3 c. Có chất rắn màu xám bám ngồi dây đồng

4. Thổi khí CO2 vào dung dịch Canxi Hiđrơxít d. Có bọt khí thốt ra

e. Có kết tủa nâu đỏ

Kết quả noái: 1 2 3 4

-II. PHẦN TỰ LUẬN ( 7,0 điểm )

Câu 1: (2,0 điểm) Viết PTHH hoàn thành sơ đồ chuyển hóa
Na2O

 NaOH  2 NaCl  3 NaOH  4 NaHSO3

Câu 2:(1,25điểm) Chỉ dùng quỳ tím hãy nhận biết các dung dịch đựng trong các lọ mất nhãn riêng
biệt gồm Ba(OH)2 , K2SO4 , KCl.

Câu 3:Cho 0,1 mol Zn tác dụng hết với dung dịch RSO4 sau phản ứng thu được 1 muối có khối
lượng chất tan tăng so với lượng chất tan của muối RSO4 là 0,9g. Xác định R là kim loại nào ?
Câu 4 : (2,75 điểm) Cho hỗn hợp gồm Ag và Zn vào 100ml dung dịch H2SO4 loãng dư. Sau khi
phản ứng kết thúc thấy thốt ra 2,24 lít khí H2(đktc) và 5,6 g một chất rắn khơng tan.

a. Tính % về khối lượng của 2 kim loại trong hh ?
b.Tính nồng độ mol của H2SO4 lỗng đã dùng?

c. Đem toàn bộ H2SO4 ở trên phản ứng vừa đủ với V lít hỗn hợp gồm Ca(OH)2 0,2 M và
Ba(OH)20,2M. Tính V ?

(Cho biết : H= 1, S=32 ,O=16 , Al=27, Cu=64, Fe= 56; Ca = 40 , Mg =24 , Zn =65 , Ag =108, 
Ba =137)

---Hết---ĐÁP ÁN - BIỂU BIỂM MÔN HÓA HỌC 9

BÀI KIỂM TRA SỐ 2 
Năm học : 2011 -2012
I/ TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN ( 3,0 điểm )

&.Khoanh tròn vào một chữ A,B,C,D trước câu trả lời đúng
Câu 1- > 8: (Mỗi câu đúng được 0,25 đ )

Câu 1 2 3 4 5 6 7 8

Đáp án d a c c b c b B

Câu 9: Kết quả nối

1. d 2. c 3. e 4. A

II. PHẦN TỰ LUẬN ( 7,0 điểm )
Câu 1: (2,0 điểm )

Mỗi câu viết đúng, đầy đủ điều kiện phản ứng được 0,5 điểm
1. Na2O + H2O  2NaOH

2. NaOH + HCl  NaCl + H2O
3. 2NaCl + 2H2O

điện phân dung dịch, có màng ngăn

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

4. NaOH + SO2  NaHSO3

---Câu 2: (1,25 điểm )

-Trích mỗi chất một ít làm thí nghiệm 0,25đ

-Dùng quỳ tím để thử nhận ra dung dịch Ba(OH)2 vì làm quỳ tím hóa xanh 0,25đ
-Hai chất K2SO4 và KCl khơng làm quỳ tím đổi màu , dùng Ba(OH)2 vừa nhận được làm
thuốc thử, nhận ra K2SO4 vì phản ứng tạo kết tủa trắng. 0,25đ

PTHH : Ba(OH)2 + K2SO4  BaSO4 + 2KOH 0,25 đ

- Chất cịn lại là KCl khơng phản ứng 0,25đ

---Câu 3: (1,0 điểm )

PT HH : Zn + RSO4  ZnSO4 + R 0,25đ
0,1 0,1 0,1 (mol) 0,25đ
Ta có : 0,1* (MR96) 0, 9 0,1* (65 96)  0,25đ

Giải ra có : MR = 56, Vậy R là Fe (II) 0,25đ

---Câu 4: (2,75 điểm )

a. 1,5 điểm )

Khi cho hh phản ứng với H2SO4 lỗng dư, Chỉ có Zn phản ứng = > mAg = 5,4g 0,25đ
2

2, 24

0,1( )
22, 4

H

n   mol

0,25đ
PTHH : Zn + H2SO4 (loãng)  ZnSO4 + H2 0,25đ

0,1 0,1 0,1 0,1 (mol)

0,1*65 6, 5( )
Zn

m   g 0,25đ

5,6

% *100%

(5,6 6, 5)

Ag 

 46,3% 0,25đ

%Zn = 100% - %Ag = 53,7% 0,25đ

b. ( 0,25 điểm)

2 4

( )

0,1
1

0,1
M H SO

C   M

0,25đ
c. (1,0 điểm )

2 2

( ) 0, 2 ( ); ( ) 0, 2 ( )

Ca OH Ba OH

n  V mol n  V mol

0,25đ
PTHH :

Ca(OH)2 + H2SO4  CaSO4 + 2H2O 0,25đ
0,2V 0,2V (mol)

Ba(OH)2 + H2SO4  CaSO4 + 2H2O 0,25đ
0,2V 0,2V (mol)

Ta có : 0,4 V = 0,1 = > V = 0,25 (lít) 0,25đ

*Chú ý: HS có thể giải nhiều cách khác nhau nếu đúng vẫn được số điểm tố đa .

---@---THỐNG KÊ ĐIỂM KIỂM TRA

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

KẾ HOẠCH CHƯƠNG II

Tên chương KIM LOẠI

I. TỔNG SỐ TIẾT: 9 tiết, có 2 bài kiểm tra 15’ (1 kiểm tra viết; 1 kiểm tra thực hành)
II. THỜI GIAN THỰC HIỆN: Từ tuần 11 đến tuần 15

III. YÊU CẦU KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1- Kiến thức :HS nắm:

- Phát biểu tính chất của kim loại nói chung, tính chất của nhơm và sắt, viết các PTHH minh hoạ
cho các tính chất đó.

- Dãy hoạt động hố học của kim loại, ý nghĩa của dãy về mặt hoá học.
- Các khái niệm về gang, thép và quy trình sản xuất gang thép.

- Mơ tả được thế nào là sự ăn mịn kim loại, các yếu tố ảnh hưởng đến sự ăn mòn kim loại và
biện pháp bảo vệ kim loại khỏi bị ăn mịn.

2- Kỹ năng:

- HS biết làm thí nghiệm nghiên cứu tính chất của kim loại, chứng minh tính chất của Al. Fe.
- Giải thích được những hiện tượng trong thực tế có liên quan

- Biết làm các bài tập định tính và định lượng có liên quan đến tính chất hố học của kim loại
- Nêu một số ứng dụng của kim loại Al, Fe, gang thép, trong đời sống sản xuất.

3- Giáo dục

- Giáo dục HS ý thức bảo vệ các trang thiết bị bằng kim loại, thấy được hoá học rất cần cho đời
sống và sản xuất.

IV- ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1- Tranh vẽ: Sơ đồ lò luyện gang, lò luyện thép
2- Bảng phụ:

- Bảng phụ ghi một số bài tập và Lý thuyết (hệ thống hố)
3- Dụng cụ và hóa chất

- Hộp mẫu kim loại và hợp kim

- Dụng cụ hố chất để thí nghiệm trongcác bài : Bài 15, 16, 17, 18, 19, 21, 23

---Tuần : 11 Ngày soạn: 22/10/2011

Tiết : 21 Ngày dạy : 26/10/2011

TÍNH CHẤT VẬT LÍ CỦA KIM LOẠI
I.Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

- Tính chất vật lí của kim loại.
2.Kĩ năng

- Quan sát hiện tượng thí nghiệm cụ thể, rút ra được tính chất hoá học của kim loại và dãy hoạt
động hoá học của kim loại.

II. Chuẩn bị:

- Dây nhơm, hịn than, dây đồng, dây sắt
- Búa, đèn cồn

- Dụng cụ thử tính dẫn điện( mạch hở)
III. Tiến trình bài giảng:

1. ổn định lớp:
 2.Bài mới:

TG Hoạt động của giáo viên và HS Nội dung

10’

HS làm TN theo nhóm

-Dùng búa đập vào đoạn dây nhôm
- Lấy búa đập vào một mẩu than
=> Quan sát, n/x h/t, giải thích

(-Dây nhơm chỉ bị dát mỏng do KL có tính 
dẻo

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

10’

-Than bị vỡ vụn do than ko có tính dẻo( có 
tính dịn)

GV Cho HS quan sát các mẫu:
- Giấy gói kẹo làm bằng nhơm
- Vỏ của các đồ hộp

=> KL có tính dẻo

GV: ? Trong thực tế, dây dẫn thường làm 
bằng những KL nào?( KL nhôm, đồng)
? Các KL khác có tính dẫn điện ko?
(Có nhưng khả năng dẫn điện khác nhau)
HS rút ra KL: KL có tính dẫn điện
GV bổ xung một số thông tin như SGK
HS Nghiên cứu thông tin sách giáo 
khao .Nêu n/x-KL có tính dẫn nhiệt
GV Bổ xung thơng tin như SGK
GV thuyết trình:

Quan sát đồ trang sức bằng bạc, vàng…ta
thấy trên bề mặt có vẻ sáng lấp lánh rất
đẹp.. các KL khác cũng có vẻ sáng tương tự
HS n/x : KL có ánh kim

GV bổ xung như SGK
HS rút ra KL chungcủa bài

HS đọc phần “em có biết”

&. K/L: KL có tính dẻo
II. Tính dẫn điện :

&. K/L : KL có tính dẫn điện KL khác
nhau tính dẫn điện khác nhau.

III. Tính dẫn nhiệt

&. K/L: KL có tính dẫn nhiệt, KL khác 
nhau tính dẫn nhiệt khác nhau.

IV. ánh kim:

&. K/L: KL có ánh kim.Ứng dụng làm đồ
trang sức.

@.Kết luận chungt: KL có tính dẻo, dẫn 
điện, dẫn nhiệt tốt , có ánh kim

IV. Củng cố: (3p)

-HS nêu lại nội dung chính của bài
-Đọc mục em có biết

V. Dặn dị: (2p)

-Về nhà làm các bài tập: 1,2,3,4,5 (SGK-48)
-Xem trước bài 16.

-HS cầm một số kim loại như Fe, Cu, Al....

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

Tiết : 22 Ngày dạy : 27/10/2011
TÍNH CHẤT HỐ HỌC CỦA KIM LOẠI

(Có giáo án máy)
I. Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

- Tính chất hố học của kim loại: Tác dụng với phi kim, dung dịch axit, dung dịch muối.
- Dãy hoạt động hoá học của kim loại K, Na, Mg, Aℓ, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au. Ý nghĩa
của dãy hoạt động hoá học của kim loại.

2.Kĩ năng

- Quan sát hiện tượng thí nghiệm cụ thể, rút ra được tính chất hố học của kim loại và dãy hoạt
động hoá học của kim loại.

- Vận dụng được ý nghĩa dãy hoạt động hoá học của kim loại để dự đoán kết quả phản ứng của
kim loại cụ thể với dung dịch axit, với nước và với dung dịch muối.

- Tính khối lượng của kim loại trong phản ứng, thành phần phần trăm về khối lượng của hỗn
hợp hai kim loại.

II. Tiến trình bài giảng:
1. ổn định lớp:
2. Chuẩn bị:

-Hoá chất: Dây sắt( lõi phanh),dây Zn, 2 mẩu Cu, d/d AgNO3, d/d Cu SO4, d/d AlCl3 , mẩu
than hoa

-Dụng cụ: 3 ống nghiệm có đánh số t/t, kẹp gỗ, ống hút, cốc t/t, đèn cồn ,bật lửa
-Đ/chế khí o xi để sẵn trong lọ tt => Sử dụng cho các Tno 1.1 của GV

T/No III.2 có thêm: Cu p/ư AgNO3, Cu + AlCl3
3. Kiểm tra bài cũ: 5’

- Nêu các t/c vật lí của kim loại?
 4. Bài mới :

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

10’

12’

HS liệt kê lại các t/c hh của KL mà các em 
đã gặp qua t/c của các loại h/c vơ cơ đã học
và qua chương trình hố học 8

- p/ư với o xi
- P/ư với d/d a xit
- P/ư với d/d muối
GV làm TN đốt sắt trong oxi

HS nêu h/t- g/t-viết PTPƯ: Sắt cháy trong 
oxi với ngọn lửa sáng chói, tạo nhiều hạt
nhỏ màu nâu đen( Fe3O4)

GV giới thiệu t/nghiệm 2:Na t/d với khí Clo
GV: - Nhiều KL khác ( Trừ Ag, Au, Pt) p/ư
với oxi tạo oxit

- ở t0 cao, kim loại p/ư với nhiều phi 
kim khác tạo muối

HS đọc K/luận SGK

GV gọi 1 HS nhắc lại t/c này, đồng thời 
gọi HS viết PTPƯ minh hoạ

GV cho HS làm bài luyện tập 1 (1 em lên
bảng làm) – N/xét, sửa sai

I. Phản ứng của kim loại với phi kim:
 1.Tác dụng với o xi

VD: 3Fe + 2O2

t

  Fe3O4
2.Tác dụng với phi kim khác:
VD: 2Na + Cl2   2NaCl

Hầu hết các KL ( trừ Ag, Au, Pt) p/ư với o 
xi ở t0 thường hoặc t0 cao, tạo thành o

xit( thường là o xit ba zơ). ở t0 cao, k/loại p/ư

vớinhiều p/kim khác(X2 thuộc nhóm halogen,

S,H2...) tạo muối

II. Phản ứng của kim loại vớid/d axit:

Một số K/loại p/ư với d/d a xit( H2SO4, HCl,

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

10’

Hãy hoàn thành các PTHH theo các sơ đồ
p/ư sau:

a) Zn + S -- ->
b) ? + Cl2 ---> AlCl3
c) ? + ? ---> CuCl2
d) ? + ? -> MgO
e) ? + HCl -> FeCl2 + ?
f) R + ? -> RCl2 + ?
g) R + ? -> R2(SO4)3 + ?

( R là kim loại có hố trị tương ứng ở mỗi
PT)

HS làm thí nghiệm theo hướng dẫn SGK 
(cho Zn hoặc Fe t/d với d/d Cu SO4)( KL
màu đỏ bám vào dây kẽm, kẽm tan dần;màu
xanh của d/d CuSO4nhạt dần => Zn đẩy

Cu ra khỏi muối)

HS Làm thêm 2 t/nghiệm:

Cho 1 dây Cu vào ống nghiệm đựng d/d
AgNO3 ( KL màu trắng xám bám vào dây
đồng, đồng tan dần;d/d ko màu chuyển dần 
sang màu xanh=> Cu đẩy Ag ra khỏi muối)
Cho 1 dây Cu vào ống nghiệm đựng AlCl3
(Ko có h/t gì xảy ra=> Cu ko đẩy được Al 
ra khỏi h/c)

=> Quan sát h/t, giải thích, viết PTHH
GV gọi đại diện các nhóm báo cáo k/q thí 
nghiệm . Viết PT và nêu n/x

GV : Vậy chỉ có KL mạnh mới đẩy được 
KL yếu hơn ra khỏi d/d muối(trừ Na, K, Ba,
Ca..)

HS đọc KL SGK

VD:

Mg + H2SO4 -> Mg SO4 + H2

2Al + 6HCl -> 2AlCl3 + 3H2 

III. Phản ứng của kim loại với dung dịch 
muối .

VD:

Zn + Cu SO4 -> Zn SO4 + Cu

Cu + 2AgNO3 -> Cu(NO3)2 + 2Ag

Kim loại h/đ hh mạnh hơn( Trừ Na, Ba, Ca, K
) có thể đẩy được KL h/đ hh yếu hơn ra khỏi 
d/d muối, tạo thành muối mới và KL mới
III. Luyện tập củng cố: (6p)

1. HS nhắc lại n/d chính của bài

2. HS làm bài luyện tập 2- GV tổ chức cho HS n/x sửa sai
Hoàn thành các PTPƯ sau:

a) Al + AgNO3 -> ? + ?
b) ? + Cu SO4 -> Fe SO4 + ?
c) Mg + ? -> ? + Ag

d) Al + Cu SO4 + -> ? + ?

3. Sắp xếp các kim loại theo mức độ kim hoạt động tính kim loại tăng dần ? Al, Mg, Fe, Cu, Ag
IV.Dặn dò: (1p)

-Về nhà làm bài tập: 2,3,4,5,6,7(SGK-51)
-Xem trước bài 17

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

Tiết : 23 Ngày dạy : 2/11/2011
DÃY HOẠT ĐỘNG HỐ HỌC CỦA KIM LOẠI

(Có máy chiếu)
I.Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

2.Kĩ năng

- Quan sát hiện tượng thí nghiệm cụ thể, rút ra được tính chất hố học của kim loại và dãy hoạt
động hoá học của kim loại.

- Tính khối lượng của kim loại trong phản ứng, thành phần phần trăm về khối lượng của hỗn
hợp hai kim loại.

II.Tiến trình bài giảng:
 1. ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ, chữa bài tập về nhà: 10p’

H1: Nêu các t/c hh chung của kim loại, viết PTPƯ minh hoạ
H2: Gọi HS chữa BT 2 SGK-51

III.Chuẩn bị: Chuẩn bị cho 4 nhóm HS làm Tno/1 lớp

-Hoá chất: 3 đinh sắt, d/d Cu SO4, 3 mẩu dây đồng, d/d Fe SO4,d/d AgNO3, mẩu Ag , d/dHCl,
Na, phenoltalein, nước cất. (Nếu có)

-Dụng cụ: 7 ống nghiệm có đánh số tt 2.1, 2.2, 3.1, 3.2, 4.1, 4.2, 5 ; 3 cốc tt( 2 cốc có đánh
số1.1, 1.2), kẹp gỗ, ống hút

=> Sử dụng cho 4 thí nghiệm SGK( Đưa thí nghiệm 4 lên đầu)
IV. Bài mới: Giáo viên giới thiệu vào bài mới

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

23’

HS làm Tno 1 theo hướng dẫn của GV ( Thí
nghiêm 4 SGK )

- Cho 1 mẩu Na vào cốc 1 đựng nước cất có
thêm vài giọt d/d fenolphtalein

- Cho 1 mẩu Fe vào cốc 2 đựng nước cất có
thêm vài giọt d/d fenolphtalein

HS làm Tno 2 theo sự hướng dẫn của 
GV(Thí nghiệm 1 SGK ):

- Cho 1 chiếc đinh sắt vào ống nghiệm 1 có
chứa 2 ml d/d Cu SO4

- Cho 1 mẩu dây Cu vào ống no 2 có chứa
2ml d/d Fe SO4

GV

gọi đại diện các nhóm HS nêu h/t ở Tno 1
- Viết PTPƯ

- Nhận xét-> Rút kết luận
GV gọi đại diện các nhóm nêu :
- Hiện tượng ở Tno 2

- Viết PTPƯ? Nhận xét? Kết luận

I. Dãy hoạt động hoá học của kim loại 
được xây dung như thế nào?

1. Thí nghiệm 1:
-H/t:

+ Cốc 1: Na chạy trên mặt nước, có khí
thốt ra; d/d có màu đỏ

+ Cốc 2:Ko có h/t gì

-N/x:Na p/ư với nứơc nên làm cho

phenolphthalein đổi sang màu đỏ
2Na + 2H2O -> 2NaOH + H2
=> Nat ri h/đ hh mạnh hơn sắt
2. Thí nghiệm 2:

-H/t:

+ở ống n0 1 có kim loại màu đỏ bám ngồi
dây sắt,d/d ban đầucó màu xanh lam bị nhạt
dần

+ ở ống n0 2 ko có h/t gì
- N/x:

+ Sắt đẩy đồng ra khỏi d/d muối đồng
Fe + Cu SO4 -> Fe SO4 + Cu
r(Txám) d/d d/d r(đỏ)

+ Đồng ko đẩy được Fe ra khỏi d/d muối
Fe

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

5’

HS làm TN0 3,4 theo hướng dẫn SGK ( TN0
2,3 SGK)

GV gọi đại diện các nhóm nêu:
- Hiện tượng ở thí nghiệm 3.
- Viết PTPƯ

- Nêu n/x
- K/luận?
HS thực hiện

GV gọi đại diện các nhóm HS nêu:
- Hiện tượng Tno 4

- Viết PTPƯ

- Nhận xét , kết luận

GV : ? Căn cử vào các kết luận ở Tno 1,2,3,4 
em hãy xắp xếp KL thành dãy theo chiều
giảm dẫn mức độ h/đ hh

( Na, Fe, H, Cu, Ag.)
GV : Giới thiệu:

Bằng nhiều Tno khác nhau, ng/ta đã xếp KL
thành dãytheo chiễu giảm dần mức độ hđ hh:
GV Đưa ra ý nghĩa của dãy h/đ hh của KL và
giải thích

GV cho mỗi nhóm HS làm 1 bài tập
Bài tập1: Cho Na vào dd CuCl2, viết các
PTPƯ xảy ra

(2 Na + 2H2O  2NaOH + H2

2NaOH + CuCl2 Cu(OH)2 + 2NaCl )

Bài tập 2: Cho Na vào dd HCl, viết các 
PTPƯ xảy ra

(Na + 2H2O  2NaOH + H2
Na + 2HCl  NaCl + H2 )

Bài tập 3: Cho Mg vào dd có chứa Cu(NO3)2,
AgNO3 viết cá PTHH theo thứ tự trước sau
(p/ư AgNO3 trước, p/ư Cu(NO3)2 sau)
HS các nhóm báo cáo kq

3. Thí nghiệm 3:
- Hiện tượng:

+Ống n01: có chất rắn màu xám bám vào
dây đồng, d/d chuyển màu xanh

+Ống n02 : không có h/t gì

-N/x: Đồng đẩy được bạc ra khỏi d/d muối 
bạc

Cu + 2AgNO3   Cu(NO3)2 + 2Ag
Bạc không đẩy được đồng ra khỏi d/d muối
=> Đồng h/đ hh mạnh hơn bạc

4. Thí nghiệm 4:
- Hiện tượng:

+ ở ống nghiệm 1: Có nhiều bọt khí thốt ra

+ ở ống nghiệm 2: Khơng có h/t gì.

- Nhận xét:

Sắt đẩy được hiđro ra khỏi axit
Fe + 2HCl -> FeCl2 + H2

Đồng ko đẩy được hi đ ro ra khỏi a xit
=> Xếp sắt đứng trước H, đồng đứng sau H
: Fe, H, Cu

 Dãy HĐHH của một số kim loại:
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Ag, Au

II. Dãy hoạt động hh của KL có ý nghĩa 
ntn?

SGK

V. Luyện tập , củng cố: 5p’

HS làm bài tập – Gọi HS n/x, sủa sai

Cho các KL Mg, Fe, Cu, Zn, Ag, Au, KL nào t/d được với:
a) D/d H2SO4 loãng

b) D/d FeCl2
c) D/d AgNO3
Viết các PTPƯ xảy ra

( Đ/án: a) Mg, Fe, Zn ; b) Mg, Zn ; c) Mg, Zn, Fe, Cu )
VI. Bài tập về nhà: 2p’ :

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

-Xem lại bài tốn tính tốn liên quan đến H%, % khối lượng các nguyên tố.
-Soạn trước bài Al, cầm mẫu vật là Al, Fe

---Tuần : 12 Ngày soạn: 2/11/2011

Tiết : 24 Ngày dạy : 5/11/2011

NHƠM

(Có giáo án máy)

I.Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

- Tính chất hố học của nhơm: chúng có những tính chất hố học chung của kim loại; nhôm
không phản ứng với H2SO4 đặc, nguội; nhôm phản ứng được với dung dịch kiềm.

- Phương pháp sản xuất nhơm bằng cách điện phân nhơm oxit nóng chảy.
2.Kĩ năng

- Dự đốn, kiểm tra và kết luận về tính chất hố học của nhơm . Viết các phương trình hố học
minh hoạ.

- Quan sát sơ đồ, hình ảnh để rút ra được nhận xét về phương pháp sản xuất nhôm
- Phân biệt được nhôm và một số kim loại bằng phương pháp hố học.

- Tính thành phần phần trăm về khối lượng của hỗn hợp bột nhơm. Tính khối lượng nhôm tham
gia phản ứng hoặc sản xuất được theo hiệu suất phản ứng.

II.Chuẩn bị :
1.Giáo viên:

-Hóa chất: d/d HCl, d/d AgNO3, d/d CuCl2, d/d NaOH, mẩu Fe, bột nhôm, 3 mẩu nhôm,
-Dụng cụ: 5 ống nghiệm , 2 ống hút, cốc tt, đèn cồn

=> Sử dụng cho các thí nghiệm:

+ Phần II.1.a Rắc bột nhôm trên ngọn lửa đèn cồn

+ Phần II.1.b. Cho nhôm vào d/d HCl, Al tác dụng với dd muối
+ Phần II.2 thêm: Cho Al vào d/d NaOH

2.HS : Một số kim như: Al, Fe...; Soạn bài trước khi đi học
III.Tiến trình bài giảng:

1.Ổn định lớp :

2.Kiểm tra bài cũ, chữa bài tập về nhà ( 6p)

-HS1: Nêu dãy HĐHH của KL được xắp xếp như thế nào ? Nêu ý nghĩa của dãy HĐHH đó ?
Cho ví dụ minh họa ?

- HS2 : Chữa bài tập 3 SGK-54

= > HS khác nhận xét, GV nhận xét và cho điểm.
3. Bài mới: GV dẫn dắt vào bài mới

TG Hoạt động của giáo viên và HS Nội dung

3’

17’

GV: Các em hãy quan sát: Lọ đựng bột nhôm, 
dây nhôm, đồng thời liên hệ đ/s hàng ngày và
nêu các t/c vật lí của nhơm

HS dự đốn các t/c hh của nhơm ( Có các t/c 
hh của KL, vì nhơm là KL)

GV : Vậy bằng các thí nghiệm các em hãy KT 
các dự đốn của mình

HS làm thí nghiệm rắc bột nhơm trên ngọn lửa 
đèn cồn (dùng ống hút) – Quan sát h/t,

viết PTPƯ?

GV giới thiệu đồ dùng bằng nhôm được bảo vệ
bởi lớp nhơm o xit

I. Tính chất vật lí : 
SGK

II. Tính chất hố học:

1. Nhơm có những tính chất hóa học 
của kim loại khơng?

a) Phản ứng của nhôm với phi kim:
-Ht: Nhôm cháy sáng tạo chất rắn màu
trắng

PT: 4Al + 3O2

t

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

3’
5’

GV nêu: Nhôm t/d đựoc với nhiều phi kim 
khác như Cl2, S…

Gọi HS lên bảng viết PTPƯ
GV gọi HS nêu kết luận
HS làm t/no

-Cho 1 dây nhôm vào ô1 đựng d/d HCl
-Cho 1 dây nhôm vào ô2 đựng d/d CuCl2
-Cho 1 dây nhôm vào ô3 đựng d/d AgNO3
-> Quan sát

GV Gọi HS nêu h/t ở ô/no1 và KL, viết PTPƯ
GV Bổ xung thông tin

HS nêu h/t ở ơ2,ơ3 và nêu KL, viết PTPƯ
( Ơ2: Có chất rắn màu đỏ bám ngồi dây 
nhơm, nhơm tan dần, màu xanh của d/d CuCl2

nhạt dần

Ơ3: Có chất rắn màu trắng xanh bám vào dây 
nhôm, dây nhôm tan dần)

HS kết luận về t/c hh của nhôm (trả lời cho dự 
đốn ban đầu)

HS làm Tno

- Ơ4 Cho dây nhơm vào d/d NaOH
- Ô5 Cho dây sắt vào d/d NaOH

GV gọi HS nêu h/t (Sắt ko p/ư với d/d NaOH,
nhơm có p/ư với d/d NaOH- Dấu hiệu: Có sủi 
bọt , nhôm tan dần..)

GV liên hệ thực tế: Ko nên sử dụng đồ dùng 
bằng nhôm để đựng d/d kiềm

GV chốt lại các t/c hh của nhôm

HS kể các ứng dụng của nhôm trong thực tế

GV sử dụng tranh vẽ để thuyết trình về cách

2Al + 3Cl2

t

  2AlCl3

&. Kết luận:

Nhôm p/ư với o xi tạo o xit và p/ư với 
nhiều pk khác như S, Cl2 .. tạo muối

b) Phản ứng của nhôm với d/d a xit
-Ht: Nhơm có p/ư với d/d a xit,h/t: sủi
bọt khí, nhơm tan dần)

Nhơm có p/ư với d/d a xit như HCl,
H2SO4

Vd: 2Al + 6HCl -> 2AlCl3 + 3H2

Chú ý: Nhôm ko t/d với H2SO4 đặc
nguội và HNO3 đặc nguội

c) Phản ứng của nhôm với d/d muối

Nhôm p/ư với nhiều muối của KL h/đ
yếu hơn

2Al + 3CuCl2 -> 2AlCl3 + 3Cu
(đỏ)

Al + 3AgNO3 -> Al(NO3)3 + 3Ag
(trắng bạc)

KL

: Nhơm có các t/c hh của KL
2. Nhơm có t/c hóa học nào khác?
Nhơm có p/ư với d/d kiềm

Al + H2O + NaOH   NaAlO2 +
3
2
H2

III . Ứng dụng: 
 (Xem SGK)
IV. Sản xuất nhôm:

- Nguyên liệu: Quặng bô xit( T/phần chủ
yếu là Al2O3)

- Phương pháp: Điện phân hh nóng chảy
của nhôm o xit và c riolit:

2Al2O3

dpnc
Criolit

  

4Al + 3O2

IV. Luyện tập , củng cố : (10p)

1.Có 3 lọ bị mất nhàn, mỗi lọ đựng 1 trong các kim loại sau: Al, Ag, Fe.Trình bày p/p hh để phân
biệt các KL trên ?

2. Cho 2,7 g hỗn hợp gồm Al tác dụng với 200g dd H2SO4 9,8%. Tính khối lượng Al2(SO4)3 thu
được biết hiệu suất phản ứng đạt 75%.

3.GV hướng dẫn HS làm bài tập 5 SGK/58.
V. Bài tập : 1p

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

-HS chuẩn bị mẫu vật như : Fe, Al,Cu

-HS ơn lại bài tốn tính % về khối lượng các chất trong hỗn hợp và soạn bài 19 trước ở nhà.

---Tuần : 13 Ngày soạn: 3/11/2011

Tiết : 25 Ngày dạy : 9/11/2011

SẮT

(Có giáo án máy)
I.Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

- Tính chất hố học sắt: chúng có những tính chất hố học chung của kim loại; sắt không
phản ứng với H2SO4 đặc, nguội; sắt không phản ứng được với dung dịch kiềm; sắt là kim loại có
nhiều hoá trị.

2.Kĩ năng

- Dự đoán, kiểm tra và kết luận về tính chất hố học của nhơm và sắt. Viết các phương trình
hố học minh hoạ.

- Quan sát sơ đồ, hình ảnh để rút ra được nhận xét về phương pháp sản xuất nhôm và luyện
gang, thép.

- Phân biệt được nhơm và sắt bằng phương pháp hố học.

- Tính thành phần phần trăm về khối lượng của hỗn hợp bột nhơm và sắt. Tính khối lượng
nhơm hoặc sắt tham gia phản ứng hoặc sản xuất được theo hiệu suất phản ứng.

II.Chuẩn bị :
-GV :

+ Hóa chất như Fe, bình đựng khí Cl2 , HCl , H2SO4 ,dd CuSO4
+Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp gỗ , giá ,pipet...

-HS: Mẫu vật như: Fe, Al, Cu...

III.Tiến trình bài giảng:

1.ổn định lớp: 1p 
2. Kiểm tra: 8p

-HS1: Nêu các t/c hh của nhôm , viết các PTPƯ minh họa
-HS2: Chữa bài 2 SGK-58

3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

5’

22’

HS liên hệ thực tế và nêu t/c vật lí của Fe 
HS đọc lại t/c vật lí trong SGK

GV: Sắt có những t/c hh của KL, các em 
hãy nêu các t/c hh của Fe và viết PTPƯ
minh họa

GV mơ tả thí nghiệm sắt cháy trong khí 
clo( h/t: sắt cháy sáng chói tạo khói màu
nâu đỏ)

GV: ở to cao, sắt p/ư với nhiều pk khác 
như: S, Br2…tạo thành muối FeS, FeBr3…
HS nêu lại t/c 2 và viết PTPƯ

GV: Lưu ý:

Fe ko t/d với HNO3 đặc nguội và H2SO4
đặc nguội

? Viết PTHH Fe t/d HNO3 và H2SO4 đặc
nóng

HS nêu lại t/c 3 và viết PTPƯ

I. Tính chất vật lí 
Xem SGK
II. Tính chất hóa học: 
1.Tác dụng với phi kim. 
a.Tác dụng với o xi:
3Fe + 2O2

t

  Fe3O4
b.Tác dụng với p/k khác

-Tác dụng với PK thuộc nhóm halogen (X2)
2Fe + 3Cl2

t

  2FeCl3
-Tác dụng với S

PT: Fe + S  t0 FeS
2. Tác dụng với d/d a xit:

- Với axit loại 1 sản phẩm là muối và khí H2

VD: Fe + H2SO4  Fe SO4 + H2 
Fe + 2HCl   FeCl2 + H2 
-Với axit loại 2: Sản phẩm là muối của kim
loại hóa trị cao nhất, sản phẩm khử và nước.
Vd: Fe +4HNO3đặc

t

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

HS rút kết luận t/c hh của sắt
GV Lưu ý về hóa trị của Fe

3. Tác dụng với d/d muối:

Fe + Cu SO4  Fe SO4 + Cu
Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
Kết luận: Sắt có những t/c hh của KL
IV.Luyện tập, củng cố 9p

Bài 1: Viết các PTHH biểu diễn các chuyển hóa sau: (HS trung bình)
FeCl2 Fe(OH)2 FeO

FeCl3 Fe(OH)3 Fe2O3 Fe Fe2(SO4)3
GV cho 1 HS làm trên bảng - Tổ chức cho các em khác n/x sửa sai

Bài 2 : (HS khá trở lên) Cho 8,3g hh gồm Al và Fe biết ( tỷ lệ mol Al: Fe = 1:1) tác dụng hoàn 
toàn với m g dd FeSO4 25% thu được dd A và 14g chất rắn khơng tan .

a.Tính % về khối lượng Fe,Al trong hỗn hợp
b.Tính m

c.Tính khối lượng dd sau phản ứng
V.Bài tập về nhà: 1p

- Làm bài 1,2,3,4,5( SGK/60)

- Nêu điểm giống và khác nhau của Al và Fe
-Học bài về tính chất kim loại, của Al,Fe để KT 15’

- Xem trước bài 20 (Bỏ qua hình 2.16 SGK/62 và hình 2.17/63)

---Tuần : 13 Ngày soạn: 5/11/2011

Tiết : 26 Ngày dạy : 11/11/2011

HỢP KIM SẮT: GANG, THÉP

(Có giáo án máy chiếu)

I.Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

-Gang là gì, thép là gì, t/c và ứng dụng của gang và thép.
- Thành phần chính của gang và thép.

- Sơ lược về phương pháp luyện gang và thép.
2.Kĩ năng

- Phân biệt được nhơm và sắt bằng phương pháp hố học.

- Tính thành phần phần trăm về khối lượng của hỗn hợp bột nhơm, sắt và một số ngun tố .
Tính khối lượng nhôm hoặc sắt tham gia phản ứng hoặc sản xuất được theo hiệu suất phản ứng.
II.Chuẩn bị:

-GV : Đề kiểm tra 15’
-HS: Ôn bài để KT
III.Tiến trình bài giảng:
1.ổn định lớp – Phát đề:
2. Kiểm tra: 15’ - bài số 2

Đề 1-Lớp 9B

Câu 1: (6,0 điểm) Viết phương trình hồn thành sơ đồ (Ghi rõ điều kiện phản ứng nếu có).

1 2 3 4

2 3 2 2

1 2 3 4

2 3 2 4 3 3 2

. ( )

. ( ) ( )

a Fe FeCl FeCl FeCl Fe OH

b Al O Al Al SO Al OH KAlO

       

       
Câu 2: (2,0 điểm) Nêu ý nghĩa của dãy HĐHH ?

Câu 3: (2,0 điểm) Nêu cách tách Al ra khỏi hỗn hợp gồm : Fe, Al, Cu, Mg bằng phương pháp
hóa học ?

Đề 2-Lớp 9A

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

1 2 3 4

3 2 4 3 4 2

1 2 3 4

3 2 3 3 2

. ( ) ( )

. ( )

a Fe FeCl Fe SO FeSO Fe OH

b Al OH Al O AlCl Al LiAlO

       
       
Câu 2: (2,0 điểm) Nêu ý nghĩa của dãy HĐHH ?

Câu 3: (2,0 điểm) Nêu cách tách Al ra khỏi hỗn hợp gồm : Fe, Al, Cu, Mg bằng phương pháp
hóa học ?

3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

8’

16’

GV Giới thiệu hợp kim là gì; hợp kim của 
sắt có nhiều ứng dụng là gang và thép
GV cho HS quan sát một số đồ dùng bằng 
gang, thép

? Nêu đặc điểm khác nhau giữa gang và
thép

? Kể một số ứng dụng của gang và thép
HS căn cứ vào kiến thức SGK và thực tế trả
lời (gang thường cứng và giòn hơn sắt.
Thép thường cứng, đàn hồi, ít bị ăn mịn) 
GV: ? Gang và thép có thành phần giống 
và khác nhau ntn?

GV u cầu HS hđ nhóm tìm hiểu thơng tin 
SGK trả lời câu hỏi:

a) Nguyên liệu s/x gang.
b)Ng/tắc để s/x gang.

c)Viết các PTPƯ chính xảy ra trong q
trình s/x gang

GV: Giải thích than cốc là gì ?
HS Thảo luận, báo cáo k/quả

GV sử dụng sơ đồ lị cao để thuyết trình và 
giới thiệu thêm các n/dung:

-CO khử các oxit sắt. Mặt khác, một số oxit
khác có trong quặng như MnO2 , SiO2 …
cũng bị khử tạo thành Mn, Si …

-Sắt n/chảy hòa tan một số lượng nhỏ cac
bon, và một số ng/tố khác tạo thành gang
lỏng

-GV giới thiệu về sự tạo thành xỉ…

HS các nhóm tiếp tục thảo luận trả lời câu 
hỏi:

a) Ng/liệu s/x thép.
b) Ng/tắc s/x thép.
c) Viết các PTPƯ xảy

ra trong quá trình sản xuất thép

Các nhóm trả lời câu hỏi, đồng thời GV sử
dụng tranh vẽ sơ đồ luyện thép để thuyết
trình

I.Hợp kim của sắt :
1. Gang là gì? 
2. Thép là gì?

&. Kết luận:

Gang và thép đều là hợp kim của sắt với cac
bon và và một số ng/ tố khác nhưng trong
gang: Cac bon chiếm từ 2 -> 5 % , còn trong
thép hàm lượng cac bon it hơn (dưới 2%)
II. Sản xuất gang, thép:

1. Sản xuất gang như thế nào?
 a) Nguyên liệu để sản xuất gang

-Quặng sắt: Manhetit (Chứa Fe3O4 màu
đen), quặng hematit (chứa Fe2O3 )

-Than cốc, k/k giàu oxi và một số chất phụ
gia khác như đá vôi CaCO3

b) Nguyên tắc sản xuất gang:

-Dùng CO khử sắt o xit ở to cao trong lị
luyện kim( lị cao)

c) Q trình s/x gang trong lị cao: 
Các p/ư chính xảy ra trong lò cao:
C + O2

t

  CO2
C + CO2

t

  2CO

Khí CO khử sắt o xit trong quặng thành sắt:
3CO + Fe2O3

t

  2Fe + 3CO2

2. Sản xuất thép như thế nào?

a) Nguyên liệu sản xuất thép: Gang, sắt phế
liệu và o xi .

b)Nguyên tắc sản xuất thép: Oxi hóa một số 
k/loại, phi kim để loại ra khỏi gang phần lớn
các

ng/tố cac bon, si lic, man gan…
c) Quá trình sản xuất thép:

Khí oxi ,oxi hóa sắt tạo thành FeO. Sau đó
FeO sẽ o xi hóa một số ng/tố trong gang
như C, Si, S, P …

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

IV. Luyện tập – Củng cố : 5p

1. HS nhắc lại nội dung chính của bài

2. Bài luyện tập: (GV hướng dẫn HS làm bài)

Tính khối lượng gang có chứa 95% sắt sản xuất được từ 1,2 tấn quặng hematit (có chứa 85%
Fe2O3) biết rằng hiệu xuất của quá trình là 80%

Hướng dẫn HS giải

Hướng dẫn
-Viết PTPƯ

- Tính khối lượng Fe2O3 có trong 1,2 tấn
quặng hematit

- Tính khối lượng sắt thu được theo
PTHH( theo lí thuyết).

- Tính khối lượng sắt thu được thực tế.
Tính khối lượng gang thu được thực tế

Đáp án
Fe2O3 + 3CO

t

  2Fe + 3CO2

Khối lượng của Fe2O3 có trong 1,2 tấn quặng

hematite là:

1,2 . 85 : 100 = 1,02 tấn

Theo PT khối lượng sắt thu được theo lí thuyết
là:

1,02 . 112 : 160 = 0,714 tấn

Vì hiệu suất là 80% nên khối lượng sắt thu được
thực tế là:

O,714 . 80 : 100 = 0,5712 tấn
Khối lượng gang thu được là:
0,5712 .100 : 95 = 0,6
V. Dặn dò, ra bài tập về nhà ; 1p

- HS chuẩn bị và làm trước các thí nghiệm của bài sự ăn mòn KL
- BT: 5,6 SGK-63

- Về nhà làm thí nghiệm phần 1/ 65 – tổ 1

- Tổ 2 chuẩn bị một số tranh mẫu bị oxi hóa hình 2.18/64 –SGK

---Tuần : 14 Ngày soạn: 8/11/2011

Tiết : 27 Ngày dạy : 15/11/2011

SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHỎI BỊ ĂN MÒN
I.Mục tiêu: HS biết:

1.Kiến thức: Biết được:

- Khái niệm về sự ăn mòn kim loại và một số yếu tố ảnh hưởng đến sự ăn mòn kim loại.
- Cách bảo vệ kim loại khơng bị ăn mịn.

2.Kĩ năng

- Quan sát một số thí nghiệm và rút ra nhận xét về một số yếu tố ảnh hưởng đến sự ăn mòn kim
loại.

- Nhận biệt được hiện tượng ăn mòn kim loại trong thực tế.

- Vận dụng kiến thức để bảo vệ một số đồ vật bằng kim loại trong gia đình.
II.Chuẩn bị:

-Một số đồ dùng bằng KL đã bị gỉ ( theo yêu cầu tiết 26)

-HS chuẩn bị từ 5 hơm trước : thí nghiệm “ảnh hưởng của các chất trong mơi trường đến sự 
ăn mịn KL”

III.Tiến trình bài giảng:
 1.ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ: 10’

-Gọi HS sữa bài tập 4,5,6 SGK/63

-Kiểm tra sự chuẩn bị thí nghiệm , tranh của các tổ

3. Bài mới :

GV dẫn dắt vào bài mới

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

10’

12’

GV cho HS quan sát một số đồ dùng bằng 
KL bị gỉ sau đó y/cầu HS đưa ra khái niệm
về sự ăn mịn KL

GV giải thích ng/nhân của sự ăn mịn KL 
sau đó cho HS đọc lại trong SGK

HS báo cáo k/quả thí nghiệm

- ở ống nghiệm 1: Đinh sắt trong k/k khơ 
ko bị ăn mịn

- ở ống nghiệm 2: Đinh sắt trong nước 
có hịa tan o xi ( k/k) bị ăn mịn chậm.
- ở ống nghiệm 3: Đinh sắt trong d/d 
muối ăn bị ăn mòn nhanh.

- ở ống nghiệm 4: Đinh sắt trong nước cất
ko bị ăn mòn

GV: Từ các h/t trên các em hãy rút ra KL?

GV: Thuyết trình

HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:
- Vì sao phải bảo vệ KL để các đồ dùng
bằng KL khơng bị ăn mịn ?

- Các biện pháp bảo vệ KL mà các em thấy
trong thực tế ?

HS đọc phần “ Em có biết”;

Qui trình bảo vệ một số máy móc.

Sự phá hủy KL do t/d hh của m/trường gọi là
sự ăn mòn KL

II.Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự ăn 
mòn KL?

1.Ảnh hưởng của các chất trong mơi trường

Sự ăn mịn KL ko xảy ra hoặc xảy ra nhanh
hay chậm phụ thuộc vào thành phần của
m/trường mà nó tiếp xúc.

2. Ảnh hưởng của nhiệt độ :

- ở t0 cao sẽ làm cho sự ăn mòn KL xảy ra

nhanh hơn

- VD: Thanh sắt trong bếp than bị ăn mòn
nhanh hơn so với thanh sắt để nơi khơ ráo,
thống mát.

III.Làm thế nào để bảo vệ các đồ vật bằng 
KL ko bị ăn mòn?

Các biện pháp bảo vệ KL là:

1).Ngăn ko cho KL tiếp xúc với môi trường.
VD:

-Sơn, mạ, nôi dầu mỡ… lên trên bề mặt
KL.

-Để đồ vật ở nơi khô ráo, thường xuyên
lau chùi sạch sẽ.

-Rửa sạch sẽ đồ dùng, dụng cụ l/động và
tra dầu mỡ.

2).Chế tạo hợp kim ít bị ăn mịn

VD:Cho thêm vào thép một số KL như

crom, ni ken…

IV. Củng cố-Dặn dò và ra bài tập về nhà: 2’

-GV: yêu cầu HS nhắc lại các n/d chính của bài.
-BT:2,4,5 SGK-67.

-Về nhà ôn lại kiến thức của chương kim loại
-Làm trước bài tập phần luyện tập trước ở nhà.
-Làm thêm bài tập ở sách bài tập

---Tuần : 14 Ngày soạn: 14/11/2011

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

LUYỆN TẬP CHƯƠNG 2: KIM LOẠI

I.Mụctiêu:

1.Kiến thức:

-HS được ôn tập, hệ thống lại các kiến thức cơ bản. So sánh được tính chất của nhơm với sắt và
so sánh với tính chất chung của kim loại.

2.Kĩ năng:

-Biết vận dụng ý nghĩa của dãy HĐHH của kim loại để xét và viết các PTHH.
-Vận dụng để làm các tập định tính và định lượng.

II.Chuẩn bị:

-Những tấm bìa về tính chất, thành phần, ứng dụng của gang và thép để ghép vào bảng trống
-HS:Ơn tập các kiến thức thức có trong chương 2

III.Tiến trình bài giảng:

1. ổn định lớp: 
 2. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

12’

30’

HS nhắc lại các t/c hh của KL; viết PTHH 
minh họa cho các t/c.

HS viết dãy h/động hh của một số KL
Nêu ý nghĩa của dãy HĐHH của KL

HS thảo luận nhóm để:

- So sánh được t/c hh của nhơm và
sắt.

- Viết được các PTPƯ minh họa
GV thống nhất ý kiến của các nhóm HS

GV gắn lên bảng s/sánh về t/phần, t/c và 
s/x gang và thép T68 dạng trống

HS chọn những tấm bìa dán vào bảng cho
phù hợp

HS trả lời câu hỏi:

- Thế nào là sự ăn mòn KL?

- Những yếu tố ảnh hưởng đến sự ăn mòn
KL?

- Tại sao phải bảo vệ KL ko bị ăn mòn?
- Những biện pháp bảo vệ KL ko bị ăn
mòn?

Hãy lấy VD minh họa.

HSLàm bài luyện tập 1, một em lên bảng 
làm các em khác n/x

I. Kiến thức cần nhớ:

1. Tính chất hóa học của kim loại
- Kim loại t/d với PK: Cl2, O2, S.
- KL t/d với nước.

- KL t/d với d/d a xit
- KL t/d với muối

* Dãy HĐHH của một số kim loại:

K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Ag, Au
- ý nghĩa của dãy HĐHH của KL:

SGK-54

2. Tính chất hóa học của kim loại nhơm và 
sắt có gì giống và khác nhau?

a) T/c hh giống nhau:

-Nhơm, sắt có những t/c hh của KL.

- Nhơm, sắt đều ko t/d với HNO3 đặc nguội
và H2SO4 đặc nguội .

b) T/c hh khác nhau:

- Nhơm có p/ư với kiềm, cịn sắt thì ko
t/d với kiềm.

- Trong các hợp chất, nhơm chỉ có hóa
trị III, cịn sắt có cả 2 hóa trị II và III
3. Hợp kim của sắtThành phần, t/c và s/x 
gang, thép

SGK-68

4. Sự ăn mòn KL và bảo vệ Kl khỏi bị ăn
mòn

(SGK/65,66)

II. Bài tập: 
1. Bài tập 1:

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

-GV nhận xét và cho điểm

HSLàm bài luyện tập 2, một em lên bảng 
làm các em khác n/x

-GV nhận xét và cho điểm

Fe  1FeCl2  2 Fe(OH)2  3 Fe3O4
4 8 9
FeCl3

 Fe(OH)3 6Fe2O3 7 Fe 
Bài tập 2:

Có các KL Fe, Al, Cu, Ag. Hãy cho biết trong
các KL trên, KL nào t/d được với:

a).Dung dịch HCl
b).Dung dịch NaOH
c).Dung dịch Cu SO4
d).Dung dịch AgNO3
Viết các PTPƯ xảy ra.
Bài 3: Làm bài 7 SGK / 69
Bài 4: Làm bài 5 SGK / 69
IV. Dặn dò, ra bài tập về nhà: 2’

-Chuẩn bị cho buổi thực hành. So sánh tính chất giống và khác nhau về tính chất hóa học của Al

và Fe.

-Xem trước bài thực hành, Cách tiến hành thí nghiệm và kẻ sẵn mẫu báo cáo thí nghiệm. Chia
thực thành theo từng nhóm cụ thể.

-Ra bài tập về nhà: 1,2,3,4,5,6,7 SGK/69

-Yêu cầu học sinh (hệ thống kiến thức học kì I mơn hóa 9) nộp vào tuần sau

---Tuần : 15 Ngày soạn: 18/11/2011

Tiết : 29 Ngày dạy : 23/11/2011

THỰC HÀNH

TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA NHƠM VÀ SẮT

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức:Biết được:

-Mục đích, các bước tiến hành, kĩ thuật thực hiện các thí nghiệm:
- Nhôm tác dụng với oxi.

- Sắt tác dụng với lưu huỳnh.
- Nhận biết kim loại nhôm và sắt.
2.Kĩ năng

- Sử dụng dụng cụ và hoá chất để tiến hành an tồn, thành cơng các thí nghiệm trên.

- Quan sát, mơ tả, giải thích hiện tượng thí nghiệm và viết được các phương trình hố học.
- Viết tường trình thí nghiệm.

II. Chuẩn bị:

1. Chuẩn bị cho mỗi lớp 4 nhóm làm TN (Làm theo tổ) các thí nghiệm :
Thí nghiệm 1: Phản ứng của nhơm với oxi.

 Thí nghiệm 2: Phản ứng của sắt với lưu huỳnh.
 Thí nghiệm 3: Nhận biết nhơm và sắt

2. Dụng cụ và hóa chất:

a.Hóa chất: Bột nhơm; bột lưu huỳnh và bột sắt trộn sẵn theo tỉ lệ về khối lượng là 7:4 cho vào
ống nghiệm số 2; bột sắt, bột lưu huỳnh riêng rẽ; d/d NaOH

b. Dụng cụ: ống hút, đèn cồn, 5 ống nghiệm có đánh số: 1;2;3.1;3.2;4 2 cốc t/t
=> Sử dụng cho các TN SGK khơng thay đổi gì.

III. Tiến trình bài giảng:
1.Ổn định lớp: (1p)

GV nêu qui định của buổi thực hành và kiểm tra sự chuẩn bị
 2.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

20’ I. Tiến hành thí nghiệm

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

16’

GV Hướng dẫn HS làm TN 1 Rắc nhẹ 
bột nhôm trên ngọn lửa đèn cồn (Dùng
ống hút khô)

HS làm TN, n/x hiện tượng, viết PTHH, 
giải thích

GV Hướng dẫn HS lấy 2 lượng Fe và S 
theo tỷ lệ khối lượng 7 : 4. Hướng dẫn HS
thí nghiệm.

HS làm TN theo hướng dẫn SGK

-> Quan sát hiện tượng. Cho biết màu sắc
của sắt; lưu huỳnh; hỗn hợp bột sắt và lưu
huỳnh ; và của chất tạo thành sau p/ư (có
thể dùng nam châm)

Giải thích và viết PTHH

GV nêu vấn đề :

Có 2 lọ ko dán nhãn đựng 2 KL (riêng
biệt): Al, Fe

Em hãy nêu cách nhận biết?

GV gọi HS nêu cách làm ( Như SGK)
HS tiến hành TN

GV gọi HS đại diện HS báo cáo k/quả, 
giải thích và viết PTHH

-Hiện tượng: Nhơm cháy sáng tạo chất rắn màu
trắng

-PTHH: 4Al(r) + 3O2(k)

t

  2Al2O3(r)
-GT:Nhơm cháy trong khí oxi tạo ra nhơm oxit

2.Thí nghiệm 2: Tác dụng của sắt với lưu 
huỳnh

&.Hiện tượng:

-Trước TN bột sắt có màu trắng xám, bị nam
châm hút; Bột lưu huỳnh có màu vàng nhạt
khơng bị nam châm hút.

-Khi đun hh trên ngọn lửa đèn cồn:: h/h cháy
nóng đỏ, p/ư tỏa nhiều nhiệt.

-Sản phẩm tạo thành khi để nguội là chất rắn

màu đen, không bị nam châm hút

&.PTHH: Fe (r)+ S(r)

t

  Fe S(r),  (màu đen)
&. Giải thích: Fe đã phản ứng đươc với S để 
tạo thành FeS. Do sau phản ứng Fe đã tác dụng
hết nên nam châm khơng hút được nữa.

3. Thí nghiệm 3: Nhận biết mỗi kim loại Al, Fe
được đựng trong 2 lọ ko dán nhãn

-Trích mỗi chất một ít làm thí nghiệm

-Dùng dd NaOH làm thuốc thử nhận ra Al vì
KL tan và có khí sinh ra. Chất cịn lại khơng
phản ứng là Fe.

-PTHH: Al + H2O + NaOH  NaAlO2 +
3
2
H2

- GT: Vì Al là kim loại lưỡng tính nên tác
dụng được với dd NaOH.

II. Viết bản tường trình

-HS viết bản tường trình vào mẫu kẻ sẳn
 -Nộp mẫu báo cáo thực hành

IV. Công việc cuối buổi thực hành: ( 5’)

-GV hướng dẫn HS thu dọn hóa chất, rửa ống nghiệm, thu dọn dụng cụ, vệ sinh phòng TN.
-GV nhận xét buổi thực hành

V. Dặn dị: (2’)

- Ơn lại tính chất hóa học của kim loại

-Soạn bài tính chất hóa học phi kim, so sánh xem giữa PK và kim loại c ó tính chất nào giống
nhau.

- Mức độ hoạt động của kim loại (Dãy HĐHH)
- Chuẩn bị bài 25 chương 3.

---KẾ HOẠCH CHƯƠNG 3

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

I.TỔNG SỐ TIẾT: 13 tiết

II.THỜI GIAN THỰC HIỆN: Từ tuần 15 -- > tuần 22
III.YÊU CẦU KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1.Kiến thức :

-Biết được tính chất chung của phi kim,tính chất,ứng dụng của Cl2, C, Si,viết được PTHH
- Biết được các dạng thù hình của nguyên tố Cacbon một số tính chất vật lý tiêu biểu và
các ứng dụng của nó.

- Nêu được tính chất hố học cơ bản của C, CO, CO2, H2CO3, và muối cacbonat. Mở rộng
cho HS tính chất muối axit, muối trung hịa. Viết được PTHH

- Biết một số ứng dụng của SiO2, sơ lược về CN silicat

- Biết bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học : Nguyên tắc sắp xếp, cấu tạo bảng tuần
hồn( ơ ngun tố, chu kì, nhóm), sự biến thiên tuần hồn tính chất trong chu kì và nhóm, ý nghĩa
của bảng tuần hồn( biết vị trí suy ra cấu tạo, tính chất và ngược lại )

-Hướng dẫn cho HS nắm được cách giải của một số dạng toán về cấu tạo nguyên tử, về
xác định ngun tố….

2.Kỹ năng:

- HS có kĩ năng làm thí nghiệm, quan sát, phân tích và giải thích các hiện tượng trong thí
nghiệm và đời sống.

- Biết viết PTHH để minh hoạ cho tính chất chung của phi kim và tính chất của một chất
cụ thể.

- Biết vận dụng kiến thức trong chương để giải các bài tập hố học có liên quan
3.Giáo dục

- Giáo dục HS có thái độ u thích khoa học bộ mơn và có ý thức bảo vệ môi trường
- Thấy được tầm quan trọng của hoá học trong đời sống và sản xuất

IV.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1.Tranh vẽ:

- Hoạt động của bình điện phân, sơ đồ ứng dụng của Cl2, hoạt động của lị quay.
- Bảng tuần hồn các ngun tố hố học

- Một số thí nghiệm mơ tả qua máy chiếu.
2.Bảng phụ

- Bảng phụ ghi một số bài tập và kiến thức cơ bản

- Dùng máy chiếu để dạy một số bài khơng có hóa chất làm thí nghiệm
3.Dụng cụ và hóa chất

- Dụng cụ, hố chất theo sự phân phối trong các bài học (SGK)
V.SỐ LẦN KIỂM TRA 1 TIẾT :

-01 lầnkiểm tra học kì I (tiết 36)

-Tuần 19 có 1 tiết sữa bài, 1 tiết hệ thống kiến thức học kì I.

---Tuần : 15 Ngày soạn: 21/11/2011

Tiết : 30 Ngày dạy : 25/11/2011

TÍNH CHẤT CỦA PHI KIM

(Dạy máy chiếu)

I.Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

- Tính chất vật lí của phi kim.

- Tính chất hố học của phi kim: Tác dụng với kim loại, với hiđro và với oxi.
- Sơ lược về mức độ hoạt động hoá học mạnh, yếu của một số phi kim.
2.Kĩ năng

- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh thí nghiệm và rút ra nhận xét về tính chất hố học của phi kim.
- Viết một số phương trình hố học theo sơ đồ chuyển hố của phi kim.

- Tính lượng phi kim và hợp chất của phi kim trong phản ứng hoá học.
II.Chuẩn bị:

-Dụng cụ: Máy chiếu để chiếu các thí nghiệm hóa học
-Hóa chất: không

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

1.Ổn định lớp: (1p)
2. Kiểm tra bài cũ: (5p)

Dựa vào tính chất đã học về kim loại hãy hoàn thành một số PTHH (Ghi rõ đkpư nếu có).
Cho biết các chất phản ứng với kim loại thuộc loại chất gi ?

Fe(r) + S(r) -- >
Na(r) + O2(k) -- >
Fe(r) + Cl2(k) -- >

3. Bài mới: Dựa vào bài tập phần kiểm tra bài cũ, GV dẫn dắt vào bài mới

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

5’

23’

- GV Yêu cầu HS quan sát mẫu vật, đọc
kĩ thông tin SGK thảo luận theo bàn 2p
trả lời:

+ Ở đk thường phi kim có mấy trạng
thái ?

+ Khả năng điện, dẫn nhiệt của phi
kim ? Và nhiệt độ nóng chảy cao hay
thấp?

-HS trình bày câu trả lời.
-GV nhận xét cũng cố
= > Dẫn dắt qua phần II.

-HS quan sát thí nghiệm, hồn thành
một số PTHH ? Cho biết chất tạo thành?
-HS đại diện lên bảng viết PT ?

-GV nhận xét và nêu một số điểm cần
chú ý .

-HS quan sát thí nghiệm, hồn thành
một số PTHH ? Cho biết chất tạo thành?
-HS đại diện lên bảng viết PT ?

-HS nhắc lại chất tạo thành khi ho kim
loại tác dụng với phi kim ?

-GV yêu cầu HS cho biết Sản phẩm khi
cho hidro tác dụng oxi (đã học lớp 8)
- GV: Giới thiệu cách tiến hành thí
nghiệm Clo t/d với hiđro

+ Đưa H2 đang cháy vào lọ đựng khí
clo

+ Sau p/ư, cho một ít nước vào lọ, lắc
nhẹ, rồi dùng q tím để thử

+Quan sát hiện tượng ?

- Vì sao giấy q tím hố đỏ?(vì d/d
được tạo thành có tính a xit)

- GV thơng báo: Ngồi ra nhiều phi kim
khác như C, S, Br2 ..t/d với H2 cũng tạo
hợp chất khí

=> HS rút ra n/x

- GV gọi HS mô tả lại hiện tượng của

I. Tính chất vật lí của phi kim:

-Ở điều kiện thường, phi kim tồn tại ở cả 3 trạng
thái

+ Trạng thái rắn: C, S, P…
+ Trạng thái lỏng: Br2 …
+ Trạng thái khí: O2, Cl2, N2…..

-Phần lớn các ng/tố PK không dẫn điện, dẫn
nhiệt và có nhiệt độ nóng chảy thấp

-Một số PK độc như: Cl2, Br2, I2….
II. Tính chất hố học của phi kim:
1. Tác dụng với kim loại:

a. Nhiều phi kim t/d với kim loại
2Na(r) + Cl2(k)

t

  2NaCl(r)
2Al(r) + 3S(r)

t

  Al2O3(r)

=>. Nhiều phi kim t/d với kim loại tạo muối
*. Chú ý: Trong đó KL phản ứng với Cl2,F2 Br2,I2

tạo muối hóa trị cao nhất.
b.Oxi t/d với kim loại.
3Fe(r) + 2O2(k)

t

  Fe3O4(r)
2Zn(r) + O2(k)

t

  2ZnO(r)
=>. Oxi t/d với kim loại tạo oxit

&. Kết luận: Phi kim tác dụng với kim loại tạo 
muối và oxit.

2. Tác dụng với hiđro
a.Oxi t/d với hiđro:

2H2(k) + O2(k)

t

  2H2O(h)

=>. Khí Oxi t/d với khí hiđro tạo hơi nước
b.Clo t/d với hiđro

Khí clo p/ư mạnh với H2 tạo khí hiđro clo rua
khơng màu, khí này tan trong nước tạo axit clo
hiđric(làm cho q tím hố đỏ)

PT: 2H2(k) + Cl2(k)

  2HCl(k)
(không màu) (vàng lục) (không màu
&.Nhận xét:

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

p/ư đốt lưu huỳnh trong o xi và trạng
thái, màu sắc của các chất trong p/ư.
- GV thông báo- HS nghe và ghi bài

- GV: Đưa ra một số phản ứng và giới
thiệu cách đánh giá mức độ hoạt động
của phi kim…

+ Phi kim hoạt động mạnh ví dụ: F2, O2,
Cl2….

+ Phi kim hoạt động yếu hơn: S, P, C,
Si..

S(r) + O2(k)

t

  SO2(k)
(Màu vàng) (không màu) (không màu, mùi hắc)
4P

(r) + 5O2(k)

t

  2P2O5(r)
(màu đỏ) (không màu) (màu trắng)

&. Kết luận: Nhiều phi kim tác dụng với oxi tạo
thành oxit axit.

*.Chú ý:N2 không cháy và một số đơn chất phi

kim không phản ứng trực tiếp với oxi như Cl2 ,
F2 ,I2....

4. Mức độ hoạt động hoá học của phi kim
Ví dụ:

a. H2(k) + Cl2(k)

ánh sáng

    2HCl(k)
b. H2(k) + F2(k)

óng tơí

ngay trong b

      HF(k)
c. H2(k) + S(r)

300

   H2S(k)

Suy ra: F2 > Cl2 > S

d. Fe(r) + Cl2(k)

t

  FeCl3(r)
e. Fe(r) + S(r)

t

  FeS(r)
 Suy ra: Cl2 > S

&. Kết luận: Mức độ hoạt động hoá học của
phi kim được xét căn cứ vào khả năng và mức độ
p/ư của phi kim đó với KL hoặc với H2 .

IV. Luyện tập, củng cố: 10p

- GV giới thiệu tính chất khi cho phi kim rắn tác dụng với axit HNO3 và H2SO4 đặc.

Ví dụ: P(r) + 5HNO3(đặc nóng)  H3PO4 + 5NO2 + H2O

- Bài tập 1: Viết các PTPƯ biểu diễn dãy chuyển hoá sau:
S  1 SO2  2 SO3 3H2SO4

4 FeS 5 H
2S

GV gọi HS chữa bài trên bảng- Các HS khác n/x
-Bài 2: Cho sơ đồ phản ứng là: Pđỏ

  P2O5 2 H3PO4
a.Từ 3,1g Pđỏ có thể điều chế được bao nhiêu gam axit H3PO4.

b. Viết PTHH xảy ra ?
 GV hướng dẫn HS giải.
V. Dặn dò (1p)

- Về nhà làm bài tập : 1,2,3,4,5,6 (SGK/76)
- Soạn bài mới

- Nêu một số ứng dụng của Clo có ngay trong gia đình của mình
-Thu bài viết “ Hệ thống kiến thức bộ môn”

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

---Tuần : 16 Ngày soạn: 25/11/2011

Tiết : 31 Ngày dạy : 29/11/2011

CLO

( Có giáo án máy chiếu

)

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:Biết được:

- Tính chất vật lí của clo.

- Clo có một số tính chất chung của phi kim (tác dụng với kim loại, với hiđro), clo còn tác
dụng với nước và dung dịch bazơ, clo là phi kim hoạt động hoá học mạnh.

- Ứng dụng, phương pháp điều chế và thu khí clo trong phịng thí nghiệm và trong cơng
nghiệp.

2.Kĩ năng

- Dự đốn, kiểm tra, kết luận được tính chất hố học của clo và viết các phương trình hố học.
- Quan sát thí nghiệm, nhận xét về tác dụng của clo với nước, với dung dịch kiềm và tính tẩy
mầu của clo ẩm.

- Nhận biết được khí clo bằng giấy màu ẩm.

- Tính thể tích khí clo tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng hoá học ở điều kiện tiêu chuẩn.
II. Chuẩn bị:

-Hóa chất : Bình đựng sẵn khí Cl2 , dd NaOH , H2O , Fe
-Dụng cụ : ống nghiệm , kẹp gỗ , quỳ tím

III. Tiến trình bài giảng: 
 1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ- chữa bài tập về nhà 8’

-GV hướng dẫn và gọi HS giải các bài tập : 5,6 SGK/76.
3.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

23’

- GV cho HS nghiên cứu SGK nêu t/c vật
lí của clo; cho HS tính tỉ khối của clo với
kk

- GV đặt vấn đề: Liệu clo có các t/c hh
của phi kim ko ? ( Cho HS xem lại các t/c
hh của phi kim ở góc bảng phải)

- GV thơng báo: clo có những t/c hố
học của phi kim

GV yêu cầu HS viết PTPƯ cho các t/c
trên của clo.

- GV giới thiệu thí nghiệm của sắt với clo
và hiđro với clo.

=> Một HS nhắc lại kết luận

GV: Lưu ý: Clo ko p/ư trực tiếp với o xi
GV: Đặt vấn đề: Ngoài các t/c hh của PK, 
clo cịn có những t/c hh nào khác?

- GV mơ tả cách tiến hành thí nghiệm

- GV gọi HS nhắc lại cách tiến hành
- HS xem thí nghiệm.

- GV nêu câu hỏi – HS thảo luận nhóm

I. Tính chất vật lí:

- Clo là chất khí màu vàng lục, mùi hắc
-Clo nặng gấp 2,5 lần không khí
-Tan được trong nước

-Clo là khí độc
II. Tính chất hố học:

1.Clo có những t/c hh của phi kim khơng?
a) Tác dụng với kim loại:

2Fe + 3Cl2

t

  2FeCl3
Cu + Cl2

t

  CuCl2

=> Clo tác dụng với kim loại sản phẩm muối
hóa trị cao.

b) Tác dụng với hi đ ro
H2 + Cl2

ánh sáng

   2HCl

Khí hiđro clorua tan nhiều trong nước tao d/d a
xit

&. Kết luận:

Clo có những t/c hh của phi kim như: T/d với 
hầu hết các KL, t/d với hi đ ro…Clo là một PK 
hoạt động hh mạnh

2. Clo cịn có những t/c hh nào khác?
a) Tác dụng với nước

-Khi hoà clo vào nước, một phần clo t/d với
nước ( p/ư xảy ra theo 2 chiều)

Cl2 + H2O

ˆ ˆ†

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

Vậy khi dẫn khí clo vào nước xảy ra h/t
vật lí hay h/t hh?

(Xảy ra cả hiện tượng vật lí và h/t hố 
học: + Khí clo tan vào nước( h/t vật lí)
+ Clo p/ư với nước tạo chất mới là HCl 
và HClO (h/t hh)

- GV: mơ tả thí nghiệm

+ Dẫn khí clo vào cốc đựng d/d NaOH
+ Nhỏ 1  2 giọt d/d vừa tạo thành vào
mẩu giấy q tím

+ Hiện tượng: D/d tạo thành khơng màu,
giấy q tím mất màu

- GV hướng dẫn HS viết PTPƯ, đọc tên
sản phẩm

- GV giải thích: D/d nước gia ven có tính
tảy màu vì NaClO là chất o xi hố mạnh.

-Nước clo có tính tảy màu do axit hipoclorơ
(HClO) có tính o xi hố mạnh. Làm cho phản
ứng xáy ra theo chiều (2),do

HClOHCl + O

Vì vậy ban đầu q tím chuyển sang đỏ, sau đó
lập tức mất màu

b) Tác dụng với d/d NaOH
PTHH:

Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O
(Có thể để điều kiện phản ứng là lạnh)
*. Chú ý:

-Hỗn hợp 2 dd muối NaCl, NaClO được gọi là
nước gia –ven

-Nếu trong điều kiện nhiệt độ ( 1000C)
3Cl2 + 6NaOH

t

  5NaCl +NaClO3+ 3H2O
IV. Luyện tập-củng cố: 5’

Bài tập 1: Viết các PTPƯHH và ghi đầy đủ điều kiện khi cho clo t/d với:

a.Nhôm b.Đồng c.Hi đrô d.Nước

e.D/d NaOH

HS làm bài tập – 1 h/s làm trên bảng – Các HS khác n/x
V. Bài tập về nhà: 3,4,5,6,11 SGK trang 80

---Tuần : 16 Ngày soạn: 25/11/2011

Tiết : 32 Ngày dạy : 1/12/2011

CLO

(Tiếp)

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức: Biết được:

- Ứng dụng, phương pháp điều chế và thu khí clo trong phịng thí nghiệm và trong cơng
nghiệp.

2.Kĩ năng

- Quan sát thí nghiệm, nhận xét về tác dụng của clo với nước, với dung dịch kiềm và tính tẩy
mầu của clo ẩm.

- Tính thể tích khí clo tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng hoá học ở điều kiện tiêu chuẩn.
- Điều chế khí clo trong phịng thí nghiệm: Bộ dụng cụ, hố chất, thao tác thí nghiệm, cách thu
khí…,

II.Chuẩn bị:

-Bình điện phân, giá sắt, bình cầu có nhánh, ống dẫn khí, bình thuỷ tinh có nút để thu khí clo,
cốc tt đựng dd NaOH đặc để khử clo dư, giấy lọc, đèn cồn.

-Hoá chất: D/d NaOH đặc, MnO2 , H2SO4 đặc , HCl đặc ,

=> Sử dụng cho GV điều chế clo bằng p/p điện phân dd đậm đặc muối ăn
III.Tiến trình bài giảng:

1. ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ, chữa bài tập về nhà: 10’

-Nêu các t/c hoá học của clo. Viết các PTHH minh hoạ?
 HS trả lời lí thuyết

-Gọi HS sữa một số bài tập SGK trang 81
 3.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

4’

-GV gọi 1 HS nêu lại các t/c của clo

III. ứng dụng của clo:

- Dùng để khử trùng nước sinh hoạt.
- Tẩy trắng vải sợi, bột giấy.

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

20’

- GV yêu cầu nhìn hình vẽ 3.4 nêu những
ứng dụng của clo

- GV hỏi: Vì sao clo được dùng để tẩy
trắng vải sợi? Khử trùng nước sinh hoạt..?

- GV giới thiệu nguyên liệu đ/c clo trong
PTN

- GV giới thiệu thí nghiệm điều chế clo
- HS n/x về cách thu khí clo, vai trị của
bình đựng H2SO4 đặc; Vai trị của bình
đựng NaOH đặc. Có thể thu khí clo bằng
cách đẩy nước ko? Vì sao?

(Ko nên thu khí clo bằng cách đẩy nước vì
clo tan 1 phần trong nước, đồng thời có 
p/ư với nước;

Bình đựng H2SO4 đặc để làm khơ khí clo.

Bình đựng d/d NaOH đặc để khử khí clo 
dư sau khi làm thí nghiệm (vì clo độc)
- GV giới thiệu p/p điều chế

- GV sử dụng bình điện phân dd NaCl để
làm thí nghiệm (GV nhỏ vài giọt

phenoltalein vào dd) – Gọi HS n/x hiện
tượng

( ở điện cực có nhiều bọt khí thốt ra
 dd từ ko màu chuyển sang màu hồng)
- GV hướng dẫn HS dự đoán sản phẩm
(Dựa vào mùi của khí thốt ra, màu hồng 
của dd tạo thành ) và gọi HS viết PTPƯ
- GV nói về vai trị của màng ngăn xốp,
sau đó liên hệ thực tế s/x ở Việt Nam (Nhà
máy hố chất Việt Trì, nhà máy giấy bãi
bằng…)

- Điều chế nhựa PVC, chất dẻo, chất màu,
cao su.

IV. Điều chế khí clo:

1. Điều chế clo trong phịng thí nghiệm : 
a.Ngun liệu:

- MnO2 (hoặc KMnO4, KClO3…)
- Dung dịch HCl đặc

b.Cách điều chế
MnO2 + 4HCl

t

  MnCl2 + Cl2 + 2H2O
Đen Vàng lục

- Thu khí: Thu bằng cách đẩy kk (Đặt ngửa bình
thu, vì khí clo nặng hơn kk)

2. Điều chế clo trong công nghiệp:

- Điện phân dd muối ăn bão hồ (có màng ngăn
xốp)

2NaCl + 2H2O

ddcmn

dp

  2NaOH + Cl2 + H2

IV. Luyện tập – củng cố: 9’

Bài tập 1: Hãy hồn thành sơ đồ chuyển hố sau: 
HCl

Cl2

NaCl
Bài tập 2:

Cho m gam một kim loại R (có hố trị II) t/d với clo dư. Sau phản ứng thu được 13,6 gam muối.
Mặt khác, để hoà tan m gam kim loại R cần vừa đủ 200 ml dung dịch HCl 1M

a. Viết các PTHH b. Xác định kim loại R?
V. Dặn dò : (2’)

-HS làm bài tập 7,8,9,10 SGK trang 81
-HS chuẩn bị bài mới

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

Tuần : 17 Ngày soạn: 3/12/2011

Tiết : 33 Ngày dạy : 7/12/2011

CAC BON

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

- Cacbon có 3 dạng thù hình chính: kim cương, than chì và cacbon vơ định hình.

- Cacbon vơ định hình (than gỗ, than xương, mồ hóng…) có tính hấp phụ và hoạt động hố
học mạnh chất. Cacbon là phi kim hoạt động hoá học yếu: tác dụng với oxi và một số oxit kim
loại.

- Ứng dụng của cacbon.
2.Kĩ năng

- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh thí nghiệm và rút ra nhận xét về tính chất của cacbon.
- Viết các phương trình hố học của cacbon với oxi, với một số oxit kim loại

- Tính lượng cacbon và hợp chất của cacbon trong phản ứng hoá học.
II. Chuẩn bị: Chuẩn bị cho 4 nhóm/1 lớp

-Hố chất: Than hoạt tính, mực viết, nước, CuO, d/d Ca(OH)2, Mẫu vật: Than chì (Ví dụ: ruột
bút chì…)Các bon vơ định hình (than gỗ, than hoa…)

-Dụng cụ: Giá sắt, 2 ống nghiệm, ống dẫn khí có nút cao su, ống tt to sắp xếp như hình 3.7 (82),
đèn cồn, cốc thuỷ tinh, phễu, muôi sắt, giấy lọc, bông

=> Sử dụng cho các thí nghiệm: 1, 2b , cacbon cháy trong oxi (2a)
III. Tiến trình bài giảng:

1.ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ – chữa bài tập về nhà: 10p

H 1: Nêu cách điều chế clo trong phịng thí nghiệm. Viết PTHH

H 2:Gọi HS chữa bài tập 10 SGK trang 81 – Gọi HS khác nhận xét, sửa sai
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

9’

14’

HS: Đọc thơng tin sách giáo khoa
GV: Lấy ví dụ

Ngun tố oxi có hai dạng thụ hình
Oxi ( O2 )

Ozon ( O3 )

- Dạng thụ hình của nguyên tố là gì ?
GV: Giới thiệu các dạng thụ hình cacbon
HS: Nghiên cứu thơng tin

HS: Điền các tính chất vật lý của mỗi dạng
thụ hình

HS: Bổ sung

GV: Nhận xét, bổ sung

GV: Hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm
HS: Làm thí nghiệm theo nhóm

- Nhận xét về tính chất của than gỗ ?

GV: Than dùng để làm trắng đường chế tạo
mặt nạ phòng độc.

HS: Rút ra kết luận

HS: Làm thí nghiệm: đưa tàn đóm đỏ vào
bình chứa oxi

HS: Nêu hiện tượng

HS: Viết phương trình phản ứng
GV: Làm thí nghiệm

I. Các dạng thụ hình của cacbon
1. Dạng thụ hình là gì ?

=> Dạng thụ hình của nguyên tố là dạng tồn tại
của những đơn chất khác nhau do cùng một
ngun tố hố học tạo nên.

2. Cacbon có những dạng thụ hình nào ?

Cacbon

Kim cương Than chì Cacbon vơ
định hình
Cứng trong

suốt Mềm Xốp

Khơng dẫn

điện Dẫn điện

Khơng dẫn
điện
II. Tínhchất của Cacbon

1. Tính hấp phụ

=> Than gỗ có tính hấp phụ
2. Tính chất hoá học
a) Tác dụng với oxi
C + O2

t

  CO2 + Q (tỏa)

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

2’

- Trộn it đồng (II) oxit và than cho vào ống
nghiệm khô có ống dẫn khí sang một cốc
chứa dung dịch Ca(OH)2. Đốt nóng

- Vì sao nước vơi trong bị vẫn đục

- Chất rắn sinh ra có màu đỏ đó là chất gì ?
HS: Viết phương trình phản ứng

HS: Viết phương trình phản ứng
C + Fe3O4; C + PbO; C + Fe2O3
HS: Nêu ứng dụng của Cacbon
HS: Nhận xét, bổ sung

HS: Rút ra kết luận

loại.

C + CuO  t0 CO2 + Cu
=> Cacbon có tính khử

III. Ứng dụng của Cacbon
(Sách giáo khoa)

IV. Luyện tập – củng cố: 7p

1.Đốt cháy 1,5 gam một loại than có lẫn tạp chất ko cháy trong oxi dư. Tồn bộ khí thu được sau
p/ư được hấp thụ vào d/d nước vôi trong dư, thu được 10 gam kết tủa

a.Viết các PTPƯHH b.Tính thành phần phần trăm cacbon có trong loại than
trên ?

2.Viết PTHH hoàn thành sơ đồ :

1 2 3 4 5

2 2 3 ( 3 2)

C CO  CO CO  CaCO  Ca HCO

V. Hướng dẫn về nhà: (2’) 1,2,3,4,5 SGK trang 84

...

Tuần : 17 Ngày soạn: 3/12/2011

Tiết : 34 Ngày dạy : 9/12/2011

CÁC OXIT CỦA CACBON

I. Mục tiêu bài học:

1.Kiến thức: Biết được:

- CO là oxit không tạo muối, độc, khử được nhiều oxit kim loại ở nhiệt độ cao.
- CO2 có những tính chất của oxit axit

2.Kĩ năng

- Xác định phản ứng có thực hiện được hay khơng và viết các phương trình hố học.
- Nhận biết khí CO2, một số muối cacbonat cụ thể.

- Tính thành phần phần trăm thể tích khí CO và CO2 trong hỗn hợp.
II. Chuẩn bị:

-Điều chế khí CO2 , thu vào 4 lọ tt
-Tranh vẽ hình 3.11; 3.13

III. Tổ chức dạy học:
1. ổn định lớp:
2. KIểm tra: 5p

- Dạng thù hình của một ngun tố là gì? Cho hai thí dụ.
- Gọi 1 HS chữa bài tập 2

3..Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung
15’

-GV giới thiệu
I HS nghe và ghi bài

-GV giới thiệu: ở điều kiện thường, CO ko
p/ư với nước, kiềm và axit

GV goi HS viết PTPƯ của CO với oxit
sắt trong lị luyện gang

GV sử dụng tranh vẽ hình 3.11 giới thiệu
thí nghiệm CO t/d CuO

I. Cacbon oxit (CO)
1. Tính chất vật lí

CO là chất khí ko màu, ko mùi, ít tan trong
nước, hơi nhẹ hơn kk, rất độc

2. Tính chất hố học
a) CO là oxit trung tính:

ở điều kiện thường, CO ko p/ư với nước, kiềm
và axit

b) CO là chất khử
Ví dụ: 4CO + Fe3O4

t

  4CO2 + 3Fe 
CO + CuO  t0 CO2 + Cu

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

20’

Gọi HS viết PTPƯ
HS rút ra nhận xét:

HS rút ra ứng dụng của CO từ t/c hoá học
của CO

GV cho HS quan sát lọ đựng CO2 , phát
biểu về tính chất vật lí của CO2

HS tính tỉ khối của CO2 với kk

GV làm thí nghiệm rót CO2 từ lọ sang cốc
có nến cháy bên trong

HS nhận xét hiện tượng (nến tắt)
HS trả lời câu hỏi: Nêu các t/c hoá học
của CO2, vì sao CO2 có các t/c hh đó (CO2

là

oxit axit nên có đủ các t/c hh của oxit

axit)

GV gọi HS viết PTPƯ minh hoạ
GV treo tranh hình 3.13 giới thiệu thí
nghiệm: cho một mẩu giấy q vào ống
nghiệm đựng nước, rồi sục khí cacbonic
vào. Đun nóng d/d thu được

Hiện tượng: Giấy q tím chuyển sang
màu đỏ (CO2 t/d nước tạo dd axit) ; sau

khi đun lại chuyển tím (axit bị phân huỷ,
trong d/d ko còn axit nữa)

GV giới thiệu CO2 t/d NaOH xảy ra 2
trường hợp , tuỳ thuộc vào tỉ lệ số mol
giữa CO2 và NaOH mà có thể tạo ra muối

HS đọc SGK về ứng dụng của CO2, tóm
tắt những ý chính vào vở

GV: Giải thích cơ sở KH của việc sử dụng
CO2 trong SX nước giải khát có gaz

kim loại

- CO cháy trong oxi hoặc trong kk với ngọn lửa
màu xanh, toả nhiều nhiệt

2CO + O2

t

  2CO2
3) Ứng dụng: ( SGK ) 
II. Cacbon đioxit: (CO2)
1) Tính chất vật lí:

CO2 là chất khí ko màu, khơng mùi, nặng hơn
kk

2) Tính chất hố học:
a) Tác dụng với nước:

CO2 phản ứng với nước tạo dung dịch axit (P/ư
xảy ra 2 chiều)

CO2 + H2O
 
  H

2CO3

b) Tác dụng với d/d ba zơ:
Khí CO2 t/d NaOH :

CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O
c) Tác dụng với oxit bazơ:

CO2 + CaO CaCO3

* Kết luận: CO2 có những t/c của oxit axit
3) ứng dụng:

CO2 dùng để chữa cháy, bảo quản thực phẩm.

CO2 còn được dùng trong sản xuất nước giải

khát có gaz, sản xuất sôđa, phân đạm, urê...
IV. Củng cố : 3’

- Gọi HS nêu những ý chính trong bài
 V. Dặn dò: (2’)

- 1,2,3,4,5 SGK tr87
-In đề cương ôn tập cho HS

---Tuần : 18 Ngày soạn: 5/12/2011

Tiết : 35 Ngày dạy : 14/12/2011

ƠN TẬP HỌC KÌ I

I. Mục tiêu bài học:

-Củng cố, hệ thống hoá kiến thức về tính chất hố học của các loại hợp chất vô cơ, kim loại, để
HS thấy được mối quan hệ giữa đơn chất với hợp chất vô cơ

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

II. Chuẩn bị:

III. Tổ chức dạy học:
1. ổn định tổ chức lớp
2. Tiến trình ơn tập

GV đặt vấn đề: Các em đã học t/c của các loại h/c vô cơ và t/c hh của kim loại, phi kim. Vậy mối 
quan hệ giữa chúng như thế nào? chúng ta sẽ thiết lập mối quan hệ đó thơng qua các bài tập cụ thể
sau:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung
20’

GV yêu cầu HS các nhóm thảo luận theo nội
dung:

- Từ kim loại có thể chuyển hố thành những
loại hợp chất nào? Viết sơ các chuyển hoá đó.
- Viết PTHH minh hoạ cho các chuyển hố
mà các em đã lập được ? Cho ví dụ ?

HS thảo luận nhóm, ghi kết quả vào bảng phụ
và báo các kết quả

GV cho HS các nhóm thảo luận nhóm để viết
các sơ đồ chuyển hố các hợp chất vơ cơ
thành kim loại (lấy ví dụ minh hoạ và viết
PTHH)

HS thảo luận nhóm, Viết kết quả vào bảng
phụ và báo các kết quả.

I./ Kiến thức cần nhớ

1) Sự chuyển đổi kim loại thành các loại 
hợp chất vơ cơ

a) Kim loại -> muối
Ví dụ:

Zn + H2SO4 -> ZnSO4 + H2

b) Kim loại -> bazơ -> muối1 -> muối2

Ví dụ:

Na -> NaOH -> Na2SO4 -> NaCl

c) Kim loại -> oxit bazơ -> bazơ -> muối1

-> muối2

Ví dụ:

Ba -> BaO ->Ba(OH)2 -> BaCO3 -> BaCl2
d) Kim loại -> oxit bazơ -> muối1 -> bazơ

->muối2 -> muối3

Ví dụ: Cu -> CuO -> CuSO4 -> Cu(OH)2 ->
CuCl2 -> Cu(NO3)2

2) Sự chuyển đổi các loại hợp chất vô cơ 
thành kim loại:

a) muối -> kim loại
Ví dụ: CuCl2 -> Cu

CuCl2 + Fe -> Cu + FeCl2

b) Muối -> bazơ -> oxit bazơ -> kim loại
Ví dụ:

Fe2(SO4)3 -> Fe(OH)3 -> Fe2O3 -> Fe

(1) Fe2(SO4)3 + 6KOH 2Fe(OH)3 3K2SO4
(2) Fe(OH)3

t

  Fe2O3 + H2O
(3) Fe2O3 + 3CO

t

  2Fe + 3CO2
c) Bazơ -> muối -> kim loại

Ví dụ: Cu(OH)2 -> CuSO4 -> Cu
(1) Cu(OH)2 + H2SO4 CuSO4 +

2H2O

(2) 3CuSO4 + 2Al Cu + Al2(SO4)3
24’

GV giới thiệu bài tập 1 bằng bảng phụ

GV hướng dẫn HS làm bài bằng cách kẻ bảng

GV giới thiệu bài tập 2 bằng bảng phụ
Bài tập 2: Hoà tan hoàn toàn 4,54 gam hỗn

II. Bài tập

Bài tập 1: Cho các chất sau: CaCO3, FeSO4
H2SO4, K2CO3, Cu(OH)2, MgO

-Gọi tên, phân loại các chất trên

-Trong các chất trên, chất nào t/d được
với:

a) D/d HCl
b) D/d KOH

c) D/d BaCl2
Viết các PTPƯ xảy ra
Bài 2:

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

hợp gồm Zn, ZnO bằng 100 ml d/d HCl
1,5M. Sau p/ư kết thúc thu được 448 cm3 khí 
(ở ĐKTC)

a) Viết các PTPƯ xảy ra

b) Tính khối lượng mỗi chất trong hỗn
hợp ban đầu

c) Tính nồng độ mol của các chất có
trong d/d sau khi p/ư kết thúc (giả
thiết Vdd sau p/ư thay đổi ko đáng kể
so với thể tích của dd axit

Gọi một HS lên viết PTPƯ và đổi số liệu, các
HS làm bài tập vào vở

GV gợi ý để HS so sánh sản phẩm của p/ư 1
và 2. Từ đó biết sử dụng số mol H2 để tính ra
số mol Zn ->gọi HS làm tiếp phần b

Bài giải:

a) Zn + 2HCl ZnCl2 + H2 (1)
ZnO + 2HCl  ZnCl2 + H2O (2)
b. mZn = 1,3 g ; mZnO = 3,24g

c. CM (HCl dư) = 0,3 (mol);CM ZnCl( 2) 0,6M

IV. Dặn dò: 1p

- HS ôn tập để chuẩn bị kiểm tra học kì
- Bài tập: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 SGK-72

---Tuần : 18 Ngày soạn: 5/12/2011

Tiết : 36 Ngày dạy : 15/12/2011

KIỂM TRA HỌC KÌ I
I- Mục tiêu :

1- Kiến thức :

- Kiểm tra đánh giá kiến thức về bốn loại hợp chất vô cơ : Oxi, axit, bazơ, muối và chương
kim loại

2- Kĩ năng :

- Rèn luyện kỹ năng làm bài kiểm tra
3- Thái độ :

- Giáo dục tính cẩn thận trong kiểm tra
II- Chuẩn bị

GV: - Đề kiểm tra

HS: - Ôn lại kiến thức về kiến thức về bốn loại hợp chất vô cơ : Oxi, axit, bazơ, muối và
chương kim loại

PP: - Kiểm tra đánh giá
III- Tổ chức bài học :

1- Ổn định lớp 
2- Phát đề kiểm tra

Đề & đáp án của PGD

THỐNG KÊ BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ I

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

Tiết : Ngày dạy : 21/12/2011
TRẢ BÀI & SỮA BÀI THI HỌC KÌ I

HỆ THỐNG KIẾN THỨC HỌC KÌ I

---Tuần: 20 Ngày soạn: 18/12/2011

Tiết: 37 Ngày dạy : 28/12/2011

AXITCACBONIC VÀ MUỐI CACBONAT

I. Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức: Biết được: 
- H2CO3 là axit yếu, khơng bền

- Tính chất hố học của muối cacbonat (tác dụng với dung dịch axit, dung dịch bazơ, dung dịch
muối khác, bị nhiệt phân huỷ)

- Chu trình của cacbon trong tự nhiên và vấn đề bảo vệ môi trường.
-Tính chất hóa học của H2CO3 và muối cacbonat.

2.Kĩ năng

- Xác định phản ứng có thực hiện được hay khơng và viết các phương trình hố học.
- Tính thành phần phần trăm thể tích khí CO và CO2 trong hỗn hợp.

II. Chuẩn bị:

-Tranh vẽ chu trình cacbon trong tự nhiên

-Hoá chất: d/d NaHCO3,, d/d Na2CO3,d/d HCl, d/d K2CO3, d/d Ca(OH)2, d/d CaCl2
-Dụng cụ: 5 ống nghiệm, ống hút,

-> Sử dụng cho 3 thí nghiệm phần 2b, mỗi lớp 4 nhóm Hs làm thí nghiệm
III. Tổ chức dạy học:

1. Ổn định lớp
 2. Bài mới

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

10’

20’

HS đọc SGK sau đó tóm tắt và ghi vào vở
GV thuyết trình, HS ghi bài vào vở
HS đọc SGK sau đó tóm tắt và ghi vào vở

GV thuyết trình, HS ghi bài vào vở

GV giới thiệu có hai loại muối: cacbonat
trung hoà và cacbonataxit

- GV yêu cầu HS lấy ví dụ về các muối
cacbonat theo phân loại trên

- GV cho HS quan sát bảng tính tan, xác

I. Axit cacbonic (H2CO3)

1) Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí:
SGK

2) Tính chất hố học:

- H2CO3 là một axit yếu, d/d H2CO3 làm q tím
ngả đỏ nhạt- H2CO3 là axit ko bền, dễ bị phân
huỷ ngay thành CO2 và H2O

H2CO3

1
2

 
 H

2O + CO2
II. Muối cacbonat:

1. Phân loại:

- Muối cacbonat trung hoà
VD: CaCO3, Na2SO4...
- Muối cacbonat axit:
VD: NaHCO3, Ca(HCO3)2...
2. Tính chất:

a) Tính tan:

- Đa số muối cacbonat ko tan trong nước, trừ
muối cacbonat của KL kiềm như Na2CO3,
K-2CO3....

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

5’

định tính tan của muối cacbonat trung hồ
- GV giới thiệu tính tan của muối cacbonat
axit

- Các nhóm HS làm thí nghiệm: Cho d/d
NaHCO3, Na2CO3 lần lượt t/d với d/d HCl
- GV giới thiệu t/c này

- GV hướng dẫn HS viết PTPƯ

HS đọc SGK và nêu ứng dụng

HS quan sát H3.17 phân tích về chu trình
của cacbon trong tự nhiên; GV sửa sai cho
HS nếu có

b) Tính chất hố học:
A. Tác dụng với d/d axit

Muối cacbonat t/d với d/.d axit tạo thành muối
mới và giải phóng khí CO2

c)Muối cacbonat bị nhiệt phân huỷ:

- Nhiều muối cacbonat (trừ muối cacbonat trung
hoà của KL kiềm) bị nhiệt phân huỷ, giải phóng
khí cacbonic

VD:

2NaHCO3 ⃗t0 Na2CO3 + H2O + CO2
Ca(HCO3)2 ⃗t0 CaCO3 + H2O + CO2
CaCO3 ⃗t0 CaO + CO2

3) ứng dụng:
SGK

III. Chu trình cacbon trong tự nhiên:

HS nghe và tự ghi bài

IV. Luyện tập – củng cố : 7’

Bài tập 1: (HS làm bài vào bảng nhóm- Cho HS các nhóm khác n/x bổ sung)

Trình bày phương pháp để phân biệt các chất bột: CaCO3 , NaHCO3, Ca(HCO3)2, NaCl.
Bài tập 2: ( HS làm bài tập vào vở, một HS lên bảng làm,HS khác n/x, bổ sung)

Hoàn thành PTPƯ theo sơ đồ:
C ❑⃗ CO2 ❑⃗ Na2CO3 ❑⃗ BaCO3
NaCl
V. Dặn dò: (1’)

- BTVN: 1,2,3,4,5 SGK
- HS soạn bài tiếp theo

---Tuần: 20 Ngày soạn: 20/12/2011

Tiết: 38 Ngày dạy : 30/12/2011

SILIC. CÔNG NGHIỆP SILICAT

A. Mục tiêu bài học:

1.Kiến thức : Biết được:

- Silic là phi kim hoạt động yếu (tác dụng được với oxi, không phản ứng trực tiếp với hiđro),
SiO2 là một oxit axit (tác dụng với kiềm, muối cacbonat kim loại kiềm ở nhiệt độ cao).

- Một số ứng dụng quan trọng của silic, silic đioxit và muối silicat.

- Sơ lược về thành phần và các cơng đoạn chính sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng.
- Si, SiO2 và sơ lược về đồ gốm, sứ, xi măng, thủy tinh.

2.Kĩ năng

- Đọc và tóm tắt được thông tin về Si, SiO2, muối silicat, sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng.
- Viết được các phương trình hố học minh hoạ cho tính chất của Si, SiO2, muối silicat.
B. Chuẩn bị:

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

C. Tổ chức dạy học:
 1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ, chữa bài tập về nhà: 10’

HS1 - Nêu các t/c hoá học của muối cacbonat
HS 2 - Gọi 2 HS lên bảng chữa bài 3,4 SGK
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

7’

5’

15’

HS các nhóm đọc SGK, thảo luận nhóm nêu
trạng thái tự nhiên, t/c của silic (viết vào vở
hoặc bảng nhóm)

GV tổng kết lại

GV giới thiệu nội dung, học sinh ghi bài

GV đặt vấn đề: SiO2 thuộc loại hợp chất
nào? Vì sao? Tính chất hố học của nó?
HS thảo luận nhóm ghi ý kiến vào bảng
nhóm

GV dán bảng của 1 -> 2 nhóm lên bảng rồi
gọi HS các nhóm n/x

GV tổng kết

GV kể tên các sản phẩm của nghành công
nghiệp sản xuất đồ gốm, sứ

HS thảo luận nhóm ghi lại nội dung thảo
luận vào phiếu học tập

a) Nguyên liệu sản xuất

b) Các cơng đoạn chính

c) Kể tên các cơ sở sản xuất đồ gốm,
sứ ở Việt Nam

HS đọc SGK, thảo luận nhóm theo các nội
dung:

- Thành phần chính của xi măng
- Ngun liệu chính

- Các cơng đoạn chính
Cơ sở s/x xi măng ở nước ta

I. Silic:

1) Trạng thái thiên nhiên:

- Silic là nguyên tố phổ biến thứ hai sau oxi
- Silic chiếm ẳ khối lượng vỏ trái đất
- Trong thiên nhiên, silic ko tồn tại ở dạng
đơn chất mà chỉ ở dạng hợp chất

- Các hợp chất của silic tồn tại nhiều là cát
trắng, đất sét (cao lanh)

2) Tính chất:

a.Silic là chất rắn màu trắng, khó nóng chảy
-Có vẻ sáng của kim loại

-Dẫn điện kém

-Tinh thể silic tinh khiết là chất bán dẫn
b.Là phi kim hoạt động yếu hơn cacbon, clo.
Tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao

Si + O2 ⃗t0 SiO2

c.Silic được dùng làm vật liệu bán dẫn trong
kĩ thuật điện tử và dùng để chế tạo pin mặt
trời.

II. Silic đioxit (SiO2)
Tính chất hố học:

- Tác dụng với kiềm (ở nhiệt độ cao)
SiO2 + 2NaOH to Na2SiO3 + H2O
Natrisilicat

- Tác dụng với oxit bazơ (ở nhiệt độ cao)
SiO2 + CaO to CaSiO3

Canxisilicat
SiO2 ko phản ứng với nước tạo axit
III. Sơ lược về công nghiệp silicat: 15 p
1) Sản xuất đồ gốm, sứ 
a) Nguyên liệu chính:

Đất sét, thạch anh, fenpat

b) Các cơng đoạn chính:

- Nhào đất sét, thạch anh và fenpat với nước
để tạo thành bột dẻo rồi tạo hình, sấy khơ
thành các đồ vật

- Nung các đồ vật ở nhiệt độ cao thóch hợp
c) Cơ sở sản xuất:

- Sử bát tràng (Hà Nội )

- Công ty sứ Hải Dương, Đồng Nai, Sông
Bé...

2) Sản xuất xi măng:
a) Ngun liệu chính:
- Đất sét (có SiO2)
- Đá vơi (CaCO3); cát,

b) Các cơng đoạn chính: SGK
c) Các cơ sở sản xuất ở nước ta

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

4’ HS đọc SGK nêu các nội dung sau:
- Thành phần của thuỷ tinh
- Nguyên liệu chính

- Các cơ sở sản xuất

GV gọi HS phát biểu lần lượt từng phần

3) Sản xuất thuỷ tinh:
a) Nguyên liệu chính:

- Cát, thạch anh(cát trắng)
- Đá vôi

- Sô đa (Na2CO3)
c) Các cơ sở sản xuất:

Các cơ sở ở Hải phòng, Hà Nội, Bắc Ninh,
Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh...

IV. Củng cố: 2’

-Gọi HS nhắc lại nội dung chính của bài
V. Dặn dò: 2’

- HS về làm các bài tập: 1,2,3,4-SGK
- Soạn và chuẩn bị trước bài tập về nhà

---Tuần: 21 Ngày soạn: 28/12/2011

Tiết: 39 Ngày dạy : 4/1/2012

SƠ LƯỢC VỀ BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN

CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC

A. Mục tiêu bài học:

1.Kiến thức: Biết được:

- Các nguyên tố trong bảng tuần hoàn được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tính hạt
nhân nguyên tử. Lấy ví dụ minh hoạ.

- Cấu tạo bảng tuần hồn gồm: Ơ ngun tố, chu kì, nhóm. Lấy ví dụ minh hoạ.
2.Kĩ năng

- Quan sát bảng tuần hồn, ô nguyên tố cụ thể, nhóm I và VII, chu kì 2, 3 và rút ra nhận xét về
ơ nguyên tố, về chu kỳ và nhóm.

- Từ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên tố điển hình (thuộc 20 nguyên tố đầu tiên) suy ra vị
trí và tính chất hoá học cơ bản của chúng và ngược lại.

- So sánh tính kim loại hoặc tính phi kim của một nguyên tố cụ thể với các nguyên tố lân cận
(trong số 20 nguyên tố đầu tiên – Học thuộc bài thơ về 20 nguyên tố đầu tiên ).

B. Chuẩn bị:

-Bảng tuần hồn phóng to

-Sơ đồ cấu tạo ngun tử của một số nguyên tố: O, Na, Li, Cl, Mg, C, N, Be...
C. Hoạt động dạy học:

I. ổn định lớp:
 II. Kiểm tra bài cũ: 3’

Công nghiệp silicat là gì? kể tên một số nghành cơng nghiệp silicat và nguyên liệu chính
 III. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

25’

GV treo bảng HT tuần hoàn các nguyên tố
hoá học trước lớp

GV giới thiệu về bảng HTTH và nhà bác học
Menđeleep

GV giới thiệu cơ sở sắp xếp của bảng HTTH
GV giới thiệu khái qt bảng HTTH:

- Ơ

- Chu kì
- Nhóm

GV chỉ ô số 12 yêu cầu HS quan sát và nhận

I. Giới thiệu về bảng tuần hoàn và giá trị
của bảng tuần hoàn

Bảng hệ thống tuần hồn có hơn một
trăm ngun tố được sắp xếp theo chiều
tăng dần của điện tích hạt nhân ngun tử
II. Cấu tạo bảng tuần hồn:

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

xét

Ví dụ: Ơ ngun tử magie:

- Số hiệu nguyên tử của magie là 12 cho
biết:

+ Mg ở ô số 12

+ Điện tích hạt nhân là +12
+ Có 12 electron ở lớp vỏ

- Kí hiệu hố học của nguyên tố: Mg
- Tên nguyên tố: Magie

- Nguyên tử khối: 24

HS rút ra nhận xét trong SGK-96

GV yêu cầu HS quan sát các ô 13,15,17 và
cho biết ý nghĩa của các con số, kí hiệu trong
các ơ đó

GV đính sơ đồ cấu tạo nguyên tử của các
nguyên tố: O, Li, C, N, Be lên bảng

GV yêu cầu HS thảo luận nhóm về các nội
dung:

- Bảng hệ thống tuần hồn có bao nhiêu chu

kì, mỗi chu kì có bao nhiêu hàng? (Có 7 chu kì
trong đó: Chu kì 1,2,3 mỗi chu kì có 1 hàng 
(chu kì nhỏ); chu kì 4,5,6,7 (chu kì lớn)

- Điện tích hạt nhân các nguyên tử trong trong
một chu kì thay đổi như thế nào?( đi từ trái
sang phải điện tích hạt nhân tăng dần)

- Số lớp e của nguyên tử các nguyên tố trong
cùng một chu kì có đặc điểm gì? (Số lớp e của
ngun tử các nguyên tố trong cùng một chu kì
bằng nhau và bằng số thứ tự của chu kì)
HS nêu các ý kiến của nhóm mình
GV gọi một HS nêu nhận xét về chu kì

GV đính sơ đồ cấu tạo nguyên tử các nguyên
tố: Na, K, H, Cl, F lên bảng

HS thảo luận nhóm với các nội dung:
- Bảng HTTH có bao nhiêu nhóm? (có 8
nhóm được đánh số thứ tự từ I -> VIII)
- Trong cùng một nhóm, điện tích hạt nhân
ng/tử của các nguyên tố thay đổi như thế nào?
(từ trên xuống dưới tích hạt nhân tăng dần)
- Số e lớp ngoài cùng của nguyên tố trong
cùng một nhóm có đặc điểm gì giống nhau?
(bằng nhau và bằng số thứ tự của nhóm)
GV gọi đại diện các nhóm trình bày ý kiến của
nhóm mình. Các nhóm khác nhận xét

GV gọi HS nêu nhận xét trong SGK-97

Ô nguyên tố cho biết:

+ Số hiệu nguyên tử (số thứ tự của
nguyên tố). Số hiệu nguyên tử có số trị
bằng số đơn vị điện tích hạt nhân và bằng
số electron trong nguyên tử

+ Kí hiệu hố học
+ Tên nguyên tố
+ Nguyên tử khối

2) Chu kì:

Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử
của chúng có cùng số

lớp electron và được sắp xếp theo chiều
điện tích hạt nhân tăng dần

Số thứ tự của chu kì bằng số lớp eletoron

3) Nhóm:

Nhóm gồm các nguyên tố mà nguyên tử
của chúng có số electron lớp ngồi cùng
bằng nhau (Do đó có t/c

IV. Luyện tập- củng cố: 10’

- GV yêu cầu HS nhắc lại nội dung cần nhớ trong bài

Bài tập 1: Cho các nguyên tố có số thứ tự: 15, 14, 20, 19 trong bảng HTTH. Em hãy cho biết:
a) Vị trí của các nguyên tố trên trong bảng HTTH:

-Số thứ tự, tên ngun tố, kí hiệu
-Chu kì,

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

b) Đặc điểm về cấu tạo nguyên tử của các nguyên tố đó:
- Điện tích hạt nhân

- Số prơtn trong hạt nhân
- Số electron

- Số electron lớp ngoài

HS làm bài tập bằng cách điền các số liệu vào bảng:
Kí

hiệu
trong
BHTT

Tên
nguyên tố

Khối

lượng
nguyên

tử

Vị
trí

trên bảng HTTH Cấu tạo ng/ tử

ST
T

Chu
kì

Nhóm Điện tích
hạt nhân

Số p Số e Số lớp
e

Số e
lớp
ngoài

Si Silic 28 14 3 IV 14+ 14 14 3 4

P Photpho 31 15 3 V 15+ 15 15 3 5

K Kali 39 19 4 I 19+ 19 19 4 1

Ca Canxi 40 20 4 II 20+ 20 20 4 2

1) Bài tập 2: Em hãy điền vào bảng sau các số liệu còn thiếu (ko sử dụng bảng HTTH)

Kí hiệu Cấu tạo nguyên tử Vị trí trên bảng HTTH

Điện tích
hạt nhân

Số p Số e Số lớp e Số e lớp
ngồi

TT Chu kì Nhóm

Al 13+ 13 13 3 3 13 3 III

S 16+ 16 16 3 6 16 3 VI

Li 3+ 3 3 2 1 3 2 I

F 9+ 9 9 2 7 9 2 VII

V. Dặn dò: 2p

- BTVN: 1,2 SGK

- HS về nhà soạn trước và chuẩn bị bài trước ở nhà

---Tuần: 21 Ngày soạn: 28/12/2011

Tiết: 40 Ngày dạy : 6/1/2012

SƠ LƯỢC VỀ BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HỒN

CÁC NGUN TỐ HỐ HỌC

(Tiếp

)

I. Mục tiêu bài học: 
1.Kiến thức: Biết được:

- Quy luật biến đổi tính kim loại, phi kim trong chu kì và nhóm. Lấy ví dụ minh hoạ.

- Ý nghĩa của bảng tuần hoàn: Sơ lược về mối liên hệ giữa cấu tạo ngun tử, vị trí ngun tố
trong bảng tuần hồn và tính chất hóa học cơ bản của ngun tố đó.

2.Kĩ năng

- Quan sát bảng tuần hồn, ơ ngun tố cụ thể, nhóm I và VII, chu kì 2, 3 và rút ra nhận xét về ô
nguyên tố, về chu kỳ và nhóm.

- Từ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên tố điển hình (thuộc 20 nguyên tố đầu tiên) suy ra vị trí
và tính chất hố học cơ bản của chúng và ngược lại.

- So sánh tính kim loại hoặc tính phi kim của một nguyên tố cụ thể với các nguyên tố lân cận
(trong số 20 nguyên tố đầu tiên).

II. Chuẩn bị :

- Bảng tuần hồn phóng to

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

III. Hoạt động dạy học:
1. ổn định lớp:

2. Kiêmt tra bài cũ – chữa bài tập về nhà: 10p

-Em hãy nêu cấu tạo của bảng hệ thống tuần hoàn
-GV gọi 2 HS lên bảng chữa bài tập 1,2 SGK-101
 3.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

15’

12’

GV treo bảng HTTH lên trước lớp

HS thảo luận nhóm về các nguyên tố thuộc
chu kì 1,2,3 theo các nội dung:

- Đi từ đầu đến cuối chu kì theo chiều tăng
dần của điện tích hạt nhân:

+ Sự thay đổi về số e lớp ngoài cùng như thế
nào? ( số e lớp ngoài cùng của ng/tử tăng
dần từ 1 -> 8 e)

+ Tính kim loại, phi kim của các nguyên tố

thay đổi như thế nào? ( Tính kim loại của
các nguyên tố giảm dần, đồng thời tính phi 
kim của các nguyên tố tăng dần )

GV bổ sung: Số e của các nguyên tố tăng
Ví dụ: sắp xếp các nguyên tố sau theo tính
a.Tính kim loại giảm dần: Na, Al,Si,Mg
b.Tính phi kim giảm dần: F,O,C,N
và giải thích ?

-GV hướng dẫn HS xét tính biến thiên về tính
kim loại hay PK của các nguyên tố giống
phần chu kì ?

Ví dụ: Ngun tố A có số hiệu ngun tử 17, 
chu kì 3, nhóm VII -> Hãy cho biết cấu tạo
nguyên tử, t/chất của ng/tố A

- Ví dụ: Nguyên tử của nguyên tố X có điện 
tích hạt nhân là 12+, 3 lớp e, lớp

ngồi cùng có 2 e. Hãy cho biết vị trí của

III. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố 
trong bảng HTTH:

1) Trong một chu kì:

- Trong một chu kì khi đi từ đầu đến cuối chu
kì theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân

thì số e lớp ngoài cùng của ng/tử tăng dần từ 1
-> 8 e

- Đầu mỗi chu kì là một kim loại mạnh, , cuối
chu kì là một phi kim mạnh (halogen), kết thúc
chu kì là một khí hiếm

- Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần,
đồng thời tính phi kim của các nguyên tố tăng
dần

Đáp án:

a) Na, Mg, Al, Si
b) F, O, N, C

Vì: Các nguyên tố đều thuộc một chu kì- theo 
chiều tăng dần của điện tích hạt nhân thì: Tính
kim loại giảm dần, tính phi kim tăng dần

2) Trong một nhóm:

Trong cùng một nhóm, đi từ trên xuống dưới
theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân:
Số lớp e của nguyên tử tăng dần, tính kim loại
của các nguyên tố tăng dần, đồng thời tính phi
kim của các nguyên tố giảm dần

IV. ý nghĩa của bảng hệ thống tuần hoàn các 
nguyên tố hố học:

1) Biết vị trí của ngun tố, ta có thể suy đốn 
vị trí và tính chất của nguyên tố đó:

=>. Trả lời: Cấu tạo nguyên tử của nguyên tố
A như sau:

ZA = 17

+ Điện tích hạt nhân = 17 +
+ Có 17p, 17e

- A ở chu kì 3 -> Nguyên tử A có 3 lớp e
- A thuộc nhóm VII -> Lớp ngồi cùng có 7 e
Vì A ở cuối chu kì 3 nên A là phi kim mạnh
2) Biết cấu tạo nguyên tử của nguyên tố, ta có 
thể suy đốn vị trí và t/c của ngun tố đó
Trả lời:

Vị trí của X trong bảng HTTH:
- Số thứ tự 12

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

X trong bảng HTTH và t/c cơ bản của nó Tính chất: X là kim loại mạnh
IV. Luyện tập – củng cố: 7p

- Gọi 1 HS nhắc lại nd chính của bài

- GV yêu cầu 1 HS giải thích từ tuần hồn để hiểu rõ định luật tuần hoàn và bảng hệ thống
tuần hoàn

V. Bài tập: 3,4,5,6,7 SGK-101

---Tuần: 22 Ngày soạn: 7/1/2012

Tiết: 41 Ngày dạy : 9/1/2012

LUYỆN TẬP CHƯƠNG III

Phi kim- Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

I. Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức :

-Giúp HS hệ thống hoá lại các kiến thức đã học trong chương như: Tính chất của phi kim, tính
chất của clo, cacbon, silic, oxit cacbon, axit cacbonic, t/c của muối cacbonat; Cấu tạo bảng tuần
hoàn và sự biến đổi tuần hồn t/c của các ng/tố trong chu kì, nhóm và ý nghĩa của bảng tuần hoàn

-HS biết: Chọn chất thích hợp lập sơ đồ dãy chuyển đổi giữa các chất. Viết PTHH cụ thể; Biết
xây dựng sự chuyển đổi giữa các loại chất và chuyển hoá thành dãy chuyển đổi và ngược lại; Biết
vận dụng bảng tuần hồn để cụ thể hố ý nghĩa của ơ ngun tố, chu kì, nhóm; so sánh tính kim loại
, tính phi kim của một nguyên tố với những ng/tố lân cận.

2.Kĩ năng:

Kĩ năng vận dụng , so sánh và viết PTHH
II. Chuẩn bị:

-Máy chiếu, bút dạ, giấy trong.

-Một số phiếu học tập viết câu hỏi và bài tập để HS xây dựng sơ đồ t/c hoá học của PK
và phi kim cụ thể

-Chuẩn bị nội dung vào bảng trong: Câu hỏi cho HS hoạt động, sơ đồ biểu diễn t/c
III. Tổ chức dạy học:

1. ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ, chữa bài tập về nhà: 10’

*. HS 1: Nêu qui luật biến đổi tính chất các nguyên tố trong bảng hệ thống tuần hoàn; ý nghĩa
của bảng hệ thống tuần hoàn

*. HS 2: Gọi HS chữa bài tập 6

Thứ tự tính phi kim tăng dần : As, P, N, O, F ( Giải thích)
*.HS3 : Sữa bài tập 3/101 SGK

3.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

10’

22’

- GV chiếu sơ đồ 1,2,3 lên màn hình,
hướng dẫn HS ôn lại các kiến thức liên quan.
Và viết PTHH ?

-Yêu cầu HS về nhà tham khảo sgk/102,103.

Bài tập 1:Trình bày phương pháp hố học để
phân biệt các chất khí ko màu (đựng trong
các bình riêng biệt mất nhãn) : CO, CO2, H2
-GV hướng dẫn và gọi HS lên bảng giải
Bài tập 2: Cho 10,4 gam hỗn hợp gồm 
MgO, MgCO3 hoà tan hoàn toàn trong d/d
HCl, khó sinh ra được hấp thụ hồn tồn

I. Kiến thức cần nhớ:

1. Tính chất hố học của phi kim

2. Tính chất hố học của một số phi kim cụ 
thể

a) Tính chất hố học của clo

b) Tính chất hố học của cacbon và các hợp 
chất của cacbon

</div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

bằng d/d Ca(OH)2 dư, thấy thu được 10 gam
kết tủa.Tính khối lượng mỗi chất trong hỗn
hợp ban đầu

Bài tập 3: Nguyên tố A có tổng số hạt 46.
Cho biết A là nguyên tố nào ? biết

1,5

p n  p

Bài tập 4: Hướng dẫn HS giải bài 5 
SGK/103

Bài 2: đáp số

-> mMgCO38, 4( );g mMgO2( )g

Bài 3: Gọi HS lên giải

Bài 4: Gọi HS lên giải
IV. Bài tập về nhà: 3’

-HS về làm bài SGK/1034.

- GV nhắc HS chuẩn bị cho buổi thực hành:

- Ôn lại các t/c hh của phi kim và các h/c của chúng
- Xem trước nội dung bài thực hành

---Tuần: 22 Ngày soạn: 8/1/2012

Tiết: 42 Ngày dạy : 9/1/2012

THỰC HÀNH

TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA PHI KIM VÀ HỢP CHẤT CỦA CHÚNG
I. Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

-Mục đích, các bước tiến hành, kĩ thuật thực hiện các thí nghiệm:
- Cacbon khử đồng (II) oxit ở nhiệt độ cao

- Nhiệt phân muối NaHCO3

- Nhận biết muối cacbonat và muối clorua cụ thể
2.Kĩ năng

- Sử dụng dụng cụ và hố chất để tiến hành an tồn, thành cơng các thí nghiệm trên
- Quan sát, mơ tả, giải thích hiện tượng thí nghiệm và viết được các phương trình hố học.
- Viết tường trình thí nghiệm.

B. Trọng tâm

 Phản ứng khử CuO bởi C.

 Phản ứng phân hủy muối cacbonat bởi nhiệt.
 Nhận biết muối cacbonat và muối clorua
II.Chuẩn bị:

Chuẩn bị cho mỗi lớp 4 nhóm HS làm thí nghiệm, mỗi nhóm gồm:

-CuO, bột C, NaHCO3, d/d Ca(OH)2; bột: NaCl, Na2CO3 , CaCO3 đựng trong các lọ ko nhãn
, d/d HCl, nước,

-1 giá kẹp ống nghiệm, 1 ống dẫn khí có gắn nút cao su, 1 đèn cồn, bật lửa, 8 ống nghiệm có
số thứ tự

III. Tổ chức dạy học : 
1.ổn định lớp:

2. Kiểm tra : (2’) Sự chuẩn bị của HS 
3.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

25’

HS các nhóm lắp dụng cụ hồn chỉnh như hình
3.9 tr83

- GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm (theo
hướng dẫn SGK)

- HS làm thí nghiệm- Quan sát hiện tượng (Sự
thay đổi màu của hỗn hợp p/ư và hiện tượng 
xảy ra trong ống nghiệm đựng d/d Ca(OH)2)

mô tả và giải thích hiện tượng

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm

I. Tiến hành thí nghiệm:

1. Thí nghiệm 1: Cacbon khử CuO ở nhiệt 
độ cao

a) Tiến hành thí nghiệm:

b) Quan sát hiện tượng- giải thích:
- Hỗn hợp chất rắn trong ống nghiệm A
chuyển dần từ đen sang đỏ

- Dung dịch nước vôi trong vẩn đục
- Vì:

C + CuO 2Cu + CO2

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74>

- Lấy một thìa nhỏ muối NaHCO3 vào
ống nghiệm

- Lắp dụng cụ như hình 3.16 trang 89
- Đun nóng đáy ống nghiệm bằng ngọn

lửa đèn cồn

HS làm thí nghiệm, quan sát hiện tượng ghi vào
bảng nhóm

- GV yêu cầu HS các nhóm trình bày cách phân
biệt 3 lọ chất rắn dạng bột: CaCO3, Na2CO3,
NaCl.

HS trình bày vào bảng nhóm

- GV gọi đại diện các nhóm nêu cách làm
- HS tiến hành phân biệt 3 lọ hoá chất

- Các nhóm báo cáo kết quả, GV nhận xét chấm
điểm

GV: Kết luận

2. Thí nghiệm 2: Nhiệt phân muối 
NaHCO3

Hiện tượng, giải thích:

Dung dịch nước vơi trong vẩn đục vì:
2NaHCO3 to Na2CO3 + CO2 + H2O
CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3 + H2O

3. Thí nghiệm 3: Nhận biết muối cacbonat
và muối clorua

Cách tiến hành:

- Đánh số thứ tư tương ứng giữa các lọ hoá
chất và ống nghiệm

- Lấy ở mỗi lọ hố chất một ít chất bột cho
vào các ống nghiệm tương ứng

- Cho nước vào các ống nghiệm và lắc đều
+ Nếu chất bột tan là NaCl, Na2CO3
+ Nếu chất bột ko tan là CaCO3
- Nhỏ d/d HCl vào 2 d/d thu được
+ Nếu sủi bọt là Na2CO3,
+ Nếu ko sủi bọt là NaCl
Vì:

Na2CO3 + 2HCl -> 2NaCl + H2O + CO2
Kết quả:

- Lọ 1 đựng:...
- Lọ 2 đựng:...
Lọ 3 đựng:...

IV. Bài tập: 15’

HS Làm bản tượng trình theo mẫu:

Tên thí nghiệm Hiện tượng quan sát được Giải thích Phương trình phản ứng

V. Cơng việc cuối buổi thự hành: 5’

HS thu hồi hố chất, thu dọn các dụng cụ thí nghiệm, vệ sinh phịng thí nghiệm

---KẾ HOẠCH CHƯƠNG 4

HIĐRO CACBON. NHIÊN LIỆU

I. TỔNG SỐ TIẾT:11 tiết

II. THỜI GIAN THỰC HIỆN: Từ tuần 22 đến tuần 26
III. YÊU CẦU KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Kiến thức :

- Biết được tính chất các hợp chất hữu cơ không chỉ phụ thuộc vào thành phần phân tử mà
cịn phụ thuộc vào cơng thức cấu tạo phân tử của chúng.

- Nắm được cấu tạo và tính chất của Hiđrôcacbon tiêu biểu trong các dãy đồng đẳng

- Biết thành phần cơ bản của dầu mỏ, khí thiên nhiên và tầm quan trọng của chúng đối với
nền kinh tế

</div>
(75)<div class='page_container' data-page=75>

- Biết một số loại nhiên liệu thông thường và nguyên tắc sử dụng nhiên liệu một cách hiệu
quả

2.Kỹ năng:

- Phân biệt được hợp chất hữu cơ với hợp chất vô cơ viết công thức cấu tạo của một số hợp
chất hữu cơ đơn giản, biết viết phương trình hố học của các hợp chất hữu cơ: phản ứng thế, cộng
và phản ứng cháy

- Biết vận dụng các lí thuyết của hiđrơcacbon và nhiên liệu để làm các bài tập có liên quan
- Biết vận dụng những hiểu biết về hiđrôcacbon và nhiên liệu vào thực tế đời sống sản xuất
- Biết làm một số thí nghiệm về các hợp chất hữu cơ.

3. Giáo dục.

- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, bác bỏ thuyết duy tâm “Lực sống” bước đầu hình

thành thế giới quan khoa học biện chứng

IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1. Tranh vẽ: Các loại thực phẩm, lương thực, đồ dùng bằng chất hữu cơ, ứng dụng của một
số chất hữu cơ.

2. Bảng phụ:

Bảng phụ để ghi một số bài tập và lí thuyết(hệ thống hố)
3. Dụng cụ và hóa chất

- Hộp mẫu lắp ráp phân tử hữu cơ.

- Dụng cụ hố chất để thí nghiệm nghiên cứu chứng minh thực hành theo SGK
V. SỐ LẦN KIỂM TRA 1 TIẾT THEO PPCT: 01 lần (Vào tiết 53 )

VI. GHI CHÚ:

---Tuần: 23 Ngày soạn:20/1/2012

Tiết : 43 Ngày dạy : 30/1/2012

KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ

I. Mục tiêu bài học

1.Kiến thức: Biết được:

+ Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ .
+ Phân loại hợp chất hữu cơ

2.Kĩ năng

 Phân biệt được chất vô cơ hay hữu cơ theo CTPT, phân loại chất hữu cơ theo hai loại : 
hiđrocacbon và dẫn xuất của hiđrocachon.

 Quan sát thí nghiệm, rút ra kết luận

 Tính % các nguyên tố trong một hợp chất hữu cơ

 Lập được công thức phân tử hợp chất hữu cơ dựa vào thành phần % các nguyên tố
II. Chuẩn bị: Chuẩn bị cho GV làm thí nghiệm:

- Bơng, d/d Ca(OH)2.

- ống nghiệm, đế sứ, cốc tt, đèn cồn, bật lửa
III. Tổ chức dạy học:

1. ổn định lớp:

2. Giới thiệu: Khái quát về chương 4
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

4’

- GV giới thiệu: Chất hữu cơ có ở xung quanh ta,

</div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

8’

5’

7’

trong hầu hết các loại lương thực, thực phẩm(gạo, thịt,
cá, rau quả...) trong các loại đồ dùng(quần, áo, giấy)
và ngay trong cơ thể chúng ta

- GV: Để trả lời cho câu hỏi trên, ta tiến hành thí
nghiệm:

GV làm thí nghiệm đốt cháy bông theo hướng dẫn
SGK

- HS nhận xét hiện tượng (nước vôi trong vẩn đục)
- GV gọi HS giải thích : tại sao nước vôi trong vẩn
đục ?(nước vôi trong vẩn đục vì bơng cháy có sinh ra
khí cacbonic)

- GV: Tương tự, khi đốt cháy các hợp chất hữu cơ
khác như cồn, nến..., đều tạo ra cacbonic

GV gọi HS đọc kết luận

- GV: Đa số các hợp chất của cacbon là h/c hữu cơ,
chỉ có một số ít ko là hợp chất hữu cơ như CO, CO2,
H2CO3, các muối cacbonat kim loại...

- GV thuyết trình: Dựa vào thành phần phân tử, các
hợp chất hữu cơ được chia thành 2 loại chính:

- GV yêu cầu HS làm bài tập 1: Trong các hợp chất
sau: NaHCO3, C2H2, C6H12O6, C6H6, C3H7Cl, MgCO3,
C2H4O2,CO.

a.Chất nào là hữu cơ ? vô cơ ?

b. Chất nào là Hidro cacbon ? dẫn xuất H –C ?
=>. HS làm bài tập vào vở

- HS đọc SGK, trả lời câu câu hỏi:
+ Hoá học hữu cơ là gì?

+ Hố học hữu cơ có vai trò quan trọng như thế nào
đối với đời sống, xã hội...?

SGK

2. Hợp chất hữu cơ là gì?

Hợp chất hữu cơ là hợp chất của
cacbon (trừ CO, CO2, H2CO3, các
muối cacbonat kim loại...)

3. Các hợp chất hữu cơ được phân
loại như thế nào?

Bài giải :

b.Các hợp chất vô cơ gồm:
NaHCO3, MgCO3, CO.

a. Các hợp chất hữu cơ gồm: C2H2,
C6H12O6, C6H6, C3H7Cl, C2H4O2.
Trong đó: Các hợp chất thuộc loại 
hiđrocacbon gồm: C2H2, C6H6
Các hợp chất là dẫn xuất của
hiđrocacbon là: C6H12O6, C3H7Cl,
C2H4O2

II. Khái niệm về hoá học hữu cơ: 
- Hoá học hữu cơ là ngành hoá học
chuyên nghiên cứu về các hợp chất
hữu cơ và những chuyển đổi của
chúng.

- Nghành hố học hữu cơ đóng vai
trị quan trọng trong sự phát triển
kinh tế, xã hội

IV. Luyện tập, củng cố: 3’

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

a. K2CO3, CH3COONa, C2H6. b.C6H6, Ca(HCO3)2, C2H5Cl, c.CH3Cl, C2H6O, C3H8.
Câu 2: Nhóm các chất đều gồm các hiđrocacbon là:

a.C2H2, CH4, C2H5Cl, b.C3H6, C4H10, C2H4 c.C2H4, CH4, C3H7Cl.
V. Bài tập về nhà: 1p

1,2,3,4,5 (SGK, tr. 108)

---Tuần: 23 Ngày soạn:20/1/2012

Tiết : 44 Ngày dạy : 1/2/2012

CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ

I. Mục tiêu bài học:

1.Kiến thức: Biết được: ..

 Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ, công thức cấu tạo hợp chất
hữu cơ và ý nghĩa của nó.

2.Kĩ năng

 Quan sát mơ hình cấu tạo phân tử, rút ra được đặc điểm cấu tạo phân
tử hợp chất hữu cơ

 Viết được một số công thức cấu tạo (CTCT) mạch hở , mạch vòng
của một số chất hữu cơ đơn giản (< 4C) khi biết CTPT.

II. Chuẩn bị:

-Mơ hình cấu tạo phân tử các hợp chất hữu cơ (dạng que)
-Bộ mơ hình phẳng cấu tạo phân tử các hợp chất hữu cơ

III. Tổ chức dạy học:

1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ- chữa bài tập về nhà: 15p

HS1: Khái niệm về hợp chất hữu cơ? Phân loại các hợp chất hữu cơ?

HS2:Gọi 2 HS chữa bài tập 4,5 SGK-108; gọi các HS khác n/x bổ sung, GV chấm điểm
3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

5’

GV thơng báo về hố trị của cacbon, hiđro, oxi - HS 
nghe và ghi bài

GV hướng dẫn HS biểu diễn liên kết giữa các nguyên 
tử trong phân tử. Từ đó rút ra kết luận

GV hướng dẫn HS lắp mơ hình phân tử một số chất: 
CH4, CH3Cl, CH3OH, C2H6

HS dựa vào mô hình để viết CTCT

I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp 
chất hữu cơ:

1. Hoá trị và liên kết giữa các

nguyên tử:

- Trong các hợp chất hữu cơ,
cacbon ln có hố trị IV, hiđro có
hố trị I, oxi có hố trị II.

- Các nguyên tử liên kết với nhau
theo đúng hoá trị của chúng. Mỗi
liên kết được biểu diễn bằng một nét
gạch nối giữa hai nguyên tử

Ví dụ:

C H
H
H

H (CH4) ;

C Br
H
H

H (CH3Br)

C O
H
H

CH3-OH;

C C
H
H

H
H

C2H6
5’ GV thông báo: Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các

nguyên tử cacbon có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo
thành mạch cacbon

GV giới thiệu 3 loại mạch cacbon và yêu cầu HS quan 
sát.

2HC CH2

H2C CH2;mạch vòng

C C
H
H

H
H

(mạch thẳng)....

2. Mạch cacbon:

-Cacbon có thể liên kết với C để tạo
mạch cacbon. Mạch C chia làm 3 
loại chính. Mạch thẳng, mạch nhánh
và mạch vịng.

Ví dụ : Viết các CTCT có thể có của
C4H8 (đáp án có 3)

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

H H H

H - C – C – OH (Rượu etylic);H-C-O-C-H(dimeylete)
 H H H

tử trong phân tử:

=> Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật 
tự liên kết xác định giữa các nguyên
tử trong phân tử. Nếu trật tự thay đổi
dẫn đến Chất thay đổi theo.

5’

GV hướng dẫn để HS nêu được ý nghĩa của CTCT

Ví dụ:

C O
H
H

H
H

;

2HC CH2

H2C CH2

II.Cơng thức cấu tạo:

- Công thức biểu diễn đầy đủ liên
kết giữa các nguyên tử trong phân tử
gọi là công thức cấu tạo

- Công thức cấu tạo cho biết thành
phần phân tử và trật tự liên kết giữa
các nguyên tử trong phân tử

IV.Luyện tập- củng cố: (8’)

-GV hướng dẫn HS các bước viết CTCT của H-C mạch hở

- Gọi HS làm bài luyện tập 1:Viết công thức cấu tạo của các chất có cơng thức phân tử
như sau: C2H5Cl, C3H8, CH4O.

-Gọi các HS khác n/x sửa sai
V. Bài tập về nhà: (2’)

-1,2,3,4,5 SGK-112

-HS chuẩn bị trước bài meetan , tìm hiểu đồng đẳng, đồng phân.

---Tuần: 24 Ngày soạn: 4/2/2012

Tiết : 45 Ngày dạy : 7/2/2012

ME TAN

I. Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức: Biết được:

 Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của me tan.

 Tính chất vật lí : Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước , tỉ khối so với khơng khí.
 Tính chất hóa học: Tác dụng được với clo (phản ứng thế), với oxi (phản ứng cháy).
 Me tan được dùng làm nhiên liệu và nguyên liệu trong đời sống và sản xuất

2.Kĩ năng

 Quan sát thí nghiệm, hiện tượng thực tế, hình ảnh thí nghiệm, rút ra nhận xét.
 Viết PTHH dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn

 Phân biệt khí me tan với một vài khí khác, tính % khí me tan trong hỗn hợp.
II. Chuẩn bị:

-Mơ hình phân tử metan

-Điều chế khí metan thu vào 4 lọ thuỷ tinh, nước vôi trong, bật lửa -> Sử dụng cho thí
nghiệm đốt khí metan của GV

-Tranh vẽ H4.6
III. Tổ chức dạy học:

1.ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ – chữa bài tập về nhà: 10p

a) Em hãy nêu đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
b) Gọi 2 HS chữa bài tập 4,5 SGK-112

3.Bài mới :

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

3’ -HS: dựa vào thông tin SGK trả lời, trong tự 
nhiên CH4 có ở đâu ? tính chất vật lý ?

-GV nhận xét

-GV thông báo trạng thái của H-C
+ Từ 1->4C: Là chất khí

+ Từ 5->17C là chất lỏng
+Từ >18C là chất rắn

I. Trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí:

1. Trong tự nhiên:
2. Tín chất vật lý
(sgk/113)
5’ -GV ráp mơ hình và cho HS quan sát mơ hình

và cho HS quan sát .

-HS nêu tổng số liện kết có trong phân tử CH4?

Và cho biết đó là liên kết mấy ?

-GV hướng dẫn HS tính số liên kết của H-C 
mạch hở: (CxHy)

Tổng số liên kết H-C = x+y -1

II. Cấu tạo phân tử: 
- Công thức cấu tạo:

C H
H
H

- Đặc điểm cấu tạo CH4: Trong phân tử có

4 liên kết đơn
8’

-GV thơng báo tất cả H-C đều cháy sinh ra CO2

và H2O. Phản ứng tỏa nhiệt

-HS nghe và viết PT

-HS quan sát thí nghiệm SGK/114. Nhận xét sự 
biến đổi về quỳ tím ?Viết PTHH ?

-Cho biết đó là phản ứng gì ?

-GV mỡ rộng cho các hợp chất ankan.

III. Tính chất hoá học : 
1.

Tác dụng với oxi (phản ứng cháy)
CH4 + 2O2 ⃗t0 CO2 + 2H2O + Q
2.Tác dụng với Clo:

PT: CH4 + Cl2 ⃗as CH3Cl + HCl
- Nguyên tử X có thể thay thế 1,2,3,4
nguyên tử H có trong CH4 để tạo ra các
hợp hất khác nhau.

*Chú ý: Phản ứng thế là phản ứng đặc 
trưng của ankan

3’ -HS đọc và nếu ứng dụng CH4

-Chú ý: CH4 + H2O ⃗t0,xt CO2 + 3H2
( Phản ứng này có thể xảy ra ngược lại )

IV.Ứng dụng: ((sgk/115)

6’

GV hướng dẫn, giới thiệu cách điều chế cho 
HS.

V.Điều chế CH4

C1: Al4C3 + H2O  Al(OH)3 + CH4

C2: C + 2H2 ⃗Ni,6000C CH4
C3: CH3-COONa + NaOH CH4 +
Na2CO3

C4: Phương pháp Crackinh.

CnH2n+2

crackinh

    CxH2x+2 + CyH2y
(Điều kiện : n=x+y và n3)
Ví dụ: C3H8

crackinh

    C2H4 + CH4
IV. Luyện tập- củng cố: 9p

1.GV hướng dẫn cho HS viết CTCT, đồng phân, công thức viết gọn của đồng dẳng CH4

a. C4H10 b. C3H8 c.C5H12

2. Dạy tiền tố C : ( Từ 1C đến 10 C )
3.GV hướng dẫn cách gọi tên của ankan

a.Mạch thẳng 
b.Mạch nhánh
V.Bài tập VN : (1’)

-1,2,3,4 SGK tr116

-HS về xem trước bài etilen

</div>
(80)<div class='page_container' data-page=80>

Tiết : 46 Ngày dạy : 7/2/2012

ETILEN

(C

2

H

4

)

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức :Biết được:

 Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của etilen.

 Tính chất vật lí : Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước , tỉ khối so với khơng khí.

 Tính chất hóa học: Phản ứng cộng thơm trong dung dịch, phản ứng trùng hợp tạo PE, phản 
ứng cháy.

 ứng dụng: Làm nguyên liệu điều chế nhựa PE, ancol (rượu) etylic, axit axetic.
2.Kĩ năng

 Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mơ hình rút ra được nhận xét về cấu tạo và tính chất etilen.
 Viết các PTHH dạng cơng thức phân tử và CTCT thu gọn

 Phân biệt khí etilen với khí me tan bằng phương pháp hóa học

 Tính % thể tích khí etilen trong hỗn hợp khí hoặc thể tích khí đã tham gia phản ứng ở đktc.
II. Chuẩn bị :

-Mơ hình phân tử etilen (dạng đặc, dạng rỗng)
III. Tổ chức dạy học:

1. ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ, chữa bài tập về nhà :8’

1) Nêu đặc điểm cấu tạo, tính chất hố học của metan
2) Gọi 2 HS chữa bài tập 1,3 SGK 116

-Các HS khác nhận xét, bổ sung,
-GV nhận xét , chấm điểm
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

2’

5’

17’

-GV giới thiệu t/c vật lí của etilen.
-HS nghe và ghi

-GV ráp mơ hình dạng rổng về cấu tạo etilen và cho
HS quan sát .

- HS viết công thức cấu tạo của etilen? Cho biết số
liên kết đơn và liên kết đôi ?

GV nêu đặc điểm của liên kết đôi, HS nghe và ghi.

GV thuyết trình: tương tự như metan, khi đốt, etilen
cháy tạo khí cacbonic, hơi nước và toả nhiệt

Gọi HS viết PTPƯ

GV mơ tả thí nghiệm dẫn khí etilen vào d/d brom;
Sau khi sục thấy d/d Brom bị mất màu

-> Etilen đã p/ư với brom trong dung dịch
GV hướng dẫn HS viết PTPƯ :

+ Một liên kết kém bền trong liên kết đôi bị đứt ra
+ Liên kết giữa hai nguyên tử brom bị đứt.

+ Nguyên tử brom kết hợp với hai nguyên tử
cacbon trong phân tử

-> HS viết PTHH

I. Tính chất vật lí:

Etilen là chất khí khơng màu, khơng
mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn khơng
khí .

II. Cấu tạo phân tử:
-Cơng thức cấu tạo:

- Đặc điểm: Có một liên kết đôi trong
phân tử .Trong liên kết đơi có một liên
kết kém bền, dễ bị đứt trong các p/ư

hoá học. Nên phản ứng đặc trưng của 
ettilen là cộng.

III. Tính chất hố học :

1) Tác dụng với oxi: (P/ư cháy) 
CH4 + 2O2

t

  CO2 + 2H2O
2) Tác dụng với brom trong dung 
dịch

Etilen làm mất màu dung dịch nước
brom

CH2 = CH2 +Br-Br CH2Br –
CH2Br

*. Chú ý:

-Các chất có liên kết đơi trong phân tử

</div>
(81)<div class='page_container' data-page=81>

7’

- GV giới thiệu: Phản ứng trên gọi là p/ư cộng; trong
những điều kiện thích hợp, etilen cịn có p/ư cộng

với một số chất khác như hiđro, clo,Brom, nước,
H-X ( H-X là Cl,Br,I..)

GV thơng báo: ở những điều kiện thích hợp và có
xúc tác, liên kết kém bền trong phân tử etilen bị đứt
ra. Khi đó, các phân tử etilen kết hợp với nhau tạo
thành phân tử có khối lượng và kích thước lớn, gọi
là polietilen (viết tắt là PE)

GV phân tích cách viết PTPƯ
-> HS viết PTPƯ

-GV hướng dẫn HS điều chế các chất từ etilen theo
sơ đồ SGK/upload.123doc.net.

dễ tham gia p/ư cộng
Ví dụ: C2H4+ HCl  C2H5Cl
C2H4 + H2O

xt t

   C2H5OH

3. Phản ứng trùng hợp:

n.CH2=CH2 ⃗p ,xt, t0 (-CH2-CH2-)n

polyetile (P.E)

IV. ứng dụng: Dùng để điều chế
-Rượu etylic C2H5OH

C2H4 + H2O

xt t

   C2H5OH
-Poly etylen (P.E)

n.CH2=CH2 ⃗p ,xt, t0 (-CH2-CH2-)n
-Axit axetic : CH3COOH

C2H4 -- > C2H5OH -- > CH3COOH
-Poly vynyl clorua (PVC)

C2H4 -- > C2H5OH -- > CH3COOH--
>CH3COONa -- > CH4 -- > C2H2 -- >
C2H3Cl-- > PVC.

IV. Luyện tập củng cố: 5’

1) Gọi HS nêu nội dung chính của bài

2) Bài tập 1: trìmh bày phương pháp hố học để phân biệt 3 chất khí đựng trong các bình riêng
biệt, ko dán nhãn: CH4, C2H4, CO2

GV gọi HS trình bày, viết PTPƯ
V. Bài tập về nhà: 1p

-1,2,3,4 SGK tr114

-HS về chuẩn bị bài mới . Tìm mối quan hệ của các H-C đã học
-Chuẩn bị bài axetilen.

---Tuần: 25 Ngày soạn: 4/2/2012

Tiết : 47 Ngày dạy : 13/2/2012

AXETILEN (C

2

H

2

)

I. Mục tiêu bài học: 
1.Kiến thức: Biết được:

 Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của axetilen.

 Tính chất vật lí : Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước , tỉ khối so với khơng khí. 
 Tính chất hóa học: Phản ứng cộng brom trong dung dịch, phản ứng cháy.

 ứng dụng: Làm nhiên liệu và nguyên liệu trong cơng nghiệp.
2.Kĩ năng

 Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mơ hình rút ra được nhận xét về cấu tạo và tính chất axetilen.
 Viết các PTHH dạng cơng thức phân tử và CTCT thu gọn

 Phân biệt khí axetilen với khí me tan bằng phương pháp hóa học

 Tính % thể tích khí axetilen trong hỗn hợp khí hoặc thể tích khí đã tham gia phản ứng ở đktc. 
 Cách điều chế axetilen từ CaC2 và CH4

II. Chuẩn bị:

- Bảng so sánh t/c của axetilen với metan và etilen
- Điều chế trước 1 lọ tt axetilen

</div>
(82)<div class='page_container' data-page=82>

- Dụng cụ điều chế axetilen (giá, ống nhỏ giọt, ống nghiệm nhánh, ống dẫn khí), bật lửa, ống vuốt;
mơ hình phân tử dạng rỗng, dạng đặc;

-> Sử dụng cho nghiên cứu tính chất vật lí; thí nghiệm của GV phần 1, 2; và nghiên cứu phần
V: Điều chế axetilen

III. Tổ chức dạy học:
 1.ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ- sữa bài tập về nhà: 7’

-HS1 :Viết công thức phân tử, công thức cấu tạo của etilen (Nêu đặc điểm cấu tạo); và
tính chất hố học của etilen?

-HS2: Gọi HS chữa bài 2 GSK -119
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

2’

6’

15’

GV yêu cầu HS quan sát lọ chứa C2H2, quan sát
hình vẽ 4.9 để rút ra t/c vật lí của axetilen
GV gọi HS

- Láp ráp mơ hình phân tử axetilen
- Viết công thức cấu tạo của axetinlen và

nhận xét đặc điểm cấu tạo
GV giới thiệu liên kết ba

-GV hỏi: Dựa vào đặc điểm cấu tạo của axetilen,
em hãy dự đoán các t/c hoá học của axetilen?
-HS nêu ý kiến

-GV hỏi Axtilen có cháy khơng?vì sao em biết ?
- GV làm thí nghiệm điều chế và đốt cháy axetilen;
- Gọi HS viết PTPƯ

- GV liên hệ: P/ư toả nhiều nhiệt -> Axetilen được
dùng làm nhiên liệu trong đèn xì oxi-axetilen
-GV hỏi axetilen có làm mất màu d/d nước brom
khơng ?vì sao ?

- GV làm thí nghiệm: Dẫn khí axetin len vào ống
nghiệm có chứa d/d brom màu da cam (có ống
nghiệm đựng brom làm đối chứng)

- GV gọi HS nhận xét hiện tượng

- GV hướng dẫn HS cách viết PTPƯ, xảy ra 2 giai
đoạn, trong đó thể hiện được:

+ Liên kết đứt

+ Nguyên tử brom liên kết với các nguyên tử 
cacbon có liên kết bị đứt

- GV gọi HS lên bảng viết PTPƯ

*. Chú ý: GV giới thiệu:Trong điều kiện thích hợp,
axetilen cũng có p/ư cộng với hiđro và một số chất
khác

I.Tính chất vật lí :
(SGK/120)
II. Cấu tạo phân tử :
- Công thức cấu tạo:

H-CC-H, viết gọn: HCCH

- Đặc điểm: có một liên kết ba và 2
liên kết đơn. trong liên kết ba có hai

liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong
các p/ư hoá học. Nên phản ứng đặc
trưng của axetilen là phản ứng cộng.
III. Tính chất hố học :

1.Phản ứng với oxi (Phản ứng cháy)
+ Axtilen cháy trong khơng khí với 
ngọn lửa sáng

+ Phản ứng toả nhiều nhiệt
PT: 2C2H2 + 5O2

t

  4CO2 + 2H2O

2) Tác dụng với dung dịch brom(P/ư 
cộng)

- Axetilen làm mất màu d/d brom màu
da cam

PT: C2H2 +2Br2

dd Brom

    C2H2Br4

-Phản ứng cộng với : H2 ; HCl;

H2O,Ag2O /NH3

Ví dụ:
C2H2 + H2

Pd,t

   C2H4
C2H2 + 2H2

Ni,t

   C2H6
C2H2 + HCl

xt,t

</div>
(83)<div class='page_container' data-page=83>

3’

5’

C2H2 + H2O

0
4

HgSO ,t

    CH3-CHO
C2H2 + Ag2O

dd NH

   AgCCAg
+H2O

-HS đọc thơng tin SGK/121 tóm tắt ứng dụng
-GV nhắc lại điều chế các chất có ở mục II

-GV yêu cầu HS quan sát thí nghiệm 4.12sgk/122
nêu cách điều chế C2H2

-GV nêu bổ sung

IV. ứng dụng:

- Làm nhiên liệu cho đèn xì
oxi-axetilen để hàn cắt kim loại.
- Là nguyên liệu để sản xuất:
+ Polivinyl clorua (PVC)

+ Cao su

+ Axit axetic

+ Nhiều hoá chất khác
V. Điều chế:

C1: Cho đất đèn (canxicacbua) tác
dụng với nước

CaC2 + 2H2O -> C2H2 + Ca(OH)2
C2: 2CH4

1500C l, ln

    2C2H2 + 2H2
C3: Cho các muối axetilua của kim loại
tác dụng với HCl,H2SO4...

Ag2C2 + HCl  AgCl + C2H2
IV. Luyện tập-củng cố: 6p

-GV hướng dẫn HS làm bài tập :

Bài tập 1: Cho các hợp chất sau: C2H4, CH4, C2H2. Hãy cho biết chất nào có p/ư thế với khí clo?
Chất nào p/ư với d/d brom. Viết PTPƯ ?

Bài tập 2: Trình bày phương pháp hố học để phân biệt 3 bình đựng các khí ko màu (bị mất

nhãn) sau : C2H2; CO2; CH4

V. Bài tập: 1’

1,2,3,4,5 tr122 SGK

-So sánh về đặc điểm cấu tạo và tính chất hóa học của CH4, C2H4, C2H2
-HS về chuẩn bị bài benzen, tìm ra mối quan hệ của các H-C đã học với C6H6
-HS về chuẩn bị mẫu vật : ít dầu ăn, mẫu cao su ,nến...., cục nam châm.

---Tuần: 25 Ngày soạn:14/2/2012

Tiết : 48 Ngày dạy : 16/2/2012

BEN ZEN

(CTPT: C

6

H

6

; PTK: 78 )

I. Mục tiêu bài học :

1.Kiến thức: HS Biết được:

 Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của benzen.

 Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước, khối lượng riêng, nhiệt độ sơi , độc 
tính.

 Tính chất hóa học: Phản ứng thế với brom lỏng (có bột Fe, đun nóng), phản ứng cháy, phản 
ứng cộng hiđro và chỉ.

 ứng dụng: Làm nhiên liệu và dung môi trong tổng hợp hữu cơ.
2.Kĩ năng

 Quan sát thí nghiệm, mơ hình phân tử, hình ảnh thí nghiệm, mẫu vật, rút ra được đặc điểm về 
cấu tạo phân tử và tính chất.

 Viết các PTHH dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn

 Tính khối lượng benzen đã phản ứng để tạo thành sản phẩm trong phản ứng thế theo hiệu suất.
3.Giáo dục: Tính tị mị, ham học, lối tư duy logic trong học sinh.

II. Chuẩn bị:

- Hóa chất : Benzen lỏng, nước , dầu ăn,

</div>
(84)<div class='page_container' data-page=84>

III. Tổ chức dạy học : 
1. ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ : 5’

-H1: Nêu điểm cấu tạo và phản ứng đặc trưng của CH4 và C2H2,C2H4
-GV nhận xét cho điểm, dẫn vào bài mới.

3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

5’

7’

15’

-GV cho HS quan sát về trạng thái benzen
GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm:
+ Cho benzen vào nước

+ Cho vài giọt dầu ăn vào benzen

=> HS nhận xét: Trạng thái, màu sắc, tính tan… của
benzen -> Từ đó suy ra tính chất vật lí của benzen.

-GV cho HS quan sát mơ hình dạng rổng phân tử
benzen

-Gọi HS viết CTCT.

-GV giới thiệu cho HS CTCT khác của benzen.
-GV gọi thảo luận theo bàn trả lời :

+ Tổng số liên kết C6H6 ? Số liên kết đơn, số liên kết

đôi?

+ Hình dạng CTCT benzen ?

=>.HS rút ra đặc điểm cấu tạo của benzen ?
*. Hướng dẫn HS làm bài tập 2 SGK/125.

Đáp án đúng :Hình b, d, e

- GV: Cấu tạo của benzen khác mêtan,etilen và axtilen? 
Vậy Benzen có những tính chất hóa học nào?

I. Tính chất vật lí:

- Benzen là chất lỏng, ko màu, ko tan
trong nước.

- Nhẹ hơn nước

- Hoà tan dầu ăn và nhiều chất khác
như nến, cao su, iốt…

- Benzen độc.
II. Cấu tạo phân tử
1. Công thức cấu tạo:

2. Đặc điểm CTCT của C6H6 :
+Có 6 nguyên tử cacbon liên kết với
nhau tạo thành vịng 6 cạnh khép kín
đều

+Có 3 liên kết đơi ( C=C ) xen kẽ 3
liên kết đơn ( C-C).

- GV hỏi HS Ben zen có cháy ko? Vì sao ?
-HS trả lời

=>GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm đốt cháy
benzen ? Quan sát và nêu hiện tượng ?

-HS viết PTHH ?

*. Chú ý: Benzen cháy còn sinh ra muội than (C ) do 
phân tử benzen giàu C. (Hoặc do lượng oxi không đủ 
cung cấp cho sự cháy ).Liên hệ đến các động cơ khi đốt 
không hết nhiên liệu sẽ sinh ra khói nhiều.

-GV: Benzen có phản ứng với dd brom khơng ?
-GV mơ tả thí nghiệm của benzen với brom lỏng (có
bột sắt) ở hình 4.15 SGK/124.

Giải thích rõ cơ chế phản ứng xảy ra 2 giai đoạn có
xúc tác là bột Fe.

-HS cho biết đó là phản ứng gì ? Vì sao ?
-HS viết PTHH

=>Do có cấu tạo đặc biệt nên benzen có thêm phản
ứng cộng .

-GV giải thích vì sao xúc tác là Ni.

-GV mỡ rộng về phản ứng cộng với Cl2, HNO3

III. Tính chất hố học : 
1.Tác dụng với oxi: (p/ư cháy)

PT: C6H6 +

15
2 O2 t

  6CO2 +3H2O

2.Tác dụng với brom lỏng:

PT: C6H6+ Br2

Fe t

   C6H5Br +HBr
->Đây là phản ứng thế. Phản ứng chỉ 
xảy ra khi có xúc tác Fe và không làm 
mất màu dd Br2.

3.Phản ứng cộng 
-Cộng H2 :C6H6 +3 H2

Ni t

   C6H12 
(Xiclo hecxan)
-Cộng Cl2:

Hoặc

</div>
(85)<div class='page_container' data-page=85>

2’
3’

C6H6 + Cl2

as,t

   C6H6Cl6 ,(Thuốc 666)
(hecxa clo xiclo hecxan)

-Cộng HNO3 (phản ứng nitro hóa)

C6H6 + HO-NO2

2 4,dd

H SO

    C6H5
-NO2+ H2O

-HS đọc thông tin sgk và tóm tắt ứng dụng của C6H6

IV.Ứng dụng:
 (sgk/125)

-GV nêu cách điều chế C6H6 V.Điều chế C6H6

Cách 1 : 3C2H2

, ,600

tam hop
xt p C
   

C6H6
Cách 2: C6H14

xt t C

   C6H6 + 4H2
 IV. Củng cố: 4’

-GV hướng dẫn bài 3 SGK/125.
-Đáp án:

a) C6H6 + Br2

Fe t

   C6H5Br + HBr
 78 g 157 g

x g 15,7 g

b) Khối lượng ben zen cần dùng theo lí thuyết là: 
 x = (15,7 . 78) : 157 =78 gam

Khối lượng ben zen cần dùng thực tế là: (Hiệu suất 80%)
 (7,8 . 100) : 80 = 9,75 gam

V.Dặn dò- bài về nhà: 4’

- Viết PTHH hồn thành sơ đồ chuyển hóa sau.

a.CH4  1C H2 2  2C H2 6  3C H Cl2 5  4C H4 10 5CH4

b. C2H2 --- > C6H6 --- > C6H5NO2
C2H4 --- > P.E

C2H3Cl -- > PVC

C4H4 -- > butadien 1,3 (C6H6) -- > Cao su bu na
- HS làm các bài tập còn lại SGK /125.

- Soạn bài dầu mỏ và khí thiên nhiên. Tìm thêm thơng tin một số nơi khai thác dầu khí ở VN

---Tuần: 26 Ngày soạn:18/2/2012

Tiết : 49 Ngày dạy : 22/2/2012

DẦU MỎ VÀ KHÍ THIÊN NHIÊN

(Dạy thao giảng máy chiếu )

I.Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức
Biết được:

 Khái niệm, thành phần, trạng thái tự nhiên của dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí mỏ dầu và
phương pháp khai thác chúng; một số sản phẩm chế biến từ dầu mỏ.

 Ứng dụng: Dầu mỏ và khí thiên nhiên là nguồn nhiên liệu và nguyên liệu quý trong công 
nghiệp.

2.Kỹ năng

 Đọc trả lời câu hỏi, tóm tắt được thơng tin về dầu mỏ, khí thiên nhiên và ứng dụng của chúng.
 Sử dụng có hiệu quả một số sản phẩm dầu mỏ và khí thiên nhiên

3.Giáo dục: Giúp HS biết ý thức trong việc sử dụng nguồn nhiên liệu từ dầu mỏ
II.Chuẩn bị:

-Mẫu: Dầu mỏ, mẫu các sản phẩm chưng cất dầu mỏ

-Tranh vẽ: Mỏ dầu và cách khai thác; Sơ đồ chưng cất dầu mỏ
-Dùng máy chiếu để dạy

</div>
(86)<div class='page_container' data-page=86>

GV hướng dẫn HS các bài tập cho về nhà và một số bài tập SGK

HS: Viết công thức cấu tạo, nêu đặc điểm cấu tạo và tính chất hố học của benzen
3.Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

6’

7’

5’

7’

HS quan sát mẫu dầu mỏ, nhận xét về

trạng thái, màu sắc, tính tan…..

GV treo tranh hình 4.16, thuyết trình : Trong

tự nhiên dầu mỏ thường tập chung thành trong
vùng lớn, ở sâu trong lòng đất tạo thành mỏ
dầu

HS quan sát hình vẽ nêu cấu tạo của túi dầu

GV: Các em hãy liên hệ thực tế và nêu cách
khai thác dầu mỏ

GV treo tranh H 4.17; Cho HS quan sát bộ
mẫu: “Các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ
HS nêu tên các sản phẩm chế biến được từ dầu
mỏ

GV: Để tăng lượng xăng, người ta sử dụng
phương pháp crăckinh (nghĩa là bẻ gãy phân
tử) để chế biến dầu nặng (Dầu điezen) thành
xăng và các sản phẩm khí có giá trị trong cơng
nghiệp như: metan, etilen….

GV thuyết trình: Khí thiên nhiên có trong các
mỏ khí nằm dưới lịng đất. Thành phần chủ
yếu là khí metan (95%)

Khí thiên nhiên là nhiên liệu, nguyên liệu trong
đời sống và trong công nghiệp

HS đọc SGK tr128 và tóm tắt

-GV liên hệ đến thị trường xuất nhập khẩu ở

VN. Ảnh hưởng của giá xăng đến kinh tế....

I. Dầu mỏ:

1) Tính chất vật lí:

- Dầu mỏ là chất lỏng, sánh.
- Màu nâu đen.

- Không tan trong nước.
- Nhẹ hơn nước

2) Trạng thái tự nhiên, thành phần của 
dầu mỏ

Mỏ dầu thường có 3 lớp:

- Lớp khí dầu mỏ(khí đồng hành). TP chính
là khí CH4

- Lớp dầu lỏng: Là hỗn hợp phức tạp của
nhiều hiđrocacbon và những lượng nhỏ các
hợp chất khác

- Lớp nước mặn

Cách khai thác dầu mỏ:

- Khoan những lỗ khoan xuống lớp dầu lỏng
(còn gọi là giếng dầu)

- Ban đầu dầu tự phun lên, về sau người ta
phải bơm nước hoặc khí xuống để đẩy dầu
lên

3) Các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ: 
Các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ:

- Xăng
- Dầu thắp
- Dầu điezen
- Dầu mazut
- Nhựa đường

Dầu nặng    Cracking xăng+ hỗn hợp khí

II. Khí thiên nhiên: 
HS nghe và ghi bài

III. Dầu mỏ và khí thiên nhiên ở Việt 
Nam: (sgk)

IV. Luyện tập - củng cố: 6’

1) HS nhắc nội dung chính của bài

2) GV cho HS làm bài tập trắc nghiệm: Hãy chọn một câu trả lời đúng trong các câu sau:
Câu 1:

A) Dầu mỏ là một đơn chất

</div>
(87)<div class='page_container' data-page=87>

C) Dầu mỏ là một hiđrocacbon

D) Dầu mỏ là một hỗn hợp tự nhiên của nhiều loại hiđrocacbon
 Câu 2:

A) Dầu mỏ sôi ở một nhiệt độ sôi nhất định

B) Dầu mỏ có nhiệt độ sơi khác nhau tuỳ thuộc vào thành phần của dầu mỏ
C) Thành phần chủ yếu của dầu mỏ tự nhiên là metan

D) Thành phần chủ yếu của dầu mỏ chỉ gồm xăng và dầu lửa
 Câu 3: Phương pháp để tách riêng các sản phẩm từ dầu thô là :

A) Khoan giếng
B) Crăckinh

C) Chưng cất dầu mỏ

D) Khoan going dầu và bơm nước hoặc khí xuống
=>.Giáo viên hướng dẫn giải bài 4 sgk /129
IV.Hướng dẫn về nhà: 2’

- Làm bài tập :1,2,3,4 SGK tr129

- Soạn bài 41 – Ôn lại kiến thuwscs của H-C
- Chuẩn bị kiểm tra 15’ tiết sau.

Tuần: 26 Ngày soạn:18/2/2012

Tiết : 50 Ngày dạy : 23/2/2012

NHIÊN LIỆU
I. Mục tiêu:

1.Kiến thức : Biết được:

-Khái niệm về nhiên liệu, các dạng nhiên liệu phổ biến (rắn, lỏng, khí)

-Hiểu được: Cách sử dụng nhiên liệu (gas, dầu hỏa, than,...) an tồn có hiệu quả, giảm thiểu
ảnh hưởng không tốt tới môi trường.

2.Kĩ năng

-Biết cách sử dụng được nhiên liệu có hiệu quả, an tồn trong cuộc sống hằng ngày.
-Tính nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy than, khí metan, và thể tích khí cacbonic tạo thành .
3.Giáo dục:

-Ý thức sử dụng có hiệu quả nhiên liệu , ý thức bảo vệ môi trường.
II. Chuẩn bị:

Biểu đồ hình 4.21; hình 4.22
III. Hoạt động dạy học:

1. ổn định lớp

2. Kiểm tra 15’ - bài số 1
Giáo viên phát đề cho HS

Câu 1: (4,5 điểm). Nêu đặc điểm cấu tạo và phản ứng đặc trưng của C2H4 ; C2H2 ; CH4 ? Ví dụ ?

Câu 2: (3,0 điểm). Viết CTCT,CTVG và gọi tên của các chất sau ?
a. C4H10 b.C3H6 c.C3H4

Câu 3: (2,5 điểm).Viết PTHH hoàn thành sơ đồ (Ghi rõ điều kiện phản ứng nếu có ).

1 2 3

4 2 2 2 3

6 6 6 12

CH C H C H Cl PVC

C H C H

     
 
 3. Bài mớ:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học

</div>
(88)<div class='page_container' data-page=88>

5’

10’

GV đặt vấn đề: “Em hãy kể tên một số
nhiên liệu thường dụng”

GV: Các chất trên khi cháy đều toả nhiệt
và phát sáng, người ta gọi đó là chất đốt
hay nhiên liệu

-> Vậy nhiên liệu là gì?

GV: Các nhiên liệu đều dóng vai trị quan
trọng trong đời sống sản xuất

- Một số nhiên liệu có sẵn trong tự nhiên
như than củi, dầu mỏ….

- Một số nhiên liệu được điều chế từ các
nguồn nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên
như: Cồn đốt, khí than…..

GV: Dựa vào trạng thái, em hãy phân loại
nhiên liệu?

HS: Dựa vào trạng thái, chia nhiên liệu
thành 3 loại: Rắn, lỏng, khí

GV hỏi: Q trình hình thành than mỏ?
GV thuyết trình về quá trình hình thành
than gầy, than mỡ, than bùn, gỗ.

(HS xem biểu đồ 4.21 và 4.22)

GV yêu cầu Hs lấy ví dụ về nhiên liệu khí

GV cho HS đọc SGK đặc điểm, ứng dụng
của nhiên liệu lỏng, khí… và gọi HS tóm
tắt.

GV: Đặt vấn đề: Vì sao chúng ta phải sử
dụng nhiên liệu cho hiệu quả? Sử dụng
nhiên liệu như thế nào là hiệu quả?

- HS: Cần sử dụng nhiên liệu cho hiệu quả
vì:

Nếu nhiên liệu cháy ko hồn tồn sẽ vừa 
gây lãng phí, vừa làm ơ nhiễm môi trường.
- Sử dụng nhiên liệu hiệu quả là phải làm 
thế

nào để nhiên liệu cháy hoàn toàn, đồng 
thời tận dụng được nhiệt lượng do quá 
trình cháy tạo ra.

GV: Muốn sử dụng hiên liệu hiêu quả,
chúng ta thường phải thực hiên những biện
pháp gì?

I. Nhiên liệu là gì?

Nhiên liệu là những chất cháy được, khi cháy

thì toả nhiệt và phát sáng

II. Nhiên liệu được phân loại như thế nào?

1) Nhiên liệu rắn

Gồm than mỏ, gỗ….

2) Nhiên liệu lỏng

Gồm các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ như:
Xăng, dầu hoả…. Và rượu

3) Nhiên liệu khí:

Gồm các loại khí thiên nhiên, khí mỏ dầu,
khí lị cốc, khí lị cao, khí than.

III. Sử dụng nhiên liệu như thế nào cho 
hiệu quả?

1) Cung cấp đủ oxi (khơng khí) cho q trình
cháy như: Thổi khơng khí vào lị, xây ống
kh cao để hút gió

2) Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với
khơng khí (oxi) bằng cách:

- Trộn đều nhiên liệu khí, lỏng với
khơng khí

- Chẻ nhỏ củi

- Đập nhỏ than khi đốt cháy

</div>
(89)<div class='page_container' data-page=89>

HS nêu các biện pháp
IV. Củng cố: 4p

-GV gọi 1 HS nhắc lại nội dung chính của bài.
-Hướng dẫn cho HS ôn tập

V. Bài tập:

-1,2,3,4 SGK tr132
-Làm bài tập phần luyện tập

---Tuần: 27 Ngày soạn:18/2/2012

Tiết : 51 Ngày dạy : 28/2/2012

LUYỆN TẬP CHƯƠNG 4

Hi đrocacbon - Nhiên liệu
I. Mục tiêu:

1.Kiến thức

-CTCT, đặc điểm cấu tạo, tính chất hóa học (phản ứng đặc trưng), ứng dụng chính của me
tan, etilen, axetilen, benzen. Cách điều chế

-Thành phần của dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí mỏ dầu và các sản phẩm chưng cất dầu mỏ
-Khái niệm nhiên liệu - các loại nhiên liệu.

2.Kĩ năng

-Viết CTCT một số hiđrocacbon

-Viết phương trình hóa học thể hiện tính chất hóa học của các hiđrocacbon tiêu biểu và
hiđrocacbon có cấu tạo tương tự.

-Phân biệt một số hiđrocacbon
-Viết PTHH thực hiện chuyển hóa

-Lập CTPT của hiđrocacbon theo phương pháp định lượng, tính tốn theo phương trình hóa
học. ( Bài tập tương tự bài 4 -SGK)

-Lập CTPT hiđrocacbon dựa vào tính chất hóa học ( BT tương tự bài tập số 3-SGK)
II. Chuẩn bị:

-HS về học bài và làm trước bài tập ở nhà

-Tìm ra mối quan hệ của các H-C đã học và cách điều chế H-C.
GV: Hệ thống bài tập và cho HS giải.

III. Hoạt động dạy học: 
1. Ổn định lớp

2.Kiểm tra bài cũ: (Xen vào bài học)
3.Bài mới

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

15’

GV cho HS thảo luận nhóm với nội dung:
Nhớ lại cấu tạo, tính chất của metan, etilen,

</div>
(90)<div class='page_container' data-page=90>

axetilen, benzen rồi hoàn thành bảng tổng kết
theo mẫu:

HS thảo luận nhóm hồn thành bảng

Metan Etilen Axetilen Benzen

Cơng thức cấu tạo
Đặc điểm cấu tạo
Phản ứng đặc trưng

GV hướng dẫn và đưa ra đáp án chuẩn 
Metan

CH4

Etilen
 C2H4

Axetilen
 C2H2

benzen
 C6H6
Công

thức cấu
tạo

H H
CC
H H

H

H C H
 C C

C C
 H C H

H
Đặc điểm

cấu tạo

Liên kết đơn Có một liên kết đơi Có một liên kết ba - Mạch vịng, 6 cạnh 
khép kín

- 3 liên kết đơi, 3 liên 
kết đơn xen kẽ nhau.
Phản ứng

đặc trưng Phản ứng thế Phản ứng cộng(Làm mất màu dd 
brom)

Phản ứng cộng 
(Làm mất màu dd 
brom)

Phản ứng thế với brom 
lỏng

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

28 Gv cho bài tập

Hs làm vào vỡ và lên bảng sữa

Bài 1: Viết công thức cấu tạo và công thức 
viết gọn của các công thức sau

a.C4H10 b.C5H10 c.C4H6

Bài 2: Bằng phương pháp hóa học hãy nhận 
biết các khí sau đựng trong các lọ mất nhãn.

a.Gồm CH4 ,C2H4,C2H2

b.Gồm CO2 ,CH4,C2H4 ,N2
c.Gồm SO2 ,C2H2 ,C2H4 ,N2

Bài 3: Viết phương trình thực hiện sơ đồ 
chuyển hóa sau :

a.CH4 - > C2H2 - >C2H4 - >C2H5Cl - >C4H10
b. Từ CaC2 lập sơ đồ điều chế PVC, PE, thuốc
666,Cao subuna. (Về nhà )

II.luyện tập
Bài 1:

a. , VG: CH3-CH2-CH2-CH3
b. , VG :H2C-CH-CH2-CH2
-CH3

c. CHC-CH2-CH4
Bài 2: Hướng dẫn

a. Dùng Ag2O/dd NH3 và dd Br2
b.Dùng dd Ca(OH)2 ,dđ Br2 ,đốt

c.Dùng dd Ca(OH)2 , Dùng Ag2O/dd NH3,dđ
Br2 .

Bài 3:
1. 2CH4

ln,1500

l C

    C2H2 + 3H2
2. C2H2 + H2

Pd t

</div>
(91)<div class='page_container' data-page=91>

Bài 4:Đốt cháy H-C (A) thu được sản phẩm
gồm 4,4g CO2 và 1,8 g H2O. Tỷ khối của A
với Hiđro là 14. Tìm CTPT của A.

-GV hướng dẫn các bước giải
-HS áp dụng các bước và giải

3.C2H4 + HCl  C2H5Cl

4. C2H5Cl + Na + C2H5Cl   C4H10 +
NaCl

Bài 4:

Đáp án : C2H4

IV.Hướng dẫn về nhà : (2’)

-Xem và soạn trước bài thực hành
-Kẽ sẵn mẫu thực hành

-Hoàn thành các bài tập sách giáo khoa và bài tập ở sách luyện tập theo 4 loại bài tập trên.

---Tuần: 27 Ngày soạn:28/2/2012

Tiết : 52 Ngày dạy : 1/3/2012

THỰC HÀNH

(Tính chất của hiđrocacbon-dạy giáo án máy)
A. Mục tiêu:

1.Kiến thức

-Thí nghiệm điều chế axetilen từ can xi cacbua

-Thí nghiệm đốt cháy axetilen và cho axetilen tác dụng với dung dịch Br2
-Thí nghiệm benzen hịa tan lm, benzen khơng tan trong nước

2.Kĩ năng

-Lắp dụng cụ điều chế khí C2H2 từ CaC2.

-Thực hiện phản ứng cho C2H2 tác dụng với dung dịch Br2 và đốt cháy axetilen
-Thực hiện thí nghiệm hòa tan benzen vào nước và benzen tiếp xúc với dung dịch Br2
-Quan sát thí nghiệm, nêu hiện tượng và giải thích hiện tượng

-Viết phương trình phản ứng điều chế axetilen, phản ứng của axetilen với dung dịch Br2,
phản ứng cháy của axetilen

B. Chuẩn bị:

Mỗi lớp 2 nhóm HS làm thí nghiệm, mỗi nhóm gồm:

-Một mẩu đất đèn, nước, 1 ống nghiệm đựng d/d nước brom, ben zen

-1 giá sắt, 1 ống nghiệm có nhánh, 1 ống hút chứa đầy nước, dây cao su => Lắp như hình
4.25

-1 chậu thuỷ tinh đựng nước, 3 ống nghiệm, lửa, ống hút, kẹp gỗ.
Sử dụng cho cả 3 thí nghiệm SGK

C. Hoạt động dạy học:
1.Ổn định lớp

2.Kiểm tra sự chuẩn bị
-Dụng cụ hoá chất.

-Cách điều chế axetilen trong phịng thí nghiệm ?
-Tính chất hố học của axetilen ?

-Tính chất vật lí của benzen ?
 3. Bài mới:

</div>
(92)<div class='page_container' data-page=92>

30’

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm
- Lắp dụng cụ như hình 4.25 (a)

- Cho vào ống nghiệm có nhánh một mẩu
CaC2, sau đó nhỏ khoảng 2 -> 3 ml nước
- Thu khí axetilen bằng cách đẩy nước
GV yêu cầu HS quan sát và nhận xét các t/c
vật lí của axetilen (là chất khí k0 màu, ít tan

trong nước)

GV hướng dẫn- HS làm thí nghiệm về t/c hoá
học của axetilen:

+Tác dụng với d/d brom: Dẫn khí axetilen 
điều chế được sục vào ống nghiệm đựng d/d
nước brom.

+ Tác dụng với oxi (p/ư cháy): Dẫn khí 
axetilen qua ống thuỷ tinh vuốit nhọn rồi
châm lửa đốt (lưu ý phải để khí thoát ra một
lúc để đuổi hết kk rồi mới đốt để tránh nổ)
GV gọi một vài HS nhận xét hiện tượng
GV hướng dẫn:

- Cho 1 ml ben zen vào ống nghiệm đựng 2
ml nước cất, lắc kĩ, sau đó để yên quan sát.
- Tiếp tục cho thêm 2ml d/d brom lỗng, lắc
kĩ sau đó để n, tiếp tục quan sát màu của
d/d

HS nêu hiện tượng thí nghiệm

HS hồn thành bản tường trình thí nghiệm
theo mẫu

I. Tiến hành thí nghiệm:

1) Thí nghiệm 1: Điều chế axetilen
HS làm thí nghiệm theo hướng dẫn của GV

2) Thí nghiệm 2: Tính chất của axetilen
+ Tác dụng với d/d brom

Màu da cam của d/d brom nhạt dần
C2H2 + 2Br2  C2H2Br4

+ T/d với oxi (p/ư cháy):

Khi đốt axetilen cháy với ngọn lửa màu xanh
2C2H2 + 5O2

t

  4CO2 + 2H2O

3. Thí nghiệm 3: Tính chất vật lí của benzen
HS nêu hiện tượng và ghi chép

II. Viết tường trình thí nghiệm

Nội dung bản tường trình :

Thí nghiệm Cách tiến hành Hiện tượng thí

nghiệm Giải thích và viết PTHH

IV. HS thu hồi hóa chất và dọn dẹp vệ sinh. 5’
V.Dặn dị :

-GV hướng dẫn cho HS về ơn bài để kiểm tra 45’

</div>
(93)<div class='page_container' data-page=93>

---Tuần: 28 Ngày soạn: 2/3/2012

Tiết : 53 Ngày kiểm tra :../3/2012

KIỂM TRA 45’

(Bài kiểm tra số 1 – học kì II )
A. Mục tiêu :

-Giúp hệ thống lại các kiến thức đã học về hợp chất hữu cơ ( cụ thể là Hidro cacbon)
-Nắm chắc mối quan hệ các hợp chất H-C

-Rèn cho HS ý thức cao trong việc tự rèn, tự học
-Đánh giá chất lượng học tập của HS.

B.Nội dung bài kiểm tra :
Giáo viên phát đề cho HS
I. TRẮC NGHIỆM: ( 3,0 điểm )

@.Phần 1: Khoanh tròn vào một trong các chữ cái A, B, C, D trước câu trả lời đúng ( Mỗi câu
đúng được 0,25 đ )

Câu 1: Nguyên tố A có 13e và 3e lớp ngồi cùng. Hỏi vị trí của A trong bảng tuần hồn các ngun
tố hóa học ?

A.Có 2 lớp e, chu kì 2, nhóm II B.Có 3 lớp e, chu kì 3, nhóm III
C.Có 2 lớp e, chu kì 3, nhóm III B.Có 3 lớp e, chu kì 2, nhóm II

Câu 2: Một hợp chất tạo bởi 2 nguyên tố C,O.Biết tỷ lệ khối lượng của C và O là mC : mO = 3:8. Hỏi
tỷ lệ số nguyên tử C và O trong phân tử là ?

A. 1:1 B. 2:1 C.1:2 D.

1:3

Câu 3: Dãy nguyên tố nào sau đây được sắp xếp theo thứ tự mức độ hoạt động của phi kim giảm
dần

A. F > Cl > P >Si >S B. F > P > Cl > S > Si
C. Cl > F > Si > S > P D. F > Cl > S > P > Si
Câu 4: Trong một chu kì đi từ trái qua phải ?

A. Tính kim loại giảm,tính phi kim tăng B. Tính kim loại và phi kim giảm
C. Tính kim loại tăng,tính phi kim giảm D. Tính kim loại và tính phi kim tăng
Câu 5: Cho khí CO khử hoàn toàn hỗn hợp gồm FeO, Fe2O3 , Fe3O4 thấy có 4,48 lít khí CO2 thốt ra
( đktc) ? Vậy thể tích khí CO (đktc) đã tham gia phản ứng là ?

</div>
(94)<div class='page_container' data-page=94>

A. C2H4 ,CO2,C2H2 B. C6H6 , C2H4 ,SO2
C. C3H6 ,SO2 ,C2H2 D. C2H4 ,SO2 ,CH4

Câu 7: Dãy các chất Hidro cacbon mạch hở sau,hãy cho biết dãy nào đều là Hidro Cacbon no ?
A.CH4 ,C3H8 ,C4H8 B. C3H8 ,C2H4 ,C4H10

C. C4H4 ,C4H6 ,C4H8 D.CH4 ,C3H8,C5H12

Câu 8: Cho sơ đồ : CH4  1C H2 2  2 A 3 Nitrobenzen. Theo em A có thể là chất nào trong

các chất sau ?

A. C4H4 B.C4H6 C.C6H6 D.C2H3Cl
@. Phần 2:Ghép câu hỏi ở cột A với câu trả lời ở cột B và điền kết quả ghép vào cột đáp án trong
các ý sau : ( Mỗi câu đúng được 0,25đ )

Cột A Đáp án Cột B

1.Chất có phản ứng thế được với 5 nguyên tử Cl
2.Chất có phản ứng cộng với 2 phân tử brom là
3.Chất vừa có phản ứng cộng,phản ứng thế
4. Chất trùng hợp để tạo P.E

1...
2...

3...
4...

A. C6H6 B. C2H6
C. C2H2 D. C3H6
E. CH4 F. C2H3Cl
G.C2H2Br2

II. Phần tự luận : ( 7,0 điểm )

Câu 1: (1,5 điểm) Viết một CTCT , CTVG ( bất kỳ )và gọi tên của Hidro cacbon có cơng thức sau

A.C3H6 B. C4H10

Câu 2: (2,5 điểm ) Viết PTHH hoàn thành dãy chuyển hóa sau

1 2 3 4 5

2 3 3 8 2 3

NaCl Cl  CH Cl C H  CO   NaHCO

Câu 3: ( 1,0 điểm )

Câu 4:(2,0 điểm) Đốt cháy hoàn toàn 6 g chất hữu cơ (A) trong khơng khí . Sau phản ứng thu được
10,8g H2O và 17,6g CO2

a.Cho biết trong A chứa nguyên tố nào ?
b.Xác định CTPT của (A) biết MA = 30

c.Cho toàn bộ chất A ở trên tác dụng hết với khí Cl2 thu được chất B và HCl ? Xác định chất B
biết 24 (g) < mB < 28 (g)

(Cho biết MC =12 ; MH = 1; MO =16 ; Cl =35,5 ). HS có quyền sử dụng bảng tuần hồn các ngun

tố hóa học

(HS làm nhiều cách khác nhau, nếu đúng đạt điểm tối đa )

---ĐÁP ÁN BÀI KIỂM TRA SỐ 1
HỌC KỲ II NĂM 2011-2012
I. TRẮC NGHIỆM: ( 3,0 điểm ) Mỗi câu đúng đượ 0,25đ

@.Phần 1: Khoanh tròn vào một trong các chữ cái A, B, C, D trước câu trả lời đúng ( Mỗi câu 
đúng được 0,25 đ )

Câu 1 2 3 4 5 6 7 8

Đáp án B C D A B C D C

B

A C

Đem nung chất rắn A thu được B và C. Biết B không phải là chất rắn và
khơng phải là khí . C là chất khí và khí C làm đục dd nước vơi trong
nhưng khí C khơng làm mất màu dung dịch brom.

a. Hãy cho biết A,B,C là chất nào ?

</div>
(95)<div class='page_container' data-page=95>

@. Phần 2:Ghép câu hỏi ở cột A với câu trả lời ở cột B và điền kết quả ghép vào cột đáp án trong
các ý sau :

( Mỗi câu đúng được 0,25đ )

Cột A Đáp án Cột B

1.Chất có phản ứng thế được với 5 nguyên
tử Cl

2.Chất có phản ứng cộng với 2 phân tử
brom là

3.Chất vừa có phản ứng cộng,phản ứng thế
4. Chất trùng hợp để tạo P.V.C

1. B
2. C
3. A
4. F

A. C6H6 B. C2H6
C. C2H2 D.
C3H6

E. CH4 F.
C2H3Cl

G.C2H2Br2

II. Phần tự luận : (7,0 điểm )

Câu 1:(1,5điểm) Một công thức cấu tạo, viết gọn đúng được và gọi tên đúng được 0,75đ
A. C3H6 : H H H

CTCT :

C = C – C H ; VG : H2C = CH – CH3 ; Tên Propen 1

H H
B. C4H10: H H H H

CTCT : H – C – C – C – C – H ; VG : H3C – (CH2)2 – CH3 ; Tên : butan

H H H H

Câu 2 : (2,5 điểm) – Mỗi phương trình viết đúng, điều kiện và cân bằng đúng được ( 0,25 điểm )

dpnc

2
askt

2 4 3

3 2 5 3 8

3 8 2 2 2

2 3

1. 2 2

3. 2 2

4. 5 3 4

t

NaCl Na Cl

Cl CH CH Cl HCl

CH Cl Na C H Cl C H NaCl

C H O CO H O

CO NaOH NaHCO

   

     

   

   

 

Câu 3: (1,0 điểm )
a. ( 0,5 điểm)

Vì khí C làm đục dung dịch nước vơi trong mà không mất màu dung dịch brom nên C là CO2
B khơng là chất rắn, khơng phải khí vậy B có thể là H2O.

=>. A là muối axit , chọn A là NaHCO3
b. Mỗi PTHH được 0,25 điểm

PTHH : 2NaHCO3

t

  Na2CO3 + CO2 + H2O
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3  + H2O
Câu 4: ( 2,0 điểm )

Bài giải Điểm

a. Ta có :

17,6*12 10,8*2

4,8( ); 1, 2( )

44 18

C H

m   g m   g

Nhận xét : mC + mH = mA = 6(g); Vậy trong A chỉ có 2 nguyên tố là C,H

0,25 đ

0,25đ
b. CTTQ của A : CxHy

Ta có :

4,8*1 1

; 1; 3

1, 2*12 3

x

x y

y     , CTDG : CH

3 = > CTN : ( CH3)n
Theo gt : 15n = 30; suy ra n = 2; CTHH : C2H6

0,5đ
0,25đ
c.

</div>
(96)<div class='page_container' data-page=96>

2 6

0, 2 ( )

C H

n   mol

PT : C2H6 + m Cl2

askt

   C2H6 – mClm + m HCl

Pư: 0,2 0,2 (mol)
Ta có : 24 0, 2*(30  m35,5 ) 28m 

Giải bất đẳng thức ta được : 2,6 < m < 3,18 ; Chọn m = 3

CT ( B ) là : C2H3Cl3

0,25đ
0,25đ

&. Chú ý: Nếu giải các cách khác nhau đúng vẫn được điểm tối đa

---THỐNG KÊ ĐIỂM KIỂM TRA

---KẾ HOẠCH CHƯƠNG 5

DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON . POLIME
I. TỔNG SỐ TIẾT:17 tiết

II. THỜI GIAN THỰC HIỆN: Từ tuần 28 đến tuần 35
III. YÊU CẦU KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Kiến thức :

- Biết được tính chất các hợp chất dẫn xuất H-C. Và các đồng đẳng của chúng
-Biết viết CTCT và phản ứng đặc trưng của mỗi chất

-Biết điều chế được các chất dẫn xuất H-C

-Mối quan hệ của các dẫn xuất H-C và các hợp chất H-C
2.Kỹ năng:

- Phân biệt được dẫn xuất H-C và H-C

- Biết vận dụng tính chất dẫn xuất H-C và H-C để làm bài tập, vận dụng vào sản xuất và đời
sống

- Làm một số thí nghiệm liên quan
3. Giáo dục.

- Giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường
- Tính ham học hỏi ở HS

IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1. Tranh vẽ: Các loại thực phẩm, lương thực, đồ dùng bằng chất hữu cơ, ứng dụng của một
số chất hữu cơ.

2. Bảng phụ:

Bảng phụ để ghi một số bài tập và lí thuyết(hệ thống hố)
3. Dụng cụ và hóa chất

- Hộp mẫu lắp ráp phân tử hữu cơ.

- Dụng cụ hố chất để thí nghiệm nghiên cứu chứng minh thực hành theo SGK
V. SỐ LẦN KIỂM TRA

- 1 bài kiểm tra 45’ ( tiết 60 ), 1 bài kiểm tra 15’
- 1 bài thực hành lấy điểm 15’ ( tiết 67 )

- 1 bài thi học kỳ II (tiết 70)

</div>
(97)<div class='page_container' data-page=97>

---Tuần: 28 Ngày soạn:5/3/2012

Tiết : 54 Ngày dạy : 8/3/2012

RƯỢU ETYLIC

Công thức phân tử: C2H6O

Phân tử khối: 46
I. Mục tiêu bài dạy:

1.Kiến thức: Biết được

 Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo.

 Tính chất vật lí : Trạng thái , màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng, nhiệt độ sôi.
 Khái niệm độ rượu

 Tính chất hóa học: Phản ứng với Na, với axit axetic, phản ứng cháy
 ứng dụng : làm nguyên liệu dung môi trong công nghiệp

 Phương pháp điều chế ancol etylic từ tinh bột , đường hoặc từ quen.
2.Kĩ năng

 Quan sát mơ hình phân tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh ...rút ra được nhận xét về đặc điểm 
cấu tạo phân tử và tính chất hóa học.

 Viết các PTHH dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn
 Phân biệt ancol etylic với benzen.

 Tính khối lượng ancol etylic tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng có sử dụng độ rượu và

hiệu suất quá trình.

II.Chuẩn bị:

-Hố chất: Na, C2H5OH, nước,

-Dụng cụ: 2 ống nghiệm có ống dẫn khí đầu vuốt nhọn, diêm, chén sứ, kẹp sắt

=> Sử dụng cho các thí nghiệm II.1; II.2. Mơ hình phân tử rượu etylic dạng rỗng, dạng đặc
III. Hoạt động dạy học:

1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra: Kiểm tra nhanh bản tường trình thí nghiệm của một số HS

3. Bài mới: GV giới thiệu một số hợp chất có oxi, giới thiệu các chất tiêu biểu: Rượu etylic, axit
axetic, glucozơ…..

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

9’

5’

GV cho HS quan sát lọ đựng rượu etylic
(trong thực tế rượu etylic còn gọi là cồn)
=> HS nhận xét các t/c vật lí của rượu etylic

GV gọi HS đọc khái niệm độ rượu và giải
thích

GV yêu cầu HS làm bài tập 1:

Câu trả lời nào đúng trong các câu sau: Cồn
900 có nghĩa là

A ) D/d được tạo thành khi hoà tan 90ml
rượu etylic nguyên chất vào 100 ml nước
B) D/d tạo được khi hoà tan 90 gam rượu
etylic nguyên chất vào 100 gam nước.
C) D/d tạo được khi hoà tan 90 gam rượu
etylic nguyên chất vào 10 gam nước.
D) Trong 100ml d/d có 90ml rượu etylic
nguyên chất

Đáp án: Câu D

GV hỏi: Em hãy rút ra cơng thức tính độ
rượu

-GV hướng dẫn cho HS cách pha chế rượu từ
độ rượu cao tới độ rượu thấp.

I. Tính chất vật lí:
1.Tính chất vật lí :

- Là chất lỏng ko màu, nhẹ hơn nước, tan vô
hạn trong nước

- Nhiệt độ sôi: 78,30C

- Rượu etylic hoà tan được nhiều chất như
iot, benzen.

2.Độ rượu: (đơn vị là độ ,KH : 0 )

a.Khái niệm :Là tỷ lệ % giữa rượu nguyên 
chất so với hỗn hợp gồm rượu và nước.

b.Công thức : độ rượu

r/nc
hh

= *100

V (đv: 0 )
- Ví dụ: Rượu 450 có nghĩa là: Cứ 100 d/d 
rượu có chứa 45 rượu etylic nguyên chất.

</div>
(98)<div class='page_container' data-page=98>

15’

3’

7’

Các nhóm HS quan sát mơ hình phân tử
rượu etylic,

HS viết ctct của rượu etylic
GV sửa, chọn ct đúng

HS nhận xét đặc điểm cấu tạo của rượu
etylic

GV giới thiệu chính nhóm OH làm cho
rượu có t/c đặc trưng (GV phân biệt với
nhóm OH trong phân tử bazơ)

GV đặt vấn đề: Rượu etylic có cháy ko?
HS các nhóm làm thí nghiệm để trả lời câu
hỏi

GV gọi HS nêu hiện tượng, rút ra n/x và
viết PTPƯ (- H/tượng: Rượu etylic cháy với
ngọn lửa màu xanh, toả nhiều nhiệt ; 
- N/x: Rượu etylic t/d mạnh với oxi khi đốt 
nóng)

GV liên hệ các ứng dụng của rượu làm nhiên
liệu

GV đặt vấn đề: Rượu etylic có p/ư với natri 
ko?

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm

- Cho một mẩu Na vào cốc đựng rượu

etylic

- Cho một mẩu Na vào cốc nước để so
sánh

GV gọi HS nêu hiện tượng, so sánh hiện
tượng

(- Hiện tượng: Có bọt khí thốt ra, mẩu Na 
tan dần;

- Nhận xét: Rượu etylic t/d được với Na, giải
phóng khí đó là khí H2; Na p/ư với rượu ko

mãnh liệt bằng p/ư với nước )
GV hướng dẫn HS viết PTPƯ

GV giới thiệu p/ư của rượu etylic với
axitaxetic

HS dựa vào sơ đồ SGK nêu các ứng dụng
quan trọng của rượu etylic

GV nhấn mạnh: Uống nhiều rượu rất có hại
cho sức khoẻ

GV hướng dẫn cho HS cách điều chế rượu
etylic từ C2H4, từ (-C6H10O5-)n

- Công thức cấu tạo:

H H

H - C - C - O - H
H H

VG : CH3-CH2-OH hay C2H5-OH
*.Đặc điểm : SKG/136

III. Tính chất hố học:

1) Phản ứng với oxi (Phản ứng cháy)
C2H6O + 3O2

t

  2CO2 + 3H2O

2) Phản ứng với natri:

PTHH:

2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa + H2

3) Phản ứng với axitaxetic: (Tạo este)
CH3COOH + C2H5OH

0
2 4,

H SO t
   
  
CH3COOC2H5+ H2O

Phản ứng giữa axit và rượu gọi là phản ứng
este hóa .

IV. Ứng dụng:
SGK

V. Điều chế:

C1: C2H4 + H2O

Axit

  C2H5OH
C2: (-C6H10O5-)n + H2O

Axit

  C6H12O6
C6H12O6 30 320

men ruou
C

 

   

</div>
(99)<div class='page_container' data-page=99>

IV. Luyện tập-củng cố: (6’)

1. Từ 1000 ml khí CH4 người ta đi điều chế rượu etylic theo sơ đồ

CH4 -- > C2H4 --- > C2H5OH. Biết các khí đo ở điều kiện chuẩn và áp suất của cả quá
trình 85%.

2. Bằng phương pháp hóa học hãy phân biệt các chất C6H6 và C2H5OH trong các lọ mất nhãn.
V. Bài tập: (2’)

- HS làm các bài tập :1,2,3,4,5 SGK 139

-Soạn và xem trước bài axit axetic (Tìm tài liệu xem cách đọc tên rượu và axit no đơn
chức).

---Tuần: 29 Ngày soạn:8/3/2012

Tiết : 55 Ngày dạy : 14/3/2012

AXITAXETIC

I. Mục tiêu bài học: 
1.Kiến thức
Biết được:

 Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của axit axetic.

 Tính chất vật lí : Trạng thái , màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng, nhiệt độ sơi.

 Tính chất hóa học: Là một axit yếu, có tính chất chung của axit, tác dụng với ancol etylic tạo
thành este.

 ứng dụng : làm nguyên liệu trong công nghiệp, sản xuất giấm ăn.
 Phương pháp điều chế axit axetic bằng cách lem men ancol etylic.
2.Kĩ năng

 Quan sát mơ hình phân tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh ...rút ra được nhận xét về đặc điểm
cấu tạo phân tử và tính chất hóa học.

 Dự đốn, kiểm tra và kết luận được về tính chất hóa học của axit axetic so sánh với axit vô cơ
 Phân biệt axit axetic với ancol etylic và chất lỏng khác.

 Tính nồng độ axit hoặc khối lượng dụng dịch axit axetic tham gia hoặc tạo thành trong phản
ứng.

II. Chuẩn bị:

1.Hóa chất: dd CH3 COOH; q tím; dd NaOH; Na2CO3, H2SO4đđ, C2H5OH, phenolphtalein,.
2. Dụng cụ : Ống nghiệm,dây dãn, pipet...

III. Hoạt động dạy học:
1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ-chữa bài tập về nhà: 8p

-Nêu đặc điểm cấu tạo và t/c hoá học của rượu etylic.
-Gọi 2HS Chữa bài tập 2,5 SGK139

3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

GV cho HS quan sát lọ đưng CH3COOH. Liên
hệ với thực tế giấm ăn là d/d CH3COOH 3% 
5%

I. Tính chất vật lí:

</div>
(100)<div class='page_container' data-page=100>

5’

13’

3’
4’

Gọi HS nhận xét về các t/c vật lí của
CH3COOH.

HS quan sát mơ hình phân tử axit axetic ;
viết công thức cấu tạo, nhận xét đặc điểm cấu
tạo.

GV nhấn mạnh cấu tạo nhóm –COOH

GV lưu ý HS về nguyên tử H trong nhóm
COOH

GV gọi 1 HS nêu các t/c chung của axit, đặt
vấn đề: Axit axetic có các t/c của axit ko?
GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm để trả lời
các câu hỏi trên

- TN1: Nhỏ một giọt d/d CH3COOH vào một
mẩu giấy q tím

- TN2: Nhỏ vài giọt dd CH3COOH vào ống
nghiệm có chứa dd Na2CO3

- TN3 Nhỏ từ từ dd CH3COOH vào ống
nghiệm chứa dd NaOH có vài giọt dd
phenolphtalein (D/d có màu đỏ)

-HS làm thí nghiệm, ghi lại hiện tượng và viết
PTPƯ

-GV gọi đại diện các nhóm nêu hiện tượng
-GV gọi HS nhận xét (Axitaxetic là một axit
hữu cơ có t/c của một axit yếu)

GV đặt vấn đề: Ngồi các t/c chung của axit. 
Axit axetic cịn có t/c hố học nào nữa ko?
GV làm thí nghiệm cho CH3COOH t/d với
rượu etylic

Gọi HS nhận xét (axitaxetic t/d với rượu e
tylic)

HS dựa vào sơ đồ SGK nêu các ứng dụng của
axitaxetic

GV hỏi HS em hãy nêu cách s/x giấm ăn trong
thực tế

HS trả lời, viết ptpư

-GV giới thiệu một số pp điều chế

II. Cấu tạo phân tử: 
- Công thức cấu tạo:

, Hoặc: CH3 COOH

-Đặc điểm: Nhóm –COOH làm phân tử có
tính axit

III. Tính chất hố học:

1) Axit axetic có các t/c của axit

-TN1: Q tím chuyển sang màu đỏ
-TN2: Sủi bọt

Na2CO3 + 2CH3COOH 

2 CH3COONa + H2O + CO2

-TN3: D/d ban đầu có màu đỏ chuyển dần 
về ko màu

CH3COOH + NaOH  CH3COONa + H2O)

=> Axit axetic là một axit yếu (mạnh hơn
H2CO3)

2) Tác dụng với rượu etylic

CH3 - COOH + HO-C2H5

0
2 4 ,

H SO d t
   
  
CH3COOC2H5 + H2O

Etylaxetat
IV. ứng dụng:

SGK
V. Điều chế:

- Trong công nghiệp:
2C4H10 + 5O2

xt t

   4CH

3COOH + 2H2O
- P/p lên men dung dịch rượu etylic loãng
C2H5OH + O2

âm

men gi

    CH3COOH + 
H2O

-Thủy phân este tạo axit và rượu

IV. Luyện tập-củng cố:

1. Viết các PTPƯ xảy ra khi cho axit axetic t/d lần lượt với: Ba(OH)2, CaCO3, Na, MgO, CH3OH
2. Bằng phương pháp hóa học hãy phân biệt 3 chất lỏng C2H5OH,CH3COOH,C6H6 đựng trong các
lọ mất nhãn.

V. Bài tập về nhà:

-1,2,3,4,5,6,7,8 (SGK tr143)

</div>
(101)<div class='page_container' data-page=101>

-HS về nhà soạn bài tiếp theo, làm trước các bài tập ở nhà.
-Rút ra mối quan hệ giữa axit axetic và rượu etylic.

---Tuần: 29 Ngày soạn : 8/3/2012

Tiết : 56 Ngày dạy : 15/3/2012

MỐI LIÊN HỆ GIỮA ETILEN, RƯỢU ETYLIC, VÀ AXIT AXETIC

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức
Hiểu được:

 Mối liên hệ giữa các chất: quen, ancol etylic, axit axetic, este etylaxetat. 
Kĩ năng

 Thiết lập được sơ đồ mối liên hệ giữa quen, ancol etylic, axit axetic, este etyl axetat.
 Viết các PTHH minh họa cho các mối liên hệ

 Tính hiệu suất phản ứng este hóa, tính % khối lượng các chất trong hỗn hợp lỏng.
2.Kỹ năng:

-Rèn kỷ năng suy luận logic trong giải tốn hóa học
II. Hoạt động dạy học:

1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ-chữa bài tập về nhà: 10p
-Nêu cấu tạo và t/c hoá học của axit axetic
-Gọi 2 HS chữa bài tập 2,7 SGK tr143
 3 . Baì mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

10’

GV giới thiệu: Giữa các hợp chất hữu cơ có mối
liên hệ với nhau: GV viết lên bảng:

C2H4

  C2H5OH 2 CH3COOH
GV gọi lần lượt HS tham gia ý kiến để hoàn
thành sơ đồ

HS trả lời câu hỏi hoàn thành sơ đồ
GV yêu cầu HS viết các ptpư minh hoạ cho
chuyển hoá theo sơ đồ (HS làm việc theo
nhóm)

I. Sơ đồ liên hệ giữa etilen, rượu etylic và 
axit axetic:

1) Sơ đồ: SGK

2) P/t phản ứng minh hoạ:

C2H4 + H2O

axit

  C2H5OH
C2H5OH + O2

âm

men gi

    CH3COOH + 
H2O

CH3 - COOH + HO-C2H5

0
2 4,

H SO t
   
  

CH3COOC2H5 + H2O

23’

-GV gọi HS lên bảng giải bài tập 4,5 SGK/144

- GV hướng dẫn HS giải bài 3 SGK/144
Bài tập bổ sung :

Bài 1: Viết phương trình hóa học thực hiện sơ
đồ chuyển hóa ( Ghi rỏ đkpư nếu có ).

C2H4 -- > C2H5OH -- > CH3COOH --- >
CH3COONa -- > CH4

HS làm vào vở và lên bảng sửa
GV chấm vở để lấy điểm.

II. Bài tập :
Đáp án:

Bài 4 : a. Có 3 nguyên tố C,H,O
b. Công thức phân tử : C2H6O
Bài 5:

</div>
(102)<div class='page_container' data-page=102>

IV. Bài tập về nhà: 
- 2,3,4 / 144

-HS ôn tập và chuẩn bị bài mới

Bài 1: Bbangr phương pháp hóa học hãy nhận biết các chất đựng trong các lọ mất
nhãn.

a. C2H5OH , CH3COOH , C6H6 b. H2SO4 , CH3COOH , C2H5ONa , C2H5OH

---Tuần: 30 Ngày soạn:18/3/2012

Tiết : 57 Ngày dạy : 21/3/2012

CHẤT BÉO

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được:

 Khái niệm chất béo, trạng thái thiên nhiên, công thức tổng quát của chất béo đơn giản là 
(RCOO)3C3H5 ' đặc niêm cấu tạo.

 Tính chất vật lí: trạng thái, tính tan

 Tính chất hóa học: Phản ứng thủy phân trong môi trường axit và trong môi trường kiềm (phản 
ứng xà phịng hóa)

 Ứng dụng : Là thức ăn quan trọng của người và động vật, là nguyên liệu trong cơng nghiệp.
2.Kĩ năng

 Quan sát thí nghiệm, hình ảnh ...rút ra được nhận xét về công thức đơn giản, thành phần cấu 
tạo và tính chất của chất béo.

 Viết được PTHH phản ứng thủy phân của chất béo trong môi trường axit, môi trường kiềm
 Phân biệt chất béo (dầu ăn, mỡ ăn) với hiđrocacbon (dầu, mỡ cơng nghiệp)

 Tính khối lượng xà phịng thu được theo hiệu suất

II. Chuẩn bị:

1) Dầu ăn, nước, benzen, 2 ống nghiệm, ống hút, đũa thủy tinh.
-> Sử dụng cho thí nghiệm của Gv phần II.

III. Hoạt động dạy học:
 1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ – Chữa bài tập: 8p
GV gọi HS chữa bài tập.

Bài 1 : Hoàn thành phương trình p/ư cho sơ đồ: 
Etilen  Rượu etylic  Axitaxetic  Etylaxetat

Bài 2: Bằng phương pháp hóa học hãy nhận biết các chất đựng trong các lọ mất nhãn.
CH3COOH ,H2SO4, CH3COOCH3 ,NaOH

GV gọi HS nhận xét, GV chấm điểm
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

GV đặt câu hỏi: Trong thực tế chất béo có ở
đâu?

I. Chất béo có ở đâu?

- ở động vật: Chất béo tập chung nhiều ở mơ

mỡ

</div>
(103)<div class='page_container' data-page=103>

5’

8’

GV làm thí nghiệm: Cho một vài giọt dầu ăn
lần lượt vào 2 ống nghiệm đựng nước và
benzen, lắc nhẹ và quan sát

GV gọi HS quan sát hiện tượng và nhận xét
về t/c vật lí của chất béo

GV giới thiệu: Đun chất béo ở nhiệt độ, áp 
xuất cao, người ta thu được glixerol và các
axit béo. GV giới thiệu ptpư

GV giới thiệu công thức chung của các chất
béo và cơng thức của glixerin

II. Tính chất vật lí của chất béo:

-Chất béo ko tan trong nước, nhẹ hơn
nước

-Chất béo tan được trong benzen, dầu
hoả, xăng….

III. Thành phần và cấu tạo của chất béo:

Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với
các axit béo và có cơng thức chung là:
(R-COO)3C3H5

R (C17H35-, C17H33- ,C15H31-..)

R-COOH + C3H5(OH)3

xt t

   (RCOO)3C3H5
+ H2O

10’

4’

GV gọi HS nhận xét về thành phần của chất
béo

GV giơi thiệu: Đun nóng các chất béo với 
nứơc (Có axit làm xúc tác)tạo thành axit béo
và glixerol.

GV giới thiệu: P/ư của chất béo với d/d

kiềm. GV hưóng dẫn HS viết ptpư
GV giới thiệu: P/ư thuỷ phân trong mơi
trường kiềm cịn gọi là p/ư xà phịng hố.

HS làm bài luyện tập 1: Hoàn thành các 
ptpư sau:

a) CH3COO)3C3H5 + 3NaOH  ? + ?
b) (C17H35COO)3C3H5 + 3H2O  ? + ?
c) (C17H33COO)3C3H5 + ? 

3C17H33COONa + ?
d) CH3COOC2H5 + ?  CH3COOK + ?
HS làm vào vở

GV yêu cầu HS tự liên hệ để nêu các ứng
dụng của chất béo

IV. Tính chất hố học quan trọng của chất 
béo :

- Phản ứng thuỷ phân của chất béo trong môi
trường axit:

(RCOO)3C3H5 + 3H2O

Axit,t

  

3RCOOH + C3H5(OH)3
- Phản ứng thuỷ phân chất béo trong mơi
trường kiềm: (p/ư xà phịng hoá)

(RCOO)3C3H5 + 3NaOH

t
 

3RCOONa + C3H5(OH)3

V. Ứng dụng của chất béo:

- Là thức ăn cung cấp nhiều năng lượng
- Là nguyên liệu điều chế glixerol và xà phòng

IV. Củng cố: 6p

- Gọi HS nhắc lại nội dung chính của bài
- HS làm bài luyện tập 2:

Cho 120g (C17H35COO)3C3H5 tác dụng với 20g dd NaOH 50%. Sau phản ứng thu được muối .

a.Tính khối lượng chất dư ?

b.Tính khối lượng muối tạo thành biết hiệu suất phản ứng đạt 60%

-1,2,3,4 SGK tr147

</div>
(104)<div class='page_container' data-page=104>

---Tuần: 30 Ngày soạn:18/3/2012

Tiết : 58 Ngày dạy : 23/3/2012

LUYỆN TẬP

Rượu etylic, axit axetic và chất béo

I. Mục tiêu:
1.Kiến thức

 CTCT, đặc điểm cấu tạo, tính chất hóa học (phản ứng đặc trưng), ứng dụng chính của ancol 
etylic, axit axetic, chất béo. Cách điều chế axit axetic, ancol etylic, chất béo.

2.Kĩ năng

 Viết CTCT của ancol etylic, axit axetic, CT chung và CT của một số chất béo đơn giản.
 Viết phương trình hóa học thể hiện tính chất hóa học của các chất trên

 Phân biệt hóa chất (ancol etylic, axit axetic, dầu ăn tan trong ancol etylic)
 Tính tốn theo phương trình hóa học.

 Xác định cấu tạo đúng của hóa chất khi biết tính chất
3.Kĩ năng: Giáo dục kĩ năng tư duy, sáng tạo ở HS.
II. Chuẩn bị:

-HS về ôn bài và làm bài tập trước ở nhà
-GV chuẩn bị nội dung ôn tập

III. Hoạt động dạy học:
 1. ổn định lớp
 2. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

12’

23’

GV cho HS làm bài tập hồn thành bảng sau:
Cơng

thức

Tính
chất vật
lí

Tính
chất hố
học
Rượu

etylic
Axit
axetic

Chất béo

HS thảo luận nhóm để hoàn thành bảng
GV tổ chức cho HS nhận xét sửa sai.

GV yêu cầu HS làm bài tập số 2,3SGK tr
148/149

GV gọi lần lượt HS lên chữa bài tập

GV tổ chức cho các em khác nhận xét, sửa
sai.

I. Kiến thức cần nhớ:

II. Bài tập:
Bài 2 (148 SGK)
CH3COOC2H5 + H2O

   
  

2 4,

H SO t

CH3COOH

+ C2H5OH

CH3COOC2H5 + NaOH

t ,cao
  

CH3COONa + C2H5OH

Bài tập 3 (149 SGK)
Hoàn thành các ptpư:

a) 2C2H5OH +2 Na2C2H5ONa + H2

b) C2H6O + 3O2

  2CO2 + 3H2O
c) CH3COOH + KOH CH3COOK+H2O

d) CH3 - COOH + HO-C2H5

   
  

2 4,

H SO t

CH3COOC2H5 + H2O

e) 2 CH3COOH+ Na2CO3CH3COONa +

H2O + CO2

</div>
(105)<div class='page_container' data-page=105>

h) Chất béo + d/d kiềmglixerol + muối của
các axit béo

GV gọi HS đọc, phân tích bài tốn
2) Viết pthh

3) Tìm hướng giải

? Các cơng thức liên quan đến bài giải
HS làm bài vào vở, một HS lên bảng làm
GV gọi HS nhận xét sửa sai

? Nhắc lại phương pháp làm bài tập tính C%
của dd sau p/ư

Bài tập 7 (149 SGK)

Giải ra đáp án:

 

dd(NaHCO )

16,8

*100 200 ( )
8, 4

m g

   

 

¶ 200 100 0, 2 * 44 291, 2 ( )

16, 4 *100

% 5,6%

291, 2
dd sau ph n øng

CH COONa

m g

C

IV. Bài tập: (9’)

-1,4,5,6 SGK – 149

Bài 1: Viết phương trình thực hiện sơ đồ chuển hóa (ghi rõ đkpư nếu có)

a.CH3COOH -- > CH3COONa -- > CH4 --- > CH3Cl -- > CH3OH -- > CH3COOCH3 -- > CH3COONa --

> CH3COOH --- > CO2

b.C2H5OH -- > C2H4 -- > C2H5Cl -- > C4H10 -- > CH3COOH---> (CH3COO)2Mg -- > CH3COOH

Bài 2: Cho thêm 300 ml H2O vào 200ml dd rượu etylic 450 . Tính

a. Thể tích rượu ngun chất có trong rượu 450 ?

b. Tính độ rượu thu được sau khi cho thêm H2O ?

c. Nếu đem tất cả rượu trên điều chế CH3COOH . hỏi thu được bao nhiêu lít CH3COOH biết

H%=90% và Drượu = 0,8g/Cm3.

V. Dặn dò (1’)

-HS soạn nội dung bài thực hành, kẻ sẳn mẫu thực hành
-Xen trước nội dung thí ngiệm

---Tuần: 31 Ngày soạn:18 /3/2012

Tiết : 59 Ngày dạy : 30/3/2012

THỰC HÀNH
Tính chất của rượu và axit
I. Mục tiêu

1.Kiến thức

 Thí nghiệm thể hiện tính axit của axit axetic
 Thí nghiệm tạo este etyl axetat

2.Kĩ năng

 Thực hiện thí nghiệm chứng tỏ axit axetic có những tính chất chung của một axit (tác dụng 
với CuO, CaCO3 quỳ tím , Zn)

 Thực hiện thí nghiệm điều chế este etyl axetat

 Quan sát thí nghiệm, nêu hiện tượng và giải thích hiện tượng 
 Viết phương trình HH minh họa các thí nghiệm đã thực hiện

3.Kĩ năng : Rèn tính cẩn thận ở học sinh, tạo hứng thú cho HS
II. Chuẩn bị: Mỗi nhóm HS gồm:

- Q tím, axit axetic, kẽm, mẩu đá vơi, bột đồng oxit, rượu etylic, H2SO4 đặc, d/d muối ăn
bão hoà

- 6 ống nghiệm, kẹp gỗ, ống hút, 2cốc thuỷ tinh, giá sắt, ống dẫn khí có nút cao su
 III. Hoạt động dạy học:

</div>
(106)<div class='page_container' data-page=106>

- GV gọi 3 HS lên sữa bài cho về nhà
-GV kiểm tra dụng cụ, hoá chất
-Kiểm tra sự chuẩn bị của HS
IV. Tiến trình giờ thực hành:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

18’

7’

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm

Cho lần lượt vào 4 ống nghiệm: Mẩu giấy
q tím, mảnh kẽm, mẩu đá vơi nhỏ, một ít
bột đồng oxit

Cho tiếp 2ml axit axetic vào từng ống
nghiệm

HS tiến hành làm thí nghiệm theo nhóm

Quan sát ghi chép hiện tượng xảy ra trong
từng ống nghiệm

Giải thích hiện tượng

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm theo
hướng dẫn SGK

HS tiến hành thí nghiệm, quan sát nhận xét
hiện tượng, giải thích, viết ptpư

GV hướng dẫn HS viết bản tường trình (về
nhà hồn thành)

I. Tiến hành thí nghiệm:

1. Thí nghiệm 1: Tính axit của axit axetic
HS thấy được:

- ống 1: Q tím chuyển màu đỏ

- ống 2: Có bọt khí thốt ra, viên kẽm tan dần
2CH3COOH + Zn(CH3COO)2Zn + H2

- ống 3: Có bọt khí thốt ra, mẩu đá vôi tan 
dần

2CH3COOH+ CaCO3(CH3COO)2Ca +

H2O + CO2

- ống 4: Bột đồng oxit tan, d/d chuyển màu 
xanh

2CH3COOH + CuO(CH3COO)2Cu+H2O

2. Thí nghiệm 2: Phản ứng của rượu etylic 
với axit axetic

Chất lỏng tạo thành có t/c: nhẹ hơn nước, ko 
tan trong nước, có mùi thơm

CH3 - COOH + HO-C2H5

    
   

2 4 (dỈc),

H SO t

CH3COOC2H5 + H2O

II. Viết bản tường trình:

IV.GV nhận xét, rút kinh nghiệm: (7’)
HS thu dọn hoá chất, rửa dụng cụ

V.Dặn dị (1’)

-HS về ơn bài cho bài kiểm tra 45’

+ Học tính chất của các dẫn xuất H-C, mối quan hệ H-C và dẫn xuất H-C
+ Bài toán nhận biết H-C, dẫn xuất H-C

+ Bài toán hiệu suất phản ứng

---Tuần: 31 Ngày soạn:25/3/2012

Tiết : 60 Ngày dạy : 28/3/2012

Bài kiểm tra số 4 - Học kì II

Năm học:2011-2012

(

kiểm tra chung

)

I/ TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN ( 3,0 điểm ) Hãy khoanh tròn vào chữ cái A, B, C, D 
mà em cho là đúng nhất :

Câu 1: Tất cả các chất Na , Na2CO3 , NaOH , Na2O tác dụng được với chất nào trong các chất
sau ?

A. R-CHO B. ROH C. R-COOH D. R(OH)n

Câu 2: Chất A có CTPT là C2H6O , cho biết chất A có mấy đồng phân ?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

</div>
(107)<div class='page_container' data-page=107>

B. Trong 100 ml nước có 20 ml là rượu nguyên chất
C. Trong 100ml rượu thì có 80 ml là nước

D. Trong 100 ml hỗn hợp rượu và nước có 80 ml là nước
Câu 4: Trong các chất sau, cho biết chất nào là este ?

A. CH3-COOH B. (CH3COO)2Ca C. C17H35COONa D.
C31H33COOC3H5

Câu 5:Một hợp chất hữu cơ tạo bởi C, H và O. Một số tính chất của hợp chất:
- Là chất lỏng, không màu, tan vô hạn trong nước.

- Hợp chất tác dụng với natri giải phóng khí hidro; tham gia phản ứng tạo sản phẩm este; không
tác dụng với NaOH.Hợp chất đó là:

A. CH3 - O - CH3 B. C2H5 – OH C. CH3 – COOH D.
CH3COO - C2H5

Câu 6: Để pha được 150 ml rượu C2H5 400 , ta phải dùng lượng rượu và nước là bao nhiêu ( biết
drượu = 0,8 g/cm3 ; dnước = 1g/ ml )

A- 48g rượu etylic và 48g H2O
B- 60g rượu etylic và 90g H2O

; C- 90g rượu etylic và 40g H2O
; D- 48g rượu etylic và 90g H2O
Câu 7: Cho 200ml dung dịch rượu 200 vào 300ml dd rượu 400 ta thu được rượu mấy độ ?

A. 300 B. 310 C. 320 D. 330

Câu 8 : Trong các phản ứng sau, phản ứng nào là phản ứng xà phịng hóa ?
A. CH3COOC2H5 + NaOH B. CH3COOH + Na

C. C17H35COOH + Na D. (C17H35COO)3C3H5 + NaOH

Câu 9: ( 1,0 điểm): Hãy ghép mỗi chất ở cột A tương ứng với tính chất hóa học ở cột B

Cột A ( Chất) Cột B ( một số tính chất hóa học)

1- Benzen
2- Axit axetic
3- Rượu etylic
4- Chất béo

a) Tác dụng với nước dưới xúc tác axit tạo glixerol và axit béo

b) Tác dụng với Natri giải phóng khí hiđro, cháy dễ dàng trong khơng khí sinh
ra CO2 và H2O kèm theo ngọn lửa xanh mờ.

c) Không tác dụng với kim loại Natri, khi cháy sinh ra CO2 , H2O và có nhiều
muội than.

d) là phản ứng este của glixerol và axit axetic.
e) Phản ứng với dd Br2 ở điều kiện thường

f) Nếu đem pha lỗng với nồng độ từ 2% đến 5% thì tạo giấm ăn.
Trả lời : 1) …………; 2) ……… ; 3) ……… ; 4) …………
II.Phần tự luận ( 7,0 điểm )

Câu 1: (1,5 điểm )

a. Từ hình vẽ bên, nêu vai trò của H2SO4 đặc ?
Giải thích ? (0,5 điểm) ?

b. Viết PTHH của thí nghiệm bên ? Từ đó nêu tính chất đặc trưng
của B ? Cho ví dụ minh họa ? ( 1,0 điểm )

Câu 2:(2,0 điểm) Viết PTHH hoàn thành sơ đồ sau :
C2H5Cl

 C2H5OH  2 CH3COOH  3 CH3COONa 4 CH4
Câu 3: ( 0,5điểm ) Vì sao đốt xăng, cồn thì cháy hết sạch, cịn khi đốt gỗ
lại còn tro ?

Câu 4: ( 3,0 điểm ) Cho 200 g dung dịch CH3OH 8 % tác dụng hoàn toàn 200g dung dịch
CH3COOH 10%.

a. Xác định chất dư ?

b. Tính C% các chất có trong dung dịch sau phản ứng ? Biết hiệu suất phản ứng đạt 60% ?
c. Hãy lập sơ đồ chuyển hóađiều chế CH3COOH từ CH3OH bằng 5 phương trình hóa học ? HS
khơng viết PT ?

---Đáp án

Bài kiểm tra số 4 – Mơn hóa 9 ( năm học : 2011-2012)
I/ TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN ( 3,0 điểm )

</div>
(108)<div class='page_container' data-page=108>

Hãy khoanh tròn vào chữ cái A, B, C, D mà em cho là đúng nhất :
Từ câu 1 đến 8

Câu 1 2 3 4 5 6 7 8

Đáp án C B D D B D C D

Câu 9: ( 1,0 điểm )

Kết quả : 1. C 2. f 3. b 4. A

II.Phần tự luận ( 7,0 điểm )
Câu 1: ( 1,5 điểm )

a. Vai trò của H2SO4đặc là

-Chất xúc tác thúc đẩy phản ứng xảy ra nhanh hơn

-Hút nước sinh ra từ sản phẩm để thu được este tính khiết.
b. PTHH : CH3COOH + C2H5OH

2 4 d
0

H SO
t
  

  

CH3COOC2H5 + H2O
&.Tính chất của B ( este ) có 2 tính chất

- Thủy phân trong H2O :

3 OOC2 5 2 3 OO 2 5

xt
t

CH C H  H O   CH C H C H OH

-Thủy phân trong dd bazo :

3 OOC2 5 3 OONa 2 5

xt
t

CH C H  NaOH   CH C C H OH

Câu 2: ( 2,0 điểm ) Mỗi PTHH viết đúng, có điều kiện đầy đủ được 0,5 điểm .
1. C2H5Cl + NaOH  C2H5OH + NaCl

2. C2H5OH + O2

ám

men gi

    CH3COOH + H2O
3. 2 CH3COOH + 2 Na  2 CH3COONa + H2
4. CH3COONa + NaOH

CaO t

   CH4 + Na2CO3
Câu 3: ( 0,5 điểm ) mỗi ý đúng 0,25 điểm

- Bởi vì so với gỗ thì xăng và cồn là những hợp chất hữu cơ có độ thuần khiết cao. Khi đốt xăng
và cồn chúng sẽ cháy hoàn toàn tạo thành CO2 và hơi H2O

-Với gỗ thành phần của chúng như xenlulozơ, bán xenlulozơ, gỗ, nhựa là những hợp chất hữu cơ
dễ cháy và có thể “cháy hết”. Nhưng gỗ thường dùng cịn có các khống vật. Những khống vật này
đều khơng cháy được.Vì vậy sau khi đốt cháy gỗ sẽ cịn lại và tạo thành tro.

Câu 4: ( 3,0 điểm )

Bài giải Điểm

a. 3 3

200*8 200*10

0,5( ); 0, 25( )

100*32 100*60

CH OH CH COOH

n   mol n   mol

PTHH : CH3COOH + CH3OH

2 4
0
d
H SO
t
       


CH3COOCH3 + H2O
BĐ 0,25 0,5

PƯ 0,25 0,25 0,25
SPƯ 0 0,25 0,25

3 ( u ) 0, 25*32 8( )

CH OH d

m   g

b. Vì H% = 60% , suy ra 3 OO 3 ( )

0, 25*60

0,15( ).
100

tt
CH C CH

n   mol

3 3( )tt 0,15*74 11,1( )
CH COOCH

m   g

mdung dịch sau phản ứng = 200 + 200 = 400 (g)

3 3

( )

( OO )

% *100 2%

400
11,1

% *100 27,75%.

400

CH OH du

CH C CH

</div>
(109)<div class='page_container' data-page=109>

c. Sơ đồ :

1 2 3 4 5

3 2 4 3 4 10 3 OO

CH OH  CO  CH  CH Cl C H  CH C H

( HS làm nhiều cách khác nhau đúng vẫn đạt điểm tối đa )

0,5đ

&. Chú ý: Nếu giải các cách khác nhau đúng vẫn được điểm tối đa

---THỐNG KÊ ĐIỂM KIỂM TRA

---Tuần: 32 Ngày soạn: 28/3/2012

Tiết : 61 Ngày dạy : 4/4/2012

GLUCOZƠ

(Phân tử khối: 180, C

6

H

12

O

6

)

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức: Biết được :

 Công thức phân tử, trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí (trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan, 
khối lượng riêng)

 Tính chất hóa học: phản ứng tráng gương, phản ứng lên men rượu
 ứng dụng: Là chất dinh dưỡng quan trọng của người và động vật
2.Kĩ năng

 Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mẫu vật ...rút ra nhận xét về tính chất của glucozơ
 Viết được các PTHH (dạng CTPT) minh họa tính chất hóa học của glucozơ

 Phân biệt dung dịch glucozơ với ancol etylic và axit axetic

 Tính khối lượng glucozơ trong phản ứng lên men khi biết hiệu suất của quá trình
II. Chuẩn bị:

-AgNO3, dd ammoniac, dd glucozơ, cốc thủy tinh, nước nóng, kẹp gỗ => Sử dụng cho thí
nghiệm của giáo viên phần III.1

II. Hoạt động dạy học:
 1. ổn định lớp:
 2. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

5’

HS đọc SGK

GV: Trong tự nhiên glucozơ có ở đâu?
HS quan sát mẫu glucozơ, thử tính tan, mùi
vị.

GV giới thiệu:

- Chất rắn ko màu, tan nhiều trong nước.
- Không mùi, vị ngọt mát.

HS nghe và ghi bài

GV hướng dẫn cho HS đặc điểm CTCT của
Glucozo có 2 nhóm chức –CHO , -OH

I. Trạng thái tự nhiên: 
(Xem SGK)

II. Tính chất vật lí:

</div>
(110)<div class='page_container' data-page=110>

20’

3’

GV làm thí nghiệm: Glucozơ t/d với AgNO3
trong d/d NH3

HS quan sát, nhận xét hiện tượng.
GV hướng dẫn HS thảo luận, giải thích
(Màu trắng bạc trên thành ống nghiệm chính 
là Ag)

GV nêu ứng dụng: Dùng trong cơng nghệ
tráng gương

GV hướng dẫn q trình lên men rượu từ
đường Glucozo, ứng dụng của việc làm này
trong đời sống.

GV bổ sung thông tin về ứng dụng của
glucozơ

HS đọc SGK về phần ứng dụng của glucozơ
HS nêu các ứng dụng của glucozơ

III. Tính chất hóa học:

1. Phản ứng oxi hóa glucozơ (p/ư tráng 
gương)

C6H12O6 + Ag2O

0
3

ddNH t,

    C6H12O7 +2Ag


=> Đây là phản ứng nhận biết C6H12O6

2.Phản ứng lên men rượu:
C6H12O6

30 32

men r ỵu



   

2C2H5OH + 2CO2

IV. ứng dụng:

- Là chất ding dưỡng quan trọng của người
và động vật

- Pha huyết thanh, sản xuất vitamin C, tráng
gương…

IV. Củng cố: 10’

GV mỡ rộng kiến thức về tính chất của Glucozo ,phản ứng với Cu(OH)2
PT: C6H12O6 + 2Cu(OH)2

0
t

  C6H12O7 + Cu2O đá son+ 2H
2O
-HS Làm bài trong phiếu học tập

-GV gọi HS trình bày cách tiến hành. HS khác nhận

V. Bài tập về nhà: (3’)
- 1,2,3,4 /179

-HS soạn bài và chuẩn bị mới như mang đường để làm thí nghiệm

---Tuần: 32 Ngày soạn:3/4/2012

Tiết : 62 Ngày dạy : 6/4/2012

SACCAROZƠ

( CTPT : C12H22O11 , PTK : 342 )
I. Mục tiêu:

1.Kiến thức
Biết được:

 Công thức phân tử, trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí (trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan) ..
 Tính chất hóa học: phản ứng thủy phân có xúc tác axit hoặc enzim

 ứng dụng: Là chất dinh dưỡng quan trọng của người và động vật, nguyên liệu quan trọng cho 
công nghiệp thực phẩm.

2.Kĩ năng

 Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mẫu vật ...rút ra nhận xét về tính chất của saccarozơ.

Phiếu học tập

1. Trình bày cách phân biệt 3 ống nghiệm đựng d/d glucozơ, d/d axit axetic và rượu etilic

2. Khoanh tròn vào một trong các chữ A, B, C, D đứng trước đáp án đúng. Glucozơ có t/c nào sau đây?

a.Làm đỏ q tímh b.Tác dụng với d/d axit.

</div>
(111)<div class='page_container' data-page=111>

 Viết được các PTHH (dạng CTPT) của phản ứng thủy phân saccarozơ.

 Viết được PTHH thực hiện chuyển hóa từ saccarozơ  glucozơ  ancol etylic  axit axetic
 Phân biệt dung dịch saccarozơ, glucozơ và ancol etylic.

 Tính % khối lượng saccarozơ trong mẫu nước mía
II. Chuẩn bị:

-Đường saccarozơ, nước, đũa thủy tinh, kẹp gỗ => Sử dụng cho thí nghiệm nghiên cứu t/c vật lí
phần II của HS

-dd saccarozơ, ddAgNO3, dd NH3, dd H2SO4, dd NaOH, 2 ống nghiệm, đèn cồn, ống hút => Sử
dụng cho thí nghiệm của GV phần III.

III. Hoạt động dạy học:
 1. ổn định lớp :

2. Kiểm tra bài cũ – chữa bài tập về nhà: 10’
HS1 :Nêu các tính chất hóa học của glucozơ
HS2: Chữa bài tập 2b tr 152 SGK

HS3 :Làm bài 4 /152 SGK
GV nhận xét và cho điểm
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

5’

15’

GV giới thiệu: Sacacrozơ có trong nhiều lồi 
thực vật như: Mía, củ cải đường, thốt nốt…
HS nghe và ghi bài

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm

= >Lấy đường saccarozơ vào ống nghiệm,
quan sát trạng thái, màu sắc

= >Thêm nước vào lắc nhẹ, quan sát
HS làm thí nghiệm theo nhóm

GV gọi HS nhận xét (Sacacrozơ là chất kết
tinh ko màu, vị ngọt, dễ tan trong nước)

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm
Thí nghiệm 1: Cho dd sacacrozơ vào dd 
AgNO3 (trong NH3) , sau đó đun nóng nhẹ,
quan sát

HS làm thí nghiệm

GV gọi HS nhận xét hiện tượng

HS: Ko có hiện tượng gì xảy ra, chứng tỏ
sacacrozơ ko có p/ư tráng gương

Thí nghiệm 2:

- Cho d/d saccarozơ vào ống nghiệm, thêm
một giọt dd H2SO4, đun nóng 2 -> 3 phút
- Thêm dd NaOH vào để trung hòa

- Cho dd vừa thu được vào ống nghiệm chứa
dd AgNO3 trong dd NH3.

HS làm thí nghiệm theo nhóm
GV gọi một HS nhận xét hiện tượng
HS: - Có kết tủa Ag xuất hiện

GV giới thiệu: Khi đun nóng dd sacacrozơ

I. Trạng thái tự nhiên:

Sacacrozơ có trong nhiều lồi thực vật như:
Mía, củ cải đường, thốt nốt…

II. Tính chất vật lí:

Sacacrozơ là chất kết tinh ko màu, vị ngọt, dễ
tan trong nước

III. Tính chất hóa học:

1.Phản ứng thủy phân Saccarozo

Khi đun nóng dd sacacrozơ (có axit làm xúc
tác) sacacrozơ bị thủy phân tạo ra glucozơ và
fructozơ.

C12H22O11 + H2O
0

ax ,it t

   C6H12O6 +C6H12O6
sacacrozơ glucozơ fructozơ.

2. Saccarozo phản ứng với Ag2O/dd
NH3không ?

Nhận xét: Đã xảy ra p/ư tráng gương -> Vậy 
khi đun nóng dd sacacrozơ có axit làm xúc 
tác, sacacrozơ đã bị thủy phân tạo ra chất có 
thể tham gia p/ư tráng gương

</div>
(112)<div class='page_container' data-page=112>

(có axit làm xúc tác) sacacrozơ bị thủy phân
tạo ra glucozơ và fructozơ. Gọi HS viết ptpư

+Thủy phân saccaro
C12H22O11 + H2O

ax ,it t

   C6H12O6 +C6H12O6
sacacrozơ glucozơ fructozơ
+Sản phẩm phản ứng thủy phân có Glucozo 
phản ứng với Ag2O/ddNH3 tạo tủa Ag.

C6H12O6 + Ag2O 3

ddNH

   C6H12O7 + Ag
3’

HS kể các ứng dụng của đường

sacacrozơ.liên hệ cây mía VN hiện nay ?
HS kể tên các nhà máy SX đường ở Việt
Nam

IV.Ứng dụng: 
SGK

IV. Luyện tập, củng cố : 7’

Bài 1: Hoàn thành các ptpư cho sơ đồ chuyển hóa sau:

sacacrozơ  glucozơ  Rượu etylic  axit axetic  Etylaxetat  Natri axetat --- > axit axetic

kali axetat --- > metan -- - > khí cac bonic
Bài 2:

a.Nếu trộn 30g dd saccarozo 45% với 200g H2O thì thu được dd saccarozo C% ?

b. Nếu trộn 30g dd saccarozo 45% với 20g dd saccarozo 20% thì thu được dd sac caoo C% ?
-HS làm bài vào vỡ bài tập

GV nhận xét bài, chấm điểm
V. Bài tập: 2’

-Làm các bài tập: 1,2,3,4,5,6 SGK/155
-Soạn bài truwowccs ở nhà

---Tuần: 33 Ngày soạn: 4/4/2012

Tiết : 63 Ngày dạy : 16/4/2012

TINH BỘT VÀ XENLULOZƠ

I.Mục tiêu:

1.Kiến thức
Biết được:

 Trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí của tinh bột và xenlulozơ
 Cơng thức chung của tinh bột và xenlulozơ là (C6HloO5)n

 Tính chất hóa học của tinh bột và xenlulozơ : phản ứng thủy phân,phản ứng màu của hồ tinh 
bột và im

 ứng dụng của tinh bột và xenlulozơ trong đời sống và sản xuất
 Sự tạo thành tinh bột và xenlulozơ trong cây xanh..

2.Kĩ năng

 Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mẫu vật ...rút ra nhân xét về tính chất của tinh bột và xenlulozơ
 Viết được các PTHH của phản ứng thủy phân tinh bột hoặc xenlulozơ, phản ứng quang hợp 
tạo thành tinh bột và xenlulozơ trong cây xanh.

 Phân biệt tinh bột với xenlulozơ

 Tính khối lượng ancol etylic thu được từ tinh bột và xenlulozơ
II. Chuẩn bị:

-Tinh bột, xenlulozơ, dd iot, nước
-4 ống nghiệm, đèn cồn, que ngốy,

=> Sử dụng cho 2 thí nghiệm phần IIvà IV.2.  của HS
 III. Hoạt động dạy học:

1. ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ-chữa bài tập về nhà: 10’
-HS1: sữa bài tập về nhà :

Bài 1:

a.Nếu trộn 30g dd saccarozo 45% với 200g H2O thì thu được dd saccarozo C% ?

</div>
(113)<div class='page_container' data-page=113>

-HS2 : Làm bài 4 SGK /155

-GV hướng dẫn HS sữa bài 5 SGK/155
-GV gọi HS nhận xét, cho điểm

3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

3’

6’

GV hỏi: Em hãy cho biết trạng thái tự nhiên 
của tinh bột và xenlulozơ?

HS hoạt động nhóm làm thí nghiệm theo
hướng dẫn SGK: Lần lượt cho một ít tinh
bột, xenlulozơ vào 2 ống nghiệm, thêm nước
vào, lắc nhẹ, sau đó đun nóng 2 ống nghiệm



Quan sát trạng thái, màu sắc, sự hoà tan
trong nước của tinh bột vf xenlulozơ trước và
sau khi đun nóng

GV gọi đại diện các nhóm nêu hiện tượng

HS nêu hiện tượng

Rút ra nhận xét

I. Trạng thái tự nhiên:

- Tinh bột có nhiều trong các loại củ, quả như:
Lúa, ngơ, sắn…

- Xenlulozơ có nhiều trong sợi bơng, tre, gỗ,
nứa…

II. Tính chất vật lí:

- Tinh bột là chất rắn, ko tan trong nước ở
nhiệt độ thường; nhưng tan được trong nước
nóng tạo ra dd keo gọi là hồ tinh bột.

- Xenlulozơ là chất rắn, màu trắng, ko tan
trong nước ở nhiệt độ thường và ngay cả bị
đun nóng

7’

12’

GV giới thiệu về đặc điểm cấu tạo
HS nghe và ghi bài

GV giới thiệu

- Khi đun nóng trong dd axit lỗng, tinh bột
hoặc xenlulozơ bị thuỷ phân thành glucozơ
- ở nhiệt độ thường, tinh bột và xenlulozơ bị
thuỷ phân thành glucozơ nhờ xúc tác của các
men thích hợp

*.Chú ý: Ở nhiệt độ thường ,tinh bột vad 
xenlulozo bị thủy phân thành glucozo nhờ
xúc tác enzim (liên hệ hệ tiêu hóa).

HS làm thí nghiệm: Nhỏ vài giọt dd iot vào
ống nghiệm đựng hồ tinh bột- Quan sát

III. Đặc điểm cấu tạo phân tử

- Tinh bột và xenlulozơ có phân tử khối rất
lớn

- Phân tử tinh bột và xenlulozơ được tạo thành
do nhiều nhóm (-C6H10O5-) liên kết với nhau:
- C6H10O5 - C6H10O5 - C6H10O5 - …..

Viết gọn: (-C6H10O5-)n

= >. Nhóm -C6H10O5- được gọi là mắt xích
của phân tử

- Số mắt xích trong phân tử tinh bột ít hơn
trong phân tử xenlulozơ

Tinh bột: n = 1 200  6 000
Xenlulozơ: n = 10 000  14 000
IV. Tính chất hố học:

1) Phản ứng thuỷ phân:

- Khi đun nóng trong dd axit lỗng, tinh bột
hoặc xenlulozơ bị thuỷ phân thành glucozơ
(-C6H10O5-)n + nH2O

ax ,it t

</div>
(114)<div class='page_container' data-page=114>

2’

Sau đó đung nóng ống nghiệm  quan sát
-GV gọi HS nêu hiện tượng: Nhỏ dd iot vào
ống nghiệm đựng hồ tinh bột sẽ thấy xuất 
hiện màu xanh.

-Đun nóng màu xanh biến mất, để nguội , 
lại hiện ra.

GV: Dựa vào hiện tượng thí nghiệm trên, iot
được dùng để nhận biết hồ tinh bột

Giải thích: Dung dịch hồ tinh bột khi gặp 
dung dịch Iot thì tạo một phức chất có màu

xanh dương (da trời, xanh lam), khi đun 
nóng thì mất màu xanh, khi để nguội lại xuất
hiện mu xanh. Nguyn nhn l dạng amylozơ 
của tinh bột tạo một cấu trạng (cấu dạng) 
hình xoắn ốc v phn tử I2 bị giữ trong ống ny 
tạo phức chất có màu xanh dương. Khi đun 
nóng thì cấu trạng xoắn ốc bị ph hủy, do đó 
khơng cịn mu xanh nữa, nhưng nếu để nguội 
lại ti tạo dạng ống nn I2 lại bị nhốt trong 
ống ny, vì thế xuất hiện mu xanh trở lại. Do 
đó dung dịch hồ tinh bột l thuốc thử để nhận 
biết Iot và ngược lại, dung dịch Iot l một loại
thuốc thử để nhận biết tinh bột.

Khi dung dịch Iot gặp tinh bột nồng độ cao 
thì tao mu xanh dương đậm hay màu đen
-HS làm bài tập 1: Trình bày phương pháp
hố học để phân biệt các chất: Tinh bột,
glucozơ, saccarozơ.

Dựa vào sơ đồ tr157 – ứng dụng của

xenlulozơ HS nêu các ứng dụng

Nhỏ dd iot vào ống nghiệm đựng hồ tinh bột 
sẽ thấy xuất hiện màu xanh.

Đun nóng màu xanh biến mất, để nguội , lại
hiện ra.

Bài giải:

- Nhỏ dd iot vào cả 3 chất

+ Nếu thấy xuất hiện màu xanh: Là tinh bột
- Cho vào 2 ống nghiệm chứa 2 chất còn lại 
dd AgNO3 trong NH3

+ Nếu thấy xuất hiện Ag là glucozơ
 + Còn lại là saccarozơ

V. Ứng dụng của tinh bột, xenlulozơ
SGK

IV. Củng cố: 4’

1) HS nhắc lại nội dung chính của bài học

2) HS làm bài tập 2: Từ nguyên liệu ban đầu là tinh bột, hãy viết các phương trình p/ư để điều
chế etylaxetat

V. Bài tập: 2’

- 1,2,3,4 SGK/158

- HS về ôn bài ,soạn bài học bài và chuẩn bị KT 15’ tiết sau

---Tuần: 33 Ngày soạn:4/4/2012

Tiết : 64 Ngày dạy : 19/4/2012

BÀI 53_PROTEIN

I. Mục tiêu:
1.Kiến thức
Biết được:

</div>
(115)<div class='page_container' data-page=115>

 Tính chất hóa học: Phản ứng thủy phân có xúc tác là axit, hoặc bazơ hoặc enzim,bị đơng tụ 
khi có tác dụng của hóa chất hoặc nhiệt độ, dễ bị phân thủy khi đun nóng mạnh.

2.Kỹ năng

 Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mẫu vật ...rút ra nhận xét về tính chất
 Viết được sơ đồ phản ứng thủy phân protein.

 Phân biệt protein (len lông cừu, tơ tằm )với chất khác ( tơ ngon), phân biệt amino axit và axit 
theo thành phần phân tử

II. Chuẩn bị: 
- HS soạn bài ở nhà

- Một số long gà,vịt, quẹt ga...
III. Hoạt động dạy học:
1. ổn định lớp :

2. Kiểm tra 15’ – bài số 2 (HKII)

A. Trắc nghiệm (2,0 điểm)

Khoanh tròn vào các chữ cái a,b,c,d chỉ ý trả lời đúng trong câu sau :

Câu 1: Axit CH3COOH có thể tác dụng được với chất nào trong dãy các chất sau :

a.Cu, Na2O ,Mg,Na2CO3 b. Na, C2H5Cl , MgCO3 ,Mg

c. Mg,Na2O ,CaCO3,C2H5OH d.CaO,C2H5ONa,C6H6,Mg

Câu 2: Este là sản phẩn tạo thành khi

a.Axit axetic tác dụng với rượu etylic b.Axit tác dụng với bazơ
c.Oxit axit với dd bazơ d.rượu và một số kim loại
Câu 3: Dãy các chất nào sau đâu chứa toàn hiđrocacbon

a.C2H6 ; C3H7Cl; C4H10 b.CH4 ;C3H8; CH3COOH

c.CH3OH ; CH3Cl ;CH4 d.C4H10 ; C5H12 ; C18H36

Câu 4 :% về khối lượng của nguyên tố H trong các hợp chất nào sau đây là nhỏ nhất ?

a. C4H10 b. C3H7Cl c. C5H11OH d.CH3COOH

B. Phần tự luận (8,0 điểm)

Câu 1:(5,0 điểm) Viết PTHH hoàn thành sơ đồ sau (ghi rõ điều kiện phản ứng nếu có )
C12H22O11

 C6H12O6 2 C2H5OH  3 CH3COOH

(-C6H10 O5-)n C6H12O7

Câu 2:(2,0 điểm) Bằng phương pháp hóa học hãy nhận biết các dung dịch đựng trong lọ mất 
nhãn ? C2H5OH , CH3COOH , HCOOH ,C6H12O6

Câu 3:(1,0 điểm) Giải thích vì sao khi ăn quả chuối xanh có vị chát nhưng khi chín ăn có vị ngọt ?
 3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung
2’

5’

HS quan sát tranh ảnh về mẫu vật có chứa
protein -> Gọi HS nêu trạng thái tự nhiên của
protein

GV giới thiệu HS nghe và ghi bài

I.Trạng thái tự nhiên:

Protein có trong cơ thể người, động vật và
thực vật như: Trứng, thịt, máu, sữa, tóc,
móng, rễ…

II. Thành phần và cấu tạo phân tử: 
1) Thành phần nguyên tố:

Thành phần nguyên tố chủ yếu của protein là
cacbon, hiđro, oxi, nitơ và một lượng nhỏ lưu
huỳnh, photpho, kim loại….

2) Cấu tạo phân tử: 
5

</div>
(116)<div class='page_container' data-page=116>

15’

Các thí nghiệm cho thấy protein được tạo ra
từ các aminoaxit; mỗi phân tử aminoaxit là
một mắt xích trong phân tử protein

GV giới thiệu:

Khi đun nóng protein trong dung dịch axit
hoặc bazơ, protein sẽ bị thuỷ phân sinh ra các
aminoaxit



Gọi 1 HS viết ptpư dạng chữ

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm: Đốt cháy
một ít tóc (hoặc sừng)  Gọi HS nhận xét hiện
tượng và nêu kết luận

HS: Tóc, sừng hoặc lơng gà cháy có mùi khét
Rút ra nhận xét

GV: Hướng dẫn HS làm thí nghiệm:

Cho một ít lịng trắng trứng vào 2 ống nghiệm
- ống 1: Thêm một ít nước, lắc nhẹ rồi đun
nóng.

- ống 2: Cho thêm một ít rượu rồi lắc đều
GV gọi HS nêu hiện tượng và rút ra nhận xét
HS nêu hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng
trong cả 2 ống nghiệm

Nhận xét: Khi đun nóng hoặc cho thêm rượu 
etylic, lòng trắng trứng bị kết tủa

GV nêu KL

Protein có phân tử khối rất lớn và có cấu tạo
rất phức tạp

III. Tính chất:

1) Phản ứng thuỷ phân

Khi đun nóng protein trong dung dịch axit
hoặc bazơ, protein sẽ bị thuỷ phân sinh ra các
aminoaxit

protein + nước      axit hc bazo t( ),0hỗn hợp 
amino axit

2) Sự phân huỷ bởi nhiệt:

Khi đun nóng mạnh và ko có nước, protein bị
phân huỷ tạo ra những chất bay hơi có mùi
khét

3) Sự đông tụ:

Một số protein tan được trong nước, tạo
thành dd keo, khi đun nóng hoặc cho thêm
hố chất vào các dd này thường xảy ra kết
tủa. Hiện tượng đó gọi là sự đơng tụ
5’

GV hỏi: Em hãy nêu các ứng dụng của
protein?

IV. Ứng dụng

:

-Làm thức ăn

-Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp dệt:
len, tơ tằm; đồ da; đồ mĩ nghệ: sừng, ngà…
IV. Bài tập về nhà : 3’

-Làm bài tập SGK/160

-Bài 1: Em hãy nêu hiện tượng xảy ra khi vắt chanh vào sữa bò họăc sữa đậu nành?
-Soạn trước bài polime

-HS về tự ôn tập cuối năm

</div>
(117)<div class='page_container' data-page=117>

---Tuần: 34 Ngày soạn:10/4/2012

Tiết : 65 Ngày dạy : 18/4/2012

POLIME

I. Mục tiêu:
1.Kiến thức
Biết được:

 Định nghĩa, cấu tạo, phân loại polime (polime thiên nhiên và polime tổng hợp)
 Tính chất chung của polime

2.Kĩ năng

 Viết được PTHH trùng hợp tạo thành PE,PVC,...từ các monome.

 Sử dụng, bảo quản được một số đồ vật bằng chất dẻo, tơ, cao su trong gia đình an tồn và hiệu
quả

 Phân biệt một số vật liệu polime

 Tính tốn khối lượng polime thu được theo hiệu suất tổng hợp
II. Chuẩn bị

- Giáo án máy...
III. Hoạt động dạy học:
1.ổn định lớp:
2. Kiểm tra: (7’)

Tất cả HS làm bài viết PTHH hoàn thành sơ đồ
a. CH4

  C2H2 2 C2H4 3P.E ( dành cho HS TB , yếu )

b. Tinh bột  1 glucozo 1 rượu etylic 1butadien 1,3 1Cao su buna 
( dành cho HS khá, giỏi )

Sau thời gian 3 phút gọi 2 HS lên bảng giải lấy điểm.
GV cho điểm và dẫn dắt vào bài mới.

3. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

10’ GV: Dẫn dắt vấn đề-giải thích từ polimeros
Kết hợp HS đọc SGK, rút ra khái niệm về
polime

HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi: Polime
được phân loại như thế nào?

I. Khái niệm về polime
1.Khái niệm :

Polime là những chất có phân tử khối lớn do
nhiều mắt xích liên kết với nhau.

Theo nguồn gốc polime được chia làm 2 loại:
Polime thiên nhiên và polime tổng hợp
2.Phân loại Polime

</div>
(118)<div class='page_container' data-page=118>

20’

GV tóm tắt theo sơ đồ SGK

HS đọc SGK về cấu tạo phân tử polime, rút ra
nhận xét về cơng thức chung và mắt xích
polime

GV giới thiệu hình vẽ sơ đồ mạch của polime,
rút ra kết luận

GV thơng báo polime hồ tan trong một số
điều kiện

GV giới thiệu tính chất của polime

thiên nhiên…

- Polime tổng hợp: Do con người tổng hợp từ
các chất đơn giản.

VD: Polietilen, polivinylclorua, cao subuna

II. Cấu tạo và tính chất: 
1) Cấu tạo:

Tuỳ đặc điểm, các mắt xích có thể liên kết
với nhau tạo thành mạch thẳng hoặc mạch
nhánh

2) Tính chất:

- Các polime thường là chất rắn, không bay
hơi

- Hầu hết các polime không tan trong nước
hoặc các dung môi thông thường (rượu,
ete…).

3).Ứng dụng :

( Gv hướng dẫn để HS về nhà tự nghiên cứu)
IV. Củng cố: (5’)

-GV nêu câu hỏi HS trả lời
-GV nêu bài tập để HS giải

Câu 1: Từ sơ đồ : CH4  85%1 C H2 2 80%2 CO2 95%3 (C H O6 10 5)

a. Viết PTHH hồn thành sơ đồ ?
b. Tính H% tồn phần

c. Tính khối lượng 1 monome tinh bột thu được từ 1,6 g CH4
V. Bài tập về nhà : (3’)

Câu 2: Từ đá vôi , rượu etylic, Saccarozo viết PTHH điều chế

a.PVC b.Cao subuna c. Tinh bột hoặc xenlulozo
-HS làm bài tập SGK/165

-Ơn lại tính chất và mối quan hệ các Gluxit để tiết sau luyện tập
-HS soạn đề cương ôn tập theo mẫu đề kiểm tra học kì II

</div>
(119)<div class='page_container' data-page=119>

---Tuần: 34 Ngày soạn:10/4/2012

Tiết : 66 Ngày dạy : 19/4/2012

LUYỆN TẬP GLUXIT

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức
Biết được:

- Mối quan hệ giữa các gluxit 
- Viết PTHH hoàn thành sơ đồ

- Điều chế được các gluxit quen thộc như : PVC , P.E, Cao su buna , ....
- Làm bài toán liên quan đến H%.

2.Kĩ năng

 Viết được PTHH trùng hợp tạo thành PE,PVC,...

 Tính tốn khối lượng polime thu được theo hiệu suất tổng hợp
II. Chuẩn bị

-Mẫu vật bằng nhựa,cao su ,ít bột mì...
III. Hoạt động dạy học:

1.ổn định lớp: ( 1’ )
2. Kiểm tra: (5’)

Hỏi:

C1: Cho biết polime là gì ? Có mấy loại polime ?
C2: Polime có cấu tạo và tính chất chung như thế nào ?
3.Bài mới :

Tg Hoạt động GV & HS Nội dung

12’ I.Hoạt động 1: Sữa bài tập về nhà

=>. Từ đá vôi , rượu etylic, Saccarozo viết
PTHH điều chế

a.PVC b.Cao subuna
c. Tinh bột hoặc xenlulozo

GV mô tả yêu cầu HS hoàn thành theo sơ đồ

1 2 3

3 2 4 2 2

4 5

2 3

. .

a CaCO CO CH C H

C H Cl PV C

     
   

1 2

2 5 4 6

b C H OH  C H  Cao su buna

1 2 3

12 22 11 6 12 6 2 5

2 6 10 5

( )n

c C H O C H O C H OH

CO C H O

     
   

I.Sữa bài tập về nhà :
Đáp án :

3 2

2 2 4 2

4 1500 2 2 2

2 2 2 3

ùng

2 , , 2

.
1.

2. 4 2

3.2 3

5. ( )

t
t
l
C
tr hop
n
p xt t

a

CaCO CaO CO

CO H CH H O

CH C H H

C H HCl C H Cl

nCH CHCl CH CHCl

  
   
   
 
       
0
0

2 5 4 6 2 2

ùng

2 2 , , 2 2

1. 2 2

2. ( )

MgO ZnO
t

tr hop

n
p xt t

b

C H OH C H H O H

nCH CH CH CH CH CH CH CH



     

</div>
(120)<div class='page_container' data-page=120>

-GV hướng dẫn bài tập 4c và 5 SGK/165.

0
0

ax ,

12 22 11 2 6 12 6

6 12 6 30 32 2 5 2

2 5 2 2 2

2 2 6 10 5 2

1. 2

2. 2 2

3. 2 2

4.6 5 ( ) 6

it t
menruou

t
s

n
Cloruafin

c

C H O H O C H O

C H O C H OH CO

C H OH O CO H O

nCO nH O C H O nO



   

   
   

       
20’ Hoạt động 2: Luyện tập

-GV ghi bài tập lên bảng yêu cầu HS giải.
Sau thời gian quy định sẻ chấm bài và gọi
HS lên bảng sửa.

Bài 1: Chọn chất thích hợp thay cho các chữ
cái A,B,C...( khác nhau ) trong sơ đồ và viết
PT hoàn thành sơ đồ .

a. A -- > C2H4 --- > B --- > CH3COOH --->
C --- > CH4 ( HS TB , yếu )

b. A -- > B-- > tinh bột-- >D-- >E-- > Natri
etylat. ( HS khá, giỏi )

Bài 2: Bằng pp hóa học hãy nhận biết các 
chất mất nhãn

a. C2H2 , CO2,SO2, CH4 ( HS TB, yếu )
b. dd CH3COONa , C2H5OH , C6H12O6 ,
HCOOH ( HS khá giỏi )

Bài 3 : Từ 1 tấn tinh bột đem nấu rượu theo 
sơ đồ .

1 2

6 10 5 6 12 6 2 5

(C H O )n C H O  C H OH

a.Viết PT hoàn thành sơ đồ

b.Tính khối lượng rượu thu được , biết H%
của cả quá trình là 85%.

II.Luyện tập

Bài 1:

HD : ( HS có thể chọn chất khác, miễn là phù
hợp với PT là được )

a. A – C2H2 ; B-C2H5OH ; C –CH3COONa
b. A – CH4 ; B – CO2 ; D – C6H12O6; E –
C2H5OH ;

Bài 2 : Thứ tự các chất dùng ( HS có thể giải

nhiều cách khác )

Câu a :

HD: Dùng dd Br2, dd Ca(OH)2 .
Câu b :

HD :dùng Cu(OH)2 , Ag2O/dd NH3 ; đốt
Bài 3 :

a.Viết PT ( sữa bài giải của HS )
b.Dùng pp tỷ lệ khối lượng giải
ta được :0,724 tấn

IV.Hướng dẫn về nhà : ( 4’ )
GV cho HS chép bài tập về nhà.

Bài 4: Viết PTHH hoàn thành sơ đồ sau :

a/. CH3COOH -- > CH3COONa -- > CH4 --- > CH3Cl -- > CH3OH -- > CH3COOCH3 -- > CH3COONa -- > CH3COOH --- > CO2

b/. C2H5OH -- > C2H4 -- > C2H5Cl -- > C4H10 -- > CH3COOH---> (CH3COO)2Mg -- > CH3COOH

V.Dặn dò : 3’

- HS về học bài ,làm bài SGK phần ôn tập cuối năm /167 –sgk

-Kẻ sẵn bảng thực hành theo mẫu sẵn , sau buổi thực hành hôm sau nộp lấy điểm 15’ ( Thay
bảng bài kiểm tra 15’vì khơng có hóa chất).

-Làm hết bài tập SGK/ 167,168.

-Ơn tập theo mẫu ma trận đề kiểm tra thầy đã soạn .

</div>
(121)<div class='page_container' data-page=121>

---Tuần: 35 Ngày soạn:20/4/2012

Tiết : 67 Ngày dạy : 25/4/2011 2

THỰC HÀNH: TÍNH CHẤT CỦA GLUXIT

(Dạy máy chiếu)

I. Mục tiêu:
1.Kiến thức

 Phản ứng tráng gương của glucozơ

 Phân biệt glucozơ, saccarozơ và hồ tinh bột
2.Kĩ năng

 Thực hiện thành thạo phản ứng tráng gương

 Lập sơ đồ nhận biết 3 dung dịch glucozơ , saccarozơ và hồ tinh bột
 Quan sát thí nghiệm, nêu hiện tượng và giải thích hiện tượng .

 Trình bày bài làm nhận biết các dung dịch nêu trên - viết phương trình HH minh họa các thí 
nghiệm đã thực hiện

1.Dụng cụ : ống nghiệm,giá đựng ống nghiệm,đèn cồn, pipet ,cốc thủy tinh,...cho 4 tổ thí
nghiệm. Chuẩn bị máy chiếu .

2.Hóa chất :Dung dịch glucozơ, NaOH, AgNO3,NH3, sacarozo , hồ tinh bột
III. Các hoạt động học tập:

1. ổn định lớp: 1’

2.Kiểm tra: (15’) – thay cho bài thực hành vì khơng có hóa chất.
-GV phát đề cho HS

Câu 1: ( 4,0 điểm ) Chọn chất thích hợp điền vào chỗ trống và hoàn thành các PTHH (mỗi PT 
chọn đúng chất và ghi rõ điều kiện phản ứng ( nếu có) được 0,5 điểm ). HS không cần ghi lại đề 
mà giải trực vào đề.

a. CH3Cl + Na + ...   C4H10 + NaCl
b. C2H5OH + ...   ... + H2O

c. CH3COOK + ...   CH4 + ...
d. C6H12O6 + Cu(OH)2   ... + Cu2O + H2O

e. ...+ ...   CH3OH + C2H5COONa
f. CO2 + ...   (-C6H10O5-)n

</div>
(122)<div class='page_container' data-page=122>

h. C2H5OH   ...+ ... + H2

Câu 2: ( 4,0 điểm) Viết PTHH khi cho CH3COOH lần lượt tác dụng với : MgO ,MgCO3
,Mg(HCO3)2 ; Mg(OH)2 .

Câu 3: ( 2,0 điểm) Bằng pp hóa học hãy nhận biết các chất mất nhãn : HCOOH ; CH3COOH ;
HCl ; H2SO4 chỉ dùng quỳ tím và Ag2O/ dd NH3 .

3. Tiến hành bài thực hành:

( Thay vì làm thí nghiệm- GV chiếu trên máy cho HS quan sát )

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

20’

3’

Gv: Hướng dẫn Hs làm thí nghiệm:

-Cho vài giọt dung dịch AgNO3 vào dung dịch
NH3 , lắc nhẹ.

-Cho tiếp 1ml dung dịch glucozơ vào, rồi đun
nóng nhẹ trên ngọn lửa đèn cồn (hoặc đặt vào
nước nóng).

Hs:

-Làm thí nghiệm theo nhóm.
-Quan sát và ghi chép.

= > GV chiếu thí nghiệm để HS so sánh kết
quả thí nghiệm vừa làm.

Gv: Gọi một vài Hs nêu hiện tượng nhận xét
và viết phương trình phản ứng.

Gv: Đặt vấn đề:

Có 3 dung dịch: glucozơ, saccarozơ, hồ tinh
bột (loãng) đựng trong 3 lọ bị mất nhãn. Em
hãy nêu cách phân biệt 3 lọ dung dịch trên.
Gv: Gọi Hs trình bày cách làm.

Hs: Trình bày cách làm:

Hs: Tiến hành phân biệt 3 lọ hoá chất và ghi lại
kết quả vào tường trình.

-GV cho HS quan sát thí nghiệm trên máy để
HS so sánh với kết quả thực tế.

Gv: hướng dẫn Hs làm tường trình theo mẫu.
Yêu cầu Hs làm tường trình theo mẫu.

-GV hướng dẫn HS về viết mẫu báo cao thực
hành.

I. Tiến hành thí nghiệm: 
1. Thí nghiệm 1:

Tác dụng của glucozơvới bạc nitơrat trong
dung dịch ammoniac.

Hs: Nêu hiện tượng:
- Có Ag tạo thành:
Phương trình:
C6H12O6+Ag2O

ddNH

  C6H12O7 + 2Ag

2. Thí nghiệm 2: phân biệt glucozơ, 
saccarozơ, tinh bột.

- Nhỏ 1 2 giọt dung dịnh iot vào3 dung dich
trong 3 ống nghiệm:

+ Nếu thấy xuất hiện màu xanh: là hồ tinh
bột.

- Nhỏ 1 2 giọt dung dịnhAgNO3 trong NH3
vào 2 dung dịch còn lại, đun nóng nhẹ:
+ Nếu thấy xuất hiện Ag kết tủa bám vào
thành thí nghiệm, là dung dịch glucozơ.
+ Cịn lại là dung dịch saccarozơ

II. Viết tường trình
( HS về nhà viết báo cáo )

IV.Vệ sinh: (5’)

-Cho HS dọn dẹp, rửa dụng cụ thực hành

V.Dặn dò : (1’)

-HS về làm các bài tập SGK/167,168 SGK.
-Học bài, ôn bài để thi học kì II.

</div>
(123)<div class='page_container' data-page=123>

---Tuần: 35 Ngày soạn:20/4/2012

Tiết : 68 Ngày dạy : 25/4/2011 2

ÔN TẬP CUỐI NĂM
I. Mục tiêu:

-HS lập được mối quan hệ giữa các chất vô cơ: Kimloại, phi kim, oxit, axit, bazơ, muối được 
biểu diễn bằng sơ đồ trong bài học.

-Biết thiết lập mối quan hệ giữa các chất vơ cơ dựa trên tính chất và các phương pháp điều chế
chúng; Biết chọn chất cụ thể để chứng minh cho mối quan hệ được thiết lập; Vận dụng t/c của chất
vô cơ đã học để viết được các pthh biểu diễn mối quan hệ giữa các chất.

II. Hoạt động dạy học: 
1. ổn định lớp:
 2. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

10’

30’
15’

GV gọi HS lần lượt hệ thống lại các nội dung
đã học (Phần vô cơ):

- Phân loại các hợp chất vơ cơ

- Tính chất hố học của các loại hợp chất vô
cơ

- Mối liên hệ giữa các chất vơ cơ: u cầu các
nhóm HS thảo luận để viết ptpư cho sơ đồ
- GV giới thiệu sơ đồ bằng bảng phụ (Mẫu
tr167 SGK)

- HS lần lượt phát biểu ý kiến để hệ thống hoá
lại nội dung kiến thức cơ bản đã học

Bài 1: Trình bày phương pháp để phân biệt 
a.các chất rắn sau: CaCO3, Na2CO3, Na2SO4

HS làm bài tập vào vở. 1 HS lên bảng

I. Kiến thức cần nhớ: 
(SGK)

II. Bài tập: 
Bài tập 1:

- Đánh số thứ tự các lọ hoá chất và lấy mẫu
thử.

Cho nước vào các ống nghiệm và lắc đều.
+ Nếu thấy chất rắn ko tan, mẫu thử là
CaCO3

</div>
(124)<div class='page_container' data-page=124>

Gọi HS nhận xét

b.Các chất khí sau : CH4,SO2,CO2,C2H4
c.Các dd sau : C2H5OH,CH3COOH,C6H6

- Nhỏ dd HCl vào 2 muối còn lại.
+ Nếu thấy sủi bọt là Na2CO3

Na2CO3 + 2HCl -> 2NaCl + H2O + CO2
+ Còn lại là Na2SO4

15’

Bài 2: Lập các sơ đồ chuyển hoá và viết ptpư

HS có thể lập thành những dãy biến hố khác
nhau

GV cho HS nhận xét các phương án lập

Bài 3: Cho 2,11 gam hỗn hợp A gồm Zn, ZnO 
vào dd CuSO4 dư.

Sau khi p/ư kết thúc, lọc lấy phần rắn ko tan, 
rửa sạch rồi cho t/d với dd HCl dư thì cịn lại 
1,28 gam chất rắn ko tan màu đỏ.

a) Viết ptpư

b) Tính khối lượng mỗi chất có trong hỗn hợp 
A

HS làm bài tập vào vở, một HS lên bảng làm

Gọi Hs nhận xét, GV sửa sai

Bài tập 2:

a.FeCl3  Fe(OH)3  Fe2O3 

Fe  FeCl2

b.CH3COONa CH4 C2H2 

C2H3Cl PVC

Bài tập 3: 
a) Phương trình:

Zn + CuSO4 ZnSO4 + Cu
b) Vì CuSO4 dư nên Zn P/ư hết.
ZnO + 2HCl  ZnCl2 + H2O

mCu= 1,28 g  nCu = 1,28 : 64 = 0,02 mol
Theo ptpư 1:

nZn = nCu = 0,02 mol

-> mZn = 0,02 . 65 = 1,3 gam
mZnO = 2,11 – 1,3 = 0,81 gam
IV. Dặn dò: (5’)

-HS về làm các bài tập sách giáo khoa
-Ôn lại các kiến thức đã học để thi học kì
-Làm các tài liệu liên quan

</div>
(125)<div class='page_container' data-page=125>

---Tuần: 36 Ngày soạn:24/4/2012

Tiết : 69 Ngày dạy : 2/5/2012

ÔN TẬP CUỐI NĂM
I. Mục tiêu:

-Củng cố lại những kiến thức đã học về các chất hữu cơ
-Hình thành mối liên hệ cơ bản giữa các chất

-Củng cố các kĩ năng giải bài tập, các kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tế
II. Hoạt động học tập:

1. ổn định lớp :
 2. Bài mới:

TG Hoạt động của GV và HS Nội dung

10’

20’

- GV yêu cầu các nhóm thảo luận về các nội
dung:

+ Cơng thức cấu tạo của metan, etilen,
axetilen, benzen, rượu etylic, axit axetic.
+ Đặc điểm cấu tạo của các hợp chất trên
+ ứng dụng

Các nhóm báo cáo kết quả, thống nhất ý kiến

Bài 1: Trình bày phương pháp hố học để 
phân biệt:

a) Các chất khí: CH4, C2H4, CO2.

b) Các chất lỏng: C2H5OH, CH3COOH, C6H6

- HS làm bài vào vở, một HS lên bảng làm
- HS khác nhận xét sửa sai

I. Kiến thức cần nhớ:

II. Bài tập:
Bài tập 1:

a) Lần lượt dẫn các khí vào d/d nước vơi
trong

+ Nếu thấy dd nước vôi trong vẩn đục là
khí CO2:

Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O

+ Nếu ko thấy hiện tượng gì là CH4, C2H4
- Dẫn 2 khí cịn lại vào dd brom,

+ dd nước brom mất màu là do C2H4
C2H4 + Br2 C2H4Br2

+ dd nước brom ko mất màu thì khí dẫn
vào là CH4

b) Đánh số thứ tự các lọ hoá chất và lấy
mẫu thử.

- Lần lượt cho các chất t/d với Na2CO3
+ Nếu thấy sủi bọt là CH3COOH

</div>
(126)<div class='page_container' data-page=126>

- Cho 2 chất cịn lại t/d vơí Na
+ Nếu có sủi bọt là C2H5OH

2 C2H5OH + Na  2 C2H5ONa + H2
+ Nếu ko có hiện tượng gì là C6H6
10’

Bài 2: Đốt cháy hoàn toàn m gam một hiđro 
cacbon A rồi dẫn sản phẩm lần lượt qua bình 
1 đựng H2SO4 đặc, bình 2 đựng dd nước vơi

trong dư. Sau thí nghiệm, thấy khối lượng bình
1 tăng 5,4 gam; ở bình 2 có 30 gam kết tủa
a) Xác định công thức phân tử của A, biết tỉ 
khối của A so với hiđro bằng 21

b) Tính m?

HS làm bài tập vào vở

Gọi HS nhận xét sửa sai; HS có thể làm bằng
nhiều phương pháp khác nhau

Bài tập 2: 
CxHy + (x+y/4)O2

0
t

  xCO2 + y/2 H2O 
(1)

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O (2)
- Khối lượng bình 1 tăng là do hơi nước bị
giữ lại

-> nH2O = 5,4 gam : 18 = 0,3 mol (1)
- ở bình 2 có CaCO3 kết tủa

nCaCO3 = 30 : 100 = 0,3 mol

Theo pt (2)

nCO2 = nCaCO3 = 0,3 mol
mà nCO2 ở (2) = nCO2 ở (1)
Ta có:

MA = dA/H2 . 2 = 21 . 2 = 42 gam
- Gọi số mol CxHy đã đốt là a
Theo pt (1)

nCO2 = ax  ax = 0,3
nH2O = 0,3  ay = 0,6
mặt khác:

ax:ay = 0,3 : 0,6  y = 2x
12x + y = 42

12x + 2x = 42 -> x = 3
y = 6

Vậy cơng thức phân tử của A là C3H6

b) Vì ax = 0,3 ; x = 3



a = 0,1



mC3H6 = 0,1 . 42 = 4,2 gam

IV. Bài tập: (5’)

- Về làm các bài tập 1,2,3,4,5,6,7 SGK tr168
 - Ôn tập thi học kì

---TIẾT 70 –THI HỌC KÌ
ĐỀ CỦA PHỊNG GIÁO DỤC

</div>
(127)<div class='page_container' data-page=127></div>

giao an hoa 9 chuan KTKN

<b>ÔN TẬP</b>

<b>KẾ HOẠCH CHƯƠNG I</b>

<b>CÁC LOẠI HỢP CHẤT VÔ CƠ </b>

<b>TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA ƠXÍT </b>

<b>KHÁI QUÁT VỀ SỰ PHÂN LOẠI OXIT</b>

<b>MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG</b>

<b>TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA A XIT</b>

<b>I/Mục tiêu bài học :</b>

<b>MỘT SỐ AXIT QUAN TRỌNG</b>

<b>MỘT SỐ AXIT QUAN TRỌNG (TIẾP)</b>

<i><b>Tính chất hóa học của o xit và a xit</b></i>

<i>-GV đặt câu hỏi , HS trả </i>

<i>lời kiến thức liên quan </i>

<i>đến sơ đồ.</i>

<b>THỰC HÀNH</b>

<b>KIỂM TRA 45’ – BÀI SỐ 1</b>

<b>TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA BA ZƠ</b>

<b>MỘT SỐ BA ZƠ QUAN TRỌNG</b>

<b>A.NAT RI HI Đ RO XIT</b>

<b>MỘT SỐ BA ZƠ QUAN TRỌNG (tiếp)</b>

<b>TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MUỐI</b>

<b>(Dạy máy chiếu)</b>

<b>MỘT SỐ MUỐI QUAN TRỌNG</b>

<b>PHÂN BÓN HĨA HỌC</b>

<b>MỐI QUAN HỆGIỮA CÁC LOẠI HỢP CHẤT VÔ CƠ</b>

Dạy giáo án máy

Sơ đồ mối quan hệ giữa các loại h/c vô cơ T40-SGK dạng câm

<b>LUYỆN TẬP CHƯƠNG I</b>

<b>Các loại hợp chất vô cơ</b>

<b> Dạy máy chiếu </b>

<i><b>Bài tập 1</b></i>

<b>THỰC HÀNH</b>

<b>Tính chất hố học của ba zơ và muối</b>

<b>KẾ HOẠCH CHƯƠNG II</b>

<b>NHƠM</b>

<b>(Có giáo án máy)</b>

<b>SẮT</b>

<b>HỢP KIM SẮT: GANG, THÉP</b>

<i><b>2. Sản xuất thép như thế nào?</b></i>

<i>VD:Cho thêm vào thép một số KL như </i>

<i>crom, ni ken…</i>

<b>LUYỆN TẬP CHƯƠNG 2: KIM LOẠI</b>

<b>THỰC HÀNH</b>

<b>TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA NHƠM VÀ SẮT</b>

<b>---KẾ HOẠCH CHƯƠNG 3</b>

<b>TÍNH CHẤT CỦA PHI KIM</b>

<b>(Dạy máy chiếu)</b>

<b>CLO</b>

( Có giáo án máy chiếu

<b> )</b>

<b>CLO </b>

<b>CAC BON</b>

<b>CÁC OXIT CỦA CACBON</b>

<b>ƠN TẬP HỌC KÌ I</b>

<b>AXITCACBONIC VÀ MUỐI CACBONAT</b>

<b>SILIC. CÔNG NGHIỆP SILICAT</b>

<b>SƠ LƯỢC VỀ BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN</b>

<b>CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC</b>

<b>SƠ LƯỢC VỀ BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HỒN</b>

<b>CÁC NGUN TỐ HỐ HỌC </b>

<i><b>(Tiếp</b></i>

<b>LUYỆN TẬP CHƯƠNG III</b>

<b>Phi kim- Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học</b>

<b>THỰC HÀNH</b>

<b>---KẾ HOẠCH CHƯƠNG 4</b>

<b>HIĐRO CACBON. NHIÊN LIỆU</b>

<b>KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ</b>

<b>CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ</b>

<b>ME TAN</b>

<b>ETILEN </b>

<i><b>(C</b></i>

<i><b>H</b></i>

<i><b>)</b></i>

<b>AXETILEN (C</b>

<b>H</b>

<b>)</b>

<b>BEN ZEN</b>

<b> (CTPT: C</b>

<b>H</b>