ong gia va bien ca

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Tiết 82- 83 : Ngày 05/ 03/ 2011 </b>

<b>Ông già và biển cả.</b>

( Trích - Ê. Hê- minh- guê).
<b>A,Mục tiêu cần đạt: Giúp HS nắm:</b>

- Về kiến thức: Cảm nhận được vẻ đẹp của con người trong cuộc hành trình nhằm thực hiện
khát vọng giản dị mà lớn lao. Đó là ý chí và nghị lực của ông lão đánh cá trong cuộc chinh
phục con cá kiếm cũng như chống chọi với biển cả dữ dội.

Hiểu được một cách khái quát ý nghĩa hàm ẩn của truyện ngắn Hê- minh- uê.
- Về kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại( tự sự, dịch).
Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật.

- Giáo dục: Tinh thần,ý chí vươn lên trong mọi hoàn cảnh của HS.
<b>B, Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:</b>

- Giáo viên: SGK, SGV, Giáo án, TLTK, tranh ảnh về tác giả.
Tạo hứng thú cho HS bằng dẫn dắt, giới thiệu bài học.

Rèn luyện kĩ năng cho HS bằng sự kết hợp hài hồ các phương pháp, chú trọng
phát huy tính tích cực của HS trong khám phá, giải mã văn bản.

Định hướng cho HS rút được bài học cho mình.
- Học sinh: Đọc kĩ văn bản, tìm tài liệu tham khảo.

Soạn những câu hỏi trong phần hướng dẫn học bài vào vở soạn.
Vở ghi, vở soạn.

<b>C, Tiến trình tổ chức:</b>
- Ổn định lớp:

- Bài cũ: Tóm tắt và ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Thuốc?

- Bài mới: Ở lớp duới em đã đợc học những tác phẩm nào của văn học Mĩ? GV căn cứ vào
câu trả lời của HS vào bài.

<b>Hoạt động của giáo viên và học sinh</b> <b>Kiến thức cần đạt</b>
<b>Hoạt động 1</b>

GV cho HS đọc tiểu dẫn, nắm kiến
thức cơ bản. ( Rèn luyện kĩ năng đọc,
<i>kĩ năng tóm tắt tiểu sử và trình bày</i>
<i>một vấn đề)</i>

? Phần này có những kiến thức cơ
bản nào cần nắm?

? Em hãy nêu những ý chính về
Hê-ming-uê?

? Hãy kể tên một số tác phẩm tiêu
biểu của ơng? Mục đích sáng tác của
Hê- minh- là gì?

<b>I. Tiểu dẫn:</b>
<b> 1.Tác giả:</b>

<b> - Ê. Hê- minh- guê (1899- 1961) – Mĩ.</b>

- Tính tình phóng khống, ưa phiêu lưu mạo

hiểm, tham gia nhiều cuộc chiến tranh.

- Một trong hai nhà văn vĩ đại của Hoa Kì, nhận
giải thưởng Nơ- bel về văn học. Ơng mất tại
Cu-ba.

- Nhà văn Mĩ để lại dấu ấn sâu sắc trong văn
xuôi hiện đại phương Tây và góp phần đổi mới lối
viết truyện, tiểu thuyết của nhiều thế hệ nhà văn
trên thế giới.

- Những tiểu thuyết nổi tiễng của Hê-ming-uê:
<i>Mặt trời vẫn mọc (1926), Giã từ vũ khí (1929),</i>
<i>Chng nguyện hồn ai (1940).</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

? Trình bày những hiểu biết của em về
tác phẩm Ông già và biển cả?

? Tiểu thuyết Ông già và biẻn cả đề
cập đến vấn đề gì ?

? Em hiểu ntn về lối viết “tảng băng
trôi” ?

<b>Hoạt động 2</b>

? Xác định vị trí của đoạn trích?

? Em hãy tóm tắt ngắn gọn nội dung
đoạn trích ?

( Rèn luyện kĩ năng tóm tắt văn bản,
<i>kĩ năng trình bày vấn đề)</i>

GV hướng dẫn HS tìm hiểu đoạn trích.
<i> ( Rèn luyện kĩ năng hoạt động nhóm;</i>
<i>Rèn luyện kĩ năng phân tích, cảm thụ</i>
<i>hình tượng nhân vật trong văn bản; Kĩ</i>
<i>năng tìm và phân tích những dẫn</i>
<i>chứng tiêu biểu; Kĩ năng lựa chọn chi</i>
<i>tiết tiêu biểu; Kĩ năng giải mx những</i>
<i>hàm ẩn của ngôn từ nghệ thuật trong</i>
<i>văn Hê- minh- uê)</i>

? Hãy nêu nhận xét của em về hình
ảnh con cá kiếm và ơng lão?

Thảo luận nhóm:

<i>Nhóm 1: Hình ảnh những vịng lượn</i>
của con cá kiếm được nhắc đi nhắc lại
trong đoạn văn gợi lên những đặc điểm
gì về cuộc đấu giữa ơng lão và con cá
(thời điểm, phong độ, tư thế,…)?

Yêu cầu HS tìm những chi tiết tiêu
biểu trong SGK.

<b>Tiết 2:</b>

<i>Nhóm 2: Chứng minh rằng cuộc chiến</i>

<b> 2. Tác phẩm “Ông già và biển cả” </b>
- Xuất bản lần đầu trên tạp chí Đời sống.

- Tác phẩm gây tiếng vang lớn và hai năm sau
Hê-ming-uê được trao giải Nơ-ben.

- Tóm tắt tác phẩm (SGK).

- Nội dung: Ca ngợi con người và sức lao động
của con người; đề cao khát vọng của con
người-thước đo tầm vóc con người.

- Tác phẩm tiêu biểu cho lối viết "Tảng băng
trơi": dung lượng câu chữ ít nhưng "khoảng trống"
được tác giả tạo ra nhiều, chúng có vai trò lớn
trong việc tăng các lớp nghĩa cho văn bản

<b>II, Đọc- Hiểu văn bản </b>
<b> 1. Đọc- Hiểu khái quát:</b>

- Đoạn trích nằm ở cuối truyện.

- Đoạn trích kể về việc chinh phục con cá kiếm
của ông lão Xan-ti-a-gơ. Qua đó người đọc cảm
nhận được nhiều tầng ý nghĩa đặc biệt là vẻ đẹp
của con người trong việc theo đuổi ước mơ giản dị
nhưng rất to lớn của đời mình và ý nghĩa biểu
tư-ợng của hình tưtư-ợng con cá kiếm.

2, Đọc- Hiểu chi tiết:

<i><b> a. Hình ảnh ơng lão và con cá kiếm</b></i>

<i><b> * Đoạn trích có hai hình tượng: ơng lão và</b></i>
con cá kiếm => Mang một vẻ đẹp song song
tương đồng trong một tình huống căng thẳng đối
lập:

- Con cá kiếm mắc câu bắt đầu những vòng
lượn “vòng tròn rất lớn”, “con cá đã quay tròn”.
Nhưng con cá vẫn chậm rãi lượn vòng”.

=> Gợi ra được vẻ đẹp của một ngư phủ hùng
dũng, ngoan cường: chỉ bằng con mắt từng trải và
cảm giác đau đớn nơi bàn tay để ước lượng
khoảng cách từ rộng đến hẹp, từ xa đến gần.

+ Vẽ lên những cố gắng cuối cùng nhưng hết
sức mãnh liệt của con cá, cố gắng thốt khỏi ựư
níu kéo của người ngư phủ

+ Biểu hiện sự cảm nhận của ông lão về con
cá bằng thị giác và xúc giác (gián tiếp)

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

giữa ông lão và con cá kiếm gợi lên sự
tiếp nhận từ xa đến gần, từ bộ phận
đến tồn thể?

? Ơng lão rơi vào hồn cảnh như thế
nào? Tìm và phân tích những chi tiết
trong SGK để làm sáng tỏ?

? Thực tế của con cá lúc này như thế
nào?

? Thủ pháp nghệ thuật nào được sử
dụng triệt để?

? Đến vòng thứ ba, tình hình cuộc
chiến diễn ra như thế nào?

? Qua cuộc chiến, em có nhận xét gì
về hai nhân vật: ông lão và con cá ?

<i>Nhóm 3 : Phải chăng ông lão chỉ cảm</i>
nhận đối tượng bằng giác quan của
một người đi săn, một kẻ chỉ nhằm tiêu
diệt đối thủ của mình? Hãy tìm những
chi tiết chứng tỏ một cảm nhận khác lạ
ở đây, từ đó nhận xét về mối liên hệ
giữa ơng lão và con cá kiếm.

<i>Nhóm 4: So sánh hình ảnh con cá kiếm</i>
trước và sau khi ơng lão chiếm được
nó. Điều này gợi cho anh (chị) suy
nghĩ gì? Vì sao có thể coi con cá kiếm
như một biểu tượng?

? Dụng ý của tác giả trong việc miêu
tả con cá kiếm là gì ?

? Tiểu kết lại nội dung vừa phân tích?

- Hoàn cảnh: ông lão hoàn toàn đơn độc,
“mệt thấu xương” “hoa mắt” >< con cá: to, khoẻ
=> vẫn kiên nhẫn, vừa thông cảm với con cá vừa
phải khuất phục nó

- Chặng cuối: căng thẳng, hết sức đẹp
đẽ-hai đối thủ đều dốc sức tấn công và dốc sức chống
trả.

+ Ơng lão: chóng mặt và chống váng ><
vẫn ngoan cường “Ta không thể tự chơi ....thế này
<i>được” lão nói. Ơng lão cảm thấy “một cú</i>
<i>quật ...hai tay”.</i>

+ Con cá: ngoan cường chống trả “đừng
nhảy, cá” lão nói, “đừng nhảy”…

- Đến vòng thứ ba:

+ Nhìn thấy con cá: “Nó khơng thể lớn như
<i>thế được”, vịng lượn hẹp dần. “Tao cha ...cao</i>
<i>thượng hơn mày”. </i>

+ Ông lão : mệt có thể đổ sụp xuống bất kì
lúc nào >< ln nhủ “mình sẽ cố thêm lần nữa”.

=> Dồn hết mọi đau đớn và những gì cịn lại của
sức lực và lòng kiêu hãnh, lão mang ra để đương
đầu với cơn hấp hối của con cá(…) Đây là đòn
đánh quyết định cuối cùng để tiêu diệt con cá.
=> Cái chết của con cá cũng bộc lộ vẻ đẹp kiêu
dũng hiếm thấy cả ông lão và con cá đều là kì
phùng địch thủ. Họ xứng đáng là đối thủ của
nhau.

<i><b> * Ông lão khơng chỉ có sự cảm nhận mà cao</b></i>
<i><b>hơn nữa là sự cảm thông:</b></i>

- Không chỉ bằng động tác mà bằng cả trái
tim:sự đồng cảm

- Không chỉ như quan hệ giữa người đi săn và
con mồi

=> Vẻ đẹp tâm hồn của ông lão: hiểu rõ và chiêm
ngưỡng đối thủ của mình.

* Ý nghĩa con cá kiếm:

- Hình ảnh của ước mơ, của lí tưởng mà mỗi
con người thường theo đuổi trong cuộc đời.

- Hiện thực – khơng cịn đẹp đẽ, huy hồng
như trước

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

? Qua việc tìm hiểu cuộc chiến đấu

giữa ông lão và con cá em hãy rút ra ý
nghĩa tư tưởng của đoạn trích?

<i>Thảo luận (nhóm 2 HS)</i>

Ngoài việc miêu tả bằng lời của
người kể chuyện, cịn có loại ngơn ngữ
nào trực tiếp nói lên hành động và thái
độ của ông lão trước con cá kiếm nữa
không?

? Sử dụng loại ngơn ngữ này có tác
dụng gì khi nói lên mối quan hệ giữa
ông lão và con cá kiếm?

<b>Hoạt động 3</b>

GV hướng dẫn HS tổng kết đoạn trích.
<i>( Rèn luyện kĩ năng tổng hợp, khái</i>
<i>quát và đánh giá vấn đề)</i>

? Qua phân tích em hãy rút ra những
nhận xét, đánh giá chung về đoạn
trích?

<b>Hoạt động 4</b>

con người.

<i><b> 2. Nội dung tư tưởng của đoạn trích</b></i>

* Cuộc hành trình đơn độc, nhọc nhằn của con
người vì một khát vọng lớn lao là minh chứng cho
chân lí " Con người có thể bị huỷ diệt nhưng
không thể bị đánh bại".

_Con cá kiếm là biểu tượng của ước mơ vừa bình
thường giản dị nhưng đồng thời cũng rất khác
thư-ờng, cao cả mà con người ít nhất từng theo đuổi
một lần trong đời.

<i><b> 3. Nghệ thuật đoạn trích</b></i>

- Đặc điểm ngơn ngữ kể chuyện: có ngơn ngữ
của người kể chuyện và ngôn ngữ trực tiếp của
ông già được thể hiện bằng: “lão nghĩ...”, “lão
nói ....”

+ Ngôn ngữ của người kể chuyện tường thuật
khách quan sự việc.

+ Lời phát biểu trực tiếp của ông lão.
- Ý nghĩa:

+ Đưa người đọc như đang trực tiếp chứng kiến
sự việc.

+ Hình thức đối thoại này chứng tỏ Xan-ti-a-gô
coi con cá kiếm như một con người.

+ Nội dung đối thoại cho thấy ông lão chiêm
ngưỡng nó thơng cảm với nó và cảm thấy nuối
tiếc khi tiêu diệt nó.

<b>III. Tổng kết ( Ghi nhớ SGK)</b>

<b>Củng cố dặn dò:</b>

- HS nắm nội dung bài học, tìm đọc tồn bộ tác
phẩm.

</div>

<!--links-->