sáng kiến kinh nghiệm giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đề tài một số hoạt động khởi động gây hứng thú cho học sinh trong dạy học môn GDCD theo mô hình trường học mới lớp 6, 7

Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG GÂY HỨNG THÚ HỌC TẬP
CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC MƠN GDCD THEO MƠ HÌNH TRƯỜNG
HỌC MỚI LỚP 6, 7 .
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Môn giáo dục công dân là môn trực tiếp giáo dục đạo đức cho học sinh. Điều
đó cho thấy rằng đây là một môn học quan trọng trong nhà trường phổ thơng. Nhưng
trong q trình giảng dạy, tơi thấy rằng phần lớn học sinh chưa nhận thức rõ và còn
xem nhẹ, chưa hứng thú với môn học này. Bản thân là một giáo viên trực tiếp đứng lớp
tôi luôn trăn trở, băn khoăn làm thế nào để học sinh hiểu được tầm quan trọng của môn
giáo dục công dân, biết thay đổi cách nhìn nhận và cách học của mình.
Bắt đầu từ năm học 2015 – 2016 trường THCS Hiếu Liêm bắt đầu dạy học
theo mơ hình trường học mới. Qua vài năm giảng dạy môn Giáo dục công dân theo mơ
hình trường học mới, bản thân tơi rút ra được một số kinh nghiệm. Trong đó tơi thấy
rằng hoạt động khởi động qua một số phương pháp dạy học tích cực có tác dụng cực kì
to lớn trong việc tạo hứng thú cho học sinh ở cả tiết học, đem lại niềm vui, tâm lý thoải
mái, sự háo hức ban đầu trong việc tiếp cận tri thức mới. Dạy học là q trình có bắt
đầu và kết thúc. Bắt đầu như thế nào, hay nói cách khác vào bài mới bằng cách nào hay
và hiệu quả nhất ? Chúng ta đôi khi nghĩ rằng chuyện mở đầu một tiết dạy hay là cách
vào bài thật đơn giản và lắm lúc không cần thiết đặt nặng vấn đề này. Nhưng theo tơi,
điều đó đóng một vai trị khơng nhỏ để một tiết học đạt hiệu quả. Giống như cách
chúng ta nói chuyện trước đám đơng, người nghe có hứng thú nghe tiếp câu chuyện
hay không tùy thuộc vào cách bắt đầu câu chuyện lôi cuốn như thế nào. Mở đầu bài
học cũng vậy, học sinh có thể ln mang tâm lý chờ đợi một sự bất ngờ, lôi cuốn
nhưng nếu chúng ta mở đầu tiết học với một thái độ hờ hững, một tinh thần mệt mỏi,
một lý luận thiếu lơgíc hay một cách đặt vấn đề nhạt nhẽo sẽ làm cho tinh thần học sinh
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-1-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

bị “xẹp” xuống như là một trái bóng. Khởi động như thế nào để khơng cầu kì, khơng
dài dịng mà lại hiệu quả, kích thích sự tị mị cũng như tạo sự hưng phấn cho học sinh
trong thời gian đầu của tiết học là điều khá quan trọng. Dĩ nhiên trong suốt tiết học,
phần nào cũng quan trọng nhưng điều tôi muốn nhấn mạnh đến ở đây chính là “điểm
khởi đầu”, nó mang lại ý nghĩa thiết thực và quan trọng như bất kì hoạt động dạy học
nào khác của quá trình dạy học.
Ngồi ra do chương trình GDCD theo mơ hình trường học mới dạy theo chủ
đề, mỗi chủ đề dạy từ 2 tiết trở lên, nhưng trong cấu trúc sách hướng dẫn học chỉ thiết
kế một hoạt động khởi động ở tiết dạy đầu tiên của chủ đề. Qua một vài năm giảng dạy,
tôi thấy hoạt động khởi động là cần thiết ở mỗi tiết học.
Chính vì vậy tơi đã mạnh dạn chọn đề tài này “Một số hoạt động khởi động
gây hứng thú cho học sinh trong dạy học mơn GDCD theo mơ hình trường học
mới lớp 6, 7 ” để nâng cao hiệu quả dạy và học của giáo viên và học sinh để môn
Giáo dục công dân thực sự phát huy vai trò đúng như bản chất của nó

II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận :
Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI, đặc biệt là Nghị quyết Trung
ương số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo, giáo dục phổ thông trong phạm vi cả nước đang thực hiện đổi mới đồng
bộ các yếu tố: mục tiêu, nội dung,phương pháp, hình thức tổ chức, thiết bị và đánh giá
chất lượng giáo dục.
Chương trình sách hướng dẫn học các mơn học theo mơ hình trường học mới

đã quy định cụ thể mỗi chủ đề, bài dạy đều có hoạt động khởi động.
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-2-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

Trích tài liệu tập huấn giáo viên dạy học theo mơ hình trường học mới của Vụ
giáo dục trung học
(2.2. Mơ hình cấu trúc bài học
Trong mỗi bài học của tài liệu Hướng dẫn học của môn học/HĐGD luôn đảm
bảo 5 hoạt động cơ bản sau:
a) Hoạt động khởi động
Mục đích của hoạt động này là tạo tâm thế học tập cho học sinh, giúp học
sinh ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú học bài mới. Giáo viên sẽ tạo tình huống
học tập dựa trên việc huy động kiến thức, kinh nghiệm của bản thân học sinh có liên
quan đến vấn đề xuất hiện trong tài liệu hướng dẫn học; làm bộc lộ "cái" học sinh đã
biết, bổ khuyết những gì cá nhân học sinh cịn thiếu, giúp học sinh nhận ra "cái" chưa
biết và muốn biết thông qua hoạt động này. Từ đó, giúp học sinh suy nghĩ và xuất hiện
những quan niệm ban đầu của mình về vấn đề sắp tìm hiểu, học tập.
b) Hoạt động hình thành kiến thức
Mục đích của hoạt động này là giúp học sinh lĩnh hội được kiến thức, kỹ năng
mới và đưa các kiến thức, kỹ năng mới vào hệ thống kiến thức, kỹ năng đã có của bản
thân. Giáo viên sẽ giúp học sinh xây dựng kiến thức, kĩ năng mới của bản thân trên cơ
sở đối chiếu kiến thức, kinh nghiệm sẵn có với những hiểu biết mới; kết nối/sắp xếp
kiến thức, kĩ năng cũ và mới dựa trên việc phát biểu, viết ra các kết luận/khái
niệm/công thức mới…

c) Hoạt động luyện tập
Mục đích của hoạt động này là giúp học sinh củng cố, hoàn thiện kiến thức,
kỹ năng vừa lĩnh hội được. Giáo viên sẽ yêu cầu học sinh thực hiện các nhiệm vụ, làm
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-3-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

các bài tập cụ thể giống như các nhiệm vụ, bài tập trong bước hình thành kiến thức, để
diễn đạt được đúng kiến thức hoặc mô tả đúng kĩ năng đã học bằng ngơn ngữ theo
cách của riêng mình, từ đó áp dụng trực tiếp kiến thức, kĩ năng đã biết để giải quyết
các tình huống/vấn đề trong học tập.
d) Hoạt động vận dụng
Mục đích của hoạt động này là giúp học sinh vận dụng được các kiến thức, kĩ
năng để giải quyết các tình huống/vấn đề mới, khơng giống với những tình huống/vấn
đề đã được hướng dẫn hay đưa ra những phản hồi hợp lí trước một tình huống/vấn đề
mới trong học tập hoặc trong cuộc sống. Giáo viên sẽ hướng dẫn học sinh kết nối và
sắp xếp lại các kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết thành công tình huống/vấn đề
tương tự tình huống/vấn đề đã học. Đây có thể là những hoạt động mang tính nghiên
cứu, sáng tạo, vì thế cần hướng dẫn học sinh tranh thủ sự hướng dẫn của gia đình, địa
phương để hồn thành nhiệm vụ học tập. Trước một vấn đề, học sinh có thể có nhiều
cách giải quyết khác nhau.
đ) Hoạt động tìm tịi mở rộng
Mục đích của hoạt động này là giúp học sinh khơng bao giờ bằng lịng, thỏa
mãn với những gì đã học và hiểu rằng ngồi những kiến thức được học trong nhà
trường cịn rất nhiều điều có thể và cần phải tiếp tục học tập, học tập suốt đời. Giáo

viên cần khuyến khích học sinh tiếp tục tìm tịi và mở rộng kiến thức ngồi lớp học.
Học sinh tự đặt ra các tình huống có vấn đề nảy sinh từ nội dung bài học, từ thực tiễn
cuộc sống, vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết bằng những cách khác
nhau....)
Như vậy Mục đích của hoạt động khởi động là tạo tâm thế học tập cho học
sinh, giúp học sinh ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú học bài mới. Giáo viên sẽ
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-4-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

tạo tình huống học tập dựa trên việc huy động kiến thức, kinh nghiệm của bản thân học
sinh có liên quan đến bài học; làm bộc lộ "cái" học sinh đã biết, bổ khuyết những gì cá
nhân học sinh cịn thiếu, giúp học sinh nhận ra "cái" chưa biết và muốn biết thơng qua
hoạt động này. Từ đó, giúp học sinh suy nghĩ và xuất hiện những quan niệm ban đầu
của mình về vấn đề sắp tìm hiểu, học tập.
2. Nội dung biện pháp thực hiện:
Trong công tác giáo dục không thể bỏ qua vai trò, nhiệm vụ của người giáo
viên. Giáo viên là những người chiến sĩ cách mạng trên mặt trận tư tưởng và văn hóa.
Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục, góp phần đào tạo những con
người “ vừa hồng vừa chuyên” cho xã hội. Với sự đổi mới toàn diện của nền giáo dục
nước ta hiện nay, giáo viên có thể áp dụng những phương pháp dạy học phù hợp với
đặc trưng của môn học. Việc áp dụng các phương pháp mới phát huy tính tích cực của
học sinh khơng phải áp dụng một cách máy móc nguyên tắc mà có thể đem lại hiệu
quả. Mà phải tuỳ thuộc vào từng bài, từng khối, từng nội dung khác nhau. Đặc điểm
tâm sinh lí, thể chất của các em ở từng khối lớp cũng không giống nhau, thậm chí có sự

chênh lệch giữa các lớp trong cùng một khối vì thế khi đưa vào áp dụng địi hỏi giáo
viên phải xem xét, tìm hiểu và lựa chọn sao cho phù hợp.
Có nhiều cách để giáo viên khởi động tiết học, nhưng trong phạm vi đề tài này
tôi xin giới thiệu các phương pháp sau:
2.1 Sử dụng video clip:
Phim tư liệu, videoclip đã được sử dụng trong giảng dạy từ lâu, nhưng vẫn có
giá trị cao trong dạy học nói chung và dạy học GDCD nói riêng. Đặc biệt những video
được sưu tầm phù hợp với nội dung bài học sẽ có tác dụng lớn trong việc giáo dục học
sinh.
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-5-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

Để đạt được hiệu quả cao trong tổ chức hoạt động nhận thức của học sinh giáo
viên cần lưu ý.
Hình ảnh: Phải rõ ràng, sáng, phù hợp với lứa luổi, nội dung bài học.
Thuyết minh: ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc.
Nội dung: dễ hiểu, phù hợp với bài học, không quá dài
Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thơng tin, việc tìm những
thước phim tư liệu, phóng sự điều tra, video clip quà tặng cuộc sống có nội dung phù
hợp khơng cịn q khó khăn đối với giáo viên, thậm chí giáo viên có thể tự quay phim
bằng điện thoại những hình ảnh thực tế, những tiểu phẩm học sinh sắm vai... Điều quan
trọng là giáo viên phải lựa chọn cho phù hợp với từng bài học vừa mang yếu tố giáo
dục cao.
Ví dụ 1: chương trình GDCD 6 - bài 4: Biết ơn

Khi bắt đầu dạy ở tiết 2, giáo viên cho học sinh xem videoclip : Giá trị của
lòng biết ơn ( Quà tặng cuộc sống)

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-6-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

QTCS giá trị của lịng biết ơn.mp4

Sau đó giáo viên hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi theo sách hướng dẫn học
để khai thác nội dung bài học.
-

Những lời nói nào của Hoàng thể hiện sự biết ơn đối với bố?

-

Khi Hồng nói: tơi biết có hai cách thể hiện lịng biết ơn, đôi khi hai chữ

“ cảm ơn” thôi chưa đủ; theo em cách nữa Hồng muốn thể hiện lịng biết ơn là gì?
-

Tại sai Hồng lại dằn vặt về chiếc kem nhiều đến thế?

-

Nếu là Hoàng em sẽ giải quyết tình huống này như thế nào khi bố đề

nghị em chiêu đãi kem?
-

Hồng đang rất buồn vì khơng mời bố ăn kem. Em sẽ khun Hồng nên

làm gì tiếp theo?
Giáo viên chốt ý
Ví dụ 2: chương trình GDCD 7 – Bài 7: Xây dựng tình bạn trong sáng, lành
mạnh
Ở hoạt động khởi động, giáo viên cho học sinh xem phóng sự: 8 năm cõng bạn
đến trường

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-7-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

8 năm cõng bạn đến trường

H: Em có suy nghĩ gì khi xem đoạn phóng sự trên
HS: Một tình bạn đẹp
Gv: "Tình bạn" - hai chữ ấy thật thiêng liêng và quý giá. Trong mỗi chúng ta
ai cũng phải có người bạn thân mến của mình. Trong tình bạn, chúng ta sẽ được sẻ chia

những vui buồn trong cuộc sống, chúng ta sẽ được học hỏi kinh nghiệm quý báu của
nhau làm cuộc đời này càng trở nên tươi đẹp. Tình bạn được ví như người đánh đàn và
người nghe đàn. Có những tình bạn sâu sắc đến độ "tri âm, tri kỉ". Vì vậy, tình bạn có ý
nghĩa rất cao q và thiêng liêng đối với con người của mọi thời đại. Vậy tình bạn là
gì, tình bạn có ý nghĩa như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu bài
2.2. Tổ chức trò chơi.
Tổ chức trò chơi là một phương pháp dạy học, trong đó giáo viên căn cứ vào
mục tiêu, nội dung của bài học trong Sách hướng dẫn học có thể sáng tạo ra những trị
chơi, hoặc vận dụng trò chơi vào tổ chức dạy học các bài. Tiến hành hoạt động khởi
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-8-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

động bằng tổ chức trị chơi có nhiều hiệu quả trong dạy học vì nó thu hút nhiều sự
tham gia của học sinh. Trong cuộc chơi mọi người đều bình đẳng và cố gắng thể hiện
“hết mình”. Vì vậy, tổ chức trị chơi chẳng những là biện pháp để tăng cường hứng thú
của học sinh trong học tập, nâng cao sự chú ý, làm giảm trạng thái tâm lí trong q
trình học, mà còn là biện pháp rèn luyện các kĩ năng ứng xử, giao tiếp, giúp các em tự
tin hơn trong học tập và hoạt động xã hội đồng thời qua đó các em phát huy được năng
lực của mình.
* Các bước tiến hành:
Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên, mục đích của trị chơi.
Bước 2: Hướng dẫn chơi (luật chơi)
Bước 3: Thực hiện trò chơi
Bước 4: Nhận xét sau cuộc chơi. Đặt một số câu hỏi để giới thiệu vào bài

* Ví dụ 1: Chương trình GDCD 6 – Bài 3: SỐNG CẦN KIỆM
Giáo viên giới thiệu luật chơi:
*Luật chơi: Các em có thể chọn bất kì mảnh ghép nào của Kim tự tháp sau đó
trả lời câu hỏi bên dưới. Thời gian suy nghĩ và trả lời là 5 giây. Nếu trả lời đúng mảnh
ghép sẽ biến mất để hiển thị thông tin. Các em hãy xâu chuỗi các thơng tin lại để tìm ra
nhân vật bí ẩn sẽ cùng tham gia tiết học với chúng ta hôm nay.

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

-9-


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

Câu 1: Câu ca dao tục ngữ “Tích tiểu thành đại” thể hiện đức tính gì?
Trả lời: Tiết kiệm (Thơng tin: Ngày 19 tháng 5 năm 1890)
Câu 2: Câu tục ngữ “Có cơng mài sắt, có ngày nên kim” thể hiện đức tính gì?
Trả lời: Siêng năng, kiên trì (Thơng tin: Dép cao su, quần áo kaki)
Câu 3: Tiết trước chúng ta đã được học bài gì?
Trả lời: Tự chăm sóc sức khỏe. (Thông tin: Nhà sàn)
Câu 4: Đây là trang phục truyền thống của phụ nữ Việt Nam?
Trả lời: Áo dài (Thơng tin: Tun ngơn độc lập)
TỪ KHĨA: HỒ CHÍ MINH
(Giáo viên dẫn dắt để giới thiệu bài mới) Chủ tịch Hồ Chí Minh cả cuộc đời
đã hy sinh cho dân tộc mà không gợn chút riêng tư. Cuộc đời và sự nghiệp của Người
đã trở thành một tấm gương sáng cho tất cả chúng ta. Trong đó phải kể đến là lòng yêu
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 10 -


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

thương con người, đức tính cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư. Vậy thế nào là sống
cần kiệm? Sống cần kiệm có ý nghĩa như thế nào, chúng ta sẽ tìm hiểu qua nội dung
bài học hơm nay.
* Ví dụ 2: Chương trình GDCD 6 – Bài 3: SỐNG CẦN KIỆM
Ở tiết học thứ hai, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh chơi trò chơi: “ Hãy
chọn giá đúng”
Luật chơi: Lớp chia thành 4 đội. Mỗi đội sẽ được phát một tấm phiếu mệnh
giá 100.000 đồng. Nhiệm vụ của mỗi đội là mua cho mình một giỏ hàng khơng quá
100.000 đồng. Đội nào mua có giỏ hàng gần đúng nhất và thấp hơn 100.000 đồng sẽ
chiến thắng.
Giáo viên sẽ chuẩn bị các mặt hàng như sách, vở, bút, màu vẽ, vỏ hộp sữa, vỏ
bánh kẹo .... và ghi mệnh giá cho mỗi mặt hàng. Giáo viên sẽ không tiết lộ giá của các
mặt hàng với cả lớp.
Sau khi hoàn thành trò chơi, giáo viên tuyên dương đội chiến thắng, động viên
các đội thua.
Hỏi: Em có suy nghĩ thế nào khi tham gia trò chơi?
Hỏi: qua trò chơi em rút ra bài học gì cho bản thân?
Giáo viên: Quản lí được việc chi tiêu sẽ giúp các em sắp xếp cuộc sống khoa
học, hiệu quả hơn và góp phần tiết kiệm tiền bạc, giúp các em thành công nhiều hơn
trong tương lai. Ngoài việc quản lý chi tiêu, chúng ta cịn phải làm gì để rèn luyện tính
cần, kiệm. Chúng ta tiếp tục tìm hiểu nội dung tiếp theo của bài học.
Ví dụ 3: Lớp 6, bài 2: TỰ CHĂM SÓC SỨC KHỎE
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 11 -


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi: Ai nhanh hơn
Luật chơi: Lớp chia làm 2 đội, mỗi đội cử 5 bạn, xếp thành 2 hàng dọc. Mỗi
bạn sẽ lần lượt viết lên bảng nội dung theo yêu cầu giáo viên đưa ra. Trong thời gian 2
phút, đội nào viết được nhiều hơn đội đó sẽ thắng.
Lưu ý: khơng được viết tắt, viết sai chính tả.
Nội dung: Những việc làm có lợi cho sức khỏe và những việc làm có hại cho
sức khỏe.
Học sinh thực hiện trò chơi, giáo viên nhận xét, tuyên dương đội chiến thắng,
động viên đội thua.
Sau khi hai đội thi xong, giáo viên có thể sử dụng chính những việc làm các
em đã nêu được và u cầu các em giải thích lí do vì sao có lợi, vì sao có hại để cùng
tìm hiểu nội dung 3. Tự chăm sóc sức khỏe như thế nào?
* Ví dụ 4: Chương trình GDCD 7 – Bài 7: XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VĂN
HĨA
Giáo viên cho hai đội nghe nhạc.
*Luật chơi: Trong thời gian 60 giây các đội lắng nghe những bài hát để đốn
tên sau đó nêu vắn tắt nội dung bài hát. Các đội có thời gian là 30 giây để ghi lại tên
của những bài hát đó. Đội nào ghi được nhiều bài hát đúng hơn sẽ là đội chiến thắng.
Bài hát: Ba ngọn nến lung linh
Bài hát: Cho con
Bài hát: Cả nhà thương nhau
Bài hát: Hai con thằng lằn con

Bài hát: Nhong nhong nhong

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 12 -


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

Giáo viên tuyên dương đội thắng cuộc, động viên đội chưa thắng cố gắng hơn
trong lần sau. Sau đó giáo viên nêu khái quát ý nghĩa các bài hát để liên hệ giới thiệu
bài mới.

2.3. Sử dụng phương pháp sắm vai
Đóng vai là một phương pháp dạy học, trong đó giáo viên tổ chức cho học
sinh thực hành,“làm thử” một số cách ứng xử trong một tình huống đạo đức, pháp luật
giả định.
- Phương pháp này có lợi ở chỗ
+ Giúp học sinh thực hành những kĩ năng ứng xử trong môi trường an toàn,
được giám sát trước khi xảy ra các tình huống thực.
+ Gây được hứng thú và phát huy được tính tích cực rèn luyện của học sinh.
+ Tạo điều kiện nảy sinh óc sáng tạo của học sinh
+ Khích lệ sự thay đổi thái độ, hành vi của học sinh theo hướng định trước.
+ Có thể thấy ngay tác động và hiệu quả của lời nói hoặc việc làm của các vai
diễn.
* Cách bước cụ thể
+

Giáo viên giới thiệu tình huống hoặc phân cơng học sinh chuẩn bị trước

+

Các nhóm thảo luận, xây dựng “kịch bản” và phân cơng sắm vai.

+

Các nhóm lên đóng vai

+

Lớp nhận xét, đánh giá

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 13 -


Trường THCS Hiếu Liêm

+

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

Giáo viên nhận xét, đánh giá
* Những điều cần lưu ý khi sử dụng

+

Tính mục đích của tình huống phải thật rõ ràng

+

Tình huống phải dễ đóng vai, khơng nên q phức tạp

+

Mọi học sinh đều được tham gia vào quá trình thảo luận, xây dựng kịch

bản, được đóng vai hoặc phục vụ cho việc đóng vai của các học sinh trong nhóm. Nên
khích lệ những học sinh nhút nhát cùng tham gia.
+

Trong khi các nhóm thảo luận, giáo viên phải đến từng nhóm, quan sát,

lắng nghe, kịp thời phát hiện những khó khăn, lung túng của học sinh để có sự hỗ trợ,
giúp đỡ điều chỉnh kịp thời.
Lưu ý:
- Sắm vai để giới thiệu bài thì tình huống mà học sinh thể hiện đã được giáo
viên dặn dò chuẩn bị ở tiết trước. Lời thoại mà học sinh viết phải trong sáng, phù
hợp với lứa tuổi học sinh. Tránh dùng tiếng lóng, chửi tục.
- Quy định về thời gian diễn thời gian tối đa 3 phút.
Ví dụ 1 – Chương trình GDCD 6, Bài 5: GIAO TIẾP CÓ VĂN HÓA
Gv cho hs lên đóng tình huống
An vơ tình làm đổ ly nước vào
chân của Hồng. An đã xin lỗi nhưng Hồng
vẫn dùng những lời lẽ không hay để trách
mắng An .
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 14 -


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

? Việc làm của Hồng là đúng hay sai?
Hs trả lời
Gv: trong cuộc sống chúng ta có rất nhiều những cách cư xử khác nhau, nhưng
cách cư xử thể hiện giao tiếp có văn hóa sẽ tạo được sự mơi trường giao tiếp thân mật,
vui vẻ. Vậy giao tiếp có văn hóa là gì chúng ta sẽ cùng tìm hiểu.
Ví dụ 2: Lớp 7, Bài 8: QUYỀN SỞ HỮU TÀI SẢN VÀ NGHĨA VỤ TÔN
TRỌNG BẢO VỆ TÀI SẢN
Trên đường đi học về An và Bình nhặt được một túi xách nhỏ trong đó có tiền,
giấy CMND mang tên Hồng Anh Trung và các giấy tờ khác . Bình rủ An lấy tiền xài
còn các giấy tờ khác vứt hết đi.
Theo em, Bình làm vậy đúng hay sai. Vì sao? Nếu là An em sẽ làm gì?
Hs trả lời theo ý hiểu
Gv: Bình hành động như vậy là sai, Vì sao sai thì chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu
nội dung của bài học

Trên đây là một số ví dụ để góp phần làm rõ chuyên đề, còn tùy vào nội dung
của từng bài, đối tượng học sinh mà giáo sử dụng những hình thức khởi động cho phù
hợp.
Cũng cần nhấn mạnh một lần nữa, đây là vấn đề quan trọng cần lưu ý khi sử
dụng các phương pháp này. Đó là nội dung và thời gian. Thời gian tiết học không cho
phép chúng ta dài dịng, chơi những phần khơng cần thiết, nội dung quá phức tạp khiến
các em mất nhiều thời gian suy nghĩ, mất nhiều thời gian cho hoạt động “chơi” này.Sử

dụng các phương pháp này rất cần thiết song khơng phải là nội dung chính, điều quan

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 15 -


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

trọng là phải dung phương pháp này để truyền tải nội dung bài học, hướng dẫn các em
suy nghĩ theo hướng giáo viên định trước dần tiến đến kỹ năng tự học của học sinh.
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Hiện tại qua số liệu điều tra và thống kê được cho thấy gây hứng thú của môn
học đối với học sinh không phải dễ. Thực tại qua điều tra số lượng học sinh u thích
mơn Giáo dục cơng dân cịn hạn chế (khi chưa áp dụng sáng kiến trên vào thực tế giảng
dạy) , cụ thể kết quả như sau:
Khối
6
7

Mức độ hứng thú của học sinh
Sĩ số
Khơng thích
Hứng thú
Số lượng
Tỉ lệ (%)
Số lượng
Tỉ lệ (%)

50
22
44
28
56
39

18

46.2

21

53.8

Sau khi áp dụng kinh nghiệm trên vào một số tiết dạy Giáo dục Công dân ở
Trường THCS Hiếu Liêm, tôi nhận được những kết quả khả quan như sau:
- Học sinh bắt đầu chú ý và hứng thú hơn trong giờ học. Những trường hợp
làm việc riêng hay ngáp dài khơng cịn nữa.
- Học sinh thảo luận sơi nổi, tích cực, thường xun giơ tay để được thực hiện
các trò chơi, sắm vai và trả lời nội dung bài .
- Các em hào hứng khi bước vào học tiết GDCD hơn.
- Các em bắt đầu có ý thức tự giác học bài, làm bài và chuẩn bị bài mới tốt
hơn.
- Điểm kiểm tra của các em cũng ngày một cao hơn.
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 16 -

Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

Sau đây là số liệu điều tra mức độ hứng thú học tập môn Giáo dục Công dân
của học sinh Trường THCS Hiếu Liêm sau khi tôi áp dụng kinh nghiệm trên (Khi đã áp
dụng vào thực tế giảng dạy).
Khối
6
7

Mức độ hứng thú của học sinh
Sĩ số
Khơng thích
Hứng thú
Số lượng
Tỉ lệ (%)
Số lượng
Tỉ lệ (%)
50
8
16
42
84
39

4

10.3

35

89.7

IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
Kết hợp các phương pháp dạy học tích cực vào hoạt động khởi động sẽ tạo ra
sự hứng thú cần thiết với các em. Tuy nhiên các phương pháp trên luôn bỗ trợ tương
tác lẫn nhau, không thể tách rời nhau.Mỗi phương pháp dạy học đều có những ưu,
khuyết điểm nhất định. Rõ ràng khơng có phương pháp dạy học nào là vạn năng. Hoạt
động khởi động chỉ có thể phát huy hết tối đa sự tạo hứng thú của nó khi người giáo
viên làm chủ, tổ chức tốt được tất cả các hoạt động còn lại trong tiết học. Vì vậy cái
khéo và thành cơng chính là người giáo viên vận dụng phối kết hợp các hoạt động, các
phương pháp như thế nào với các phương tiện dạy học khác để cho từng bài học hài
hòa, phù hợp với mục đích, điều kiện, trình độ…của lớp học, của học sinh nhằm đạt
được hiệu quả cao nhất.
Nói chung tùy theo từng bộ mơn, từng bài dạy mà chúng ta có thể có những
cách khác nhau để mở đầu một tiết học. Dù gì đi nữa việc dạy học có hiệu quả, đa số
Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 17 -


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

học sinh hiểu bài và u thích bộ mơn mình giảng dạy là có thể nói người giáo viên đó
đã thành cơng hơn một nửa. Việc mở đầu một tiết học làm sao khơng bị nhàm chán đã
khó, phải ln đổi mới để sinh động và hấp dẫn lại cịn khó hơn. Dạy học rất cần đến
cảm xúc và sự hứng khởi. Cảm hứng để giáo viên giảng hấp dẫn, có hồn. Cảm hứng

nuôi sống mạch nguồn diễn đạt để tiết học ln được phối hợp một cách nhịp nhàng,
khơng có thời gian chết hoặc cuống cuồng chạy với thời gian.Cho nên điểm khởi đầu
rất quan trọng để giáo viên khơi nguồn cảm hứng đó cho học sinh.
Qua bài viết này, tơi chỉ đưa ra những phác thảo mang tính chủ quan của cá
nhân qua những năm giảng dạy thực tế. Vậy nên những ý kiến này khơng tránh khỏi
thiếu sót. Tơi mong nhận được nhiều hơn nữa những đóng góp quý báu từ những thầy
cơ đi trước để tơi hồn thiện hơn trong những năm sau. Xin chân thành cảm ơn.

V. TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Sách giáo viên Giáo dục công dân – NXB Giáo dục – 2011
- Sách hướng dẫn học mơn GDCD 6, 7 mơ hình trường học mới ( sách thử
nghiệm
- Sách chuẩn kiến thức kĩ năng môn GDCD
- Tài liệu tập huấn cán bộ quản lý, giáo viên dạy học GDCD theo mơ hình
trường học mới của Vụ giáo dục trung học
- Chương trình Trung học cơ sở các mơn Lịch sử - Địa lí – Giáo dục cơng dân
Hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp – NXB Giáo dục – 2002

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

- 18 -


Trường THCS Hiếu Liêm

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

- Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học ở trường Trung học cơ sở
mơn Địa lí - Lịch sử - Giáo dục công dân – NXB Giáo dục Hà Nội – 2004
- Giáo dục trẻ em vị thành niên – NXB Giáo dục – 2004

- Những trò chơi phát triển tư duy- Nhà xuất bản giáo dục- Năm 2006.
- Tham khảo tư liệu của đồng nghiệp

NGƯỜI THỰC HIỆN

Đàm Thị Mỹ Huyền
PHỤ LỤC

1. Lí do chọn đề tài

Trang 1

2. Tổ chức thực hiện

2

2.1Cơ sở lý luận

2

2.2Nội dung biện pháp thực hiện

5

3. Hiệu quả của đề tài
4.Đề xuất, khuyến nghị khả năng áp dụng

16
18

5. Tài liệu tham khảo

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

19

- 19 -


Trường THCS Hiếu Liêm

Hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp huyện

Giáo viên: Đàm Thị Mỹ Huyền

- 20 -