Hoan thien co che quan ly von tai cong ty det len mua dong CQ 441122 NGUYEN HOANG HIEP TCDN 44a

Môc lôc
M đ uở ầ .................................................................................................................8
Ch ng Iươ ...............................................................................................................9
Lý lu n c b n v c ch qu n lý v n c a doanh nghi pậ ơ ả ề ơ ế ả ố ủ ệ .....9
1.1. Vốn và vai trò của vốn trong doanh nghiệp....................................................................9
1.1.1. Khái niệm về vốn của doanh nghiệp........................................................................9
1.1.2. Vai trò của vốn trong doanh nghiệp.......................................................................10
1.2. Nội dung cơ chế quản lý vốn của doanh nghiệp...........................................................12
1.2.1. Cơ chế huy động vốn..............................................................................................12
1.2.1.1. Nguồn vốn chủ sở hữu....................................................................................13
a) Vốn góp ban đầu ..........................................................................................................13
b) Lợi nhuận không chia...................................................................................................13
c) Phát hành cổ phiếu mới................................................................................................15
1.2.1.2. Nguồn vốn nợ..................................................................................................17
b) Nguồn vốn tín dụng thương mại..................................................................................19
c) Phát hành trái phiếu công ty.........................................................................................19
d) Tín dụng thuê mua........................................................................................................22
e) Vay của cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp...................................................23
1.2.2. Cơ chế sử dụng vốn................................................................................................24
1.2.2.1. Quản lý vốn lưu động......................................................................................24
a) Quản lý dự trữ, tồn kho................................................................................................24
D là toàn bộ lượng hàng hoá cần sử dụng trong một năm...............................................25
b) Quản lý tiền mặt...........................................................................................................26
c) Quản lý các khoản phải thu..........................................................................................27
1.2.2.2. Quản lý vốn cố định........................................................................................28
Khấu hao hàng năm =.......................................................................................................29
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới cơ chế quản lý vốn tại doanh nghiệp................................30
1.3.1. Các yếu tố thuộc về doanh nghiệp.........................................................................30
1.3.1.1. Chi phí vốn......................................................................................................30
1.3.1.2. Đòn bẩy tài chính............................................................................................31
DFL =................................................................................................................................31

Tỷ lệ thay đổi của EPS.....................................................................................................31
DFL =................................................................................................................................31
EBIT..................................................................................................................................31
R là chi phí lãi vay ............................................................................................................31
1.3.1.3. Các hoạt động quản lý khác trong doanh nghiệp...........................................31
1.3.1.4. Yếu tố con người.............................................................................................32
1.3.1.5. Các nhân tố khác............................................................................................33
1.3.2. Các yếu tố ngoài doanh nghiệp..............................................................................33
1.3.2.1. Sự quản lý của Nhà nước................................................................................33
1.3.2.2. Thực trạng của nền kinh tế..............................................................................34
a) Về thị trường tài chính.................................................................................................34
b) Sự ổn định của nền kinh tế...........................................................................................35
c) Mức độ mở cửa của nền kinh tế...................................................................................35
Ch ng IIươ ...........................................................................................................36
1
Th c tr ng c ch qu n lý v n t i công ty D t len Mùaự ạ ơ ế ả ố ạ ệ
đông...................................................................................................................36
2.1. Khái quát về công ty Dệt len Mùa đông.......................................................................36
2.1.1 Tổng quan về công ty Dệt len Mùa Đông ..............................................................36
2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của công ty Dệt len Mùa Đông......................36
2.1.3. Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty Dệt len Mùa Đông
...........................................................................................................................................37
2.1.3.1. Chức năng, nhiệm vụ của công ty ..................................................................38
2.1.3.2. Cơ cấu tổ chức của công ty.............................................................................39
2.1.4. Tình hình sản xuất kinh doanh của công ty ..........................................................41
Thu thu nh p doanh nghi pế ậ ệ ................................................................42
2.2. Thực trạng cơ chế quản lý vốn tại Công ty dệt len Mùa Đông....................................43
2.2.1. Cơ chế huy động vốn..............................................................................................43
2.2.1.1. Nguồn vốn chủ sở hữu ...................................................................................43
Bảng 2.2: Tình hình tăng giảm vốn Chủ sở hữu ............................................................44

Chỉ tiêu..............................................................................................................................44
Bảng 2.3: Kết cấu nguồn vốn chủ sở hữu........................................................................45
Đơn vị: nghìn đồng...................................................................................................45
2.2.1.2. Nguồn vốn nợ..................................................................................................46
Bảng 2.4: Kết cấu nguồn vốn nợ......................................................................................47
Ch tiêuỉ ..............................................................................................................47
Bảng 2.5: kết cấu nguồn vốn nợ theo nguồn hình thành.................................................49
Năm 2003..........................................................................................................................49
2.2.2. Cơ chế sử dụng vốn................................................................................................50
2.2.2.1. Quản lý vốn lưu động......................................................................................50
a) Quản lý dự trữ - tồn kho...............................................................................................50
b) Quản lý tiền mặt...........................................................................................................51
Tiền mặt............................................................................................................................52
1. Tiền mặt tại quỹ............................................................................................................52
2. Tiền gửi ngân hàng.......................................................................................................52
c) Quản lý các khoản phải thu..........................................................................................52
2.2.2.2. Quản lý vốn cố định .......................................................................................55
Chỉ tiêu..................................................................................................................................55
Năm 2003..........................................................................................................................55
TSCĐ và đầu tư dài hạn.......................................................................................................55
2.3. Đánh giá cơ chế quản lý vốn tại công ty Dệt len Mùa đông........................................58
2.3.1. Những thành tựu đạt được.....................................................................................58
2.3.2. Những hạn chế trong cơ chế quản lý vốn tại công ty............................................59
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong cơ chế quản lý vốn của công ty..............62
2.3.3.1. Những nguyên nhân chủ quan........................................................................62
2.3.3.2. Những nguyên nhân khách quan.....................................................................66
Ch ng 3ươ ............................................................................................................69
Gi i pháp ho n thi n c ch qu n lý v n t i công ty D tả à ệ ơ ế ả ố ạ ệ
len Mùa ôngĐ .................................................................................................69
2

3.1. Định hướng phát triển công ty......................................................................................69
3.2. Giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý vốn tại công ty Dệt len Mùa Đông....................71
3.2.1. Cổ phần hoá công ty...............................................................................................71
3.2.2. Tham gia là thành viên của Tổng công ty Dệt may Việt Nam..............................74
3.2.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ tài chính chuyên trách..................................................75
3.2.4. Mở rộng các phương thức huy động vốn...............................................................75
3.2.4.1. Tín dụng ngân hàng.........................................................................................76
3.2.4.2. Nguồn vốn chiếm dụng...................................................................................76
3.2.4.3. Huy động vốn từ cán bộ công nhân viên........................................................77
3.2.4.4. Phát hành các công cụ tài chính......................................................................77
3.2.4.5. Sử dụng phương thức thuê mua tài sản..........................................................78
3.2.5. Tăng cường quản lý công nợ .................................................................................78
3.2.6. Thực hiện tiết kiệm toàn diện nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn...................80
3.2.7. Nghiên cứu, dự đoán sự biến động của tỷ giá và có các biện pháp ngăn ngừa rủi
ro tỷ giá.............................................................................................................................82
3.2.8. Hoàn hiện công tác Marketing...............................................................................83
3.2.9. Một số giải pháp khác ...........................................................................................84
3.2.9.1. Đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ công nhân viên
trong công ty.................................................................................................................84
3.2.9.2. Xây dựng cơ chế khen thưởng, khuyến khích hợp lý.....................................84
3.2.9.3. Công khai các bản báo cáo tài chính...............................................................85
3.3. Kiến nghị........................................................................................................................85
3.3.1. Kiến nghị với Nhà nước.........................................................................................85
3.3.1.1. Nhà nước cần phải có biện pháp kiềm chế lạm phát, ổn định nền kinh tế....85
3.3.1.2. Đẩy mạnh sự phát triển của thị trường tài chính............................................86
3.3.1.3. Đẩy mạnh tiến trình đàm phán ra nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO),
tăng cường ký kết các hiệp định thương mại với các quốc gia khác trên thế giới.....86
3.3.1.4. Triển khai áp dụng Luật Doanh nghiệp 2005.................................................87
3.3.2. Kiến nghị với các bộ, ngành liên quan...................................................................87
K t lu nế ậ ............................................................................................................89

Danh m c t i li u tham kh oụ à ệ ả ..............................................................90
3
M đ uở ầ .................................................................................................................8
Ch ng Iươ ...............................................................................................................9
Lý lu n c b n v c ch qu n lý v n c a doanh nghi pậ ơ ả ề ơ ế ả ố ủ ệ .....9
1.1. Vốn và vai trò của vốn trong doanh nghiệp....................................................................9
1.1.1. Khái niệm về vốn của doanh nghiệp........................................................................9
1.1.2. Vai trò của vốn trong doanh nghiệp.......................................................................10
1.2. Nội dung cơ chế quản lý vốn của doanh nghiệp...........................................................12
1.2.1. Cơ chế huy động vốn..............................................................................................12
1.2.1.1. Nguồn vốn chủ sở hữu....................................................................................13
a) Vốn góp ban đầu ..........................................................................................................13
b) Lợi nhuận không chia...................................................................................................13
c) Phát hành cổ phiếu mới................................................................................................15
1.2.1.2. Nguồn vốn nợ..................................................................................................17
b) Nguồn vốn tín dụng thương mại..................................................................................19
c) Phát hành trái phiếu công ty.........................................................................................19
d) Tín dụng thuê mua........................................................................................................22
e) Vay của cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp...................................................23
1.2.2. Cơ chế sử dụng vốn................................................................................................24
1.2.2.1. Quản lý vốn lưu động......................................................................................24
a) Quản lý dự trữ, tồn kho................................................................................................24
D là toàn bộ lượng hàng hoá cần sử dụng trong một năm...............................................25
b) Quản lý tiền mặt...........................................................................................................26
c) Quản lý các khoản phải thu..........................................................................................27
1.2.2.2. Quản lý vốn cố định........................................................................................28
Khấu hao hàng năm =.......................................................................................................29
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới cơ chế quản lý vốn tại doanh nghiệp................................30
1.3.1. Các yếu tố thuộc về doanh nghiệp.........................................................................30
1.3.1.1. Chi phí vốn......................................................................................................30

1.3.1.2. Đòn bẩy tài chính............................................................................................31
DFL =................................................................................................................................31
Tỷ lệ thay đổi của EPS.....................................................................................................31
DFL =................................................................................................................................31
EBIT..................................................................................................................................31
R là chi phí lãi vay ............................................................................................................31
1.3.1.3. Các hoạt động quản lý khác trong doanh nghiệp...........................................31
1.3.1.4. Yếu tố con người.............................................................................................32
1.3.1.5. Các nhân tố khác............................................................................................33
1.3.2. Các yếu tố ngoài doanh nghiệp..............................................................................33
1.3.2.1. Sự quản lý của Nhà nước................................................................................33
1.3.2.2. Thực trạng của nền kinh tế..............................................................................34
a) Về thị trường tài chính.................................................................................................34
b) Sự ổn định của nền kinh tế...........................................................................................35
c) Mức độ mở cửa của nền kinh tế...................................................................................35
Ch ng IIươ ...........................................................................................................36
Th c tr ng c ch qu n lý v n t i công ty D t len Mùaự ạ ơ ế ả ố ạ ệ
đông...................................................................................................................36
4
2.1. Khái quát về công ty Dệt len Mùa đông.......................................................................36
2.1.1 Tổng quan về công ty Dệt len Mùa Đông ..............................................................36
2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của công ty Dệt len Mùa Đông......................36
2.1.3. Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty Dệt len Mùa Đông
...........................................................................................................................................37
2.1.3.1. Chức năng, nhiệm vụ của công ty ..................................................................38
2.1.3.2. Cơ cấu tổ chức của công ty.............................................................................39
2.1.4. Tình hình sản xuất kinh doanh của công ty ..........................................................41
Thu thu nh p doanh nghi pế ậ ệ ................................................................42
2.2. Thực trạng cơ chế quản lý vốn tại Công ty dệt len Mùa Đông....................................43
2.2.1. Cơ chế huy động vốn..............................................................................................43

2.2.1.1. Nguồn vốn chủ sở hữu ...................................................................................43
Bảng 2.2: Tình hình tăng giảm vốn Chủ sở hữu ............................................................44
Chỉ tiêu..............................................................................................................................44
Bảng 2.3: Kết cấu nguồn vốn chủ sở hữu........................................................................45
Đơn vị: nghìn đồng...................................................................................................45
2.2.1.2. Nguồn vốn nợ..................................................................................................46
Bảng 2.4: Kết cấu nguồn vốn nợ......................................................................................47
Ch tiêuỉ ..............................................................................................................47
Bảng 2.5: kết cấu nguồn vốn nợ theo nguồn hình thành.................................................49
Năm 2003..........................................................................................................................49
2.2.2. Cơ chế sử dụng vốn................................................................................................50
2.2.2.1. Quản lý vốn lưu động......................................................................................50
a) Quản lý dự trữ - tồn kho...............................................................................................50
b) Quản lý tiền mặt...........................................................................................................51
Tiền mặt............................................................................................................................52
1. Tiền mặt tại quỹ............................................................................................................52
2. Tiền gửi ngân hàng.......................................................................................................52
c) Quản lý các khoản phải thu..........................................................................................52
2.2.2.2. Quản lý vốn cố định .......................................................................................55
Chỉ tiêu..................................................................................................................................55
Năm 2003..........................................................................................................................55
TSCĐ và đầu tư dài hạn.......................................................................................................55
2.3. Đánh giá cơ chế quản lý vốn tại công ty Dệt len Mùa đông........................................58
2.3.1. Những thành tựu đạt được.....................................................................................58
2.3.2. Những hạn chế trong cơ chế quản lý vốn tại công ty............................................59
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong cơ chế quản lý vốn của công ty..............62
2.3.3.1. Những nguyên nhân chủ quan........................................................................62
2.3.3.2. Những nguyên nhân khách quan.....................................................................66
Ch ng 3ươ ............................................................................................................69
Gi i pháp ho n thi n c ch qu n lý v n t i công ty D tả à ệ ơ ế ả ố ạ ệ

len Mùa ôngĐ .................................................................................................69
3.1. Định hướng phát triển công ty......................................................................................69
3.2. Giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý vốn tại công ty Dệt len Mùa Đông....................71
3.2.1. Cổ phần hoá công ty...............................................................................................71
3.2.2. Tham gia là thành viên của Tổng công ty Dệt may Việt Nam..............................74
5
3.2.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ tài chính chuyên trách..................................................75
3.2.4. Mở rộng các phương thức huy động vốn...............................................................75
3.2.4.1. Tín dụng ngân hàng.........................................................................................76
3.2.4.2. Nguồn vốn chiếm dụng...................................................................................76
3.2.4.3. Huy động vốn từ cán bộ công nhân viên........................................................77
3.2.4.4. Phát hành các công cụ tài chính......................................................................77
3.2.4.5. Sử dụng phương thức thuê mua tài sản..........................................................78
3.2.5. Tăng cường quản lý công nợ .................................................................................78
3.2.6. Thực hiện tiết kiệm toàn diện nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn...................80
3.2.7. Nghiên cứu, dự đoán sự biến động của tỷ giá và có các biện pháp ngăn ngừa rủi
ro tỷ giá.............................................................................................................................82
3.2.8. Hoàn hiện công tác Marketing...............................................................................83
3.2.9. Một số giải pháp khác ...........................................................................................84
3.2.9.1. Đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ công nhân viên
trong công ty.................................................................................................................84
3.2.9.2. Xây dựng cơ chế khen thưởng, khuyến khích hợp lý.....................................84
3.2.9.3. Công khai các bản báo cáo tài chính...............................................................85
3.3. Kiến nghị........................................................................................................................85
3.3.1. Kiến nghị với Nhà nước.........................................................................................85
3.3.1.1. Nhà nước cần phải có biện pháp kiềm chế lạm phát, ổn định nền kinh tế....85
3.3.1.2. Đẩy mạnh sự phát triển của thị trường tài chính............................................86
3.3.1.3. Đẩy mạnh tiến trình đàm phán ra nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO),
tăng cường ký kết các hiệp định thương mại với các quốc gia khác trên thế giới.....86
3.3.1.4. Triển khai áp dụng Luật Doanh nghiệp 2005.................................................87

3.3.2. Kiến nghị với các bộ, ngành liên quan...................................................................87
K t lu nế ậ ............................................................................................................89
Danh m c t i li u tham kh oụ à ệ ả ..............................................................90
6
DANH MỤC CÁC BẢNG
7
Mở đầu
Hiện nay, trên thế giới đang diễn ra quá trình toàn cầu hoá mạnh mẽ.
Không nằm ngoài xu thế đó, Việt Nam cũng đang có những bước tiến quan
trọng trong việc hội nhập nền kinh tế quốc tế. Điều này đã giúp cho các doanh
nghiệp Việt Nam có được những cơ hội thuận lợi để phát triển và vươn rộng
ra thị trường thế giới. Nắm bắt được cơ hội này, công ty Dệt len Mùa Đông đã
có những chuyển biến tích cực, không ngừng mở rộng sản xuất kinh doanh và
thị trường tiêu thụ.
Tuy nhiên, toàn cầu hoá không chỉ đem lại những cơ hội mà còn cả
thách thức cho các doanh nghiệp. Sức ép của cạnh tranh về mặt hàng, về chất
lượng cũng như về giá cả đã và đang làm cho Công ty gặp nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, tình hình ngành dệt may thế giới cũng biến động bất lợi cho
ngành dệt may Việt Nam: giá nguyên liệu đầu vào tăng, các nước là thành
viên của WTO được bỏ hạn ngạch dệt may nên đã chiếm mất thị phần của các
nước khác trong đó có Việt Nam... Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp dệt
may Việt Nam nói chung và công ty Dệt len Mùa Đông nói riêng phải tổ chức
lại hoạt động sản xuất kinh doanh sao cho có hiệu quả hơn và có các biện
pháp cần thiết để chủ động đương đầu với những thách thức mới. Trong đó,
vấn đề quan trọng nhất là công ty phải không ngừng mở rộng khả năng huy
động vốn đồng thời phải sử dụng các đồng vốn đấy một cách có hiệu quả
nhất.
Chính vì vậy, sau thời gian thực tập tại Công ty Dệt len Mùa Đông, qua
nghiên cứu, tìm hiểu về hoạt động của Công ty, em đã quyết định chọn đề tài
"Hoàn thiện cơ chế quản lý vốn tại công ty Dệt len Mùa Đông" làm đề tài

chuyên đề tốt nghiệp.
8
Chương I
Lý luận cơ bản về cơ chế quản lý vốn của doanh nghiệp
1.1. Vốn và vai trò của vốn trong doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm về vốn của doanh nghiệp
Quá trình sản xuất kinh doanh là quá trình kết hợp các yếu tố đầu vào
như: lao động, vốn và công nghệ để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ. Trong các
yếu tố đó, yếu tố giữ vai trò quan trọng nhất đó chính là vốn, nếu thiếu vốn
doanh nghiệp sẽ không thể tiến hành sản xuất kinh doanh có hiệu quả được.
Chúng ta có thể hiểu vốn là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá trị tài
sản được sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm mục đích sinh lời
hay nói cách khác vốn là tổng giá trị tài sản cố định và tài sản lưu động của
doanh nghiệp.
Vốn của doanh nghiệp có những đặc điểm chủ yếu là:
- Vốn phải được quản lý chặt chẽ và gắn liền với một chủ sở hữu nhất
định. Không thể có vốn vô chủ và không có ai quản lý.
- Vốn phải được tích tụ, tập trung đến một lượng nhất định thì mới có
thể tham gia vào sản xuất kinh doanh.
- Vốn phải vận động để sinh lời, đạt được mục tiêu kinh doanh của
doanh nghiệp.
- Vốn không chỉ là biểu hiện bằng tiền của những tài sản hữu hình mà
còn cả của những tài sản vô hình như: lợi thế thương mại, bằng sáng chế, bản
quyền tác giả...
9
Để có thể quản lý vốn một cách có hiệu quả, doanh nghiệp cần phải
phân loại vốn. Tuỳ theo tiêu thức phân loại mà vốn của doanh nghiệp có các
loại khác nhau:
- Phân loại theo nguồn hình thành thì vốn của doanh nghiệp bao gồm 2
loại chính là vốn chủ sở hữu và nợ phải trả. Vốn chủ sở hữu là phần vốn thuộc

về các chủ sở hữu của doanh nghiệp. Nếu chia nhỏ hơn thì vốn chủ sở hữu
bao gồm các bộ phận như: vốn góp ban đầu, lợi nhuận không chia, vốn do
phát hành cổ phiếu mới... Còn nợ phải trả là phần vốn không thuộc sở hữu của
các chủ sở hữu của doanh nghiệp, bao gồm các khoản vốn chiếm dụng và nợ
vay.
- Phân loại theo phương thức chu chuyển thì vốn của doanh nghiệp bao
gồm 2 loại là vốn cố định và vốn lưu động. Vốn cố định là phần vốn dùng để
đầu tư vào tài sản cố định của doanh nghiệp. Đây là các tài sản có thời gian sử
dụng dài, tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất sản phẩm, thường có giá trị lớn.
Còn vốn lưu động là phần vốn dùng để đầu tư vào tài sản lưu động của doanh
nghiệp. Tài sản lưu động là các tài sản có thời gian sử dụng ngắn, chỉ tham
gia vào một chu kỳ sản xuất và thường có giá trị nhỏ. Cách thức phân loại này
rất quan trọng bởi vì vốn lưu động và vốn cố định có hình thái tồn tại và vai
trò khác nhau trong quá trình sản xuất, do đó cần có các cơ chế quản lý khác
nhau.
- Phân loại theo thời gian thì vốn được chia thành vốn ngắn hạn và vốn
dài hạn. Vốn ngắn hạn là vốn có thời hạn dưới 1 năm, còn vốn dài hạn là vốn
có thời hạn từ 1 năm trở lên. Vốn chủ sở hữu được coi là vốn dài hạn.
1.1.2. Vai trò của vốn trong doanh nghiệp
Vốn là một yếu tố quan trọng bậc nhất của doanh nghiệp. Trong tất cả
các hoạt động kinh doanh, dù với bất kỳ quy mô nào thì doanh nghiệp cũng
10
phải có một lượng vốn nhất định. Vai trò của vốn trong hoạt động của doanh
nghiệp biểu hiện ở các đặc điểm sau:
- Về mặt pháp lý: mỗi doanh nghiệp khi thành lập đều phải có một
lượng vốn nhất định và phải lớn hơn hoặc bằng mức vốn pháp định do Nhà
nước quy định đối với lĩnh vực kinh doanh đó. Như vậy vốn lúc này có vai trò
đảm bảo sự hình thành và tồn tại của doanh nghiệp trước pháp luật.
- Vốn là điều kiện cơ bản và thiết yếu để tiến hành bất kỳ quá trình và
loại hình sản xuất kinh doanh nào. Điều này thể hiện rõ trong hàm sản xuất cơ

bản P= F(K, L, T), vốn (K) chính là 1 trong 3 yếu tố cơ bản của hàm sản xuất,
bên cạnh các yếu tố lao động (L) và công nghệ (T). Hơn nữa, trong hàm sản
xuất này thì vốn có thể coi là yếu tố quan trọng nhất bởi vì lao động và công
nghệ có thể mua được khi có vốn.
- Vốn không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất kinh
doanh mà còn giúp doanh nghiệp mở rộng và phát triển. Doanh nghiệp muốn
phát triển phải không ngừng đầu tư cải tiến máy móc, thiết bị, công nghệ, hệ
thống phân phối sản phẩm... Tất cả các yếu tố trên đều có thể đạt được nếu
doanh nghiệp có lượng vốn đủ lớn.
- Vốn là một trong những yếu tố để lựa chọn phương án sản xuất tối ưu.
Doanh nghiệp muốn hoạt động được thì phải luôn tìm các phương án sản xuất
nào tốt nhất, đem lại lợi nhuận cao nhất trên một đồng vốn cho doanh nghiệp.
Vì thế, nói chung doanh nghiệp sẽ lựa chọn những phương án có lợi nhuận
cao nhất với lượng vốn bỏ ra ít nhất.
- Vốn là nhân tố cực kỳ quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao khả
năng cạnh tranh trên thị trường. Vốn không những là cơ sở để doanh nghiệp
có thể nâng cao khả năng sản xuất, tăng cường mạng lưới phân phối mà còn
có thể giúp doanh nghiệp vượt qua các đối thủ cạnh tranh hay hơn nữa là loại
11
bỏ họ bằng các chính sách marketing hiệu quả (tăng cường quảng cáo, giảm
giá sản phẩm, khuyến mại...).
Như vậy, vốn có vai trò rất quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần phải nhận thức vấn đề này một
cách rõ ràng, từ đó phải có một cơ chế quản lý vốn hiệu quả để có thể không
ngừng tồn tại và phát triển trên thương trường.
1.2. Nội dung cơ chế quản lý vốn của doanh nghiệp
Để có thể quản lý vốn một cách có hiệu quả, doanh nghiệp cần có một
cơ chế quản lý vốn hợp lý.
Cơ chế quản lý vốn có thể được hiểu là một hệ thống các phương pháp,
các hình thức và các công cụ được sử dụng để quản lý quá trình tạo lập và vận

động của vốn trong những điều kiện cụ thể nhằm đạt được mục tiêu nhất định
trong từng thời kỳ.
Như vậy, theo định nghĩa trên thì cơ chế quản lý vốn bao gồm 2 bộ
phận cơ bản đó là Cơ chế huy động vốn và Cơ chế sử dụng vốn. Sau đây ta sẽ
xem xét cụ thể nội dung cơ bản của các bộ phận này.
1.2.1. Cơ chế huy động vốn
Trong nền kinh tế thị trường hiện đại, doanh nghiệp có rất nhiều cách
để huy động vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuỳ vào loại hình doanh
nghiệp, sự phát triển của thị trường tài chính, khả năng huy động của doanh
nghiệp mà doanh nghiệp có các phương thức huy động khác nhau.
Có nhiều cách để phân loại các nguồn vốn cung ứng cho doanh nghiệp,
nhưng khái quát nhất có thể phân thành 2 loại là nguồn vốn chủ sở hữu và
nguồn vốn nợ.
12
1.2.1.1. Nguồn vốn chủ sở hữu
Nguồn vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp có thể bao gồm các bộ phận là:
- Vốn góp ban đầu
- Lợi nhuận không chia
- Tăng vốn bằng cách phát hành cổ phiếu mới
a) Vốn góp ban đầu
Khi doanh nghiệp mới thành lập thì bao giờ chủ doanh nghiệp cũng phải
có một số vốn ban đầu nhất định. Vốn dùng để thành lập doanh nghiệp có thể
do một cá nhân, một tổ chức đầu tư toàn bộ hoặc có thể hình thành từ việc
góp vốn của các thành viên, nhưng bắt buộc phải thuộc quyền sở hữu của nhà
đầu tư. Lượng vốn này chính là cơ sở cần thiết để các doanh nghiệp có thể bắt
đầu tiến hành sản xuất kinh doanh. Hơn nữa, tại một số nước, trong một số
lĩnh vực thì doanh nghiệp muốn thành lập được thì vốn góp ban đầu phải lớn
hơn hoặc bằng một mức vốn phát định nhất định do Nhà nước đặt ra. Vốn góp
ban đầu là khác nhau đối với các loại hình sở hữu khác nhau của doanh
nghiệp, chẳng hạn:

- Đối với doanh nghiệp Nhà nước thì vốn góp ban đầu chính là số vốn
đầu tư ban đầu của Nhà nước. Chủ sở hữu của các doanh nghiệp Nhà nước là
Nhà nước.
- Đối với công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn nhiều thành
viên thì vốn góp ban đầu là số tiền đóng góp của các cổ đông sáng lập (hay
thành viên sáng lập).
b) Lợi nhuận không chia
13
Quy mô vốn ban đầu của chủ doanh nghiệp là một yếu tố quan trọng, tuy
nhiên, thông thường số vốn này cần được tăng theo quy mô phát triển của
doanh nghiệp. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, nếu doanh nghiệp hoạt
động hiệu quả thì doanh nghiệp có các điều kiện thuận lợi để giữ lại một phần
lợi nhuận không chia làm tăng trưởng nguồn vốn, giúp doanh nghiệp có thể
tái đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh.
Tự tài trợ bằng lợi nhuận không chia là một phương thức tạo nguồn tài
chính quan trọng và khá hấp dẫn các doanh nghiệp vì nó có các ưu điểm là:
+ Doanh nghiệp có thể hoàn toàn chủ động trong việc huy động và sử
dụng, giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung ứng.
+ Giảm được chi phí huy động vốn, giảm tỷ lệ nợ/vốn của doanh nghiệp.
+ Có ý nghĩa rất to lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong điều
kiện chưa tạo được tín nhiệm với các nhà cung ứng tài chính.
Đối với các doanh nghiệp Nhà nước thì việc tái đầu tư không chỉ phụ
thuộc vào khả năng sinh lợi của bản thân doanh nghiệp mà còn phụ thuộc vào
chính sách khuyến khích tái đầu tư của Nhà nước.
Đặc biệt, đối với các công ty cổ phần thì việc để lại lợi nhuận liên quan
đến một số yếu tố khá nhạy cảm. Khi công ty để lại một phần lợi nhuận để tái
đầu tư, tức là không dùng số cổ phần đó để chia lãi cổ phần thì sẽ làm giảm
tính hấp dẫn của cổ phiếu trong ngắn hạn do cổ đông chỉ nhận được một phần
cổ tức nhỏ hơn. Tuy nhiên, lúc đó giá trị ghi sổ của các cổ phiếu sẽ tăng lên,
và do đó sẽ khuyến khích các cổ đông giữ cổ phiếu lâu dài.

Nói chung, quy mô của nguồn vốn này phụ thuộc vào hai nhân tố chủ
yếu là tổng số lợi nhuận thu được trong kỳ kinh doanh và chính sách phân
phối lợi nhuận của doanh nghiệp .
14
c) Phát hành cổ phiếu mới
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp có thể tăng cường
nguồn vốn bằng cách phát hành cổ phiếu mới. Hình thức huy động này có đặc
điểm cơ bản là tăng vốn mà không làm tăng nợ của doanh nghiệp bởi những
người sở hữu cổ phiếu trở thành cổ đông của doanh nghiệp.
Cổ phiếu là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp đối với
thu nhập ròng và tài sản của công ty cổ phần. Những người nắm giữ cổ phiếu
được gọi là cổ đông.
Cổ đông có quyền tham gia quản lý và điều khiển các hoạt động của
công ty. Tuy nhiên, đó chỉ là lý thuyết bỏi vì thông thường một công ty cổ
phần có một số lượng lớn cổ đông, nên mỗi cổ đông chỉ có một quyền lực
giới hạn trong việc bỏ phiếu hoặc chỉ định thành viên ban giám đốc.
Nói chung, có hai loại cổ phiếu cơ bản là cổ phiếu thông thường và cổ
phiếu ưu tiên.
Cổ phiếu thông thường
Cổ phiếu thông thường là loại cổ phiếu thông dụng nhất vì nó có những
ưu thế trong việc phát hành ra công chúng và trong quá trình lưu hành trên thị
trường chứng khoán. Cổ phiếu thông thường là chứng khoán quan trọng nhất
được trao đổi, mua bán trên thị trường chứng khoán, điều đó cũng đủ để
chứng minh tầm quan trọng của nó so với các công cụ tài chính khác.
Khi lựa chọn phương thức phát hành cổ phiếu thường, doanh nghiệp cần
phải quan tâm đến các yếu tố sau:
Giới hạn phát hành: Giới hạn phát hành là một quy định rằng buộc có
tính chất pháp lý lượng cổ phiếu tối đa mà công ty được quyền phát hành.
15
Đây là một trong các quy định của ủy ban chứng khoán Nhà nước nhằm kiểm

soát chặt chẽ các hoạt động phát hành và giao dịch chứng khoán.
Mệnh giá và thị giá: giá ghi trên mặt cổ phiếu gọi là mệnh giá, giá cả của
cổ phiếu trên thị trường được gọi là thị giá. Mệnh giá không chỉ được ghi trên
mặt cổ phiếu mà còn được ghi rõ trên giấy phép phát hành và sổ sách kế toán
của công ty. Tuy nhiên, mệnh giá chỉ có ý nghĩa khi phát hành cổ phiếu và
một khoảng thời gian ngắn sau khi phát hành. Thị giá phản ánh sự đánh giá
của thị trường đối với cổ phiếu, phản ánh lòng tin của các nhà đầu tư đối với
hoạt động của công ty.
Quyền hạn của cổ đông: các cổ đông nắm giữ cổ phiếu thông thường
chính là những người sở hữu công ty, do đó họ có quyền tham gia kiểm soát
và điều khiển các công việc của công ty, có quyền đối với tài sản và sự phân
chia tài sản hoặc thu nhập của công ty.
Vấn đề thôn tính: những người nắm giữ lượng cổ phiếu lớn nhất trong
công ty sẽ có quyền kiểm soát các hoạt động của công ty. Vì thế, khi phát
hành cổ phiếu mới thì các cổ đông cũ phải xem xét nguy cơ bị thôn tính, phải
tính đến tỷ lệ cổ phần tối thiểu cần thiết để để vẫn giữ vững quyền kiểm soát
công ty.
Cổ phiếu ưu tiên
Cổ phiếu ưu tiên là loại cổ phiếu ít thông dụng hơn so với cổ phiếu thông
thường, nó chỉ chiếm một số lượng nhỏ trong tổng số cổ phiếu được phát
hành. Cổ phiếu ưu tiên có đặc điểm là nó thường có cổ tức cố định. Người
chủ của cổ phiếu này có quyền được thanh toán lãi trước các cổ đông thông
thường. Nếu số lãi chỉ đủ để trả cổ tức cho các cổ đông ưu tiên thì các cổ
đông thường sẽ không được nhận cổ tức. Việc giải quyết chính sách cổ tức
được nêu rõ trong điều lệ của doanh nghiệp.
16
Hình thức huy động vốn bằng việc phát hành cổ phiếu có ưu điểm lớn là
tập hợp được lượng vốn lớn ban đầu và dễ tăng vốn trong quá trình sản xuất
kinh doanh, quyền sở hữu tách rời quyền sử dụng một cách tương đối nên bộ
máy quản trị doanh nghiệp được toàn quyền chủ động sử dụng có hiệu quả

nguồn vốn này.
Tuy nhiên, hình thức huy động này cũng có những hạn chế nhất định.
Không phải mọi doanh nghiệp đều được khai thác nguồn vốn này mà chỉ
những loại hình doanh nghiệp được Nhà nước cho phép mới được phát hành
cổ phiếu. Mặt khác, hình thức huy động vốn này có thể làm cổ tức giảm cho
nên doanh nghiệp phải có quy mô lớn, hứa hẹn lợi nhuận cao mới dễ bán
được cổ phiếu. Vấn đề mất quyền kiểm soát cũng là một yếu tố khá nhạy cảm
trong việc phát hành cổ phiếu mới.
1.2.1.2. Nguồn vốn nợ
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp cần không ngừng
tăng cường nguồn vốn. Tuy nhiên, không phải lúc nào nguồn vốn chủ sỏ hữu
cũng đáp ứng đủ cho nhu cầu của doanh nghiệp. Mặt khác, nguồn vốn chủ sỏ
hữu cũng có những hạn chế nhất định. Do đó, doanh nghiệp cần phải xem xét
đến nguồn vốn nợ để tài trợ cho các hoạt động của mình.
Có rất nhiều cách để phân loại nguồn vốn nợ, tuy nhiên chung nhất có
thể chia nguồn vốn này thành các loại chính sau: tín dụng ngân hàng, tín dụng
thương mại, phát hành trái phiếu công ty, tín dụng thuê mua, vay của cán bộ
công nhân viên trong doanh nghiệp.
a) Nguồn vốn tín dụng ngân hàng
Trong nền kinh tế thị trường, rất ít doanh nghiệp có thể hoạt động hiệu
quả nếu chỉ dựa trên nguồn vốn chủ sở hữu. Để đảm bảo nguồn tài chính cho
17
quá trình sản xuất kinh doanh, vốn vay ngân hàng là một trong những nguồn
quan trọng nhất.
Các doanh nghiệp thường tìm đến nguồn vốn tín dụng ngân hàng với
những mục đích khác nhau như: bù đắp nhu cầu vốn lưu động, đầu tư tài sản
cố định và phát triển công nghệ theo chiều sâu... Tương ứng với các mục đích
sử dụng đó, vốn vay ngân hàng được phân loại theo thời hạn vay gồm: vay
ngắn hạn (dưới 1 năm), vay trung hạn (từ 1 đến 5 năm), vay dài hạn (từ 5 năm
trở lên). Tuy nhiên, ở mỗi nước thì có những tiêu chuẩn khác nhau được sử

dụng để phân loại như: ngành kinh tế, lĩnh vực phục vụ, hình thức đảm bảo
tiền vay...
Không một doanh nghiệp nào có thể tồn tại vững chắc trên trị trường nếu
không vay vốn ngân hàng. Tuy nhiên, việc tiếp cận với nguồn vốn này cũng
không phải dễ. Doanh nghiệp thường vấp phải những khó khăn như điều kiện
tín dụng, việc kiểm soát của ngân hàng hay chi phí sử dụng vốn (lãi suất).
Điều kiện tín dụng: Các doanh nghiệp muốn vay tại các ngân hàng
thương mại cần đáp ứng được những yêu cầu đảm bảo an toàn tín dụng của
ngân hàng. Doanh nghiệp phải xuất trình hồ sơ vay vốn và những thông tin
cần thiết mà ngân hàng yêu cầu. Trước tiên, ngân hàng phải phân tích hồ sơ
xin vay vốn, đánh giá các thông tin liên quan đến dự án đầu tư hoặc kế hoạch
sản xuất-kinh doanh của doanh nghiệp vay vốn.
Các điều kiện bảo đảm tiền vay: Khi doanh nghiệp xin vay vốn, nói
chung các ngân hàng thường yêu cầu doanh nghịêp đi vay phải có các bảo
đảm tiền vay, phổ biến nhất là hình thức thế chấp hoặc cầm cố tài sản. Yêu
cầu này đã làm cho nhiều trường hợp bên đi vay không thể đáp ứng được các
điều kiện vay, kể cả thủ tục về pháp lý, giấy tờ. Do vậy, doanh nghiệp cần
tính đến yếu tố này khi tiếp cận với nguồn vốn tín dụng ngân hàng.
18
Sự kiểm soát của ngân hàng: Khi một ngân hàng cho doanh nghiệp vay
vốn, ngân hàng đó sẽ thu thập thông tin nhằm kiểm soát doanh nghiệp về mục
đích và tình hình sử dụng vốn vay. Sự kiểm soát này có thể gây khó chịu cho
doanh nghiệp nhưng nhìn chung nó cũng tránh được những rủi ro cho doanh
nghiệp trong vấn đề sử dụng vốn.
Lãi suất vay vốn: Lãi suất vay vốn phản ánh chi phí sử dụng vốn. Nếu lãi
suất vay vốn quá cao thì doanh nghiệp sẽ không có điều kiện mở rộng sản
xuất kinh doanh do chi phí sử dụng vốn lớn, làm ảnh hưởng đến thu nhập của
doanh nghiệp.
b) Nguồn vốn tín dụng thương mại
Bên cạnh nguồn vốn ngân hàng, doanh nghiệp thưòng khai thác nguồn

vốn tín dụng thương mại .Nguồn vốn này hình thành một cách tự nhiên trong
quan hệ mua bán chịu, mua bán trả chậm hay trả góp. Chi phí của việc sử
dụng các nguồn vốn tín dụng thể hiện qua lãi suất của khoản vay, đó là chi phí
lãi vay, sẽ được tính vào giá thành sản phẩm hay dịch vụ. Đối với doanh
nghiệp, tài trợ bằng nguồn vốn tín dụng thương mại là một phương thức rẻ,
tiện dụng, linh hoạt trong kinh doanh và còn tạo khả năng mở rộng các quan
hệ hợp tác kinh doanh một cách lâu bền. Tuy nhiên khi quy mô tài trợ là quá
lớn thì nguồn vốn này cũng mang rất nhiều rủi ro.
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp thường sử dụng
công cụ tín dụng thương mại là thương phiếu - một loại giấy ghi nhận nợ.
Thương phiếu là một công cụ có tính thanh khoản cao, khi doanh nghiệp có
nhu cầu gấp về vốn thì có thể đem thương phiếu tới ngân hàng để chiết khấu
thông qua nghiệp vụ chiết khấu tại ngân hàng.
c) Phát hành trái phiếu công ty
19
Trái phiếu là tên gọi chung của giấy vay nợ dài hạn và trung hạn bao
gồm: trái phiếu chính phủ và trái phiếu công ty. Khi doanh nghiệp có nhu cầu
vay vốn trên thị trường, doanh nghiệp có thể phát hành trái phiếu công ty. Tuy
nhiên, trước khi phát hành doanh nghiệp phải lựa chọn loại trái phiếu sao cho
phù hợp với điều kiện cụ thể của doanh nghiệp và thị trường tài chính. Việc
lựa chọn trái phiếu có ảnh hưởng đến chi phí trả lãi, cách thức trả lãi, khả
năng lưu hành và tính hấp dẫn của trái phiếu. Hiện nay, trên thị trường tài
chính nhiều nước thường lưu hành một số loại trái phiếu sau:
20
Trái phiếu có lãi suất cố định
Loại trái phiếu này có lãi suất được ghi ngay trên mặt trái phiếu và không
thay đổi trong suốt kỳ hạn của nó. Như vậy cả doanh nghiệp (người đi vay) và
người giữ trái phiếu (người cho vay) đều biết rõ mức lãi suất của khoản nợ
trong suốt thời gian tồn tại (kỳ hạn) của trái phiếu.
Để huy động vốn trên thị trường bằng trái phiếu, phải tính đến mức độ

hấp dẫn của trái phiếu. Tính hấp dẫn của trái phiếu phụ thuộc vào các yếu tố
như: lãi suất của trái phiếu, kỳ hạn của trái phiếu, uy tín của doanh nghiệp.
Đôi khi các doanh nghiệp cũng nên quan tâm đến sức mua của dân chúng để
có thể phát hành với mệnh giá cho phù hợp.
Trái phiếu có lãi suất thay đổi
Lãi suất của loại trái phiếu này thực ra phụ thuộc vào một số nguồn quan
trọng khác. Nó được phát hành trong điều kiện mức lạm phát khá cao và lãi
suất không ổn định. Như vậy do biến động của lạm phát kéo theo sự dao động
của lãi suất thực mà một số nhà đầu tư có thể có được lợi nhuận từ trái phiếu
này. Tuy nhiên, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn về lập kế hoạch tài chính khi
không thể biết chắc chắn về chi phí lãi vay của trái phiếu.
Trái phiếu có thể thu hồi
Doanh nghiệp có thể phát hành loại trái phiếu này sau đó mua lại vào một
thời điểm nào đó. Doanh nghiệp phải thông báo và quy định rõ về thời hạn và
giá cả khi doanh nghiệp chuộc lại trái phiếu. Như vậy doanh nghiệp có thể điều
chỉnh nguồn vốn của mình thông qua mua lại loại trái phiếu này.
Chứng khoán có thể chuyển đổi được
Để tăng tính hấp dẫn, giảm rủi ro của trái phiếu với người nắm giữ,
doanh nghiệp đã phát hành loại trái phiếu cho phép có thể chuyển đổi thành
21
số lượng nhất định các cổ phiếu thường. Ngoài ra, người đầu tư còn có thể
nắm giữ một loại giấy bảo đảm để được phép mua một lượng cổ phiếu thường
theo giá cả và thời gian xác định.
d) Tín dụng thuê mua
Tín dụng thuê mua là một hình thức tài trợ tín dụng thông qua việc cho
thuê các loại tài sản như máy móc, thiết bị...
Đây là một phương thức giao dịch khá lâu đời, song nhờ việc sáng tạo ra
nhiều hình thức giao dịch mới nên nó ngày càng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt
tại các nước có nền kinh tế phát triển.
Tín dụng thuê mua có 2 hình thức là thuê hoạt động và thuê tài chính.

Thuê hoạt động: là hình thức tín dụng thuê mua ngắn hạn. Thuê hoạt
động có các đặc điểm chính là: thời gian thuê thường ngắn hơn thời gian tồn
tại hữu ích của tài sản, các bên có thể huỷ ngang hợp đồng mà chỉ cần báo
trước trong môt thời gian ngắn, người thuê chỉ phải trả tiền thuê theo thoả
thuận, còn người cho thuê phải chịu các chi phí về vận hành, bảo trì của tài
sản cũng như các hao mòn vô hình.
Thuê tài chính: là hình thức tín dụng thuê mua dài hạn. Theo phương
thức này, người cho thuê thường mua tài sản, thiết bị mà người thuê cần và đã
thương lượng từ trước các điều kiện mua tài sản đó với nhà cung cấp hoặc
người cho thuê cung cấp tài sản của họ cho người thuê. Thời gian thuê chiếm
phần lớn đời sống hữu ích của tài sản. Các chi phí vận hành, bảo trì, bảo
hiểm, thuế liên quan đến tài sản và mọi rủi ro đều do người thuê chịu. Tổng số
tiền thuê mà người thuê phải trả trong suốt quá trình thuê thường đủ để bù đắp
giá gốc của tài sản.
22
Tín dụng thuê mua có rất nhiều lợi ích đối với người thuê, là một phương
thức tài trợ rất hiệu cho doanh nghiệp:
- Người thuê có thể gia tăng năng lực sản xuất trong những điều kiện
hạn chế về vốn đầu tư vào máy móc, thiết bị.
- Giúp doanh nghiệp không bị ứ đọng về vốn trong tài sản cố định
- Là phương thức rút ngắn thời gian triển khai đầu tư, đáp ứng kịp thời
các cơ hội kinh doanh.
- Giúp doanh nghiệp hiện đại hoá sản xuất theo kịp tốc độ phát triển của
công nghệ mới.
- Đối với những quốc gia không quy định vốn hoá tài sản thuê thì tín
dụng thuê mua không gây ảnh hưởng bất lợi tới các tỷ số tài chính của doanh
nghiệp.
- Tín dụng thuê mua giúp doanh nghiệp tiết kiệm nhờ thuế do tiền thuê
làm giảm thu nhập chịu thuế.
e) Vay của cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp

Đây là một phương thức tín dụng cổ điển nhưng vẫn tồn tại cho đến tận
bây giờ do các ưu điểm của nó:
Thứ nhất: giúp doanh nghiệp huy động được vốn nhanh chóng do chỉ cần
huy động ngay trong doanh nghiệp.
Thứ hai: đây là một hình thức tín dụng rẻ do lãi suất trả cho người cho
vay - cán bộ công nhân viên thấp hơn lãi suất khi doanh nghiệp vay ngân
hàng.
23
Thứ ba: tạo mối quan hệ gắn bó chặt chẽ giữa doanh nghiệp với cán bộ
công nhân viên.
Tuy nhiên, phương thức này cũng có các nhược điểm như: khối lượng
huy động nhỏ, thời hạn vay thường ngắn, phụ thuộc nhiều vào thu nhập của
cán bộ công nhân viên.
1.2.2. Cơ chế sử dụng vốn
1.2.2.1. Quản lý vốn lưu động
Quản lý vốn lưu động bao gồm các nội dung chủ yếu là: quản lý tiền mặt,
quản lý các khoản phải thu, quản lý dự trữ, tồn kho.
a) Quản lý dự trữ, tồn kho
Trong quá trình luân chuyển của vốn lưu động phục vụ cho quá trình sản
xuất kinh doanh thì việc tồn tại vật tư, hàng hoá dự trữ, tồn kho là những bước
đệm cần thiết cho quá trình hoạt động bình thường của doanh nghiệp. Hàng
hoá tồn kho có 3 loại: nguyên vật liệu thô phục vụ cho quá trình sản xuất kinh
doanh, sản phẩm dở dang và thành phẩm.
Hàng hoá dự trữ đối với các doanh nghiệp bao gồm 3 bộ phận như trên
nhưng thông thường vấn đề quan trọng nhất trong quản lý dự trữ của doanh
nghiệp là nguyên vật liệu dự trữ cho sản xuất. Nguyên vật liệu dự trữ không
trực tiếp tạo ra lợi nhuận nhưng nó có vai trò rất lớn để quá trình sản xuất
kinh doanh bình thường.
Có nhiều phương pháp để quản lý nguyên vật liệu dự trữ, nhưng phổ biến
nhất là 2 phương pháp: phương pháp cổ điển (mô hình EOQ) và phương pháp

dự trữ bằng 0.
Mô hình EOQ
24
Mô hình này được dựa trên giả định là những lần cung cấp hàng hoá là
bằng nhau.
Theo mô hình này, để tổng chi phí dự trữ là thấp nhất thì khối lượng đặt
hàng mỗi lần là:
Q* =
1
2
2
C
DC
Trong đó: Q* là lượng hàng đặt mỗi lần
D là toàn bộ lượng hàng hoá cần sử dụng trong một năm
C
1
là chi phí lưu kho đơn vị
C
2
là chi phí mỗi lần đặt hàng
Bên cạnh việc xác định khối lượng nguyên vật liệu mỗi lần đặt, doanh
nghiệp còn cần xác định thời điểm đặt hàng. Thời điểm đặt hàng mới được
xác định bằng số lượng nguyên vật liệu sử dụng mỗi ngày nhân với độ dài của
thời gian giao hàng.
Tuy nhiên, nguyên vật liệu sử dụng mỗi ngày không phải là số cố định
mà chúng biến đổi không ngừng. Do đó, để đảm bảo tính ổn định cho việc sản
xuất kinh doanh thì doanh nghiệp cần phải duy trì một lượng hàng tồn kho dự
trữ an toàn, lượng này phụ thuộc vào tình hình cụ thể của doanh nghiệp.
Lượng dự trữ an toàn là lượng hàng hoá dự trữ thêm vào lượng dự trữ tại thời

điểm đặt hàng.
Phương pháp dự trữ bằng 0
Phương pháp này được hãng Toyota của Nhật áp dụng vào những năm
30 của thế kỷ trước, sau đó đã lan truyền sang các hãng khác của Nhật, sang
Tây Âu và Bắc Mỹ. Theo phương pháp này, các doanh nghiệp trong một số
25