PHUONG PHAP DAY HOC HOA HOC 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (506.19 KB, 79 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI GIẢNG

PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HÓA HỌC

(45 tiết)

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Chương 2: NHIỆM VỤ DẠY HỌC HÓA HỌC Ở 
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

§2.1. KHÁI QUÁT VỀ NHIỆM VỤ CỦA MƠN HĨA 
HỌC VÀ VIỆC DẠY HỌC HĨA HỌC

§2.2 VAI TRỊ CỦA HĨA HỌC TRONG VIỆC HÌNH 
THÀNH THẾ GIỚI QUAN DUY VẬT BIỆN CHỨNG

VÀ NHÂN SINH QUAN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
§2.3 PHÁT TRIỂN NHỮNG NĂNG LỰC NHẬN 
THỨC CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC

HÓA HỌC

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Chương 2: NHIỆM VỤ DẠY HỌC HÓA HỌC Ở 
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

§2.1. KHÁI QT VỀ NHIỆM VỤ CỦA MƠN HĨA 
HỌC VÀ VIỆC DẠY HỌC HĨA HỌC

2.1.I. VỊ TRÍ VAI TRỊ MƠN HĨA HỌC TRONG 
VIỆC THỰC HIỆN MỤC TIÊU ĐÀO TẠO CỦA

TRƯỜNG THCS

- Hóa học có vai trị to lớn trong SX đời sống, trong 
cơng cuộc XD và bảo vệ đất nước.

- Rất quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo 
của nhà trường PT

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

nhà trường có vài trị quyết định đối với chất lượng
dạy học môn học.

- Mục tiêu giáo dục PT là gì?
(Sinh viên đọc giáo trình)

+ Phát triển tồn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, 
thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản nhằm hình thành 
nhân cách con người Việt Nam XHCN.

+ Xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân

+ Chuẩn bị cho HS tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc 
sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Mục tiêu chung của giáo dục cơ sở

(Sinh viên đọc giáo trình)

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

nhân cách của người Việt Nam XHCN
+ Có học vấn PT cơ bản

+ Có những hiểu biết cần thiết về kĩ thuật, hướng 
nghiệp

+ Có thể tiếp tục học THPT, THCN, học nghề hoặc đi 
vào cuộc sống lao động.

Học xong THCS HS có những năng lực chủ yếu nào?
(Sinh viên đọc giáo trình và trả lời)

+ Năng lực thích ứng với thay đổi trong thực tiễn để 
tự chủ, tự lập trong lao động, trong cuộc sống

+ Hịa nhập với mơi trường nghề nghiệp

+ Có năng lực hành động trên cơ sở kiến thức đã học
+ Học để làm việc, trên cơ sở học để biết

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

nhiệm cùng gia đình và tập thể, cộng đồng

+ Có năng lực tự học, cụ thể là hiếu học, ham thích 
tiếp thu và tìm tòi cái mới, biết cách tự học và học 
suốt đời.

Nêu những nhiệm vụ then chốt của mơn học hóa học 
ở bậc TH và ĐH trong việc đào tạo nguồn nhân lực.
(Sinh viên nghiên cứu giáo trình và trả lời)

+ Đào tạo nghề có chun mơn về hóa học phục vụ 
cho sự phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt cho cơng 
cuộc hóa học hóa đất nước.

+ Góp phần vào việc đào tạo chung cho nguồn nhân

lực, coi học vấn hóa học như một bộ phận hỗ trợ

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

cơng dân tương lai có ý thức về vai trị của hóa học
trong đời sống, sản xuất, khoa học của xã hội hiện

đại, hình thành các giá trị tư tưởng, đạo đức, lối sống 
phù hợp với mục tiêu giáo dục chung và thích hợp

vời trình độ lứa tuổi của học sinh.

2.1.II. NHỮNG NHIỆM VỤ CƠ BẢN CỦA VIỆC 
DẠY HỌC HÓA HỌC

Nêu những nhiệm vụ cơ bản của việc dạy học hóa học
(SV nghiên cứu giáo trình và trả lời)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

1. Nhiệm vụ trí dục phổ thơng, kĩ thuật tổng hợp
Trình bày những nhiệm vụ trí dục phổ thơng, kĩ 
thuật tổng hợp

a. Nhiệm vụ trí dục của mơn hóa học ở bậc THCS
- HS có được một hệ thống kiến thức PT, cơ bản, 
thiết thực đầu tiên về hóa học bao gồm những khái 
niệm cơ bản, định luật, học thuyết, một số chất hóa 
học quan trọng

- Hình thành một số kĩ năng thao tác với chất hóa 
học, với thiết bị đơn giản. Biết quan sát, giải thích 
một số hiện tượng hóa học trong tự nhiên. Biết

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Cung cấp một số khái niệm đơn giản về kĩ thuật 
tổng hợp và nghề nghiệp hóa học

Nêu những thành phần chủ yếu trong hệ thống kiến 
thức và kĩ năng cơ sở của mơn hóa học ở THCS
(SV nghiên cứu giáo trình và trả lời)

- Những khái niêm, định luật, lí thuyết mở đầu của 
hóa học; mở đầu về cấu tạo chất, nguyên tử,

nguyên tố hóa học, phân tử, đơn chất, hợp chất, 
phản ứng hóa học, cthh, pthh, mol, hóa trị, định 
luật bảo tồn khối lượng

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Kiến thức về một số hợp chất hữu cơ phổ biến và 
quan trọng nhất.

b. Nhiệm vụ cơ bản của việc dạy học hóa học ở 
trường THPT

Trình bày những nhiệm vu cơ bản của việc dạy học 
hóa học ở trường THPT

(SV nghiên cứu giáo trình và trả lời)

- Trang bị cho HS những cơ sở khoa học của hóa học 
ở mức độ cần thiết để họ có thể đi vào cuộc sống

hoặc tiếp tục học lên bậc đại học hoặc các trường các 
trường chuyên nghiệp

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

tượng nghiên cứu)

-Hình thành cho HS một số kĩ năng: thao tác với các
chất hóa học và dụng cụ thí nghiệm đơn giản; quan 
sát và giải thích một số hiện tượng hóa học, biết giải 
các loại bài tốn điển hình theo chương trình.

- Trang bị cho HS những kiến thức kĩ thuật tổng hợp 
về hóa học

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

2. Nhiêm vụ phát triển tiềm lực trí tuệ cho HS

Trình bày những nhiệm vụ phát triển tiềm lực trí tuệ 
cho học sinh

(SV nghiên cứu giáo trình và trả lời)

Rèn luyện năng lực nhận thức và năng lực hành 
động cho HS

+ Phát triển năng lực quan sát, trí tưởng khoa học.
+ Rèn luyện các thao tác tư duy trong học tập hóa 
học (phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu, khái 
qt hóa, trừu tượng hóa,…), các hình thức tư duy 
(phán đốn, suy lí, qui nạp và diễn dịch,…). Phát huy 
năng lực tư duy logic và tư duy biện chứng.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

óc sáng tạo.

+ Phát hiện và bồi dưỡng các HS có năng khiếu đối 
với bộ môn.

3. Nhiệm vụ giáo dục xã hội chủ nghĩa

Trình bày những nhiệm vụ giáo dục tư tưởng, đạo đức 
chủ nghĩa xã hội cho HS

a. Hình thành thế giới quan duy vật biện chứng
b. Giáo dục đạo đức, xây dựng tư cách và trách 
nhiệm cơng dân

- Hình thành thế giới quan duy vật biện chứng:

+ Là làm sáng tỏ một số khái niệm quan trọng của thế 
giới quan duy vật khoa học.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

+ Tính thống nhất vật chất của thế giới
+ Vật chất có trước, ý thức có sau,

+ Khả năng nhận thức được thế giới,

+ Qui luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối 
lập

+ Qui luật chuyển hóa từ những thay đổi về lượng 
dẫn đến những thay đổi về chất.

+ Qui luật phủ định của phủ định

Giáo dục đạo đức, xây dựng tư cách và trách 
nhiệm cơng dân:

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tóm lại 3 nhiệm vụ có mối quan hệ chặt chẽ. Thơng 
qua con đường trí dục mà giúp phát triển năng lực 
nhận thức một cách toàn diện và giáo dục tư tưởng 
đạo đức.

- Đạo đức là kết quả tất yếu của sự hiểu biết
§2. VAI TRỊ CỦA HĨA HỌC TRONG VIỆC

HÌNH THÀNH THẾ GIỚI QUAN DUY VẬT BIỆN 
CHỨNG VÀ NHÂN SINH QUAN XÃ HỘI CHỦ 
NGHĨA

Vai trị của hóa học trong việc hình thành thế giới 
quan duy vật biện chứng và nhân sinh quan XHCN
- Hóa học là mơn học nghiên cứu về cấu tạo và sự 
biến đổi của các chất sẽ giúp cho người học nhận

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

triển của nó và chính vì thế góp phần đáng kể vào 
việc hình thành thế giới quan duy vật biện chứng

cho HS đồng thời giúp cho việc bồi dưỡng nhân sinh 
quan XHCN

I. Hình thành thế giới quan duy vật biện chứng
1. Thế giới là vật chất

a. Khái niệm triết học vật chất

- Chương trình bộ mơn hóa học ở phổ thơng:

+ Đã làm sáng tỏ một số khái niệm quan trọng của 
thế giới quan duy vật biện chứng: vật chất, chất, tính 
thống nhất vật chất của thế giới, mối liên hệ tổng

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

b. Tính thống nhất vật chất của thế giới
c. Sự vận động của vật chất

2. Khả năng nhận thức được thế giới

- Hóa học cung cấp nhiều ví dụ chứng tỏ con người 
có thể nhận thức được thế giới dần dần và ngày 
càng sâu sắc.

3. Những qui luật cơ bản của phép biện chứng duy 
vật

a. Qui luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối 
lập

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

những biến đổi về thành phần định lượng

- Định luật tuần hồn các ngun tố hóa học là biểu 
hiện rõ nhất của qui luật biên chứng “lượng đổi

chất đổi”

II. GIÁO DỤC QUAN ĐIỂM VÔ THẦN KHOA

HỌC

- Trình bày những nội dung giáo dục vơ thần khoa 
học

1. Vạch trần tính chất phản động, giải thích bản chất 
thế giới theo quan điểm duy tâm thần bí

2. Vạch trần những luận điệu phản khoa học của

những thế lực phản động kìm hãm sự phát triển của 
khoa học hóa học.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

gây mê tín dị đoan cịn rơi rớt và lẫn quất trong đời 
sống tinh thần của nhân dân (bói tốn, đồng cốt, trò 
phù thủy…)

4. Làm cho HS thấy rõ sức mạnh của khoa học nói 
chung, của hóa học nói riêng.

III. GIÁO DỤC LÒNG YÊU NƯỚC, TINH THẦN 
QUỐC TẾ, CÁC PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC

- Mơn hóa học phải góp phần bồi dưỡng nhân sinh 
quan XHCN cho HS, trong đó quan trọng là lịng 
u nước, tinh thần quốc tế và các phẩm chất đạo 
đức của người lao động mới.

1. Giáo dục lòng yêu nước

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

- Những thành tích và sự lớn mạnh của ngành khoa 
học hóa học và cơng nghiệp hóa chất ở nước ta trải 
qua các thời kì xây dựng và phát triển.

- Giáo dục lòng yêu nước găn liền với yêu cầu giáo 
dục tinh thần sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc, lòng căm thù 
những tội ác dùng chất độc hóa học, bom napan, vũ 
khí hạt nhân,…

2. Giáo dục tinh thần quốc tế

3. Giáo dục phẩm chất đạo đức, tư cách và trách 
nhiệm cơng dân

IV. PHƯƠNG PHÁP HÌNH THÀNH THẾ GIỚI 
QUAN VÀ GIÁO DỤC TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC 
CHO HỌC SINH

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

cứu tài liệu học tập trên cơ sở chương trình hóa 
học…

2. GV phải khéo léo, kiên nhẫn, tránh thái độ gị ép 
thơ bạo, kết hợp với việc giảng dạy nội khóa với

cơng tác hoạt động ngoại khóa

3. Kết hợp chặt chẽ việc hình thành thế giới quan 
duy vật biện chứng với việc giáo dục quan điểm 
khoa học vơ thần.

§3. PHÁT TRIỂN NHỮNG NĂNG LỰC NHẬN

THỨC CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC HÓA 
HỌC

I. VIỆC DẠY HỌC HÓA HỌC GÓP PHẦN PHÁT 
TRIỂN NĂNG LỰC NHẬN THỨC CỦA HỌC

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

- Phát triển trí nhớ và tư duy của HS

- Hình thành dần dần và có định hướng kĩ năng khái 
qt hóa về trí tuệ và thực hành thí nghiệm

- Phối hợp hợp lí các phương pháp và phương tiện 
dạy học để tích cực hóa tất cả các hoạt động của 
nhận thức, học tập về hóa học,…

- Tăng cường giáo dục động cơ học tập, làm thể hiện 
rõ dần dần và phát huy hứng thú nhận thức của HS 
đối với hóa học

- Xây dựng những điều kiện nâng cao tính tự giác, 
tính tích cực học tập của HS

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

- Phát triển năng lực tư duy

- Rèn luyện cho HS một số thao tác tư duy:
+ Phân tích, tổng hợp, so sánh, khái qt hóa

- Phương pháp hình thành những phán đốn mới:

+ Suy lí qui nạp, suy lí diễn dịch, suy lí tương tự

1. Phân tích và tổng hợp
+ Phân tích:

Là hoạt động tư duy phân chia một vật, một hiện

tượng ra các yếu, các bộ phận nhằm mục đích nghiên 
cứu chúng đầy đủ, sâu sắc, trọn vẹn hơn theo một

hướng nhất định. 
+ Tổng hợp:

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Tóm lại: Phân tích và tổng hợp là những yếu tố cơ bản 
của hoạt động tư duy thường được dùng trong khi

hình thành những phán đốn mới (qui nạp, diễn dịch, 
suy lí tượng tự) và ngay cả các thao tác tư duy khác 
như so sánh, trừu tượng hóa, khái quát hóa.

2. So sánh

- Là sự xác định những điểm giống nhau và khác nhau 
của sự vật, hiện tượng và của những khái niệm phản 
ánh chúng.

+ Thao tác so sánh phải kèm theo sự phân tích và tổng 
hợp.

Ví dụ: Phân tích tính chất của một chất, một hiện

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

xem các đối tượng cùng loại đó giống và khác nhau ở 
chỗ nào. Như vậy sự so sánh khơng những phân biệt 
và chính xác hóa khái niệm, mà cịn giúp hệ thống 
hóa chúng lại.

- Dùng hai cách so sánh:

+ So sánh tuần tự: Là nghiên cứu xong từng đối 
tượng rồi so sánh với nhau (áp dụng cho những 
trường hợp đối tương giống nhau).

Ví dụ: Nghiên cứu xong kim loại Al, rồi nghiên cứu 
kim loại Fe và so sánh với Al

+ So sánh đối chiếu:Là cách nghiên cứu hai đối

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Ví dụ: So sánh axit và base, oxit axit và oxit base, chất 
tinh khiết và hỗn hợp ,….hoặc so sánh những điểm 
giống nhau và khác nhau giữa các nhóm phi kim

- GV cần phải luyện tập cho HS kĩ năng so sánh.
3. Khái quát hóa

a. Định nghĩa: Là tìm ra những cái chung và bản chất 
trong số những dấu hiệu, tính chất và những mối 
liên hệ giữa chúng thuộc về một loại vật thể hoặc 
hiện tượng.

Ví dụ: Các axit HCl, H2SO4, HNO3 đều có gốc axit

(Cl, SO4, NO3) liên kết với nguyên tử H,… có thể 
thay thế bằng nguyên tử kim loại, có vị chua, làm 
đỏ q tím,…

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

H (hay ion H(+)), các dấu hiệu quan trọng khác 
nhưng khơng phải là bản chất. Ví dụ như H2 giải 
phóng trong phản ứng của nhiều kim loại tác dụng 
với axit.

b. Ba trình độ khái qt hóa

- Sự khái qt hóa cảm tính: Là sự khái qt hóa 
bằng kinh nghiệm, bằng các sự việc cụ thể khi HS 
quan sát trực tiếp những mẫu vật và hiện tương

riêng rẽ, trong đó các em nêu lên những dấu hiệu cụ 
thể bên ngồi. Đây là trình độ khái quát sơ đẳng của 
sự phát triển tư duy khái quát hóa và là nền tảng để 
có được trình độ khái qt hóa cao hơn.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

những cái không bản chất của sự vật hay hiện

tượng, dưới những hình tượng hay biểu tượng trực 
quan

- Sự khái quát hóa khái niệm hay khái quát hóa

khoa học: Là trình độ cao nhất của sự phát triển tư 
duy khái quát hóa.

c. Rèn luyện cho HS khả năng tư duy khái quát hóa
-Làm biến thiên những dấu hiệu không bản chất của
vật hay hiện tượng khảo sát, đông thời giữ không

thay đổi dấu hiệu bản chất

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

chỉ số của nguyên tố này là hóa trị của nguyên tố kia”. 
Qui tắc này khơng thể áp dụng cho những chất có

cơng thức CO2, SO3, CO, SO2, FeO.

Dấu hiệu bản chất ở đây “Tích của chỉ số và hóa trị 
của ngun tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của 
ngun tố kia và oxi ln có hóa trị II”.

- Chọn sự biến thiên hợp lí nhất nhằm nêu bật được 
dấu hiệu bản chất (luôn luôn tồn tại) và trừu tượng 
hóa dấu hiệu thứ yếu (biến thiên)

Ví dụ: Ta chỉ cần đưa ra hai chất Al2O3 và SO3 mà 
không cần đưa ra cả 5 chất Al2O3, Fe2O3, Cr2O3, 
CO2, SO3.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

0
0
0
t C
3 2
t C
3 2

t C

4 2 4 2 2

2KClO

2KCl + 3O

CaCO

CaO + CO

2KMnO

K MnO + MnO + O



“Phản ứng phân hủy là q trình trong đó một hợp 
chất ban đầu tạo thành hai hay nhiều chất mới” để 
tránh HS hiểu lầm. Người dạy có thể mở rộng thêm 
chất ban đầu là một hợp chất, chất tạo thành hai

hay nhiều chất có thể là đơn chất, có thể là hợp chất, 
cũng có thể vừa đơn chất vừa hợp chất.

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

cacbon nằm ngang hoặc thẳng đứng, thay đổi cách 
viết một số HS sẽ lúng túng

Qua ví dụ cho ta thấy HS chưa biết phân biệt dấu

hiệu bản chất với dấu hiệu không bản chất. Trong tư 
duy cịn có con đường mịn, cần phải phá bỏ qn

tính đó của tư duy, giúp HS nhận ra được dấu hiệu 
bản chất “viết theo kiểu nào đi nữa thì hóa trị của 
cacbon ln đảm bảo là 4”.

-Phải cho HS tự mình phát biểu được thành lời

nguyên tắc biến thiên và nêu lên đặc tính của những 
dấu hiệu khơng bản chất.

Chú ý: Luyện tập cho HS phát triển tư duy khái

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

bài, các chương của SGK.

4. Suy lí quy nạp (hay phép quy nạp)

Thế nào là phép quy nạp nêu ý nghĩa của nó?

- Là cách phán đốn dựa vào sự nghiên cứu nhiều 
hiện tượng, trường hợp đơn lẻ để đi tới kết luận 
chung, tổng quát về những tính chất, những mối 
quan hệ tương quan bản chất nhất và chung nhất.
(Nhận thức từ cái riêng biệt đến cái chung).

- Giúp cho kiến thức được nâng cao và mở rộng

Nêu những điều kiện cần thiết cho mỗi phép quy nạp? 
- Là sự tri giác cảm tính (quan sát, thí nghiệm) những 
tính chất và tương quan của các chất.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

- Những số liệu của thực nghiệm được phân tích, 
mơ tả, so sánh trên cơ sở đó đi tới kết luận chung.
Ví dụ: - Dựa trên nhiều hiện tượng riêng lẻ than

cháy trong oxi, phân hủy đường, kẽm tác dụng với 
axit clohiđric,…HS rút ra nhận xét chung: Các

chất ban đầu biến đổi có sự tạo thành chất mới, đó 
là biến đổi hóa học (là q trình biến đổi chất này 
thành chất khác)

- Nghiên cứu định luật tuần hoàn các ngun tố 
hóa học là một ví dụ rất rõ của phép quy nạp 
trong giảng dạy.

5. Suy lí diễn dịch (hay phép suy diễn)
a. Phép suy diễn

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

phép suy diễn?

- Là cách phán đoán đi từ nguyên lí chung đúng đắn 
tới một trường hợp riêng lẻ đơn nhất.

Ví dụ: Từ qui tắc, định luật, nguyên lí đi tới những 
cái riêng lẻ

- Có vai trị quan trọng trong việc nghiên cứu và 
giảng dạy hóa học

- Làm phát triển tư duy logic và phát huy tính tự lập

sáng tạo của HS

Vận dụng phương pháp suy diễn, có thể tiến hành theo 
những bước nào sau đây?

- Tiến hành theo 4 bước:

+ Nêu định luật, quy tắc hay khái niệm chung

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

chung đó có thể giải thích những trường hợp đơn nhất
riêng rẽ như thế nào?

+ Cho bài tập (hoặc ví dụ khác) để HS tự lập vận dụng 
phép suy diễn

+ Trình bày cho HS thấy, nhờ phép suy diễn, các nhà 
hóa học đã phát minh như thế nào?

b. Quy nạp và suy diễn

Trong dạy học hóa học hai phương pháp quy nạp và suy 
diễn phải được phối hợp như thế nào?

- Cần phải phối hợp đúng lúc, đúng chỗ cả hai phương 
pháp

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

6. Suy lí tượng tự (hay loại suy)

Thế nào là suy lí tượng tự (hay loại suy)?

- Là sự phán đoán đi từ cái riêng biệt này đến cái 
riêng biệt khác để tìm ra những đặc tính chung và 
những mối liên hệ có tính qui luật của các chất và 
hiện tượng

- Bản chất của phép loại suy là dựa vào sự giống 
nhau (tương tự) của hai vật thể hay hiện tượng về 
một số dấu hiệu nào đó mà đi đến kết luận về sự 
giống nhau của chúng cả về những dấu hiệu khác 
nữa.

- Mặc dầu có những hạn chế nhất định, nhưng

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

Vì tiết kiệm được thời gia học tập

Muốn vận dụng đúng đắn phương pháp loại suy, 
chúng ta cần chú ý đến những điều kiện nào?

- Hiểu nhiều và sâu những tính chất, bản chất, chủ 
yếu nhất của hai chất hay hiện tượng đem so sánh.

- Cần nắm vững cái gì là bản chất nhất, chủ yếu nhất.
- Cần biết cả những điểm giống nhau và những điểm 
khác giữa hai đối tương so sánh, khi đó loại suy càng 
dễ tránh được sai lầm.

§4. THỰC HIỆN NGUN LÍ GIÁO DỤC TRONG 
DẠY HỌC HĨA HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THƠNG
Nêu nội dung nguyên lí giáo dục trong dạy học ở

trường phổ thơng?

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

sản xuất, lí luận gắn với thực tiễn, giáo dục nhà 
trường kết hợp với giáo dục gia đình và xã hội”.
- Việc thực nguyên lí giáo dục trong dạy học hóa

học có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện ba 
nhiệm vụ cơ bản của quá trình dạy học

4.I. Trong hoạt động học tập nội khóa

- Kết hợp giáo dục với lao động sản xuất theo tinh 
thần kĩ thuật tổng hợp (sự kết hợp học với hành)
Nêu nội dung hoạt động học tập nội khóa

a. Cung cấp cho HS những kiến thức về cơ sở khoa 
học của nền sản xuất hóa học, coi như một trong 
những ngành cơng nghiệp hiện đại nhất.

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

chương trình hóa học phổ thơng

c. Tìm hiểu những thành tựu của hóa học, cơng 
nghiệp hóa học trong nước và thế giới.

d. Rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo thực hành về hóa học 
đặc biệt chú ý những kĩ năng, kĩ xảo có tính chất kĩ 
thuật tổng hợp

e. Tổ chức tham quan sản xuất.

Việc tìm hiểu những cơ sở khoa học của nền sản 
xuất hóa học, bên cạnh những kiến thức cơ bản về 
hóa học, truyền thụ cho HS những khái niệm cơ bản 
về kĩ thuật đại cương về hóa học thơng qua đó hình 
thành cho HS hệ thống những khái niệm cơ bản

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

- Khái niệm về sản phẩm của sản xuất hóa học

(thành phần, tính chất, ứng dụng của nó trong nền 
kinh tế quốc dân).

- Khái niệm về nguyên liệu (thành phần, tính chất, 
cách khai thác, làm giàu).

- Khái niệm về phản ứng hóa học
- Khái niệm về qui trình sản xuất

- Khái niệm về kĩ thuật của máy móc thiết bị 
(nguyên tắc, cấu tạo, cách vận hành).

- Khái niệm sơ lược về nghề nghiệp, về nguyên tắc tổ 
chức, bảo hiểm lao động trong sản xuất.

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

- Những ngành sản xuất quan trọng được đưa vào 
chường trình hóa học phổ thơng nghiên cứu, tìm 
hiểu ựng dụng: Năng lượng học, luyện kim, cấu tạo 
máy, sản xuất nông nghiệp, xây dựng, giao thông vận 
tải

4.II. Trong hoạt động ngoại khóa

Mục đích của hoạt động ngoại khóa, nêu các hoạt 
động ngoại khóa có thể có ở trường THCS?

- Xây dựng các nhóm tổ ngoại khóa.
- Tổ chức lao động cơng ích

- Tổ chức ngày hội hóa học
- Câu lạc bộ hóa học

- Thi học sinh giỏi hóa học

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

việc dạy học hóa học ở trường phổ thơng là:

- Nhiệm vụ trí dục, nhiệm vụ giáo dục, nhiệm vụ phát 
triển tiềm lực trí tuệ cho HS

- Ba nhiệm vụ này liên quan chặt chẽ với nhau: thơng 
qua con đường trí dục mà giúp phát triển năng lực

nhận thức một cách toàn diện, giáo dục thế giới quan 
khoa học và tư tưởng đạo đức cho HS.

Chương 3: NỘI DUNG VÀ CẤU TRÚC CỦA 
CHƯƠNG TRÌNH VÀ SÁCH GIÁO KHOA HĨA

HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG VIỆT NAM

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

của chương trình và sách giáo khoa hóa học ở trường 
phổ thơng (SV nhóm 2 soạn và trình bày)

§3.3. Cấu trúc chương trình hóa học trường phổ 
thơng. (SV nhóm 3 soạn và trình bày)

§3.4. Mối liên hệ của hóa học với các mơn học khác 
vấn đề tích hợp các mơn học. (SV nhóm 4 soạn và 
trình bày)

§3.5. Tích hợp một số nội dung giáo dục khác vào

chương trình hóa học. (SV nhóm 1 soạn và trình bày)
§3.6. Mối quan hệ giữa chương trình SGK, SBT cho 
HS, SHD cho GV, các tài liệu tham khảo. (SV nhóm 1 
soạn và trình bày)

3.1. NHỮNG NGUN TẮC LỰA CHỌN NỘI

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

GIÁO KHOA (SGK) HÓA HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ 
GIÁO KHOA (SGK) HĨA HỌC Ở TRƯỜNG

THƠNG.

Việc lưa chọn nội dung và cấu trúc chương trình sgk
hóa học ở trường phổ thông dựa trên những nguyên 
tắc cơ bản nào?

Đảm bảo tính khoa học

Tính sư phạm, tính thực tiễn

Giáo dục kĩ thuật tổng hợp, tính đặc trưng bộ mơn
3.1.I. Ngun tắc đảm bảo tính khoa học (tính cơ bản 
và tính hiện đại)

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

+ Điều kiện quan trọng để thực hiện nguyên tắc này
là tính hệ thống các kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo cơ sở
và mối liên hệ giữa chúng,…

Nguyên tắc bảo đảm tính khoa học hay nguyên tắc phù
hợp của tài liệu giáo khoa với khoa học bao gồm một 
số nguyên tắc bộ phận hẹp hơn là những nguyên tắc 
nào?

a. Nguyên tắc về vài trị chủ đạo của lí thuyết trong 
dạy hóa học.

b. Ngun tắc tương quan hợp lí của lí thuyết và sự 
kiện

c. Nguyên tắc tương quan hợp lí của lí thuyết và kĩ 
năng

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

Nội dung mơn học Hóa học phải mang tính giáo dục, 
phải góp phần thực hiện mục tiêu chủ yếu của trường 
phổ thơng.

- Nội dung sgk hóa học phổ thông phải:

+ Chứa đựng các sự kiện, các qui luật biện chứng của 
sự phát triển tự nhiên.

+ Các tư liệu phản ánh chính sách của Đảng, Nhà 
nước về cải tạo tự nhiên.

+ Làm sáng tỏ một cách liên tục và cụ thể thế giới 
quan, các chuẩn mực đạo đức xhcn của người lao 
động ở thời kì CN hóa HĐ hóa đất nước.

+ Chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc hóa học 
hóa đất nước

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

dị đoan, lợi dụng để sản xuất, sử dụng vũ khí hóa

học, vũ khí hạt nhân, vũ khi vi trùng, chống lại nhân 
dân, chống lại loài người trên toàn thế giới.

+ Chỉ rõ sự nguy hiểm của ma túy đầu con người 
nhất là đối với thế hệ trẻ.

3.1.III. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn và giáo 
dục kĩ thuật tổng hợp

- Xác định mối liên hệ thiết thực, chặt chẽ giữa tài

liệu sgk và cuộc sống với việc chuẩn bị cho HS đi vào 
lao động sx.

- Trong dạy học hóa học phải chứa đựng nội dung 
sau:

+ Những cơ sở của nền sx hóa học

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

+ Thể hiện tính hệ thống, có liên hệ lẫn nhau

+ Hệ thống kiến thức được lựa chọn đưa vào chương
+ Những kiến thức ứng dụng phản ánh mối liên của 
hóa học với cuộc sống.

+ Hệ thống những kiến thức làm sáng tỏ bản chất và 
ý nghĩa của hóa học với cơng nghiệp hóa và hiện đại 
hóa đất nước…

+ Những kiên thức về bảo vệ thiên nhiên môi trường
+ Tài liệu giáo khoa về hướng nghiệp

3.1.IV. Nguyên tắc bảo đảm tính sư phạm
Bao gồm các nguyên tắc bộ phận sau:

- Nguyên tắc phân tán các khó khăn

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

hệ với khả năng tích hợp.

Nguyên tắc đường thẳng và nguyên tắc đồng tâm

trình là hệ thống những kiến thức cơ bản nhất được 
tập hợp thành những vùng kiến thức: vùng khái

niệm, các vùng kiến thức này, nối tiếp nhau liên tục, 
tác động qua lại lẫn nhau, được sắp xếp lôgic và hệ 
thống, dựa trên cơ sở vững chắc của thế giới quan

duy vật biện chứng, đảm bảo tính khoa học, tính hiện 
đại và tính Việt Nam

- Nguyên tắc phát triển các khái niệm liên tục

+ Nguyên tắc này đặt ra việc mở rộng, và đào sâu nội 
dung các khái niệm thể hiện tính vừa sức

- Nguyên tắc đảm bảo tính lịch sử

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

- Hóa học là một bộ mơn khoa học vừa lí thuyết vừa

thực nghiệm

+ Có khả năng phát triển những năng lực nhận thức, 
việc nghiên cứu các khái niệm, các định luật và học 
thuyết có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển tư duy 
logic, năng lực khái quát

+ Nghiên cứu hóa học địi hỏi HS tư duy với những 
phần tử nhỏ bé của vật chất như phân tử, nguyên tử, 
ion, electron…Làm cho trí tượng khoa học của HS 
được rèn luyện và phát triển.

+ Các phương tiện trực quan nghe nhìn buộc giác

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

HS.

Vì vậy chương trình hóa học mới THCS hiện nay

được xây dựng dựa trên nguyên tắc đảm bảo tính cơ 
bản, khoa học hiện đại, thiết thực và đặc trưng bộ 
môn.

3.2. NHỮNG CƠ SỞ CỦA HÓA HỌC LÀ NỘI 
DUNG CHỦ YẾU CỦA CHƯƠNG TRÌNH VÀ

SÁCH GIÁO KHOA HĨA HỌC Ở TRƯỞNG PHỔ 
THÔNG

3.2.I. Những kiến thức cơ bản về hóa học

3.2.II. Tinh thần chủ đạo về mặt khoa học của 
chương trình hóa học phổ thơng.

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

3.2.I. Những kiến thức cơ bản về hóa học
3.2.I.1. Thế nào là kiến thức cơ bản

3.2.I.2. Những kiến thức cơ bản nhất về hóa học
- Hệ thống các kiến thức về nguyên tố hóa học, về

chất, về phản ứng hóa học, về cấu tạo các chất và các 
định luật hóa học, về các hệ phân tán, về các phương 
pháp nghiên cứu hóa học và hoạt động học tập, các 
kiến thức tổng hợp và hệ thống kiến thức có tính chất 
thế giới quan

3.2.II. Tinh thần chủ đạo về mặt khoa học của 
chương trình hóa học phổ thông

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

3.2.III. Nguyên tắc lựa chọn hệ thống các kiến thức

về các chất về các phản ứng hóa học

3.2.III.1. Hệ thống kiến thức về các chất

3.2.III.2. Hệ thống kiến thức về các phản ứng hóa học
3.3. CẤU TRÚC CHƯƠNG TRÌNH HĨA HỌC

TRƯỜNG PHỔ THƠNG

3.3.I. Ví trí của định luật và bảng hệ thống tuần 
hoàn, cấu tạo ngun tử và liên kết hóa học

3.3.I.1. Ví trí hợp lí

3.3.I.2. Trong thực tiễn đã thấy

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

Chương 4: HỆ THỐNG CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY 
HỌC HÓA HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
Mục tiêu: 1. – Nắm được định nghĩa phương pháp 
dạy học, cơ sở phân loại chúng, hệ thống các phương 
pháp dạy học.

-SV hiểu được thực trạng dạy học hóa học ở trường

THCS hiện nay và các phương hướng đổi mới 
phương pháp học hóa học

2. – Phương pháp: SV được rèn luyện về cách sử

dụng phương pháp quan sát thực tiễn trong điều tra 
thực trạng dạy và học hóa học.

§4.1. ĐINH NGHĨA VÀ PHÂN LOẠI CÁC 
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

- PP là một phạm trù rất quan trọng, có tính chất 
quyết định đối với mọi hoạt động.

- DH là một hoạt động rất phức tạp do đó PPDH 
cũng rất phức tạp và đa dạng

- Có hai định nghĩa thông dụng

- PP là cách thức, con đường, phương tiện để đạt tới 
mục đích nhất định, để giải quyết những nhiệm vụ 
nhất định.

- PP là hình thức của sự tự vận động bên trong của 
nội dung

-PP là tổ hợp cách thức hoạt động của thầy và trị
trong q trình dạy học, thầy chủ đạo trò chủ động 
nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ dạy học.

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

pháp dạy học là cách thức làm việc của thầy và của trò 
trong sự phối hợp thống nhất dưới sự chỉ đạo của thầy 
nhằm làm cho trị tự giác, tích cực, tự lực đạt tới mục

đích học tập”

Một số tác giả khác nhấn mạnh và nêu cụ thể mục 
đích dạy học ngay khi định nghĩa:

“Phương pháp dạy học là cách thức, con đường hoạt 
động của thầy và trò dưới sự chỉ đạo của thầy, nhằm 
làm cho trò nắm vững kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, phát 
triển năng lực nhận thức, hình thành thế giới quan 
khoa học và nhân sinh quan xã hội chủ nghĩa”

4.1.II. Phân loại các phương pháp dạy học

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

- Việc phân loại là một đề tài lí luận dạy học

- Chưa xây dựng được được một sự phân loại chung 
thống nhất

1. Sơ lược về cách phân loại PPDH
- Một số cách phân loại tiêu biểu

a. Dựa vào mục đích lí luận dạy học (trong mỗi giai 
đoạn của quá trình dạy học)

b. Dựa vào phương tiện truyền thông

c. Dựa vào đặc trưng hoạt động nhận thức của HS 
(tính chất hoạt động trí lực của HS)

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

e. Phương pháp dạy học cơ bản

2. Cơ sở phân loại các PPDH hóa học ở trường phổ 
thông

- Dựa đồng thời 4 cơ sở sau đây:

a. Mục đích lí luận dạy học của các khâu của quá 
trình dạy học

- Các PPDH khi nghiên cứu tài liệu mới

- Các PPDH cũng cố, hoàn thiện, vận dụng kiến 
thức, kĩ năng, kĩ xảo

- Các PPDH khi kiểm tra đánh giá, uốn nắn kiến 
thức, kĩ năng, kĩ xảo.

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

- Nhóm PPDH thực hành
- Nhóm PPDH dùng lời

c. Việc làm cụ thể của GV, HS trong quá trình dạy 
học

-Việc làm cụ thể được dùng như thuyết trình, biểu
diễn thí nghiệm minh họa, thí nghiệm nghiên cứu, 
đàm thoại, diễn giảng, đọc sách,…

d. Cách tổ chức logic bên trong của sự nhận 
thức-lĩnh hội của HS theo kiểu nội dung dạy học hay tính 
chất hoạt động trí lực của học sinh.

- Nội dung dạy học thực hành phải đi theo con

đường làm mẫu bắt chước (kiểu PPDH làm mẫu bắt 
chước)

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

- Dạy học thông báo tái hiện

- Dạy học kiểu nêu vấn đề-tìm tịi phát hiện

§4.2. HỆ THỐNG CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 
HÓA HỌC

4.2.I. Các PPDH khi nghiên cứu tài liệu mới (SV 
nghiên cứu bảng 2, 3, 4)

1. Các phương pháp trực quan
- Trình bày mẫu vật

- Biểu diễn thí nghiệm các phương tiện trực quan tạo 
hình.

- Tổ chức quan sát khi thực hành thí nghiệm và 
tham quan

- HS làm việc với các mẫu vật phân phát.

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

quan theo phương pháp nghiên cứu hoặc minh họa
2. Các phương pháp thực hành thí nghiệm

- Thí nghiệm biểu diễn của GV để minh họa

- Thí nghiệm của HS gồm thí nghiệm nghiên cứu, 
thí nghiệm minh họa

3. Các phương pháp dùng lời

- Cách trình bày của GV: Diễn giảng, trần thuật, 
đàm thoại, sử dụng sách giáo khoa, trình bày

giảng giải có nêu vấn đề gợi mở, đọc nhấn mạnh 
những chỗ cần khắc sâu, học thuộc. Dùng SGK để 
GV, HS trả lời các câu hỏi

4.2.II. Các PPDH khi cũng cố, hoàn thiện, vận dụng 
kiến thức, kĩ năng kĩ xảo

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

- Trình bày mẫu vật

- Biểu diễn thí nghiệm trực quan tạo hình, kể cả phim 
giáo khoa, phim video,…

- Dùng thí nghiệm biểu diễn dưới dạng bài tập hóa 
học

- Làm việc với mẫu vật phân phát: + quan sát, nhận 
xét, đánh giá, giải thích hiện tượng, khái quát hóa và 
rút ra kết luận.

2. Các phương pháp thực hành thí nghiệm

- Làm thí nghiệm thực hành mục đích cũng cố kiến 
thức.

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

- Diễn giảng và trần thuật (tổng kết chương, bài, học 
kì)

- Đàm thoại (ơn tập, cũng cố kiến thức)

- Dùng sách giáo khoa (ôn tập theo sách giáo khoa) 
lập bảng soạn đề cương theo tài liệu trong sách giáo 
khoa)

4.2.III. Các PPDH kiểm tra, đánh giá và uốn nắn kiến 
thức, kĩ năng, kĩ xảo

1. Các phương pháp trực quan

- Biểu diễn thí nghiệm các phương tiện trực quan đồ 
dùng dạy họ.

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

2. Các phương pháp thực hành

- Học sinh làm thí nghiệm kiểm tra

- Bài kiểm tra thực hành có thể làm lại những thí

nghiệm đã được làm hoặc đã được quan sát, khi học 
bài mới, khi ôn tập

- Giải bài tập hóa học

3. Các phương pháp dùng lời 
-Kiểm tra nói

+ HS trả lời các câu hỏi cho sẵn

+ Kiểm tra theo hình thức đàm thoại cả lớp

+ Làm bài tập tại chỗ và giải các bài tốn hóa học
-Kiểm tra viết

+ Kiểm tra viết thời gian ngắn 10 → 15 phút

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

chương, một học kì

- Điền vào phiếu kiểm tra chuẩn bị sẵn theo phương 
pháp trắc nghiệm

§4.3. NHỮNG YÊU CẦU CHUNG ĐỐI VỚI 
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HÓA HỌC.

4.3.I. Tiêu chuẩn chung

-Tiêu chuẩn cao nhất để đánh giá hiệu quả sư phạm
của PPDH là đáp ứng được mục đích của nhà trường 
và thực hiện tốt những nhiệm vụ của việc dạy học

Hóa học khơng?

- Có thực hiện tốt những nhiệm vụ của việc dạy học 
không?

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

- Giữa PPD và PPH

- Giữa truyền đạt và chỉ đạo trong dạy học của 
GV(định hướng tổ chức, hướng dẫn và kiểm tra –
đánh giá sự học tập của HS

- Giữa tiếp thu và tự chỉ đạo trong học tập của HS
- Có phát huy được tính tự giác, tích cực, tự lực của 
HS một cách cao độ trong q trình học tập khơng?
- PPDH có tác dụng đến PP học tập của HS khơng

Tóm lại: Chất lượng của PPDH được thể hiện cụ thể ở 
chất lượng kiến thức và trình độ phát triển tư duy của 
HS

4.3.II. Tiêu chuẩn cụ thể

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

bản, vững chắc, chính xác, khoa học hiện đại, gắn chặt
với thực tiễn sinh động, có nội dung tư tưởng sâu sắc
2. Bảo đảm cung cấp cho HS

§4.4. THỰC TRẠNG VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY 
HỌC HÓA HỌC Ở NƯỚC TA VÀ NHU CẦU, 
PHƯƠNG HƯỚNG ĐỔI MỚI

4.4.I. Thực trạng PPDH hóa học ở nước ta

4.4.I.1. HS hoạt động như thế nào trong nghiên cứu 
tài liệu mới.

4.4.I.2. PP DH của GV nhằm tổ chức hoạt động của 
HS

4.4.I.3. Đánh giá chung

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

4.4.II.1. Hồn thiện chất lượng các PPDH hiện có và sử 
dụng tổng hợp các PPDH

4.4.II.2. Sáng tạo ra các PPDH mới

§4.5. CÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC TRONG HĨA 
HỌC

4.5.I. Vài trị của các phương tiện trong q trình dạy 
học.

4.5.II. Hệ thống các phương tiện trực quan và các 
phương tiện kĩ thuật trong DH hóa học.

4.5.II.1. Các phương tiện trực quan
a. Khái niệm về PT trực quan

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

e. Hình vẽ, sơ đồ

4.5.II.2. Các phương tiện kĩ thuật dạy học.
TÓM TẮT CHƯƠNG IV

1. PPDH là cách thức, con đường…
2. Khi phân loại các PPDH hóa học,…
3. Hệ thống các PPDH hóa học

4. Phương hướng hồn thiện PPDH hóa học

Chương V. CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC KHI 
NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU MỚI

Mục tiêu:

1. Nội dung: SV hiểu vai trị quan trọng của thí 
nghiệm Hóa học, những yều cầu sư phạm….

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

§5.I. CÁC PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN
5.I.1. Thí nghiệm trong DH hóa học

5.I.1.1. Vai trị của thí nghiệm trong DH hóa học
5.I.1.1. Các loại thí nghiệm hóa học

5.I.2. Thí nghiệm biểu diễn của giáo viên

5.I.2.1. Những yêu cầu sư phạm về kĩ thuật biểu diễn 
thí nghiệm

a. Bảo đảm an tồn

b. Bảo đảm thành cơng của thí nghiệm

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

5.I.2.2. Phối hợp lời giảng của giáo viên với việc biểu

diễn thí nghiệm

a. Cách phối hợp lời giảng của GV với việc biểu diễn 
thí nghiệm

- Cách 1: HS quan sát trực tiếp

- Cách 2: HS quan sát các sự vật, quá trình và theo…
- Cách 3: HS thu nhận kiến thức,…

- Cách 4: GV mơ tả các sự vật và q trình

b. Nhận xét và lưu ý các cách kết hợp lời giảng của 
giáo viên và việc biểu diễn thí nghiệm

- Cách 1 và cách 2 đều mang tính chất tích cực,… 
thuộc về

phương pháp nghiên cứu

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

thức thụ động

- Cách 1 và cách 3 giống cách 2 và cách 4

§5.II. CÁC PHƯƠNG PHÁP THỰC HÀNH THÍ 
NGHIỆM CỦA HS

5.II.1. Ý nghĩa của thí nghiệm HS

-Ngồi những ưu điểm chung của thí nghiệm

+ Dạy cho HS cách thức tư duy hợp lí

+ Rèn luyện óc độc lập suy nghĩ và làm việc
+ Phát triển kĩ năng kĩ xảo thí nghiệm.

+ Củng cố, ơn tập, hồn thiện kiến thức

5.II.2. Phương pháp nghiên cứu trong dạy học
5.II.2.1. Nội dung của phương pháp

</div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

5.II.2.2. Cấu trúc của phương pháp, các bước nghiên 
cứu

- Giai đoạn 1: Định hướng
+ Bước 1: Đặt vấn đề

+ Bước 2: Phát biểu vấn đề
- Giai đoạn 2: Lập kế hoạch
+ Bước 3: Đề xuất giả thuyết

+ Bước 4: Lập kế hoạch giải ứng với giả thuyết
- Giai đoạn 3: Thực hiện kế hoạch

+ Bước 5: Thực hiện kế hoạch giải

+ Bước 6: Đánh giá việc thực hiên kế hoạch
+ Bước 7: Phát biểu kết luận về cách giải

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74>

+ Bước 8: Kiểm nghiệm và kết thúc
5.II.2.3. Giá trị của phương pháp

5.II.2.4. Phương pháp nghiên cứu từng phần

5.II.2.5. Ví dụ: Xét phản ứng hóa học của lưu huỳnh 
và sắt ở lớp 8 theo PP nghiên cứu.

- Đàm thoại chuẩn bị cho HS làm thí nghiệm về đè 
tài phản ứng hóa học

- GV nêu ra đề mục nghiên cứu
+ Mục đích cơng tác thực nghiệm
+ Kế hoạch tiến hành

a. Nghiên cứu tính chất của Fe
b. Nghiên cứu tính chất của S

</div>
(75)<div class='page_container' data-page=75>

e. Nghiên cứu tính chất của FeS
g. Kết luận

5.II.3. Phương pháp minh họa

- GV trình bày nhưng kiến thức mới, những cách giải 
quyết đã chuẩn bị sẵn

- Tiến hành thí nghiệm để minh họa và xác nhận 
những điều vừa trình bày

§5.III. CÁC PHƯƠNG PHÁP DÙNG LỜI

5.III.1. Ý nghĩa của lời nói trong dạy học hóa học

- Lời nói có vai trị hướng dẫn sự tổ chức quan sát 
thực hiện các thí nghiệm

- Điều khiển hoạt động trí óc của HS

- Là nguồn duy nhất cung cấp kiến thức mới

</div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

- DH hóa học

5.III.2. Phương pháp thuyết trình

5.III.2.1. Đặc điểm của phương pháp thuyết trình

- Bao gồm trần thuật (giảng thuật), diễn giải (giảng 
giải và giảng diễn)

- Phương pháp thuyết trình thơng báo – tái hiện

5.III.2.2. Cấu trúc logic của phương pháp thuyết trình
- Đối với một vấn đề trọn vẹn

Bước 1: Đặt vấn đề

Bước 2: Phát biểu vấn đề
Bước 3: Giải quyết vấn đề

a. Qui nạp phân tích từng phần
b. Qui nạp phát triển

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

Bước 4: Kết luận

5.III.2.3. Những yêu cầu sư phạm đối với phương pháp 
thuyết trình

a. Nêu những yêu cầu sư phạm đối với PP thuyết trình
b. Trình bày những yêu cầu về nghệ thuật của lời nói 
giáo viên

5.III.2.4. Đánh giá PP thuyết trình

- Nêu những ưu điểm của PP thuyết trình?

a. Truyền đạt những nội dung lí thuyết tương đối khó, 
phức tạp mà HS khơng dễ dàng tự mình tìm hiểu lấy 
được.

b. Nơi dụng học tập…
c. Lời giảng của GV.

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

- Nêu những nhược điểm của PP thuyết trình thơng 
báo – tái hiện ?

+ HS nhận thức thụ động

+ Không giúp HS phát triển ngơn ngữ nói vì HS chỉ 
nghe

+ HS chỉ đạt được trình độ tái hiện sự lĩnh hội

5.III.3. Phương pháp vấn đáp tìm tịi (đàm thoại phát

hiện).

5.III.3.1. Định nghĩa

5.III.3.2. Đặc điểm của PP đàm thoại phát hiện
5.III.3.3. Những yêu cầu sư phạm

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

5.III.4. Cho HS dùng sách giáo khoa

Tổ chức cho HS dùng sách giáo khoa khi học bài mới 
cần lưu ý giải quyết những vấn đề nào?

Chương 6. CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HĨA 
HỌC KHI HỒN THIỆN KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, 
KĨ XẢO

Mục tiêu

1. Nội dung: SV hiểu rõ đặc điểm của việc hoàn thiên 
kiến thức

2. Phương pháp: SV được rèn luyện về kĩ năng tổ 
chức thí nghiệm,….

</div>