ren phat am cho HS tieu hoc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường Tiểu học Giao Hương. KÕ ho¹ch rÌn PHÁT ÂM CHUẨN CHO HỌC SINH líp 5A n¨m häc 2012- 2013. * *. *. A.NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ CHUẨN MỰC NGỮ ÂM TIẾNG VIỆT: Môn Tiếng Việt ở trường tiểu học có nhiệm vụ vô vùng quan trọng đó là hình thành 4 kỹ năng: Nghe – nói - đọc – viết cho học sinh. Tiếng Việt là một môn có vị trí đặc biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển 4 kỹ năng đó. Những kỹ năng này không phải tự nhiên mà có, nhà trường phải từng bước hình thành. Trường tiểu học nhận nhiệm vụ đặt viên gạch đầu tiên dể xây dựng nền móng vững chắc, tạo đà phát triển cho các em.Có học tốt môn Tiếng Việt thì các em mới có thể tham gia học tập các môn học khác trong chương trình nhằm phát triển toàn diện học sinh. Là người giáo viên, đã nhiều năm gắn bó với công tác giảng dạy khối lớp 5, tôi nhận thức rất rõ vai trò của m«n TiÕng ViÖt trong chương trình giáo dục phổ thông. Tôi cho rằng để nâng cao hiệu quả học tập của môn TiÕng ViÖt thì việc dạy cho học sinh phát âm đúng là nhiệm vụ hàng đầu và hết sức cần thiết. Muốn vậy, người giáo viên phải có kĩ năng, sự khéo léo, sáng tạo và cả sự tận tụy, thường xuyên luyện tập thì mới có được những kĩ năng và phương pháp tốt giúp các em phát âm đúng. Phát âm đúng sẽ giúp học sinh có kĩ năng đọc đúng , từ đó -> đọc hay; hiểu đúng từ ngữ, từ đó vận dụng tốt để rèn luyện kĩ năng nói và viết một cách chuẩn xác. Ngoài ra, phát âm đúng còn tạo cho các em sự tự tin trong giao tiếp, mạnh dạn trình bày ý kiến trước đám đông, trước tập thể... Điều này có ảnh hưởng lớn đến hình thành nhân cách cho mỗi con người. Đòi hỏi người giáo viên trong giảng dạy phải luôn quan tâm đến mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh. B. NHỮNG NỘI DUNG LUYỆN TẬP BẮT BUỘC ĐỂ SỬA LỖI: 1. Các đoạn văn, đoạn thơ, ®o¹n kÞch trong các bài tập đọc SGK TiÕng ViÖt 5có chứa nhiều những âm đầu, bộ phận vần, thanh mà học sinh phát âm lệch chuẩn. 3. Các bài tập trong ph©n m«n chÝnh t¶ có liên quan đến âm đầu, bộ phận vần, thanh mà học sinh phát âm sai trong các tiết chính tả phương ngữ. 4. Các câu chuyện trong chương trình phân môn kể chuyện của lớp 5. 5. Các bài tập mở rộng vốn từ trong các tiết luyện từ và câu..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 6. Các bài tập trong phân môn tập làm văn yêu cầu học sinh trình bày trước lớp. C. NHỮNG LỖI PHÁT ÂM CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC THƯỜNG GẶP: Trong thực tế, học sinh nói Tiếng việt thường phát âm sai trong ba bộ phận của tiếng (âm đầu-vần-thanh). Học sinh trong líp thường gặp phải : 1/Phát âm lệch chuẩn các phụ âm đầu n\l, ch\tr, x\s …. 2/Phát âm lệch chuẩn các vần uyên\uên, uyêt\uêt,iu\ưu…. 3/phát âm lệch chuẩn thanh ~\ / , ?\, … I.Nguyên nhân: - Một số em trong líp chưa nắm được quy tắc chính tả và nhận thức về ý nghĩa của từ phát âm chưa đúng dẫn đến phát âm sai. - Phần nữa là do các em chưa nắm được cách phát âm, vị trí phát âm của các bộ phận trong bộ máy phát âm nên dẫn đến phát âm lệch chuẩn. - Một bộ phận nhỏ học sinh trong líp bị ảnh hưởng từ bộ máy phát âm chưa hoàn thiện. II.Những biện pháp khắc phục: 1)Biện pháp chung. - Muốn học sinh phát âm đúng , giáo viên khi luyện phát âm phải có sự vận dụng mềm dẻo, trong phần luyện tập có chia ra nội dung bắt buộc và nội dung lựa chọn. Chấp nhận nhiều chuẩn chính âm. Giáo viên sẽ lựa chọn chuẩn phát âm nào gần nhất với giọng đia phương của mình đối chiếu với cách phát âm tự nhiên theo phương ngữ của mình còn những điểm nào sai lạc . - Xây dựng kế hoạch sửa lỗi phát âm cho học sinh .Thông qua các tiết học đặc biệt là tiết tập đọc, tập làm văn, chính tả,…, giúp học sinh hình thành và rèn kĩ năng phát âm chuẩn các câu từ khi nói và viết .Thông qua các cuộc họp, các cuộc trao đổi với phụ huynh học sinh, giáo viên tuyên truyền mục tiêu giáo dục để cho gia đình các em thấy được tầm quan trọng của việc phát âm chuẩn ngôn ngữ Tiếng Việt của học sinh trong nhà trường Tiểu học. Từ đó, kết hợp với gia đình rèn kĩ năng phát âm giúp cho học sinh phát âm chuẩn đồng thời cũng tạo điều kiện cho một bộ phận người địa phương phát âm sai sửa ngọng. 2) Những biện pháp sửa lỗi phát âm trong các tiết học. a. Sửa lỗi phát âm các phụ âm đầu n\l, x\s, ch\tr: a.1. Luyện phát âm đúng các phụ âm đầu: l/n, s/x, tr/ch (giờ học vần, tập đọc, chính tả so sánh). - Hướng dẫn cho học sinh biết cách phát âm các phụ âm trên ví dụ:  Phụ âm “n” + Đầu lưỡi chạm vào chân răng trên. + Đưa hơi thoát lên mũi ( nếu chạm tay vao mũi thấy có sự rung nhẹ) + Bật lưỡi và phát tiếng..

<span class='text_page_counter'>(3)</span>  Phụ âm “L” + Đầu lưỡi chạm lên vòm miệng. + Đẩy hơi qua miệng, không đưa hơi lên mũi. + Bật lưỡi vào vòm miệng và phát tiếng.  Phụ âm “x” + Hai môi có chiều hướng căng ra như muốn cười và tì sát vào hàm răng. Đầu lưỡi tì vào đỉnh đầu răng của hàm dưới. + Hơi đưa lên khoang miệng, tạo âm “xì” kéo dài. + Bật hơi và phát tiếng.  Phụ âm “s” + Cắn nhẹ hai hàm răng vào nhau. + Tạo một âm “sì” kéo dài. + Há miệng và phát tiếng. ( chú ý âm “sì” kéo dài liền với việc phát tiếng, không được đứt tiếng)  Phụ âm “ch” + Mặt lưỡi chạm lên vòm miệng, đầu lưỡi chạm nhẹ vào răng dưới. + Giữ hơi trong khoang miệng. + Bật mạnh mặt lưỡi vào vòm miệng và phát tiếng.  Phụ âm “tr” + Đầu lưỡi chạm lên vòm miệng. + Bật hơi và phát tiếng. a.2. Luyện phát âm các tiếng có phụ âm đầu là n/l, x/s, ch/tr kết hợp với tìm hiểu nghĩa( giờ tập đọc, luyện từ và câu, chính tả) + Học sinh đọc từ có phụ âm đầu n/l, x/s, tr/ch. + So sánh nghĩa của các từ có phụ âm đầu là n/l, x/s, ch/tr nhưng có vần giống nhau giúp học sinh ghi nhớ cách phát âm chuẩn trong mỗi trường hợp. Ví dụ: no(cảm giác trong ăn uống), lo(trạng thái tâm lí lo lắng điều gì đó) Cha (người thân sinh ra mình) , tra ( chỉ hoạt động của con người như tra đỗ, tra ngô, tra cán búa, tra tấn,…) a.3. Luyện đọc các câu văn, câu thơ, các đoạn văn, đoạn thơ có các từ chứa phụ âm đầu n/l, x/s, ch/tr (trong giờ học học vần, tập đọc, luyện từ và câu...) + Chọn những câu văn, câu thơ, các đoạn văn, đoạn thơ có các từ chứa phụ âm đầu cần luyện đọc chuẩn. + Học sinh luyện đọc nhiều lần, có sự theo dõi uốn nắn của giáo viên .Từ đó, các em hình thành kĩ năng đọc chuẩn văn bản góp phần vào việc phát âm chuẩn một cách tự nhiên. b. Sửa lỗi phát âm vần uyên/uên, uyêt/uêt, iu/ ưu + Vần uyên, uyêt: Những vần này HS mắc lỗi do bộ máy phát âm chưa hoàn thiện - HS phải nhận biết được cấu tạo vần uyên: Gồm có u + yê + n - HS phải nắm vững cách đánh vần: u-yê-n uyên.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Cho nhiều HS đọc. - Khi bắt đầu phát âm phải tròn môi sau đó lưỡi bật lên. - GV phát âm mẫu. - HS phát âm và HS khác nhận xét và tự sửa lỗi cho nhau. - Tìm thêm 1 số tiếng có vần uyên: thuyền, chuyện, huyện, luyện và luyện đọc * GV nhắc nhở HS thuờng xuyên phải chú ý khi đọc, nói các tiếng có chứa vần này + Vần ưu/iu: Khi HS phát âm tiếng lựu(quả lựu) thành tiếng lịu (quả lịu) Lỗi này là do HS chưa nhận diện được vần và cách p/â như thé nào là chuẩn Cho HS so sánh vần iu ưu giống và khác nhau ở điểm nào? Chính vì có sự khác nhau đó cho nên cách đọc cũng khác nhau HS tìm 1 số tiếng có chứa vần ưu, iu để phân biệt Mưu trí, con cừu… Bé xíu, líu ríu… c. Sửa lỗi phát âm về thanh điệu. Khi gặp những hs phát âm sai dâu thanh: Thanh hỏi thành nặng, thanh ngã thành sắc chúng tôi đã tiến hành như sau: c.1. Giải thích nghĩa,cấu tạo ngữ âm kết hợp luyện phát âm chuẩn cho hs trong các giờ tập đọc Ví dụ : Khi gặp từ “Đổ” hs đọc thành “ độ”; sản xuất - sạn xuất….. - GV phải đưa những từ đó một số văn cảnh cụ thể hiểu được nghĩa của từ trong từng hoàn cảnh khác nhau: + Đổ ( Đổ nát,đổ rác…) Độ ( Độ lượng, độ sâu, độ nghiêng…) + Sản ( sản xuất, sản lượng…) Sạn ( chai sạn, cục sạn….) - Tiếp đó GV đọc mẫu cho học sinh nghe rồi yêu cầu hs đọc lại và đi đến việc hướng dẫn cụ thể cách đọc, cách phát âm chuẩn. c.2. GV hướng dẫn hs chữa lỗi bằng âm trung gian: Biện pháp này chuyển từ âm sai thành âm đúng qua âm trung gian. Biện pháp này thường được chữa từ thanh nặng thành thanh hỏi, thanh sắc về thanh ngã.Tôi đã làm công việc tạo mẫu luyện cho hs phát âm riêng từng thanh hỏi, ngã. Phát âm các tiếng có thanh hỏi, ngã qua các bước như sau: - Đầu tiên chắp các tiếng cùng thanh, cùng vần với tên gọi thanh VD: Sỏi, thỏi, gỏi… Ngã,giã, đã, mã… - Tiếp theo chắp các tiếng cùng thanh, cùng loại âm tiết với tên gọi thanh VD: Hỏi, thảo,kẻo, phải….( Âm tiết nửa mở) Ngã , ngõ, kẽ, cũ…( Âm tiết mở) - Cối cùng chắp bất kì âm đầu, các vần với thanh.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> d.Khuyến khích học sinh phát hiện và điều chỉnh lẫn nhau: Hoạt động dạy – học luôn luôn được thực hiện trong mối quan hệ tương tác : giáo viên với học sinh, học sinh với giáo viên, học sinh với học sinh. Một tiết học diễn ra nếu thiếu sự tương tác giữa học sinh với học sinh thì tiết học sẽ trở nên đơn điệu, không phát huy được tích cực, chủ động của học sinh, đồng thời bầu không khí lớp học sẽ thiếu sự nhẹ nhàng, tự nhiên; người giáo viên cũng không thể hiện rõ được vai trò là người chỉ dẫn để giúp các em tự tìm tòi, lĩnh hội kiến thức. Như vậy sẽ không thực hiện được mục tiêu đổi mới phương pháp dạy – học hiện nay. Trong quá trình rèn kĩ năng phát âm cho học sinh, tôi luôn đặc biệt quan tâm đến mối quan hệ tương tác giữa học sinh với học sinh. Tôi đã chú trọng việc rèn cho các em có kĩ năng nghe – nhận xét – sửa sai giúp bạn và tự sửa sai cho mình. Các em sử dụng các kĩ năng ấy thường xuyên trong các tiết học trở thành một thói quen, tạo nề nếp học tập tốt. Qua quá trình nghe để nhận xét, sửa sai giúp bạn, sẽ giúp học sinh tự điều chỉnh, sửa sai cho mình. Đồng thời còn rèn luyện cho các em tác phong mạnh dạn, tự tin trong góp ý, trao đổi, trình bày ý kiến, góp phần hình thành nhân cách. Thực hiện thường xuyên như thế sẽ tạo được bầu không khí học tập nhẹ nhàng, thân thiện, đảm bảo được mục tiêu của việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực. e.Rèn luyện tính kiên trì cho học sinh: Rèn cho học sinh có tính kiên trì là nhiệm vụ quan trọng. Bản thân tôi cũng phải rất kiên trì để hình thành tính cách ấy cho học sinh. Khi có được lòng kiên trì, học sinh sẽ vượt qua những khó khăn để đạt tới cái đích cao nhất. Trong dạy phát âm cho học sinh, khi các em phát âm chưa đúng, phải điều chỉnh nhiều lần mà vẫn chưa đạt yêu cầu, các em sẽ dễ chán nản, không muốn luyện tập. Tôi đã kiên trì hướng dãn, làm mẫu, yêu cầu học sinh phát âm nhiều lần, thường xuyên động viên khích lệ học sinh bằng những lời khen “e đã đọc tốt hơn rồi, em cố gắng thêm tí nữa”, “e cố gắng đọc được giống bạn”,“em đã đọc được rồi dó, em cố gắng lên nhé” …được động viên như vậy, học sinh sẽ không nản lòng vì nghĩ rằng mình sẽ làm được, sắp làm được, bạn làm được thì mình cũng sẽ làm được… từ đó học sinh sẽ quyêt tâm hơn. Trong số những học sinh phát âm sai, có một phần nhỏ học sinh do lười biếng, không muốn rèn luyện mình nên chỉ phát âm một cách nhanh chóng, đại khái cho xong, dần dần thành quen nên phát âm không chuẩn xác. Với những đối tượng này, tôi thật nghiêm khắc, khen – chê đúng mực để các em thấy rằng mình có khả năng học tập rất tốt, mình cần phải thể hiện hết khả năng của mình. D. NHỮNG KINH NGHIỆM SỬA LỖI PHÁT ÂM CHO GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH TRONG líp 5a :.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 1. Luôn có ý thức tự rèn luyện, thường xuyên tham khảo các tài liệu chuyên sâu, các giáo trình “ngôn ngữ tiếng Việt” luôn chú trọng tới lời nói khi giao tiếp với học sinh, với mọi người, ở mọi lúc mọi nơi. 2. Giáo viên gần gũi với học sinh, nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của HS, quan tâm chú trọng tới lời nói của các em trong các hoạt động cũng như khi giao tiếp với bạn, với cô và với mọi người để rèn luyện uốn nắn cho HS kịp thời. 3. Giáo viên cần linh hoạt, sáng tạo và biết tận dụng mọi cơ hội tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhất để sửa ngọng cho HS, giúp HS dễ nhớ. 4. Sử dụng phối hợp nhiều phương pháp và hình thức trong quá trình dạy phát âm cho học sinh, giúp học sinh hăng say học tập, kịp thời động viên khuyến khích các em. 5. Biết kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tuyên truyền vận động phụ huynh tham gia rèn luyện cách phát âm cho HS có kết quả tốt. V.dù kiÕn kÕ ho¹ch hµng th¸ng. Th¸ng/ n¨m. Néi dung. 2/2012. Xây dựng kế hoạch sửa lỗi phát âm cho học sinh. 3/2012. - Khảo sát chất lợng đọc của học sinh, phân lo¹i c¸c lçi HS m¾c ph¶i. - Luyện tập cho học sinh phối hợp đồng bộ tối đa các biện pháp luyện đọc, luyện phát âm. - Giáo viên phải luyện tËp cho HS kÓ c¶ trong giao tiÕp h»ng ngµy. - Gióp HS nắm được quy tắc chính tả và nhận thức về ý nghĩa của từ phát âm chưa đúng dẫn đến phát âm sai nhÊt lµ trong c¸c tiÕt ChÝnh t¶. - Giao những bài tập đọc nhỏ để học sinh tự luyện đọc ở nhà và về nhà đọc trước bài của ngày hôm sau.. 4+ 5/2012 - Gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc theo kÕ ho¹ch - Duy tr× Luyện tập cho học sinh : rèn kĩ năng. §iÒu chØnh bæ sung.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> đọc, nói phát âm chuẩn theo hướng dẫn của thầy cô trong học tập cũng như trong sinh hoạt, vui chơi. - Tæ chøc tæng kÕt n¨m häc, khen thëng tuyªn d¬ng häc sinh cã nhiÒu tiÕn bé trong viÖc rÌn ph¸t ©m.. Giao Hương. Nhµ trêng duyÖt. ngày 15 th¸ng 9 năm 2012 Người thùc hiÖn. §Æng V¨n ThÞnh.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>