tam dai con ga

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tam đại con gà (TruyÖn cêi) A. Môc tiªu bµi häc. Gióp HS: 1. Hiểu đợc mâu thuẫn trái tự nhiên trong cách ứng phó của anh học trò dèt n¸t mµ hay khoe khoang. 2 . Thấy đợc cái hay của nghệ thuật nhân vật tự bộc lộ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV. - ThiÕt kÕ bµi häc. C. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Giíi thiÖu bµi míi. ở đời, không vơn lên chịu dốt là đáng phê bình. Song càng phê bình h¬n nh÷ng ai giÊu dèt, l¹i hay khoe khoang, liÒu lÜnh. §Ó thÊy râ tiÕng cêi chấm biếm của ông cha ta với hạng ngời này, chúng ta tìm hiểu bài "Tam đại con gµ". Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. copyright by - TiÓu dÉn SGK tr×nh bµy sù ph©n lo¹i truyÖn cêi. VKMDC nêu nội  Truyện khôi hài: nhằm mục đích giải trí, mua vui. (gọi H/S đọc phần tiểu dẫn) I. Giíi thiÖu chung. 1.TiÓu dÉn - PhÇn tiÓu dÉn SGK dung g× ?. 2. V¨n b¶n (H/S đọc văn bản) a. Gi¶i thÝch tõ khã (SGK) b. Chủ đề: - Nêu chủ đề truyện ? II. §äc - hiÓu. - §èi víi truyÖn cêi nªn ph©n tÝch nh thÕ nµo? Ph©n tÝch nh©n vËt hay ph©n tÝch t×nh huèng g©y cêi. 1. C¸i cêi - Nh©n vËt truyÖn lµ ai ?. Ýt nhiÒu cã tÝnh gi¸o dôc.  TruyÖn trµo phóng: phª ph¸n nh÷ng kÎ thuéc giai cÊp quan l¹i bãc lét (trµo phóng thï), phª ph¸n thãi h tËt xÊu trong néi bé nh©n d©n (trµo phóng b¹n).. - Miªu t¶ liªn tiÕp nh÷ng t×nh huèng vµ c¸ch xö trÝ cña anh häc trß dèt n¸t nhng hay khoe khoang l¹i liÒu lĩnh để làm bật lên tiếng cời phê phán.. - TruyÖn cêi rÊt Ýt nh©n vËt. Nh©n vËt chÝnh trong truyện là đối tợng chủ yếu của tiếng cời. Vả lại truyện cời không kể về số phận, cuộc đời nhân vật nh truyện cổ tích. Mọi chi tiết trong truyện đều hớng về tính huống gây cời. Nên ta chỉ đọc - hiểu theo cái cời và b¶n chÊt c¸i cêi. - Nh©n vËt truyÖn lµ anh häc trß dèt hay nãi ch÷, hay khoe khoang vµ rÊt liÒu lÜnh..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Cái cời đợc thể hiện nh thế nµo ? (tr¶ lêi c©u hái 1 SGK).  M©u thuÉn tr¸i víi tù nhiªn cña nh©n vËt.. - Thầy liên tiếp bị đặt vào các tình huống. Thầy đã giải quyết nh thÕ nµo ?. - Giải quyết tình huống thầy đã béc lé c¸i dèt cña m×nh nh thÕ nµo ?. 2. B¶n chÊt c¸i cêi - Anh (chÞ) h·y nªu ý nghÜa cña truyÖn ?. III.Cñng cè. CÇn ph¶i hiÓu r»ng b¶n th©n c¸i dèt cña häc trß kh«ng có gì đáng cời. Cái dốt của ngời thất học nhân dân c¶m th«ng. ë ®©y lµ cêi kÎ dèt hay khoe, hay nãi ch÷, c¶ gan h¬n d¸m nhËn ®i d¹y trÎ. C¸i xÊu cña anh ta không dừng ở lời nói mà đã thành hành động. - Cái cời đợc thể hiện nhiều lần. Lần thứ nhất  Ch÷ kª thÇy kh«ng nhËn ra mÆt ch÷. Häc trß hái gÊp, thÇy nãi liÒu "Dñ dØ lµ con dï d×". Dñ dØ ®©u phải là chữ Hán, mà trên đời này làm gì có con vật nào là dủ dỉ, dù dì. Anh học trò này đã đi đến tận cùng của sự dốt nát thảm hại và liều lĩnh. Cái dốt đã đợc định lợng. Anh ta vừa dốt kiến thức sách vở, vừa dèt kiÕn thøc thùc tÕ.  LÇn thø hai ta cêi vÒ sù giÊu dèt vµ sÜ diÖn h·o cña anh häc trß lµm thÇy d¹y häc "ThÇy xÊu hæ míi b¶o trò đọc khe khẽ". Rõ ràng anh học trò làm thầy liều lÜnh bao nhiªu th× l¹i thËn träng bÊy nhiªu trong viÖc giấu dốt. Anh ta dùng cái láu cá vặt để gỡ bí. Đó là c¸ch giÊu dèt.  Lần thứ ba ta cời khi thầy tìm đến thổ công. Thổ công cũng đợc "khoèo" vào với anh chàng học trò láu cá này. Cái dốt ngửa ra cả ba đài âm dơng. Thầy đắc ý "Bệ vệ ngồi lên giờng bảo trẻ đọc to". Bọn trẻ gào to "Dủ dỉ là con dù dì". Cái dốt đã đợc khuyếch đại và n©ng lªn.  LÇn thø t lµ sù ch¹m tr¸n víi chñ nhµ. Thãi giÊu dốt bị lật tẩy. Cái dốt của Thổ Công đợc chính thầy nhạo báng "Mình đã dốt Thổ công nhà nó còn dốt hơn". Thầy đã lòi cái đuôi dốt vẫn gợng gạo giấu dốt. "Dñ dØ lµ con dï d×, dï d× lµ chÞ con c«ng, con c«ng là ông con gà". Đúng là tam đại con gà. Làm gì có con dï d×, v¶ l¹i con c«ng ®©u ph¶i cïng nguån gèc víi con gµ. C¸i dèt nä lång c¸i dèt kia. ë mçi t×nh huèng g©y cêi trªn ®©y, anh häc trß lµm thầy dạy học giải quyết tình huống anh ta đã tự bộc lộ c¸i dèt cña m×nh. TiÕng cêi mang ý nghÜa phª ph¸n, nã hãm hØnh, s©u s¾c vµ mang ®Ëm chÊt d©n gian. TruyÖn cã ý nghÜa đánh giá các hạng thầy trong xã hội phong kiến suy tàn, trong đó có thầy đồ dạy chữ. Mặt khác, truyện không chỉ phê phán các ông đồ phong kiến năm xa mµ cßn nh¾c nhë c¶nh tØnh nh÷ng kÎ h«m nay còng m¾c bÖnh Êy. - Tham kh¶o phÇn Ghi nhí trong SGK.. Nhng nã ph¶i b»ng hai mµy A. Môc tiªu bµi häc. Gióp HS:.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 1. Hiểu đợc cái cời (nguyên nhân caí cời) và thấy đợc thái độ của nhân dân với bản chất tham nhũng của quan lại địa phơng. Đồng thời thấy đợc tình cảnh bi hài của ngời lao động lâm vào kiện tụng. 2. Nắm đợc biện pháp gây cời của truyện. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV - ThiÕt kÕ bµi häc C. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Giíi thiÖu bµi míi. Trong x· héi phong kiÕn bãc lét, thèi n¸t, sù c«ng b»ng, lÏ ph¶i tr¸i kh«ng có nghĩa gì ở chốn công đờng. Để thấy rõ ta tìm hiểu truyện "Nhng nó phải b»ng hai mµy". Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. - SGK by copyright (H/S đọc văn bản) - TruyÖn miªu t¶ thãi tham nhòng cña lÝ trëng trong 1. Gi¶i thÝch c¸c tõ khã việc xử kiện. Đồng thời thấy đợc tình cảnh bi hài của 2. Chủ đề ngời lao động lâm vào việc kiện tụng. - Nh©n vËt trong truyÖn lµ lÝ trëng víi ngêi theo kiÖn - Tìm chủ đề truyện ? lµ C¶i vµ Ng«. - Tríc hÕt giíi thiÖu sù viÖc mét c¸ch ng¾n gän. Viªn lÝ trëng "Næi tiÕng xö kiÖn giái". C¶i vµ Ng« đánh nhau rồi mang nhau đi kiện. Cải sợ kém thế lót II. §äc – hiÓu trớc thầy lí năm đồng, Ngô biện chè lá mời đồng. 1. Néi dung c©u chuyÖn KÕt qu¶ vô kiÖn Ng« th¾ng C¶i thua. - Nh©n vËt trong truyÖn lµ ai ? - Cái cời còn đợc miêu tả đầy kịch tính qua cử chỉ - Cái cời đợc miêu tả nh thế và hành động gây cời. nµo ? (Tr¶ lêi c©u hái 1 vµ 2 SGK) - §ã lµ cö chØ: "C¶i véi xoÌ n¨m ngãn tay ngÈng mÆt nh×n thÇy lÝ khÏ bÈm". - Cö chØ Êy cña C¶i nh muèn nh¾c thÇy lÝ sè tiÒn anh ta "lãt" tríc. Cö chØ Êy gièng nh©n vËt trong kÞch câm. Lấy cử chỉ hành động thay cho lời nói. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ cö chØ nµy? - "ThÇy lÝ còng xoÌ n¨m ngãn thay tr¸i óp lªn n¨m ngãn tay mÆt". Cö chØ Êy phï hîp víi ®iÒu thÇy lÝ thông báo với Cải liền đó. Nó còn ẩn một ẩn nghĩa - Trớc cử chỉ của Cải thầy lí xử khác. Đó là cái phải đã bị cài úp khác. Đó là tiền, nh thÕ nµo ? Em cã nhËn xÐt nh nhiÒu tiÒn, nhiÒu lÔ vËt lo lãt. Sù kÕt hîp gi÷a cö chØ thÕ nµo ? và lời nói đã làm bật tiếng cời. - Dùng hình thức chơi chữ để gây cời. Đây là lời thÇy lÝ: "Tao biÕt mµy ph¶i, nhng nã l¹i ph¶i…b»ng hai mµy". Ph¶i trong c©u nãi nµy mang nhiÒu nÐt - Cái cời còn đợc thể hiện bằng nghĩa. Một là lẽ phải, chỉ cái đúng đối lập với cái sai, lÏ tr¸i. NghÜa thø hai lµ ®iÒu b¾t buéc cÇn ph¶i cã. thñ ph¸p nghÖ thuËt nµo ? Lêi thÇy lÝ lËp lê c¶ hai nghÜa Êy, céng víi hai bµn tay úp lên nhau bằng mời ngón thì rõ ràng Ngô đã I. §äc - t×m hiÓu.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ph¶i gÊp hai C¶i vµ lÏ ph¶i ë Ng« còng gÊp hai. C¸ch xö kiÖn cña lÝ trëng thËt tµi t×nh. - Thực ra tác giả dân gian cũng không có ý định nói vÒ nh÷ng ngêi l©m vµo viÖc kiÖn tông nh Ng« vµ C¶i. ý này nó đến một cách tự nhiên. Tác giả dân gian dùng tiếng cời để quất đòn roi vào việc xử kiện của lí trëng. Song C¶i vµ Ng« l©m vµo kiÖn mµ mÊt tiÒn. Anh (chị) đánh giá nh thế nào về Riêng cải mất tiền còn phải phạt một chục roi". nh©n vËt Ng« vµ C¶i ? TiÕng cêi còng dµnh cho hä nhng thËt chua ch¸t. Hä vừa đáng thơng, vừa đáng trách. - TruyÖn Ýt nh©n vËt, bè côc chÆt, rÊt ng¾n gän. C¸i cêi thêng t¹o ra tõ nh÷ng m©u thuÉn gi÷a c¸i cã / không, bình thờng / không bình thờng, đạo lí / ngịch III. Cñng cè ngoài / trong, hiện tợng / bản chất. Bản chất cái cQua 2 truyện , chúng ta rút đợc lí, êi ý nghÜa phª ph¸n cña nã. Cßn cã tiÕng cêi vui nhËn xÐt g× vÒ truyÖn cêi d©n cöalµvui nhà, vui anh vui em, tiếng cời động viên gian? nhau trong cuéc sèng.. Ca dao than th©n, yªu th¬ng, t×nh nghÜa A. Môc tiªu bµi häc. Gióp HS: 1. Cảm nhận đợc tiếng hát than thân và lời ca yêu thơng, tình nghĩa cña ngêi b×nh d©n trong x· héi phong kiÕn qua nghÖ thuËt ®Ëm mµu s¾c tr÷ t×nh d©n gian. 2. Đồng cảm với tâm hồn ngời lao động và sáng tác của họ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV. - ThiÕt kÕ bµi häc. C. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò. 2. Giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu chung. copyright - Giíi thiÖuby vµi nÐt vÒ ca dao. Ca dao lµ 1. TiÓu dÉn tiếng nói của tình cảm: gia đình, quê hơng (H/S đọc phần tiểu dẫn) VKMDC đất nớc, tình yêu đôi lứa và nhiều mối quan - PhÇn tiÓu dÉn nªu néi hÖ kh¸c. dung g× ? - Ca dao cæ truyÒn cßn lµ tiÕng h¸t than th©n, nh÷ng lêi ca yªu th¬ng t×nh nghÜa cÊt lên từ cuộc đời còn nhiều xót xa cay đắng nhng đằm thắm ân nghĩa bên gốc đa, giếng.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 2. §äc - hiÓu 1. Bµi 1 vµ 2 a. Hai lời than thân đều mở ®Çu b»ng th©n em nh … víi ©m ®iÖu xãt xa, ngËm ngïi. Ngêi than th©n lµ ai vµ th©n phËn hä nh thÕ nµo ?. b. Th©n phËn cã nÐt chung nhng nçi ®au cña tõng ngêi lại mang sắc thái riêng đợc diÔn t¶ b»ng nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh Èn dô kh¸c nhau. Anh (chị) cảm nhận đợc gì qua mçi h×nh ¶nh? Trong nçi ®au vÉn thÊy nÐt đẹp của họ. Đó là nét đẹp g×? - §äc thªm nh÷ng bµi ca có chủ đề này.. 2. Bµi 3.. nớc, sân đình. Bên cạnh còn là lời ca hài hớc thÓ hiÖn tinh thÇn l¹c quan cña ngêi lao động. - NghÖ thuËt cña ca dao: Ca dao thêng ng¾n gän, giµu h×nh ¶nh so s¸nh, Èn dô, biÓu tîng truyền thống, hình thức lặp lại, đối đáp mang ®Ëm s¾c th¸i nh©n gian. - Chủ thể của hai bài ca này đều là ngời phụ nữ sống trong xã hội cũ. Họ đã tự khẳng định về mình. Cách so sánh tu từ khiến ngời đọc có sự liên tởng để tìm ra thuộc tính giữa tấm lụa đào, củ ấu gai với ngời phụ nữ. ở mỗi bài ta nhận ra vẻ đẹp duyên dáng, mềm mại, tha thít mµ quý b¸u. ë bµi hai "cñ Êu gai" l¹i mang đến vẻ đẹp, phẩm chất chủ yếu bên trong, nÊp díi h×nh thøc cã vÎ xÊu xÝ "Ruét trong … đen". Cả hai bài đều khai thác theo chiÒu híng bèi c¶nh sö dông. §ã lµ "chî" ë lµng quª hoÆc chèn thµnh thÞ. Tõ nh÷ng bµi ca nµy t¸c gi¶ lµm næi bËt sè phËn cña ngêi phô n÷. Më ®Çu b»ng hai tiÕng "th©n em", c¶ hai diÔn t¶ sù phô thuéc, ngêi phô n÷ kh«ng quyết định đợc số phận của cuộc đời mình. "Th©n em" lµ lêi chung cña hä víi th©n phËn nhỏ bé, đắng cay tội nghiệp, gợi cho ngời nghe sự chia sẻ, đồng cảm sâu sắc, cho ngời nghe sự chia sẻ, đồng cảm sâu sắc. - Th©n phËn cã nÐt chung nhng nçi ®au khæ cña tõng ngêi l¹i mang nh÷ng nÐt riªng.  Bài 1: "Tấm lụa đào" đẹp, quý báu đó lại ®em ra chî "PhÊt ph¬ gi÷a chî". Kh«ng n¬i bÊu vÝu, bÞ phô thuéc hoµn toµn vµo ngêi mua, vµo c¸ch sö dông cña nhiÒu h¹ng ngêi kh¸c nhau trong x· héi, ngêi phô n÷ kh«ng quyết định đợc cuộc đời số phận của mình.  Bài 2: "Củ ấu gai": Gợi ra sự đối lập giữa phÈm chÊt bªn trong vµ bªn ngoµi thiÕu chót thÈm mÜ nhng phÈm chÊt bªn trong th× thËt tuyệt vời. Trong nỗi đau ta vẫn thấy nét đẹp riªng. §ã lµ phÈm chÊt con ngêi: - Em nh c©y quÕ gi÷a rõng Th¬m tho ai biÕt ng¸t lõng ai hay - Th©n em nh miÕng cau kh« Ngêi tinh tham máng ngêi th« tham dµy - Chủ đề bài ca này khác với hai bài trên. Ta khó xác định đây là lời của chàng trai hay cô gái. Có điều ta khẳng định đợc ngay. Đó là t©m sù, than thë cña ngêi lì duyªn. - "Ai" là đại từ phiếm chỉ. Nó chỉ chung tất.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Më ®Çu bµi ca dao nµy cã g× kh¸c víi hai bµi trªn? HiÓu thÕ nµo vÒ tõ "ai" trong c©u "ai lµm chua xãt lßng nµy khÕ ¬i" nh thÕ nµo?. c¶ mäi ngêi. Trong bµi ca nµy tõ ai chØ ngêi trong cuéc (chµng trai hoÆc c« g¸i) hoÆc cha mÑ Ðp duyªn mµ chia c¾t mèi t×nh cña hä, hay những đối tợng khác. Từ "ai" gợi ra sự trách móc, oán giận, nghe xót xa đến tận đáy lßng. - BÞ lì duyªn, t×nh nghÜa vÉn bÒn v÷ng thñy chung. Điều đó đợc khẳng định.  MÆt tr¨ng so s¸nh víi mÆt trêi §©y lµ t×nh c¶nh hiÖn t¹i, ngêi bÞ lì duyªn so - BÞ lì duyªn, t×nh nghÜa s¸nh ngêi m×nh th¬ng yªu nh mÆt tr¨ng. Ngêi vÉn bÒn v÷ng thñy chung. m×nh kh«ng thuËn, kh«ng ng nh mÆt trêi. Điều đó đợc thể hiện qua Nhân vật trữ tình ca ngợi ngời mình thơng hÖ thèng so s¸nh Èn dô nh yªu th¬ng. thÕ nµo?  Sao h«m, sao mai, sao vît chØ lµ mét ng«i - V× sao t¸c gi¶ d©n gian l¹i sao ë nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau trong kh«ng lấy hình ảnh của thiên gian. Điều khẳng định tình yêu chung thủy ở nhiên vũ trụ để khẳng định hai tiếng "Mình ơi!" tha thiết và gợi nhớ, gợi t×nh nghÜa cña con ngêi? thơng "có nhớ ta chăng" đến kết thúc: "Ta nh sao vît chê tr¨ng gi÷a trêi". NhiÒu Èn dô nhng ý tởng của bài ca đầu, cuối đều thống nhÊt. NÕu trªn kia so s¸nh ngÇm ngêi m×nh yªu nh mÆt tr¨ng th× kÕt thóc lµ sù kh¼ng định mạnh mẽ. by §©y lµ søc m¹nh cña t×nh yªu copyright thủy chung. Một trong những nét đẹp của VKMDC t©m hån ViÖt Nam. c. C©u cuèi "Ta nh … - T¸c gi¶ sö dông nhiÒu h×nh ¶nh vò trô, Trời" thể hiện vẻ đẹp gì ? thiên nhiên bởi đời sống của ngời lao động lu«n g¾n bã, gÇn gòi víi thiªn nhiªn. Hä s½n sàng chia sẻ đời sống tâm hồn mình. - Đó là vẻ đẹp của lòng chung thủy của sức 3. Bµi 4 mạnh tình yêu, của tình thơng yêu đã đợc đặt - Thơng nhớ vốn là tình trong thử thách. Đó là tình yêu đích thực, cảm khó hình dung nhất là tình yêu mãnh liệt. Chỉ có những mối tình đặt th¬ng nhí ngêi yªu. VËy trong thö th¸ch míi cã søc m¹nh Êy. mµ trong bµi ca dao nµy nó lại đợc diễn tả thật cụ - Bài ca dựa vào những thủ pháp nghệ thuật. thÓ, tinh tÕ vµ gîi c¶m. §ã §ã lµ sö dông biÖn ph¸p nh©n ho¸ vµ ho¸n là nhờ thủ pháp gì và thủ dụ. Khăn, đèn cũng là hình ảnh hoán dụ để pháp đó đã tạo đợc hiệu chỉ ngời có khăn, có đèn. Chiếc khăn nhiều quả nghệ thuật nh thế lần rơi xuống rồi lại đợc nhặt lên. Nỗi nhớ ngời yêu của cô gái đã làm cô không yên nµo? chút nào. Ngọn đèn, đôi mắt cũng nh lòng ngời nhơ thơng thao thức. Hỏi khăn, hỏi đèn, hái m¾t còng lµ hái lßng m×nh. C« g¸i th¬ng nhớ đến không ngủ đợc. Hình thức lặp lại cú pháp (cùng kiểu câu) đã tô đậm nỗi nhớ đáng th¬ng d»ng dÆc kh«ng ngu«i cña c« g¸i. Ta tëng tîng c« g¸i lóc nµy ra ngÈn vµo ng¬, bån chån phiÒn muén. C©u th¬ bèn tiÕng (thÓ v¨n.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 4. Bµi 5 GV : ChiÕc cÇu d¶i yÕm lµ mét m« tÝp nghÖ thuËt chØ có trong ca dao để nói lên m¬ íc m·nh liÖt cña ngêi b×nh d©n trong t×nh yªu. Hãy phân tích để làm rõ vẻ đẹp độc đáo của mô típ nghÖ thuËt nµy? (cã thÓ so s¸nh víi nh÷ng m« tÝp kh¸c trong ca dao t×nh yªu).. bèn) diÔn t¶ t©m tr¹ng c« g¸i Êy qua ©m ®iÖu thËt râ. - §Õn hai c©u cuèi "§ªm qua mét bÓ" "Mét nçi", "Mét bÒ" mµ hãa thµnh nhiÒu ®iÒu vÊn v¬ng thao thøc. V× sao? C« g¸i lo chµng trai hay lo cho m×nh hay lo cho chµng trai kh«ng còn yêu thơng mình nh đã yêu thơng. Đây còng chÝnh lµ t©m tr¹ng cña nh÷ng ngêi phô n÷ ®ang yªu. - M« tÝp lµ g×? Lµ khu«ng, d¹ng, kiÓu trong TiÕng ViÖt nh»m chØ nh÷ng tæ, nh÷ng bé phận lớn hoặc nhỏ đã đợc hình thành ổn định bền vững và đợc sử dụng nhiều lần trong s¸ng t¸c v¨n häc nghÖ thuËt, nhÊt lµ trong v¨n häc nghÖ thuËt d©n gian. - ChiÕc cÇu lµ mét trong m« tÝp cña ca dao tr÷ t×nh. Khi th× b¾c chiÕc cÇu qua s«ng b»ng cành hồng "Cô kia đứng ở bên sông, muốn sang anh ng¶ cµnh hång cho sang" khi th×: íc g× s«ng réng mét gang B¾c cÇu d¶i yÕm cho chµng sang ch¬i Lµm g× cã con s«ng nµo réng mét gang còng nh chiÕc cÇu d¶i yÕm th× thËt phi lÝ, rÊt ¶o. Nhng c¸i hay cña bµi ca l¹i ë t×nh huèng phi lÝ kh«ng cã thùc Êy vµ t×nh ý mµ nã gîi lªn. Họ muốn con sông chỉ có một gang để gần gũi nhau. Cô gái bắc chiếc cầu đón chàng trai b»ng d¶i yÕm mÒm m¹i mang h¬i Êm, nhÞp ®Ëp cña tr¸i tim mét phÇn c¬ thÓ thiªng liªng của mình. ớc muốn thật táo bạo nhng đằm th¾m mang nÐt riªng cña n÷ tÝnh. T×nh yªu thËt m·nh liÖt. - Nãi tíi t×nh nghÜa con ngêi, ca dao mîn h×nh ¶nh muèi - gõng vÞ muèi mÆn, gõng cay. Thuéc tÝnh Êy dÔ diÔn t¶ t×nh nghÜa con ngêi có mặn mà, có cay đắng. Tình ngời phải trải qua mặn mà, cay đắng mới sâu đậm, mới nÆng nghÜa, nÆng t×nh, míi thËt th¬ng nhau. - Song ở ngữ cảnh này phải đợc hiểu. Muối ba n¨m vÉn cßn mÆn nhng thêi gian cã thÓ lµm cho muèi nh¹t dÇn. Gõng chÝn th¸ng cßn cay nhng thêi gian sÏ lµm cho gõng kh«ng còn cay nữa. Nhng với đôi ta: T×nh nÆng, nghÜa dµy Cã xa nhau ®i n÷a còng ba v¹n s¸u ngµn ngµy míi xa Bµi ca cã lêi kÕt cÊu theo thêi gian. §é mÆn của muối, độ cay của gừng còn có hạn: Tình ta lµ m·i m·i. §«i ta g¾n bã víi nhau m·i.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> II. Cñng cè. GVH: Qua chïm ca dao đã học anh (chị) thấy nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuật nào thờng đợc dùng trong ca dao? Nh÷ng biÖn pháp đó có nét riêng gì kh¸c víi nghÖ thuËt th¬ cña v¨n häc viÕt?. m·i. NÕu cã xa nhau th× còng ph¶i ba v¹n s¸u ngàn ngày, nghĩa là một trăm năm, một đời ngêi. T×nh nÆng, nghÜa dµy bëi g¾n bã c¶ mét đời, một kiếp. - Nh÷ng c©u ca dao t¬ng tù: copyright by  Tay bng chén muối đĩa gừng Gừng cay muốn mặn xin đừng quên nhau. VKMDC  Muèi cµng mÆn, gõng cµng cay §«i ta t×nh nÆng nghÜa dµy em ¬i! - C¸ch nãi b»ng h×nh ¶nh: So s¸nh c«ng khai, so sµnh ngÇm (Èn dô). - Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt cã nÐt riªng: Lấy những sự vật gần gũi cụ thể với đời sống của ngời lao động để so sánh, để gọi tên, để trò chuyện nh: nhện, sao, mận, đào, vờn hồng, cái đó, con sông, chiếc cầu, chiếc khăn, cái đèn, đôi mắt. Trong khi đó văn học viết sử dụng trang träng h¬n. Mét bªn ®Ëm chÊt d©n gian. Mét bªn mang tÝnh chÊt b¸c häc.  Tham kh¶o phÇn Ghi nhí trong SGK..

<span class='text_page_counter'>(9)</span>