Tìm hiểu vấn đề thu hút khách tham quan ở bảo tàng phòng không không quân

Trờng đại học văn hoá h nội
Khoa bảo tng

*********

Nguyễn thị hồng nhung

Tìm hiểu vấn đề thu hút
khách tham quan ở bảo tng
phòng không - không quân

Khóa luận tốt nghiệp
ngnh bảo tån - b¶o tμng

ng−êi h−íng dÉn khoa häc : TH.S Trần đức nguyên

h nội - 2008


Lời cảm ơn
Để hon thnh đề ti ny, ngoi việc vận dụng những kiến thức đà đợc
học em còn nhận đợc sự hớng dẫn hết sức tận tình v chu đáo của thầy
giáo, thạc sỹ Trần Đức Nguyên. Em xin chân thnh cảm ơn thầy!
Em cũng xin trân trọng cảm ơn Ban giám đốc cùng các cô chú anh chị ở
Bảo tng PK-KQ, nơi em thực tập v nghiên cứu đề ti, đặc biệt l Thợng tá
Nguyễn Hữu Đạc giám đốc Bảo tng PK-KQ đà tận tình giúp đỡ v tạo điều
kiện cho em hon thnh khóa luận ny!
Nhân đây, em cũng xin gửi tới các thầy cô giáo Khoa Bảo tng Trờng
Đại học Văn hóa H Nội, những ngời đà truyền đạt kiến thức v kỹ năng quý
báu cho em trong suốt 4 năm học, lời cảm ơn sâu sắc nhất!
Do có những hạn chế về trình độ, kinh nghiệm thực tế v thời gian

nghiên cứu nên quá trình lm luận văn không thể tránh đợc những thiếu sót.
Vì vậy, em rất mong nhận đợc những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo
v các bạn để bi khóa luận đợc hon chỉnh hơn.


Bảng chữ viết tắt
PK-KQ

: Phòng không - Không quân

BTCM : Bảo tng Cách Mạng
DSVH : Di sản văn hoá
TLKH : Tμi liƯu khoa häc
THPT

: Trung häc phỉ th«ng

Nxb

: Nhμ xt bản

XHCN : XÃ hội chủ nghĩa
ĐH

: Đại hội


Mục lục
mở đầu

Trang
1

1. Lý do chọn đề ti

1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

3

3. Mục đích nghiên cứu của đề ti

4

4. Đối tợng v phạm vi nghiên cứu của đề ti

4

5. Phơng pháp nghiên cứu

4

6. Bố cục của khóa luận

5

Chơng 1 : Tăng cờng khả năng thu hút khách
tham quan l xu hớng tất yếu của các bảo tng
hiện nay

6

1.1. Công tác giáo dục - cầu nối bảo tng với công chúng

6

1.2. Tăng cờng khả năng thu hút khách tham quan l xu hớng
tất yếu của các bảo tng hiện nay

9

1.3. Khả năng thu hút khách tham quan ở Bảo tng Phòng không
- Không quân

14

1.3.1. Vi nét về Bảo tng Phòng không - Không quân

14

1.3.2. Khả năng thu hút khách tham quan ở Bảo tng Phòng không
- Không quân

17

Chơng 2 : thực trạng thu hút khách tham quan
ở Bảo tng phòng không - không quân hiện nay

21

2.1. Hiện vật - cơ sở tạo nên khả năng thu hút đối với khách tham
quan ở Bảo tng Phòng không - Không quân

21

2.1.1. Hiện vật bảo tng - cơ sở tạo nên sức thu hút hấp dẫn đối với
khách tham quan ở Bảo tng Phòng không - Không quân

21


2.1.2. Mét sè hiÖn vËt vμ s−u tËp hiÖn vËt tiêu biểu có sức thu hút đối
với khách tham quan ở Bảo tng Phòng không - Không quân

26

2.2. Đối tợng khách tham quan cần chú trọng ở Bảo tng Phòng
không - Không quân

30

2.2.1. Tình hình khách tham quan ở Bảo tng Phòng không - Không
quân hiện nay

30

2.2.2. Một số đối tợng khách tham quan cần chú trọng ở Bảo tng
Phòng không - Không quân hiện nay

35

2.3. Thực trạng hoạt động nhằm thu hút khách tham quan ở Bảo
tng Phòng không - Không quân

40

2.3.1. Tổ chức các cuộc triển lÃm, trng by chuyên đề v trng by
lu động

40

2.3.2. Bớc đầu xây dựng chơng trình giáo dục gắn bảo tng với
nh trờng

43

2.3.3. Kết hợp với các công ty du lịch

47

2.3.4. Tăng thời lợng phục vụ công chúng

49

Chơng 3 : Một số giải pháp thu hút khách tham quan
ở bảo tng phòng không - không quân

52

3.1. Một số cơ sở nhằm đa ra giải pháp thu hút khách tham quan
ở Bảo tng Phòng không - Không quân

52

3.1.1. Thực tế xà hội tạo nên cơ hội v thách thức mới cho Bảo tng
Phòng không - Không quân

52

3.1.2. Những hạn chế hiện nay của Bảo tng Phòng không - Không
quân

54

3.2. Một số giải pháp thu hút khách tham quan ở Bảo tng Phòng
không - Không quân

54

3.2.1. Tiến hnh nghiên cứu nhu cầu khách tham quan

54

3.2.2. Đổi mới, nâng cao chất lợng hệ thống trng by

57


3.2.3. Tăng cờng tuyên truyền, quảng bá hình ảnh của bảo tng

60

3.2.4. Tổ chức các buổi toạ đm, nói chuyện chuyên đề v chiếu
phim t liệu

61

3.2.5. Xây dựng phòng khám phá

63

3.2.6. Thnh lập câu lạc bộ những ngời bạn của bảo tng

64

3.2.7. Liên kết trong trng by với một số bảo tng trong nớc

65

3.2.8. Nâng cao chất lợng hoạt động quầy hng lu niệm

65

Kết luận
Ti liệu tham khảo
Phụ lục

67

mở đầu
1. Lý do chọn đề ti
Sau hơn 20 năm đổi mới, Việt Nam đà đạt đợc nhiều thnh tựu đáng tự
ho: tốc độ tăng trởng kinh tế cao, văn hóa phát triển, đời sống nhân dân
đợc cải thiện... Song song với những thnh tựu đạt đợc về mặt kinh tế thì
nhu cầu hởng thụ văn hóa của nhân dân cũng ngy một cao. Điều đó hon
ton phù hợp với quy luật phát triển của xà hội v cũng đà đợc lịch sử chứng
minh: ở thời kỳ no đất nớc thịnh vợng thì thời kỳ đó văn hóa thờng rất
phát triển, chẳng hạn nh thời vua Lý Thái Tổ, Lê Thánh Tông... Bởi khi con
ngời đầy đủ về mặt vật chất thì những giá trị tinh thần, cụ thể l những giá trị
văn hóa cũng đợc quan tâm, coi trọng.
Bảo tng cũng l một thiết chế văn hóa, l nơi lu giữ những giá trị tiêu
biểu về lịch sử, văn hóa, khoa học, nghệ thuật của đất nớc nên cũng đÃ, đang
v sẽ nhận đợc nhiều sự quan tâm của Đảng, Nh nớc v nhân dân ta. Do
vậy, bảo tng thực sự rất có tiềm năng phát triển. Trên thế giới, không một đất
nớc no m không có bảo tng. Một đất nớc m không có bảo tng thì lịch
sử, truyền thống của đất nớc đó sẽ không đợc gìn giữ, thậm chí sẽ khó có
khả năng để tự phát triển bởi đà thiếu đi nền tảng vững chắc của truyền thống
dân tộc. Nhận thức đợc vai trò quan trọng của bảo tng nên năm 2005, Thủ
tớng Chính phủ đà phê duyệt
Nam đến năm 2020

Quy hoạch tổng thể hệ thống bảo tng Việt

với mục tiêu kiện ton v phát triển hệ thống bảo tng,

phục vụ nhu cầu nghiên cứu khoa học, học tập, giảng dạy, phổ biến tri thức về
lịch sử, văn hóa, khoa học v hởng thụ văn hóa của công chúng, góp phần
phát triển kinh tế xà hội.

Sự phát triển mạnh mẽ của đất nớc đà mở ra nhiều cơ hội cho các bảo
tng ở Việt Nam phát triển. Nhiều bảo tng ngay lập tức đà thích ứng đợc với
điều kiện mới, có nhiều thay đổi nên đà đáp ứng v thu hút đợc công chúng
đến với bảo tng. Nhng bên cạnh đó còn nhiều bảo tng còn trong tình trạng


vắng khách hoặc khách sau khi tham quan bảo tng hiếm khi quay lại. Điều
ny cũng phụ thuộc một phần vo đặc thù loại hình của bảo tng. Việc bảo
tng đông hay vắng khách lại phần lớn phụ thuộc vo hoạt động thu hút khách
tham quan của bảo tng. Đến với bảo tng l đến với những bằng chứng sống
động nhất về lịch sử, đến với những giá trị con ngời trân trọng giữ gìn nhng
tại sao bảo tng vẫn không hấp dẫn đợc khách tham quan dù giá vé vo bảo
tng so với các loại hình dịch vụ khác l thấp hơn? Phải chăng vì bảo tng
cha năng động, cha đáp ứng đợc nhu cầu của công chúng, cha thực sự
cuốn hút để công chúng đến với mình. XÃ hội ngy cng phát triển, số lợng
bảo tng cũng ngy cng tăng lên, việc thu hút khách đến với bảo tng l một
vấn đề cấp thiết trong giai đoạn hiện nay.
Bảo tng Phòng Không - Không Quân (PK-KQ) l bảo tng thuộc loại
hình lịch sử quân sự, đợc hình thnh do sự hợp nhất của hai bảo tng, đó l
Bảo tng Phòng Không v Bảo tng Không Quân. Bảo tng PK-KQ có nhiệm
vụ bảo tồn v phát huy những giá trị văn hóa lịch sử, những ti liệu hiện vật vô
giá về cuộc chiến tranh gian khổ nhng vinh quang của ngời lính PK-KQ.
Bảo tng giới thiệu cho ton quân, ton dân về quá trình xây dựng v không
ngừng lớn mạnh của quân chủng PK-KQ, những chiến công oanh liệt những
tấm gơng hi sinh anh dũng của bộ đội PK-KQ. Bảo tng PK-KQ đà có những
đóng góp to lớn trong việc giáo dục thế hệ trẻ hôm nay, nhất l những ngời
lính PK-KQ về tinh thần yêu nớc, chiến đấu dũng cảm, sự đon kết hiệp
đồng gắn bó với nhân dân để hon thnh tốt nhiệm vụ bảo vệ bầu trời tổ quốc,
ton vẹn lÃnh thổ Việt Nam. Hng năm, Bảo tng PK-KQ đón nhận hng vạn
khách tham quan thuộc nhiều đối tợng khác nhau đến với bảo tng. Số lợng

khách ngy cng tăng theo từng năm nguyên nhân l do bảo tng đà đợc thực
hiện dự án xây dựng v nâng cấp ton bộ bảo tng, đặc biệt l đà bớc đầu chú
ý, quan tâm đến vấn đề tìm hiểu nhu cầu v thu hút công chúng đến với bảo
tng.
Vấn đề thu hút công chúng đến với bảo tng hiện nay l một vấn đề rất
quan trọng không chỉ đối với các bảo tng quốc gia, bảo tng chuyên ngμnh


m còn đối với các bảo tng thuộc lực lợng vũ trang. Việc tìm hiểu vấn đề
thu hút khách của các bảo tng hiện nay vẫn cha có nhiều công trình đề cập
tới, nhất l vấn đề ny ở Bảo tng PK-KQ. Chính vì những lý do trên, em đÃ
quyết ®Þnh chän ®Ị tμi Tìm hiĨu vÊn ®Ị thu hót khách tham quan ở Bảo tng
PK-KQ lm khoá luận tốt nghiệp của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Nớc ta từ những năm đổi mới đà chuyển dịch từ nền kinh tÕ bao cÊp
sang nỊn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sự quản lý của Nh nớc. Cơ chế thị trờng l
một nhu cầu tất yếu khách quan trong quá trình tiÕn hãa x· héi. Tõ thËp kû
cuèi cña thÕ kû XX cơ chế thị trờng đà ảnh hởng sâu rộng ®Õn nhiỊu lÜnh
vùc ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· hội, văn hóa. Tuy vậy trong lĩnh vực văn
hóa, cơ chế ny cha phát huy đợc nhiều hiệu quả tích cực. Do quan niệm,
một số ngời cho rằng văn hóa l một lĩnh vực đặc biệt, sản phẩm của văn hóa
l sản phẩm đặc thù, phi vật thể nên không thể trở thnh hng hóa đợc. Đó
chính l nguyên nhân lμm cho tÝnh thơ ®éng trong thùc tÕ cđa nhiỊu cơ quan
quản lý văn hóa v các cơ sở hoạt động văn hóa. Có một thời chúng ta coi
khách tham quan l ngời đợc bảo tng ban phát hoặc giáo huấn. Những nhu
cầu đa dạng của họ không đợc đáp ứng. Thu hút khách đến tham quan bảo
tng l nhiệm vụ quan trọng trớc mắt cũng nh lâu di của bảo tng. Song
đây vẫn còn l một vấn đề khá mới mẻ v mới đợc đề cập đến trong một số
những ti liệu nh :

- Cuốn Cơ sở bảo tng học của Timothy Ambrose v Crispin Paine
(BTCM-2000), các tác giả nhấn mạnh mối quan hệ giữa bảo tng với công
chúng v đa ra những giải pháp cụ thể nhằm thu hút công chúng đến với bảo
tng.
- Cuốn Cẩm nang bảo tμng cđa Gary Edson vμ David Dean (BTCM2001) cịng nh¾c ®Õn kh¸i niƯm thu hót kh¸ch tham quan nh− mét giải pháp
hữu hiệu thúc đẩy sự phát triển của bảo tμng.


- Cuốn Quản lý bảo tng của tác giả Nguyễn Thịnh (Đại học Văn hóa
H Nội 2004) đà đề cập tới vấn đề Marketing bảo tng đa ra khái niệm
Marketing - tiếp thị bảo tng cùng những nội dung của nó v khẳng định
chiến lợc thu hút khách tham quan l nhiệm vụ quan trọng mang tính sống
còn của bảo tng.
3. Mục đích nghiên cứu của đề ti
- Nghiên cứu tầm quan trọng của vấn đề thu hút khách tham quan ở
bảo tng.
- Tìm hiểu thực trạng thu hút khách tham quan ở Bảo tng PK-KQ.
- Đa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc thu hút
khách tham quan tại Bảo tng PK-KQ.
4. Đối tợng v phạm vi nghiên cứu của đề ti
* Đối tợng :
Nghiên cứu vấn đề thu hút khách tham quan ở Bảo tng PK-KQ.
* Phạm vi :
Nghiên cứu tại Bảo tng PK-KQ v mở rộng liên hệ tìm hiểu một số
bảo tng khác trong việc đa ra giải pháp thu hút khách tham quan.
5. Phơng pháp nghiên cứu
Đề ti sử dụng kết hợp nhiều phơng pháp nghiên cứu khác nhau :
- Phơng pháp nền tảng : Cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ
nghĩa duy vật lịch sử v duy vật biện chứng.
- Phơng pháp cụ thể :

+ Phơng pháp sử học v bảo tng học dựa trên cách tiếp cận từ mối
quan hệ bảo tng với công chúng
+ Phơng ph¸p x· héi häc : Pháng vÊn vμ quan s¸t
+ Phơng pháp điều tra, thống kê, khảo sát thực tế tại Bảo tng PK-KQ
+ Phơng pháp phân tích, tổng hợp lựa chọn những thông tin cần
thiết phục vụ cho đề tμi nghiªn cøu.


6. Bè cơc cđa khãa ln
Néi dung khãa ln, ngoμi phần mở đầu v kết luận, mục lục, phụ lục,
ti liệu tham khảo, bao gồm 3 chơng :
- Chơng 1 : Tăng cờng khả năng thu hút khách tham quan l xu
hớng tất yếu của các bảo tng hiện nay
- Chơng 2 : Thực trạng thu hút khách tham quan ở Bảo tng PK-KQ
hiện nay
- Chơng 3 : Một số giải pháp thu hút khách tham quan ở Bảo tng
PK-KQ


Chơng 1
Tăng cờng khả năng thu hút khách tham quan
l xu hớng tất yếu của các bảo tng hiện nay
1.1. Công tác giáo dục - cầu nối bảo tng với công chúng
Trong xà hội, bảo tng l một thiết chế văn hóa đặc biệt. Có nhiều định
nghĩa về bảo tng. Xin nêu ra một số định nghĩa nh sau :
- Theo Hiệp hội các Bảo tng Mỹ định nghĩa : Bảo tng l một cơ
quan đợc thnh lập, hợp thức hoạt động lâu di v không có lợi nhuận, không
chỉ nhằm mục đích thực hiện các trng by đơng đại, đợc miễn thuế thu
nhập quốc gia v liên bang, mở cửa đón công chúng v hoạt động theo hớng
quan tâm của công chúng. Có mục đích bảo quản v bảo tồn nghiên cứu, giới

thiệu, tập hợp v trng by có hớng dẫn phục vụ cho nhu cầu giáo dục bao
gồm cả những tác phẩm nghệ thuật, những công trình khoa học, những hiện
vật lịch sử, những công trình khoa học ứng dụng. Do vậy các bảo tng sẽ bao
gồm cả vờn thực vật, sở thú, những khu thuỷ sinh, các cung thiên văn, những
di tích v những to nh lịch sử xà hội

đáp ứng đợc yêu cầu vừa nêu ra ở

trên.(1)
- Theo Hội đồng Bảo tng quốc tế (ICOM) : Bảo tng l một thiết chế
phi vụ lợi, hoạt động lâu di phục vụ cho sự phát triển của xà hội, mở cửa cho
công chúng đến xem, có chức năng su tầm, bảo quản, nghiên cứu, tuyên
truyền, trng by các b»ng chøng vËt chÊt vỊ con ng−êi vμ m«i tr−êng sống
của con ngời vì mục đích nghiên cứu, giáo dục vμ th−ëng thøc”.(2)
- Theo ®iỊu 47, Lt DSVH n−íc CHXHCN Việt Nam : Bảo tng l
nơi bảo quản v trng by các su tập về lịch sử tự nhiên v xà hội (sau đây
gọi l su tập) nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan v
hởng thụ văn hóa của nhân dân.(3)
(1), (2) Đặng Văn Bi (2004), Bảo tng cho tơng lai v tơng lai của bảo tng, DSVH, (8)
(3) Luật DSVH v Văn bản hớng dẫn thi hμnh (2005), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, tr 32


Mặc dù có nhiều định nghĩa khác nhau về bảo tng nhng cái chung của
các định nghĩa đều nhấn mạnh vo những mặt cơ bản sau :
+ Nhiệm vụ cốt lõi cơ bản nhất của bảo tng l 6 khâu công tác nghiệp
vụ : Nghiên cứu, su tầm, kiểm kê, bảo quản, trng by, giáo dục.
+ Mục đích hoạt động của bảo tng l nhằm để đáp ứng nhu cầu
nghiên cứu, tìm hiểu, thởng thức văn hoá của công chúng.
+ Khách tham quan chính l đối tợng m bảo tng hớng tới.
Vấn đề khách tham quan l vấn đề quan träng cđa b¶o tμng. VËy chóng

ta hiĨu nh− thÕ nμo vỊ
tham quan .

kh¸ch tham quan

Kh¸ch tham quan

vμ kh¸i niƯm

thu hót khách

theo nghĩa rộng l công chúng xà hội đÃ

từng tham quan trng by của bảo tng hoặc trng by lu động hoặc tham
gia vo các hình thức hoạt động giáo dục do bảo tng tổ chức.
quan

Khách tham

theo nghĩa hẹp chỉ bộ phận công chúng đến bảo tng chỉ để tham quan

bảo tng.(1) Chúng ta nên hiểu khách tham quan theo nghĩa rộng bởi vì hoạt
động giáo dục của bảo tng ngy cng đa dạng phong phú, nếu chỉ giới hạn
khách tham quan l công chúng đến bảo tng chỉ để tham quan bảo tng thì
nh vậy ta sẽ bỏ qua lợng khách đến với bảo tng vì những hoạt động mang
tính giáo dục khác. Còn

thu hút

trong từ điển Tiếng Việt gi¶i thÝch lμ :

lμm cho ng−êi ta ham thÝch mμ dån sù chó ý vμo .(2) Nh− vËy
kh¸ch tham quan

thu hút

có thể hiểu l những hoạt động hấp dẫn khách tham quan

bảo tng. Thực chất của vấn đề thu hút khách tham quan chính l lm cách
no để tăng tính hấp dẫn của bảo tng. V việc đó chỉ có thể thực hiện đợc
bằng cách bảo tng phải không ngừng đổi mới, cải thiện chất lợng phục vụ
để đem tới cho khách tham quan những

sản phẩm bảo tng

khiến họ thực

sự hi lòng, thực sự thỏa mÃn.
Công tác giáo dục l khâu công tác cuối trong chu trình hoạt động của
bảo tng, thực hiện các hình thức tiếp cận với công chúng. Đối tợng của hoạt
(1) Trích bi giảng môn Công tác giáo dục của Bảo tng
(2) Từ điển Tiếng Việt (2006), Nxb Giáo dục.

- Thạc sỹ Phạm Thu Hằng.


®éng thu hót cịng chÝnh lμ kh¸ch tham quan. Do vậy, hoạt động thu hút khách
tham quan v công tác giáo dục có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ nhau. Để thu
hút đợc khách tham quan, bảo tng phải tổ chức nhiều hoạt động giáo dục
phong phú nhằm tăng tính hấp dẫn cho bảo tng. Mặt khác, hoạt động thu hút

lại góp phần lm cho công tác giáo dục phát huy tốt hơn vai trò của mình.
Việc thu hút khách tham quan bảo tng l một vấn đề không đơn giản, nó phụ
thuộc vo nhiều yếu tố. Trong những năm gần đây với phơng châm xà hội
hóa, hoạt động bảo tng đà trở nên đa dạng về cả nội dung v biện pháp hoạt
động, bớc đầu đà thu hút đợc sự quan tâm của xà hội v công chúng. Tuy
nhiên, nếu quá coi trọng số lợng thì tất yếu hoạt động thu hút sẽ biến bảo
tng thnh một cơ quan mang tính dịch vụ, kinh doanh. Hoạt động thu hút
khách tham quan phải dựa trên cơ sở hiện vật gèc vμ s−u tËp hiƯn vËt gèc.
HiƯn vËt gèc víi tính chất vật thật, đợc bảo tng lu giữ v kết nối theo
những nội dung trng by sẽ có tác động mạnh mẽ đến nhận thức, tâm lý tình
cảm của ngời xem, giúp cho ngời xem nhận thức đầy đủ hơn, đúng đắn hơn
về quá khứ, về những giá trị chân thiện mỹ của xà hội. Trên cơ sở những hiện
vật gốc độc đáo, giu thông tin, giu sức biểu cảm, bảo tng đề ra chiến lợc
thu hút khách tham quan phù hợp để hấp dẫn họ đến bảo tng nhiều hơn.
Qua những phân tích ở trên ta có thể khẳng định vai trò của hoạt động
thu hút khách tham quan l góp phần lm cho công tác giáo dục thực sự trở
thnh cầu nối giữa bảo tng v công chúng. Từ đó giúp cho bảo tng khẳng
định vị thế v nâng cao hơn nữa vai trò của mình trong xà hội. Bằng nhiều
hoạt động đa dạng, bảo tng ngy nay có xu hớng ngy cng thâm nhập sâu
hơn vo đời sống xà hội, phản ánh những vấn đề mang tính nhân văn cao cả v
cả những vấn đề thời sự nóng hổi. Hoạt động giáo dục của bảo tng không chỉ
bó hẹp trong những phần trng by hiện vật m còn đợc mở rộng bằng nhiều
hình thức khác. Nhiều bảo tng công chúng đợc tham gia nhất định vo các
hoạt động bảo tng, công chúng đánh giá hoạt động bảo tng. Chính quan hệ
mật thiết giữa bảo tng v công chúng ấy đà góp phần lm bảo tng thay đổi,
tự điều chỉnh để có thể đáp ứng đợc yêu cầu, đòi hỏi của công chúng.


1.2. Tăng cờng khả năng thu hút khách tham quan l xu hớng tất yếu
của các bảo tng hiện nay

Trong từ điển Tiếng Việt, thuật ngữ

tất yếu

đợc giải thích l :

nhất định phải nh thế, không thể khác đợc .(1) Hiểu một cách đầy đủ, tất
yếu l chỉ cái bắt nguồn hợp quy luật từ những mối liên hệ cơ bản bên trong
của sự vật, hiện tợng, l cái do ton bộ sự phát triển trớc đó quy định. Do đó
nhất định nó phải xảy ra. Tăng cờng khả năng thu hót kh¸ch tham quan cịng
lμ xu h−íng tÊt u của các bảo tng hiện nay. Nó thể hiện trên các mặt sau
đây :
Trớc hết, do xà hội có nhiều thay đổi kéo theo những thay đổi trong
nhu cầu hởng thụ văn hóa của ngời dân. Đặc biệt, sự phát triĨn nhanh chãng
cđa khoa häc kü tht vμ c«ng nghƯ có ảnh hởng trực tiếp tới mọi mặt của
đời sống xà hội. Nếu nh không nhanh chóng nắm bắt đợc nhu cầu của
khách tham quan, lm chủ đợc khoa học kỹ thuật thì hiển nhiên bảo tng sẽ
không thu hút đợc khách đến tham quan bảo tng. Bởi khách tham quan
không thể no thích thú với một bảo tng m hiện vật thì đơn điệu, nội dung
v hình thức trng by thì nhm chán, kỹ thuật trng by thì lạc hậu. Họ sẽ
tìm đến những hình thức giải trí khác thú vị hơn nh đi du lịch, xem phim... v
nh vậy bảo tng sẽ không thể no cạnh tranh đợc với những dịch vụ vốn đÃ
rất nhanh nhạy trong việc nắm bắt nhu cầu của khách. Chính vì vậy, bảo tng
cần phải tăng sức hấp dẫn của mình bằng nhiều cách nh nâng cao chất lợng
trng by, áp dụng tiến bé khoa häc kü tht, tỉ chøc nhiỊu h×nh thøc hoạt
động khác nhau nhằm lôi kéo khách tham quan. Muốn lm đợc nh vậy điều
cần thiết l phải có kinh phí. Phần lớn bảo tng nớc ta l bảo tng công lập,
kinh phí hoạt động của bảo tng chủ yếu trông chờ từ ngân sách Nh nớc nên
có nhiều hạn chế. Do vậy, bảo tng cần tự tăng cờng nguồn thu cho mình.
Vo những năm 80 của thế kỷ XX, để tìm ra con đờng giải quyết khó khăn,

Thụy Sỹ l nớc đà đạt đợc một kỳ tích. Các bảo tng ở nớc ny đà tạo
(1) Từ điển Tiếng Việt (2006), Nxb Gi¸o dơc.


ngn thu tõ vÐ vμo cưa lμ 70%, tõ c¸c hội viên l 15% v các nguồn thu khác
l 15%. Sở dĩ lm đợc nh vậy l vì các bảo tng ở Thụy Sỹ đà giải quyết
những vấn đề cơ bản l : Hiện đại hóa bảo tng để cạnh tranh thu hút khách
tham quan, giảm những bất cập, hạn chế của bảo tng, đa bảo tng phát triển
nhanh chóng, phát huy hiệu quả các hoạt động của bảo tng để có thể mang
lại thu nhập cho bảo tng.(1) Bảo tng hiện nay đợc coi l một
vụ lợi

thiết chế phi

tức l một số hoạt động bảo tng cũng phải đợc tính toán để đạt hiệu

quả kinh tế tuy nhiên trong nhiều trờng hợp không có lÃi vẫn cần đợc thực
hiện vì lợi ích chung của cộng đồng. Đó l một quan điểm đúng đắn v phù
hợp bởi nếu nh giải quyết tốt vấn đề thu hút khách tham quan thì kinh phí
hoạt động của bảo tng sẽ tăng lên, điều ®ã ®ång nghÜa víi viƯc b¶o tμng sÏ cã
®iỊu kiƯn tiến hnh nhiều hoạt động hơn nữa giúp cho khách tham quan nâng
cao hiểu biết để từ đó phát huy hơn nữa giá trị của các hiện vật. Do vậy, các
bảo tng hiện nay cần không ngừng tăng cờng khả năng thu hút khách tham
quan để bắt kịp với xu thÕ ph¸t triĨn cđa x· héi.
Thø hai, xu h−íng toμn cầu hóa đặt ra cho bảo tng nhiệm vụ giới thiệu
với bạn bè quốc tế nền văn hóa Việt Nam đậm đ bản sắc, thông qua đó giúp
họ hiểu đợc con ngời v đất nớc Việt Nam. Đất nớc Việt Nam hòa bình
tơi đẹp, con ngời Việt Nam thân thiện v mến khách thì đơng nhiên khách
du lịch sẽ chọn Việt Nam l điểm đến trong hnh trình của mình. Không phải
ngẫu nhiên m khách quốc tế đến Việt Nam ngoi những địa điểm du lịch

đẹp, bao giờ họ cũng muốn ghé thăm các bảo tng. Bởi bảo tng chính l nơi
lu giữ những hiện vật của quá khứ, giúp họ hình dung một cách chính xác v
rõ nét nhất về lịch sử hình thnh v phát triển của dân tộc ta. Đến bảo tng l
cách tiếp cận nhanh nhất với văn hóa Việt Nam. Bởi thế bảo tng cần nhanh
chóng nắm bắt nhu cầu đó v đề ra chiến lợc thu hút khách tham quan hợp lý
nếu không muốn bỏ lỡ mất cơ hội hội nhập v phát triển. Mặt khác trong quá
trình hội nhập v giao lu văn hóa, bảo tng còn có nhiệm vụ bảo tồn v lu
(1) Nguyễn Thịnh (2004), Quản lý bảo tng, Trờng Đại học Văn hoá H Nội, tr 121


giữ những di sản văn hóa quý báu, giáo dục thế hệ trẻ giữ gìn bản sắc dân tộc
không bị mai một, không bị hòa tan bởi trong bối cảnh xà hội giao lu mạnh
mẽ nh thế, việc đó hon ton có thể xảy ra. Bảo tng l nơi trng by v giới
thiệu những ti liệu hiện vật gắn liền với từng thời kỳ phát triển của lịch sử.
Những ti liệu hiện vật đó trớc hết l những t liệu có giá trị cao v điển hình
về khoa học lịch sử, chính trị, văn hoá. Vì vậy những ti liệu hiện vật đó vừa
mang giá trị khoa học,vừa mang giá trị đạo đức, góp phần hon thiện nhân
cách con ngời. §©y lμ nhiƯm vơ hÕt søc quan träng vμ nã chỉ đợc thực hiện
có hiệu quả khi bảo tng thu hút đợc nhiều khách tham quan đến tìm hiểu về
truyền thống dân tộc, tìm hiểu về cội nguồn, để biết trân trọng v nâng niu
những giá trị tốt đẹp.
Một lý do nữa để khẳng định việc tăng cờng khả năng thu hót kh¸ch
tham quan lμ xu h−íng tÊt u cđa các bảo tng trong giai đoạn hiện nay, đó
l thay đổi trong t duy v hoạt động bảo tng. Bảo tng từ chỗ lấy hiện vật
lm trung tâm giờ đà chú trọng hơn tới cộng đồng. Những cuộc tranh luận sôi
nổi nhất tại các bảo tng thờng quan tâm đến sự cân bằng cần đợc giữ vững
giữa những đòi hỏi bên trong về tổ chức trng by, bảo quản bộ su tập v
việc đáp ứng những nhu cầu của công chúng, cả khách tham quan v khách
tham quan tiềm năng. Trªn thùc tÕ, hai u tè hiƯn vËt vμ con ngời cần phải
đợc đặt cạnh nhau, đợc coi trọng nh nhau trong hoạt động của bảo tng.

ĐÃ qua rồi cái thời bảo tng mở cửa để chờ khách đến tham quan. Nếu
bảo tng không năng động, không chủ động tổ chức các hoạt động hấp dẫn
khách tham quan thì bảo tng không thể no thu hút công chúng đến với mình
đợc. Công chúng với t cách l ngời sử dụng sản phẩm v dịch vụ của bảo
tng từ chỗ bị động tiếp thu những thông tin đợc bảo tng cung cấp đÃ
chuyển dần sang xu hớng hon ton mới, đó l muốn đợc tự mình khám phá
v khai thác các bộ su tập hiện vật gốc v các hình thức dịch vụ khác có
trong bảo tng. Tất nhiên l họ sẽ lựa chọn cho mình loại hình dịch vụ khác
m ở đó có những hoạt động phong phú hơn, cuốn hút hơn thay vì chọn bảo


tng nếu nh bảo tng không chủ động đổi mới. Đặc biệt l trong thời đại
bùng nổ thông tin nh hiện nay khách tham quan có nhiều điều kiện để chọn
lựa hơn. Con ngời có nhiều lí do khác nhau cho việc lựa chọn các hoạt động
giải trí khác nhau. Ngời ta thờng tìm kiếm những địa điểm, những hoạt
động đáp ứng những tiêu chuẩn riêng bởi mỗi ngời đều có những đặc điểm
riêng v những tiêu chuẩn m mỗi ngời đặt ra cũng khác nhau. Trong số các
tiêu chuẩn ấy thì nhu cầu xà hội có lẽ l yếu tố ảnh hởng nhiều nhất đến việc
lựa chọn hoạt động gi¶i trÝ cđa con ng−êi. Ng−êi ta th−êng thÝch cã ngời
khác ở xung quanh khi tham gia vo các hoạt động bên ngoi ngoi công việc.
Thông thờng, những tơng tác xà hội diễn ra chủ yếu với gia đình v bạn bè.
Khách đến tham quan bảo tng thờng đi chung với ai đó hoăc theo nhóm, v
họ thờng thích đợc chia sẻ những cảm nhận về cuộc tham quan của mình
với ngời khác hơn l tự trải nghiệm một mình. Khi đến tham quan bảo tng,
họ sẽ thấy cần phải có sự tơng tác xà hội, thấy rằng hoạt động ny l đáng
lm, cảm thấy đợc thử thách v có cơ hội đợc học hỏi. Tiêu chuẩn về giáo
dục l một yếu tố vốn có của các bảo tng. Tuy nhiên các bảo tng cần mang
lại cho khách tham quan cảm giác thoải mái về thể chất, tình cảm v trí tuệ.
Nếu một ngời khách đến bảo tng v cảm thấy khó chịu, chắc chắn họ sẽ
không hứng thú với chuyến tham quan của mình v không muốn quay lại lần

nữa. Chính vì vậy, các bảo tng cần phải đổi mới nội dung v hình thức hoạt
động của mình nhằm thu hút công chúng đến bảo tng, để công chúng thấy
đợc lợi ích v giá trị họ có đợc từ việc đến tham quan bảo tng.
- Thứ nhất, thực hiện tốt chủ trơng xà hội hóa các hoạt động bảo tng
theo hớng tạo ra những sản phẩm văn hóa có giá trị phục vụ nhu cầu lnh
mạnh của ton xà hội, đa các sản phẩm bảo tng đến tận tay công chúng từ
đó tiếp nhận đợc sự ủng hộ về nhân lực, trí tuệ, kinh phí của các tầng lớp c
dân cho việc đổi mới, nâng cao chất lợng các mặt hoạt động của bảo tng.


- Thứ hai, căn cứ vo nhu cầu của từng nhóm đối tợng cụ thể cần xây
dựng

chơng trình giáo dục

tơng ứng nhằm biến các bảo tng thực sự trở

thnh một häc ®−êng cã søc hÊp dÉn lín.
- Thø ba, më rộng giao lu văn hóa, tổ chức đa các triển lÃm về di sản
văn hóa của Việt Nam ra nớc ngoi giới thiệu cho bạn bè quốc tế, đồng thời
khi cã ®đ ®iỊu kiƯn sÏ tiÕp nhËn triĨn l·m cđa các nớc khác giới thiệu cho
công chúng Việt Nam.
Bên cạnh đó, bảo tng cần phát huy thế mạnh của mình, tận dụng triệt
để sức mạnh của khoa học công nghệ để cung cấp cho khách tham quan
những thông tin về bảo tng, quảng bá về hình ảnh bảo tng nhiều hơn nữa để
công chúng biết đến bảo tng v hứng thú hơn với bảo tng. Các bảo tng
cũng cần xây dựng cho mình thơng hiệu riêng để không lẫn với bất kỳ một
cơ quan no khác. Trong khi nhiều bảo tng trong khu vực v trên thế giới,
mỗi năm thu hút hng triệu lợt khách tham quan thì không ít bảo tng ở nớc
ta hiện nay vẫn chỉ dừng lại ở con số hng chục hoặc vi chục nghìn. Nguyên

nhân l do bảo tng vẫn cha thực sự tạo đợc sức hút lôi kéo khách đến tham
quan bảo tng bởi sù thiÕu hÊp dÉn vμ Ýt cã sù ®ỉi míi trong trng by, sự hạn
chế về khả năng chuyên môn v ngoại ngữ của đội ngũ thuyết minh bảo tng,
sự thiếu năng động trong việc quảng cáo cho hình ảnh của mình... Để bảo tng
không bị lạc hậu, không trở nên lỗi thời v có thể bắt nhịp đợc với sự phát
triển của xà hội trong bối cảnh hiện nay, bảo tng không còn cách no khác l
phải tự đổi mới mình, thay t duy trng by mô phỏng lịch sử một cách khô
cứng bằng những thủ pháp nghệ thuật mới trên cơ sở những ti liệu hiện vật
gốc thực sự có giá trị, trong đó cần chú ý đến sự phối hợp giữa các bảo tng v
nhất l với các nh su tập t nhân, các bảo tng t nhân để tạo sự phong phú
cho trng by, để lm sao bảo tng trở thnh một nơi độc đáo, hấp dẫn. Đồng
thời, bảo tng cần lồng ghép các hoạt động văn hoá khác kể cả những loại
hình vui chơi giải trí, các loại dịch vụ phù hợp để phục vụ khách tham quan.
Việc hợp tác giữa bảo tng với du lịch cũng l việc lm cần thiết hiện nay để


giúp bảo tng thu hút thêm nhiều khách tham quan bởi du lịch l một ngnh
khá năng động v phát triển nhanh hiện nay, việc hợp tác ấy không những
giúp cho các bảo tng mở rộng nguồn khách tham quan m còn giúp các bảo
tng quảng bá đợc hình ảnh của mình, thúc đẩy các bảo tng đổi mới hoạt
động để vừa đảm bảo đợc doanh thu, có thêm kinh phí tiến hnh cải thiện
chất lợng hoạt động lại vừa đảm bảo đợc mục tiêu văn hoá.
Vấn đề đổi mới hoạt động bảo tng đà đợc Đảng v Nh nớc ta quan
tâm v tạo điều kiện. Nhiều cuộc hội thảo đợc tổ chức bn về các vấn đề liên
quan tới bảo tng, nhất l trong giai đoạn hiện nay. Không chỉ ở phạm vi trong
nớc, các cuộc gặp gỡ học hỏi giao lu, các dự án hợp tác quốc tế cũng đợc
triển khai v thu đợc kết quả khả quan. Qua đó có thể thấy rằng bảo tng
Việt Nam cũng đang nỗ lực tìm ra cho mình hớng đi phù hợp với thực tiễn
bảo tng đồng thời ngy cng nâng cao chất lợng phục vụ khách tham quan.
Mặc dù vấn đề thu hút khách đến bảo tng vẫn còn l một vấn đề mới mẻ bởi

từ lâu bảo tng vẫn luôn bị coi l kém năng động trong suy nghĩ của nhiều
ngời nhng nếu các bảo tng nhận thức đợc rằng tăng cờng khả năng thu
hút khách tham quan l xu hớng tất yếu thì chắc chắn trong tơng lai các bảo
tng sẽ phát triển hơn rất nhiều. Để thực hiện đợc điều đó các bảo tng phải
giải quyết đợc những mâu thuẫn đang tồn tại, đó l mâu thuẫn giữa bảo tng
cũ v bảo tng mới, giữa bảo tng với các thiết chế văn hóa khác, giữa khả
năng của bảo tng với nhu cầu công chúng, giữa lý luận nhËn thøc míi víi
thùc tiƠn cđa b¶o tμng... Cã nh− vậy, bảo tng mới hon thnh tốt vai trò của
mình trò xà hội, phát huy giá trị của di sản văn hóa phục vụ lợi ích của ton xÃ
hội.
1.3. Khả năng thu hút khách tham quan ở Bảo tng Phòng không Không quân
1.3.1. Vi nét về Bảo tng Phòng không - Không quân


Bảo tng Phòng không - Không quân hiện nay đợc hình thnh do sự
hợp nhất của 2 bảo tng, đó l Bảo tng Phòng Không v Bảo tng Không Quân.
Quá trình hình thnh bảo tng Phòng Không : Bảo tng Phòng Không
l bảo tng thuộc hệ thống bảo tng lực lợng vũ trang. Bảo tng Phòng
Không đợc hình thnh từ tháng 12/1958, ngy 25/12/1959 đợc mở cửa đón
khách tham quan, lúc đầu l Nh truyền thống của Bộ T lệnh Phòng Không.
Nhiệm vụ đặt ra cho bảo tng thời kỳ ny l su tầm, lu giữ v trng by
những ti liệu hiện vật phản ánh về quá trình xây dựng, chiến đấu vợt mọi
khó khăn gian khổ, tinh thần dũng cảm quyết thắng của bộ đội Phòng Không
Việt Nam.
Đến năm 1979, Nh truyền thống của Bộ T lệnh Phòng Không đợc
nâng cấp thnh Bảo tng Phòng Không. Bảo tng bắt đầu mở cửa đón khách
tham quan từ ngy 1/4/1979 tại số 176 đờng Trờng Chinh - H Nội. Năm
1994, Bảo tng tiến hnh xây dựng lại với quy mô lớn hơn. Đến ngy
24/7/1995 bảo tng đợc khánh thnh với diện tÝch tr−ng bμy ngoμi trêi lμ
4.000m2 vμ diÖn tÝch tr−ng by trong nh l 1.200m2 gồm 3 tầng. Bảo tng

Phòng Không đợc xếp hạng 2 theo quyết định số 1527/QĐQP của Bộ Quốc
Phòng do tớng Nguyễn Văn Rinh ký ngy 2 tháng 8 năm 2000.
Quá trình hình thnh bảo tng Không Quân : So với bảo tng Phòng
Không v các bảo tng khác thuộc sự quản lý của Bộ Quốc Phòng, Bảo tng
Không Quân ra đời muộn hơn. Năm 1983, Bộ Quốc Phòng có quyết định về
việc thnh lập Bảo tng Không Quân trực thuộc Quân chủng Không Quân.
Sau một thời gian chuẩn bị, xây dựng, đến ngy 3/4/1985 bảo tng bắt đầu mở
cửa đón khách tham quan. Bảo tng đợc xây dựng trên một khuôn viên rộng
11.000m2 gồm phần tr−ng bμy ngoμi trêi 9.800m2 vμ phÇn tr−ng bμy trong
nhμ 1.200m2 ë sè 86 ®−êng Tr−êng Chinh - Hμ Néi.
Tõ khi hình thnh, các cán bộ nhân viên bảo tng đà luôn cố gắng su
tầm thu thập các ti liệu hiện vật gốc có liên quan đến Không Quân Việt Nam,
từ đó lựa chọn những ti liệu hiện vật điển hình đa vo trng by nhằm phản


¸nh râ nÐt, trung thùc nhÊt vỊ qu¸ tr×nh ra đời, xây dựng, chiến đấu v chiến
thắng của bộ đội Không Quân. Sau một thời gian khẳng định v phát triển,
Bảo tng Không Quân đà đợc công nhận xếp hạng 2 theo quyết định số
1164/QĐQP do thứ trởng Bộ Quốc Phòng - Thợng tớng Nguyễn Trọng
Xuyên v thứ trởng Bộ Văn hoá Thông tin Lu Trần Tiêu ký tháng 11/1995.
Ngy 3/3/1999, chủ tịch nớc Trần Đức Lơng ký sắc lệnh số 03/L-CT
về việc hợp nhất Quân chủng Phòng Không v Quân chủng Không Quân đáp
ứng yêu cầu nhiệm vụ mới của cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình độc lập dân
tộc, bảo vệ v xây dựng tổ quốc Việt Nam XHCN. Đây l một việc lm phù
hợp với tình hình thực tế của đất nớc. Với quyết định hợp nhất 2 Quân chủng
thì Bảo tng Phòng Không v Bảo tng Không Quân cũng đợc hợp nhất v
trở thnh một bảo tng chung với tên gọi l Bảo tng Phòng Không - Không
Quân. Bảo tng Phòng Không - Không Quân đợc thnh lập với chức năng,
nhiệm vụ lu giữ những ti liệu, hiện vật minh chứng cho các sự kiện lịch sử
của quá trình ra đời, xây dựng, chiến đấu v trởng thnh của bộ đội PK-KQ

Việt Nam.
Đầu năm 2004, Bảo tng PK-KQ đợc tiến hnh xây dựng mới v tới
cuối năm 2007 thì hon thnh. Hiện nay, bảo tng có tỉng diƯn tÝch lμ
18.000m2, bao gåm nhiỊu h¹ng mơc phơc vụ cho các hoạt động của bảo tng.
Việc xây dựng v nâng cấp ny vừa khẳng định tầm vóc của Quân chủng PKKQ, của Bảo tng PK-KQ đồng thời cũng mở ra cho bảo tng cơ hội thu hút
khách tham quan nhiều hơn.
Đặc trng của Bảo tng PK-KQ l cơ quan nghiên cứu khoa học v
tuyên truyền giáo dục về lịch sử hình thnh, phát triển v những thnh tích
chiến ®Êu cđa bé ®éi PK-KQ trong hai cc kh¸ng chiÕn chống thực dân Pháp
v đế quốc Mỹ dới sự lÃnh đạo của Đảng, Bộ Quốc Phòng v Bộ T lệnh
Quân chủng PK-KQ với đông đảo quần chúng nhân dân v đặc biệt l thế hệ
trẻ trong v ngoi quân đội thông qua các ti liệu, hiện vật gốc trng by tại
bảo tng. Để khẳng định vai trò, vị trí xà hội của mình, Bảo tng PK-KQ đÃ


không ngừng phấn đấu hon thnh tốt các khâu công tác của mình để thực
hiện các chức năng :
- Chức năng nghiên cứu khoa học
- Chức năng giáo dục v phổ biến tri thức khoa học
- Chức năng bảo tồn bảo quản di sản văn hoá
- Chức năng ti liệu hoá khoa học
- Chức năng thông tin
- Chức năng phục vụ sự hởng thụ văn hoá của công chúng
1.3.2. Khả năng thu hút khách tham quan ở Bảo tng Phòng không - Không quân
Trớc hết chúng ta có thể thấy Bảo tng PK-KQ có nhiều điều kiện
thuận lợi để thu hút khách tham quan trong nớc v quốc tế, những ngời
mong muốn tìm hiểu về truyền thống lịch sử của dân tộc Việt Nam nói chung
v Quân đội, Quân chủng PK-KQ nói riêng.
Địa điểm, vị trí toạ lạc của bảo tng có thể đợc coi l điểm thuận lợi
đầu tiên của bảo tng. L một thiết chế văn hoá phục vụ những yêu cầu, nhu

cầu về thởng ngoạn văn hoá thì địa điểm đặt bảo tng có ý nghĩa vô cùng
quan trọng. Bảo tng phải ở những nơi l trung tâm, tập trung dân c, giao
thông thuận tiện. Bảo tng PK-KQ đợc đặt tại số 171 đờng Trờng Chinh
với một mặt bằng thoáng, đờng sá rộng rÃi (2 mặt giáp đờng Trờng Chinh
v đờng Tôn Thất Tùng) nên việc đi đến bảo tng l khá dễ dng đối với
khách tham quan bằng nhiều phơng tiện giao thông khác nhau.
Thuận lợi thứ hai l to nh bảo tng mới đợc xây dựng lại nên rất
khang trang, cùng với đó l nội dung trng by của bảo tng bớc đầu đợc
xây dựng mới nên gây đợc sự chú ý với khách tham quan, kể cả những ngời
đà từng tham quan bảo tng v những ngời lần đầu tiên tới bảo tng tham quan.
Thuận lợi thứ ba l Bảo tng PK-KQ có số khối lợng hiện vật lớn, với
nhiều loại hình, nhiều su tập có giá trị, giu tính thẩm mỹ v ấn t−ỵng hÊp


dẫn đợc ngời xem. Đặc biệt ở Bảo tng PK-KQ có những bộ su tập quý m
không phải bảo tng no cũng có đợc nh su tập pháo cao xạ, su tập máy
bay, su tập ra đa, su tập các loại tên lửa... Ngoi ra bảo tng còn rất chú
trọng đến những TLKH phụ nh bản đồ, sơ đồ, sa bn điện tử, mô hình... lm
tăng thêm tính hấp dẫn của các ti liệu, hiện vật gốc đợc trng by góp phần
thu hút đối với khách tham quan.
Thuận lợi thứ t của Bảo tng PK-KQ đó l giá vé vo bảo tng hợp lý,
phù hợp với công chúng, tạo điều kiện cho tất cả mọi ngời đều có thể tới
tham quan bảo tng. Đồng thời bảo tng lại có chính sách u tiên với một số
đối tợng khách v giảm giá cho khách đi theo đon nên đà góp phần thu hút
thêm khách tham quan cho bảo tng.
Thuận lợi thứ năm của Bảo tng PK-KQ chính l thái độ đón tiếp, phục
vụ khách tham quan của các nhân viên rất thân thiện, cởi mở v tận tình gây
đợc ấn tợng tốt với khách tham quan, tạo cho khách tâm lý thoải mái khi
đến tham quan bảo tng.
Một thuận lợi nữa của bảo tng đó l cho phép khách tham quan đợc

chạm vo một số hiện vật, đợc vo bên trong một số máy bay để tham quan.
Khách tham quan không chỉ dừng lại ở việc tiếp cận bằng mắt m còn đợc
tiếp cận hiện vật bằng tay. Điểm ny khiến cho khách tham quan rất thích thú,
hi lòng.
Với những lợi thế đó, Bảo tng PK-KQ thực sự rất có tiềm năng thu hút
khách tham quan. Câu hỏi đặt ra l lm cách no để bảo tng có thể khai thác
tốt những tiềm năng đó để ngy cng tăng cao số lợng khách đến thăm bảo
tng cũng nh nâng cao chất lợng phục vụ khách tham quan của bảo tng. Để
trả lời câu hỏi đó cần phải giải quyết đợc các vấn đề sau đây:
- Bảo tng PK-KQ đà xác định rõ vai trò v vị trí của mình trong việc
giáo dục lòng yêu nớc, ý chí quyết tâm, tinh thần tự lực tự cờng, dũng cảm
chiến đấu, sáng tạo trong lao động sản xuất. Thông qua ti liệu hiện vật đợc
trng by trong bảo tng đà giáo dục cho cán bộ chiến sỹ PK-KQ, các tầng


lớp nhân dân v thế hệ trẻ truyền thống yêu nớc, tạo sức mạnh để vơn lên
hon thnh mọi nhiệm vụ, khắc phục mọi khó khăn hớng vo mục tiêu chung
xây dựng v bảo vệ tổ quốc Việt Nam XHCN. Bảo tng không ngừng đổi mới
hon thnh tốt các khâu công tác nhng số lợng khách tham quan đến bảo
tng vẫn cha tơng xứng với tiềm năng của bảo tng.
- Cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho trng by tuy đà đợc đầu t
nhng vẫn cần phải trang bị thêm nhiều thiết bị hơn nữa, đặc biệt l những
thiết bị nghe nhìn hiện đại để tăng thêm tính sống động cho không gian trng
by, tránh tình trạng việc trng by

quá tĩnh

không hấp dẫn đợc khách

tham quan bảo tng.

- Bảo tng cha có những hoạt động tiến hnh nghiên cứu, tham khảo ý
kiến khách tham quan để biết xem khách tham quan mong muốn những gì ở
bảo tng v có những đóng góp với bảo tng để từ đó bảo tng đề ra đợc
phơng hớng, kế hoạch hoạt động, phát triển phù hợp với yêu cầu của xà hội
nhng vẫn đảm bảo đợc chức năng, nhiệm vụ chính trị của mình. Đây l điều
hết sức quan trọng v cần thiết trong giai đoạn hiện nay bởi việc nắm bắt đợc
tâm lý khách tham quan chính l chìa khóa thnh công của bảo tng, giúp bảo
tng thu hút nhiều khách đến tham quan.
Nói tóm lại, vấn đề thu hút khách tham quan lμ mét vÊn ®Ị rÊt quan
träng ®èi víi sự phát triển của Bảo tng PK-KQ. Tuy nhiên không phải trong
một thời gian ngắn m bảo tng có thể giải quyết vấn đề ny m cần phải có
kế hoạch, chiến lợc trớc mắt cũng nh lâu di để thu hút đông đảo khách
tham quan đến với bảo tng. Việc ®ã gióp cho B¶o tμng PK-KQ hoμn thμnh tèt
c¶ hai vai trò : vừa l một thiết chế văn hóa, vừa l một đơn vị trong hệ thống
công tác Đảng, công tác chính trị của quân đội v khẳng định vị thế quan
trọng của mình trong xà hội.
Bảo tng đảm nhận việc bảo quản v bảo tồn các di sản tự nhiên v văn
hóa cộng đồng, phục vụ nh một tiêu điểm văn hóa liên kết cộng đồng nên
cng có nhiều khách tham quan thì bảo tng cng có cơ héi ®Ĩ giíi thiƯu