Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (71.27 KB, 3 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Ảnh hưởng ngoại lai 1
<b>Ảnh hưởng ngoại lai</b>, trong kinh tế học, là ảnh hưởng gây ra bởi hoạt động của một chủ thể kinh tế này và tác động
trực tiếp tới chủ thể kinh tế khác (nghĩa là không thông qua cơ chế thị trường). Nếu chủ thể kinh tế chịu tác động bị
tổn thất, thì có ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực. Còn nếu chủ thể kinh tế chịu tác động được lợi, thì có ảnh hưởng ngoại
lai tích cực. Ơ nhiễm môi trường do chất thải của một nhà máy đối với dân cư trong khu vực là ví dụ về ảnh hưởng
ngoại lai tiêu cực. Sự dễ chịu do cảnh đẹp ở vườn nhà hàng xóm tới nhà mình là ví dụ về ảnh hưởng ngoại lai tích
cực. Ảnh hưởng ngoại lai tích cực thường gắn liền với nạn kẻ đi xe không trả tiền (ngồi không hưởng lợi). Giải pháp
khắc phục ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực, trong kinh tế học được gọi là các biện pháp nội bộ hóa ảnh hưởng ngoại lai.
Hình 1: Một ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực dẫn tới lượng sản phẩm
gây ra tiêu cực quá nhiều so với mức xã hội cho là hợp lý.
Ảnh hưởng ngoại lai là một loại thất bại thị trường. Lý
luận chuẩn tắc cho rằng trong cơ chế thị trường, các
nguồn lực được phân bổ một cách tối ưu. Tuy nhiên,
các ảnh hưởng khơng thơng qua thị trường, thì khơng
xác định được giá trao đổi. Điều này dẫn tới chi phí
hoặc lợi ích theo nhận thức của cá nhân không thống
nhất với chi phí hoặc lợi ích thật sự của xã hội. Vì thế,
khơng thể có phân bổ nguồn lực tối ưu được.
Để minh họa lập luận trên, hãy xem hai ví dụ sau đây.
Ví dụ thứ nhất, có một ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực,
chẳng hạn như chất thải của một nhà máy làm ảnh
hưởng tới môi trường sống của dân cư trong khu vực.
Lúc này chi phí thực sự của tồn xã hội cao hơn chi phí
Ảnh hưởng ngoại lai 2
Hình 2: Một ảnh hưởng ngoại lai tích cực dẫn tới lượng sản phẩm
tích cực ít hơn lượng mà xã hội mong muốn.
Ví dụ thứ hai, một gia đình quét dọn đường và hè phố
trước nhà mình vừa có lợi cho họ nhưng lại vừa có ảnh
hưởng ngoại lai tích cực đối với người xung quanh và
người đi qua. Gia đình này có thể nhận thấy lợi ích rịng
của mình thấp hơn lợi ích rịng của người được hưởng
lợi khác, bởi vì mình phải bỏ chi phí là cơng sức qt
dọn, cịn người ta thì khơng phải. Do đó, gia đình có
thể khơng nhiệt tình quét dọn hè phố nhiều như mức mà
xã hội mong muốn. Trong Hình 2, đường cầu cá nhân
của gia đình tích cực nằm thấp hơn đường cầu của xã
hội, bởi nhận thức về lợi ích rịng biên của gia đình thấp
hơn lợi ích rịng biên của xã hội. Trong trường hợp này
cũng có một tổn thất xã hội được đo bằng tam giác
ABC.
<i>Xem bài chính về Thuế Pigou</i>
Để khắc phục ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực, có thể sử dụng thuế Pigou. Thuế này đánh trực tiếp vào người tạo ra ảnh
hưởng ngoại lai, làm tăng chi phí tạo ra ảnh hưởng của họ, từ đó làm giảm lượng cung ảnh hưởng. Đồng thời, thu từ
thuế được sử dụng vào việc khắc phục những hậu quả của ảnh hưởng được tạo ra.
<i>Xem bài chính về Định lý Coase</i>
Nguồn và người đóng góp vào bài 3
<b>Ảnh hưởng ngoại lai</b> <i>Nguồn</i>: <i>Người đóng góp</i>: Bình Giang, DHN, Vương Ngân Hà, Yduocizm, 1 sửa đổi vơ danh
<b>Tập tin:negativeexternality.gif</b> <i>Nguồn</i>: <i>Giấy phép</i>: GNU Free Documentation License <i>Người đóng góp</i>: thành
viên:Bình Giang
<b>Tập tin:positiveexternality.gif</b> <i>Nguồn</i>: <i>Giấy phép</i>: GNU Free Documentation License <i>Người đóng góp</i>: thành
viên:Bình Giang